Blik op de weg en bijsturen

4. Blik op de weg en bijsturen

Loopbaanonderhoud.indd 87 | Elgraphic - Schiedam

4-11-10 15:35

Dit hoofdstuk gaat over checken en bijsturen. Met de Loopbaancheck kun je regelmatig temperaturen hoe tevreden en succesvol je bent, het hier en nu in kaart brengen. Maar een blik door de voorruit biedt ook de mogelijkheid tot anticiperen: waar wil ik over twee jaar zijn en hoe kom ik daar? En over vijf jaar? Met voorbeelden van stappen die je kunt zetten. In de auto van mijn schoonvader hingen twee bordjes: get the big picture en always find yourself a way out. Je kunt dit defensief rijden noemen, maar ook de kern van alerte loopbaansturing. Altijd goed om je heen blijven kijken of het verkeer een paar auto’s voor je niet afremt, of je nog wel op de goede weg bent, je geen (aantrekkelijke) afslagen mist. En of je niet toevallig heel tevreden aan het rijden bent op die doodlopende weg, jezelf in een positie manoeuvreert waarbij het lastig is weer bij te sturen. Het blijft een kwestie van continu voeling blijven houden met hoe goed het eigenlijk nu met je gaat in je werk, hoe het staat met je tevredenheid over de sfeer, je vermogen om er te leren en de erkenning die je krijgt bijvoorbeeld. Maar ook een kwestie van anticiperen op wat komt. Of deze baan over een paar jaar nog steeds leuk is, of je niet kansen voorbij laat gaan als je niet bewust stretcht, nieuwe zaken naar je toe trekt, rollen vervult die ervoor zorgen dat je aantrekkelijk blijft voor andere functies. Veel loopbaanboeken gaan over de stap, over gas geven en dan gaan. Wij geloven meer in rijden. Het gaat niet alleen om die overstap naar die andere organisatie, maar vaak kun je ook intern nog op allerlei manieren je werkplezier en succes vergroten. En gaat het daarbij om kleine zaken. Door jezelf op te werpen voor een project kan je loopbaan een heel andere wending nemen. Omdat je in contact komt met andere afdelingen, andere collega’s hebt en een andere rol vervult, je met je projectervaring aantrekkelijk wordt voor andere rollen, zelf ontdekt wat je allemaal nog meer kan. Of juist doordat je bepaalde taken afhoudt, waaraan je niet eens per se een hekel hoeft te hebben, maar die er wel voor zorgen dat je opgeslokt wordt en niet toekomt aan echt leren. Het is een bewuste keuze of je 88


4-11-10 15:35

vooral heel goed wil worden in een bepaalde rol, of dat je verdergaat. En jezelf de onrust toestaat van het leren. De Loopbaancheck helpt je je loopbaanconditie vanuit verschillende standpunten in kaart te brengen. En geeft je de mogelijkheid een patroon te zien als je hem vaker invult. Hoe je ervoor staat ten opzichte van een aantal maanden geleden. Zien dat je positiever staat ten opzichte van je werk, of juist afglijdt met je scores. Het helpt je dat knagende gevoel dat je te weinig leert of onvoldoende tijd voor je gezin en hobby’s hebt, serieus te nemen. Juist doordat je regelmatig toetst en je realiseert dat je al langer hetzelfde zegt. Dat het niet een kwestie is van even doorbijten, maar dat het structureel is. En dat je misschien via een gesprek met je manager zaken wel kunt veranderen, dat dat opeens helemaal niet zo ingewikkeld blijkt te zijn. De ervaring in onze coachingspraktijk is dat veel professionals lang wachten met bijsturen. Te veel beren op de weg zien of het te druk hebben om er echt bij stil te staan. En zo weer gemakkelijk een jaar verder zijn. Een jaar waarin je wellicht onnodig chagrijnig bent geweest, onzekerder bent geworden in plaats van krachtiger. En waarin er allerlei kansen aan je voorbijgegaan zijn. Het herkennen van het juiste moment om actie te ondernemen is niet gemakkelijk. Soms ervaar je gedurende een maand die onrust, en dan verdwijnt hij weer. Zie je toch weer kansen. Maar er gebeurt wel iets met je als je langer blijft zitten op een plek waar je niet tot je recht komt. Je doet niet alleen weinig overstapervaring op, je krijgt ook te weinig positieve input. En raakt langzaam maar zeker overtuigd van het idee dat je met deze plek vergroeid bent. Je elders al helemaal geen kans van slagen hebt. En dat je met jouw beperkte capaciteiten ook niet gemakkelijk wat anders zult vinden. Check altijd bij jezelf of je zelfvertrouwen het afgelopen jaar gegroeid is of juist minder geworden. Als dat laatste het geval is, is snel handelen meestal de beste optie. Hoe langer 89


4-11-10 15:35

je doorgaat, hoe lastiger het is om stappen te zetten. Wat ooit een bewuste keuze was, kan onderweg toch anders uitpakken. Het werken op die afdeling valt tegen, de afstand tot je werk kost je toch wel erg veel energie. Signaleren dat je minder lacht dan vroeger, elke avond op de bank in slaap valt, niet meer met trots over je werk praat, met tegenzin aan de slag gaat. Het zijn allemaal van die kleine signalen, die je pas op waarde kunt schatten als je de grote lijn ziet. Juist regelmatig meten helpt je om dat te signaleren.

Zondagsrijder is toe aan nieuwe deal Ik wist toen ik kinderen zou krijgen dat ik minder wilde werken. Liefst had ik beiden vier dagen gaan werken, maar mijn man wilde dat liever niet en ik moet zeggen, op dat moment was ik ook niet zo moeilijk te overtuigen om naar drie dagen te gaan. Het leek me zalig, zeker toen ik zwanger was, om straks veel bij mijn kindje te zijn. De eerste jaren was ik dan ook vooral moeder. Hardwerkend als ik er was, maar ik heb nooit meer één



dag overgewerkt. Ik bleef thuis als ons kind ziek was, logisch vond ik dat. Maar na een tijdje ging ik het steeds meer missen dat ik nu geen eigen klanten meer had. Ik zat de hele dag achter de computer en kwam doodmoe thuis. En het voelde steeds minder als een goede deal. Ik begon erover met mijn man en die begreep het wel, maar stuurde vooral aan op een baan voor drie dagen elders. Maar ik heb gezegd dat ik de optie open wil houden ook ergens vier dagen te gaan werken. Niet per se, maar ik wil eerst weer sturen op werk waar ik goed in ben. Ik wil weer eigen klanten. En ik ga kijken of dat elders wel lukt, in drie dagen, maar zo niet dan wil ik terug naar vier. Ik heb ervaren dat ik toch meer ambitie heb dan ik vooraf dacht. José, relatiebeheer financiële sector

Het probleem van de optimisten en loyalen Het kan er langzaam insluipen dat je werk eigenlijk minder leuk wordt. Dat je met minder plezier naar je werk gaat. Omdat het routine wordt. Of de organisatie je steeds minder aanstaat. Voor de snelle beslissers is dat geen punt. Ze stappen op hun manager af, roepen wat ze willen en zien wat er in beweging komt. Of ze kijken om zich heen en maken een overstap. 90


4-11-10 15:35

Eerlijk zijn ten opzichte van jezelf vergt flink wat zelfinzicht en moed. Maar in eerste instantie vooral ook: het gewoon zien, zien hoe het kan werken. Maar als je tot de Zondagsrijders behoort, of het Filevolk? Anders gezegd, als je behoort tot de hoopvollen, de ik-heb-er-nu-eenmaal-voorgekozen-denkers, de halfvolglas-kijkers, de nu-even-geen-gedoe-professionals (eerst de kinderen op school) of de onzekeren? Degenen die denken: het wordt vast wel weer beter. En bovendien zitten er ook best goeie dagen tussen. En ik mag niet mopperen, want ik héb tenminste werk. En ik heb hier nog iets af te maken. Ik kan niet zomaar opstappen. Voel me gewoon verbonden met de club. Nu is het niet zo dat wij tegen optimisme en loyaliteit zijn. Integendeel, het zijn fijne eigenschappen die de wereld mooier maken. Maar we denken ook dat ze soms misbruikt worden. Dat ze onze angst verhullen. Door je te focussen op de goede dingen hoef je niet in actie te komen, kun je je zelf voorhouden dat je niet onhandig bezig bent. En ook je loyaliteit ten opzichte van je team of je werkgever is een legitieme reden om niet bezig te zijn met je mogelijkheden. Eerlijk zijn ten opzichte van jezelf vergt flink wat zelfinzicht en moed. Maar in eerste instantie vooral ook: het gewoon zien, zien hoe het kan werken.

