Dichterbij. Positief over toekomst melkveesector DRACHTEN FRIESLAND OOST »18. Risicoscan voor Comfort Trappen»14. Friese Onderneming van 2016»34

Dichterbij

MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK DRACHTEN FRIESLAND OOST VOORJAAR 2016

DRACHTEN FRIESLAND OOST

3042

Positief over toekomst melkveesector »18 RABO RISICO

B.O.E.G.

VERKIEZING

Risicoscan voor Comfort Trappen »14

Educatief programma voor scholen »21

Friese Onderneming van 2016 »34

OM DE HOEK

2 DRACHTEN FRIESLAND OOST

Op 13 maart 2016 is de 15e editie van de Survivalrun in Kootstertille, waarvan Rabobank sponsor is. De Survivalrun in Kootstertille is een begrip in de omgeving, maar ook landelijk. De wedstrijd maakt onderdeel uit van de landelijke wedstrijdkalender. Er zijn jaarlijks zo’n 1200 deelnemers, afkomstig uit heel Nederland. Het evenement is dus belangrijk voor het dorp Kootstertille. FOTO: STICHTING SURVIVAL

3042

KOOTSTERTILLE; JAAP DE BOER

ZONDAG 13 MAART 2016: DE 15E EDITIE VAN DE BIDDLE SURVIVALRUN KOOTSTERTILLE 3

PIETER-JAN VAREKAMP

VOOR WOORD

Directievoorzitter

SENTIMENT KEERT ZICH TEN GOEDE

H

et afgelopen jaar stond in het teken van een opkrabbelende Nederlandse economie. Ook bij Rabobank Drachten Friesland Oost merken we dat de lokale bedrijvigheid voorzichtig aantrekt. Het mkb, de motor van de Friese economie, laat weer nadrukkelijker van zich horen. Dat komt eveneens tot uiting bij de Verkiezing Friese Onderneming van het Jaar. Dat deze mooie verkiezing leeft, is te merken aan de spontane aanmelding van bedrijven. Hieraan zien we ook dat het sentiment zich ten goede keert. Een artikel hierover staat op pagina 34. De melkveesector beleeft wereldwijd een mindere periode. Toch zien we dat Nederlandse bedrijven hebben geïnvesteerd in dierenwelzijn, innovatie, stallen en duurzaamheid. De melkveehouderijen in onze regio hebben verantwoorde investeringen gedaan. Hierdoor zijn ze

COLOFON Lokale redactie: Herman Brouwer, Bouke Koning, Nynke Sibma, Grietje Varwijk. Centrale redactie: Rabobank Nederland (Hans van Dijk) en MPG. Druk & handling: MPG. (Frank van der Kolk) Dichterbij is een uitgave van de Rabobank. Niets uit deze Dichterbij mag worden overgenomen, opgeslagen en/of verspreid op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van Rabobank. De Rabobank, MPG. en andere informatieleveranciers zijn niet aansprakelijk voor schade van welke aard ook als gevolg van onjuistheden in deze uitgave of in verband met het gebruik van deze uitgave. Stelt u geen prijs op de ontvangst van Dichterbij, dan kunt u dit doorgeven via [email protected]

4 DRACHTEN FRIESLAND OOST

klaar voor de toekomst. Tevens verwacht ons Agrarisch Team weer betere melkprijzen. Dat is te lezen op pagina 18. Ons motto is Dichterbij. We willen dicht bij de klant zijn, zowel met onze virtuele bank als met onze fysieke dienstverlening. Daarnaast zetten we ons in voor de welvaart en het welzijn van Nederland en leveren we een bijdrage aan het duurzaam voeden van de wereld. Hiermee komen we dichter bij de missie van onze coöperatieve bank. Dat vertelt onze bestuursvoorzitter Wiebe Draijer in deze Dichterbij. Verder leest u in deze eerste editie van 2016 wat Rabo RisiGo voor een bedrijf als Comfort Trappen betekent. Daarnaast is er een artikel over gastlessen op scholen over bewust omgaan met geld, stellen nieuwe ledenraadsleden zich voor en laten ledenraadsleden zien waaraan ze cheques hebben uitgedeeld in ons werkgebied.

Korting op entree Fries Museum? Zie pag. 38

Dichterbij DRACHTEN FRIESLAND OOST

VOORJAAR 2016

8 10 14 18 22 26 34

18 36

Carrièreswitch, hoe werkt dat? Wiebe Draijer over de nieuwe koers: Dichterbij Bedrijfsrisico's in beeld ‘Melkveesector is sterk’ Innovatieprijs voor slimme ideeën Weet u wat u moet doen voor uw pensioen? Verkiezing Friese Onderneming 5 feiten en fabels over hypotheken LEDENRAADSLEDEN

16

Nieuwe ledenraadsleden GASTLESSEN

21

Bewust omgaan met geld SPONSORING

34

28

Slachtemarathon COÖPERATIEF DIVIDEND

32

Uitreiking cheques

3042

RUBRIEKEN

10

14

2 6 17 31 38 39 40

Om de hoek Kort Volgt u ons al op Twitter? Superfoods van eigen bodem Ledenaanbiedingen Column Aandeel in de buurt 5

KORT

Jongeren weer aan het werk

DE SOCIAL IMPACT BOND Rabobank en The Colour Kitchen (TCK) hebben een nieuw en innovatief financieel instrument ontwikkeld: de Social Impact Bond.

J

ongeren met een afstand op de arbeidsmarkt in de gemeente Utrecht helpen aan een diploma en werk. Dat is het doel van de nieuwe financiële constructie, de Social Impact Bond. Rabobank Foundation en Start Foundation financieren dit nieuwe instrument. Het werkt als volgt: als zeventig procent van de jongeren een diploma behaalt en de helft aan het werk is, betaalt

de gemeente Utrecht de investeerders en sociale onderneming met rendement terug. Dus geen subsidie vooraf, maar een gerichte investering die op basis van gerealiseerde prestaties wordt beloond. De Social Impact Bond is daarmee een nieuwe manier van financieren van oplossingen voor maatschappelijke problemen. The Colour Kitchen biedt al jarenlang met succes leer-werktrajecten aan voor jongeren (17 tot 35 jaar) zonder diploma

Werk-Woorden voor vluchtelingen

V

oor een vlotte integratie is het van belang dat vluchtelingen de taal voldoende beheersen. VluchtelingenWerk Nederland (VWN) is daarom het taalcoachproject Werk-Woorden gestart. Voor dit project zijn 800 vluchtelingen gekoppeld aan vrijwillige taalcoaches. Ook wordt er taalles verzorgd in verschillende asielzoekerscentra. De taalcoach helpt de vluchteling niet alleen op weg met de taalbeheersing, maar wijst hem ook de weg in de 6 DRACHTEN FRIESLAND OOST

Nederlandse samenleving en helpt de vluchteling bij het uitbreiden van zijn netwerk. De koppels trekken minstens een halfjaar lang anderhalf uur per week met elkaar op. Rabobank Foundation steunt het werven en trainen van taalcoaches. VWN komt op voor de rechten van asielzoekers en vluchtelingen. Als een asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt, helpt VWN bij de eerste noodzakelijke stappen in de Nederlandse samenleving om weer zelfstandig te worden.

maar met motivatie om in de horeca of dienstverlening te werken. Ook verzorgen ze catering op locatie met deze jongeren.

KOM IN DE KAS Op zaterdag 2 en zondag 3 april 2016 vindt de 39e editie van Kom in de Kas plaats, het grootste publieksevenement van de Nederlandse glastuinbouw. Onder het thema 'tuinbouw is boeiend' openen honderden gastvrije groente-, bloemen- en plantenkwekers dit weekend hun deuren van de kas voor het grote publiek. Wilt u weten wat er dat weekend in uw omgeving allemaal te doen is? Ga naar komindekas.nl.

FONDS COÖPERATIEF DIVIDEND

Start Up Fest Europe

V

an 24 tot en met 27 mei vindt door heel Nederland het Start Up Fest Europe plaats. Het evenement helpt start-ups bij het vinden van financiering, talent, kennis en contacten met het bedrijfsleven. Op veertien verschillende plekken in Nederland worden bijeenkomsten georga-

niseerd, elk met een eigen thema. De thema’s zijn gerelateerd aan gebieden waarin Nederland als kennisland een koppositie inneemt in de wereld. Rabobank organiseert in het kader van dit evenement samen met andere partijen ‘Campus Party’ in Utrecht en ‘F&A Next’ in Wageningen. De Campus Party wordt een groot technologisch festival dat jong, technisch talent en ambitieuze ondernemers samenbrengt. F&A Next wordt het eerste Europese platform voor investeerders, start-ups en scale-ups in het food-en-agridomein. Het platform moet veelbelovende start-ups zichtbaarder maken voor mogelijke investeerders.

Nu ook voor KPN klanten

DE RABO WALLET

3042

D

it voorjaar is de Rabo Wallet ook beschikbaar voor klanten met een KPN-abonnement. Om de app te kunnen gebruiken is een nieuwe NFC SIM-kaart nodig van KPN. Met de Rabo Wallet wordt betalen een stuk gemakkelijker. Maar dat niet alleen. Met deze app kunt u uw telefoon namelijk als portemonnee gebruiken. U kunt ermee afrekenen bij de kassa en voor parkeren uw saldo checken, uw klantenkaarten opslaan en aanbiedingen bekijken. Om ermee te betalen plaatst u uw telefoon tegen de betaalautomaat. U kunt alleen mobiel betalen bij betaalautomaten die daarvoor geschikt zijn. Bent u klant bij KPN? Bestel dan gratis de nieuwe NFC SIM-kaart bij KPN (kpn.com/nfc) of kijk voor meer info op rabobank.nl/rabowallet.

Op 26 januari 2016 zijn door het Fonds Coöperatief Dividend diverse aanvragen beoordeeld. Met het Fonds ondersteunt de Rabobank lokale projecten en initiatieven. Wij reserveren hiervoor jaarlijks een deel van de winst. Vier maal per jaar beoordeelt een commissie welke projecten wij steunen. De volgende bijeenkomst is 28 april 2016. Bel voor meer informatie 0512-587775 of kijk op www.rabobank.nl/dfo.

