dgdfdfdfdfdfdfdf Jaarverslag

2009

Jaarverslag

dgdfdfdfdfdfdfdf

JAARVERSLAG 2009

Statutaire naam

Woongoed Zeeuws-Vlaanderen

Gemeente waar de instelling is gevestigd

Terneuzen

Adres

Communicatielaan 2 Terneuzen Postbus 269 4530 AG Terneuzen Publieksbalie Axel Markt 1 Axel Publieksbalie Oostburg Nieuwstraat 22 Oostburg

E-mail adres Internet adres

[email protected] www.woongoedzvl.nl

Telefoonnummer

0115 – 63 60 00

Faxnummer

0115 – 63 60 99

Datum van oorspronkelijke oprichting

25 oktober 1947

Koninklijk Besluit waarbij de instelling is toegelaten

9 april 1948, nr. 58

Inschrijving Kamer van Koophandel

Handelsregister nr. 21.013149

Aangesloten bij

Aedes

Bedrijfstakcode Woningcorporaties

NRV-nr.: 659

2

INHOUDSOPGAVE JAARVERSLAG 2009 Algemene beschouwingen Verklaring van de Raad van Commissarissen Verklaring van de directeur/bestuurder

5 6 7

JAARVERSLAG VAN HET BESTUUR I

Verantwoording belanghouders Huurders Belanghoudersraad Overige belanghouders

9 9 9 11

II

Werkorganisatie -

21 21 22 24 25 26 27

III

Algemeen Personeel en organisatie Personeelsbeleidsplan en regelingen Stagebeleid Functioneringsgesprekken en beoordelingssysteem Ziekteverzuim

Verantwoording Raad van Commissarissen Personalia Raad van Commissarissen Benoemingsprocedure Aantal leden Raad van Commissarissen Werkwijze en inhoudelijk toezicht door Raad van Commissarissen Onafhankelijkheid leden Raad van Commissarissen Informatiebronnen Raad van Commissarissen Kerncommissies Aanwezigheid derden in vergaderingen Andere activiteiten Raad van Commissarissen Governance Beoordeling extern accountant Beoordeling directeur/bestuurder Verantwoording van het beleid rondom de bestuurdersbeloning Verantwoording van het beleid rondom honorering raad van commissarissen Beheersinstrumentarium Integriteit

28 28 29 29 30 30 32 33 33 33 33 33 33 35 36 36 37

VOLKSHUISVESTINGSVERSLAG 2009 I

Kengetallen over de afgelopen 3 jaar

39

II

Verhuur en verkoop Het verhuren van woningen aan de primaire doelgroep Woningaanpassingen gehandicapten Mutaties Oninbaar Huurbeleid en -verhoging 2009 Ontwikkeling van het woningbezit Huurprijsniveau Huurtoeslag Woonfraudebeleid Huurachterstanden Ontruimingen

40 40 41 42 43 43 43 44 44 45 45 46

3

-

Verkoopbeleid

46

III

De kwaliteit van het woningbezit Onderhoud Strategisch voorraadbeheer Overzicht projecten gemeente Hulst Overzicht projecten gemeente Sluis Overzicht projecten gemeente Terneuzen Maatschappelijke opdracht

47 47 50 52 53 55 59

IV

Het betrekken van bewoners bij beheer en beleid Stichting Huurdersbelangen Advies bij nieuwbouwprojecten Regionale Klachtenadviescommissie Huurcommissie Bewonersblad Klanttevredenheid

61 61 62 62 62 62 62

V

Wonen en Zorg

65

VI

Het waarborgen van de financiële continuïteit Algemeen Verbindingen

67 67 70

VII

Leefbaarheid

72

VIII

Rapport van bevindingen volkshuisvestingsverslag

79

JAARREKENING 2009 I

Balans

85

II

Winst- en verliesrekening

87

III

Kasstroomoverzicht 2008-2009

88

IV

Toelichting op de balans Waarderingsgrondslagen en grondslagen voor resultaatbepaling

89 89

V

Toelichting op de winst- en verliesrekening over het boekjaar 2009

107

Overige gegevens

117

ACCOUNTANTSVERKLARING BIJ DE JAARREKENING

118

4

ALGEMENE BESCHOUWINGEN Krimp Er wordt al langer gesproken over de demografische krimp die Zeeuws-Vlaanderen als een van de eerste gebieden van Nederland nadrukkelijk raakt. In 2009 was dat in toenemende mate hèt onderwerp van gesprek. We mochten verschillende bewindslieden ontmoeten. Minister Van der Laan van WWI en Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken, mevrouw Bijleveld lieten door kun komst merken het onderwerp zeer serieus te nemen. Ook hield de VNG een symposium, kwamen PvdA Kamer-, Provinciale Staten- en gemeenteraadsleden een kijkje nemen in de streek en was ook de heer Bochoven (lid van de Tweede Kamer voor het CDA) te gast. Niet onvermeld mag blijven de grote aandacht die de Provincie Zeeland aan dit onderwerp schenkt. De politieke discussie is nog lang niet afgerond. De cijfers zijn duidelijk. De ZeeuwsVlaamse gemeenten hebben alle drie met een daling van de bevolking te maken. Het sterkst is de afname in de gemeenten Sluis en Terneuzen. Ook Hulst ontkomt er echter niet aan. In Terneuzen en Hulst doet zich de situatie voor dat er in de beide centrumplaatsen nog groei is. De terugloop van de bevolking manifesteert zich dus in de dorpen. Juist daar is het bezit van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen gesitueerd. Het behoeft geen betoog dat dit sloop van delen van het bezit noodzakelijk maakt. Het betekent tevens dat dit een groot beslag legt op de financiële middelen van onze corporatie. Krimp betekent ook dat voorzieningen onder druk komen te staan. Als een succes van het afgelopen jaar mag zeker het symposium rondom mobiliteit genoemd worden. De visie dat voorzieningen in dorpen niet overeind zullen blijven en dat we dus moeten zorgen dat mensen gemakkelijk bij de voorzieningen in de naburige plaatsen kunnen komen, vindt weerklank. In nauw overleg met de Belanghoudersraad is daarvoor een budget gereserveerd. Maatschappelijk ondernemen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen presenteert zich als een maatschappelijke onderneming. Mede door de hiervoor genoemde reden is het steeds nadrukkelijker noodzakelijk om keuzes te maken. De vraag of investeringen ook daadwerkelijk leiden tot maatschappelijk rendement, heeft in het concrete geval van de voorgenomen bouw van brede scholen in Oostburg en Breskens (gemeente Sluis) tot commotie geleid. Er wordt nu onderzocht of de forse onrendabele investering in dit maatschappelijk vastgoed ook daadwerkelijk leidt tot de maatschappelijke meerwaarde die aan de projecten wordt toegedicht. Dat Woongoed Zeeuws-Vlaanderen nog steeds de beide accommodaties wil realiseren mag blijken uit de het feit dat het negatieve jaarresultaat vooral wordt veroorzaakt door de afgeboekte onrendabele top als gevolg van deze projecten. De veranderde financiële situatie bij Woongoed Zeeuws-Vlaanderen maakt het nodig dat de kosten van de bedrijfsvoering en de investeringen kritisch worden bezien. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is een financieel gezonde organisatie en kan dit ook in de toekomst blijven als de juiste maatregelen worden getroffen.

C.M. Reinhoudt directeur/bestuurder

5

VERKLARING VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN In dit jaarverslag is de jaarrekening van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen opgenomen zoals deze door de directie is opgemaakt. De jaarrekening 2009 is door PriceWaterHouseCoopers Accountants N.V. onderzocht en van een goedkeurende accountantsverklaring voorzien. De Raad van Commissarissen geeft haar goedkeuring aan deze jaarrekening. Deze goedkeuring strekt tot décharge van het bestuur voor het gevoerde beleid en beheer. Aldus getekend door de Raad van Commissarissen van Stichting Woongoed ZeeuwsVlaanderen te Terneuzen op 19 april 2010

F.G.M. van Dongen, voorzitter

Mr. J. Seijdlitz, vice-voorzitter

H.A. Enkelaar, commissaris

A.A.J. Huijsmans, commissaris

G.L. Lernout, commissaris

6

VERKLARING VAN DE DIRECTEUR/BESTUURDER Het verslag, zoals dat aan u is voorgelegd, geeft een getrouw beeld van zowel het functioneren als van de financiële positie van onze stichting. De directeur/bestuurder verklaart dat alle uitgaven zijn gedaan in het belang van de volkshuisvesting in de regio Zeeuws-Vlaanderen, conform het Besluit Beheer Sociale Huursector. Terneuzen, 19 april 2010 C.M. Reinhoudt Directeur/bestuurder

7

JAARVERSLAG VAN HET BESTUUR

8

I VERANTWOORDING BELANGHOUDERS Huurders Zie onderdeel bewoners betrekken bij beleid op pagina 61. Belanghoudersraad (BHR) De Belanghoudersraad is een adviesorgaan van personen uit het maatschappelijk middenveld van Zeeuws-Vlaanderen, dat gevraagd en ongevraagd advies geeft over bouwen, beheren, wonen en leefbaarheid in het werkgebied van Woongoed ZeeuwsVlaanderen. De Belanghoudersraad spiegelt het maatschappelijk presteren van de woningcorporatie aan de ervaringen en aan de verlangens en behoeften van de plaatselijke samenleving. Reglement BHR

De leden van de Belanghoudersraad zijn op basis van de volgende profielschets geselecteerd: - aantoonbare maatschappelijke kennis en/of ervaring in Zeeuws-Vlaanderen; - aantoonbare betrokkenheid bij één of meerdere maatschappelijke onderwerpen en/of organisaties op de volgende gebieden: zorg, cultuur, jeugd, lokaal bestuur, veiligheid, openbaar vervoer, ondernemersorganisaties, maatschappelijk werk, welzijn, kleine kernen, kerk, plattelandsontwikkeling, onderwijs, senioren en sport; - om belangenverstrengeling te voorkomen verdient het de voorkeur dat personen niet beroepshalve actief (meer) zijn in één van de genoemde sectoren. Ook een huidig bestuurslidmaatschap wordt daartoe gerekend. Mensen die naast genoemde betrokkenheid ook huurder zijn van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen genieten bij gelijke geschiktheid van kandidaten de voorkeur. De voorzitter van de Belanghoudersraad is mevrouw C.J. de Mol-Marcusse, de heer J. Kruidhof is vicevoorzitter tot en met dit verslagjaar. Naast de heer Kruidhof beëindigt ook de heer Th. De Buck het lidmaatschap van de raad per 1.1.2010. Beiden kunnen het lidmaatschap niet meer combineren met hun andere activiteiten. Mevrouw M. de Wilde uit Breskens is toegetreden tot de Belanghoudersraad. Door omstandigheden waren er naast de twee vacatures nog een aantal lege plaatsen ontstaan. Om te komen tot het aantal leden dat in de statuten wordt genoemd (15), is eind 2009 een advertentie geplaatst in de regionale dagbladen en in WoongoedNieuws. Dit heeft een 12 reacties tot gevolg gehad. Een sollicitatiecommissie, bestaande uit de dames De Mol en Hopman en de heer Asselman, heeft een keuze gemaakt. In de eerste vergadering van de Belanghoudersraad in 2010 worden zes nieuwe leden worden voorgedragen. In 2009 bestond de Belanghoudersraad uit de volgende personen: Mevrouw C. de Mol-Marcusse voorzitter De heer J. Kruidhof vicevoorzitter De heer Th. De Buck lid Mevrouw F. Hopman-Penne lid De heer F. Deij lid De heer R. Asselman lid De heer J. Dieleman lid Mevrouw L. D’Hoore lid Mevrouw M. de Wilde lid De Belanghoudersraad is in het verslag jaar vier keer in vergadering bijeen geweest. De volgende onderwerpen zijn in die bijeenkomsten de revue gepasseerd: - evaluatie van de werkwijze van de behandelingen van verzoeken om een bijdrage uit het leefbaarheidfonds. De BHR speelt een belangrijke rol bij het toekennen van bijdragen uit dit fonds. Zie hoofdstuk VII Leefbaarheid pagina 72; - evalueren taken en werkzaamheden Belanghoudersraad; 9

-

-

-

-

mobiliteit. Jaarlijks organiseert Woongoed Zeeuws-Vlaanderen een bijeenkomst voor alle belanghouders van de corporatie. De organisatie van de bijeenkomst is in handen van de Belanghoudersraad. Dit keer was als thema gekozen ‘mobiliteit’. De evaluatie van de bijeenkomst heeft geleid tot het advies aan de directie om een deel van het leefbaarheidfonds te bestemmen voor een bijdrage aan de verbetering van het openbaar vervoer in Zeeuws-Vlaanderen. Dit voorstel is overgenomen; een vast onderdeel op de agenda van de vergaderingen is informatie over projecten van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. De volgende projecten zijn aan de orde geweest: Brede Scholen gemeente Sluis, Multifunctioneel centrum IJzendijke, Okkernoot 3 Schoondijke, de Renaissance van Sas van Gent, Bolwerk Sas van Gent, ’t Verlaet Westdorpe, het sociaal maatschappelijk Sas van Gent; gezondheidscentrum Axel, De Burght Oostburg, Roode Polder Breskens, overname bezit van Clavis in Biervliet, Buitenweg Axel, Kleine Kreek Axel, pg woningen en appartementen op voormalige locatie Rabobank St. Jansteen, Vermeerplein Clinge, Foyer de Jeunesse Terneuzen, toekomst verzorgingshuis Antonius Kloosterzande; voordracht voor de benoeming van een lid van de Raad van Commissarissen. Op basis van de statuten heeft de BHR het recht van bindende voordracht van twee commissarissen. De heer Van Waterschoot was aftredend, de sollicitatieprocedure heeft uiteindelijk geleid tot de voordracht van de heer G. Lernout uit Sint Jansteen. De heer Lernout is per 1.1.2010 benoemd; het jaarverslag en de –rekening 2008; de GovernanceCode; ondernemingsplan 2010-2014; demografische krimp in Zeeuws-Vlaanderen.

Op 23 oktober 2009 heeft de jaarlijkse excursie plaats gevonden. Dit keer is gekozen voor een bezoek aan de Provincie Zeeland. In de Abdij in Middelburg zijn een drietal inleidingen gehouden. De volgende onderwerpen zijn toegelicht: - bodembeleid. Uitleg is gegeven over vervuiling en sanering. Ook de meer omvattende aanpak die men met betrekking tot de bodem tegenwoordig kent en de vraag hoe de potentie van de bodem kan worden gebruikt voor bijvoorbeeld warmtekrachtkoppeling; - mobiliteit; een uiteenzetting over de activiteiten van de Provincie op het gebied van openbaar vervoer; - ruimtelijke ontwikkeling en woningbouw. Aansluitend is er een rondleiding door de abdijgebouwen, een kort bezoek aan een vergadering van commissie van Provinciale Staten hoorde hierbij. De geslaagde excursie is afgesloten met een diner. De belanghoudersraad wordt administratief ondersteund vanuit de corporatie. De leden van de belanghoudersraad ontvangen jaarlijks een vaste onkostenvergoeding van € 255,78 inclusief reiskosten. De vergoeding van de voorzitter en vicevoorzitter bedraagt respectievelijk € 1.023,13 en € 767,35 inclusief reiskosten. Jaarlijks vindt aanpassing plaats met hetzelfde percentage als de salarissen conform de CAO Woondiensten. Resultaat jaarlijkse evaluatie Belanghoudersraad De evaluatieformulieren die terug zijn ontvangen laten een positief beeld zien. De tevredenheid uitgedrukt in een rapportcijfer is gemiddeld een 8. De verdere evaluatie wordt besprokene in de eerste vergadering van de Belanghoudersraad in 2010.

10

Overige belanghouders Om onze doelstellingen te kunnen realiseren, is het van groot belang om intensief samen te werken met stakeholders waar wij gemeenschappelijke belangen mee hebben. Deze groep, die invloed uitoefent op het beleid van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen, bestaat uit: de gemeenten, de zorgsector, de welzijnssector, de sector van onderwijs en kinderopvang, de bewoners, de Zeeuws-Vlaamse ondernemers, politie/justitie en tot slot onze collega-woningcorporaties. (Ondernemingsplan 2009-2013)

Evaluatie relatie met maatschappelijke organisaties. Jaarlijks wordt de relatie met de diverse organisaties waarmee wij contact hebben, geëvalueerd. Het resultaat van de evaluatie is naar tevredenheid. Uitgedrukt in een cijfer beoordeelt de gemeente Hulst ons met een 7,5, de gemeente Sluis komt tot een 7,0. de gemeente Terneuzen geeft er de voorkeur aan te evalueren in een gesprek. Dit gesprek heeft begin 2010 plaatsgevonden, geconcludeerd is dat er goed wordt samengewerkt. Wel is nadrukkelijk stil gestaan bij de vaak trage gang van zaken rondom projecten. Geconcludeerd is dat in veel gevallen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen door de afhankelijkheid van andere partijen, procedures enz. niets te verwijten valt. Bij een enkel project zijn er geen excuses en hadden we sneller kunnen opereren. Hiervoor is onder het hoofdstuk ‘belanghoudersraad’ melding gemaakt van het symposium dat voor alle belanghouders van de corporatie is georganiseerd. Verwezen wordt naar pagina 9. Welzijn Stads- en dorpsraden Woongoed Zeeuws-Vlaanderen werkt in 41 kernen. In 2009 is het werkgebied uitgebreid met de kern Biervliet door overname van 57 woningen van collega corporatie Clavis. Het overgrote deel van deze stadjes en dorpen heeft een eigen stads- of dorpsraad. Met de meeste van deze raden heeft Woongoed Zeeuws-Vlaanderen contact. Dit varieert van het intensief meedenken over ontwikkelingen in de desbetreffende plaats tot het verwezenlijken van de door de inwoners bedachte plannen. Het beleid van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is om in te spelen op initiatieven van de kernen. In 2009 zijn diverse contacten geweest met stads- en dorpsraden. De dorpsraad Zuidzande wilde graag uitleg over het verkoopbeleid van de corporatie. In Breskens ging het overleg ondermeer over de realisatiekansen van een Brede School, maar ook de ontwikkeling van het plan Roode Polder en de toekomst van het seniorencomplex Goedertijt kwamen aan de orde. Op dat moment speelde ook de besluitvorming rondom de sloop van woningen in de Burg. Gerritsenstraat. De dorpsraad van Koewacht was geïnteresseerd in het standpunt van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen over de bouw van koopwoningen voor starters en het model van maatschappelijk gebonden eigendom dat door corporaties elders veelvuldig wordt toegepast. Een boeiende discussie waarin Woongoed Zeeuws-Vlaanderen de stelling verdedigde dat dit model in een krimpregio als Zeeuws-Vlaanderen niet de goede oplossing is. De gemeente Terneuzen heeft in Axel de zogenaamde Stadstafel in het leven geroepen. Periodiek worden daar zaken die op deze kern betrekking hebben doorgenomen met vertegenwoordigers van de stadsraad en ander betrokken partijen. Woongoed ZeeuwsVlaanderen is daarin vertegenwoordigd. Een aardig voorbeeld van de goede samenwerking tussen gemeente, corporatie en andere partijen is de voorgenomen bouw van een klein appartementengebouw aan de Kleine Kreek in Axel. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is ontwikkelaar. In Sas van Gent loopt een soortgelijk initiatief onder de naam Vitaal Sas. Ook daarin participeren wij. 11

De contacten met de Stadsraad Sluis betroffen in 2009 met name de realisering van het Rondje Rozenoord (een wandelroute vooral gericht op senioren). Woongoed ZeeuwsVlaanderen heeft een financiële bijdrage verstrekt die er mede toe heeft geleid dat dit project doorgang kon vinden. (Project)initiatieven Voorts zijn er regelmatig gesprekken met initiatiefnemers van projecten over participatie van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Een voorbeeld daarvan dat ook vorig jaar al is genoemd is in IJzendijke de initiatiefgroep multifunctioneel centrum/zwembad. Er is nog geen uitgewerkt plan waarover overeenstemming is. De groep blijft streven naar realisering van dit complex. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen steunt waar mogelijk de initiatiefnemers. De initiatiefgroep Brede School St. Jansteen lijkt op een dood spoor terecht te zijn gekomen. Nu de gemeente Hulst niet bereid is om een intentieovereenkomst te tekenen waarin Woongoed Zeeuws-Vlaanderen de verantwoordelijkheden van de partijen die bij het proces betrokken zijn, vastgelegd wilde zien. De dorpsraad van Clinge heeft het initiatief genomen om te komen tot een verplaatsbare (kunst)schaatsbaan. Een prachtig initiatief dat het uiteindelijk niet heeft gehaald. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is bereid het project te ondersteunen, maar meende op praktische redenen niet de eigenaar van het project te moeten zijn. De dorpsraad kon aan de eisen die gesteld worden uiteindelijk niet voldoen. Het dorpshuis in Vogelwaarde is al langere tijd onderwerp van gesprek. Het stichtingsbestuur heeft ons benaderd om mee te denken over de mogelijkheid van (ver)nieuwbouw. Wij hebben het stichtingsbestuur in staat gesteld om V+G Architecten uit Sas van Gent een studie te verrichten. De resultaten worden in het eerste kwartaal 2010 besproken. De Vereniging van Kleine Kernen organiseerde een avond voor haar leden in Sluiskil. De directeur/bestuurder heeft daar een lezing gehouden waarin de krimp het centrale thema was. De stadsraad Biervliet heeft een eigen leefbaarheidonderzoek gehouden. Daarvoor zijn ook aan Woongoed Zeeuws-Vlaanderen vragen gesteld. Bij de presentatie van de resultaten van het onderzoek was een vertegenwoordiger van de corporatie. De Tafels van Sas In het kader van het project de Renaissance van Sas van Gent is in 2008 voor het overleg met de bevolking gekozen voor een andere dan de gebruikelijke opzet. Er zijn sleutelfiguren uit de gemeenschap van Sas van Gent benaderd. Met acht van hen zijn we aan tafel gegaan om onze plannen en de ideeën van de bevolking te spiegelen. Vervolgens heeft elk van de sleutelfiguren een tafel gevormd vanuit zijn of haar netwerk. In elk van die gesprekken is een vertegenwoordiger van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen aanwezig om plannen en ideeën uit te wisselen. Op deze manier is de betrokkenheid van de bevolking bij het project toegenomen. Ook is gebleken dat deze wijze van inspraak effectiever is dan de gebruikelijke informatiebijeenkomst met een zaal vol mensen en een spreker die uitlegt wat er besloten is. In 2009 zijn de resultaten van de diverse bijeenkomsten gepresenteerd in een feestelijke bijeenkomst. Het project de Renaissance van Sas van Gent is nu in een fase gekomen dat de verschillende onderdelen moeten worden uitgevoerd. Het project blijft gevolgd worden door de zogenaamde stamtafel. Mocht het noodzakelijk zijn dan zullen de deelnemers van de stamtafel hun eigen tafels bijeenroepen om nader overleg te voeren. Er zijn plannen om een zogenaamde reizende tafel in te zetten om politici en andere

12

partijen die van belang kunnen zijn voor de uitvoering van dit voor Woongoed ZeeuwsVlaanderen belangrijk project, bijeen te brengen. Stichting Welzijn Hulst Deze stichting kent een vertegenwoordiger vanuit de corporaties. Afgesproken is dat collega J. Valckx, directeur/bestuurder van Woonstichting Hulst, ons vertegenwoordigt in het bestuur. Stichting Welzijn Sluis Met deze stichting is het afgelopen jaar enkele malen contact geweest met name over woningtoewijzingen en woningaanvragen. Socio-overleg In alle drie de gemeentes waar Woongoed Zeeuws-Vlaanderen werkzaam is, zijn formele afspraken gemaakt op het terrein van de openbare geestelijke gezondheidszorg. Het doel van deze afspraken is om snel en effectief te kunnen reageren op aanmeldingen van cliënten en om ervoor te zorgen dat de hulp van de verschillende instellingen aan deze cliënten op elkaar wordt afgestemd. Deze afspraken zijn vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst voor de Gemeente Terneuzen (per 17 december 2007), voor Sluis (per 9 juli 2009 en voor Hulst (per 14 december 2009). Deelnemers aan de diverse overleggen zijn de drie gemeenten, GGD Zeeland, Emergis (Verslavingszorg), Emergis (Geestelijke Gezondheidszorg), AMW, ZorgSaam (gespecialiseerde gezinsverzorging), MEE Zeeland, Politie, Emergis (Lage Flancken), Leger des Heils en Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. In de Gemeente Sluis vindt elke 2 weken overleg plaats en in de Gemeente Terneuzen en Hulst 1 keer in de maand. Met name probleemsituaties betreffende gezinnen en/of bewoners komen hier ter sprake waardoor goede afstemming van de hulp mogelijk is. Woon Advies Commissie (WAC) De WAC adviseert over nieuwbouwplannen. Ook vinden incidenteel tevredenheidsonderzoeken plaats onder bewoners van complexen die recent zijn gebouwd. In 2009 heeft de commissie geadviseerd over de nieuwbouwplannen De Burght (Oostburg), ’t Verlaet (Westdorpe) en het te realiseren wooncomplex op de locatie Rabobank in St. Jansteen. Op 19 maart 2009 is het woongeriefonderzoek over het complex De Wissel in IJzendijke aangeboden aan Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Stichting Algemeen Maatschappelijk Werk Er is een goed contact met maatschappelijk werk in onze streek. Er is geen structureel overleg. In voorkomende gevallen kunnen we elkaar gemakkelijk vinden. Vluchtelingenwerk Zeeuws-Vlaanderen De directeur/bestuurder is op persoonlijke titel lid van de stuurgroep. Met Vluchtelingenwerk zijn regelmatig contacten over de huisvesting van ondermeer statushouders. In afgelopen jaar is in gezamenlijk overleg intensief gezocht naar huisvestingsmogelijkheden voor uitgeprocedeerde cliënten van Vluchtelingenwerk die niet kunnen worden uitgezet. Daarbij zijn ook de desbetreffende gemeenten betrokken. Ouderenbonden Senioren zijn een belangrijke doelgroep voor Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Ondermeer via regelmatige contacten met de verschillende ouderenbonden, wordt ruimte geboden om invloed uit te oefenen op het beleid van de corporatie.