91


4-11-10 15:35



Klopt jouw verhaal? Ga eens na wat jij tegen jezelf zegt als je, meekijkend over je eigen schouder, ziet dat je er niet toe komt om met je loopbaan bezig te zijn. Om echt op zoek te gaan naar gesprekspartners om je kansen te verkennen of om intern bij te sturen. Even wat varianten op een rij: a Ik houd niet van die politieke spelletjes daarboven, doe gewoon mijn werk. a Ik zit hier toch goed, ben nu eenmaal niet ambitieus. a Werk is niet het belangrijkst. a Als het komt dan komt het. a Ik moet eerst zelf weten wat ik wil. a Ik heb hier nog wat af te maken. Maar is dat wel zo: zit je niet ergens bang voor te wezen? Is het geen onwennigheid dat je niet wat meer meedoet aan het spel van invloed hebben en jezelf laten zien? Geen angst om af te gaan of arrogant gevonden te worden. Of gewoon geen zicht hoe te beginnen?

92


4-11-10 15:35

Tussen hoop en vrees Ik zit nu achttien jaar bij dit ziekenhuis en heb er veel stappen gemaakt. Een aantal jaren geleden had ik echt het gevoel dat ik klaar was met die laboratoriumbanen en ik wilde iets anders. Ik had al aan verschillende teams en projecten leidinggegeven, en ik was gewoon klaar met die omgeving. Ik ben toen meer richting organisatieadvies gegaan, dat leek me een geweldige uitdaging. Ik heb een opleiding gevolgd en die sprak me erg aan. Op projectbasis kon ik terecht op de afdeling die zich richt op organisatieadvies, maar dat valt me niet mee. Mijn manager is veel theoretischer dan ik en



ziet ook mijn toegevoegde waarde onvoldoende. Als dit project straks afgelopen is, zal hij zich niet hard voor me maken en dan is het dus maar de vraag waar ik terechtkom. Ik zie dat mijn positie gewoon niet zo goed is hier, onder deze manager, maar zie ook wat ik zou kunnen toevoegen. Juist met mijn ervaring. Ik zou het dolgraag aanpakken, maar ik kan ook niet blijven wachten totdat die manager weggaat. Ik moet stappen zetten. Misschien toch naar buiten of misschien moet ik met de baas van mijn baas gaan praten. Ik merkte dat ik een soort rouwperiode door moest, het besef verwerken dat dit niet het succes geworden is wat het had kunnen zijn. En mezelf realiseren dat ik wellicht straks afscheid moet nemen. Soms denk ik dat ik eruit ben, maar ik heb ook het gevoel dat ik in een kringetje blijf ronddraaien. Er zijn momenten dat ik gewoon hoop dat ze me ontslaan, dan kan ik ten minste verder. Marleen, organisatieadviseur

Domweg gelukkig Je bent gewoon helemaal tevreden. Hebt geen enkele behoefte om met je loopbaan bezig te zijn. En waarom zou je ook? Je krijgt prima beoordelingen, werkt in een leuk team en houdt van je werk. Het kan alleen maar slechter worden. De blik vooruit helpt je om zicht te houden op het vervolg van de route. Om ervoor te zorgen dat je niet onbewust een weg in rijdt waarbij er geen afslagen meer zijn. Je kunt heel tevreden zijn in jouw baan, maar als je maar lang genoeg hetzelfde doet is het steeds lastiger om nog eens wat anders te gaan doen. Wel nog een keer tegen de lijn in te gaan, of over te stappen naar een andere werkgever. Als je niet snel verzadigd bent, leren en groeien voor jou geen prioriteit 93


4-11-10 15:35



Hoe zit het met jouw ritme van onrust? Onderzoek wijst uit dat degenen die het meest succesvol zijn in hun loopbaan na zo’n drie jaar de balans opmaken en sturen naar een volgende stap. Intern of extern. De Wegpiraat zal soms al na een paar maanden de pijp aan Maarten geven. Verkeerde keuze, bleek toch veel te ver reizen, opdracht bleek niet haalbaar, voegde niets toe enzovoort. Maar de Zondagsrijders en het Filevolk staan aan het begin van een lange periode, die vaak alleen van de kant van de werkgever wordt beëindigd: hetzij door een nieuw aanbod, hetzij door aan te sturen op vertrek. Kijk eens terug op jouw loopbaan: Hoe ben jij tot stappen gekomen? Wat waren voor jou de signalen die maakten dat je in actie kwam? Heb je de ervaring dat je gemakkelijk stappen zet, misschien zelfs overhaast, of dat je juist lang wacht? Wanneer deed je het goed: had je goed in de gaten wat je moest doen? En wat heb je daarvoor nodig?

94


4-11-10 15:35

hebben, is het zaak jezelf extra bij de les te houden als het gaat om vooruitblikken. Te onderzoeken hoe het collega’s van je vergaat. En te checken of je dat een aantrekkelijk perspectief vindt. Geen plan B hebben is gewoon een risico, want het maakt je afhankelijk van je werkgever. Een ander management, een strategiewijziging waardoor jouw afdeling opgeheven wordt, een krimpende markt: het kan zomaar gebeuren. In beweging blijven, ook al is het intern, helpt je om je kansen te vergroten.

Temperaturen en de blik vooruit Met behulp van de Loopbaancheck kun je jezelf alert houden en voorkomen dat je belangrijke aspecten over het hoofd ziet of te lang een bepaalde tendens niet bewust waarneemt. Zo zie je de file ver van tevoren aankomen en kun je je alternatieve route bedenken. Het model helpt je de verschillende richtingen uit te kijken. Checken: temperaturen: hoe is mijn situatie nu? vooruitkijken: wat wil ik over een tijdje? Sturen: hoe krijg ik het in het hier en nu beter? hoe zorg ik dat ik over een tijdje (ook) leuk werk doe?

95


4-11-10 15:35

Checken



De Loopbaancheck In de Loopbaancheck staan de vragen die je je regelmatig kunt stellen om te temperaturen. Zit je nog op de juiste plek? Geef per stelling een rapportcijfer en je hebt inzicht. Door deze check regelmatig te doen blijf je scherp. Zie je dat je nu al een jaar op sfeer een 6 scoort. Of zie je je successcore omlaaggaan. Of juist omhoog. Door die scores is het gemakkelijker om eerlijk tegenover jezelf te zijn, jezelf te helpen aan feiten. En dan, natuurlijk, ben je zelf uiteindelijk altijd degene die bepaalt of een 6 voldoende is of een reden tot actie vormt.

Loopbaancheck

Rapportcijfer

(1: niet van toepassing

(10: heel herkenbaar)

…

Inhoud

Ik leer nog elke dag.

De onderwerpen waarmee ik mij bezighoud, spreken

…

me ook echt aan.

Er is ruimte om me te verdiepen in onderwerpen die me boeien via opleidingen of opdrachten.

uitgekeken ben.

…

Ik heb het gevoel dat ik voorlopig nog niet Ik voel me echt verbonden met mijn vak.

… …

96


4-11-10 15:35

Ik werk in een inspirerende omgeving.

Mijn kwaliteiten worden benut.

Er is ruimte voor nieuwe ideeën van mijn hand.