WEEK VAN HET GELD Van 14 tot en met 18 maart 2016 is het de Week van het Geld. Het doel van deze week is om basisschoolleerlingen te leren omgaan met geld. Hiermee wordt de basis gelegd voor financiële zelfredzaamheid op volwassen leeftijd. Immers, jong geleerd is oud gedaan! Vast onderdeel is Bank voor de Klas. Medewerkers van Rabobank Drachten Friesland Oost geven dan gastlessen op basisscholen in de regio. Kijk voor meer informatie op www.weekvanhetgeld.nl

RABOBANK HYPOTHEEKADVIES De Rabobank helpt. Van uw eerste oriëntatie tot het afsluiten van de hypotheek en erna. Zo kunt u zich online oriënteren op wat u kunt lenen of samen met een hypotheekadviseur. En wanneer uw hypotheekvraag concreet wordt, gaan we samen het adviesgesprek aan. Zo komen we tot een hypotheek die helemaal aansluit op uw persoonlijke situatie. Wilt u een woning kopen of heeft u andere woonvragen? Bel 0512-587780. 7

WERK

Een baan voor het leven bestaat niet meer. In plaats daarvan moet een werknemer voortdurend zelf de regie over zijn carrière nemen. Hoe pakt u zo’n nieuwe wending in uw loopbaan aan? TEKST: PETER STEEMAN FOTO'S: VERBEELD

Carrièreswitch: gewoon doen? D

e arbeidsmarkt verandert in een hoog tempo. De afgelopen tien jaar is het aandeel werkenden met een flexibele arbeidsrelatie toegenomen van 15 procent naar 22 procent, blijkt uit cijfers van het CBS. Het vertrouwde contract waarbij werkgevers baanzekerheid beloven in ruil voor loyaliteit van werknemers is allang niet meer houdbaar. Een werknemer dankt zijn positie niet aan opgebouwde rechten, maar aan de beschikbare kennis, ervaring en vaardigheden. Hij of zij moet zichzelf steeds opnieuw uitvinden. Dat geldt niet alleen voor dertigers, maar ook voor werknemers ouder dan vijftig jaar, voorspellen trendwatchers.

HERPAKKEN ‘Ik daag mensen uit om de balans voor zichzelf op te maken’, vertelt psychologe en loopbaancoach Yolanda Buchel. ‘Wat zoek je in een baan? Wat wil je behouden? Wat wil je niet? En wat wil je accepteren? Vraag feedback van collega’s, leidinggevenden en klan8 DRACHTEN FRIESLAND OOST

ten. Uitgaan van je eigen mogelijkheden geeft energie. Als ik mensen vraag twee goede momenten in hun leven te noemen, zit daar altijd een negatief verhaal bij. Een moment waarop ze zich hebben moeten herpakken.’ Maar waarom om je heen kijken als je een baan met prima arbeidsvoorwaarden hebt? ‘Het is fijn om ergens langere tijd te werken’, beaamt Buchel. ‘Die plek vormt je, je hebt een netwerk en wordt gewaardeerd. Mensen in een grote organisatie vinden het vaak minder vanzelfsprekend zelf de lijnen uit te zetten. Soms speelt loyaliteit aan de werkgever een rol. Dat kan een valkuil zijn. Bedenk dat die werkgever een strategisch belang heeft. Het is een ruilrelatie. Veiligheid en continuïteit zijn prettig, maar als je daar te veel van hebt, zet het een rem op je ontwikkeling.’

BUFFER OPBOUWEN ‘Het begint bij jezelf’, constateert Nico Plomp, teamleider Private Banking bij Rabobank Utrecht en Omgeving. De

‘De minsken moatte by ús bedriuw passe. It makket dan net út oft se jong of âld binne’, aldus operationeel directeur Gerry Okkema van Renault-dealer ABD.

3042

moed om een stap in het onbekende te zetten neemt drastisch af wanneer de financiële consequenties onduidelijk zijn. Plomp: ‘De meeste mensen zijn slechte financiële planners. Dat maakt ze angstig, ze zijn bang dat een carrièreswitch voor een terugval in inkomsten zorgt. De realiteit is dat je na je vijftigste minder geld nodig hebt. Er breekt een fase aan waarin de kinderen het huis uit zijn, de hypotheek voor een groot deel is afgelost. Mijn advies is: zorg voor een buffer, dat geeft je de armslag om iets nieuws uit te proberen. En bedenk dat je zelfredzaamheid in de praktijk groter is dan je zelf denkt.’

MOED Een gewaagde carrièresprong maakte Sandra Ysbrandy. Ze nam ontslag als communicatieadviseur bij de Rabobank om kok te worden. ‘Je moet het gewoon doen’, adviseert ze. 'Het begint met moed verzamelen. Durf te vertrouwen op je gevoel en omring je met mensen die je aanmoedigen. In mijn werk was ik erg met mijn hoofd bezig. Ik miste de creativiteit, het werken met mijn handen. Toen ik eenmaal het plan had om kok te worden, begon het piekeren. Je geeft een goede baan op, gaat een dure opleiding doen. Dat betekent interen op je spaargeld. Ik heb wel honderd keer gedacht: is dit slim?’ De sprong was spannend, maar pakte wonderwel goed uit. Vlak nadat ze haar cateringbedrijf was gestart, werd ze voor een screentest gevraagd. Dat resulteerde in een vaste bijdrage aan het EO-programma Het Familiediner. Ze schreef twee kookboeken, was de vaste kok in het RTL4-programma van Carlo en Irene Life 4 You en sinds de zomer van 2015 kookt ze in het programma Thuis op Zondag van SBS6. Haar huidige werk lijkt in niets op haar vorige baan. Toch heeft die bagage haar wel geholpen, denkt ze. ‘Voor het programma zochten ze een kok die kon presenteren. Hoe je een verhaal vertelt en mensen enthousiasmeert, heb ik geleerd bij de bank. Zonder die ervaring zou ik minder stevig in mijn schoenen staan.’

‘We sykje nei kwaliteit’ Renault-dealer ABD beoordeelt sollicitanten op kwaliteit en niet op leeftijd. ‘Wy sykje de bêste meiwurker by de fakatuere’, aldus operationeel directeur Gerry Okkema.

De autodealer, met zeven vestigingen in Fryslân, waaronder een occasioncentrum en een schadebedrijf, is vertegenwoordiger van de merken Renault, Nissan en Dacia. De grote dealerorganisatie heeft zo’n 130 mensen op de loonlijst. Omdat het concern groeiende is, zijn ze regelmatig op zoek naar nieuw personeel. Bij het invullen van vacatures wordt op kwaliteit geselecteerd en niet zozeer naar de leeftijd van de sollicitanten gekeken. Als voorbeeld noemt Okkema een 50-plusser die vorig jaar voor de buitendienst is aangenomen en waarover ze zeer tevreden zijn. ‘De minsken moatte gewoan by ús bedriuw passe. It makket dan net út oft se jong of âld binne. Alderen hoege ek net djoerder te wêzen. Sy nimme in soad ûnderfining mei. Wy ha ek in meiwurker fan 79 jier. Hy is in manusje fan alles’, zegt de directeur. In verhouding zijn er bij ABD veel jongeren aan het werk. Okkema is tevreden over het aanbod van jonge monteurs met technische kennis. Onderwijs en praktijk blijken goed op elkaar aan te sluiten. Het lukt het bedrijf altijd goed nieuwe werknemers te vinden. Het helpt dat de dealer een goede naam in de provincie heeft. Afgelopen januari heeft ABD voor de zevende keer de prestigieuze titel ‘Renault Dealer of the Year’ gewonnen. Het winnen ervan heeft de onderneming vooral te danken aan een structurele hoge score op klanttevredenheid.

9

INTERVIEW

Dichter bij de klant. Dichter bij de samenleving. En dichter bij zichzelf. Dichterbij is het motto van de nieuwe koers van de Rabobank. TEKST: PETER SLUIS FOTO'S: RABOBANK

‘Dichter bij onze klanten’

D

e Rabobank bouwt aan de toekomst. De bank versterkte onlangs de coöperatieve structuur. En ze stippelde de marsroute uit om de meest klantgerichte bank van Nederland te worden én de leidende food- en agribank in de wereld. Bestuursvoorzitter Wiebe Draijer geeft tekst en uitleg.

WIEBE DRAIJER Wiebe Draijer (50) is sinds oktober 2014 bestuursvoorzitter van de Rabobank. Daarvoor was hij voorzitter van de sociaal economische raad en consultant bij McKinsey&Company.

Hoe gaat het met de Rabobank? 'Het gaat de goede kant op. De klanten zijn steeds meer tevreden, al kan het in onze eigen ogen nog een stuk beter. Ook staan we nog altijd in de top 10 van meest solide banken ter wereld, nadat we onlangs weer uitgebreid beoordeeld zijn door de rating agencies. En onze financiële prestaties ontwikkelen zich gunstig, dankzij de aantrekkende economie zijn er minder bedrijven in moeilijkheden gekomen en hoeven wij minder kredietverliezen te incasseren.' Het gaat de goede kant op, toch gaat er veel veranderen? 'De financiële dienstverlening heeft te maken met ingrijpen10 DRACHTEN FRIESLAND OOST

de veranderingen op allerlei fronten. Denk aan de opkomst van het internet, nieuwe spelers in de markt die met eigen bankdiensten komen, een economie die niet meer tot in de hemel groeit en veel strengere kapitaaleisen en regels waar banken aan moeten voldoen. Die ontwikkelingen hebben een enorme impact op de financiële dienstverlening. Om ook in de toekomst een ijzersterke bank te zijn, bereiden we ons daar nu al op voor.'