13

Het kantoor van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen wordt door de Katholieke Bond voor Ouderen (KBO) met regelmaat gebruikt voor vergaderingen van zowel het gewestelijk als het provinciaal bestuur. De seniorenraad Terneuzen heeft een tweetal bijeenkomsten georganiseerd waarin informatie wordt verstrekt voor mensen die met pensioen gaan of recent gegaan zijn. De directeur/bestuurder heeft in beide gevallen een presentatie verzorgd over ‘wonen en senioren’. Op 15 april 2009 vond een gesprek plaats met vertegenwoordigers van de seniorenraad Terneuzen. Het gesprek ging ondermeer over de mogelijkheden voor het opplussen van woningen waardoor senioren langer in hun ‘eigen’ huis kunnen blijven wonen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft de seniorenraad daarvoor onder andere in contact gebracht met Faktor Plus, een samenwerkingsverband van bedrijven dat op dit terrein veel werk uitvoert. Op uitnodiging van de seniorenraad West Zeeuws-Vlaanderen heeft de directeur/bestuurder in Groede een inleiding gehouden over het wonen voor deze doelgroep. Leger des Heils Er is een convenant afgesloten waarin afspraken zijn gemaakt over opvang van cliënten. Lage Flancken Er is overleg met de Lage Flancken (vrouwenopvang). Een pand dat Woongoed ZeeuwsVlaanderen in het kader van de Renaissance van Sas van Gent heeft aangekocht, bleek uiteindelijk niet geschikt om tijdelijk extra opvangplaatsen te realiseren. Met enige regelmaat zijn er contacten tussen onze organisatie en De Lage Flancken. Stichting Speelkwartier De stichting heeft zijn werkgebied in de gemeente Sluis. Opzet is om de schoolpleinen ook na schooltijd een functie te laten vervullen als speelterrein voor kinderen. Door een gebrek aan middelen is de stichting op dit moment niet actief. Formeel heeft Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zitting in het bestuur. Uwnieuwetoekomst.nl Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is in de persoon van de directeur/bestuurder namens de drie corporaties advieslid van het bestuur. In de zogenaamde doe- en adviesgroep heeft de heer R. de Ridder, directeur/bestuurder van Clavis, namens de drie corporaties zitting. Het doel van de stichting is promotie van Zeeuws-Vlaanderen vooral als vestigingsplaats. Een inmiddels zeer bekende activiteit is deelname aan de emigratiebeurs die landelijk wordt georganiseerd. MEE Zeeland MEE Zeeland is er voor alle mensen met een beperking (lichamelijke beperking, verstandelijke beperking, visuele beperking, auditieve beperking, chronische ziekte en mensen met autisme) en voor partners, ouders en/of verzorgers, familie, kennissen en medewerkers van andere organisaties. De directeur/bestuurder heeft medewerking verleend aan een interview waarin het werk van de woningcorporaties in zijn algemeenheid en dat van Woongoed ZeeuwsVlaanderen in het bijzonder werd belicht. Dit heeft geresulteerd in een concreet verzoek voor huisvesting van een bijzondere groep. Het betreft een groep ouders van kinderen met een meervoudige beperking die een voorziening voor hun kinderen willen realiseren. Met initiatiefnemers is een gesprek gevoerd. Dit heeft (nog) niet geleid tot een concreet project.

14

Bibliotheken In het kader van het leefbaarheidbeleid zijn drie panden van de Bibliotheek ZeeuwsVlaanderen aangekocht. Het betreft de vestigingen in Breskens en Kloosterzande, alsmede het pand dat zijn functie heeft verloren door de realisering van het gemeenschapscentrum in Zaamslag waar de bibliotheekvestiging onderdeel van uit maakt. Het pand in Kloosterzande wordt verhuurd aan de bibliotheek. Dat is eveneens het geval in Breskens, zij het dat dit pand ook nodig is als de plannen voor de bouw van de Brede School in Breskens doorgaan. Overheid Gemeenten Hulst, Sluis en Terneuzen Met alle drie de gemeenten vindt veelvuldig overleg plaats. Er is periodiek bestuurlijk overleg. In de gemeente Sluis wordt dat overleg circa 8 keer per jaar gevoerd. In de gemeenten Terneuzen en Hulst vindt het overleg 4 keer per jaar plaats. In Hulst is het overleg samen met Woonstichting Hulst. In Terneuzen is een deel tezamen met Stichting Clavis en een ander deel alleen met de gemeente. In 2007 zijn met de drie afzonderlijk nieuwe prestatieafspraken gemaakt. Conform genoemde afspraken wordt gewerkt. Punt van discussie tussen de gemeenten en de Zeeuws-Vlaamse corporaties was de overname van de woonwagenstandplaatsen. In de prestatieafspraken is opgenomen dat partijen hierover met elkaar in onderhandeling zouden treden. Dit is gebeurd. Helaas is na vele gesprekken en diverse onderzoeken het niet gelukt op dit punt overeenstemming te bereiken. Met vertegenwoordigers van de gemeente Terneuzen en collega-corporatie Clavis is een bezoek gebracht aan Wateringen waar een voormalig kantoorgebouw is ingericht als verblijfplaats voor Midden- en Oost-Europese werknemers. Gemeente en corporaties oriënteren zich op de mogelijkheden om dat naar verwachting deze doelgroep in toenemende mate een beroep zal doen op huisvestingsmogelijkheden in ZeeuwsVlaanderen. Het project de Renaissance van Sas van Gent is ongetwijfeld, zowel financieel als in het beslag dat wordt gelegd op het werkapparaat, het meest omvattende plan dat in uitvoering is. Het betreft een verzameling van grote en kleinere zaken. De samenwerking met de gemeente Terneuzen daarin verloopt goed. Het project trekt veel belangstelling. Naast een aantal landelijke en provinciale politici, heeft ook landelijke media aandacht aan de Renaissance besteed. Op 23 mei 2009 heeft RTL 4 in de nieuwsuitzending een item hiervan gemaakt. Een ander voorbeeld van goede samenwerking tussen gemeente en corporatie betreft de aankoop van het voormalige verzorgingshuis en asielzoekerscentrum De Lindenhof in Zuiddorpe. Het pand is al jaren in verval. De projectontwikkelaar die (aanvankelijk met Woongoed Zeeuws-Vlaanderen) appartementen en vrije sector woningen zou realiseren, ziet uiteindelijk af van de ontwikkeling. De gemeente heeft vervolgens in nauwe samenspraak met ons het complex gekocht. Vervolgens is het tegen billijke voorwaarden doorgeleverd aan Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Het pand maakt plaats voor een complex van seniorenwoningen. De bedoeling is dat er verder een aantal kavels voor de bouw van vrijstaande woningen worden gecreëerd. De gemeente Sluis heeft onder andere Woongoed Zeeuws-Vlaanderen uitgenodigd voor een tweedaagse conferentie georganiseerd door de VNG in Sluis (VNG battle in het kader van de krimp).

15

Hetzelfde thema is de aanleiding voor een werkbezoek van het Zeeuwse Tweede Kamerlid voor de PvdA en de Statenfractie van deze partij. In Sluis en later in Terneuzen zijn deze politici bijgepraat door gemeentebestuurders en corporaties. Samen met de gemeente Sluis werd het zogenaamde leefbaarheidonderzoek gehouden. Het onderzoek is gehouden door Scoop. De resultaten (en aanbevelingen) zijn vastgelegd in de nota ‘Rapport leefbaarheidsonderzoek Sluis. Op initiatief van het bestuur van het Ledeltheater in Oostburg is overlegd over de overname van het theater door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. In het overleg waar ook de gemeente is vertegenwoordigd, heeft Woongoed Zeeuws-Vlaanderen aangegeven hiervoor geen mogelijkheden meer te zien. De mogelijke bouw van Brede Scholen in Oostburg en Breskens is ongetwijfeld het meest besproken onderwerp in het overleg met de gemeente Sluis. Woongoed ZeeuwsVlaanderen heeft toezeggingen gedaan om beide complexen te bouwen in de wetenschap dat dit een forse verliesgevende investering betekent. In een bijeenkomst met alle betrokkenen in het Ledeltheater in Oostburg, is die toezegging en de besluitvorming van de gemeente uit de doeken gedaan. Later heeft Woongoed ZeeuwsVlaanderen alsnog kanttekeningen geplaatst toen gebleken is dat door de slechte financiële situatie van de gemeente Sluis, er stevig gekort zal worden op subsidies onder andere voor instellingen die gebruik gaan maken van deze multifunctionele accommodaties. De vrees dat de omvangrijke maatschappelijke investering van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen daardoor niet het beoogde rendement zou opleveren, heeft ons doen besluiten een nader onderzoek naar de realisering van de Brede Scholen te houden. In het voorjaar van 2010 zal dit onderzoek naar verwachting zijn afgerond. Provincie De Provincie Zeeland initieert de discussie over demografische krimp. Daarover is in 2009 veel gesproken. De werkbezoeken die verschillende bewindslieden aan Zeeland en Zeeuws-Vlaanderen hebben gebracht, staan veelal in dit teken. Ook Woongoed ZeeuwsVlaanderen is aanwezig bij het werkbezoek dat Minister Van der Laan op 8 juli 2009 aan Vlissingen heeft gebracht. Een maand daarvoor is de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijk Zaken, mevrouw Bijleveld-Schouten te gast geweest in ZeeuwsVlaanderen. In Sluiskil heeft een gesprek plaatsgevonden tussen deze bewindspersoon, gemeenten en corporaties waarin nadrukkelijk het onderwerp krimp is geagendeerd. Het Topteam Krimp (de heren Mans en Dijkstal) waren in augustus 2009 in ZeeuwsVlaanderen. Onderdeel van het programma is geweest een bezoek aan de Vredestraat in Sas van Gent. Naast andere organisaties heeft ook Woongoed Zeeuws-Vlaanderen een presentatie over het onderwerp gehouden. Eerder bracht Gedeputeerde Van Waveren met Tweede Kamerlid voor het CDA, de heer Van Bochove een bezoek aan de corporaties Clavis en Woongoed ZeeuwsVlaanderen waarin zij zich lieten informeren over de activiteiten op het gebied van krimp. De fracties vanuit Provinciale Staten organiseerden een bijeenkomst over Good Governance voor maatschappelijke organisaties. Een van de commissarissen en de directeur/bestuurder zijn daarbij aanwezig geweest. Met subsidiering van de Provincie is de pilot Organisch Groeien in 2009 verder gestalte gegeven. In een projectteam met Provincie, gemeente Sluis, een stedebouwkundig adviesbureau en Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is de visie ‘organisch groeien’ voor een perceel grond aan de Bewestereedeweg in Aardenburg uitgewerkt. Overigens ziet het er naar uit dat vanwege de gevolgen van krimp dit plan niet verder zal worden uitgewerkt.

16

Plattelands Ontwikkelings Programma (POP 2) voorheen Leader+ De directeur/bestuurder is lid van de zogenaamde plaatselijke groep. Deze groep, bestaande uit vertegenwoordigers van bedrijfsleven, overheid en maatschappelijke organisaties, adviseert over toekennen van bijdragen die aangevraagd zijn in het kader van dit Europees subsidieprogramma. Zorg Gezondheidscentra Axel en Clinge De Provincie Zeeland heeft een onderzoek uitgevoerd welke plaats in ZeeuwsVlaanderen in aanmerking kan komen voor een pilot project met betrekking tot de samenwerking in de gezondheidszorg. Ook Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is geïnterviewd. Op dat moment werden twee mogelijkheden genoemd, zowel Clinge als Axel leken kansrijk voor de pilot. Uiteindelijk heeft de Provincie besloten om Axel aan te wijzen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen maakt deel uit van de stuurgroep die deze accommodatie in Axel voorbereidt. Het is de bedoeling dat Woongoed ZeeuwsVlaanderen het project ontwikkelt. Zorgverleners in Clinge zijn mede door het onderzoek enthousiast geworden voor het idee van het samenbrengen van de verschillende zorgaanbieders op een plaats in hun dorp. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft het voorstel gedaan om dit centrum te combineren met de bouw een aantal seniorenwoningen op het Vermeerplein in Clinge. Dit plan wordt nu uitgewerkt. Ouderenzorg Er zijn diverse ouderenzorg aanbieders actief in het werkgebied. In nauw overleg zijn woonzorgprojecten in ontwikkeling met Curamus, ZorgSaam, Woonzorg West ZeeuwsVlaanderen, SOKA en SVRZ. In Oostburg zijn de voorbereidingen voor het project De Burght in een stadium gebracht dat de bouw in 2010 kan starten. In St. Jansteen is gestart met de bouw van het complex dat plaats biedt aan twee groepswoningen voor mensen met een pg-indicatie. De procedure voor de bouwvergunning heeft daar nogal wat vertraging opgelopen in verband met bezwaren. Inmiddels is de vergunning definitief. Het project wordt in 2010 opgeleverd. In dat jaar hopen we ook te starten met de bouw van een woon-zorgcomplex op de plaats van de huidige Rabobank in St. Jansteen. De nieuwbouw van woonzorgcentrum ’t Verlaet in Westdorpe is gestart in 2009. SOKA zal daar de zorg verlenen. SOKA is ook de zorgleverancier in het complex zorgwoningen dat deel uitmaakt van het plan voor het sociaal maatschappelijk hart in Sas van Gent. De intentieovereenkomst daarvoor is op 8 april 2009 ondertekend. Vorig jaar is gemeld dat de plannen voor vernieuwbouw van woonzorgcentrum Antonius in Kloosterzande vijf jaar zijn opgeschort. In het verslagjaar is overlegd met Curamus. Zoals de situatie zich nu laat aanzien, lijkt het oorspronkelijke vernieuwbouwplan niet meer haalbaar. In het kader van de zogenaamd Task Force ouderenhuisvesting wordt nu gedacht aan concentratie van de voorzieningen voor senioren bij de complexen van de Blaauwe Hoeve in Hulst.

Psychiatrie Wonen en Psychiatrie Er bestaat een duurzame relatie met deze organisatie. De complexen in Axel en Oostburg, eigendom van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen, worden bewoond door cliënten van Wonen en Psychiatrie. In 2010 wordt de start verwacht een nieuw complex aan het Bolwerk in Sas van Gent.

17

Emergis/AZZ Incidenteel zijn er contacten met Emergis en AZZ. Het betreft veelal incidenteel overleg over cliënten. Daarnaast is er structureel contact over de complexen in Axel en Oostburg waarin woonvormen voor mensen met een zorgvraag die ligt op het terrein van Emergis en/of AZZ, zijn gerealiseerd. In Terneuzen zijn de voorbereidingen gestart voor een Foyer de Jeunesse (vorm van begeleid wonen voor jongeren). Samen met Clavis willen we deze ‘woonschool’ realiseren. Mensen met een verstandelijke beperking Okkernoot Woongoed Zeeuws-Vlaanderen ontwikkelt ten behoeve van cliënten van de Okkernoot een project voor de bouw van appartementen in Schoondijke. In 2010 wordt gestart met de bouw van 14 appartementen aan de Rembrandt van Rijnstraat. We hebben daarvoor de voormalige gemeentewerkplaats aangekocht. Na realisering van dit complex wordt het huidige hoofdgebouw verbouwd. Het aantal appartementen wordt kleiner, de woonruimten als gevolg daarvan groter. Tijdens informatieavonden voor bewoners en de buurt zijn de plannen toegelicht. Tragel Er zijn veelvuldig contacten met Stichting Tragel. Bij het aantreden van de huidige bestuurder van Tragel zijn de afspraken tussen de drie corporaties en Tragel opnieuw tegen het licht gehouden. De goede verstandhouding die er altijd is geweest, wordt gecontinueerd. Tragel huurt diverse wooncomplexen van Woongoed ZeeuwsVlaanderen. Ook de winkel die Tragel in Oostburg exploiteert, is ons eigendom. Arduin Aan Stichting Arduin worden enkele woningen in Axel verhuurd ten behoeve van mensen met een verstandelijke beperking. Bedrijfsleven BZW Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is lid van de Brabant Zeeuwse Werkgevers (BZW). Naast het behartigen van de belangen van de werkgevers in de streek, zet de BZW zich in voor het versterken van de economie in de regio. In het verslagjaar zijn diverse bijeenkomsten georganiseerd door de BZW en door ons bijgewoond.

Vakorganisaties Met de vakorganisaties is een goed contact. In 2009 zijn geen zaken die aanleiding geven tot nader overleg.

Corporatiebranche Aedes Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is overtuigd lid van de brancheorganisatie Aedes. Wij zien de organisatie als belangenbehartiger en woordvoerder namens de sector. Bijeenkomsten van Aedes worden bezocht. Wij willen door middel van participatie in de activiteiten een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de branche. Tegelijkertijd maken we gebruik van Aedes als kennisinstituut door vakkringen te bezoeken en de publicaties binnen de organisatie te verspreiden. De accountantmanager is een regelmatige gast in Zeeuws-Vlaanderen, vooral bij de

18

organisatie van de Directeurenkring Zeeland en het Platform Zeeuws-Vlaanderen speelt hij een rol. De directeur/bestuurder is lid van het Directeurencontact. Verschillende andere functionarissen nemen deel aan de desbetreffende netwerkbijeenkomsten. Directeurencontact-award 2009 Jaarlijks wordt de directeurencontact-award toegekend aan de directeur van een corporatie die zich onderscheidt op het thema dat voor het bepaalde thema is gekozen. Dit jaar was dit thema het behoud van het cultureel erfgoed en samenwerking in de aanpak hiervan. Kees Reinhoudt was één van de twee genomineerden met het project de Renaissance van Sas van Gent. De prijs ging uiteindelijk naar Arnold van Hoof van Woningstichting Venlo-Blerick. Matching Woongoed Zeeuws-Vlaanderen participeert in projecten van een aantal corporaties elders in het land. Het betreft CV De Uithof III (Utrecht) en CV Cité (Rotterdam). Ook zijn we deelnemer in het Wooninvesteringsfonds (WIF). In 2009 is besloten de deelneming aan CV Cité te beëindigen. In het kader van matching moet ook genoemd worden de overname van het woningbezit van Clavis in Biervliet. Door de overname van 57 woningen in genoemde kern kan Clavis haar opdracht in de stad Terneuzen realiseren. Directeurenkring Zeeland Deze kring bestaat uit de directies van de Zeeuwse corporaties. Ongeveer vijf keer per jaar is er een bijeenkomst op wisselende locaties. Bovenal worden ervaringen uitgewisseld en nieuwe ontwikkelingen besproken. De kring treedt op als Aedes Zeeland. De jaarlijkse excursie heeft Antwerpen plaatsgevonden. Er is een bezoek gebracht aan de sociale huisvestingsmaatschappij. Zeeuws-Vlaamse corporaties Clavis, Woonstichting Hulst en Woongoed Zeeuws-Vlaanderen vormen samen het Platform Zeeuws-Vlaamse Woningcorporaties. Elk kwartaal vindt overleg plaats over zaken die de corporaties in Zeeuws-Vlaanderen aangaan. Voorbeelden van gesprekspunten zijn: - de promotie van Zeeuws-Vlaanderen. De corporaties dragen gezamenlijk bij aan de campagne; - krimp van de bevolking en de wijze waarop de sociale huisvesters daar op inspelen met hun plannen; - afstemming huurbeleid; - overname woonwagencentra; - verdergaande samenwerking. Uitgesproken is dat de corporaties alle drie bereid zijn tot een nog verdere samenwerking. De principeafspraak geldt dat er geen sprake zal zijn van fusie; - ontwikkelingen in de branche en binnen Aedes. Collegiale matching Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft het woningbezit van Clavis in Biervliet (57 woningen) overgenomen. Op deze wijze is het voor Clavis mogelijk gemaakt om aanzienlijke investeringen in het bezit in de stad Terneuzen te doen. Visitatie Woonstichting Hulst Woonstichting Hulst liet zich in 2009 visiteren. Ook Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is als collega gevraagd naar de bevindingen over de woonstichting.

19

Visitatie Wij zien periodieke visitatie als een belangrijk middel om verantwoording af te leggen ondermeer naar onze belanghouders. In ons ondernemingsplan is het uitgangspunt vastgelegd dat één keer per vier jaar visitatie zal plaatsvinden. Dit betekent dat in 2010 opnieuw visitatie aan de orde is.

20

II WERKORGANISATIE

Organisatiebeleid en –structuur Doelstelling Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is een maatschappelijk ondernemer in ZeeuwsVlaanderen. Dit betekent dat Woongoed Zeeuws-Vlaanderen koerst op het realiseren van het maximaal maatschappelijk rendement in deze regio. Om dit doel te realiseren wordt de samenwerking gezocht met maatschappelijke partners. De organisatie is transparant en zodanig ingericht dat de inbreng van deze partners soepel leidt tot dat beleid dat de voorwaarden schept voor een optimaal woonklimaat. Resultaatgericht werken Hieronder verstaat Woongoed Zeeuws-Vlaanderen dat iedereen binnen de organisatie gericht is op het behalen van gestelde doelen. Concreet betekent dit dat Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zijn medewerkers faciliteert om gestelde doelen te behalen. De juiste persoon op de juiste plaats resulteert automatisch in een prettig werkklimaat. Medewerkers moeten zich kunnen ontplooien. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen kiest voor een vorm van prestatiebeloning teneinde de resultaatgerichtheid van de organisatie te bevorderen. De Balanced Scorecard is de barometer van het resultaat. Cultuur Een goede bedrijfscultuur is onontbeerlijk. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is een goede werkgever en verwacht van haar personeel dat zij integer is en klant- en resultaatgericht werkt met een grote mate van persoonlijke verantwoordelijkheid en flexibiliteit. Naar onze doelgroepen en belanghouders intern en extern streeft Woongoed ZeeuwsVlaanderen een optimale transparantie en communicatie na. Collegialiteit en teamgevoel moeten resulteren in een wijgevoel. Het gevolg hiervan is een collectief succes, trots op het bedrijf. Om efficiënt en effectief te werken, is delegeren van bevoegdheden en verantwoordelijkheid een must. Dit alles leidt tot een optimaal klantgericht handelen. Aedescode Met het lidmaatschap van Aedes heeft Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zich gecommitteerd aan de Aedescode en daarmee aan de Governancecode die daarvan integraal onderdeel uitmaakt. (Ondernemingsplan 2009-2013)

Algemeen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft naast de CAO Woondiensten haar beleid omtrent personeelbeleid geformuleerd in haar “Personeelsbeleid en regelingen”. In het personeelsbeleid is opgenomen dat een sociaal jaarverslag wordt samengesteld om het personeelsbeleid te evalueren en om een nieuw personeelsbeleid te ontwikkelen. Het sociaal jaarverslag wordt separaat van dit jaarverslag opgesteld. Het sociaal jaarverslag voldoet aan de wettelijke verantwoordingsplicht van de werkgever aan de Ondernemingsraad over het gevoerde beleid.

21

Personeel en organisatie Organisatieschema Woongoed Zeeuws-Vlaanderen De activiteiten zijn ondergebracht in drie sectoren en een stafafdeling:

Raad van Commissarissen

Belanghoudersraad

Directie/Bestuur

Directiesecretariaat - communicatie

Sector Woondiensten

Beleidsondersteuning

Sector Financieel Economische Zaken

Sector Vastgoed

Omschrijving organisatieplan in full-time eenheden (fte) per 31 december 2009 In het organisatieplan van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zijn 72,20 fte vastgesteld. In werkelijkheid zijn 68,78 fte ingevuld aan het eind van het vierde kwartaal 2009. De verdeling van het aantal fte is als volgt:


Directie/Directiesecretariaat-communicatie/Beleidsondersteuning Deze groep omvat volgens het formatieplan 10,10 fte. De werkelijke invulling is 9,9 fte.




