DHMV II Realisaties 2014 en blik op de toekomst (bron)data en voorbeeldtoepassingen
Toon Peetermans – R&D ontwikkelaar - AGIV Jo Van Valckenborgh - Stafmedewerker Innovatie / Producteigenaar DHMV II - AGIV
Agenda
Algemeen
Meerwaarde Brondata
Invloed van resolutie en GIS-hoogtemodellen op visualisatie • dtm, slope, hillshade • archeologie • afstroommodellering
• overstromingsmodellering
Canopy boommodellen
3D GRB
Geluidscontouren
Zonnepotentieel
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Algemeen
Voorbeeldproject Geraardsbergen, producten DHMV II, haalbaarheidsstudies, Beeldverwerkingsketen GDI-Vlaanderen, … • gebiedsgerichte projectmatige toepassingen (projectgebied, zone, Vlaanderen….) • maken o.a. gebruik van LiDAR DHMV II producten en brondata • output naar AGIV-producten (AGIV download), services (AGIV, BVK), custom made producten (BVK)... • AGIV Security • zijn mogelijke diensten naar partners GDI-Vlaanderen en integreerbaar binnen de BeeldVerwerkingsKeten Vlaanderen • applicaties op producten / services => bedrijfswereld • …
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Meerwaarde LiDAR brondata
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014 4
Brondata - puntenwolk
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Brondata - puntenwolk
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014 6
Brondata
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Brondata
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Invloed van resolutie en GIS hoogtemodellen op visualisatie
Testgebied
Raspaillebos (Moerbeke – Geraardsbergen)
Verwerking op LiDAR DHMV-II brondata (test Geraardsbergen)
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
Belanghebbenden
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Invloed van resolutie en GIS-hoogtemodellen op visualisatie Akker ploegvoren
1000 x 500 meter
landbedekking
• bos Bos kanalisatie • akker • weide
Weide reliëf
Reliëfverschil = 50 meter
Bos Grafheuvel?
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Invloed resolutie op DTM (akker)
RGB
DTM 1 m
DTM 0.5 m
DTM 0.25 m
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Invloed resolutie op hillshade (akker)
RGB
Hillshade 1 m
Hillshade 0.5 m
Hillshade 0.25 m + contour 0.2 meter
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Invloed resolutie op contour (akker)
Hillshade 0.25 m + contour 0.2 meter
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Invloed resolutie op slope (weide)
RGB
Slope 1 m
Slope 0.5 m
Slope 0.25 m
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Invloed resolutie op DTM in bosgebied
RGB bos
DTM 1 m
DTM 0.5 m
DTM 0.25 m
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Archeologie - “verborgen” structuren in bosgebied
LiDAR puntenwolk
Grafheuvels?
DTM 0.25 m
LiDAR profiel
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Archeologie: “verborgen” structuren in bosgebied
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Detailontwatering en afstroompatronen
Betere digitalisatie
Inventarisatie duikers en kunstwerken
Eenvoudige afstroommodellering (met integratie van hoofdwaterloopgsystemen) DTM 5 m
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
DTM 0.5 m
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Oppervlaktewater modellering
Macroniveau: 5 meter DTM is voldoende (processing tijd)
Microniveau: 0.5 meter DTM is noodzakelijk (lokale overstroming dorpel)
DTM 5 m
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
DTM 0.5 m
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Waterbeheer overstromingen optimalisatie
DHMV I
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
DHMV II
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Canopy (boomkruin) modellen
DSM 1 m Raspaillebos Boomhoogte is moeilijk af te leiden Het DSM is gemaakt door TIN interpolatie van first returns Centrum van rastergridcel wordt gebruikt voor DSM hoogte => niet noodzakelijk hoogste LiDAR hoogtewaarde
Canopy model 1 meter maximale hoogte Relatieve boomhoogte t.o.v. maaiveld waarbij de maximale percentiel van de LiDAR-reflecties boven een bepaalde cut-off waarde (> 2 meter) binnen de rastergridcel wordt berekend Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Canopy modellen percentielen
Canopy 1 m 100% Perc
Canopy 1 m 75% Perc
Canopy 1 m 50% Perc
Canopy 1 m 25% Perc
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Canopy model maximumpercentiel
Canopy model 25 % percentiel
LiDAR profile Lagere bomen, minder ondergroei hogere bomen, veel ondergroei Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Canopy (boomkruin) modellen
Canopy 1 m cover model Percentage van het aantal first returns boven hoogte cut-off / totaal aantal first returns Nuttig om gaten in het bladerdek te berekenen en visualiseren. Een perfect dens bladerdek zal 100% coverage hebben In winterseizoen gevlogen!