Hoe doet de Rabobank dat? 'Wij gaan ons op verschillende manieren verbeteren. Eerst en vooral richting onze klanten. Als klantgerichte bank leggen we de lat nog een stuk hoger. We gaan voor wat wij noemen een 9+ klantbeleving. Goed is niet goed genoeg, we willen hierin uitstekend zijn. Daarbij kijken we ook naar onze producten en diensten, die beter moeten aansluiten op wat de klant wil. Tegelijkertijd gaan we de organisatie ook efficiënter inrichten, een beweging die goed aansluit bij onze ambities om ook als virtuele bank voorop te lopen.'

NIEUWE COÖPERATIE

3042

De 106 lokale Rabobanken en Rabobank Nederland zijn op 1 januari gefuseerd tot één coöperatie. De voorzitter van de raad van commissarissen vertegenwoordigt de leden van de lokale bank in de Algemene Ledenraad. De voorzitter wordt hiertoe benoemd en laat zich informeren door de lokale ledenraad.

Kunt u in gewonemensentaal uitleggen hoe het zit met de eisen vanuit Bazel? 'In de Zwitserse plaats Bazel worden sinds jaar en dag de kapitaalseisen vastgesteld waaraan banken wereldwijd moeten voldoen. De nieuwe eisen – Bazel IV – die er nu aankomen hebben een groot effect op Nederlandse banken. Anders dan in het verleden krijgen hypotheken en leningen aan het midden- en kleinbedrijf een hoger risicoprofiel. Ze worden zogezegd zwaarder gewogen en daardoor moet je als bank veel meer kapitaal aanhouden. Om aan de nieuwe regels te voldoen bekijken wij de mogelijkheden om een deel van onze leningenportefeuille van de balans te halen en door te verkopen aan institutionele beleggers zoals pensioenfondsen.' Wat merken de klanten daarvan? 'Heel weinig. We doen dit juist om onze klanten goed van dienst te zijn. We blijven ze dus gewoon onze hypotheken en zakelijke kredieten verstrekken. Daarbij zetten we wel onze expertise, kennis, administratie en ons distributienetwerk in, maar zullen we niet meer per se de uiteindelijke financiering voor onze rekening nemen.' Is dit wat wordt bedoeld met financieel regisseurschap? 'Precies. Onder deze noemer zijn we een campagne gestart voor de zakelijke markt. Vanuit onze relatie met klanten

'We willen terug naar de klant, zoals met rijdende kantoren in dorpen waar geen eigen bank meer is'

brengen we diens financiële behoeftes in kaart en gaan vervolgens op zoek naar de beste financiële oplossing. Daarbij zijn we niet meer als vanzelfsprekend zelf de geldverstrekker, maar dat kan ook door middel van bijvoorbeeld crowdfunding of door onze klanten te koppelen aan investeerders.' Het motto van de nieuwe koers is Dichterbij. Legt u eens uit? 'De afgelopen jaren zijn we erg met onszelf en de regelgeving bezig geweest. Met onze eigen organisatie, met interne controles, met regeltjes. Allemaal zaken die niet direct in het belang van de klant waren, sterker nog, die juist afleidden van de klant. Daarom gaan we de bank nog meer richting klant draaien. We willen dicht bij de klant zijn, zowel met onze virtuele bank als met onze fysieke dienstverlening van onze lokale Rabobanken. Daarnaast zetten we ons in voor de welvaart en het welzijn van Nederland en leveren een bijdrage aan het duurzaam voeden van de wereld. We komen daarmee dichter bij de missie van een coöperatieve bank.' Dichter bij de klant, maar met aanzienlijk minder medewerkers, dat klinkt tegenstrijdig. 'Willen we een gezonde bank blijven, dan moeten onze prestaties fors omhoog. Dat

12 DRACHTEN FRIESLAND OOST

SPONSORING

betekent dat de inkomsten omhoog en de kosten omlaag moeten. Die kostenreductie willen we bereiken door de achterkant van ons bedrijf slimmer en goedkoper in te richten. En dat betekent helaas ook dat het personeelsbestand de komende jaren verder wordt ingekrompen. Dat is ingrijpend voor de medewerkers die daardoor hun baan verliezen. We zullen dan ook onze uiterste best doen om ze goed te begeleiden. We hebben daarbij als betrokken werkgever een naam hoog te houden, maar dat laat onverlet dat het pijnlijke ingrepen zijn. Pijnlijk maar onvermijdelijk.'

3042

De Rabobank gaat inkrimpen én nieuwe vestigingen openen? 'De afgelopen jaren zijn banken in het algemeen en de Rabobank met zijn fijnmazige kantorennetwerk in het bijzonder steeds meer verdwenen uit het Nederlandse straatbeeld. Wij hebben nog steeds de meeste kantoren. Maar veel van onze kantoren staan tegenwoordig tussen de woonkernen, terwijl ze vroeger midden in het centrum stonden. We willen op een slimme en eigentijdse manier terug naar de klant, dichterbij. Dan denken we beslist niet aan dure bakstenen, maar veel meer aan flexibele concepten zoals pop-up stores, of mobiele adviesdesks. We hebben tegenwoordig ook een rijdend kantoor dat volgens een vast schema dorpen langsgaat waar al sinds jaar en dag geen eigen bank meer is. We gaan de komende jaren volop experimenteren met deze concepten.' Hoe wil de Rabobank de verbondenheid met Nederland ook vergroten? 'Met Bankieren voor Nederland willen we vanuit onze bancaire én maatschappelijke missie een bijdrage leveren aan het Nederland van de toekomst. In de zakelijke markt zetten we in op groeisectoren, bij voorkeur duurzame en innovatieve bedrijven. Denk aan de food- en agrisector, maar bijvoorbeeld ook op het gebied van mobiliteit, wonen, in de zorg. Daarnaast willen we onze klanten helpen om ook in de toekomst hun financiële levensloop op orde te hebben, van nieuwe hypotheekvormen voor zzp'ers tot manieren om een dreigend pensioengat te dichten. En als derde willen we vanuit onze sterke lokale betrokkenheid steden, dorpen en regio’s versterken, of ze nu krimpen of juist groeien.'

De Rabobank stopt in 2017 met de landelijke sponsoring van wielrennen en paardensport. Wiebe Draijer: ‘We zijn en blijven verknocht aan de sport. Maar we gaan ons meer toespitsen op lokale sponsoring en de maatschappelijke rol van verenigingen. Denk aan het gebruik van de accommodaties, het gebruik van de aanwezige faciliteiten en de inzet van de vrijwilligers.’

slaan we een mooie dubbelslag. We bundelen onze krachten door aan de achterkant van ons bankbedrijf allerlei interne processen te vereenvoudigen, waarmee we aan de voorkant meer mogelijkheden scheppen voor het contact met onze klanten. Als coöperatie worden we ook sterker, voortaan is elke lokale bank vertegenwoordigd in het hoogste besluitvormend orgaan van de Rabobank. Lokale banken blijven het kloppend hart van onze coöperatie. Een betere bank en een betere coöperatie dus.' En hoe zit het met de leden? 'Bijna twee miljoen klanten brengen hun betrokkenheid met de Rabobank tot uiting door het lidmaatschap. Dat schept ook verplichtingen naar ons toe. Ik vind dat we het lidmaatschap nog meer kunnen verbreden en verdiepen. Dat kan in de vorm van initiatieven en activiteiten die interessant zijn voor de leden. Maar wellicht ook in materiële zin. Ik kijk uit naar nieuwe vormen om de relatie met onze leden actiever te maken. Ook daarin kunnen we dichterbij komen.'

Waarom is besloten om de 106 lokale Rabobanken als één coöperatie te laten werken? 'Met de nieuwe structuur 13

RABO RISIGO

Ondernemen betekent risico’s nemen en beheersen. Rabobank Drachten Friesland Oost brengt bedrijfsrisico’s in beeld en geeft advies. Een aanpak die gewaardeerd wordt door Comfort Trappen. TEKST: PAUL H. LOONSTRA PERS- EN COMMUNICATIEBUREAU FOTO'S: TEAM HORSTHUIS FOTOGRAFIE+MOTION

Specialist brengt bedrijfsrisico’s in beeld Heeft u belangstelling voor Rabo RisiGo? Neem dan contact op met Rabobank Drachten Friesland Oost of ga naar: WWW.RABOBANK.NL /RISIGO

T

rappenfabriek Comfort Trappen uit Drachten is onlangs overgestapt naar Rabobank Drachten Friesland Oost. Belangrijkste reden is dat directeur Taco de Vente en zijn compagnon Durk ten Dam het liefst zaken doen met één vast contactpersoon. Het verzekeringspakket direct mee overhevelen, dat vond hij lastig. ‘Je wilt toch alles weten van de bekende kleine lettertjes.’ In plaats van het presenteren van een reeks aan verzekeringen, kwam Ype de Haan, Risicospecialist Verzekeren bij de Rabobank, eerst met een risicoscan. ‘Dat was nieuw voor ons. Waar we een offerte voor verzekeringen hadden verwacht, ging Ype zich helemaal verdiepen in ons bedrijf. Die insteek moet je hebben, ik ben daar superpositief over.’

ADVIES Ype de Haan erkent dat het een nieuwe werkwijze is, onderdeel van de propositie Rabo RisiGo. ‘Ik kom bij de klant en maak een inventarisatie en analyse van risico’s die van invloed zijn op de bedrijfscontinuïteit. Bij de rond14 DRACHTEN FRIESLAND OOST

gang door het bedrijf maak ik ook foto’s van zaken die me opvallen, die risico’s vormen en herkenbaar zijn voor de ondernemer. In nauwe samenwerking met onze accountmanager, die alles weet van de klant, beoordeel ik daarnaast de financiële situatie.’ Daarna schat de specialist in hoeveel eigen risico het bedrijf kan dragen, rekening houdend met de risicobereidheid van de klant. Met de uitkomsten stelt hij een Rabo RisiGo-rapport op, waarin een gedetailleerd advies staat over te nemen maatregelen. Dat bespreekt hij vervolgens met de klant.