Sector Financieel Economische Zaken De sector Financieel Economische Zaken heeft volgens het formatieplan 14,60 fte. De werkelijkheid is 14,69 fte.




Sector Vastgoed De sector Vastgoed heeft volgens het formatieplan 33,90 fte. De werkelijkheid is lager, namelijk 30,49 fte. Het verschil van 3,41 fte is te verklaren door een technisch medewerker serviceonderhoud die 89% werkt en een secretaresse SVB die 80% werkt. Tevens zijn de functies van opzichter nieuwbouw (1fte) en een allround vakman NPO (1fte) op 31 december 2009 niet ingevuld. De functie medewerker cartotheek (1fte) is ingevuld via detachering. De functie coördinator/projectontwikkelaar is niet meer opgenomen in het formatieplaatsenplan. De invulling geschiedt door middel van detachering.




Sector Woondiensten De sector Woondiensten heeft volgens het formatieplan 13,60 fte. De werkelijkheid is hoger, namelijk 13,70 fte.

22

Invulling per 31 december 2009 Afdeling

Formatieplan

Werkelijkheid

Man

Vrouw

Directie/directiesecretariaatcommunicatie/beleidsondersteuning Financieel Economische Zaken

10,10

9,90

3

9

14,60

14,69

9

8

Vastgoed

33,90

30,49

25

8

Woondiensten

13,60

13,70

9

6

Totaal

72,20

68,78

46

31

Directie/Beleidsondersteuning Vastgoed Totaal

Financieel Economische Zaken Woondiensten

80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 Formatieplan

Totaal

Man

Vrouw

Per 31 december 2009 zijn 77 medewerkers in dienst. Deze 77 medewerkers bezetten omgerekend op full-time basis 68,78 fte. Ons personeelsbestand bestaat uit 31vrouwelijke medewerkers en 46 mannelijke medewerkers. Hiervan vervullen 22 vrouwen en 1 man een parttime functie. De gemiddelde leeftijd van de medewerkers per 31 december 2009 is 46,87 jaar (in 2008 46,51 jaar). De gemiddelde leeftijd van de mannelijke medewerkers is 48,76 jaar en van de vrouwelijke medewerkers 44,06 jaar. Het dienstverband bedraagt gemiddeld 14,61 jaar (in 2008 14,18 jaar). De mannelijke medewerkers zijn gemiddeld 16,33 jaar in dienst, de vrouwelijke medewerkers gemiddeld 12,06 jaar. Indeling volgens leeftijd 25 tot 35

35 tot 45

45 tot 55

55 tot 65

Totaal

Vrouw Man

4 2

11 13

11 17

5 14

31 46

Totaal

6

24

28

19

77

23

Indeling salarisschalen: Onderstaand schema geeft weer hoe de functies zijn ingedeeld (In de salarisschalen is de directie niet opgenomen. De directeur/bestuurder valt niet onder de CAO Woondiensten. De afspraken over de rechtspositie van de directeur/bestuurder zijn vastgelegd in de ‘overeenkomst arbeidsvoorwaarden statutair directeur Woongoed Zeeuws-Vlaanderen’). Indeling salarisschaal D E F G H I K L N Totaal

Startniveau

Eindniveau

Man

Vrouw

2.164 2.257 2.378 2.600 2.861 3.120 3.675 3.970 4.840

2.578 2.752 2.971 3.251 3.576 3.901 4.713 5.223 6.723

3 10 3 6 13 3 1 3 3 45

4 14 7 1 3 2 0 0 0 31

Personeelskosten Personeelskosten over de afgelopen twee jaar:

Salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelskosten

3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0

2009

2008

3.395.158 412.244 616.023 401.767

3.368.951 399.271 583.743 480.713

salarissen sociale lasten pensioenlasten overige personeelskosten

2009

2008

Personeelsbeleidsplan en regelingen In de CAO Woondiensten 2009/2010 staan én bepalingen waarvan niet mag worden afgeweken én bepalingen die het mogelijk maken om afspraken te maken tussen directie en ondernemingsraad. Het personeelsbeleid en regelingen vormt samen met de CAO Woondiensten de arbeidsvoorwaarden voor de medewerkers van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen op het gebied van personeel en organisatie. Personeelsbeleidsplan In het personeelsbeleidsplan zijn uitgangspunten van het personeelsbeleid opgenomen. Op basis van die uitgangspunten zijn tal van regelingen geformuleerd. Zaken als salarisbeleid, scholings- en opleidingsplan, studiekostenregeling, arbobeleid, interne

24

communicatie, sollicitatieprocedures, faciliteiten voor het personeel en regeling van de arbeidstijden zijn op overzichtelijke wijze bijeengebracht. Deze regelingen zijn tot stand gekomen in overleg met de ondernemingsraad van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Cafetariasysteem In de CAO Woondiensten is ruimte voor het zogenaamde Woondiensten Cafetaria Systeem. Dit systeem biedt de werknemer het recht om gebruik te maken van de ruilmogelijkheden in het Woondiensten Cafetaria Systeem van de werkgever. De werknemer kan arbeidsvoorwaarden die als bron zijn benoemd, omruilen voor één of meer doelen. De bron is de arbeidsvoorwaarde waarvan de werknemer geheel of gedeeltelijk afziet. Het doel is de arbeidsvoorwaarde die een werknemer kan verkrijgen of uitbreiden door het aanwenden van een bron. Door het ruilen van arbeidsvoorwaarden kan de werknemer zijn arbeidsvoorwaardenpakket toesnijden op de eigen wensen. Vanaf 1 januari 2006 is de spaarloonregeling ook een onderdeel geworden van het cafetariasysteem. Door het afschaffen van het vroegpensioen voor medewerkers geboren na 1 januari 1950 is de levensloopregeling ingevoerd. Door de levensloopregeling worden werknemers in staat gesteld gedurende hun loopbaan een periode van onbetaald verlof financieel te overbruggen. Daarnaast biedt de levensloopregeling werknemers de mogelijkheid zelf te sparen om eerder te stoppen met werken. Beide regelingen zijn opgenomen in het cafetariasysteem. In 2009 hebben 64 medewerkers bronnen ingezet om één of meerdere doelen te kunnen bereiken. In geld uitgedrukt, was hier een bedrag van circa € 46.350,-- mee gemoeid. Stagebeleid Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft een stagebeleid ontwikkeld met heldere afspraken zowel binnen de organisatie als met het onderwijs. Met dit beleid zijn alle betrokkenen gediend: de jongeren, de school en onze organisatie. Stages zijn te belangrijk om ze aan het toeval over te laten. Stages, leerbanen en andere vormen van praktijkleren zijn een buitengewoon belangrijk middel om te zorgen dat jongeren hun talenten kunnen ontdekken, ontwikkelen en werkervaring opdoen in de praktijk. Jongeren kunnen werkervaring opdoen met stages tijdens en na hun opleiding. Deze werkervaring versterkt bovendien de binding en de betrokkenheid in de samenleving. In 2009 zijn in totaal 11 stageplaatsen aangeboden aan de volgende scholen: - De Wingerd: twee stageplaatsen (bouw) - Praktijkschool de Sprong: één stageplaats (horeca) - De Rede: één snuffelstage - ROC Westerschelde: vier stageplaatsen (commercieel, directiesecretariaat, administrateur, StoeB bouwkunde) - ROC Zeeland: één stageplaats (StoeB bouwkunde) - Hogeschool Zeeland: één stageplaats (Personeel en arbeid) - Avans Hogeschool: één stageplaats (Commerciële Economie)

25

Functioneringsgesprekken en beoordelingssysteem Handboek functie-indeling woondiensten Alle functies binnen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zijn omschreven conform het Handboek functie-indeling Woondiensten. Beoordelingssysteem - functioneringsgesprekken Functioneringsgesprekken In april/mei zijn de voortgangsgesprekken gehouden met de medewerkers en hun (sector)manager of directeur/bestuurder. Deze gesprekken geven een beeld van de voortgang, persoonlijke omstandigheden, gewenste veranderingen, relatie tot collega’s en leiding en eventueel andere onderwerpen. In december zijn de planningsgesprekken gehouden met de medewerkers. Tijdens deze gesprekken worden concrete afspraken gemaakt over het persoonlijk loopbaanplan, leeftijdsgerichte faciliteiten, scholing en prestatievelden voor het komende jaar. Beoordelingsgesprekken In het verslagjaar heeft met ieder personeelslid een beoordelingsgesprek plaatsgevonden over het jaar 2009. Dit gesprek is gevoerd tussen de medewerkers en de (sector)manager of de directeur/bestuurder. Er is gekozen voor een beoordelingssysteem waarbij een koppeling wordt gelegd met de beloning. De jaarlijkse verhoging van het salaris en de omvang daarvan dient geen automatisme te zijn. Van werkgeverszijde wordt gemotiveerd aangegeven waarom een medewerker wel of niet een (extra) groei van het individuele salaris wordt toegekend. Dit gebeurt op een objectieve manier aan de hand van geleverde prestaties. De kwaliteit van het functioneren van een medewerker en de voorwaarden die daarvoor door de werkgever moeten worden geschapen, worden aantoonbaar gemaakt in functionerings- en beoordelingsgesprekken. Op deze manier wordt een vorm van prestatiebeoordeling mogelijk. De beter presterende en gemotiveerde medewerkers kunnen, indien zij structureel naar volle tevredenheid functioneren, betere perspectieven verwerven dan hun collega’s die op die punten minder scoren. De werknemer wordt voor het begin van het jaar in kennis gesteld van de criteria waarop hij wordt beoordeeld. Het vastleggen van afspraken wordt in het planningsgesprek geregeld. In het voortgangsgesprek wordt de voortgang en het functioneren besproken.

26

Ziekteverzuim Het ziekteverzuim bedroeg in 2009 4,38% ten opzichte van 3,42% in het jaar 2008. Er waren 71 ziekmeldingen met in totaal 825,5 ziektedagen. De afwezigheid van personeel ten gevolge van ziekte en ongeval wordt uitgedrukt in een percentage van het totale aantal te werken dagen. Ieder kwartaal wordt het percentage zowel per afdeling als voor de gehele organisatie gemeten. Afwezigheid ten gevolge van zwangerschap wordt niet in de berekening meegenomen. In het ondernemingsplan is vastgelegd dat, zodra het ziekteverzuimpercentage oploopt tot hoger dan 3% bezien wordt of aanvullende actie nodig is. Bij Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is het gehele jaar door sprake geweest van een aantal medewerkers die langdurig verzuimden. Deze medewerkers worden door de arbodienst, de arbo-arts en de eigen preventiemedewerkers intensief begeleid om z.s.m. tot een volledig herstel te komen. De langdurige ziektegevallen zijn van behoorlijke invloed op het ziekteverzuimpercentage. Een steekproef in een kwartaal waarbij 2 van de 4 langdurige ziektegevallen niet werden meegerekend, doet het percentage dalen met meer dan 2%. Aanvullende acties: • Bij langdurig ziekteverzuim is sprake van een intensieve begeleiding volgens de Wet Verbetering Poortwachter. • Het kort ziekteverzuim wordt adequaat opgevolgd. Alle medewerkers krijgen bij ziektemelding een telefonische intake en daarna wordt de verzuimende medewerker strak gevolgd door onze arbodienst. Bij 3 ziektemeldingen binnen een periode van 12 maanden wordt een gesprek gepland tussen de arboconsultant en de medewerker. • Indien nodig wordt de werkplek aangepast. • Snelle re-integratie wordt mogelijk gemaakt door medewerkers de mogelijkheid te bieden om de werkzaamheden arbeidstherapeutisch aan te vangen. • Risico Inventarisatie & Evaluatie als preventiemiddel om verzuim te voorkomen. • Inschakelen bedrijfsarts. Gezien het feit dat Woongoed Zeeuws-Vlaanderen nog niet in staat is gebleken de door zichzelf geformuleerde norm van 3% m.b.t. ziekteverzuim te behalen en het feit dat landelijke cijfers en een benchmark binnen corporaties een verzuimpercentage geven tussen de 4 en 5% heeft Woongoed Zeeuws-Vlaanderen besloten de norm voor 2010 op 4% te bepalen.

27

III VERANTWOORDING RAAD VAN COMMISSARISSEN De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het bestuur. In de Governancecode woningcorporaties zijn aanbevelingen gedaan ten aanzien van het functioneren van de commissarissen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen conformeert zich hieraan. Een belangrijk uitgangspunt uit de Governancecode is ‘pas toe of leg uit’. Dat betekent dat een corporatie geacht wordt de bepalingen uit de code te volgen. Als er lokaal goede redenen zijn om af te wijken, dan kan dat, maar dan moet de corporatie in zijn jaarverslag goed toelichten waarom zij afwijkt van de code. (Ondernemingsplan 2009-2013)

De Raad van Commissarissen is als volgt samengesteld: F.G.M. van Dongen (1940) voorzitter

Benoeming 01-01-2007 op voordracht van BHR Aftredend 31-12-2010 niet herbenoembaar Professionele achtergrond: - (gepensioneerd) fleetmanager rederij - voormalig wethouder (VROM) Expertise: - politiek/openbaar bestuur - economie - organisatie - volkshuisvesting Nevenfuncties - Lid steunfractie VVD Gemeente Sluis - Reisbegeleider ANWB kampeerreizen

Mr. J. Seijdlitz (1947) Vice-voorzitter

Benoeming 01-01-2009 op voordracht SHB Aftredend: 31-12-2012 niet herbenoembaar Professionele achtergrond: - (gepensioneerd) notaris - Consul van België Expertise: - juridisch - volkshuisvesting - bestuur - sociaal / maatschappelijk Nevenfuncties: - Voorzitter ZPG (Zw.Particulier Grondbezit) - Voorzitter Raad van Commissarissen St. De Tragel - Penningmeester Wildbeheer Hontenisse - Voorzitter Koninklijke Harmonie St. Cecilia Kloosterzande - Secretaris Festival Zeeuws-Vlaanderen - Voorzitter BBOGW (informeel overlegorgaan haven Gent/havens Zeeland) - Lid Raad van Commissarissen KKS (Kanaal Kruising Sluiskil BV)

F.C. Hamelink (1960) Commissaris

Benoeming 01-01-2006 op voordracht SHB Aftredend 31-12-2009 niet herbenoembaar Professionele achtergrond: - Directeur administratiekantoor en verzekeringsintermediair Expertise: - Financieel - Bedrijfseconomisch - Sociaal / maatschappelijk 28

- Marketing Nevenfuncties: - Penningmeester Vrij Evangelische Gemeente Nieuwvliet - Penningmeester tennisvereniging CON-FORZA A.A.J. Huijsmans (1952)

Benoeming 01-01-2009 op voordracht OR Aftreden 31-12-2012 herbenoembaar Professionele achtergrond: - voorzitter College van bestuur ROC Expertise: - personeel en organisatie - onderwijs - bestuur - sociaal/maatschappelijk Nevenfuncties: - lid raad van toezicht Zorgsaam - lid raad van toezicht Stichting MEE Zeeland

C.L.M.M. van Waterschoot (1945) Commissaris

Benoeming 01-01-2006 op voordracht BHR Aftreden 31-12-2009 niet herbenoembaar Professionele achtergrond: - Directeur accountantskantoor Expertise: - Financieel - Bedrijfseconomisch - Juridisch

Benoemingsprocedure De procedure bij benoeming schrijft voor dat de vacature wordt gepubliceerd. Sollicitanten worden beoordeeld door een commissie. Het desbetreffende gremium (Belanghoudersraad, ondernemingsraad of stichting huurdersbelangen) doet vervolgens een bindende voordracht aan de raad. Bij herbenoeming (maximaal 1 keer) wordt het orgaan dat de voordracht doet, gevraagd of de zittende commissaris kan worden herbenoemd zonder sollicitatieprocedure. Conform het rooster van aftreden zijn de heren F.C. Hamelink en C.L.M.M. van Waterschoot per 31-12-2009 aftredend. Beide heren zijn niet meer herkiesbaar. Er is een profielschets opgesteld waarna de externe werving is gestart via de regionale dagbladen. Dit heeft in totaal 33 reacties opgeleverd. Een selectiecommissie, bestaande uit twee leden van de Raad van Commissarissen, twee leden van de belanghoudersraad en twee leden van de stichting Huurdersbelangen en de directeur/bestuurder als adviseur, heeft de selectiegesprekken gevoerd. De BHR heeft de heer G.L.C. Lernout voorgedragen als lid van de Raad van Commissarissen. De SHB heeft de heer H.A. Enkelaar voorgedragen als lid van de Raad van Commissarissen. Deze voordrachten zijn overgenomen door de Raad van Commissarissen. De heren Lernout en Enkelaar zijn per 01-01-2010 benoemd. Aantal leden Raad van Commissarissen Het statutair aantal leden van de Raad van Commissarissen bedraagt minimaal drie en maximaal vijf. Drie van de vijf commissarissen zijn eerder commissaris geweest bij de twee rechtsvoorgangers van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. De voorzitter heeft bij deze voormalige corporaties geen functie vervuld.

29

Werkwijze van en inhoudelijk toezicht door de Raad van Commissarissen Het aantal formele vergaderingen van de Raad van Commissarissen in het verslagjaar bedraagt zes. Naast de reguliere vergaderingen hechten bestuur en Raad van Commissarissen er aan om regelmatig te klankborden, dan wel ontwikkelingen binnen het bedrijf en de sector informeel te bespreken. Onafhankelijkheid leden Raad van Commissarissen De voorzitter en de leden van de Raad van Commissarissen van Woongoed ZeeuwsVlaanderen opereren geheel onafhankelijk. Zij zijn persoonlijk noch zakelijk op enigerlei wijze afhankelijk van de corporatie. Ook ontbreken die banden met bedrijven waarmee Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zakelijk is verbonden. Het ondernemingsplan 2009-2013 vermeldt over missie en doelstellingen het volgende: Missie Het exploiteren en ontwikkelen van woningen en woondiensten, alsmede het leveren van een gezichtsbepalende bijdrage aan de leefbaarheid van Zeeuws-Vlaanderen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is: • innovatief • integer • klantgericht • kwaliteitsbewust • maatschappelijk ondernemend • resultaatgericht • transparant

Doelstellingen en trefwoorden Doelstelling

Aspecten van cruciaal belang

Samenleving

maatschappelijk ondernemen; participatie

Volkshuisvesting

goed, voldoende en betaalbaar

Medewerkers

klantgericht; goed opgeleid; ruimte voor zelfontplooiing onbezorgd woongenot bieden door een gecertificeerde organisatie woondiensten en projectontwikkeling

Kwaliteit Markten Producten

Bewoners/klanten

woondiensten; woningen; maatschappelijk vastgoed; beheer onroerend goed kleine kernen; wijk- en buurtverbetering; herstructurering; ondersteunende activiteiten; voorzieningen de klant centraal

Leveranciers/aannemers

betrouwbaar

Financieel

continuïteit

Leefbaarheid

De doelstellingen zijn vervolgens concreet gemaakt door de normstelling in de balanced scorecard. Per kwartaal vindt een rapportage plaats, waarbij onderdelen worden geanalyseerd en daar waar nodig worden bijstellingsacties bepaald.

30

In de vergaderingen zijn de volgende inhoudelijke onderwerpen aan de orde geweest: o Op 3 maart 2009 heeft het jaarlijks overleg met de OR plaatsgevonden. Met name de gevolgen van de kredietcrisis, de verschillende lopende projecten en de ontwikkelingen binnen de brancheorganisatie zijn uitvoerig besproken. o In de vergadering van de 3 maart 2009 is de heer mr. J. Seijdlitz benoemd tot vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen. Door het terugtreden van de heer A. Sponselee (per 1.1.2009) was de functie vacant. o Vaste onderdelen van de agenda zijn: de projecten, het financieel overzicht en de (maatschappelijke) investeringen en andere genomen bestuursbesluiten. Deze besluiten komen aan de orde en worden door de Raad van Commissarissen getoetst op de relatie met het ondernemingsplan en de financiële uitgangspunten van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Elk kwartaal vindt rapportage plaats aan de hand van de balanced scorecard. o Besloten is de procedure met betrekking tot het werven van twee kandidaten voor de Raad van Commissarissen in de overlegvergaderingen met SHB en BHR aan de orde te stellen. Tevens is ingestemd met de advertentietekst (conform de vastgestelde profielschets). De advertentie is in de (regionale) dagbladen op 8 augustus 2009 geplaatst en de gesprekken met de kandidaten hebben in de week van 21 september 2009 plaatsgevonden. Namens de Raad van Commissarissen hadden de heren Van Dongen en Seijdlitz zitting in de sollicitatiecommissie. o Het jaarverslag- en rekening 2008 van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zijn goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. Tevens heeft de Raad van Commissarissen de directeur/bestuurder décharge verleend. o De directeur/bestuurder heeft verslag gedaan aan de Raad van Commissarissen over de werkzaamheden in 2009 van de Regionale Klachtenadviescommissie. Ook op bladzijde 62 wordt verslag gedaan van de genoemde werkzaamheden van de Klachtencommissie. o Er is een geldlening aangetrokken van € 11 miljoen. o Op 6 april 2009 is in aanwezigheid van de accountant de managementletter 2008 besproken. o Besloten is de (belaste) onkostenvergoeding voor de leden van de Raad van Commissarissen te handhaven. Het betreft uitbetaling van een netto vergoeding. Over de bruto vergoedingsbedragen, die door dit besluit verhoogd worden, wordt door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen de wettelijke belasting betaald. o Besloten is in te stemmen met de afspraak met de gemeente Terneuzen tot overname van het project Lindenhof Zuiddorpe voor een bedrag van €525.000,00 met als voorwaarde dat de claim van Houtrop van tafel gaat. o Op 20 april 2009 heeft de Raad van Commissarissen besloten in te stemmen met de voorgenomen overname van 57 woningen in Biervliet van Clavis. o De accountant heeft geconstateerd dat de corporatie in hoofdlijnen voldoet aan de GovernanceCode. Er is, conform de genoemde code, een Governancestructuur opgesteld. De vastgestelde Governancestructuur is in de vergadering van 21 september 2009 vastgesteld en op de website geplaatst. o Op basis van de ingediende prognosegegevens 2009-2013 heeft het Centraal Fonds geconcludeerd dat de voorgenomen activiteiten in financieel opzicht passen bij de vermogenspositie van onze corporatie, hetgeen tot een A-oordeel heeft geleid. o In de vergadering van de Raad van Commissarissen van 21 september 2009 is, mede naar aanleiding van het jaarverslag 2008 en het accountantsrapport afgesproken dat een beleid moet worden uitgewerkt dat zicht biedt op een bedrijfsvoering waarin de inhoudelijk gestelde doelen ook op lange termijn matchen met de financiële mogelijkheden. Mede naar aanleiding hiervan is besloten ook de organisatie kritisch tegen het licht te houden. o De beleidsbrief van minister Van der Laan waarin alle aspecten van het woningcorporatiestelsel worden beschreven en waarin concrete voorstellen

31

o

o

o

o

o

o

worden gedaan over een robuust en duurzaam corporatiestelsel is de vergadering van de Raad van Commissarissen aan de orde geweest. In de vergadering van 23 november 2009 is het ondernemingsplan 2010-2014, het organisatieplan en de begroting 2010 evenals het operationeel plan 2010 aan de orde geweest. Genoemde stukken zijn door de Raad van Commissarissen goedgekeurd. Het lidmaatschap van Aedes is gekoppeld aan de AedesCode. In deze code is de maatschappelijke functie van de leden op het terrein van wonen vastgelegd en uitgewerkt. De verschillende onderdelen zijn besproken in de vergadering van 23 november 2009. Op de verschillende onderdelen is een waardering toegekend. Dit heeft geresulteerd in een gemiddelde waardering van 7,8. Eveneens in de vergadering van 23 november 2009 heeft de jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen plaatsgevonden. Evaluatie vindt plaats aan de hand van de checklist uit de GovernanceCode. CFV Corporatie in Perspectief. De hiervoor genoemde rapportage brengt de belangrijkste financiële en volkshuisvestelijke gegevens van de corporatie in beeld. De rapportage is gebaseerd op de door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen aangeleverde gegevens die zijn afgezet tegen de landelijke cijfers en de cijfers van de referentiegroep. Bij de bespreking van genoemde rapportage is aangegeven dat in de rapportage duidelijk merkbaar is dat Woongoed ZeeuwsVlaanderen opereert in een krimpregio. Zo zijn er veel mutaties, de huurprijs ligt lager en veel woningen zijn beschikbaar in het goedkopere segment. In dit verband is verder opgemerkt dat het bevolkingsaantal dus zal dalen en dit ook nadrukkelijk van invloed is op het voortbestaan van met name schoolgebouwen in de kleinere kernen. Aan de hand van een aantal voorbeelden, waarbij de basisscholen in Retranchement en Waterlandkerkje worden genoemd, is dit nader geïllustreerd. Solvabiliteitsoordeel. Het oordeel van het Centraal Fonds op basis van de door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen aangeleverde cijfers is dat het vermogen voldoende is en de corporatie voldoet aan het uitgangspunt dat de corporatie financieel gezien in staat is haar woningbeheer blijvend te verhuren. Dit oordeel is echter wel gebaseerd op de bedrijfswaardebepalingen en niet zoals in onze jaarrekening op historische kostprijs basis. Tevens is bij het Centraal Fonds nog geen rekening gehouden met onrendabele investeringen in nieuwbouw waarvoor juridische verplichtingen zijn aangegaan. Dit is ten opzichte van onze cijfers een verschil van € 7,6 miljoen. Omdat het Centraal Fonds een landelijk vergelijk handhaaft en iedere corporatie afwijkende berekening kan hanteren, worden cijfers gecorrigeerd op basis van uniformiteit. Ten opzichte van de bedrijfswaarde berekening van € 105 miljoen is dit een correctie van + € 4 miljoen. Besloten is in de vergadering van 23 november 2009 in te stemmen met de voordracht van de heren H. Enkelaar en G. Lernout tot lid van de Raad van Commissarissen per 1 januari 2010. De voordragende gremia zijn de Belanghoudersraad (BHR) en de Stichting Huurdersbelangen Woongoed ZeeuwsVlaanderen (SHB). De BHR heeft de heer Lernout uit St.Jansteen voorgedragen en de SHB de heer Enkelaar uit Breskens. Beiden hebben hun kandidatuur aanvaard.