Verdere haalbaarheidsanalyse nodig i.s.m. partners GDI-Vlaanderen
Canopy 1 m density model Percentage van het aantal LiDARpunten boven hoogte cut-off / totaal aantal LiDAR-punten Nuttig om de algemene bladerdichtheid van het bladerdek te berekenen met alle LiDAR-returns In winterseizoen gevlogen! Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
3D GRB
Nieuw AGIV-product
Bestaat uit 3D GRB-entiteiten
Entiteiten afhankelijk van: • GRB-entiteiten (o.a. gebouwen) • versie van DHMV (DHMV I -Vlaanderen of DHMV II -kaartblad) • LOD (Level of Detail)
Conceptueel • output wordt stelselmatig aangevuld • formaten • afgeleid product inwinning 3D
• …
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
3D GRB - Gebouwen LOD1 DHMV I
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
3D GRB - Gebouwen LOD1 DHMV I
Nieuw AGIV-product : • 3D GRB - Gebouwen LOD1 DHMV I blokkenmodel van gebouwen
visualisatie doeleinden hoogte-informatie bevragen benadering van de nokhoogte KML- en SHP-formaat per tiles van 1 x 1 km (kml) en per gemeente eind 2014
• 3D GRB - Gebouwen LOD1 DHMV II – Kaartbladsgewijs voorjaar 2015
3D GRB verstrekt de mogelijke toepassingen voor AGIV en partners GDI_Vlaanderen en derden: • mutatiesignalering, wegen, mobiliteit, informeren urbane planning, crisissituaties, geluidscontourkaarten, zichtbaarheidsanalyses, …
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
GRBGebL1D1 Attributen
GRB CRAB DHMV I • H_KWAL Kwaliteitslabel om de betrouwbaarheid op de bekomen hoogte te duiden
• H_DTM_MIN: De minimale hoogtewaarde in TAW van het maaiveld ter hoogte van het gebouw op basis van het digitaal terrein model.
• H_DTM_GEM: De gemiddelde hoogtewaarde in TAW van het maaiveld ter hoogte van het gebouw op basis van het digitaal terrein model.
• H_DSM_MAX De maximale referentiehoogte in TAW op basis van het digitaal surface model van de dakstructuur van het gebouw.
• H_DSM_P99 De referentiehoogte in TAW met percentielbepaling op basis van het digitaal surface model van de dakstructuur van het gebouw.
• HN_MAX De relatieve maximale referentiehoogte t.o.v. het maaiveld op basis van het digitaal surface model van de dakstructuur van het gebouw (H_DSM_MAX - H_DTM_GEM)
• HN_P99 De relatieve referentiehoogte t.o.v. het maaiveld met percentielbepaling op basis van het digitaal surface model van de dakstructuur van het gebouw (H_DSM_P99 - H_DTM_GEM)
PERCENTIEL Het gebruikte percentiel voor de percentielbepaling van de attributen HN_P99 en H_DSM_P99 Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
GRBGebL1D1: referentiehoogte
Gebouwenfilter
Wegwerken invloed naburige gebouwen en/of foutieve gebouwenfilter
=> 99ste Percentiel of lager • wegwerken effect rijhuizen • wegwerken effect antennes, schouwen, ornamenten, vegetatie, …
- HN_Max = 8,71 meter; HN_P99 = 6,4 meter - Percentiel = 97 - HN_P99 hier absoluut correct
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
3D GRB - Gebouwen LOD1 DHMV II
Mogelijk volgende 3D GRBentiteit op basis van het DHMV II
Aanmaakprocedure GRBGebL1D2 zelfde als voor GRBGebL1D1 (parameters
gebouwenfilter veranderen)
DHMV I DHMV I
DHMV DHMVIIII
Actueler en iets nauwkeurigere noklijnbepaling • extra kleinere dakvlakken, grotere schouwen ook in gebouwenfilter • noklijn vaak enkele cm tot dm hoger met DHMV II Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
3D GRB – toekomst LOD2?