HELDER ‘Als ondernemer ben je altijd keihard aan het werk en is er vaak een vorm van bedrijfsblindheid. En verzekeringpolissen lopen gewoon door’, aldus De Vente. Wat de directeur aanspreekt is dat het hele bedrijf is doorgelicht. ‘Als ondernemer stuur je op kosten. Maar met sommige bezuinigingen weet je niet welke risico’s je neemt. Die hebben we nu helder in beeld. Het rapport heeft ons het nodige huiswerk opgeleverd.’ Zo heeft het bedrijf elektrische installaties laten keuren en aanpassen en weer een ziekteverzuimverzekering voor het personeel afgesloten. De Haan: ‘Bij de bespreking van het rapport waren al veel zaken aangepakt. Ook kleine dingen als orde en netheid, die storingen en ongelukken kunnen voorkomen, zijn verbeterd.’ De uitgevoerde maatregelen uit het rapport en nieuwe verzekeringen hebben de ondernemer een gerustgesteld gevoel gegeven. ‘Je krijgt weer zin in ondernemen.’

Comfort Trappen

3042

Comfort Trappen is twaalf jaar geleden opgericht. De trappenfabriek levert door heel Nederland op maat gemaakte producten aan aannemers en particulieren. Het bedrijf heeft een modern machinepark en telt naast twee directieleden achttien man personeel. De fabriek is groeiende. ‘We hebben de nodige toekomstplannen’, zegt directeur Taco de Vente (rechts).

15

LEDENRAADSLEDEN

NIEUWE LEDEN IN DE LEDENRAAD TEKST: PAUL H. LOONSTRA PERS- EN COMMUNICATIEBUREAU FOTO: TEAM HORSTHUIS FOTOGRAFIE+MOTION

R

abobank Drachten Friesland Oost heeft vier nieuwe ledenraadsleden. Onlangs zijn Kees ten Cate (65) uit Twijzel, Jaring Feenstra (66) uit Kollumerzwaag, Connie van Eijden (64) uit Burgum en Marc van der Kuur (37) uit Drachten (v.l.n.r.) toegetreden tot de ledenraad. De vier nieuwkomers nemen de komende vier jaar de plaats in van ledenraadsleden Harm Groen en Casper Brussee, die conform het rooster aftredend zijn, en vullen twee openstaande vacatures in. De vier zijn gemotiveerd om aan de slag te gaan. ‘Ik vind dit een hele mooie uitdaging. Maatschappelijk doet de Rabobank veel voor de mensen en sociaal gezien wil ik daarbij graag een schakel zijn’, zegt Connie van Eijden. In het dagelijks leven is Van Eijden kaasboerin. In Ryptsjerk runt ze kaasboerderij Johanna Hoeve en ze is vaak met haar producten op markten te vinden. ‘De ledenraad lijkt mij een interessante uitdaging om mezelf te ontwikkelen en ik denk dat het waardevol is om onderdeel te zijn van de 16 DRACHTEN FRIESLAND OOST

beleidsvorming bij de Rabobank’, legt Marc van der Kuur uit. Van der Kuur is verkeersvlieger bij de KLM en daarnaast ondernemer. De Drachtster is dealer van Amerikaanse zeilboten. Kees ten Cate vindt het belangrijk dat de Rabobank het contact met de achterban niet verliest en weet wat er bij de klanten leeft. ‘Juist in tijden van centralisatie is het belangrijk de voelsprieten in de samenleving goed te organiseren en respectvol te koesteren’, aldus Ten Cate, die gepensioneerd districtschef van de politie is. Ook Jaring Feenstra is AOW’er, maar zet zich graag maatschappelijk in. ‘Door mijn bestuurlijke en politieke kennis en bedrijfsmanagementervaring denk ik, met de juiste afweging van feiten, regels en belangen, een goede bijdrage te kunnen leveren binnen de ledenraad.’ Feenstra is voormalig directeur van Jorritsma Bouw en bestuurlijk actief in de bouw. Hij is algemeen bestuurslid van Bouwend Nederland en voorzitter van Bouwend Nederland Noord.

OPROEP In de loop van 2016 zijn opnieuw een aantal ledenraadsleden aftredend. De bank is voor de ledenraad altijd op zoek naar leden die zich willen inzetten, meedenken en meepraten over zaken als de lokale maatschappelijke betrokkenheid van en de dienstverlening door Rabobank Drachten Friesland Oost. Neem voor meer informatie contact op met Herman Brouwer via communicatie.dfo@ rabobank.nl of 0512-587775.

OOK VIA TWITTER DICHTBIJ

Regelmatig posten wij berichten op Twitter via @RaboDrachten. Ook krijgen we leuke reacties en vragen van onze klanten. Een selectie van de afgelopen periode leest u hier onder. SELECTIE BOUKE KONING

3042

‘NET BEWEZEN DAT TWEE APPELBOMEN EN TWEE PERSONEN HEUS WEL IN EEN C1 PASSEN. INTERESSANTE AVOND GEHAD @RABODRACHTEN’ @RenateCazemier ‘#KLANTARENA. EEN MOOIE EN LEERZAME AVOND. HARTELIJK DANK AAN ONZE AANWEZIGE KLANTEN EN MEDEWERKERS. WE GAAN VOOR EEN 9+ KLANTBELEVING!’ @RaboDrachten ‘VANDAAG MAVO3 VAN @LIUDGERSPL TE GAST. VEEL VERTELD OVER B.O.E.G. CHECK HTTP://RABO.NL/FQ8J2WRE’ @RaboDrachten

17

AGRARISCHE ONDERNEMERS

Het Agrarisch Team van Rabobank Drachten Friesland Oost verwacht dat de melkprijs dit jaar weer zal stijgen. Ook melkveehouder Veenstra en loonwerker Bol zijn positief gestemd. TEKST: PAUL H. LOONSTRA PERS- EN COMMUNICATIEBUREAU FOTO'S: TEAM HORSTHUIS FOTOGRAFIE+MOTION

AGRARISCH TEAM

‘Melkveesector is sterk in onze regio’

I

n 2015 is de melkprijs scherp gedaald. De doorsnee melkveehouder ontving gemiddeld een basisprijs van 30 cent per kilo melk terwijl zijn kostprijs gemiddeld 34 cent is. Daarnaast zijn het onzekere tijden met veranderende wet- en regelgeving. Toch is de Rabobank positief over 2016 en verder. De vraag naar melk neemt wereldwijd toe, Nederland kent goede agrarische ondernemers en een hoogwaardige zuivelindustrie. ‘Onze melkveehouders hebben geïnvesteerd in stallen, innovatie en dierwelzijn waardoor ze klaar zijn voor de toekomst’, zegt Siebe Meindertsma, directeur Bedrijven van Rabobank Drachten Friesland Oost. ‘We willen het niet mooier maken dan het is, maar onze overtuiging is dat het straks beter gaat.’

GRILLEN Met het afschaffen van het melkquotum per 1 april 2015 is de totale melkproductie gestegen. Tegelijk is door de grillen van de wereldmarkt - Rusland wordt geboycot en 18 DRACHTEN FRIESLAND OOST

China heeft te veel melkpoeder - de prijs van melk onderuitgegaan. ‘De lange termijn is positief, maar naar verwachting zal de melkprijs blijven fluctueren tussen 25 tot 40 cent per kilo melk. De noodzaak van het aanleggen van een buffer voor slechtere tijden wordt groter. Het komt aan op ondernemerschap’, zegt Geert Veenstra, accountmanager Agri Groot Zakelijk. ‘De boeren moeten hun cijfers goed in beeld hebben en aan scenarioplanning doen om zich voor te bereiden op verschillende omstandigheden’, vult manager Wiebe van der Veen van het Agrarisch Team aan. Hun advies: breng de liquiditeiten voor de komende periode in beeld.

BEGROTING Melkveehouder Geert Veenstra (31) uit Rottevalle ziet de meerwaarde van het jaarlijks maken van een liquiditeitsbegroting. Hiervoor noteert hij alle ontvangen nota’s in een excelbestand, dat vervolgens als leidraad geldt voor het volgende jaar. Met de verwachte melkprijs erbij is zo een goede in-

3042

schatting te maken van de financiële vooruitzichten. ‘Sa’n begrutting is handich no’t de molkpriis de lêste fiif jier bot begongen is te fluktuearjen.’ Volgens hem maken veel leeftijdsgenoten onder zijn collega’s ook dergelijke liquiditeitsbegrotingen. Veenstra heeft een maatschap met zijn ouders en echtgenote Femke. Het melkveebedrijf telt 110 koeien en 50 hectare land. Door de jaren heen is het bedrijf langzaam gegroeid. De agrariër is niet meegegaan in de forse groeispurt in de sector. ‘110 kij is foar ús in moaie balâns.’ Veenstra heeft zes jaar gewerkt als agrarisch bedrijfsadviseur bij een accountantskantoor en heeft dus voldoende kennis om bedrijfseconomische cijfers op papier te zetten. ‘Ik fyn it moai om te rekkenjen.’

INVESTERINGEN Begin januari ontving Veenstra 29,25 cent voor een kilo melk. Zijn kostprijs is flexibel, maar ligt gemiddeld op 32,5 cent. ‘As it moat kin ik foar 30 sint melke. Dan ha wy genôch ynkommen, mar kinne wy gjin fer-

fangingsynvestearringen dwaan.’ In zijn financiële prognose voor 2016 gaat hij uit van een gemiddelde melkprijs van een voorzichtige 30 cent. Grote investeringen passen niet meer in de begroting. De spaarrekening, waar dat soort uitgaven normaal gesproken van worden betaald, is nagenoeg leeg. Bepaalde werkzaamheden stelt hij uit, zoals onkruidbestrijding in het grasland en nieuwe erfverharding. Onlangs is er een stuk bij het huis aangebouwd. De renovatie van het bestaande woonhuis is voorlopig uitgesteld. De Veenstra’s doen heel bewust een pas op de plaats. Toch is het niet ondenkbaar dat er dit jaar een nieuwe melkstal komt. De rente is laag en leveranciers zijn scherp met offertes. Zo’n investering van ongeveer twee ton ziet Veenstra los van de liquiditeitsbegroting. ‘Dêrfoar klopje ik dan oan by de Rabobank.’