Informatiebronnen Raad van Commissarissen - Woongoed Zeeuws-Vlaanderen gebruikt de balanced scorecard om inzicht te verkrijgen in de behaalde resultaten ten opzichte van de gestelde doelen. Elk kwartaal wordt er een balanced scorecard opgemaakt. Deze krijgt veel aandacht in de vergaderingen van de Raad van Commissarissen. - Op indicatie van de Raad van Commissarissen is de financiële verslaglegging geïntensiveerd. Per vergadering zijn de genomen besluiten verwerkt in de overzichten die zowel de cash-flow als de gevolgen voor het vermogen inzichtelijk maken. - Bestuursbesluiten worden door het bestuur genomen in de vergadering van het managementteam. De besluitenlijsten worden aan de Raad van Commissarissen overgelegd. 32

-

Financiële rapportage vindt per kwartaal plaats, ondermeer via de toelichting op de balanced scorecard. In de informele vergaderingen wordt inhoud gegeven aan de klankbordfunctie van de Raad van Commissarissen. Uiteraard vindt hier ook informatie-uitwisseling plaats. De Raad van Commissarissen is lid van de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (VTW).

Kerncommissies De Raad van Commissarissen maakt geen gebruik van de mogelijkheid om commissies in te stellen. De raad is van mening dat voldoende tijd vrijgemaakt kan worden om zaken integraal te bestuderen en te bespreken. Aanwezigheid derden in vergaderingen - In de vergaderingen van de Raad van Commissarissen is altijd de directeur/bestuurder aanwezig. Andere mt-leden worden toegevoegd als de bestuurder dan wel de raad dit nodig acht. - Het jaarverslag wordt besproken in aanwezigheid van de accountant. Deze brengt vooraf zijn bevindingen ter kennis aan de raad. De managementsrapportage die de accountant tussentijds uitbrengt, is eveneens aan de orde geweest. De accountant heeft op 6 april 2009 de managementletter 2008 met de commissarissen besproken. - Jaarlijks vindt tijdens een vergadering overleg plaats met de ondernemingsraad. Andere activiteiten Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen hecht aan een goede verstandhouding en samenwerking met collega’s van andere corporaties. In 2009 is één provinciale bijeenkomst bezocht. De bijeenkomst met de Zeeuws-Vlaamse corporaties vond op 13 oktober 2009 plaats. De leden van de Raad van Commissarissen krijgen altijd een uitnodiging voor het bijwonen van de vergaderingen van de Belanghoudersraad. In 2009 heeft een aantal leden van de raad één of meer vergaderingen bijgewoond. Aan de excursie die voor de Belanghoudersraad is georganiseerd, hebben drie leden van de Raad van Commissarissen deelgenomen. Governance In het ondernemingsplan is vastgelegd dat Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zich conformeert aan de AedesCode en de Governancode Woningcorporaties. Het functioneren van de raad is in de vergadering van 23 november 2009 aan de orde geweest. De evaluatie heeft aan de hand van de ‘checklist Governance’ plaatsgevonden. Daarnaast is aandacht gegeven aan de aandachtspunten die de Raad van Commissarissen in het kader van het toezicht van belang acht. Daarbij zijn zaken als informatievoorziening, kwartaalrapportages, professionaliteit, het toetsen van strategische keuzes, financiële risicobeheersing en de verhouding tussen bestuur en Raad van Commissarissen onderwerp van gesprek geweest. Beoordeling externe accountant De Raad van Commissarissen beoordeelt eens per vier jaar de werkzaamheden en de onafhankelijkheid van de externe accountant. Price Waterhouse Coopers is in 2008 benoemd tot accountant. De beoordeling vindt plaats in 2011. Beoordeling directeur/bestuurder Met de directeur/bestuurder is een arbeidsovereenkomst aangegaan dat het karakter heeft van een functiecontract. Een deel van de beloning is variabel. De eerder genoemde criteria zijn van belang voor de vaststelling van de hoogte van het variabele deel van de beloning. Dit variabele deel kan maximaal 20% bedragen. 33

De beoordeling vindt plaats aan de hand van onderstaande leidraad. resultaatgebied

kritische succesfactoren

norm

bewoners/klanten

-participatie/centrale positie

-tevredenheid ledenraad/ stichting huurdersbelangen volgens Balanced Scorecard (BSC) -Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH)

-tevredenheid leefbaarheid/samenleving

volkshuisvesting

-afspraken specifieke groepen -kleine kernen -wijk- en buurtverbetering -activiteiten -imago

-tevredenheid BSC -concreet uitgevoerde maatregelen -uitvoeringsprogramma -leefbaarheidfonds -‘goed’ blijkend uit onderzoek onder stakeholders

-kwaliteit

-uitvoering svb volgens planning -programma van eisen nieuwbouw -levertijd BSC -leegstand BSC -aantal woningen bereikbaar voor doelgroep -verhouding prijs/kwaliteit BSC -huisvesting primaire doelgroep BSC -ouderen programma projecten wonen/zorg uitvoeren volgens planning

-kwantiteit -betaalbaar

-doelgroepen

kwaliteit

-certificering

-KWH

markten

medewerkers

-vastgoed ontwikkeling * huur (primaire doelgroepen) * koop -klantgericht/kwaliteit -opleidingsplan -verzuim -tevredenheid

-programma uitvoeren * budget * rendement -KWH -programma uitvoeren -ondernemingsplan -BSC

producten

-ontwikkeling nieuwe producten

-BSC

financieel

-rendement -huurderving

-ondernemingsplan -BSC

efficiënte interne organisatie

-automatisering -samenwerking -bedrijfskosten -onderhoudskosten

-jaarplan -jaarplan -begroting -begroting

leveranciers

-betrouwbaar -concurrerend

-kwaliteitscontrolesysteem -op basis van prijsvergelijking

In het gesprek dat op 23 november 2009 plaatsvond tussen de voorzitter en de vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen en de directeur/bestuurder, is geconstateerd dat de klanttevredenheid onverminderd goed is. Ook de meting van de maatschappelijke tevredenheid (een nieuw element in de BSC) is positief beoordeeld. Op het moment van de beoordeling is de discussie over de Brede Scholen in Oostburg en Breskens volop gaande. De directeur/bestuurder krijgt kritiek van met name de gemeente Sluis. De Raad van Commissarissen is echter van mening dat Woongoed Zeeuws-Vlaanderen goede motieven heeft om een nader onderzoek naar de haalbaarheid uit te voeren. Met name het maatschappelijk rendement is daarbij van belang. De planning voor het bouwen voor verschillende doelgroepen is eveneens als goed aangemerkt. Wel is opgemerkt dat de uitvoering van de projecten vaak erg lang duurt.

34

Als een succes van 2009 is aangemerkt het symposium dat voor belanghouders is georganiseerd, met als onderwerp mobiliteit. De volkshuisvestelijke prestaties zijn zoals mocht worden verwacht. Het leegstandpercentage is in zijn totaliteit niet gezakt, ondanks de extra aandacht die daar aan is gegeven. Een nadere analyse leert dat daar waar het percentage direct beïnvloedbaar is (leegstand door onderhoud), het percentage wel is teruggelopen. Ook de voortgang van de projecten is nadrukkelijk besproken. Geconstateerd is wederom dat de aanpak van Sas van Gent risicovol is. De Raad van Commissarissen concludeert ook dat de gang van zaken rondom de verschillende projecten in deze plaats veel waardering oogst. De Raad van Commissarissen is tot het oordeel gekomen dat, gelet op de prestaties, het variabel salaris op 20% zou kunnen worden vastgesteld. De directeur/bestuurder heeft aangegeven dat het hem, gelet op de aangekondigde besparingen op de bedrijfslasten van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen, correcter lijkt om dit percentage te matigen. Vervolgens heeft de Raad van Commissarissen geconcludeerd dat het algemene beeld over het functioneren van de directeur/bestuurder positief is. Het variabel salaris over 2009 van de directeur is op 10% van het bruto jaarinkomen bepaald. Afgesproken is dat het resultaat van de evaluatie Adviesregeling Arbeidsvoorwaarden Statutair Directeur Woningcorporaties (adviesregeling Izeboud) wordt afgewacht. Daarna zullen de arbeidsvoorwaarden opnieuw worden besproken. Verantwoording van het huidige beleid rondom de bestuurdersbeloning Voor het opstellen van de overeenkomst arbeidsvoorwaarden van de statutair directeur van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is gebruik gemaakt van de adviesregeling van de Commissie Izeboud. Het vast inkomen is vastgesteld conform de normen van deze adviesregeling. Naar gelang de directeur/bestuurder de met de Raad van Commissarissen afgesproken resultaten realiseert, kan hij jaarlijks een variabel salaris verwerven van maximaal 20% van het vaste salaris. Naast het salaris ontvangt de directeur/bestuurder een onkostenvergoeding van € 2.400,00 per jaar. De arbeidsovereenkomst is voor onbepaalde tijd aangegaan. Deze eindigt in principe op de laatste dag voorafgaand aan de datum van pensionering. Opzegging van de overeenkomst kan door ieder van de partijen schriftelijk gebeuren met inachtneming van de opzegtermijn. Indien opzegging door de Raad van Commissarissen niet haar uitsluitende of voornaamste reden vindt in handelingen of nalatigheden van de directeur/bestuurder zal de kantonrechter worden verzocht de arbeidsovereenkomst te ontbinden. De hoogte van een eventuele schadeloosstelling zal door de kantonrechter worden vastgesteld. De corporatie stelt aan de directeur/bestuurder een bedrijfsauto ter beschikking. Dat geldt ook voor de mt-leden. Het reglement over de maximale waarde en vergoeding voor het gebruik van de dienstauto’s geldt ook voor de directeur/bestuurder. Belastbaar loon (inclusief 10% variabel salaris) € 131.305 Pensioenafdracht 28.872 Totaal € 160.177 Verantwoording van de beloning van de ex-bestuurder/adviseur (in dienst tot 1 mei 2009): Belastbaar loon € 57.558 Pensioenafdracht 9.646 Totaal € 67.204

35

Verantwoording van het beleid rondom honorering Raad van Commissarissen De leden van de Raad van Commissarissen ontvangen een vaste honorering. Bij de start van de nieuwe corporatie (1 januari 2006) is een vergelijking gemaakt van de salariëring van de raden van commissarissen van corporaties binnen de provincie Zeeland. Op basis van die vergelijking is de regeling vastgesteld. De honorering bedraagt € 6.829 voor de voorzitter, € 5.778 voor de vicevoorzitter en voor de overige leden € 4.728. De vergoedingen worden geïndexeerd met de indexcijfers waarmee ook de CAO Woondiensten wordt aangepast. Daarnaast wordt ook een jaarlijkse onkostenvergoeding toegekend. Hieronder wordt de hoogte van genoemde vergoeding aangegeven. Deze onkostenvergoeding wordt geacht, behalve te declareren kilometers, alle onkosten te vergoeden. De reiskosten worden op declaratiebasis vergoed. Resumerend komt dit neer op de volgende bedragen: Naam F.M. van Dongen J. M.M. Seijdlitz F.C. Hamelink A.A.J. Huijsmans C.L.M.M. van Waterschoot

Functie Voorzitter Vicevoorzitter Lid Lid Lid

Honorering 6.829 5.778 4.728 4.728 4.728

Onkostenvergoeding 2.500 1.875 1.875 1.875 1.875

Totaal 9.329 7.653 6.603 6.603 6.603 36.791

Beheersinstrumentarium Om de organisatie in de greep te houden beschikt Woongoed Zeeuws-Vlaanderen over een groot scala aan planning- en controle-instrumenten. Planning en control-cyclus van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen Planning Freq. Resultaten Activiteiten / Middelen Prognose (output) acties Meerjarenplanning 5-jrl. Ondernemingsplan 5-jr met jaarlijkse toetsing en aanpassing Jrl. Meerjarenperspectief van 5 jr. Jaarplanning Jrl. Jaarplannen 2008 Jrl. Organisatieplannen Control

Freq.

Hoofdrapportages

Kwt. Kwt. Kwt.

Overige rapportages

Interne controles: Controles IPC Fraudeonderzoek Externe controles: Controle accountant Centraal Fonds

Jrl. Mnd. Mnd. Mnd.

Resultaten Activiteiten / (output) acties Balanced scorecard

Middelen

Prognose

Budgetkaart Urenverantw. buitendienstmedewerkers vastgoed Jaarverslag Verkoopoverzicht Planmatig onderh.overzicht Projectoverzicht

Doorl. Jrl.

Administratieve organisatie / processen Integriteit / volledigheid van de kosten en opbrengsten

Jrl. Jrl.

Managementletter / jaarrekening / jaarverslag Rapportage CFV 36

Op 6 april 2009 is de managementletter met de Raad van Commissarissen besproken. Daarbij is uitdrukkelijk stil gestaan bij de administratieve organisatie en de interne controlemaatregelen. De aangegeven aanbevelingen zijn vervolgens in het mt besproken. De hieruit voorvloeiende actiepunten hebben in het lopende kalenderjaar hun beslag gekregen. Integriteit Klokkenluiderregeling Op verzoek van de Raad van Commissarissen is in 2006 een klokkenluiderregeling opgesteld. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen acht het van belang dat haar medewerkers op adequate en veilige wijze melding kunnen doen van vermoedens van misstanden in de organisatie. In deze klokkenluiderregeling is opgenomen dat een eventuele misstand gemeld kan worden aan de voorzitter van de Raad van Commissarissen, met als uitwijkmogelijkheid de vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen. In 2009 hebben geen meldingen in genoemde zin plaatsgevonden. Gedragscode In 2006 is een gedragscode opgesteld. Medewerkers die in dienst treden van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen dienen deze gedragscode te ondertekenen. Van de huidige medewerkers wordt verwacht dat zij kennis nemen van deze gedragscode en ook handelen naar de gedragscode. Transactie met tegenstrijdige belangen Overeenkomstig het bepaalde in de gedragscode heeft een aantal medewerkers melding gedaan van uitnodigingen die ze ontvingen van bedrijven waarmee Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zaken doet. In één geval heeft de directeur/bestuurder geadviseerd om de uitnodiging voor het bijwonen van een voetbalwedstrijd niet aan te nemen. De directeur/bestuurder heeft melding gemaakt van een meningverschil met een aannemer die in opdracht van hem privé werk heeft uitgevoerd. De aannemer werkt ook voor de corporatie. De Raad van Commissarissen heeft geconcludeerd geen relatie te ontdekken tussen genoemde werkzaamheden en het werk dat de betrokken aannemer in opdracht van de corporatie uitvoert. De directeur/bestuurder gebruikt voor de stalling van de auto die hem door de corporatie ter beschikking is gesteld een plaats in de parkeergarage van het complex ‘de Toren van Bourgondië’ in zijn woonplaats. Het merendeel van de appartementen in dit complex is eigendom van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Voor de desbetreffende plaats in de garage is sinds de ingebruikname van het gebouw geen huurder of koper gevonden. De afspraak geldt dat op het moment dat de mogelijkheid van verhuur of verkoop zich aandient, genoemd gebruik stopt.

37

VOLKSHUISVESTINGSVERSLAG 2009

38

I KENGETALLEN OVER DE AFGELOPEN 3 JAAR Omschrijving

1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 1 2 3 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 5 6 * **

39

Aantal verhuureenheden (VE) Woningen Garages Overige objecten Mutaties woningen in het boekjaar: Aankoop Nieuwbouw Verkoop Sloop Aantal woningen per huurklasse:* Goedkope woningen (<€ 358) Betaalbare woningen (>€ 358 <€ 549) Dure woningen (>€ 549) Kwaliteit woningbezit per woning (incl. interne uren) Dagelijks onderhoud Overig onderhoud Aantal reparatieverzoeken Waarden: Gemiddelde verzekerde waarde per woning** Gemiddelde WOZ-waarde per woning Bedrijfswaarde per woning Boekwaarde per woning Verhuur en incasso: Aantal woningzoekenden Aantal huurders met huurtoeslag Mutatiegraad Huurachterstand in % van de jaarhuur Huurderving in % van de jaarhuur Gemiddelde huurverhoging Gemiddelde netto huurprijs per woning Financiële continuïteit: Solvabiliteit Liquiditeit (current ratio) Rentabiliteit eigen vermogen (REV) Rentabiliteit vreemd vermogen (RVV) Rentabiliteit totaal vermogen (RTV) Balans en V&W rekening per ve: Eigen vermogen Opbrengsten Afschrijvingen Salarissen en sociale lasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Jaarresultaat na belastingen Saldo rentelasten/-baten Personele bezetting einde boekjaar: Directie en managementondersteuning Financieel economische zaken Vastgoed (Techniek + Projecten) Woondiensten Adviseurs

2009

2008

2007

6.313 131 28

6.291 130 17

6304 124 23

58 32 27 41

1 65 45 34

1 3 38 16

2.370 3.755 188

2.535 3.602 154

2.655 3.545 104

663 1.512 4.474

659 1.956 4.297

484 822 4.461

Nvt

Nvt

Nvt

96.334 32.653 22.463

90.076 30.671 20.956

83.724 33.933 19.950

1.557 1.880 12,30 1,45 3,90 2,50 4.596

1.478 1.971 12,66 1,74 3,91 1,6 4.427

1.324 2.031 11,28 1,85 3,25 0 4.274

20,87 1,39 -12,12 3,21 0,01

28,34 0,67 -37,70 3,89 -7,90

42,09 0,46 0,65 4,50 2,88

5.460 4.914 1.025 679 2.005 2.032 -1.402 -627

6.862 4.895 917 675 2.425 3.426 -3.016 -638

9.878 4.799 925 674 1.306 836 64 -/- 556

10,10 14,60 33,90 13,60 0

9.9 14.69 33.59 13.7 2

12,5 14,09 29,39 13,10 2

De cijfers zijn gebaseerd op de destijds geldende huurklassen. De polisvoorwaarden zijn zodanig dat de waarde van de woning niet van belang is.

II Verhuur en verkoop Doelstelling - Woongoed Zeeuws-Vlaanderen rekent het tot haar kerntaak om mensen behorende tot de doelgroepen passend te huisvesten in een leefbare buurt. - Teneinde integratie van de doelgroepen in de buurt c.q. het dorp te bewerkstellingen, richt Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zich op de gehele woonmarkt. - De prijzen en voorwaarden die worden gehanteerd, zijn eerlijk en in goede verhouding met de kwaliteit van het gebodene. (Ondernemingsplan 2009-2013)

Het verhuren van woningen aan de primaire doelgroep Voorzien in woonruimte van de lagere inkomensgroepen De primaire doelgroep van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen betreft mensen uit de lagere inkomensgroepen. Deze groep bestaat naar onze inschatting uit ruim 2.000 huishoudens. Zorgdragen voor voldoende, kwalitatief goede en betaalbare (huur)woningen voor deze groep op de Zeeuws-Vlaamse woningmarkt is onze hoofdtaak. Daarbij worden de woonwensen van de klanten als uitgangspunt genomen. Concrete maatregelen om deze doelen op dit taakveld te bereiken zijn vastgelegd in het strategische voorraadbeleid. Van de woningvoorraad van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen behoort 34% (2.125) tot de categorie goedkoop (tot € 335,00) en 64% (4.029) tot de categorie betaalbaar (€ 335,00 < € 515,00). In het duurdere segment (> € 515) bedraagt het bezit 2% 159 woningen. Door sloop van vooral woningen in deze categorieën en door het feit dat er met name duurdere seniorenwoningen bij zullen komen, wijzigt de voorraad wel iets naar de duurdere sector. Duidelijk is dat er voldoende woningen voor de doelgroep over blijven. Immers ook de nieuwe huurwoningen blijven binnen de grenzen van de huurtoeslag. Tenzij het de ontwikkeling van woningen voor de commerciële huur ( > € 625,00) betreft. De markt daarvoor in het werkgebied wordt laag geschat. De woningvoorraad bereikbaar voor huishoudens uit de lagere inkomensgroepen zal de komende vijf jaar afnemen tot circa 5.750 woningen. Gelet op het huidige aandeel van deze groep in de woningen van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen (ruim 2.000), blijven er in de toekomst ruim voldoende bereikbare woningen. Deze voorraad zal voldoende gedifferentieerd zijn wat betreft grootte, bouwvorm en kwaliteit. (Ondernemingsplan 2009-2013)

In verband met de ontspannen woningmarkt in Zeeuws-Vlaanderen, worden de landelijke richtlijnen voor wat betreft de inkomensgrenzen niet strak gehanteerd. Er zijn ruim voldoende woningen om onze primaire doelgroep te bedienen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft per 31 december 2009 6.119 woningen beneden de € 548,00 huurprijs per maand. Dit is 97 % van het totale woningbezit. Deze woningen worden bij voorrang aan de primaire doelgroep toegewezen.

40

In 2009 werden 28 woningen verhuurd aan statushouders. Vanaf 2001 hebben we 91 woningen aan statushouders aangeboden, hiervan zijn er nog 57 verhuurd. Uitgesplitst per gemeente: Uitgesplitst per gemeente: Huidige verhuur

Vertrokken

Totaal

14 29 14

Terneuzen Sluis Hulst

21 8 5

35 37 19

Statushouders verhuurde woningen per jaar 14

13

12

10

10

Gemeente Terneuzen

9

8

8

7

6

3 2

0

55

5

4 2

Gemeente Sluis

1

33

3

4

0

3 3 2

1

2001

Gemeente Hulst

0

0 0 0

2002 20 03 2004

0 2005

2006

0

0

2007 20 08 2009

Het aantal woningzoekenden per 31 december 2009 bedraagt 1.557. Dit is iets meer dan 1.478 woningzoekenden vorig jaar. Het aantal toewijzingen bedroeg 1.298. Dit heeft geleid tot 694 nieuwe verhuringen: een acceptatiegraad van 53%. In 2008 was dit 67%. Woningaanpassingen gehandicapten Op 1 januari 2007 is een nieuwe wet in werking getreden: de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Deze wet geeft de gemeente de taak ondersteuning van mensen met een beperking te regelen. Het uitgangspunt is dat iedereen kan meedoen in de maatschappij, ook mensen met een beperking. Voor mensen met lichamelijke beperkingen kan het nodig zijn een woning aan te passen. Dit kunnen zaken zijn als: - beugels aan de muur - douchezitjes - onderrijdbare keukens - etc. Aanvragen voor dergelijke woningaanpassingen worden rechtstreeks bij de desbetreffende gemeente ingediend. Deze aanpassingen worden niet meer door ons geregistreerd. Wel worden in nieuwbouwprojecten, zoals bv. het woonzorgcentrum ‘Onder de Wieken’ in Zaamslag, standaard voorzieningen getroffen om op eenvoudige wijze aanpassingen te realiseren als daar behoefte aan is.