Erkenning

Mijn pers is goed.

Mijn manager ziet veel kwaliteiten in mij.

Mijn ambities passen bij de ambities van de organisatie.

Ik word gevraagd voor dingen waar ik goed in ben.

Door mijn werk groeit mijn zelfvertrouwen.

Ik kan zonder lang nadenken een aantal Ik zie hoe ik kan bijdragen aan het succes van de gehele organisatie.

Mijn mening wordt gehoord.

Ik kan voldoen aan de eisen die mij gesteld worden (o.a. mijn targets).

Sfeer

Ik kan mijzelf zijn binnen de organisatie.

Een deel van mijn collega’s kan ik rustig vrienden noemen.

Mijn collega’s gunnen mij mijn successen.

Als ik eens echt ziek ben, staan mijn collega’s op de stoep.

Ik lach veel op mijn werk.

Ik vind de samenwerking op ons werk vaak inspirerend.

Mijn collega’s en ik vullen elkaar aan.

Het gaat er in het algemeen eerlijk aan toe binnen onze organisatie.

… … … … … … … … … … …

Ik loop zelden rond met frustratie of wrok ten opzichte van mijn collega’s.

… … … …

successen melden.

… … … … …

Ik ga vaak fluitend naar mijn werk.

Verbonden- Ik voel mij verbonden met de organisatie als geheel. heid

Ik denk dat ons management goed bezig is.

Ik zie toekomst voor ons bedrijf; ik heb het gevoel dat ik

… … … …

97


4-11-10 15:35

impact heb op hoe mijn werkomgeving eruitziet.

deverantwoordelijk voor het totaalresultaat.

Ik heb geen behoefte om te klagen over de organisatie.

Als de naam van mijn bedrijf op mijn auto of sportshirt zou staan, zou ik daar geen moeite mee hebben.

…

Ik kijk verder dan mijn eigen resultaten, voel me wel me-

… … …

Ik kan nog steeds met veel enthousiasme vertellen over

…

ons bedrijf. Match werk/ Ik heb genoeg ruimte voor andere zaken die ik belangrijk

…

privé

vind in het leven.

Ik heb het gevoel dat mijn werk voldoende flexibiliteit

…

biedt.

Als ik even thuis harder nodig ben en op mijn werk een stap terug moet doen, is dat wel te regelen.

Ik voel zelden tegenzin als ik thuis aan het werk ben.

Mijn reistijd ervaar ik als oké.

Mijn arbeidsvoorwaarden vind ik prima.

Ik ervaar mijn werkgever als menselijk en reëel.

Bij deze werkgever wordt mijn belang voldoende

… … … … … …

gediend. Perspectief Ik zie nog steeds voldoende groeimogelijkheden in mijn

…

huidige rol.

Ik zie hoe ik mijn mogelijkheden voor de toekomst in deze organisatie ten gunste kan beïnvloeden.

Mijn werk in deze organisatie maakt mij een aantrekkelijke kandidaat voor andere werkgevers en functies.

…

Mijn huidige werk is een goed fundament voor mijn plannen in de toekomst.

…

Mijn organisatie bevindt zich in een markt die voldoende perspectief biedt.

…

…

Mijn werkgever denkt met mij mee over volgende

…

stappen. Blik vooruit Ik verwacht dat ik mijn huidige werk over een paar jaar nog steeds graag doe.

…

98


4-11-10 15:35

Vroegere collega’s van me, die dit werk deden, konden gemakkelijk een andere baan vinden.

…

Met wat ik nu doe, maak ik mijzelf aantrekkelijk voor de functies die ik ooit graag zou willen hebben.

Ik weet wat ik over twee jaar wil of ik ben op onderzoek.

Ik weet wat ik niet wil over twee jaar.

Het arbeidsmarktperspectief voor de komende jaren lijkt wel goed te zijn voor professionals met mijn ervaring.



… … … …

Bijsturen Hier en nu

Wat kan ik doen om meer uit mijn huidige baan te halen? En steeds weer in aanmerking te komen voor leuke vervolgstappen? Hoe kom ik van taken af die als een corvee voelen en waar ik niets meer van leer? Hoe houd ik mezelf scherp in mijn ontwikkeling? Hoe kom ik erachter of een overstap naar die andere afdeling binnen deze organisatie mogelijk is? Op termijn Hoe zorg ik ervoor dat de beslissers mij kennen en weten wat ik kan en wil? Hoe krijg ik zicht op mogelijkheden die zich aandienen? Hoe zorg ik dat ik die klussen doe die mij aantrekkelijk maken voor de baan die ik ambieer? Hoe kan ik zorgen dat ik zicht krijg op mijn mogelijkheden? Intern èn extern. Hoe word ik een aantrekkelijke kandidaat voor de door mij geambieerde baan? Hoe zorg ik ervoor dat ik het goede netwerk ontwikkel? En hoe blijf ik (digitaal) in beeld bij mijn ex-werkgevers voor kansen op langere termijn?

99


4-11-10 15:35

Slim sturen Om te beginnen is er een formele lijn: jaarlijks krijg je de vraag van je baas hoe je je loopbaan ziet en wellicht of je al toe bent aan een volgende uitdaging. Er worden interne vacatures verspreid via intranet waarop je kunt reageren. Je kunt gesprekken aanvragen met HR. Deze formele lijn gaat vooral uit van bestaande functies en rollen. Van functiegebouwen en een loopbaancarrousel. Benoemen wat je wilt is stap één. Zo word je in ieder geval niet over het hoofd gezien. Sommige mensen voelen schroom, richten zich alleen op hun leidinggevende, áls ze het daar al tegen zeggen. Er zijn namelijk ook nogal wat mensen die vaak diep vanbinnen tegen zichzelf zeggen dat de ander het wel zal zien. Dat als hij er zelf niet mee komt het blijkbaar niet aan de orde is. Zo ben jij niet? Maar ook niet een beetje? Dat je voorzichtig fantaseerde over een baan, maar toen je niet werd benaderd zelf ook de conclusie trok dat het blijkbaar een brug te ver was. Veel van de Zondagsrijders en het Filevolk hebben last van kritiek– angst, wat ze ervan weerhoudt net een andere afslag uit te proberen. Angst wellicht dat anderen zullen denken: dat hij werkelijk dacht dat dit een reële optie was, hij is daar toch veel te licht voor. Soms kan het ook wel handiger zijn jezelf niet te eager op te stellen, maar anderen jouw naam te laten noemen. Dat komt nog geloofwaardiger over. Maar het is wel een spel voor gevorderden. Velen van ons zijn er al bij gebaat om vooral te laten weten wat je wilt. En dat geldt ook voor rollen en functies die er helemaal nog niet zijn. Als je het tij een beetje mee hebt (niet net grote bezuinigingen of een manager die strak in beperking van de functieprofielen zit) kan het lukken een functie te creëren die jou helemaal past en (natuurlijk!) ook goed is voor de organisatie. Ook dat is beïnvloeding voor gevorderden. Het vergt dat je zicht hebt op wie er beslissen en wat hun belang is om jou die baan te geven. Dient het ergens hun belang: worden zij er belangrijker of succesvoller door, lever jij een bijdrage aan de successen 100


4-11-10 15:35

van jouw baas: dan ligt er een kans. Staat het in de strategie van de organisatie: bingo! En dan is het een kwestie van een goed plan en geduldig laveren. Al vroeg in mijn loopbaan kreeg ik directiefuncties binnen het ministerie van LNV. Ik ben onder andere jarenlang directeur Industrie en Handel geweest en dat paste me goed. Ik ben een netwerker en het internationale karakter van die baan vond ik heel plezierig. Maar toen ik op een gegeven moment gegrepen werd door BioBaseEconomy na een



presentatie door een hoogleraar wilde ik daar echt mee aan de slag. Ik maakte een plan en werd vervolgens gevraagd het plan ministeriebreed te trekken. Soms moet je het toeval wel wat sturen. En daar kon ik weer mijn kwaliteiten in kwijt op het vlak van netwerken. Maar ik had ook geleerd hoe de hazen lopen binnen een ministerie, had er profijt van dat ik al jaren lang over de grenzen van mijn eigen club heen had gekeken. En deze rol is me ook in andere opzichten op het lijf geschreven: ik ben echt de entrepreneur met veel vrijheid en weinig beheersmatige taken en vaste overleggen. Dat ondernemerschap binnen deze baan, gecombineerd met het gevoel van iets te kunnen bijdragen aan een mooiere wereld, is misschien nog wel het allerbelangrijkste. En ik ervaar dat nu op mijn 59e als de kroon op mijn werk. Roel, programmadirecteur BioBase Economy