Melkveehouder Geert Veenstra: ‘Ik meitsje elk jier in likwiditeitsbegrutting.’

OP TIJD Toeleveranciers aan de melkveesector ondervinden momenteel problemen doordat boeren rekeningen soms erg laat beta19

len. Zo maken ze gebruik van de rekening- courant van de leverancier. Een onwenselijke situatie die Gerard Bol (36) van loonbedrijf Bol uit Boelenslaan herkent. Hij hoort van collegaloonbedrijven dat zij kampen met achterstallige betalingen. ‘Dêr wurdt wol oer klage.’ Bol prijst zich gelukkig dat zijn klanten over het algemeen wel op tijd betalen. Vooral als het gaat om het maaien van de eerste snede gras en het hakselen van maïs, zijn het behoorlijke facturen. Hij denkt dat de meeste boeren in de regio nog wel een buffer hebben, omdat ze relatief weinig grootschalige investeringen hebben gedaan. ‘Boppedat ha wy in trou klantenbestân.’ Bol heeft in 2010 het familiebedrijf overgenomen toen zijn vader plotseling kwam te overlijden. De loonwerker heeft twee werknemers, een plek voor werken/leren en twee zomerkrachten. Daarnaast maakt hij gebruik van inhuurkrachten. ‘By heechtiidsdagen ha wy oant 10 man oan’t wurk.’ Het werkgebied strekt zich uit van Sumar tot Drachtstercompagnie. 20 DRACHTEN FRIESLAND OOST

OVERBRUGGEN Op de langere termijn verwacht de melkveehouder een melkprijs van 35 cent. Zowel Veenstra als Bol zijn dan ook positief over de toekomst. Veenstra’s naamgenoot bij de bank benadrukt dat de melkveehouderij in de regio er goed voor staat. ‘Er zijn geen extreme investeringen gedaan, maar juist verantwoorde keuzes gemaakt.’ De Rabobank is met zo’n 15% van de melkveehouders in gesprek over liquiditeitsproblemen. Met het verstrekken van extra krediet of door de aflossing van een financiering tijdelijk stop te zetten, zijn deze problemen op te lossen. Van der Veen: ‘Wij begrijpen dat het lastiger is om met een liquiditeitsprobleem bij ons binnen te stappen dan voor de financiering van een investering. Dit is volstrekt onnodig. Dat er tijdelijk een tekort ontstaat is niet abnormaal met de fluctuerende prijzen. Klop vroegtijdig bij ons aan. Het is een tijdelijke prijsdip en wij helpen klanten graag die periode te overbruggen. Wij hebben vertrouwen in de toekomst van de melkveehouderij.’

V.l.n.r. Siebe Meindertsma, Geert Veenstra en Wiebe van der Veen van het Agrarisch Team. Op de voorgrond Gerard Bol van loonbedrijf Bol.

GASTLESSEN

‘JONGEREN BEWUST MAKEN VAN GELD’ TEKST: PAUL H. LOONSTRA PERS- EN COMMUNICATIEBUREAU FOTO: TEAM HORSTHUIS FOTOGRAFIE+MOTION

3042

B

aas over eigen geld (B.O.E.G.) is naast een jongerenwebsite van de Rabobank ook de titel van een educatief programma voor scholen. Marianne de Jong, Adviseur Particulieren bij Rabobank Drachten Friesland Oost, geeft gemiddeld tweemaal per maand gastlessen en workshops op het voortgezet onderwijs. De interactieve presentaties zijn naast het informeren over bankzaken vooral bedoeld om het bewustzijn bij de leerlingen over geld uitgeven en sparen te vergroten. En dat is hard nodig, zegt De Jong. ‘Een op de vier jongeren op het mbo heeft een schuld van zo’n 1.250 euro. Steeds meer jongeren steken zich in schulden. Voorlichting is dus belangrijk.’ De coöperatieve Rabobank heeft een maatschappelijke verantwoordelijkheid en biedt daarom de lessen aan. Dit kan zowel op school als in het bankgebouw in Drachten. ‘Op jonge leeftijd moeten ze al bewust worden gemaakt van de consequenties van lenen. Ik stel jongeren vaak de vraag of het noodzakelijk is dat ze de

nieuwste gadgets hebben. Beter is te sparen voor uitgaven, zoals een laptop, schoolgeld, verzekeringen of voor als ze op zichzelf gaan wonen.’ Als je jong bent, heb je te maken met veel prikkels, verleidingen en druk van de maatschappij, weet De Jong. ‘Ik houd ze voor niet op alle reclames in te gaan. Er zijn veel valkuilen. Ook is het niet goed altijd te kijken naar wat je vrienden aanschaffen. Je moet naar je eigen portemonnee kijken.’ De lessen zijn gericht op leerlingen tussen 15 en 25 jaar, met de nadruk op de groep 15- tot 20-jarigen. Steeds meer scholen kloppen bij de bank aan voor een gastles over geld. Ook de scholieren reageren positief op de presentaties, die aangepast worden aan de specifieke doelgroep. ‘Ik vraag ze wat ze ervan vinden dat zoveel jongeren schulden hebben en wat zij eraan doen. De gevolgen kunnen groot zijn. Ze kunnen een deurwaarder op de stoep krijgen en het kan leiden tot psychische problemen. Doe er vroegtijdig iets aan, druk ik ze op het hart.’

WEBSITE Veel jongeren hebben vragen over geld. De antwoorden vinden ze op de jongerensite baasovereigengeld.nl van de Rabobank. Hierop staan handige tips over geld verdienen, uitgeven en besparen. Ook valt er te ontdekken of ze evenveel verdienen en opmaken als leeftijdsgenoten. Verder kunnen ze zich op de site laten inspireren door ondernemende jongeren en informatie zoeken over bankieren op de mobiel.

21

INNOVEREN

Nederland barst van de kansrijke ideeën. Ideeën met een maatschappelijke impact. Via de Herman Wijffelsprijs helpt de Rabobank ondernemers om van die ideeën een succes te maken. TEKST: PETER STEEMAN FOTO'S: MERLIJN DOOMERNIK

Slimme ideeën moet je belonen I

nnovaties leveren een oplossing voor maatschappelijke problemen, maar hebben soms moeite om hun weg naar de markt te vinden. Een wedstrijd kan de juiste zet geven om dat doel te bereiken. Dit is exact wat de Herman Wijffels Innovatieprijs beoogt. Herman Wijffels was tot 1999 voorzitter van de hoofddirectie van Rabobank Nederland. Als afscheidscadeau stelde de Rabobank de prijs in. De winnaars in de drie categorieën Circulaire Economie, Food & Agri en Vitale Gemeenschappen & Zorg krijgen meer dan alleen een geldprijs van 30.000 euro. Minstens zo belangrijk is de media-aandacht voor de deelnemers. De prijs opent deuren. Hoe herken je een goed idee? ‘Ik let vanzelfsprekend op het innovatieve karakter’, zegt René Jansen, directeur Bedrijven Rabobank Rijk van Nijmegen en jurylid voor de categorie Vitale gemeenschappen & Zorg. ‘Wie heeft er wat aan? Wat is de maatschappelijke relevantie? En hoe ver is het gevorderd? Er moet een werkend prototype zijn. Het hoeft niet iets nieuws 22 DRACHTEN FRIESLAND OOST

te zijn, het kan ook een bestaand concept zijn dat op een volstrekt nieuwe manier wordt toegepast, zoals een Google Glass-bril voor doven die spraak omzet in tekst. Binnen de jury heeft ieder zijn expertise. Ik let zelf sterk op de commerciële haalbaarheid en ik kijk naar het businessplan en de uitbreidingsstrategie. Vervolgens naar de trend in de markt en de concurrenten. De vragen daarbij zijn: Wie zijn de kopers en beslissers? Heeft de doelgroep de middelen om het aan te schaffen?’

INVESTEERDERS VINDEN In 2015 waren er 431 inzendingen, waarvan de jury er twaalf selecteerde voor de finale die op 12 november 2015 plaatsvond. Jansen is onder de indruk van het niveau van de inzendingen. ‘Een heel mooi idee dat de finale bereikte, was de contrastvloeistof die is ontwikkeld voor gebruik bij een echo. Het nadeel van een echo is dat de beelden niet erg scherp zijn. Voor een nauwkeurige diagnose is een röntgenscan of een MRI

3042

WINNAARS 2015 De winnaar in de categorie Vitale Gemeenschappen & Zorg is Robot Care Systems die de zorgrobot LEA (hier in beeld) bouwde. Ioniqa Technologies (categorie Circulaire Economie) won met een technologie om PET te recyclen. In de categorie Food & Agri won One2Born met een kartonnen nabroedhouder waardoor eieren al in de stal kunnen worden uitgebroed.

23

Jos Geboers won in 2013 de Herman Wijffels Innovatieprijs met de Temposcard, een chip die toegevoegd wordt aan een medicijnverpakking. Met de chip kun je zien of je je medicijnen hebt ingenomen.

noodzakelijk. De belletjes in de contrastvloeistof zorgen ervoor dat de echo veel betere resultaten geeft. De beelden zijn twintig keer scherper. Het maakt het onderzoek veel goedkoper.’ Dat er per categorie maar één winnaar is, wil niet zeggen dat de resterende finalisten verliezers zijn. Sterker nog, veel finalisten zien de nominatie als een bekroning, is de ervaring van Jansen. ‘Het betekent voor de deelnemers een bevestiging. De erkenning helpt ze bij het vinden van investeerders. We helpen daar als Rabobank ook bij en brengen investeerders in contact met finalisten. We weten welke fondsen interesse hebben in deze start-ups. Niet alleen de deelnemers profiteren van de wedstrijd. Ik heb er zelf als directeur Bedrijven ook baat bij. Om bestaande klanten goed te kunnen adviseren helpt het als je weet welke trends er op ons afkomen.’