41

Mutaties Een gezonde woningmarkt kent doorstroming. Een te hoge mutatiegraad heeft een negatieve invloed op de sociale cohesie van de wijk. Het is bovendien zakelijk voor Woongoed Zeeuws-Vlaanderen niet goed. Buurtbeheer en bevordering van de leefbaarheid zijn daarom belangrijke middelen bij het voeren van een goed verhuurbeleid. De mutatiegraad is als gevolg van de ruime huurmarkt bij Woongoed ZeeuwsVlaanderen traditioneel hoog (circa 12%). Om bovengenoemde redenen is het beleid erop gericht dit percentage terug te brengen tot maximaal 10%. (Ondernemingsplan 2009-2013

In 2009 zijn 788 huurcontracten beëindigd. Dit is inclusief de opzeggingen door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen (uitzettingen) en het aantal garages wat is opgezegd. In 2009 bedroeg de mutatiegraad van de woningen 12,30%. Daarmee is deze ten opzichte van 2008 gedaald (12,66%). Om de mutatiegraad terug te brengen worden acties ondernomen waardoor de mensen langer in de woning blijven wonen, het woningaanbod niet groter wordt dan de vraag en het voor mensen aantrekkelijker wordt een woning van Woongoed ZeeuwsVlaanderen te huren. Om dit te realiseren is een strategisch voorraadbeheerplan opgesteld. Het plan voorziet in de kwaliteitsverbetering van woningen, in de sloop en verkoop van woningen (om krapte te creëren) en de bouw van door de markt gevraagde multifunctionele woningen. Het SVB-plan wordt in 2010 geactualiseerd. Naast deze acties is Woongoed Zeeuws-Vlaanderen in 2010 een onderzoek gestart naar de interne verhuisbeweging. De conclusies uit dit onderzoek maken het mogelijk actie te ondernemen om het percentage interne verhuizingen te verminderen.

Aantal mutaties per gemeente

232 291

268 Gem. Hulst

Gem. Sluis

Gem. Terneuzen

Om tot een goede werkverdeling te komen voor de opzichters worden de rayons bij Woongoed Zeeuws-Vlaanderen iets anders ingedeeld dan de gemeenten. In het rayon Hulst, waartoe ook Zaamslag en Sas van Gent behoren, blijft de mutatiegraad hoog, 15,80% ten opzichte van 15,36% in 2008. Dit is toe te schrijven aan de verhuisbewegingen in de Alexanderstraat en de Irenestraat in Sas van Gent in verband met voorgenomen sloop. Verder worden in de dorpen de voorzieningen steeds minder en is de trek naar de grote kernen, zoals Hulst, groot. Dit speelt met name bij ouderen. Dit laatste geldt ook voor de andere rayons. In het rayon Sluis is de mutatiegraad gedaald van 11,94% naar 10,41%. De verwachting voor 2010 is dat de mutatiegraad op het zelfde niveau blijft. We hebben nog steeds te maken met een zeer ontspannen markt. De acties die Woongoed ZeeuwsVlaanderen wil ondernemen zullen niet allemaal op hetzelfde moment genomen kunnen worden. Hierdoor zullen geboekte resultaten slechts langzaam zichtbaar worden.

42

Huurderving Gemeente

Hulst Sluis Terneuzen Onroerend goed

Totaal 2008

225.097 403.637 422.874 3.136

Wisselingen en Afboekingen 2009 108.586 69.244 125.723 3.621

25.622

26.975

1.080.366

334.149

Derving t.g.v. sloop en verkoop 81.906 155.402 199.197

Derving t.g.v. SVB werkzaamheden 35.401 156.436 154.450

Totaal 2009

225.893 381.082 479.370 3.621

(niet zijnde woningen)

Toevoeging voorziening wegens oninbaarheid TOTAAL

26.975

436.505

346.287

1.116.941

De totale huurderving beliep over 2009 3,90% van de jaarhuur tegen 3,91% in 2008. Gecorrigeerd met de leegstand die het gevolg is van het strategisch voorraadbeheer, bedraagt de derving nog 2,70 % tegen 2,42% in 2008. Oninbaar In 2009 is wegens oninbaarheid een bedrag van € 63.564 (€ 79.990 in 2008) afgeboekt. Te weten: voor € 26.975 huurachterstand en van de voorziening oninbaar aan wisselingkosten € 36.589 (in 2008 respectievelijk € 25.622 en € 54.368). Huurbeleid en -verhoging 2009 Het huurbeleid is er mede op gericht dat onze woningen bereikbaar blijven voor de mensen die niet zelf in hun huisvesting kunnen voorzien. Daarnaast is er een groeiende markt die meer wensen heeft op het gebied van kwaliteit en uitstraling. Dit betekent dat we aan de ene kant de huurprijzen laag willen houden en aan de andere kant ook de kwaliteit van de woningen willen verhogen. De koppeling prijs/kwaliteit is daarbij van groot belang. Deze koppeling zorgt er tevens voor dat er een differentiatie is in de huurprijs. We streven naar een gemiddelde van 65 % van de maximaal redelijke huurprijs. Dit wordt gerealiseerd bij mutatie. Op deze manier proberen we een verscheidenheid van aanbod te creëren op de Zeeuws-Vlaamse woningmarkt, zodat we iedereen kunnen voorzien van passende huisvesting. Per 1 juli 2009 is een huurverhoging van 2,50 % gerealiseerd. Deze huurverhoging is met instemming van de Stichting Huurdersbelangen vastgesteld. Ontwikkeling van het woningbezit Per 1 augustus 2009 heeft Woongoed Zeeuws-Vlaanderen het woningbezit in Biervliet van collega-corporatie Clavis overgenomen. Het betreft 57 huurwoningen in Biervliet in leeftijd variërend tussen de 22 en 50 jaar. In december 2009 is de woning Van Ostadestraat 82 gekocht in verband met herstructureringsplannen.

43

Huurprijsniveau De huurprijzen van ons woningbezit geven de onderstaande verdeling. Huurprijs Huurprijs < € 358 Huurprijs > € 358 < € 549 Huurprijs > € 549 Totaal

Ultimo 2009 2.370 woningen 3.755 woningen 188 woningen 6.313 woningen Verdeling naar huurprijscategorie

188

2370 Huurprijs < 358 Huurprijs 358-549 Huurprijs > 549 3755

Verdeling huurprijzen woningbezit per gemeente

3000 2500

74

102

2000 1625

1448

1500 12

1000 682

500 0

936

972

462 Gem. Hulst

Gem. Sluis

Gem. Terneuzen

>549

12

102

74

358-549

682

1448

1625

0-358

462

972

936

Huurtoeslag Via huurmatiging wis aan 1872 huurders huurtoeslag toegekend. Net als in de voorgaande jaren wordt de toeslag niet meer door de corporatie berekend en aangevraagd, maar gaat de toewijzing van de toeslag rechtstreeks via de belastingdienst. Huurders kunnen nog wel steeds de toeslag rechtstreeks naar de corporatie laten overmaken zodat hun huur automatisch wordt gematigd.

44

Woonfraudebeleid Woonfraude, zoals onrechtmatige doorverhuur, onrechtmatig gebruik, onderverhuur en overbewoning geeft een negatieve impuls aan een goed sociaal leefklimaat in buurten en wijken. Doordat woonfraudeurs de wet overtreden en zich niet houden aan de regels voor woonruimteverdeling, frustreert woonfraude een rechtvaardige woonruimteverdeling. Bovendien tast het illegale en anonieme karakter van illegale doorverhuur de leefbaarheid aan. Het is vooral aan gemeenten en corporaties om woonfraude te voorkomen. Bij onze organisatie komt woonfraude bijna niet voor. In de algemene voorwaarden behorende bij het huurcontract zijn bepalingen opgenomen die bovengenoemde vormen van woonfraude verbieden. Huurders worden hierop aangeschreven of aangesproken. Bij onrechtmatig gebruik van een woning voor drugsverkoop en/of het onderbrengen van een hennepkwekerij wordt een procedure opgestart voor ontruiming. In de provincie Zeeland is het zogenaamde Convenant Ontmanteld afgesloten tussen gemeenten, politie, openbaar ministerie, Delta Nuts en woningcorporaties. In dit convenant staan afspraken hoe om te gaan met de problematiek van hennepteelt in huurwoningen. Het doel hiervan is criminele activiteiten met betrekking tot hennepkwekerijen te voorkomen en te bestrijden en daarnaast het woon- en leefklimaat te beschermen. Huurachterstanden Huidige bewoners De splitsing van de achterstand van de huidige bewoners in maanden is: 2009 − minder dan 1 maand € 27.030 (178) € − 1 maand 78.238 (147) − 2 maanden 23.027 (24) − 3 maanden 29.108 (19) − meer dan 3 maanden 29.733 (12) € 187.136 (380) €

33.341 88.363 44.997 21.033 30.330 230.104

2008 (229) (170) (49) (15) (13) (476)

Tussen haakjes is het aantal posten vermeld waaruit deze achterstanden bestaan.

huurachterstand huidige bewoners 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0

45

< 1 maand

1 maand

2 maanden

3 maanden

> 3 maanden

2009

27.030

78.238

23.027

29.108

29.733

2008

33.341

88.363

44.997

21.033

30.330

Als we deze bedragen uitdrukken in absolute getallen en percentages, ontstaat onderstaand overzicht (de tussen haakjes geplaatste getallen gelden voor 2008).

Achterstand in maanden 0–1 1–2 2–3 3 en meer Totaal

Vertrokken bewoners − Wisselingsdebiteuren

Aantal

Bedrag

Absoluut 178 (229) 147 (170) 24 (49) 31 (28) 380

(476)

In % 47 39 6 8

(48) (36) (10) (6)

100

(100)

€

Absoluut in € 1.000 In % 27 (33) 78 (89) 23 (45) 58 (51) 218

(203)

2009 229.070

14 42 12 32

(16) (41) (20) (23)

100

(100)

2008 262.771

€

Ontruimingen Ondanks de inspanningen van onze afdeling huurincasso zijn ontruimingen helaas niet te vermijden. In 2009 zijn 36 ontruimingen aangezegd, waarvan 17 uitgevoerd. Van de werkelijk uitgevoerde ontruimingen zijn er 16 in verband met huurachterstand en 1 in verband met veroorzaken overlast. (In 2008 61 aanzegging tot ontruimingen, waarvan 20 uitgevoerd). Verkoopbeleid Verkopen geschieden zowel uit de bestaande huurwoningen als nieuw te ontwikkelen verkoopprojecten. Deze projecten kunnen bestaan uit de verkoop van woningen als van kavels grond. Deze verkopen zijn noodzakelijk ter dekking van de exploitatietekorten in de sociale huurwoningen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen hanteert daarom op verkoopprojecten een bruto rendement van 10%. Het streven is om in de periode tot 2012 uit de bestaande voorraad 612 woningen te verkopen. In de begroting is uitgegaan van een mogelijke verkoop van circa 35 woningen per jaar. (Ondernemingsplan 2009-2013)

Het verkoopbeleid van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen kent maar één verkoopvorm. Woningen worden aan huurders en/of derden verkocht tegen de verkoopwaarde in vrije staat van oplevering. Er worden geen clausules toegepast. Er zijn in totaal 27 woningen uit het eigen bezit verkocht, terwijl de doelstelling 35 woningen is. Twee woningen zijn verkocht aan zittende huurders, de overige 25 aan derden/woningzoekenden. De verkoopprijzen variëren van € 70.500 tot € 125.500. In 2008 zijn 5 woningen verkocht. Er zijn geen woningen verkocht in het kader van de wet bevordering eigen woningbezit. Verder zijn vijf woningen van de verkooplijst weer in de verhuur genomen. Twee in rayon Sluis, twee in rayon Terneuzen en één in rayon Hulst. Dit om aan de vraag van aspirant huurders tegemoet te komen. Op het moment van de vraag naar een huurwoning en er geen beschikbaar blijkt te zijn, zijn de woningen van de verkooplijst (die al langer dan zes maanden leeg staat) aangeboden en verhuurd. In verband met tegenvallende verkoopresultaten is tevens besloten een aantal woningen uit de nieuwbouw koopprojecten voor verhuur aan te bieden. Inmiddels is één woning in Hengstdijk, twee patiowoningen en twee appartementen in Oostburg en één appartement in Axel verhuurd. Waarvan in 2009 één woning in Hengstdijk en één in Axel. 46

III DE KWALITEIT VAN HET WONINGBEZIT

Onderhoudsbeleid Doelstelling Het onderhoud van de woningen is erop gericht de woningen in een goede technische staat te houden. Het programma van eisen onderhoudsbeleid stelt hiervoor de normen. Dit programma wordt jaarlijks voor 1 juni geëvalueerd. Proactief Een proactief onderhoudsbeleid beantwoordt aan het gewenste imago. Met name onderhoud is een kritische succesfactor als het gaat om een positief imago. Daarom wordt niet afgewacht tot er klachten zijn, maar wordt de woning één keer in de twee jaar een ‘servicebeurt’ gegeven. Aan de hand van een checklist wordt de woning nagelopen. (Ondernemingsplan 2009-2013)

De kwaliteit van het woningbezit wordt gewaarborgd door middel van het uitvoeren van onderhoud, het uitvoeren van verbetermaatregelen aan woningen en het realiseren van nieuwbouwprojecten. Onderhoud Het onderhoud aan de woningen wordt zoveel mogelijk planmatig uitgevoerd, zowel uit oogpunt van efficiency als klantvriendelijkheid. In 2009 werd € 7.950.281 uitgegeven tegen € 8.181.374 in het jaar ervoor. Het onderhoud is uit te splitsen in: - Activiteiten die niet te plannen zijn: het reparatie- en mutatieonderhoud - Activiteiten die op voorhand wel te plannen zijn: het planmatig onderhoud In onderstaande tabellen zijn de verschillende onderhoudsuitgaven opgenomen van dagelijks en kortcyclisch onderhoud (inclusief interne loonkosten). Reparatieverzoeken Totaal bedrag Aantal reparatieverzoeken Bedrag per klacht

2006 € 1.816.000 5.183 350

2007 € 1.493.000 4.461 335

2008 € 1.908.000 4.297 444

2009 € 1.916.000 4.476 428

Reparatieverzoeken In 2009 zijn de kosten van het klachtenonderhoud t.o.v. 2008 nagenoeg gelijk gebleven. Het aantal klachten is t.o.v. 2008 met 4% gestegen. Ten aanzien van het gemiddelde aantal klachten van de laatste 4 jaar ligt 2009 ongeveer 4% lager. Mutatieonderhoud Totaal bedrag Aantal mutaties Tech. gereed Bedrag per mutatie

47

2006 € 388.000 756

2007 € 420.000 602

2008 € 683.000 717

2009 € 629.000 697

513

698

953

902

Mutatieverzoeken In 2009 zijn de kosten van mutatieonderhoud gedaald met 8% ten opzichte van voorgaand jaar. Het aantal mutaties technisch gereed nam af met 3%. De laatste twee jaren zijn de kosten aanzienlijk hoger dan de jaren ervoor, dit omdat er bij een lege woning soms renovatiewerkzaamheden worden uitgevoerd volgens het strategisch voorraadbeheer. Dit brengt extra onderhoudskosten met zich mee die niet voorspelbaar zijn en hoger dan bij een normale mutatie. Ook de staat van de woning als gevolge van minder goed woongedrag zijn moeilijk in te schatten. Bij mutatie wordt het interieur uiteraard op hedendaags kwaliteitsniveau gebracht.

Overig dagelijks onderhoud Bedrag Aantal woningen Per vhe

2006 € 1.698.000 6.354 267

2007 € 1.036.000 6.304 164

2008 € 1.556.000 6.291 247

2009 € 1.638.000 6.313 259

Overig dagelijks onderhoud In 2009 zijn de kosten ten opzichte van voorgaand jaar gestegen met 5%. Deze kosten bestaan uit contractonderhoud en buitenschilderwerk. Hiervan is de post buitenschilderwerk niet ieder jaar gelijk. Hiervoor is een cyclus vastgesteld van 6 jaar, waar iedere woning met houten kozijnen en/of deuren een onderhoudsbeurt krijgt, met als basis natuurlijk het bouwjaar. Contractonderhoud is wel te begroten vanwege prijsafspraken met de opdrachtnemer, waarbij aanvullende storingen ( bijvoorbeeld cv onderhoud ) jaarlijks wel afwijkende bedragen kunnen geven. Totaal dagelijks onderhoud Bedrag Aantal woningen Per vhe

2006 € 4.252.000 6.354 669

2007 € 3.683.000 6.304 584

2008 € 4.147.000 6.291 659

2009 € 4.183.000 6.313 663

Hieronder een verdere specificatie van de onderhoudskosten dagelijks onderhoud (exclusief interne loonkosten ) Dagelijks onderhoud (kortcyclisch) Begroot Werkelijk (cyclus onderhoud < 15 jaar) € € Klachtenonderhoud (reparatieverzoeken) Buitenschilderwerk Onderhoud centrale verwarming Liftonderhoud Mutatie-onderhoud Planmatig onderhoud cyclus < 15 jaar Onderhoud garages Totaal

1.320.337 908.097 481.357 77.340 136.186 117.857 3.041.174

1.635.922 770.837 578.514 61.933 351.342 158.504 5.267 3.562.319

Na aftrek van de correcties op de begroting van € 27.109 (overheveling buitenschilderwerk naar 2010) en ten onrechte in de begroting opgenomen complexen (buitenschilderwerk ) van € 30.128 blijkt dat er op de begroting een tekort is van € 578.382. Dit tekort is voornamelijk ontstaan door het klachten- en mutatieonderhoud.

48

Lang cyclisch onderhoud Bij het lang cyclisch onderhoud betreffen de werkzaamheden onderhoud aan de buitenschil van de woning en interieur betreffende aanrechten en cv ketels. Bovenstaande werkzaamheden betreffen woningen jonger dan 50 jaar, indien deze uitgevoerd worden bij woningen > 50 jaar worden deze uitgaven geactiveerd. Deze werkzaamheden worden zoveel mogelijk afgestemd op het jaar van uitvoering eventuele renovatiewerkzaamheden volgens strategisch voorraadbeheer. Tevens wordt er zoveel mogelijk werk planmatig uitgevoerd uit oogpunt van zowel efficiency als klantvriendelijkheid. Lang cyclisch onderhoud (woningen <50 jaar) (cyclus onderhoud > 15 jaar) Totaal (exclusief interne loonkosten)

Begroot 2009

Kosten 2009

€ 4.854.000

De post “Kosten 2009” is als volgt opgebouwd: Planmatig onderhoud Overheveling 2008-2009 Totaal

Overheveling 2010

€ 4.388.000

€ 113.000

Resultaat

€ 353.000

3.623.000 765.000 4.388.000

Naar 2010 wordt een bedrag overgeheveld van € 113.000.Dit betreft de posten: -

CV ketels (diverse woningen) Voegwerk (3 woningen Moerspuistraat Zuiddorpe) Aanrechten (diverse woningen tegelijk met uitvoering SVB) Dakramen (woningen Pr. Mauritsstraat Retranchement) Hang-sluitwerk (Handboogstraat IJzendijke) Kozijnen en deuren (diverse woningen)

34.000 800 56.000 2.400 5.400 14.400

Het positieve saldo op het begrote planmatig onderhoud bestaat voor circa € 215.000 uit vervallen posten en circa € 342.000 uit positief resultaat op gereed zijnde werken. Het positieve resultaat van circa € 342.000 wordt voornamelijk veroorzaakt bij de post "kozijnen en deuren " van € 169.000 door lagere inschrijving. Het vervallen onderhoud 2009 van € 215.000 komt voort uit werkzaamheden die niet uitgevoerd zijn. Enkele grote vervallen posten zijn: o deuren Baljuwstraat/Beneluxstraat circa € 70.000. Een aantal deuren diende nog niet vervangen te worden. o aanrechten diverse woningen circa € 81.000. Deze zijn reeds uitgevoerd in voorgaande jaren en/of de bewoners willen niet deelnemen aan het onderhoud. Hiernaast is een negatief resultaat van circa € 204.000 niet geplande reparatieverzoeken waarvan de vervangcycli langer is dan 15 jaar. Dit alles geeft dus een positief resultaat van € 353.000. Cartotheek Het bedrijf Cycle Systems heeft in 2007 opnames uitgevoerd ten behoeve van het vullen van de cartotheek. Het bezit van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen bestaat uit 433 types woningen. Eind 2008 is de cartotheek operationeel geworden. De opzichters dienen hiervoor de gegevens aan te leveren aan de cartotheekmedewerker om de cartotheek up to date te houden. De aanleverprocedures hiervoor worden eerste helft 2010 geformaliseerd.

49

Onderhoudsmanagement derden Het onderhoudsmanagement voor derden gebeurt momenteel voor de volgende partijen: • Stichting Tragel, panden van de Stichting en panden die door de stichting worden gehuurd van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen; • Dethon, de panden die in het bezit zijn van Dethon in Terneuzen, Hulst en Oostburg. Dethon heeft eind 2008 ook gevraagd voor hen het klachtenonderhoud en reparatieverzoeken te organiseren; • Bibliotheken in Koewacht en Axel; • Stichting Protestants Christelijke Ouderenzorg te Axel, de appartementen en ontmoetingsruimte ’t Trefpunt aan de Singelweg in Axel.

Strategisch voorraadbeheer In het strategisch voorraadbeleidsplan is de toekomst van het totale bezit bepaald. Woningen die nog een lange exploitatietermijn hebben, worden aangepast aan de normen die vastgelegd zijn in dit plan. (Ondernemingsplan 2009-2013)

Op basis van marktomstandigheden en demografische verwachtingen is besloten tot diverse verbetermaatregelen aan een aantal complexen volgens het eerder vastgestelde strategisch voorraadbeleidsplan. De uitvoeringsperiode is in het kader van bezuinigingen met een jaar verlengd tot 2016, zodat de kosten over een langere termijn worden gespreid. Voortdurend marktonderzoek is nodig om te bepalen of de optimale productmarktcombinatie aanwezig is. In het strategisch voorraadbeleid is aangegeven dat de woningvoorraad van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen niet optimaal matcht met de vraag. Er zijn te veel eengezinswoningen en te weinig moderne seniorenwoningen. Het beleid is om in een periode tot 2017 de totale bestaande voorraad met circa 10% te verkleinen. De verhouding eengezinswoningen / seniorenwoningen moet veranderen ten gunste van de laatste categorie. Vooralsnog wordt uitgegaan van de sloop van 546 en de verkoop van 612 woningen. Sloopplannen worden drie jaar van te voren gecommuniceerd met de bewoners. Marktontwikkelingen beïnvloeden sloop- en verkoopplannen. Er zijn nu 227 woningen (huur 146 en koop 81) gepland op vrijkomende (sloop)locaties. Jaarlijks vindt evaluatie plaats. (Ondernemingsplan 2009-2013)

De verbetermaatregelen uit het SVB programma worden planmatig uitgevoerd voor de diverse complexen en individueel bij mutatie, bij die woningen die in komende jaren op nominatie staan voor verbetermaatregelen of waarvan bewoners bij de planmatige uitvoering niet of niet volledig hebben meegedaan. In 2009 zijn planmatig in 229 woningen verbetermaatregelen uitgevoerd en in 215 woningen op individuele basis (mutaties). In het algemeen zijn de uitgevoerde maatregelen in het SVB programma gericht op de volgende aspecten: • Brandveiligheid • Energiebesparing / CO2 reductie • Toegankelijkheid • Inbraakwerendheid • Comfortverbetering

50

De uitgaven in 2009 betreffen totaal € 10.218.000, tegenover voorgaand boekjaar € 7.871.000. De begrote kosten voor 2009 waren € 8.215.000, wat een overschrijding te zien geeft van € 2.003.000. Bij enkele complexen die planmatig uitgevoerd zijn, zijn de kosten aanzienlijk hoger dan begroot. Het betreft 6 complexen (166 woningen)te Axel, Oostburg, Retranchement, Breskens en Sas van Gent, die samen een overschrijding te zien geven van € 1.096.000. Het resttekort van € 907.000 is ontstaan bij de overige complexen en de mutaties. De redenen van de overschrijding in het complex te Oostburg waren o.a. onvoorziene kosten ten gevolge van afgebroken en niet aangesloten rioleringen en onderhoudswerkzaamheden door optrekkend vocht. Bij de overschreden complexen waren de kosten dikwijls hoger dan de begrote kosten in 2006. Dit o.a. door strengere regelgeving, aangepaste eisen des tijds en te laag ingeschat budget. Renovatieprojecten in 2009 Voor 2009 stonden de volgende complexen gepland: - 32 Woningen aan de Buijzestraat, Ferdinantstraat en St. Maartenlaan in Axel; - 26 woningen aan de Olivierstraat, Robertstraat en Te Waterstraat in Axel, - 4 woningen aan de Vlasstraat in Koewacht; - 8 woningen aan de Ter Hagenstraat in Zuiddorpe; - 18 woningen aan de Sijckmeesterstraat en de Q. van Uffordstraat in Groede; - 12 Woningen aan de Eurostraat, Kersenlaan en Past. Van Muysssenbergenstraat in Hoofdplaat; - 23 woningen aan de Prins Mauritsstraat in Retranchement; - 4 woningen aan de Frederik Hendrikstraat in Lamswaarde; - 13 woningen aan de Beukenlaan en de Populierenstraat in Sint Jansteen; - 42 woningen aan de bestevaertstraat en de Fr. Hendrikstraat in Oostburg; - 50 woningen aan de B. Hoefnagelstraat in Sas van Gent. Bovenstaande woningen zijn met de pakketkeuze van de bewoners volledig in 2009 uitgevoerd. De doelstellingen zijn in die mate gehaald dat de pakketkeuzes van de bewoners zijn uitgevoerd. Dit betekent niet altijd dat de renovatie van de woning voor 100% is uitgevoerd. - 13 woningen aan de Dijkstraat en Ravelijn in Sas van Gent. Deze woningen zijn grotendeels in 2009 uitgevoerd. Een klein gedeelte van de werkzaamheden zal nog in 2010 doorlopen. - 8 woningen in Ghistelkerke te Breskens; - 5 woningen aan de Pasoor Doensstraat in Heikant; - 4 woningen aan de Kievitstraat in Hengstdijk; - 6 woningen aan de Geraniumstraat in Kloosterzande. Bovenstaande woningen worden volledig in 2010 uitgevoerd. In totaliteit betekent dit dat de planmatige svb-renovatieprojecten voor 86% zijn uitgevoerd. De uitloop is grotendeels te wijten aan mutatiewoningen die tussendoor uitgevoerd worden en die de planning van de planmatige projecten verstoren. De overschrijding van het SVB bedraagt tot nu tot € 6.700.000. Om de overschrijding terug te brengen zijn de volgende maatregelen genomen: - het naar voren halen van SVB-maatregelen bij mutatie is afgeschaft; - alle overschrijdingen worden behandeld in het managementteam; - herijking SVB in 2010.