En natuurlijk netwerken Een bedreven Loopbaanmobilist hoeft niet per se een receptietijger te zijn. Maar het is wel zaak dat hij het spel van geven en nemen beheerst en zijn contacten onderhoudt. Gewoon plezier hebben in (nieuwe) contacten is mooi meegenomen. Zelf ook bereid zijn anderen te helpen door mee te denken. In kleine gesprekken ben je aan het exploreren en zaaien en zullen anderen dat ook bij jou doen. Over jouw kennis van bepaalde branches en rollen. Korte gesprekjes om elkaar meer zicht te verschaffen, in jezelf en in je omgeving. ‘Niet alleen gezellig praten, maar je netwerk ook echt durven te benutten,’ dat is de tip van Susan Havermans, manager MD Rabobank Nederland, met name voor de vrouwen. Zij geeft verder nog aan: 101


4-11-10 15:35

Klankbordgesprekken op dat hogere niveau zorgen voor goede input met betrekking tot waar jouw kansen liggen, maar je zorgt eveneens voor je eigen marketing. Ook belangrijk. Bekend is dat vooral vrouwen meer netwerken met peers en ondergeschikten en weinig met mensen hogerop in de organisatie. Vrouwen zouden hun sociale kapitaal beter moeten benutten. Ze hebben weliswaar meer intensieve contacten, maar zijn er minder mee bezig om hun contacten ook functioneel te gebruiken. Het doorverwijzen binnen het eigen netwerk bijvoorbeeld. Vrouwen zouden ook meer netwerkcontacten mogen hebben op het niveau boven hen. Ze zoeken het te veel horizontaal, missen de kans om een informele band op de bouwen met het hogere management. Klankbordgesprekken op dat hogere niveau zorgen voor goede input met betrekking tot waar jouw kansen liggen, maar je zorgt eveneens voor je eigen marketing. Ook belangrijk.

Weten wat er speelt binnen jouw organisatie Je kent ze wel, de mensen in je omgeving die altijd op de hoogte zijn van de laatste nieuwtjes. Ze lijken wandelende nieuwssites, alsof hun job bestaat uit het vergaren van informatie. Ook heb je de mensen die zich ‘rondom de macht’ verzamelen (zie ook Stratego voor vrouwen, 2008). De zogenaamde hofhouding in de organisatie. Zij weten als eer102


4-11-10 15:35

ste wat er speelt en aan hen wordt ook vaak advies gevraagd. En je hebt de mensen die vooral heel hard bezig zijn hun werk goed te doen en steeds het gevoel hebben dat ze achter de feiten aanlopen. Je hoeft niet steeds op zoek naar de nieuwtjes, het is echter wel handig om een paar mensen in je netwerk te hebben die dat type ‘wandelend nieuwsblad’ zijn. En die mensen eens in de zoveel tijd te spreken, zodat je weer bij bent. Dit helpt je om signalen, feiten, roddels enzovoort tot betekenisvolle informatie te kunnen maken, waardoor je meer zicht krijgt op jouw kansen.



Denk eens na over jouw netwerk binnen je organisatie. Wie zitten erin, waar zitten ze in de organisatie, hoe dicht bij de relevante vuren zitten ze? Hoe benut je ze tot op heden? Laat je het op toevalligheden van ontmoeten aankomen of regisseer je dat bewuster? Hoe kun je die regie meer naar je toe halen? Misschien een kwestie van gewoon inplannen?

Kijk verder dan je eigen baas Het is dus belangrijk steeds om je heen te kijken in de organisatie, wat nu plekken zijn waar je op korte of langere termijn aan de slag wil. En wie daar aan de touwtjes trekken. Kom met hen in gesprek: misschien heb je er omwegen voor nodig, heb je eerst gesprekken met informanten zoals een collega uit die hoek die met je op cursus heeft gezeten. Organiseer je eigen gesprekkenlijnen. Realiseer je ook dat jouw leidinggevende misschien niet de beslisser is voor jouw loopbaan. Dat je bij zijn of haar baas aan tafel moet aanschuiven, ook al voelt dat als level-skipping. Op hogere niveaus kijken 103


4-11-10 15:35

managers meer vanuit de langere termijn en kunnen ze vrijer met je meedenken over je mogelijkheden.

Puberen naar je baas en ontrouw aan je team En er is nog een reden om verder te kijken dan je eigen baas, want die kan ook zo zijn eigen belangen hebben. Het belang dat jij blijft doen waarin jij hebt bewezen goed te zijn bijvoorbeeld. Terwijl jij daar weinig meer van leert. Dus het is vaak zaak om los te komen van je baas. Je eigen belangen en eigenheid voorop te stellen. Ermee te kunnen dealen dat je niet het afdelings- (of managers-) belang vooropstelt, maar jouw eigen groei. En daarmee juist ook vaak het belang van de organisatie als totaal (een gedachte die de loyalen onder ons misschien juist over de streep kan trekken). Maar het kan ook je team zijn dat je niet ontrouw wil zijn. Je werkt al jaren met elkaar, hebt al zo veel meegemaakt. Goed om dan ook de Loopbaancheck regelmatig te doen en te zien of je op de andere elementen ook positief scoort, of dat je het dus vooral moet hebben van die teamgeest, maar ondertussen eigenlijk te weinig leert. En ook na te blijven denken over de vraag wat je over een paar jaar wilt doen en hoe je jezelf daarvoor in de markt prijst. Als je collega’s inmiddels een andere baan hebben.

Wanneer je het gevoel krijgt ‘klein’ gehouden te worden Omdat ik mijn werk en mijn klanten boeiend vind en goed ben in mijn rol, heeft het echt even geduurd voordat ik me realiseerde dat ik meer gaf dan ik terugkreeg. Mijn werk was interessant, en ik zag altijd mogelijkheden om betere service aan onze klanten te geven. Zodat wij als gevolg daarvan betere business konden doen. Eigenlijk vond ik vaak mijn eigen uitdaging, ik breide mijn werk zelf uit. Voldoening kreeg ik met name uit de positieve reacties van mijn klanten. In probleemklussen beet ik me vast, want dat was immers een uitdaging. Jongere collega’s zochten mij op om gecoacht te worden. Dat deed me goed, en ik had er plezier in te zien hoe zij zich ontwikkelden. Natuurlijk groeide ik in mijn werk, maar er kwam een moment dat het niet meer ge104


4-11-10 15:35

noeg was. Als ik mijn baas of zijn baas vroeg naar een volgende stap, kwam het gesprek niet verder. Wel kreeg ik interessante klussen, maar de financiële voordelen of een nieuwe baan kwamen niet. Ik kreeg het gevoel ‘klein’ gehouden te worden.