KRITISCH ‘Een geweldige ervaring’, noemt Melissa van de Kam, accountmanager Bedrijven Food & Agri van Rabobank Uden Veghel, haar werk als jurylid. ‘Van de veertig inzendingen die we in de categorie Food & Agri beoordelen, bezoeken we er tien. Op zo’n moment begint zo’n innovatie te leven. Sommige inzenders zijn gerenommeerde bedrijven terwijl een ander in zijn schuur iets heeft gebouwd. Wat ze gemeen hebben, is hun enthousiasme. Tijdens het gesprek

‘Overal waar ik kom, wordt aan de prijs gerefereerd’

24 DRACHTEN FRIESLAND OOST

wil ik weten hoe goed die oplossing onderbouwd is. Hoe gaat iemand die investering terugverdienen? Hebben ze goed nagedacht over de markt en de afzet. Sommige inzenders hebben een innovatie die technisch knap is, maar als de businesscase niet voldoende is uitgewerkt valt zo’n idee af voor de finale. Zo’n ondernemer probeer je dan wel verder te helpen, bijvoorbeeld door hem in contact te brengen met het brede netwerk van de Rabobank.’

NABROEDEN Het wegen van de criteria is geen eenvoudige opgave. ‘Hoe onderscheidend is het? Komt de inzending niet te vroeg? Over dat soort vragen zijn we het als jury niet automatisch eens. De prijswinnaar in de categorie Food & Agri was de inzending waar ik aanvankelijk het meest kritisch over was. Maar na het bedrijfsbezoek en de aanvullende feedback van sectormanagement was ik om. One2Born is een nabroedhouder waarbij kuikens niet vervoerd hoeven worden van een broederij naar de pluimveestal. Dat geeft minder stress en de dieren hebben direct voer en water. Daardoor zijn ze gezonder. Het concept ziet er eenvoudig uit, daardoor lijkt het in eerste instantie niet zo bijzonder. Het onderscheidende zit

Maja Rudinac van Robot Care Systems is een van de winnaars van 2015 met zorgrobot LEA, een hulpmiddel voor ouderen.

juist in de eenvoud en de toepasbaarheid. Dat heeft de doorslag gegeven.’

OVERAL AANKLOPPEN ‘Overal waar ik kom, wordt

3042

aan de prijs gerefereerd.' Twee jaar nadat Jos Geboers van ingenieursbureau ECCT in 2013 de prijs won in wat destijds de categorie Zorg en Welzijn heette, merkt hij nog steeds de gevolgen. ‘Het geeft je een podium.’ Geboers won met de Temposcard, een chip die toegevoegd wordt aan de medicijnverpakking. Met een smartphone kunnen patiënten de chip lezen en zien of ze hun medicijn ingenomen hebben. Op dezelfde manier kan ook de temperatuur van de medicijnen gecontroleerd worden. Het innemen van de medicijnen volgens de voorschriften, de zogeheten therapietrouw, neemt toe en er hoeven veel minder medicijnen vernietigd te worden. Het winnen van de prijs zorgde voor een momentum dat Geboers goed gebruiken kon. Het vinden van medestanders was geen eenvoudig proces. ‘Als je een chip aan een medicijnverpakking wil toevoegen, heb je een groot probleem. Je moet bijvoorbeeld naar farmaceutische bedrijven toe. Dat betekent over de hele wereld aankloppen bij multinationals. Sommigen zien de mogelijkheden. Anderen begrijpen het niet. Het kost niet alleen handenvol geld, maar je leeft ook met de angst dat je met je lobby misschien de weg voor je concurrent plaveit. De Herman Wijffels Innovatieprijs geeft je autoriteit. Het kijkt naar innovatie met een maatschappelijke relevantie en er is een mooi geldbedrag aan verbonden.'

STAP ZETTEN Geboers heeft de wind in de zeilen. Na een Nederlandse pilot waaraan een paar duizend patiënten deelnamen, komt inmiddels het productiestadium in zicht. ‘We werken nauw samen met een onderdeel van Johnson & Johnson en chipleverancier NXP om een label op de blisterverpakking te maken. Dan gaat het niet meer om een prototype, maar om verpakkingen met een chip die uit de fabriek komen. Er zijn nu een paar scenario’s denkbaar. We groeien uit tot een tweede ASML of we verkopen de technologie. De kans dat er nog iets fout gaat, schat ik op tien procent. Inmiddels hebben drie grote farmaciebedrijven zich gecommitteerd aan onze technologie. Die doen er jaren over om zo’n stap te zetten en springen niet meer ineens weg.’

'Deze prijs maakt het verschil' De Herman Wijffels Innovatieprijs 2015 voor Robot Care Systems stimuleert het halen van de marktintroductie van zorgrobot LEA.

Zorgrobot LEA (Lean Elderly Assistent) is een hulpmiddel voor ouderen. Hij kan bijvoorbeeld met een ingebouwde arm een voorwerp van de grond pakken. Tegelijkertijd oogt LEA als een gewone rollator. Dat uiterlijk is met opzet gekozen, legt Maja Rudinac van Robot Care Systems uit. ‘Een robot met een menselijke gestalte roept een negatieve associatie op omdat het hulpmiddel suggereert een vervanging voor de mens te zijn. We wilden complexiteit vertalen naar eenvoud zodat je LEA bijna intuïtief kan gebruiken. Als iemand bijvoorbeeld een verkeerde loophouding heeft, corrigeert LEA dat. Je kunt ook fysiotherapie en conditietraining doen door te dansen met LEA. Daarvoor hebben we samen met een choreograaf de wals en andere dansen in het brein van LEA geprogrammeerd.’ Het gaat goed met LEA. Ioniqa Technologies heeft inmiddels een Europese subsidie, er start een pilot met de zorgrobot in vijf landen en het bedrijf werkt samen met meerdere partners om een marktintroductie in 2017 mogelijk te maken. Het winnen van de prijs helpt bij het halen van dat doel. ‘Voor het ontwikkelen van een goed prototype moet je iedere dag testen met zorgprofessionals maar ook met de doelgroep. Zorginstellingen zijn heel terughoudend als je ze benadert met de vraag of we ouderen als proefpersonen mogen gebruiken. De prijs maakt daarin een verschil. Het geeft vertrouwen.’ 25

3042

SPONSORING

De Slachte Op 4 juni beweegt een lang lint van 15.000 lopers zich weer over de oude Slachtedyk tijdens de Slachtemaraton, langs een rijk cultureel programma. 3042

TEKST: IMMIE JONKMAN FOTO'S: CATHARINUS VAN DER VEEN, JIKKIE CATS

28 DRACHTEN FRIESLAND OOST

D

e weg waar eens in de vier jaar zoveel mensen met veel plezier (en een beetje afzien, in alle eerlijkheid) over (hard)lopen kent een lange geschiedenis. De Slachtedyk is een oude slaperdijk tussen Oosterbierum en Raerd en is, toevalligerwijs, 42 kilometer lang. Het is niet helemaal duidelijk wanneer de dijk is ontstaan, de eerste officiële vermelding dateert uit 1506. Maar waarschijnlijk is deze dijk al tussen de 10e en 13e eeuw ontstaan door het verbinden van een aantal bestaande polderdijken. De dijk werd in 1825 voor het laatst gebruikt als zeewering. Officieel heeft de Slachte sinds 1995 geen officiële waterkerende functie meer als tweede waterkering. De Slachtedyk is nu eigendom van It Fryske Gea, als het eerste cultuurhistorische bezit van deze natuurorganisatie. En natuurlijk eens in de vier jaar het decor voor de Slachtemarathon.

BIJZONDERE COMBINATIE In de aanloop naar 2000, het jaar waarin duizenden Friezen om útens terug naar ‘huis’ kwamen, werd de eerste Slachtemarathon georganiseerd. De lengte van de Slachtedyk, 42 kilometer, inspireerde Peter Karstkarel tot deze culturele marathon. De Slachtemarathon is een bijzondere combinatie van een grote sportieve prestatie, een aantrekkelijk cultureel programma en het prachtige Friese land waar de route doorheen kronkelt. De eerste Slachtemarathon was een groot succes: veel deelnemers, mooie verhalen, goede reacties. De organisatie besloot om het evenement elke vier jaar te organiseren.

traint, een ultiem doel. De combinatie van een prachtige route, de gastvrijheid van de dorpen langs de route, het culturele programma en het feit dat de tocht eenmaal in de vier jaar wordt gehouden, heeft op veel mensen een bijzondere aantrekkingskracht.’ De Rabobank onderstreept dat en is hoofdsponsor. Tijdens de Slachtemarathon omlijst de Rabobank de mooie omgeving en de betrokkenheid van de dorpen op een bijzondere manier. Als lid van de Rabobank maakt u kans op een ballonvaart boven de Slachtemaraton door uw mooiste ervaring in relatie tot de Slachte met ons te delen.

FEEST Een jubileum, dat vraagt natuurlijk om een bijzonder thema. En dat is er. Artistiek leider Dirk Bruinsma: ‘De input van de dorpen

ZWEVEN BOVEN DE SLACHTEDYK Tijdens de Slachtemarathon kunt u genieten van een uniek uitzicht. De Rabobank ballon gaat deze dag de lucht in en u kunt dit meemaken! Hoe? Stuur uw mooiste ervaring over de Slachtemarathon naar communicatie.dfo@ra bobank. nl en misschien wordt u uitgekozen voor deze bijzondere ballonvaart.

De Slachtemarathon heeft elke editie weer een aan-

3042

EEN ULTIEM DOEL Dit jaar lopen de deelnemers de 5e editie. Wederom waren de deelnemerskaarten voor wandelaars binnen twee uur uitverkocht en ook de animo voor het hardlopen overstijgt dat van eerdere edities. Voorzitter Anne Jochum de Vries: ‘De Slachtemarathon is iets bijzonders, is iets waar je voor

trekkelijk cultureel programma. Bent u misschien de gelukkige die de tocht vanuit de lucht mag meebeleven?