51

Overzicht projecten Het ontwikkelen en realiseren van door de markt gewenste koopwoningen. Op vrijkomende locaties zullen in voorkomende gevallen ook woningen voor de verkoop worden gebouwd. Dat gebeurt ook in uitleggebieden. Verkoop kan ook alleen de kavel betreffen. De planning is dat in de komende vijf jaar 194 koopwoningen worden gebouwd (in het genoemde aantal zijn ook kavels opgenomen). Het ontwikkelen van een door de markt gewenst aanbod van woonproducten en faciliteiten op het gebied van vastgoedbeheer. Gedacht wordt aan de ontwikkeling van gemaks- en mobiliteitsdiensten (zie onder leefbaarheid) en maatschappelijk vastgoed (scholen, gemeenschapscentra, intramurale zorg etc.) In het beleid is de aandacht voor het realiseren van voldoende en kwalitatief goede woon (zorg)voorzieningen voor senioren en andere kwetsbare groepen een speerpunt. Van het aantal te bouwen huurwoningen die in dit hoofdstuk zijn genoemd, zijn nagenoeg alle woningen bedoeld voor deze doelgroepen. (Ondernemingsplan 2009-2013)

Overzicht projecten gemeente Hulst Clinge – Molenstraat. Aan de Molenstraat in Clinge zijn een tweetal seniorenwoningen gesloopt. De vrijgekomen grond wordt aangeboden als bouwgrond op de vrije markt. Clinge – Vermeerplein Op de locatie Vermeerplein 2 t/m 18 en Rembrandstraat 38 t/m 44 staan 16 seniorenwoningen waarvan er nog 4 bewoond zijn. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen en enkele participanten hebben een intentieovereenkomst ondertekend om op deze locatie een gezondheidscentrum met daarbij 18 extramurale zorgappartementen te realiseren. Om de bouw van de appartementen en het gezondheidscentrum mogelijk te maken is een bestemmingsplanwijziging noodzakelijk. De architect maakt een voorlopig ontwerp op basis van de programma’s van eisen van de toekomstige gebruikers. Na de voorlopige ontwerpfase maken de participanten op basis van de stichtingskosten een keuze tussen huur of koop van de ruimtes. Uitgangspunt is dat de ontwikkeling van het gezondheidscentrum voor Woongoed Zeeuws-Vlaanderen kostenneutraal is. Graauw – Nieuw Bestemmingsplan In 2003 heeft Woongoed Zeeuws-Vlaanderen ongeveer twee hectare landbouwgrond gekocht, direct grenzend aan de Irenestraat, Jacintastraat en Tulpstraat. In totaal zullen in het nieuwbouwplan 44 woningen worden gerealiseerd. Van de 16 vrije kavels voor particuliere bouw zijn 2 kavels verkocht. Alle 13 levensloopbestendige huurwoningen zijn verhuurd. Kloosterzande – Antonius. De ontwerpplannen voor het realiseren van een nieuw zorgcentrum in Kloosterzande, zijn door de gemeente Hulst goedgekeurd. In 2008 is gebleken dat Curamus niet tot een rendabele exploitatie kan komen vanwege de te hoge afschrijving van het huidige bezit. Besloten is dan ook het project uit te stellen met circa 5 jaar. Lamswaarde – Achterstraat. In samenwerking met de gemeente Hulst wordt de Achterstraat geherstructureerd. In 2006 en 2007 zijn al diverse panden verworven. Op dit moment wordt vorm gegeven aan de planvorming. Het plan zal zo worden ingericht dat meerdere bestemmingen mogelijk zijn. Een klein deel van het plangebied is doorverkocht aan een particulier waardoor het voorontwerp bestemmingsplan herzien is. In het vierde kwartaal van 2008 is het voorontwerp bestemmingsplan ter inzage gelegd. In april / mei is een concept samenwerkingsovereenkomst opgesteld door de gemeente Hulst. Wanneer Woongoed Zeeuws-Vlaanderen en de gemeente Hulst het eens zijn over de inhoud van de 52

samenwerkingsovereenkomst kunnen de voorbereidingen in gang gezet worden om het plan bouwrijp te maken. De kavels zijn reeds in de verkoop aangeboden op de particuliere markt. Sint-Jansteen – Pg-woningen De nieuwbouwplannen op de locatie Polspoel zijn weer opgepakt in de oorspronkelijke vorm (2 groepswoningen). De vrijstellingsprocedure ten aanzien van het bestemmingsplan loopt. In dat kader heeft het plan ter inzage gelegen en zijn 4 zienswijzen ingediend. Door de vrijstellingsprocedure is de bouwvergunning aangehouden. De aanbesteding van het werk heeft plaatsgevonden. In april 2009 is gestart met de bouw. Door bezwarenden is een voorziening op de bouwvergunning gevraagd, die door de rechtbank in juli 2009 is toegewezen. Het werk is tot december stilgelegd. Sint-Jansteen – Woonzorgcomplex In 2008 is het pand van de Rabobank aangekocht. Op deze locatie wordt een woonzorgcomplex gerealiseerd. Dit is een gezamenlijk project met stichting Curamus. Gekozen is voor een variant waarbij één groepswoning, 8 koopappartementen en 12 huurappartementen worden gerealiseerd. Het ontwerpproces bevindt zich in de definitief ontwerpfase. Overzicht projecten gemeente Sluis Aardenburg – Coensdike. Al enkele jaren is er sprake van uitbreiding van Coensdike met een nieuwe vleugel met extramurale appartementen. Veranderingen op zorggebied spelen hier een belangrijke rol. Dit geeft nieuwe afwegingen t.a.v. de programmatische keuze. In de loop van het jaar heeft de vraag zich verlegd naar een huisvestingsvoorziening voor mensen met een pg-indicatie. Tevens is gekeken naar de ontwikkeling van een aangrenzend agrarisch perceel met woningen in de vrije sector. Dit plan is eind 2007 aangemeld voor de pilot ‘organisch groeien’ van de Provincie Zeeland, waarbij de ontwikkeling vraag-gestuurd verloopt. In feite zoals in het verleden ook de groei van kernen plaatsvond. Vanwege de krimp in de regio is dit initiatief onlangs beëindigd. Eind 2009 is een onderzoek gestart om te kijken of de huisvesting voor mensen met een pg-indicatie kan worden gerealiseerd op het aangrenzend agrarisch perceel. Breskens – Roode Polder. Dit project ligt aan de zuidwestzijde van Breskens tussen de Oude Rijksweg en de N58 en is ongeveer 4 hectare groot. Het project omvat de bouw van 59 koopwoningen: - 24 stuks 2-onder-1-kap koopwoningen - 7 vrijstaande koopwoningen - 28 bouwkavels voor particuliere bouw Het bouwrijp maken van het terrein is opgeleverd in oktober 2008. Medio 2008 is gestart met de verkoop van alle planonderdelen. De nieuwbouw van de woningen is nog niet gestart omdat het minimaal verkooppercentage nog niet is behaald. De eerste drie woningen op de vrije kavels zijn reeds gerealiseerd door particulieren, daarnaast zijn een aantal woningen in aanbouw. Samen met de gemeente Sluis is eind 2009 een stimuleringsbijdrage gevraagd van de overheid om met de bouw van een zestal woningen te kunnen starten.

53

Breskens en Oostburg – Multifunctionele centra. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zal voor dit traject optreden als opdrachtgever en bouwmanager. In 2009 is een aanvang gemaakt met de programma van eisen-fase. Hierbij is in nauw overleg met de gemeente en een extern bureau een aanzet gemaakt om met alle participanten te komen tot een helder en betaalbaar programma van eisen. Eind 2009 is met de gemeente nader overleg geweest over de uitgangspunten omdat bij Woongoed Zeeuws-Vlaanderen de vraag gerezen is of alle beoogde partijen wel over de (financiële) mogelijkheden beschikken om in de toekomst in de centra gehuisvest te worden. Met andere woorden, wij willen in ieder geval voldoende maatschappelijk rendement gewaarborgd zien tegenover de forse onrendabele investeringen die in deze voorziening worden gedaan. Oostburg – de Burght Stichting Woonzorg West Zeeuws-Vlaanderen en Woongoed Zeeuws-Vlaanderen ontwikkelen in gezamenlijkheid de bouw van een nieuw woonzorgcomplex op de locatie van voormalig verzorginghuis de Burght in Oostburg. Op dit moment bevindt het project zich in de haalbaarheidsfase. Ten aanzien van het ontwerptraject is inmiddels een voorlopig ontwerp en een kwaliteitsplan geproduceerd. Op basis van voorgenoemde stukken wordt het project in de markt gezet (formule risicomijdend bouwen). De aanbesteding zal in januari 2010 plaatsvinden. Om het project mogelijk te kunnen maken, zal een bestemmingsplan worden opgesteld waarbij de procedure vermoedelijk van start kan gaan omstreeks het derde kwartaal van 2010. In grote lijnen zal het nieuw te realiseren woonzorgcomplex de volgende planonderdelen bevatten: - 31 intramurale appartementen; - ruimten t.b.v. ondersteunende begeleiding, ondersteunende diensten en keukenvoorziening; - ruimten t.b.v. extramurale zorginfrastructuur; - 34 extramurale appartementen. - commerciële ruimten De start van de bouw is gepland in 2010. Schoondijke – Okkernoot 3 Dit plan omvat de nieuwbouw van twee groepswoningen voor totaal 14 cliënten. Tevens wordt hierin meegenomen de verbouwing van het huidige hoofdgebouw van de Okkernoot. Door de architect is het definitief ontwerp afgerond. Over aankoop van de benodigde grond is overeenstemming met de gemeente Sluis; de overdracht moet nog plaatsvinden. De bestemmingsplanprocedure zal begin 2010 opgestart worden. De verwachting is dat de bouwwerkzaamheden in de tweede helft van 2010 starten. Sluis – J.H. van Dalestraat Dit project omvat de herstructurering van de J.H. van Dalestraat en de 1 Novemberstraat in Sluis. Er zijn vijf eengezinswoningen gerealiseerd bestemd voor de verhuur in de J.H. van Dalestraat/ 1 Novemberstraat. Aan de J.H. van Dalestraat / Geweldigerstraat zijn vijf eengezinswoningen gerealiseerd bestemd voor de verkoop. In juni zijn alle woningen opgeleverd. Alle huurwoningen zijn verhuurd, drie woningen zijn verkocht. IJzendijke – multifunctioneel centrum / zwembad Een initiatiefgroep vanuit de IJzendijkse bevolking en verenigingsleven heeft zich tot Woongoed Zeeuws-Vlaanderen gewend met het verzoek of wij een multifunctioneel centrum (waarin ruimte voor een dorpshuis, sportvoorzieningen, kinderopvang etc.) alsmede een eenvoudige zwemvoorziening in dit dorp zouden willen realiseren. Hierover is veel overleg geweest met de gemeente. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft een ruimtelijke studie laten verrichten. Momenteel vinden vervolgonderzoeken plaats naar de haalbaarheid. Het is nog onduidelijk of het project doorgang kan vinden.

54

Overzicht projecten gemeente Terneuzen Axel – gezondheidscentrum Dit project is de invulling van het demonstratieproject Nieuwe Verbindingen: Zeeuws model in de gezondheidszorg. Het beoogt de realisatie van een multidisciplinair gezondheidscentrum in Axel in 2011. Het project komt voort uit het programma Sociaal beleid van de Provincie Zeeland, van waaruit de Provincie werkt aan het behoud en de (verdere) versterking van de sociale infrastructuur in Zeeland, in evenwicht met de ontwikkeling van de economische en fysie/ruimtelijke infrastructuur. Specifiek richt het beleid zich op de vergroting van de mogelijkheid van alle burgers om deel te nemen aan de Zeeuwse samenleving, met bijzondere aandacht voor kwetsbare burgers. Aanleiding voor het project is het door de Provincie en de gemeente gesignaleerde risico van verschraling van het zorgaanbod. Er dreigt een opvolgingsproblematiek in de eerstelijnsgezondheidszorg. Daarnaast staat de leefbaarheid in de kleine kernen onderdruk. Het behoud van voorzieningen is een belangrijke voorwaarde voor die leefbaarheid op het platteland. Het realiseren van multidisciplinaire gezondheidscentra kan er voor zorgen dat voorzieningen behouden blijven. Zij vormen tevens een aantrekkelijkere werkplek voor opvolgers. Tot slot worden bij regelmaat aanbevelingen gedaan door de Zeeuwse patiëntenorganisatie voor verbetering van de eerstelijnszorg. Een nieuw op te richten gezondheidscentrum kan met deze wensen en behoeften rekening houden. In 2009 zijn gesprekken gevoerd met eerstelijnszorgaanbieders uit Axel en omgeving. In 2010 zal met geïnteresseerde partijen een samenwerkingsovereenkomst worden aangegeven voor de realisatie van het gezondheidscentrum. De rol van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is die van bouwmanager en mogelijk (ten dele) toekomstig eigenaar. De Provincie heeft subsidie beschikbaar gesteld om tot de ontwerpfase het project op te starten. Axel – Buitenweg. Dit project ligt aan de noordoostzijde van Axel en is ongeveer 5 hectare groot. Er zijn plannen voor de bouw van 103 woningen. Op basis van de huidige marktontwikkelingen is in 2009 de planvorming onder de loep genomen. De resultaten van een inloopbijeenkomst worden nu geïnventariseerd. Uiteindelijk moet dit leiden tot een aangepast plan, waarbij met name vrije kavels uitgegeven worden. Het bestemmingsplan wordt hiervoor in de loop van 2010 aangepast. De aanleg van de infrastructuur van de tweede fase zal begin 2010 plaatsvinden. Terneuzen – Foyer de Jeunesse In navolging van collega’s elders in de provincie wordt getracht om ook in ZeeuwsVlaanderen deze vorm van begeleid wonen voor jongeren van de grond te krijgen. Clavis heeft ons gevraagd te participeren in het project. Er is inmiddels een optie op een pand genomen. Een haalbaarheidsonderzoek is opgestart. Zaamslag – Molenhof Het project “Molenhof” omvat de ontwikkeling van een nieuwe wijk aan de Zuidwestzijde van de kern Zaamslag en is een gezamenlijk project van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen, Stichting Voor Regionale Zorgverlening (SVRZ) en de Gemeente Terneuzen. Het project omvat de volgende planonderdelen: SVRZ: - zorgcentrum voor zestig cliënten: - groepswoning voor zes mensen met een verpleeghuisindicatie; Woongoed Zeeuws-Vlaanderen: - woonzorgcentrum met 40 extramurale huurappartementen; - tien 2^1-kap woningen voor de vrije verkoop; - acht patiowoningen voor de vrije verkoop; - twaalf multifunctionele huurwoningen; - vijf bouwkavels ten behoeve van particuliere bouw; 55

- gemeenschapscentrum; Gemeente Terneuzen - dorpsweide; - infrastructuur en openbaar gebied. Zowel de huur- als de koopwoningen zijn in oktober opgeleverd. Philippine – Woonzorgcomplex Dit project omvat de plannen voor het realiseren van een woonzorgcomplex op de hoek van de Kasteelstraat en de Braakmanweg te Philippine, in de volksmond Spuikompark genoemd. De nieuwbouwplannen zijn tot stand gekomen door een gezamenlijk initiatief van een viertal partijen, te weten: - Gemeente Terneuzen (welzijnsorganisatie Aan Z); - Stichting voor Regionale Zorgverlening; - Stichting Zorgsaam Zeeuws-Vlaanderen; - Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zal formeel optreden als opdrachtgever van de nieuwbouw van het woonzorgcentrum en voert ook het bouwmanagement uit. Het te realiseren woonzorgcentrum is op te splitsen naar een viertal verschillende planonderdelen die samen het gebouw vormen, dit zijn: - ruimten t.b.v. welzijn; - 2 pg-woningen t.b.v. 12 cliënten; - ruimten t.b.v. zorginfrastructuur voor 50 geïndiceerden; - 24 extramurale huurappartementen. Om de bouw van het woonzorgcomplex mogelijk te maken is een vrijstellingsprocedure ex. artikel 19 lid 2 gevolgd. Op het vrijstellingsverzoek zijn een aantal zienswijzen ingediend, die verdere behandeling behoeven. In juni 2009 is de aanvraag voor een reguliere bouwvergunning ingediend. Deze zal naar verwachting begin 2010 verleend worden. De financiële haalbaarheid blijkt problemen te geven. Er wordt gewerkt aan een plan at realiseerbaar is. Sas van Gent – De Renaissance van Sas van Gent De bevolking van Sas van Gent is in de afgelopen tien jaar gezakt van ruim 4200 naar circa 3700 mensen. Dit heeft geleid tot een forse leegstand. Woongoed ZeeuwsVlaanderen speelt hierop in door een strategie die uitgaat van ‘minder = meer’. Deze strategie is verwoord onder de titel ‘De Renaissance van Sas van Gent’ met als uitgangspunt een hergewaardeerd cultureel besef én concrete projecten waardoor dit besef ook zichtbaar en beleefbaar wordt voor bewoners en andere investeerders. Het eerste project, de monumentale renovatie van de Vredestraat, wordt in 2010 definitief opgeleverd. En inmiddels zijn, mede op basis van de Belvedère Gebiedsvisie Open Sas dat geïnitieerd is door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen, vervolgprojecten in voorbereiding. Krimp wordt snel geassocieerd met verval en verlies, maar is door Woongoed ZeeuwsVlaanderen juist als aanleiding opgepakt om een integrale kwaliteitsimpuls te geven aan de woningvoorraad, de openbare ruimte, de maatschappelijke voorzieningen, het verenigingsleven en de algemene branding van Sas van Gent. Bewust niet van achter de bureaus, maar in actieve samenspraak met bewoners en ondernemers via de zogenoemde ‘Tafels van Sas’. Opdat de herwaardering van het cultureel besef en het draagvlak voor ingrijpende veranderingen van onderop gevoed wordt. De Renaissance van Sas van Gent – met cultuurhistorie als voornaamste drager – is grondslag van het strategisch voorraadbeleid van Woongoed geworden. Tevens is een organisatie opgezet om zowel de strategie als de projecten effectief en actief ten uitvoer te brengen door instelling van de Werkgroep Renaissance (MT Woongoed Zeeuws56

Vlaanderen), Operationeel Overleg Renaissance (sectormanager vastgoed Woongoed Zeeuws-Vlaanderen en gemeente Terneuzen), Stuurgroep Renaissance (Directie Woongoed Zeeuws-Vlaanderen en college van B&W Terneuzen) en de Tafels van Sas (diverse initiatieven vanuit de burgers). Woongoed Zeeuws-Vlaanderen werkt actief samen met de Gemeente Terneuzen. Hierdoor worden investeringen vanuit de corporatie en de gemeente geprioriteerd en op elkaar afgestemd via concrete projecten. Er is bij beide partijen ‘een nieuw elan’ ontstaan, dat nu er draagvlak is verkregen binnen de gemeenschap van Sas van Gent, gezamenlijk ook actief wordt uitgedragen richting provincie Zeeland, departementen, bedrijfsleven en diverse specifieke doelgroepen. Projecten uit de Renaissance van Sas van Gent: Canadalaan Aan de Canadalaan zal een zeer modern complex gaan verrijzen waarin een combinatie van Wonen, Zorg, Welzijn en Onderwijs wordt gezocht. Dit complex wordt het zogenaamde maatschappelijke hart van Sas van Gent genoemd. De volgende onderdelen maken deel uit van het complex: - 23 appartementen inclusief zorginfrastructuur; - 2 basisscholen; - bibliotheek; - kinderopvang; - peuterspeelzaal; - cultureel centrum; - gymzaal. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zal voor dit traject optreden als opdrachtgever en bouwmanager. Eind 2006 is er een visienotitie gemaakt die begin 2007 aan alle betrokken partijen is gepresenteerd. In de eerste helft van 2007 is gebleken dat er voldoende maatschappelijk draagvlak is om verder te gaan. De gemeente Terneuzen en Woongoed Zeeuws-Vlaanderen hebben een intentieovereenkomst ondertekend. In 2008 is het haalbaarheidsonderzoek afgerond. Bij de verdere planuitwerking wordt uitgegaan van de door de gemeente, met ondersteuning van een extern bureau, opgestelde programma’s van eisen en bijbehorende kostenopzet. Eind 2008 heeft de Europese aanbesteding voor het selecteren van de architect plaatsgevonden en is de opdracht gegund. In 2009 is het voorlopig ontwerp met bijbehorende begroting door zowel de gemeente als Woongoed Zeeuws-Vlaanderen vastgesteld, waarna de definitief ontwerpfase is opgestart. Bolwerk/Malotauxstraat. Aan het Bolwerk en de Malotauxstraat in Sas van Gent is een aantal huurwoningen gesloopt. In het kader van het strategisch voorraadbeheerplan en de Renaissance van Sas (in samenwerking met de LIJN) wordt gekeken naar de invulling van deze locaties. In 2009 is in nauw overleg met de Stichting Wonen en Psychiatrie een sociaal pension bestaande uit 12 huurappartementen ontworpen. De ruimtelijke procedure alsmede de prijs- en contract-vorming worden in 2010 opgestart. Vredestraat. Renovatie van 41 woningen in bouwteam met FaktorPlus (combinatie aannemer). Het bijzondere van de renovatie is dat het op historiserende basis gebeurt. De volledige straat wordt in jaren ’20 stijl hersteld. In 2008 is het voortraject in bouwteam afgerond en kon de aannemingsovereenkomst getekend worden. In het bouwteam is besloten om de woningen te renoveren naar 50% bestemd voor ouder met kind (2 slaapkamers) en 50% voor een gezin (3 slaapkamers). Begin 2009 is gestart met de werkzaamheden aan riolering, leidingwerk Delta en KPN. Inmiddels zijn 11 woningen opgeleverd. De verwachting is dat in het derde kwartaal 2010 de laatste woning opgeleverd wordt. Westdorpe – ’t Verlaet Op de huidige locatie van verzorgingscentrum ’t Verlaet aan de Bernhardstraat te Westdorpe wordt in samenwerking met de volgende partijen vervangende nieuwbouw gerealiseerd: - Rabobank Terneuzen 57

-

Kinderdagopvang ’t Kreekeltje Stichting voor Ouderenzorg in de Kanaalzone (SOKA) SVRZ Woongoed Zeeuws-Vlaanderen

Op de plek van het huidige verzorgingshuis het Verlaet Is in december 2009 gestart met de realisatie van een nieuw te ontwikkelen woonzorgcentrum dat in grote lijnen de volgende planonderdelen bevat: 25 intramurale appartementen; 2 ruimten t.b.v. tijdelijke opvang; ruimten t.b.v. ondersteunende begeleiding, ondersteunende diensten en keukenvoorziening; groepswoning voor 6 cliënten; ruimten t.b.v. extramurale zorginfrastructuur; 18 extramurale appartementen kinderdagverblijf. Zuiddorpe – Lindenhof Nadat het aanvankelijke plan dat Woongoed Zeeuws-Vlaanderen voor dit leegstaande en verpauperde voormalig bejaardenhuis (en later asielzoekerscentrum) is afgeblazen, is recent dankzij de inspanningen van de gemeente Terneuzen alsnog overeenstemming bereikt over de aankoop van het complex. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zal daar een aantal seniorenappartementen en mogelijk een kleiner aantal woningen realiseren. De plannen moeten in 2010 gestalte krijgen.