Dus ging ik tot actie over, vroeg een formele vergadering aan met mijn manager en onze directeur, vroeg nogmaals naar een volgende stap. Toen ze hier wat ontwijkend op reageerden wist ik genoeg. Zij gingen mij niet verder helpen. Ik ben een tandje teruggegaan qua inspanningen en werk sinds kort bij een van mijn klanten. Monique, business development manager

Reanimeren van je baan? Maar liefst 54 procent van de hoogopgeleiden is toe aan een nieuwe uitdaging(17 procent sterk en 37 procent enigszins). Dat is vergelijkbaar met een jaar geleden, maar veel minder mensen willen ook daadwerkelijk van baan veranderen: bijna 10 procent minder dan vóór de crisis. (Bron: Randstad Monitor, 2009). Als werkgevers voorzichtiger worden bij het aantrekken van nieuwe werknemers, en een jaarcontract – ook als je het wel goed doet – nogal eens niet verlengd kan worden omdat ‘de financiële situatie het niet toelaat’ of vergelijkbare redenen, kiezen veel professionals eieren voor hun geld en blijven bij hun huidige werkgever. Het is niet alleen dat er minder banen zijn, veel medewerkers komen niet eens tot solliciteren omdat ze hun zekerheden koesteren. Maar is dat erg? Is het gras bij de buren wel groener? Bij een vlotte overstap zonder veel onderzoek naar het karakter van je nieuwe werkgever en zicht op wat jou nu eigenlijk gelukkig en succesvol maakt, loop je grote kans dat je weliswaar verbetering ervaart op het belangrijkste punt dat je bij je vorige werkgever dwarszat, maar daarna op nieuwe tegenvallers stuit.

105


4-11-10 15:35

Ben je weg van de bureaucratie en de lange lijnen van je vroegere werkgever, merk je dat je nieuwe broodheer wel heel veel bezuinigd heeft op ondersteuning en dat jij met je nieuw verworven zelfstandigheid ook razend veel tijd kwijt bent aan allerlei organisatorische en secretariële klussen. Klussen waarvoor je vroeger bij je vorige werkgever zo lekker kon leunen op je secretaresse. Kortom, zonder nu te willen zeggen dat het soms niet juist heel goed kan zijn een overstap te maken, omdat je er nieuwe dingen van leert en je ervaring opdoet in het zetten van stappen: bijsturen in je werk kan ook toereikend zijn om weer meer werkgeluk te ervaren en jezelf in beweging te houden. Soms maar met kleine interventies. Allereerst: Verleg je focus: kijk eerst eens naar wat er wel leuk is in je werk. Als je veel over de negatieve dingen praat, hebben die de neiging ook erg groot te worden. Maar zijn ze eigenlijk wel zo ontzettend bepalend voor jouw werkgeluk? Heb je er wel zo’n last van dat de organisatie waarbinnen je werkt veel tijd verdoet met nutteloze overleggen en oeverloos aan het dubben is over een reorganisatie? Misschien kun je beter even de andere kant op kijken en over een tijdje weer eens meedoen aan de discussie. Voorlopig vooral de dingen doen waar je zelf energie van krijgt. Bijvoorbeeld het contact met klanten. En het daar ook over hebben. Koffieautomatengemopper uit de weg gaan en collega’s erbij zoeken die ook meer met klanten hebben. Kies voor oplossingen: je kunt bij veel problemen kiezen voor slachtofferschap en boosheid (‘Heeft die ballentent weer niet voor elkaar...’) of voor handige oplossingen. Als je niet te veel de hele organisatie wil veranderen, je slim manoeuvreert door de dingen eerst te doen en ze dan te melden (beter vergiffenis achteraf dan toestemming vooraf) of er de juiste mensen bij te zoeken, kom je vaak eerder tot succes dan wanneer je de formele weg bewandelt. Of erger nog de cynische. En niet verder komt 106


4-11-10 15:35

dan onder elkaar benoemen hoe slecht het allemaal is. Dat is even lekker, maar werkt net als kauwgom. De smaak gaat er gauw af en je houdt dat lege gevoel. Dus wel naar een overleg gaan omdat je manager verhinderd was, zonder dat hij het je nu zo nadrukkelijk gevraagd heeft. Of wel het initiatief nemen een plan te maken met wat mensen en daarna pas aankondigen. Energize yourself: al langer ongelukkig en de energie kwijt om nog te sturen naar een leukere positie intern, laat staan extern? Zorg dan dat je elders weer energie en zelfvertrouwen vandaan haalt. Mogelijk omdat je daarmee je ontevredenheid over een deel van je werk compenseert, maar ook omdat het je kan helpen op een later moment wel actie te ondernemen. Gewoon omdat je dan sterker in je schoenen staat. Ga vrijwilligerswerk doen; er zijn speciale organisaties die specialistische klussen voor professionals bieden. Ga in de politiek of in de ouderraad op school. Verbouw je huis of coach je hockeyteam. Of zoek het binnen je werk, maar buiten je vakgebied: organiseer lief-en-leedklussen, uitjes met de afdeling of het sinterklaasfeest met de kids. Vaak een prima manier om je weer meer tevreden over jezelf te voelen, te ervaren waar je krachten liggen en op een positieve manier met anderen samen te werken. Of stel je verkiesbaar voor de OR. Kun je ook nog invloed mee uitoefenen. Relativeer: vraag aan anderen waar ze van balen in hun werk. Onderzoek heeft aangetoond dat je het gelukkigst bent met vrienden die net wat ongelukkiger zijn dan jij. Het kan je helpen je eigen situatie te relativeren als je hoort dat het elders ook tobben is. Dus vraag eens door over hun werkellende, dat heeft ook zijn functie. Maar probeer dan vervolgens wel bij te sturen in plaats van je bang te laten maken. Uit de Loopbaancheck krijg je de punten scherp waar jij op bij te sturen hebt. Waar zit jouw onvoldoende en waar liggen je kansen voor bijstu107


4-11-10 15:35

ring? Je kunt erover in gesprek gaan met je manager, maar dat is niet altijd de beste strategie. Voorwaarde is bijvoorbeeld dat:  wat jij wil niet indruist tegen zijn belang;  hij toevallig toch al niet van je af wilde: kortom, betrouwbaar is;  hij vermogen heeft om iets voor jou te kunnen betekenen. Andere strategieën, zeker niet uitputtend, maar even wat ideeën op een rij. Inhoudelijk uitgekeken?  Zorg dat je in projecten komt.  Kom met een plan (samen met anderen die als het even kan flink meehelpen om je draagvlak te vergroten door hun positie en/of impact).  Ga in de OR (fijn strategisch bezig zijn).  Ga in het bestuur van de vakgroep.  Schrijf een artikel.  Loop eens mee met een collega, doe eens een interimklus.  Volg een opleiding. Gebrek aan erkenning?  Maak jezelf zichtbaarder door successen te delen (zie verderop).  Betrek je manager bij een succesvol project (kan hij zien hoe goed jij bent en bouw je een relatie op).  Kom in de juiste gremia terecht.  Via buitenkant: wordt docent, publiceer en bestuur. Niet blij met de sfeer/collega’s?  Zoek de leukste op en doe iets samen.  Begin eens met geven: hulp, gezelligheid en wie weet maak je wat los bij anderen, of benoem je ongemak eens.  Exploreer of er een plek is waar je intern beter past.

108


4-11-10 15:35

Niet meer trots op het bedrijf?  Hoor andere verhalen over andere werkgevers aan en get real, of nuchter of cynisch.  Haal je trots uit andere zaken: je vakgebied, je afdeling, je buitenwerkse activiteiten.  Probeer invloed te hebben: de OR of een projectteam dat over bijvoorbeeld cultuur gaat, of een selectiecommissie voor de nieuwe manager of collega. Werk/privébalans zoek?  Eerst focus in je eigen activiteiten aanbrengen, zuinig met je energie omgaan, The 4-Hour Workweek van Timothy Ferriss lezen.  Jezelf helpen de zaken buiten het werk ook zo te plannen dat ze wel voorrang moeten krijgen: vaste sportteamavond, lessen die je volgt.  Jezelf verleiden door bewust te genieten van zaken buiten het werk (dag vrij met je kind, eens een middag tijd nemen voor schilderen).