29

Dirk Bruinsma is artistiek leider tijdens de Slachtemarathon 2016.

langs de route is erg belangrijk voor de Slachte, en ook een van de aantrekkelijke onderdelen. We hebben dus samen met de dorpen gekeken naar het thema voor de Slachtemarathon 2016 en het kan niemand verbazen dat het thema Feest is, in dit jubileumjaar. We zijn nu met de dorpen een artistiek programma aan het vormgeven.’ Langs of op de route liggen zo’n 22 dorpen die allemaal meewerken aan de organisatie van de Slachtemarathon. Ze regelen de logistiek rondom bijvoorbeeld de verkeersregelaars, maar verzorgen ook de catering onderweg voor de deelnemers. De koffie, de zelfgemaakt soepen en cakes, alles om met name de wandelaars de benodigde energie te geven. En ze zijn dus nauw betrokken bij het culturele programma.

'Voor deze jubileumeditie staat het programma langs de route volop in het teken van Feest.'

MET DE DORPEN Dirk Bruinsma: ‘Naast een professioneel programma met een aantal bekende namen, waar ik nu helaas nog niets over kan zeggen, werken we met de dorpen aan een programma. Op basis van het thema Feest ontwikkelen de dorpen gezamenlijk een aantal plannen. Een tipje van de sluier? Okay, een kleintje. We willen iets doen met ‘feesttenten’ en met vlaggen. Feesttenten geven een enorm potentieel aan een bijzonder programma onderweg. En met vlaggen kun je zo veel doen! Misschien maken we van de Slachtedyk wel de langste vlaggenroute ooit. Het programma langs de route zal in ieder geval ruimte geven voor muziek, dans, theater, beeldende kunst, media art en literatuur. Op onze website gaan we het complete programma de komende maanden laten zien.’ GEEN KAARTEN? WORD FREON! Heeft u geen kaarten kunnen bemachtigen? Voor de leden van de Rabobank hebben we een mooie aanbieding, zodat u voor de eerstvolgende Slachtemarathon geen kaarten misloopt. Meer informatie vindt u op pagina 38.

30 DRACHTEN FRIESLAND OOST

SUPER FOOD

Superfoods uit verre landen, de winkels liggen er vol mee. Maar wist u dat ook onze Nederlandse bodem genoeg gezonde en goedkopere ‘superfoods’ biedt?

3042

LYNN TRUM

IN DE VS IS BOERENKOOL EEN RAZEND POPULAIRE SUPERFOOD DIE WORDT VERWERKT IN SMOOTHIES, CHOCOLADE EN ZELFS BIER /// SPINAZIE ZIT BOORDEVOL VITAMINE EN IJZER ÉN LUTEÏNE DAT IN ANTIRIMPELCRÈME HUIDVEROUDERING TEGEN ZOU GAAN /// ZWARTE BESSEN ZIJN ECHTE VITAMINEBOMMEN: ZE BEVATTEN PER 100 GRAM DRIE KEER ZO VEEL VITAMINE C ALS SINAASAPPELS /// KIEMEN ALS ALFALFA EN TUINKERS ZIJN RIJK AAN VITAMINEN EN MINERALEN. VAAK BEVATTEN ZE MEER VOEDINGSSTOFFEN DAN DE VOLWASSEN PLANT 31

COÖPERATIEF DIVIDEND

Een deel van de winst van Rabobank Drachten Friesland Oost vloeit via het Fonds Coöperatief Dividend terug in het werkgebied. 28 ledenraadsleden hebben onlangs naar eigen inzicht een cheque van € 200 uitgereikt aan een lokaal initiatief. TEKST: PAUL H. LOONSTRA PERS- EN COMMUNICATIEBUREAU FOTO'S: LEDENRAADSLEDEN

LEDENRAAD DEELT CHEQUES UIT 1 - De zorgvrijwilligers van Meckama State in Kollum hebben een bijdrage ontvangen uit handen van Willem van der Veen.

2 - Volgens Rieneke Kamminga verdiende de redactie van dorpskrant Marnijs van Eastermar een ‘aanmoedigingsprijs’. ‘Vanwege de waardevolle bijdrage van Marnijs aan de ‘ferbining tusken Eastermarders’.

3 - Dick van der Duijn Schouten gaf de cheque aan Neeltje Spronk van Stichting Faridpur. Deze stichting financiert missies van plastisch chirurg Cees Spronk naar Nigeria en Bangladesh, die kinderen er gratis opereert. Ook gaat er geld naar een tehuis voor weeskinderen.

32 DRACHTEN FRIESLAND OOST

2

1

4 - Akkie Lindeboom-Jager

3

besloot de vrijwilligers van de hertenkamp in Rottevalle te steunen. ‘Zij zorgen ervoor dat de hertenkamp er altijd keurig verzorgd uitziet en zorgen ook erg goed voor de levende have.’ 5 - ‘Muziekvereniging TidaKira Munnekezijl-Lauwerzijl blaast al sinds 1924 haar deuntje mee. Ik vond het een leuk idee om deze groep enthousiaste musici te verrassen met de cheque’, aldus Wridzer Bakker. 6 - Harm Groen overhandigt de cheque aan Ruurd van der Meer, penningmeester van de stichting Vrienden van Nij Smellinghe, die aanvullende voorzieningen in en rondom het ziekenhuis financiert.

4

3042

5

6

ONDERNEMEN

Met maar liefst 200 bedrijven op de groslijst voor de Verkiezing Friese Onderneming van 2016, is er sprake van grote belangstelling. Toch kiest het bestuur voor vernieuwing van de opzet. TEKST: PAUL H. LOONSTRA PERS- EN COMMUNICATIEBUREAU FOTO'S: TEAM HORSTHUIS FOTOGRAFIE+MOTION

Verkiezing Friese Onderneming leeft De Verkiezing Friese Onderneming van het Jaar is op dinsdag 19 april in Leeuwarden. Kijk voor meer informatie op: WWW.VFO.NL

O

p dinsdag 19 april strijden in Leeuwarden drie finalisten om de begeerde titel Friese Onderneming van het Jaar. Bedrijven meldden zich weer in groten getale spontaan voor de verkiezing aan. De nieuwe juryvoorzitter Sander de Rouwe, gedeputeerde Economische Zaken van de provincie Fryslân, is blij dat de verkiezing leeft. ‘Met zo’n 200 namen op de groslijst is er veel meer animo dan in voorgaande jaren. Wellicht heeft dit te maken met het feit dat we de zeven magere jaren nu achter de rug hebben.’ Volgens de gedeputeerde gaat het goed met de Friese economie. ‘De klassieke achterstand op de rest van Nederland is tot een minimum ingehaald. Een grote prestatie. Alleen bij de export is nog een wereld te winnen.’

INNOVEREN De verkiezing beleeft de 26e editie. Af en toe is er behoefte aan vernieuwing, zegt bestuurslid Bram Nauta. ‘We zijn nu toe aan de Verkiezing Friese Onderneming 5.0. Het is 34 DRACHTEN FRIESLAND OOST

belangrijk dat we blijven innoveren. De verkiezing zal nog transparanter en objectiever zijn dan voorheen.’ Zo zullen ondernemers beargumenteerd te horen krijgen waarom ze niet op de eerste plaats zijn geëindigd. Bedrijven worden beoordeeld aan de hand van een financiële scan en met de hulp van een analysemodel op volwassenheid. De genomineerden krijgen feedback welke aspecten ze kunnen verbeteren. ‘We verlenen nazorg. Bedrijven moeten profiteren van deelname aan de verkiezing’, aldus Jan van der Linden, de nieuwe voorzitter van de werkgroep die verantwoordelijk is voor werving, selectie en begeleiding van kandidaten. ‘Ons doel is dat ook de nummers twee en drie met een tevreden gevoel naar huis gaan. Zij moeten zich evengoed winnaar voelen. Het hogere doel is het stimuleren van de Friese economie en het creëren van meer werkgelegenheid.’

JURY De werkgroep selecteert uit de groslijst 30 kansrijke bedrijven die allemaal worden bezocht. Hiervan blijven zes kandidaten over. Uit deze zes genomineerden kiest de jury uiteindelijk drie finalisten. Deze selectie gebeurt tijdens een bijeenkomst waar de genomineerden een pitch houden. Vervolgens bezoekt de jury de drie bedrijven. De jury bestaat dit jaar naast voorzitter Sander de Rouwe uit de winnaar van 2015, Jeroen de Nooijer van Ventura Systems, Jetze Botma van Botma Business Consultancy en zakenvrouw van 2011, Tecla Bodewes van Scheepswerven Bodewes.

Pareltjes

3042

De Stichting Verkiezing Friese Onderneming wil creativiteit en vernieuwing, oftewel excellent ondernemerschap, in Fryslân stimuleren en waarderen. ‘Wij hebben zoveel pareltjes. Ons mkb mag best meer de schroom van zich afgooien’, aldus bestuurslid PieterJan Varekamp. V.l.n.r. Bram Nauta, Sander de Rouwe, Pieter-Jan Varekamp en Jan van der Linden.

35

HUIZENMARKT

NA DE CRISIS

5 feiten en fabels over hypotheken De huizenmarkt trekt aan, maar kun je wel een hypotheek krijgen? Volgens veel mensen is dat sinds de crisis veel lastiger geworden. Klopt dat ook? TEKST: LIZANNE SCHIPPER FOTO'S: CAROLYN RIDSDALE

1

BANKEN LENEN MINDER UIT

3042

FEIT Inkomens, huizenprijzen, beurskoersen, tot aan de crisis in 2007 was groei bijna een vast gegeven. Daarmee verschoof in onze samenleving het beeld van wat verantwoord lenen was. Meer dan honderd procent van de waarde van de woning aflossingsvrij financieren op twee inkomens neigde de standaard te worden. Daar zijn we van teruggekomen. We willen op een verantwoorde basis ons huis financieren. Het percentage van de woningwaarde tot waar je kunt lenen is zelfs in regelgeving beperkt en daalt in stappen. Banken kijken kritischer naar de lasten die op het inkomen gedragen kunnen worden en aflossen op de lening is weer de norm. Banken volgen deze lijn zoals dat in regels is vastgelegd door de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

2 EEN HYPOTHEEK KRIJGEN IS MOEILIJK VOOR ZZP’ERS FABEL 36 DRACHTEN FRIESLAND OOST

Om de hoogte van de lening te bepalen kijkt de bank naar de drie laatste jaarrekeningen. Bij de Rabobank is voor zzp’ers de maximale leencapaciteit (het maximale bedrag waarmee je per maand de lening af kunt lossen) gelijk aan iemand in loondienst. ‘Bij sommige banken moeten zzp‘ers meer eigen geld inbrengen dan niet-zzp’ers. Bij de Rabobank geldt dat onderscheid niet’, zegt Martin Damen, assortimentsmanager Financieren. Daarnaast kunnen startende zzp’ers vaak toch een hypotheek afsluiten als zij één volledige jaarrekening laten zien en door een deskundige een prognose laten maken voor het komende jaar.