58

Maatschappelijke opdracht Milieubeleid Doelstelling Het beleid bij het uitvoeren van activiteiten is gericht op: - optimale zorgvuldigheid ten aanzien van het milieu. Dit om de nadelige gevolgen tot een aanvaardbaar niveau te beperken - energiebesparing waardoor de woonlasten van de huurder beperkt worden. Speerpunten Woongoed Zeeuws-Vlaanderen neemt het ‘Antwoord aan de samenleving’ van brancheorganisatie Aedes als uitgangspunt voor haar beleid rond duurzaam bouwen en zuinig energieverbruik. Hierin is aangeboden om de komende jaren fors te investeren om te zorgen dat het energieverbruik van onze woningvoorraad met 20% daalt ten opzichte van het huidige gebruik. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zal de kosten voor de energiebeperkende maatregelen niet doorberekenen in de huren of servicekosten van haar klanten. In het milieubeleidsplan zijn alle maatregelen omtrent duurzaam bouwen en zuinig energieverbruik opgenomen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen participeert actief in het samenwerkingsverband van de Zeeuwse corporaties op het gebied van milieu- en energiebeleid. Op het gebied van duurzaam bouwen sluit Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zich aan bij het initiatief om, als we gebruik maken van hout in onze projecten, FSC-hout toe te passen. Dit hout is afkomstig uit goed beheerde bossen, waar gebruik wordt gemaakt van het hout met respect voor de natuur en de mensen die er wonen. Daar waar kunststof wordt toegepast, worden materialen gebruikt met hergebruik garantie. Daarnaast zal Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zorgvuldig omgaan met de verwerking van de diverse afvalstromen tijdens bouw-, onderhouds- en renovatiewerk. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zorgt er voor dat de partijen waarmee zij werkt, zich houden aan bovengenoemde afspraken. Het aanvaarden van deze verantwoordelijkheid maakt de zorg voor milieubeheer een integraal onderdeel van de gezamenlijke inspanning en het dagelijks functioneren van ons bedrijf. Ook hier zijn we ons bewust van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. (Ondernemingsplan 2009-2013)

Milieubeleid Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is gestart met de uitvoering van het ‘Antwoord aan de samenleving’. Zoals het er nu naar uitziet liggen we op koers ten aanzien van het te behalen eindresultaat. Alle kozijnvervanging in hout en kunststof zijn volgens FSC- of Hergebruik- garantie uitgevoerd. Energiebeleid Convenant Energiebesparing Corporatiesector. Uitgangspunt is dat energiebesparende maatregelen tot lagere woonlasten voor de huurders leiden. Kern van het convenant is de afspraak dat corporaties extra investeringen in de sociale woningvoorraad zullen doen. Energiebesparingdoelstellingen hierin zijn voor de bestaande bouw in de komende 10 jaar ten minste 20% te besparen op het gasverbruik. Aedes en Woonbond beogen om bij ingrijpende woningverbetering de woningen op het niveau van Energielabel B te brengen of het Energielabel na woningverbetering met minimaal twee labelstappen te verbeteren. Energiebesparende maatregelen maken deel uit van het renovatiepakket zoals dat via het SVB is vormgegeven.

59

De Zeeuwse corporaties hebben per 1 maart 2008 alle woningen voorzien van een energielabel. Dit label is als pre-label voor alle woningen (op complexniveau) beschikbaar. In verband met de gewijzigde regelgeving per 1 januari 2010, hebben de Zeeuwse Corporaties, dus ook Woongoed Zeeuws-Vlaanderen, besloten alle woningen af te melden en daarmee van een definitief label te voorzien. Dit is eind 2009 gerealiseerd. Het ‘Antwoord aan de samenleving’ (20% reductie CO2-productie) zal in 2010 door middel van een specifiek rekenprogramma worden uitgewerkt. Dit aan de hand van vooraf te formuleren doelstellingen die vervolgens voorzien worden van een financiële onderbouwing. Hiermee worden energiemaatregelen verankerd in het SVB. Het antwoord aan de samenleving is richtinggevend. Per 1 juli 2010 zal het Energielabel onderdeel uitmaken van de woningwaardering en daarmee tevens van invloed zijn op huurprijs van de woningen. Zuinig energieverbruik Alle huurders van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen kunnen sinds eind oktober gratis gebruik maken van een ‘energiebespaarcoach’. Een interactief bespaarprogramma helpt bewoners met het opstellen van een persoonlijk actieplan voor energiebesparing. De tips en adviezen zijn ontwikkeld en berekend door Milieu Centraal. Het progamma wordt ondersteund door zowel de Woonbond als Aedes, vereniging van woningcorporaties.

60

IV HET BETREKKEN VAN BEWONERS BIJ BEHEER EN BELEID Stichting Huurdersbelangen De Stichting Huurdersbelangen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen behartigt de belangen van de huurders en vormt de formele vertegenwoordigster van de huurders van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. De stichting bestaat uit acht leden die opkomen voor de algemene belangen van de huurders. Met uitzondering van de voorzitter, zijn alle leden huurder bij Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. De stichting is aangesloten bij de Nederlandse Woonbond. Deze landelijke organisatie behartigt de belangen van huurders en woningzoekenden. Per 1 januari 2009 is de nieuwe Overlegwet ingegaan. Deze wet geeft huurdersorganisaties én bewonerscommissies recht op informatie, overleg en advies bij nóg meer belangrijke onderwerpen. De stichting Huurdersbelangen is in 2009 zes keer onderling en drie keer met de directeur/bestuurder van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen bijeen geweest. Op 6 mei 2009 heeft een huurdersbijeenkomst plaatsgevonden in Oostburg. De leden stellen er prijs op om direct met de huurders te communiceren. Zaken die huurders tijdens de jaarlijkse bijeenkomsten aankaarten, worden naderhand met de directie van Woongoed ZeeuwsVlaanderen besproken en weer teruggekoppeld naar de huurders. De bewonersbijeenkomsten worden aangekondigd via de eigen website van de stichting en via advertenties in de media. Naast de vergaderingen met de Stichting Huurdersbelangen zijn in 2009 twee bijeenkomsten voor bewoners van te renoveren woningen georganiseerd. De bewoners van de Bestevaerstraat/ Fr.Hendrikdstraat in Oostburg en de Burg.Hoefnagelstraat/Dijkstraat/Ravelijn in Sas van Gent zijn tijdens deze bijeenkomsten nader geïnformeerd over de werkzaamheden aan de woning, eventuele vergoedingen en/of eventuele huurtoeslag. Verder zijn er twee bewonersbijeenkomsten gehouden voor bewoners van te slopen woningen. De bewoners van de Alexanderstraat/Irenestraat te Sas van Gent en een aantal bewoners van het Vermeerplein/Rembrandtstraat in Clinge zijn geïnformeerd over de herstructureringsplannen. Tijdens deze bijeenkomsten zijn ook de verhuis- en herinrichtingsvergoeding aan de orde geweest. Bij bovenstaande bewonersbijeenkomsten zijn ook de leden van de Stichting Huurdersbelangen aanwezig. Naast deze informatiebijeenkomsten hebben nog verschillende, individuele, gesprekken plaatsgevonden met bewoners van te slopen woningen. Deze bewoners zijn reeds eerder geïnformeerd over de herstructureringsplannen. Tijdens deze huisbezoeken zijn de woonwensen van deze bewoners geïnventariseerd. De bewoners van de Burg. Gerritsenstraat en Th.F.Blankenstraat te Breskens zijn in 2008 ingelicht over de voorgenomen sloopplannen. Zij hebben hierna een commissie opgericht, ondersteund door de Woonbond en de stichting Huurdersbelangen. In 2008 en 2009 zijn een aantal bijeenkomsten georganiseerd. Tevens heeft Woongoed ZeeuwsVlaanderen in december 2008 een excursie georganiseerd naar een vergelijkbaar nieuwbouwproject in Graauw. Dit om de bewoners een idee te geven hoe de nieuwbouw van de woningen in de Burg. Gerritsenstraat er kunnen uitzien. Op die manier krijgen bewoners nadrukkelijk inspraak op de voorgenomen plannen. Samen met de bewoners, de architect en Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is een keuze gemaakt. Deze variant wordt verder uitgewerkt en in procedure genomen. De verwachting is dat na de zomer 2010 gestart kan worden met de bouw.

61

Advies bij nieuwbouwprojecten Bij nieuwe projecten wordt de woonadviescommissie (WAC) ingeschakeld. (Zie tevens blz. 52). Het WAC onderzoekt ook de tevredenheid van bewoners in complexen die recent zijn gebouwd. De Woonadviescommissie heeft in 2009 een woonkwaliteitonderzoek bij de VVE de Wissel in IJzendijke afgerond. Regionale Klachtenadviescommissie Sinds oktober 1998 is een gezamenlijke klachtenadviescommissie van de ZeeuwsVlaamse woningcorporaties operationeel. Deze onafhankelijke commissie bestaat uit drie commissieleden: Mr. M.A. Zwart, voorzitter, G. Maas, lid, P. Everaert, lid. De klachtenadviescommissie behandelt klachten en geschillen voor de corporaties en doet uitspraak in geschillen tussen huurder en verhuurder als die er samen niet uitkomen. In een reglement is de werkwijze van de commissie vastgelegd. Het reglement van de klachtenadviescommissie is op de website geplaatst. In 2009 is de Regionale Klachtenadviescommissie niet in vergadering bijeen geweest. De commissie heeft in juni jl. wel een klacht ter behandeling aangeboden gekregen. Voordat de klacht in behandeling is genomen, heeft deze huurder zijn klacht ingetrokken en is niet meer teruggekomen op zijn eerder ingediende klacht. De heer G. Maas is op 25 december 2009 op 71-jarige leeftijd overleden. Hij was vanaf de oprichting in 1998 lid van de Regionale Klachtenadviescommissie en had zitting in de genoemde commissie op voordracht van het personeel van de verhuurders van de drie Zeeuws-Vlaamse corporaties. De ontstane vacature wordt begin 2010 ingevuld. Huurcommissie In 2009 zijn twee bezwaarschriften bij de huurcommissie ingediend, één over het voorschot servicekosten en één voor verlaging van de huurprijs. Wat betreft het voorschot servicekosten, zag de huurcommissie geen aanleiding om het voorschotbedrag lager vast te stellen. Het bezwaarschrift voor verlaging van de huurprijs, is niet ontvankelijk verklaard. Bewonersblad “Woon-goed-Nieuws” wordt door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen ter informatie uitgegeven aan haar huurders en relaties. Het blad verschijnt vier maal per jaar. Het tweede nummer is het populaire jaarverslag. De redactiecommissie is zes keer bijeen geweest. Drie maal om het blad voor te bereiden en drie maal om de uiteindelijke vormgeving te bepalen. De redactiecommissie bestaat uit drie personen te weten: 1 vertegenwoordiger van de huurders; 2 medewerkers van de corporatie. Jaarlijks worden er ruim 25.000 exemplaren van het bewonersblad verspreid. Naast het bewonersblad is ook de website een belangrijk communicatiemiddel. Hier vindt men naast algemene informatie over Woongoed Zeeuws-Vlaanderen, ook het jaarverslag, het ondernemingsplan en informatie over onze belangenorganisaties. Klanttevredenheid Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is lid van KWH. Dit is een landelijke organisatie die de ontwikkeling van corporaties naar klantgerichte organisaties bevordert. KWH ziet kwaliteit als een continu verbeterproces waarin dienstverlening aan de klant centraal staat. Zij geeft onder andere een kwaliteitskeurmerk uit voor corporaties, het KWH-Huurlabel. Het unieke van dit label is dat de kwaliteit van dienstverlening door de ogen van de huurders

62

wordt bekeken. Jaarlijks worden metingen verricht om te beoordelen of onze dienstverlening voldoet aan de voorwaarden van het KWH-Huurlabel. De kwaliteitseisen van het KWH-Huurlabel bestaan uit tien labelonderdelen. In 2009 is Woongoed Zeeuws-Vlaanderen gemeten op vijf labelonderdelen. Elk labelonderdeel bestaat uit een aantal leveringsvoorwaarden (klantverwachtingen), meetbare normen (dat wat de corporatie levert) en meetpunten (dat wat gemeten wordt). Op drie verschillende manieren wordt gemeten of de kwaliteit van de dienstverlening voldoet aan de kwaliteitseisen:
schriftelijke meting met behulp van vragenlijsten;
mysteryshopping;
beoordelen informatiemateriaal. De resultaten van de meting worden volgens de meetsystematiek van het KWH-Huurlabel vertaald naar een eindcijfer per labelonderdeel. Om in aanmerking te komen voor het KWH-Huurlabel moet per labelonderdeel het eindcijfer minimaal een 7,0 zijn. Hieronder zijn de resultaten per labelonderdeel weergegeven. Bovendien is per labelonderdeel de vergelijking met het landelijk en het regionaal resultaat gemaakt. Eindcijfers per labelonderdeel Woongoed Zeeuws-Vlaanderen

Labelonderdelen

Eindresultaat mysteryshopping/ beoordelen Eindcijfer Eindresultaat informatieKWH 2009 huurdersenquete materiaal Landelijk

KWH Regio Zuid

Corporatie bezoeken

7,6

8,1

7,4

7,8

7,8

Woning zoeken

7,3

-

7,3

7,6

7,5

Woning betrekken

7,7

7,7

-

7,9

8,1

Huur betalen

8,1

8,6

7,9

8,0

8,0

Reparatie uitvoeren

7,9

8,2

7,6

7,7

7,9

De resultaten van de labelonderdelen van de afgelopen meting zijn voorgelegd aan de Commissie Kwaliteitsverklaringen. Deze commissie is bevoegd tot toekenning, verlenging, onthouding of intrekking van het KWH-Huurlabel. De commissie heeft Woongoed ZeeuwsVlaanderen het KWH-Huurlabel toegekend tot 3 september 2011. Daarnaast voert Woongoed Zeeuws-Vlaanderen nog diverse tevredenheidonderzoeken uit bij haar relaties: o

o

o

o

o

63

Resultaat nazorg bij woningaanbieding Het resultaat van de nazorg bij woningaanbieding is gebaseerd op de reactie van 293 nieuwe klanten. Het gemiddelde totaalresultaat is 8,17. Resultaat nazorg bij uitvoering reparatieverzoeken In 2009 zijn 240 reacties van klanten ontvangen op de nazorg voor reparatieverzoeken. Het gemiddelde totaalresultaat is 8,38. Resultaat nazorg bij preventieve onderhoudsservice Nazorg bij preventieve onderhoudsservice geeft 121 reacties te zien. Het gemiddelde totaalresultaat is 8,41. Resultaat nazorg bij woningverbetering Het resultaat van de nazorg bij woningverbetering is gebaseerd op de reactie van 103 klanten. Het gemiddelde totaalresultaat is 8,29. Resultaat jaarlijkse evaluatie Belanghoudersraad

o

o

Het resultaat van de evaluatie over 2009 laat positief beeld zien. De gemiddeld score komt uit op een 7,9 tegenover een 8,0 over 2008. De belanghoudersraad behandelt het evaluatierapport altijd in haar eerste vergadering van het kalenderjaar volgend op het tevredenheidsonderzoek van december van voorafgaand jaar. Resultaat jaarlijkse evaluatie Stichting Huurdersbelangen De jaarlijkse evaluatie met de Stichting Huurdersbelangen geeft bij een aantal aspecten een negatief beeld. De beoordeling voor het algemeen functioneren bedraagt een zes. Voor de aspecten informatievoorziening en invloed op het beleid wordt minder dan de beoogde zeven gescoord. Tijdens de contacten tussen Stichting Huurdersbelangen en Woongoed Zeeuws-Vlaanderen wordt het resultaat van het onderzoek besproken. Verbeterpunten worden doorgevoerd door de betrokken woonconsulent. Gemeenten Het jaarlijkse onderzoek naar de relatie met de gemeente Hulst is beoordeeld met het cijfer 7,5. Dit was ook de waardering over het jaar 2008. Sluis waardeert de relatie met Woongoed Zeeuws-Vlaanderen met het cijfer 7,0, terwijl over 2008 nog het cijfer 8,0 werd toegekend. De gemeente Sluis geeft het cijfer vijf voor het nakomen van onze afspraken en het imago van Woongoed ZeeuwsVlaanderen. Daarnaast ontvangen we het cijfer zes voor de aandacht die we schenken aan duurzaam bouwen en voor het sociale gezicht van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Met de gemeente Terneuzen is een overleg gepland in februari 2010 waarin de relatie tussen beide partijen wordt besproken en uitgedrukt in een cijfer. In de balanced scorecard van het eerste kwartaal 2010 wordt dit resultaat verwerkt.

64

V WONEN EN ZORG Senioren Woongoed Zeeuws-Vlaanderen werkt met veel zorgaanbieders samen. De aanbieders die zich met name richten op de zorg voor ouderen treden het meest op de voorgrond, omdat in de nieuwbouwcomplexen die worden gerealiseerd zij veelal een belangrijke plaats in nemen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft tal van complexen verspreid over de hele streek voor deze doelgroep. In 2009 speelden ten behoeve van en in samenwerking met zorgaanbieders, die zich richten op senioren, de volgende projecten: o Philippine – Spuikompark; o Sas van Gent – Canadalaan; o Zuiddorpe – Lindenhof; o Zaamslag – Molenhof; o Westdorpe – ’t Verlaet; o Aardenburg – Coensdike I; o Oostburg – De Burght; o Clinge – Vermeerplein; o Sint Jansteen – woonzorgcomplex met 3 groepswoningen. De projecten zijn in verschillende stadia van voorbereiding en uitvoering. Voor alle informatie zie blz. 52 t/m 58. Andere kwetsbare groepen Voor het huisvesten van kwetsbare groepen in Zeeuws-Vlaanderen voelt Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zich eerstverantwoordelijk. Het gaat dan over mensen met lichamelijke en verstandelijke beperkingen, ex-psychiatrische patiënten, asielzoekers, dak- en thuislozen en jongeren uit de jeugdhulpverlening. In samenwerking met instellingen die zorgen voor de begeleiding, verzorging en/of opvang van deze doelgroepen, wordt geïnvesteerd in het realiseren van goede voorzieningen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen voelt zich niet verantwoordelijk voor de zorg zelf van deze groepen. Die verantwoordelijkheid ligt bij andere organisaties. Uiteraard wordt wel nauw samengewerkt met deze organisaties. In dat kader wordt de kennis van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen over deze sectoren, zowel inhoudelijk als bouw- en financieringstechnisch, vergroot. Met de drie gemeenten in het werkgebied worden afspraken gemaakt over de huisvesting van deze doelgroepen. Deze worden geconcretiseerd in de jaarplannen. (Ondernemingsplan 2009-2013) Ook voor de huisvesting van mensen die tot andere kwetsbare groepen horen is actie ondernomen. De volgende projecten zijn vermeldenswaard: o Axel - Woonvoorziening voor mensen met een psychiatrische ziekte (Bijlokestraat); o Sas van Gent – Bolwerk (voor dezelfde doelgroep als Axel – Bijlokestraat); o Terneuzen – Foyer de Jeunesse; o Schoondijke – Okkernoot. Tragel (zorgverlener voor mensen met een verstandelijke beperking) is een huurder van diverse complexen en woningen verspreid over heel Zeeuws-Vlaanderen. Ook huurt deze organisatie van ons een winkel in Oostburg. Okkernoot, Schoondijke. Ook deze zorgaanbieder richt zich op mensen met een verstandelijke beperking. In twee complexen in Schoondijke eigendom van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zijn de organisatie en hun cliënten ondergebracht. Ook huurt Okkernoot een aantal woningen.

65

In Axel worden enkele woningen verhuurd aan Arduin (zorgverlener voor mensen met een verstandelijke beperking die voornamelijk elders in Zeeland actief is). In Oostburg is een vorm van begeleid wonen gevestigd waar Emergis de begeleiding voor zijn rekening neemt. Het betreft mensen met een psychiatrische ziekte die in twee complexen van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zijn gehuisvest. In die complexen wonen overigens ook anderen die met deze woonvorm niets van doen hebben. Ook AZZ huurt woningen voor een vorm van begeleid wonen in Axel. Laatste kans- en herkansingsbeleid In 2009 hebben gesprekken plaats gevonden met de gemeente, AMW en de collega corporatie Clavis met als doel mensen te huisvesten die in het verleden problemen hebben gehad op het gebied van overlast en betalingsproblematiek. Afgesproken is dat deze mensen, onder bepaalde voorwaarden, een nieuwe kans krijgen. Dit wordt mogelijk gemaakt door het herkansingsbeleid. Het laatste kansbeleid is erop gericht om uitzetting van huurders te voorkomen. Intensieve samenwerking tussen bovengenoemde partijen en de bereidheid van de huurders om hieraan mee te werken heeft tot dit laatste kansbeleid geleid. De uitvoering van beide mogelijkheden zal op 1 januari 2010 ingaan. Gekoppelde huurcontracten zelfstandige woonruimte met begeleiding Naast het herkansingsbeleid en laatste kans beleid werken we ook met huurcontracten waarbij de huisvesting is gekoppeld aan het ontvangen van zorg. In deze situaties zorgen organisaties als Emergis, Leger des Heils, Wonen en Psychiatrie, AZZ e.a. voor de zorg en de maatschappelijke begeleiding aan deze mensen die niet of slechts gedeeltelijk in staat zijn zelfstandig te wonen. Het doel is om deze mensen de mogelijkheid te geven zelfstandig te wonen en te leven in een reguliere huurwoning in een normale woonwijk. In de overeenkomst worden de werkzaamheden met betrekking tot de huisvesting, de begeleiding en de interactie met de woonomgeving verdeeld en wordt de informatieuitwisseling met betrekking tot bewoning geregeld. De koppeling is zodanig dat de huurovereenkomst wordt beëindigd op het moment dat de begeleiding stopt. In 2009 zijn 12 overeenkomsten ‘zelfstandige woonruimte met begeleiding’ afgesloten en daarmee komt het totaal op 24.