Blik op de weg in de praktijk 1* De vraag aan de loopbaancoach: Geachte heer, mevrouw, Ik sta al een tijd in dubio over wat ik nu moet gaan doen (met mijn leven?!) en ik hoop dat professioneel advies mij kan helpen de juiste beslissing te nemen. Sinds augustus werk ik bij de onderwijsadministratie van de universiteit. Dit is leuk werk met leuke collega’s in een leuke omgeving, maar ik weet nu al dat ik hier niet lang zal werken. Er zijn geen doorgroeimogelijkheden en de uitdaging zal snel verdwenen zijn.

* Uit VKbanen Loopbaancoach, 2010. 109


4-11-10 15:35

Zoals u kunt zien in mijn cv heb ik mijn vwo-diploma behaald en heb ik daarna allerlei studies gevolgd, maar niets afgemaakt. Achteraf heb ik daar enorme spijt van, maar iets doen wat je niet leuk vindt is ook geen optie. Omdat Economie mijn lievelingsvak was op het vwo, was het voor mij een logische vervolgstap dat ik dat vak ging studeren. Na een switch van de universiteit naar de hbo-versie, het behalen van mijn propedeuse en het tweede jaar heb ik toch besloten dat Economie het niet was voor mij. Na een half jaar Communicatiemanagement aan de Hogeschool van Utrecht ben ik uiteindelijk helemaal gestopt met school en fulltime in mijn parttimebaan gerold. Nu werk ik alweer een aantal jaren en heb ik diverse banen gehad waarbij ik heel veel heb geleerd. De laatste tijd kriebelt het weer om te gaan studeren. De afgelopen jaren is een paar keer het idee naar boven gekomen om ‘juf’ te worden. Ik zocht dan informatie op over de pabo-opleiding en krabbelde dan altijd weer terug omdat ik zo opzag tegen de opleiding (van vier jaar). Ik heb dit idee al besproken met mijn ouders, vriend en vriendinnen. Iedereen die ik spreek, raadt me af om aan de pabo te beginnen. Het niveau is erg slecht en kinderachtig, zeggen zij. Optie voor mij zou zijn om de academische pabo te gaan doen, een bachelor Pedagogie, of Onderwijskunde. Tevens ben ik gek van muziek. Ik bezoek zoveel mogelijk concerten en festivals. En ik vind organiseren erg leuk. Een (heel andere) optie zou dan ook kunnen zijn om een opleiding te kiezen binnen het music/managamentgebied. Mijn idee hierbij is dat het erg moeilijk is om in dat wereldje terecht te komen, dan heb je echt de juiste connecties of een kruiwagen nodig. Ideeën genoeg, maar wat is de beste keus? Het is altijd erg makkelijk om voor jezelf te bepalen wat je niet wil en niet leuk vindt. En dan speelt mijn leeftijd (31) ook een rol bij mijn gevoel dat ik nu een goede keuze moet maken. Manon

110


4-11-10 15:35

De Loopbaancoach Het móét nu goed gaan, zet vast. Na een aantal keuzes die je niet hebben gebracht wat je zocht, moet het nu echt raak zijn, lijk je te zeggen. Je kunt je nu geen missers meer permitteren, gezien je leeftijd en misschien ook wel je incasseringsvermogen. Herken je die gedachten? Als dat zo is dan is de kans groot dat je geen keuze gaat maken. Want het is, zeker in deze uiterst dynamische markt, onmogelijk een keuze te maken die je gegarandeerd leuk werk gaat opleveren. Met niet kiezen maak je natuurlijk ook een keuze: eentje die je misschien behoedt voor al te grote tegenvallers, maar waarbij, als ik zo je mail lees, toch langzaam een gevoel van somberte en spijt de overhand krijgt. En in de stand terechtkomt: je werkt om te leven, maar dat is het dan ook. Creëer je burning platform. Soms helpt het te anticiperen op gevoelens die je over een paar jaar zou hebben als je niet kiest: hoe zou het zijn als je over vijf jaar nog (ongeveer) deed wat je nu doet? Daarmee creëer je je eigen burning platform: in alle zorg die je voelt om wat er mis kan gaan, ook de dreiging dat er misschien nog wel meer mis kan gaan als je schijnbaar het risico uit de weg gaat. Kiezen vergt een slimme balans: 1. niet wachten totdat je de perfecte keuze kunt maken; 2. informatie hebben zodat je een goede keuze kunt maken. Want natuurlijk is het ook slim om vooraf de kans op een goede keuze te vergroten. Maak er een project van. Met een plan van aanpak en vooral een deadline! Je noemt twee opties (muziek en lerares) die je aantrekkelijk lijken. Maar waar je ook nog allemaal vragen bij hebt. Is het wel het juiste niveau, is de academische optie niet beter, wat is het verschil eigenlijk, hoe is het om de hele 111


4-11-10 15:35

dag voor de klas te staan enzovoort bij de baan van lerares. En vragen als: Hoe kom ik erachter of er werk is? Wat voor werk is dat dan? Ben ik er een aantrekkelijke kandidaat voor? Om maar eens wat te noemen voor een baan in de muziek- en entertainmentwereld. Wat betreft de eerste optie: daar kun je via de opleidingen achter komen (leerlingen met wie je eens kunt praten, overleg met de decaan). En voor beide geldt: via je netwerk natuurlijk (wie kent iemand die werkt als...?) Maar je kunt ook systematisch zoeken via LinkedIn en Twitter. Zo kun je er meer gevoel bij krijgen, misschien ook zelfs met iemand afspreken, een dag meelopen. En daarmee creëer je ook weer meer de verleiding (naast die dreiging van met pensioen gaan zonder dat je echt het werk hebt gedaan waarin je op je best was): al onderzoekende gaan dingen voor je leven en is de kans het grootst dat je op een aantrekkelijk spoor uitkomt. Misschien net iets anders dan je in gedachten had, maar daar is juist die systematische en praktische verdieping voor nodig. Stel je blik bij. Een deel van je project is ook scherp krijgen waar nu vooral jouw kwaliteiten liggen, want je blik lijkt wat sterker te liggen op de negatieve kanten (oud – 31 nota bene! – en een versnipperd cv). Zien dat je met al die organisatorische, financiële en communicatieve rollen die je gehad hebt, voor werkgevers in bepaalde rollen aantrekkelijk kunt zijn. Niet voor iedereen en niet in elke rol: maar zie het als een datingsite. Voor iemand ben jij de perfecte match. Zie dus hoe je blik er een is geworden die vooral gericht is op je rimpels en je puistjes en minder op je mooie blauwe ogen en die grappige sproeten. Maar het is dus wel zaak je niet te snel uit het veld te laten slaan door afwijzingen. Voor de echte twijfelaars. Als je ook met de informatie blijft twijfelen: gooi kop of munt. Je gevoel bij de uitslag helpt je verder. En dan niet meer stilstaan bij de andere optie en wat je hebt gemist, maar vooral genieten van het imperfecte nu!

112


4-11-10 15:35

Blij met een burning platform Soms is het ook heel goed om wel een stap te maken naar buiten. En voor Zondagsrijders en Filevolk kan dat soms een blessing in disguise zijn, wanneer ze openlijk gepasseerd worden, wanneer hun baan opeens op de tocht staat of er een manager komt die opeens helemaal geen warme woorden meer voor hun prestaties heeft. Dat kan dan juist de prikkel zijn om een stap te zetten. Daar kan de Loopbaancheck je ook bij helpen. Zien dat je scores teruglopen op een onderdeel als erkenning of trots op de club, is een veeg teken. Voordat je het warme vuur van het burning platform ontdekt, kun je ook zelf bijsturen. Door op te stappen, maar misschien ook door andere maatjes te zoeken (met meer draagvlak). Of door jezelf aan een andere manager te koppelen via een project. Zoals eerder gezegd: die dalende scores lijken niet zo erg, maar je knapt er niet van op. Actie is de beste manier om niet langzaam maar zeker juist onzekerder en passiever te raken. Binnen de Rabobank worden professionals uitgenodigd om deel te nemen aan de Talentenklassen. Of niet. Het betreft gemiddeld zo’n tien procent van de populatie. De



kans is dus ook heel groot dat je niet uitgenodigd wordt voor zo’n programma en dat is een goed moment om bij jezelf na te gaan of je wel op de juiste plek ziet, of je wel zichtbaar genoeg bent bijvoorbeeld. Je kunt in je schulp kruipen, maar in beweging komen en op zoek gaan leveren je veel meer op. Susan, manager MD Rabobank Nederland