3 VROEGER KON JE EEN HOGER BEDRAG LENEN FEIT De leennormen die budgetinstituut Nibud jaarlijks opstelt, zijn de laatste jaren gedaald. Daarop besloot de overheid dat we minder mogen lenen ten opzichte van het inkomen. Tegenwoordig mag iemand hooguit vier tot vijf keer

Ook voor zzp'ers en starters is het mogelijk om een hypotheek af te sluiten.

MEER INFORMATIE Toch nog vragen over hypotheken? Wij helpen u graag verder. U kunt zich ook verder oriënteren op onze website. In het Rabobank Hypotheekdossier vindt u veel handige informatie en kunt u zelf berekenen wat u maximaal kunt lenen. Als u daar zelf de benodigde documenten uploadt voor een adviesgesprek, dan kunt u tot 450 euro besparen op de advieskosten van een hypotheek. Zie: rabobank.nl/hypotheek .

het jaarinkomen lenen. Ook ten opzichte van de waarde van de woning die je koopt kun je minder lenen. In 2015 was dit 103 procent, vanaf 2016 is dat nog maar 102 procent en vanaf 2018 maximaal 100 procent.

4 STARTERS KOMEN LASTIGER AAN EEN HYPOTHEEK FABEL

5 MET EEN STUDIESCHULD KUN JE EEN HYPOTHEEK VERGETEN FABEL Wel houdt de bank er rekening mee voor de beoordeling van de maximale hoogte. Door de maandelijkse betalingsverplichting blijft immers minder geld over voor de hypotheeklasten. De rente op een studieschuld is relatief laag. Zo neemt de bank bij een studieschuld van 20.000 euro standaard een nettolast mee van 150 euro per maand aan betalingsverplichting. Dat bedrag gaat af van het maandbedrag dat je maximaal kunt uitgeven aan woonlasten.

3042

Starters krijgen minder vaak een vast contract. Toch zijn er mogelijkheden om een hypotheek te krijgen. Bij een tijdelijk contract kan een werkgever in een intentieverklaring aangeven dat iemand daarna in vaste dienst zal komen. Bij opeenvolgende kortlopende contracten kijkt de Rabobank naar het gemiddelde inkomen over de afgelopen drie jaar. Ook sloot de Rabobank zich aan bij het initiatief van uitzendbureau

Randstad om een perspectiefverklaring af te geven voor een hypotheekaanvraag. Op basis daarvan ziet de bank uitzendwerk als dusdanig stabiel dat een hypotheek kan worden verstrekt.

37

AANBIEDINGEN

Als lid van de Rabobank kunt u profiteren van aantrekkelijke kortingen. Kijk voor het volledige aanbod op rabobank.nl/dichterbij.

GRATIS LID IN 2016

SPECIAAL VOOR LEDEN

WORD FREON VAN DE SLACHTEMARATHON

LEDEN ARRANGEMENT JHERONIMUS BOSCH

Zeker zijn van kaarten voor de eerstvolgende Slachtemarathon? En zelf uw starttijd kiezen? Dit en meer kan als u Freon bent van de Slachte. Leden van de Rabobank kunnen nu gratis het eerste jaar Freon wor-

De tentoonstelling ‘Jheronimus Bosch – Visioenen van een genie’ is t/m 8 mei te bezoeken in Het Noordbrabants Museum. Voor leden is er op 8 april een speciaal arrangement: een kopje koffie/thee, mini

den (t.w.v. €15). Ga naar slachtemarathon.frl/raboba nk, vul het formulier in met de code SL16RBF. U betaalt dan voor 2016 geen bijdrage, vanaf 2017 wordt de jaarlijkse bijdrage van uw rekening afgeschreven.

Bossche bol, lezing over het werk van Bosch en bezoek aan de tentoonstelling. Er is maar een beperkt aantal plekken, dus bestel op tijd. U kunt het arrangement boeken (€ 23,50) op rabobank.nl/dichterbij.

2,50 EURO KORTING OP ENTREE

BREIEN IN HET FRIES MUSEUM

3042

Kom naar het Fries Museum en ontdek de kunst van het breien! Stap de tentoonstelling binnen en laat je onderdompelen in een sprookjeswereld die bol staat van het breiwerk. Floddermutsen van ragfijn kantbreiwerk en bonte retrotruien uit de jaren 80, maar ook de trui van Sarah Lund uit de serie The Killing en het allernieuwste design. Verrassende kleding van populaire modeont38 DRACHTEN FRIESLAND OOST

werpers als Bas Kosters toont hoe breien de mode vernieuwt. En bizarre gebreide installaties van internationale kunstenaars laten zien dat breien geen grenzen kent. Krijg je bij het zien van al dat breiwerk jeukende handen? Brei dan een naaldje mee. Rabobankleden kunnen in maart 2016 met €2,50 korting op de reguliere entreeprijs naar het Fries Museum op vertoon van hun RaboPas.

COLUMN

WIM BOONSTRA Hoofd Kennis en Economisch Onderzoek/chef-econoom

Ook de Rabobank creëert geld

V

3042

elen van u realiseren het zich waarschijnlijk niet, maar de Rabobank is een geldscheppende instelling. Dat geldt voor de meeste grootbanken. Als een bank krediet verleent, komt daardoor meer giraal geld in omloop. Want aan de actiefzijde van de balans neemt de post ‘kredieten’ toe, terwijl aan de passiefzijde de geldhoeveelheid toeneemt. Dit is geen nieuw inzicht. Toch hebben mensen dit opeens ‘ontdekt’. Dan ontstaan misverstanden. Bij sommige mensen leeft het misverstand dat banken ‘hun eigen geld maken’. Dit is niet terecht, want het door de banken gecreëerde geld staat op de betaalrekeningen van de klanten. Ook zijn er mensen die denken dat banken onbeperkt krediet kunnen verlenen en zo ongelimiteerd geld kunnen creëren. Ook dat is niet waar, want door extra kredietverlening neemt de omvang van de bankbalans toe. Dit heeft weer gevolgen voor de liquiditeit (het geld dat we in kas hebben) en de solvabiliteitsratio’s (de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen).

Bij sommige mensen leeft het misverstand dat banken ‘hun eigen geld maken’

Nog belangrijker is dat een bank alleen krediet kan verlenen als er vraag naar is. Zonder kredietvraag geen kredietverlening. Als een klant besluit om af te lossen op zijn hypotheek, wordt giraal geld vernietigd, zonder dat de bank daar invloed op heeft. Dat gebeurt trouwens ook als klanten geld van hun betaalrekening overboeken naar hun spaarrekening. Ook betalingen vanuit en naar het buitenland beïnvloeden de geldhoeveelheid in ons land. Banken voeren deze transacties uit, maar hebben er geen invloed op. Kortom, als u bij een bank op bezoek komt, zult u geen afdeling ‘Geldschepping’ vinden. Geldscheppende banken hebben wel als voordeel dat zij over de saldi op de betaalrekeningen normaal gesproken geen rente vergoeden. Daarbij geldt: hoe hoger de rente die mensen voor hun lening betalen, hoe groter dit financieringsvoordeel voor de bank. Daar staat tegenover dat een bank alleen maar geld kan creëren als zij volwaardig deelneemt aan het betalingsverkeer. En daar kleven kosten aan, die vaak hoger uitvallen dan het hiervoor beschreven financieringsvoordeel. Geldschepping is dus een complex proces, dat tot veel misverstanden leidt. Daarom is het goed dat het onderwerp momenteel veel aandacht krijgt. Want ik werk bij een geldscheppende bank, maar rijk wordt die er niet van.

39

AANDEEL IN DE BUURT

WIE

Mevrouw de Vries-Veldman uit Burgum en mevrouw Adema uit Jistrum. Beide klanten zijn 60-plus en hebben de hele ontwikkeling naar digitaal bankieren bij de Rabobank meegemaakt.

WAT

De dames volgden de cursus internetbankieren op ons kantoor in Burgum. In twee uren leerden zij de fijne kneepjes van het werken met de site van de Rabobank. Adviseurs Magchiel Groen en Jeroen Spoelstra legden alles duidelijk uit en gaven enkele belangrijke tips aan de cursisten mee: "Controleer altijd de opdrachten die je invoert en doe niets overhaast, dan kan er gewoon niks fout gaan."

WAAROM

"We waren erg huiverig voor bankieren via internet. Maar we hoorden in directe kring dat het makkelijk is. Dat bleek ook tijdens de cursus, waar we met hulp van de cursusleiders veilig leerden bankieren met de computer."

3042

Medewerkers van Rabobank Drachten Friesland Oost attendeerden hen op deze cursus. Wij bieden op onze kantoren in Drachten, Surhuisterveen en Burgum cursussen internet- en mobielbankieren aan. De cursusleiders zijn adviseurs van de bank. Zij zorgen voor persoonlijke begeleiding in kleine groepjes cursisten, respecteren de privacy en houden rekening met de voorkennis en het leertempo van de cursisten.

TEKST: HERMAN BROUWER EN JEROEN SPOELSTRA FOTO'S: TEAM HORSTHUIS FOTOGRAFIE

HOE