© Stad Gent – AGIV Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Geluidscontourkaarten
Europese richtlijn Omgevingslawaai => uniformisering
Directe toepassing van DTM en het 3D GRB Gebouwen LOD1 DHMV I product
© Stad Gent – AGIV Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Geluidscontourkaarten
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Zonnepotentieel ?
Voorbeeldproject i.s.m. de stad Antwerpen (Ecohuis)
Op basis van het DHMV II en het GRB. Het DHMV II wordt gebruikt om een DSM aan te maken waarbij ook schaduwanalyse in rekening wordt gebracht van hoge vegetatie en gebouwen.
Typische zonne-instralingsattributen worden per dak berekend zoals de gemiddelde jaarlijkse zonne-instraling (kWh/m²/jaar) en totale jaarlijkse zonne-instraling per “geschikt” daksegment (kWh/jaar).
Samenwerking stad Antwerpen met MapGear (zonnekaart) voor publicatie van gegevens
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Zonnepotentieel AGIV-basisdata DSM 0.5 m
Slope 0.5 m
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
Aspect 0.5 m
Solar 0.5 m
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Zonnepotentieel AGIV-output Solar geclipt
Shape
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
Geschiktheidsklassen
Attributen Solar 0.5 m
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Zonnepotentieel AGIV-output
Slope = 35° Aspect = 168° SOL_Opp = 55.4 m² IRR_sqM = 999 kWh/m²/year IRR_Tot = 55472 kWh/year
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Zonnepotentieel Antwerpen
• Bekijk of uw dak geschikt is • Wat is het opgewekte vermogen? • Hoeveel zonnepanelen kan ik zetten? • Wat is de terugverdientijd? • Groendaken, … Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Zonnepotentieel- release?
Antwerpen: najaar 2015? Voorbeeldproject voor andere steden en gemeenten • Stad Gent
• … een zonnepotentieel Vlaanderen ? Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
DHMV II
Meerwaarde voor diverse partners GDI-Vlaanderen, … op diverse niveaus • • • • • • • • •
landschapsbeheer, operationeel waterbeheer bodem- en landbeheer natuurbeheer nutsleidingen onroerend erfgoed energiebeheer ruimtelijke ordening, stedenbouw grote infrastructuurwerken …
AGIV staat open voor mogelijke samenwerking, uitvoeren van haalbaarheidsstudies, …
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Contactgegevens AGIV Koningin Maria Hendrikaplein 70 bus 110 9000 Gent
Jo Van Valckenborgh Stafmedewerker Innovatie Afdeling Geodiensten,
[email protected]
Tel.: 09 276 15 00 Fax: 09 276 15 05
[email protected] http://www.agiv.be
Tel. 09 2761526
Toon Petermans Afd. Geodiensten
[email protected]
AGIV contactpunt
[email protected] Tel. 09 276 15 00
Tel. 09 2761617
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014
Meer informatie
Deze presentatie zal vanaf 2 december 2014 te downloaden zijn op https://www.agiv.be/opleidingen/trefdagen/agiv-trefdag-2014
Volg ons op Twitter: @HetAgiv Like us on Facebook
Sessie 28: DHMV II: (bron)data en voorbeeldtoepassingen
AGIV-trefdag – 27 november 2014