Je zichtbaarheid managen De kans dat de functie die je nu op je visitekaartje hebt staan over tien jaar nog bestaat, is niet groot. Elke paar jaar is er een reorganisatie, met nieuwe afdelingen en functies en projecten waarop je intern moet solliciteren. Je moet als werknemer steeds opnieuw je toegevoegde waarde duidelijk maken. Kennis alleen is niet genoeg. Daarom is het des te belangrijker dat anderen weten wat ze aan je hebben. Als jouw functie verandert, niet opeens jij tot een inwisselbare ar113


4-11-10 15:35

beidskracht te reduceren bent, maar dat jouw naam geassocieerd wordt met een bepaalde kennis en kunde. Dat anderen ook direct een aantal positieve persoonskenmerken te binnen schieten als ze aan jou denken. Huub van Zwieten schreef in het boek Het merk Ik (2005) over hoe je jezelf als product of merk kunt zien. Het is goed na te denken over jouw onderscheidend vermogen in de arbeidsmarkt: wat maakt nu dat ze jou moeten inhuren boven je naaste concurrenten? Het gaat er daarbij om dat je je merkidentiteit scherp hebt en dat die bij je past. Dat je geloofwaardig bent. Bijvoorbeeld dat je als advocaat ook echt laat zien dat je maatschappelijk betrokken bent door je nevenactiviteiten. Dat je laat zien dat je expert bent doordat je artikelen schrijft in bladen die ertoe doen. De een zal het doen door sportevents te leiden, de ander door achterstandskinderen in de Weekendschool te begeleiden. Kies je eigen manier. Het is goed je te realiseren dat je maar aan een paar termen gelinkt wordt: dus zorg zelf voor de juiste focus. Het is vaak slimmer een heldere niche te kiezen waar je ook gemakkelijk op gevonden kunt worden, dan dat je juist van alle markten thuis wilt zijn. Dat geldt ook intern: ook daar word je vaak gevraagd voor opdrachten op basis van het beeld dat anderen van je hebben. Dus helderheid in jouw merk. Van Zwieten heeft het daarbij over:  kiezen of verliezen;  consistentie: sta ergens voor en draag dat consistent uit;  voor herhaling zorgen: hoe vaker, hoe effectiever;  creatief zijn, maar vooral ook authentiek.

Je eigen imago managen klinkt wellicht wat technisch en onnatuurlijk, maar bedenk wel dat, als je er geen aandacht aan schenkt, je sowieso een imago hebt. Anderen baseren hun beelden op de vaak fragmentarische 114


4-11-10 15:35

kennis die ze over je hebben opgedaan. En bovendien zullen managers vaak geneigd zijn te kiezen voor zekerheid; met andere woorden, je wordt gevraagd op wat je eerder hebt gedaan. Als je een andere richting uit wilt sturen, je je verder wilt ontwikkelen, heb je wat te doen in je verhaal. Moet je er goed over nadenken hoe je beslissers ervan overtuigt dat ze door jou in te schakelen een goede zet doen, niet te veel risico lopen.

Toekomstige werkgevers wijzer maken Ik heb gemerkt dat werken aan je cv essentieel is. In gesprekken met werving- en selectiebureaus ontdekte ik pas dat ze je cv vaak niet begrijpen. Iedereen probeert je toch te duiden. In de zin van in welke ‘mal’ je past. Ik werkte vanuit een waterschap. Voor de meeste mensen die ik in het kader van netwerken gesproken heb, moest ik uitleggen wat dat betekende. Ook de herkenbaarheid en status van deze organisatie waren niet altijd even goed. Wat stelt dat nu eigenlijk voor? Dus soms moet je mensen onderwijzen, vertellen wat je gedaan hebt, welke verantwoordelijkheden je had. Het



hielp mij door op een gegeven moment mijn nevenfuncties veel groter te gaan maken, daarmee zette ik mezelf beter op de kaart. Ik zat in de politiek, in bestuurlijke commissies, in de vakbond. Naast een enorme voldoening hadden deze functies ook betekenis voor mijn cv, realiseerde ik me pas onderweg. Zo ook met de termen ‘uitvoerend’ of ‘ beleidsmatig’: ieder heeft daar zo zijn eigen interpretatie en beelden bij. Wat ik uitvoerend vind, vindt een ander hartstikke beleidsmatig, het is maar in welke context je bent groot geworden. Realiseer je in je oriëntatie dus altijd hoe je woorden moet wegen, probeer altijd zoveel mogelijk mensen te ontmoeten zodat je meerdere betekenissen voorhanden hebt. Annabel, officier van justitie

De kans, dat de functie die nu op je visitekaartje staat over tien jaar nog bestaat, is niet groot. 115


4-11-10 15:35

Het nieuwe netwerken Tips voor binnen en buiten je organisatie:  Mail artikelen door waarvan je denkt dat de ander die interessant vindt. Leuke manier om te laten zien dat je aan hem denkt en dat jij op de hoogte bent.  Houd een adresboekje bij. De gemiddelde Nederlander kent 250 personen. Zo heb je in minder dan drie stappen heel Nederland onder handbereik.  Check hoe belangrijk je contacten zijn: ongeveer twintig procent van je contacten levert de belangrijkste bijdrage aan jouw succes. Het is slim om daar ook de meeste aandacht aan te besteden.  Probeer er niet snel een resultaat uit te persen, maar bouw een relatie van geven en nemen op. Even snel een baan via je netwerk krijgen werkt zelden.  Laat anderen wat van jezelf zien. Aandacht voor anderen is belangrijk, maar overschat niet datgene wat ze van jou weten. Vaak moet je terloops nog eens noemen waar jij mee bezig bent, om de connectie in de hersenen bij de ander weer te kunnen herstellen. Natuurlijk is het laveren tussen net te veel (heb je hem weer!) of te weinig (oh, deed jij dat ook?). Check ook eens of anderen wel weten wat jij zoekt of waar jouw expertise ligt.  Positioneer jezelf als expert op een bepaald gebied. Maak je expertise helder in je online profiel, schrijf artikelen en reageer op discussieforums. Pas er wel voor op dat je geen one issue person wordt, geen drammer.  Zoek het niet te ver weg. Vaak kun je via vrienden en familie al een eind komen om contacten te leggen met waardevolle mensen. Vrij naar: Rob van Eeden, Netwerken, zo eenvoudig is het (niet) (2009).

116


4-11-10 15:35

Blik op de weg in de praktijk 2* De vraag aan de loopbaancoach: Sinds oktober 2008 ben ik na een bachelor communicatie- en informatiewetenschappen afgestudeerd in de master Communicatie, Beleid en Management. Daarna heb ik een half jaar gewerkt als media- en communicatieadviseur bij een klein pr-bureau. Helaas werd mijn contract niet verlengd en is het me toen (waarschijnlijk mede door de crisis) niet gelukt in de tussentijd een nieuwe, passende baan te vinden. De tijd daarna heb ik een uitkering genoten en ondertussen heb ik een trainingstraject gedaan onder begeleiding van een coach. In dit traject heb ik scherper gekregen wie ik ben en waar ik naartoe wil. Ik ben blijven solliciteren en ik ben tot de laatste ronde gekomen van de assessmentprocedure van een telecombedrijf. Momenteel werk ik als administratief medewerker voor een project bij een grote financiële dienstverlener. Ondanks het feit dat ik in een leuk, jong team van collega’s werk en het aardig betaalt, ga ik niet bepaald met plezier naar mijn werk omdat dit vakgebied mijn interesse niet heeft, er weinig te doen is en het werk onder mijn niveau ligt. Intussen ben ik weer aan het solliciteren. Via verschillende kanalen krijg ik te horen dat ik een goed cv heb, omdat ik tijdens mijn studie actief geweest ben op verschillende gebieden en altijd bijbanen heb gehad. Helaas word ik op basis van mijn brief en cv nergens uitgenodigd voor een gesprek. Ik heb ook hulp gehad bij het brieven schrijven door er verschillende mensen naar te laten kijken. Verder heb ik op verschillende sites mijn profiel geplaatst, zoekalerts aangemaakt en ben ik actief op LinkedIn. Ik wil graag aan de slag als (marketing)communicatiemedewerker/adviseur, maar overal hoor ik dat ik te weinig werkervaring heb of dat mijn profiel te * Uit VKbanen Loopbaancoach, 2010. 117


4-11-10 15:35

weinig aansluit bij de vacature. Dit werkt niet bepaald motiverend en ik begrijp het ook niet, omdat ik hoger opgeleid ben, een goed cv heb qua nevenactiviteiten en ook al over enige werkervaring beschik. Ik maak me ook zorgen, omdat mijn huidige werkervaring niet aansluit bij mijn interesse en ik die dus ook niet kan gebruiken als zijnde relevant op mijn cv. Wat kan ik volgens jullie doen om mijn situatie te verbeteren? Hanneke De Loopbaancoach Beste Hanneke, Een beroemde uitspraak van Johan Cruijff: ‘je gaat het pas zien wanneer je het doorhebt’, komt bij mij op wanneer ik je verhaal lees. Vooral in het begin van je loopbaan probeer je allerlei zaken uit, meer nog uit noodzaak dan vanuit een bewuste planning. Zeker in deze lastige markt heb je het even niet helemaal voor het zeggen, pak je wat je pakken kan. En dat lukt je in ieder geval prima. Je benoemt realistisch het risico dat je zoveel bent als je laatste ervaring. Om hierop tegen te sturen werkt het om anderen een leeswijzer mee te geven hoe ze deze ervaring moeten interpreteren. Ook in de functie van communicatiemedewerker zitten aspecten als discipline, doorzettingsvermogen, (project) administratieve activiteiten, meebewegen met de wens van klanten, samenwerken enzovoort. Kijk vooral naar de kwaliteiten die je met deze job opbouwt en die je kunt gebruiken in je volgende functie. En neem deze mee in je cv, want jij kunt de lezer van je cv meenemen om de juiste interpretatie van je profiel te hanteren. Op deze manier is je job als projectmedewerker een pre en geen blokkade. Ik proef je zorg en je frustratie: hoe taai kan de zoektocht zijn en hoeveel tegenslagen moet je kunnen verdragen? Daar heeft niemand antwoord op. Jij weet goed wat je wilt, zet allerlei lijntjes uit waarmee je je profileert. Houd dat vooral levend, want er komt een moment dat de markt weer aantrekt en dat de pr- en communicatiebureaus weer mensen in dienst gaan nemen. De tijd nu is gewoon erg lastig door weinig werk voor bureaus en een enorm aan118


4-11-10 15:35

bod aan professionals in je vakgebied. De keuze is enorm en natuurlijk val je er dan snel uit met je relatief korte werkervaring. Dat zegt weinig over jouw niveau of inhoud. Het is goed je dat te realiseren, want voor je het weet trek je de verkeerde conclusie, namelijk dat je niet goed genoeg bent. Praat met je oud-collega’s (die mogelijk tijd overhebben door weinig werk), met hun netwerkcontacten, weet wat er leeft in de markt van communicatie en pr zodat je in je brieven hier goed op kunt inspelen. Bemoei je tegen discussies in LinkedIn-groepen aan, maak je ook daar zichtbaar. Zoals je al omschrijft, communicatief ben je zeker: de gelegenheid moet zich voordoen en daar heb je nu eenmaal geen controle op. Net op het goede moment de juiste snaar weten te raken, dat vraagt om veel trial-and-errorgedrag. Ofwel blijven volhouden, de goede verhalen tegen jezelf blijven vertellen (wat je allemaal wel in huis hebt en wat niet), vertrouwen op je inhoud en verduren dat je het even niet optimaal naar je zin hebt.

Je eigen onderhoudsschema maken Alertheid betekent ook af en toe pas op de plaats maken en gewoon je werk goed doen. De basis om verder te kunnen gaan, blijft wel het leveren van goede prestaties. Iedere manager wil zo min mogelijk risico’s met je lopen en dus vraagt hij of zij altijd op enig moment naar je trackrecord. Dat zijn in de regel geen grootse prestaties, maar vaak geboekte resultaten op de vierkante centimeter. Van die vanzelfsprekendheden die je eigenlijk niet eens meer benoemt. Om dit effect vóór te zijn, helpt het maken van een jaarlijks Persoonlijk Ontwikkelings Plan (pop) je. Zo’n pop staat al jaren op agenda’s van diverse organisaties, ze ook werkend te maken is nog best lastig. Het is echt niet meer dan een A4’tje met je ontwikkelthema’s van dat jaar. Waar wil je komend jaar een stap zetten? Hoe wil je een jaar na dato terugkijken op jouw prestaties? Hoe kun je dit terugvertalen naar jouw ontwikkeling? Je zal merken hoe lastig het is om steeds opnieuw concrete doelen voor jezelf te stellen, om je eigen prestatie-indicatoren vast te stellen. Je hebt het wel keihard nodig, wil je je eigen flow kunnen regisseren. Dus geven we nog maar even de oefening mee. 119


4-11-10 15:35



Jouw top met POP Gebruik de zelfanalyseoefeningen uit deze en vorige hoofdstukken en vul die voor het concretiseren van het plan voor komend jaar aan met:  Welke van mijn benoemde kwaliteiten kan ik goed gebruiken voor mijn geschetste toekomst? Hoe kan ik die nog slimmer inzetten?  Wat vraagt dit extra van mij?  Welke acties precies ga ik de komende maand vastpakken?  Wat is verder mijn tijdspad?  Welke ondersteuning is nuttig voor mij, bij wie kan ik te rade gaan?  Wat kan me nog meer helpen om mijn doelen te bereiken?  Welke commitments ga ik ervoor aan?  Wat verwacht ik van de organisatie?  Wat kan de organisatie van mij verwachten?  Waaraan ga ik zien dat ik vooruitgang boek?

120


4-11-10 15:35

Je maakt op deze manier je eigen meetlat, je eigen loopschema. Het lukte mij pas met hardlopen te starten toen ik een print van een loopschema van drie weken voor me had liggen. En dag voor dag kon zien wat de mogelijke voortgang kon zijn. Nu, een jaar later, loop ik nog steeds één keer in de week; daar ben ik trots op, want dat is me nooit eerder gelukt. En zeker zijn er weken dat ik met lood in mijn schoenen het huis uit loop. Ik voel me er echter prima bij en houd mijn lijf op deze manier soepel.

Ook als je niet stuurt, kies je.

121


4-11-10 15:35

Samenvatting Het is nuttig om regelmatig te checken hoe je scoort in het hier en nu met betrekking tot je loopbaan. Daarnaast is het goed ook verder te kijken dan vandaag, en de blik vooruit te richten op een jaar of twee verder. Zo voorkom je dat je op een route terechtkomt waar geen afslagen meer zijn. Maar het helpt je ook om bij te sturen, door nieuwe rollen die je kunt oppakken of studies die je tot een aantrekkelijke kandidaat maken. Zorg dat anderen weet hebben van je ambities en kijk of er een win/win te maken valt met de ambities die beslissers hebben (zodat ze jou steunen). Zorg voor een helder merk (wat kopen anderen met jou in?) en doe aan het nieuwe netwerken. En dat bestaat uit veel geven, helpen waar je helpen kunt, van je laten horen via forums, zichtbaar zijn.

122


4-11-10 15:35

Blik op de weg en bijsturen

Recommend Documents