66

VI HET WAARBORGEN VAN DE FINANCIELE CONTINUITEIT Financieel economisch beleid Doelstelling Het financieel economisch beleid van de organisatie kenmerkt zich door het streven naar continuïteit van de onderneming teneinde de kerntaak optimaal uit te voeren. Solvabiliteit De continuïteit wordt gewaarborgd met een solvabiliteit van 15% met een minimum van 1x de jaarhuur. Current ratio Teneinde de betrouwbaarheid van de organisatie naar leveranciers toe te waarborgen, dient er gelijkwaardigheid te bestaan in de verhouding korte termijn activa en korte termijn passiva. Dit betekent een current ratio van 1.0. Investeringen Maatschappelijk investeren betekent dat vaak verliesgevend wordt gewerkt. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen compenseert onrendabele investeringen door winstgevende projecten uit te voeren. Maatschappelijke investeringen In 2007 is bepaald dat, gelet op de financiële uitgangspunten, er ruimte is voor investeringen waar het maatschappelijke rendement belangrijker is dan het financiële. Daarvoor is een bedrag van € 25 miljoen geoormerkt. Als periode waarin die investeringen zouden moeten plaatsvinden, is toen vijf jaar genoemd. Het bleek niet eenvoudig om in het eerste jaar 20% van dit bedrag ook daadwerkelijk te besteden. In hetzelfde jaar is de discussie over de bijdrage van alle corporaties aan de investeringen in de probleemwijken gevoerd. Onverwacht kwam het Kabinet met het voornemen voor een integrale heffing van vennootschapsbelasting bij corporaties. Deze ontwikkelingen beperken de mogelijkheid van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen om de aanvankelijk begrote maatschappelijke investeringen te doen. Vooralsnog is de begroting dan ook aangepast. Om die reden behoudt Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zich het recht voor om niet het volledige bedrag maatschappelijk te investeren in te zetten. Het bedrag dat nu als uitgangspunt geldt voor de periode tot en met 2015 is € 24 miljoen. (Ondernemingsplan 2009-2013) Continuïteit In de begroting 2009 is aan onrendabele investeringen een bedrag van € 5.083.000 opgenomen voor de projecten Antonius te Kloosterzande en ‘t Verlaet te Westdorpe. Het project Antonius te Kloosterzande is voorlopig uitgesteld. De onrendabele top van `t Verlaet te Westdorpe is reeds in de jaarrekening van 2008 verwerkt. De onrendabele toppen die ten laste van het resultaat 2009 zijn gebracht, betreffen de projecten Clavis Biervliet (aankoop 57 huurwoningen) voor € 1.800.000 en een correctie op de onrendabele top van het project Okkernoot te Schoondijke voor een bedrag van € 35.000,00. In totaal derhalve een bedrag van € 1.835.000. De geboekte onrendabele maatschappelijke investeringen betreffen de brede scholen te Oostburg en Breskens. In totaal is een verlies van € 5.500.000 voorzien. In deze begroting is het commerciële resultaat 2009 van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen negatief en verwachten we ook een negatief fiscaal resultaat over 2009. Een definitief standpunt kunnen we hierover nog niet innemen omdat de belastingdienst nog een

67

aantal standpunten naar buiten moet brengen. Toch hebben we gemeend de afdracht vennootschapsbelasting als nihil op te nemen. In 2009 zijn geen woningen in eigendom verkregen waarbij de verkrijgingkosten meer bedroegen dan € 200.000. Maatschappelijke investeringen In het verslagjaar is een belangrijk verschil van mening ontstaan tussen de gemeente Sluis en Woongoed Zeeuws-Vlaanderen over toezeggingen die wij hebben gedaan omtrent de bouw van twee Brede Scholen in de kernen Oostburg en Breskens. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft toegezegd deze accommodaties te zullen bouwen, dit past in het beleid dat is uitgezet met betrekking tot de maatschappelijke rol die de corporatie ambieert. Op grond van de teruglopende financiële ruimte die ook voor ons is ontstaan, zijn de plannen kritisch tegen het licht gehouden. Mede aanleiding daarvoor was het feit dat de gemeente Sluis sterke bezuinigingen heeft doorgevoerd die ondermeer de welzijnsinstellingen raken. De situatie zou kunnen ontstaan dat deze toekomstige gebruikers van de Brede Scholen, de huur niet meer zouden kunnen opbrengen. Wij hebben geconcludeerd dat in dat geval de hoge maatschappelijke (onrendabele) investering niet tot een maatschappelijke meerwaarde zou leiden. Immers de organisaties waarvoor de accommodatie wordt gebouwd, zouden er dan geen gebruik van maken. Voor Woongoed Zeeuws-Vlaanderen reden om de zaak te heroverwegen. Aangegeven is dat het nader onderzoek daarover in de loop van het voorjaar van 2010 afgerond zal zijn. Dat bovenstaande niet betekent dat Woongoed Zeeuws-Vlaanderen niet langer bereid is genoemde accommodaties te realiseren, mag blijken uit het feit dat het jaarresultaat is belast met de afboeking van het te verwachten verlies op dit project. Zie tevens blz. 63. Bedrijfswaarde De bedrijfswaarde wordt berekend op basis van de product-markt-combinatie-indeling van ons bezit met inachtneming van de navolgende gehanteerde parameters: - Huurstijging

- Huurderving - Variabele lastenstijging - Disconteringsvoet - Lastenstijging onderhoud

2010: 2011 en later:

1,20 % 2,00 % 2,00 % 2,25 % 6,00 % 3,25 %

De bedrijfswaarde van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen exclusief grond bedraagt in totaal circa € 175,5 miljoen. De bedrijfswaarde inclusief grond bedraagt € 194,5 miljoen. De rentabiliteitswaarde correctie bedraagt € 11,5 miljoen. De totale bedrijfswaarde van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen komt hiermee op € 206 miljoen. Hier staat tegenover een post materiële activa van € 140 miljoen per 31 december 2009. De disconteringsvoet is berekend op 6,0 %. De vermogenskostenvoet bedraagt 4,48 %. Dit betekent een positief verschil van € 66 miljoen. De waardering van de post materiële vaste activa in de jaarrekening 2009 is weergegeven tegen historische kostprijs. Financiële meerjarenprognose 2010 – 2014 De verwachting is dat het algemene bedrijfsresultaat van Woongoed ZeeuwsVlaanderen in de komende jaren zal afnemen. Dit heeft te maken met de diverse projecten die in deze jaren in uitvoering komen, het uitvoeren van strategisch voorraadbeheer bij het huidig woningenbezit, de invoering van de integrale vennootschapsbelasting en het maatschappelijk investeren. Om dit te kunnen realiseren zijn externe financieringen nodig, waardoor de rentelasten fors zullen toenemen. Dit kan leiden tot een daling van de solvabiliteit in 2014 tot 12,88 %. 68

De liquiditeit is berekend door de vlottende activa te delen door de kortlopende schulden (current ratio). Voor 2010 is deze ratio berekend op 0,92. De norm van 1,0 wordt niet gehaald. De verwachting is dat in de jaren 2011 tot en met 2014 de liquiditeit onder deze norm blijft. In een schematisch overzicht is de ontwikkeling van de diverse kengetallen als volgt:

Omschrijving Financiële kengetallen (in %) Solvabiliteit Current ratio Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit totaal vermogen Ontwikkeling vermogenspositie (x € 1.000) Weerstandsvermogen

2009

2010

2011

2012

2013

2014

20,87 1,39

20,59 0,92

17,33 0,55

13,48 0,84

12,80 0,67

12,07 0,37

- 12,12

- 0,14

-10,16

-26,44

1,65

-9,38

0,01

2,80

1,28

-0,02

3,80

2,72

35.220

35.172

31.930

25.254

25.677

23.474

Voor zowel de financiële meerjarenplanning als ook de bedrijfswaardeberekening is gebruik gemaakt van het programma Financiële Meerjaren Prognose (FMP) van NCCW. In FMP zijn alle uitgangspunten ingebracht. FMP genereert aan de hand hiervan een prognose en een bedrijfswaarde. Treasury statuut De risico’s ten aanzien van de financiering worden periodiek beoordeeld. De corporatie beschikt over een treasurystrategie, een (meer)jarenplan en een treasurystatuut. Het beleid inzake het rente- en looptijdenrisico beoogt het minimaliseren van de financieringskosten en het optimaliseren van de leningenportefeuille. In het treasurystatuut is o.a. vastgelegd de wijze en verdeling van: a. langlopende en kortlopende termijn beleggingen; b. lange en korte termijn financieringen; c. renterisicobeheer; d. liquiditeitsbeheer. Beheersing renterisico’s In het boekjaar werden verdere inspanningen gedaan om een zodanige vervalkalender te creëren dat per jaar niet meer dan 10 % van het lange vreemde vermogen geherfinancierd moet worden, dan wel voor renteconversie in aanmerking komt. Ingevolge voorwaarden die in het verleden door het Ministerie bij herfinanciering van rijksleningen gesteld zijn, blijkt dit voornemen niet helemaal uitvoerbaar. Maatschappelijk rendement Er is een bedrag van € 2 miljoen gestort in het Woon Investerings Fonds. Dit fonds voorziet in de financieringsbehoeften van die corporaties waarvan de financiële positie minimaal 5 jaar lang onder het gemiddelde van de sector ligt en die nog volkshuisvestelijke taken hebben die van directe volkshuisvestelijke waarde zijn. Aan deze corporaties wordt een lening beschikbaar gesteld tegen aantrekkelijke condities.

69

Vereniging van Eigenaren Woongoed Zeeuws-Vlaanderen beheert de administratie van 6 Verenigingen van Eigenaren: - “VVE de Welstede”, bestaande uit 11 koopwoningen en 2 bergingen voor de aanleunende huurflat Woongoed Zeeuws-Vlaanderen participeert in deze VVE voor 10/300 ( 3,34 %) - “VVE Toren van Bourgondië”, bestaande uit 10 koopwoningen en 14 huurwoningen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen participeert in deze VVE voor 1.434/2.748 ( 52,19 %) - “VVE Lovendieke”, bestaande uit 10 koopwoningen en 15 huurwoningen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen participeert in deze VVE voor 371/624 (59,46 % ) - “VVE KWL”, bestaande uit 12 koopwoningen en 24 huurwoningen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen participeert in deze VVE voor 2.352/4.434 ( 53,05 %) - “VVE Hooge Platen”, bestaande uit 9 koopwoningen, 7 bedrijfsruimten, 69 huurwoningen en 1 verzorgingstehuis Woongoed Zeeuws-Vlaanderen participeert in deze VVE voor 6.240/8.228 (75,84%) - “VVE De Bolder”, bestaande uit 6 koopwoningen en 12 huurwoningen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen participeert in deze VVE voor 48/72 (66,61%) Voor deze administratieve taken ontvangt Woongoed Zeeuws-Vlaanderen jaarlijks een beheervergoeding. Op 1 juli 2009 is het beheer van de Verenigingen van Eigenaren overgedragen aan een externe partij. Verbindingen Verbindingen met andere rechtspersonen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is geen verbindingen met andere organisaties aangegaan. Minderheidsbelang CV Cité Op 21 april 2005 vond de oprichtingsvergadering plaats van de CV Cité. Stadswonen heeft voor dit project medefinanciers gezocht en de bedragen die de vennoten (waaronder Woongoed Zeeuws-Vlaanderen) inbrengen worden beschouwd als matching. De deelnemende corporaties willen studentenkamers in Rotterdam realiseren en het CV Cité project biedt daartoe een zakelijk en maatschappelijk verantwoorde mogelijkheid. CV Cité brengt de doorstroming in Rotterdam op gang waarmee studentenkamers (ook voor Zeeuwse studenten) vrijkomen. Er is afgesproken dat de Zeeuwse vennoten per geïnvesteerde € 1 miljoen het recht krijgen om ieder jaar vijf namen van Zeeuwse studenten aan Stadswonen door te geven. Deze personen krijgen dan voorrang in het woonruimteverdelingssysteem. Het vermogen dat door Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is ingebracht bedraagt € 2 miljoen. -

-

-

-

Aard van verbinding Het doel is de doorstroming van de studentenhuisvesting te bevorderen door afgestudeerde studenten aan betaalbare huisvesting te helpen. Hierdoor komen studentenkamers vrij voor instroming van nieuwe studenten. Eigen vermogen en jaaromzet van CV Cité Het totale Eigen Vermogen bedraagt € 20 miljoen. De jaaromzet over 2009 is nihil ten gevolge van het niet in exploitatie zijn van de complexen. Financieel belang CV Cité en reden van deelname De deelname bedraagt € 2 miljoen in verband met matching. Financiële omvang van kernactiviteiten en nevenactiviteiten Wanneer het complex volledig in exploitatie is, zal de omvang van de huuropbrengsten het eerste jaar rond de € 3,2 miljoen bedragen. Toelichting beperking financiële risico’s Het betreft een CV waardoor het risico beperkt blijft tot bedrag van deelname. 70

-

Waarderingsgrondslag CV Cité. De waardering is op nominale waarde van het gestorte kapitaal onder toepassing van netto vermogenswaarde. Bestuurlijke betrokkenheid Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is een stille vennoot die geen beherende activiteiten uitvoert. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft besloten zich terug te trekken uit de CV. Nieuwe prioriteiten maken dit besluit noodzakelijk. De afwikkeling van dit besluit (verkoop van het aandeel aan Stadswonen) heeft eind 2009 plaatsgevonden. Minderheidsbelang CV Partners Uithof III Op 9 februari 2005 vond de oprichtingsvergadering plaats van CV Partners Uithof III. De Stichting Sociale Huisvesting Utrecht heeft voor het project ‘Casa Confetti’ medefinanciers gezocht en de bedragen die de vennoten (waaronder Woongoed Zeeuws Vlaanderen) inbrengen worden beschouwd als matching. De deelnemende corporaties willen studentenkamers in Utrecht realiseren met als doel het tekort aan studentenkamers op te heffen en CV Partners Uithof III biedt daartoe een zakelijk en maatschappelijk verantwoorde mogelijkheid. Het project ‘Casa Confetti’ brengt de doorstroming in Utrecht op gang waarmee studentenkamers (ook voor Zeeuwse studenten) vrijkomen. De daadwerkelijke huisvesting voor studenten in dit nieuwe project is eind 2008 gerealiseerd en begin 2009 feestelijk in gebruik genomen. Het vermogen dat door Woongoed Zeeuws Vlaanderen wordt ingebracht bedraagt € 2 miljoen. In 2006 is 25% van de kapitaaldeelname gestort. In 2007 werd 50% gestort en in 2008 wordt de laatste 25% gestort. Aard van verbinding Het doel is het opheffen van het tekort aan studentenhuisvesting. Eigen vermogen en jaaromzet van CV Partners Uithof III Het totale Eigen Vermogen bedraagt € 29 miljoen. De jaaromzet over 2009 is op het moment van samenstellen van het jaarverslag nog niet bekend. Financieel belang CV Partners Uithof III en reden van deelname De deelname bedraagt € 2 miljoen in verband met matching. Financiële omvang van kernactiviteiten en nevenactiviteiten Wanneer het complex volledig in exploitatie is, zal de omvang van de huuropbrengsten het eerste jaar rond de € 1.300.000 bedragen. Toelichting beperking financiële risico’s Het betreft een CV waardoor het risico beperkt blijft tot bedrag van deelname. Waarderingsgrondslag CV Partners Uithof III De waardering is op nominale waarde van het gestorte kapitaal onder toepassing van netto vermogenswaarde. Bestuurlijke betrokkenheid Woongoed Zeeuws Vlaanderen is een stille vennoot die geen beherende activiteiten uitvoert. Samenwerking met collega’s in de regio Ook in het afgelopen jaar is er op directie- en managementniveau regelmatig overleg geweest tussen de in Zeeuws-Vlaanderen gevestigde corporaties. Dit overleg heeft onder meer geleid tot enkele gezamenlijke activiteiten: o.a. jaarlijkse huurverhoging automatisering afstemming uniformiteit huurovereenkomsten met Stichting Tragel onderzoek verdere samenwerking vluchtelingenwerk laatste kansbeleid en herkansingsbeleid (in samenwerking met de gemeente Terneuzen).

71

VII LEEFBAARHEID Leefbaarheidbeleid Doelstelling Het realiseren van een door de bewoners als plezierig ervaren woning en woonomgeving. De kwaliteit en het comfort van de woning zelf bepalen niet alleen het prettig wonen van onze klanten, ook de leefomgeving is van grote invloed op het woongenot. De realiteit van veel van onze huurders is dat ze in kleine kernen wonen met weinig of geen voorzieningen op het terrein van winkels, zorg en welzijn. Het gebrek aan dit soort voorzieningen zet de leefbaarheid in deze kernen onder druk. (Ondernemingsplan 2009-2013) Leefbaarheid omvat een breed terrein. Vaak is het lastig aan te geven in welk hokje een investering precies moet worden gestopt. Diverse zaken die elders in dit jaarverslag worden genoemd komen ook hier weer aan de orde. De brede scholen die in de gemeente Sluis zijn voorzien, worden gerealiseerd om onderwijs- en welzijnsvoorzieningen in West Zeeuws-Vlaanderen op een goed niveau te houden. Het is niet te vermijden dat in de kleinere dorpen deze voorzieningen voor zover er nog zijn, zullen verdwijnen. Daarom is concentratie ervan in de dragende kernen noodzakelijk voor de leefbaarheid van de streek. ook zonder die voorzieningen is het goed wonen in ‘je eigen dorp’, mits je ze zonder veel moeite kunt bereiken. Het mobiliteitsproject is dus een voorwaarde die bij het realiseren van genoemde multifunctionele centrale hoort. ook onze bemoeienis bij de totstandkoming van gezondheidscentra in Clinge en Axel is ingegeven vanuit het leefbaarheidsbeleid. Dat geldt zeker ook voor het grootste project dat momenteel onderhanden is: de renaissance van Sas van Gent (zie hiervoor blz 65). De ingrijpende verbetering van de woningen in de Vredestraat is natuurlijk op de eerste plaats bedoeld om huurders een goede woning te bieden. De uitvoering is echter zodanig dat historisch Sas van Gent in beeld komt. Het stadje een stuk van zijn aantrekkelijkheid terugkrijt en het ook anderen stimuleert tot investeringen. Een deel van de (des)investering zou dus op de post leefbaarheid moeten worden geboekt. Voor het Sociaal Maatschappelijke Hart (scholen, welzijns- en sportvoorzieningen met daarnaast een complex zorgwoningen) is het duidelijker dat deze voorzieningen tot de post leefbaarheid worden gerekend. Dat geldt ook voor zaken waarover met diverse dorpsraden contacten zijn (zie ook blz. 11). Ook de kosten die we voor onze rekening hebben genomen om in beeld te krijgen welke mogelijkheden er zijn om het dorpshuis in Vogelwaarde ingrijpend te vernieuwen zijn duidelijk in het kader van het leefbaarheidbeleid gemaakt. Dat is weer moeilijker te duiden als het gaat om de aankoop (in nauwe samenspraak en met financiële steun van de gemeente Terneuzen) van het voormalige bejaardentehuis en asielzoekerscentrum in Zuiddorpe. Dit sterk verpauperde gebouw diende te worden afgebroken. Op die plek zullen nieuwe woningen terugkomen. Toch is onze betrokkenheid niet op de eerste plaats ingegeven door onze belangrijkste taak, de volkshuisvesting. Waar de kosten worden geboekt is niet de belangrijkste zorg, dat leefbaarheid en volkshuisvesting een tweeeenheid zijn mag wel duidelijk zijn. De uitgaven in 2009 in het kader van leefbaarheid bedragen in totaal € 201.000. Ook de kosten voor wijkbeheer worden op de post leefbaarheid geboekt. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft drie wijkbeheerders in dienst. In 2009 is een bedrag van € 105.000 geboekt onder deze post. Ook is het vakantiewisselproject in 2009 een item geweest waarbij Woongoed ZeeuwsVlaanderen gedurende zes weken twee woningen beschikbaar gesteld heeft voor dit doel. Het project is begeleid door studenten van Hanzehogeschool uit Groningen. Deze uitwisseling moet ook gezien worden in het licht van de activiteiten die een corporatie doet op het gebied van leefbaarheid. De kosten voor dit uitwisselingsproject zijn € 6.600.

72

In 2009 is op initiatief van de Belanghoudersraad een symposium georganiseerd met betrekking het onderwerp mobiliteit. Op bladzijde 75 komt dit onderwerp uitvoerig aan de orde. In 2009 is met betrekking tot dit project € 38.000 beschikbaar gesteld. Daarnaast worden in het kader van het zogenaamde leefbaarheidsfonds van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen initiatieven vanuit de Zeeuws-Vlaamse gemeenschap financieel ondersteund. In 2009 is voor de genoemde regionale initiatieven een bedrag van € 51.000 verstrekt (zie ook bladzijde 76). Overlast Woongoed Zeeuws-Vlaanderen voelt zich eerstverantwoordelijk voor overlast binnen de woningen en woongebouwen die het bezit vormen van de corporatie. Denk hierbij aan diverse vormen van geluidsoverlast en stankoverlast. Bij overlast om de woning op terrein dat bezit is van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen (denk aan slecht onderhouden tuinen, achterpaden, schuttingen) is Woongoed Zeeuws-Vlaanderen eveneens eerstverantwoordelijk. De corporatie schrijft en spreekt actief bewoners aan die hun tuin slecht onderhouden. Daarnaast is de corporatie gestart met een experiment om ook ‘leasetuinen’ aan te leggen, dit zijn tuinen die vrijwel onderhoudsvrij zijn. Onze buurtbeheerders brengen ook actief de staat van achterpaden in kaart en zorgen dat het opknappen daarvan, in overleg met bewoners, ingepland wordt in het werk van de organisatie. Bij overlast in de woonomgeving die niet van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is (denk aan rondhangende jongeren, criminaliteit, zwerfvuil, hondenpoep, drank- en drugsoverlast) voelt Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zich niet eerst verantwoordelijk. We zien dit als een probleem van de openbare orde waarvoor gemeente en politie verantwoordelijk zijn. Maar we willen wel een actief signalerende en doorverwijzende rol vervullen. De corporatie heeft buurtbeheerders in dienst die problemen signaleren en doorverwijzen naar relevante instanties, zoals de politie en de gemeente. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen draagt (financieel) bij aan verbeteringen in de wijken en dorpen. Initiatieven hiertoe dienen door anderen (gemeenten, dorpsraden, etc.) te worden genomen. In de prestatieafspraken met de gemeente Hulst is Woongoed ZeeuwsVlaanderen daartoe reeds verplichtingen aangegaan. Openbare ruimte Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is niet eerstverantwoordelijk voor de openbare ruimte en het openbare groen. Deze verantwoordelijkheid ligt bij de gemeenten. Echter bij de ontwikkeling van nieuwe wijken en herstructurering maakt Woongoed ZeeuwsVlaanderen afspraken met de gemeente over de invulling van de openbare ruimte en het openbaar groen. Veiligheid Woongoed Zeeuws-Vlaanderen vindt het belangrijk dat haar klanten zich in en rondom hun woningen veilig voelen. De corporatie investeert in veiligheidsmaatregelen in en rond de woningen, zoals verlichting en rookmelders. De mogelijkheden voor aanbrengen van verlichting op achterpaden wordt in 2009 onderzocht. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen voldoet aan de eisen die door het BBSH worden gesteld. Zo gauw het op zaken van openbare orde aankomt, voelen wij ons niet eerstverantwoordelijk en zijn andere partijen als politie en gemeente aan zet. (Ondernemingsplan 2009-2013) In 2009 is geen actie ondernomen om nogmaals te bezien of er mogelijkheden zijn voor het aanbrengen van verlichting in achterpaden. Wel zijn diverse verzoeken van bewoners ter verbetering van de veiligheid onderzocht. Het ging hier hoofdzakelijk over verlichting, onderhoud van openbare terreinen en het onveilige gevoel door gedrag van

73

buurtbewoners. Uit deze verzoeken blijkt vaak dat men vindt dat Woongoed ZeeuwsVlaanderen de problemen die er zijn, moet oplossen. Zaken die door Woongoed Zvl. aan de bewoners worden aangeboden worden niet overgenomen als dit geld voor- of inspanning van de bewoners verlangt. Probleem situaties van openbare orde worden aan gemeentes en politie doorgegeven, Wel volgt Woongoed Zvl. of er ook daadwerkelijk iets met zaken gedaan wordt. Overlastsituaties en een gevoel van onveiligheid door gedrag van anderen wordt door onze wijkbeheerders in behandeling genomen of indien nodig bij de politie gemeld. In de gemeente Terneuzen bestaat sinds dit jaar ook de mogelijkheid overlastsituatie te melden bij het project buurtbemiddeling. Het gevoel van onveiligheid door handel in verdovende middelen wordt aangepakt door het Convenant Ontmanteld (pag. 43)

Sociale cohesie Sociale cohesie of sociale samenhang betekent de situatie waarin buren een beroep op elkaar kunnen doen als dat nodig is. Om elkaar te helpen, om een boodschapje te doen, om de vuilnisbak buiten te zetten, om elkaar te durven aan spreken op overlast en dit samen op te lossen, enzovoorts. Om sociale cohesie te kunnen bereiken, moeten mensen elkaar in ieder geval kennen en durven aanspreken als dat nodig is. Woongoed ZeeuwsVlaanderen ziet het als haar eerstverantwoordelijke taak om te stimuleren dat haar huurders elkaar kennen en durven aanspreken. Dat daar ook sociale cohesie uit voortkomt zoals hierboven beschreven, kan Woongoed Zeeuws-Vlaanderen echter niet garanderen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen wil wijk- en dorpsraden stimuleren dat zij nieuwe bewoners wegwijs maken in de wijk of kern. Ook medewerkers van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen spelen hierin een rol. Er is een plan waarin wordt aangegeven wat die rol inhoudt. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen spreekt bewoners van een buurt aan op hun eigen verantwoordelijkheid waar het gaat om het creëren van een goede woonomgeving. (Ondernemingsplan 2009-2013) Sociale cohesie Door de individualisatie van de samenleving, wordt het steeds moeilijker om hier een goede inhoud aan te geven. Door het stimuleren van activiteiten die geïnitieerd worden uit de gemeenschap zelf willen we hier toch handen en voeten aan geven. Dit doen we door middel van het leefbaarheidfonds. Ook het ondersteunen van acties uit de verschillende dorpsraden kan de sociale cohesie verbeteren. Een voorbeeld hiervan is de poging om een MFC te realiseren in IJzendijke, waarbij bewoners (dorpsraad), ondernemingsverenigingen en sportverenigingen samenwerken naar één doel. Ook heeft Woongoed Zeeuws-Vlaanderen het mogelijk gemaakt dat het dorpshuis in Terhole bleef bestaan. Naast dit alles zijn het ook de wijkbeheerders van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen die hier inhoud aan proberen te geven. Men kan het woongenot verbeteren door met de mensen te praten en te adviseren en daardoor begrip voor de anderen te creëren . Ook proberen zij ouderen te activeren zich voor het complex waar zij wonen in te zetten. hand- en spandiensten in de openbare ruimtes en de bewoners met kleine dingen te helpen waartoe zij zelf niet meer in staat zijn. Ook activiteiten uit buurten georganiseerd door buurtbewoners worden door hen ondersteund en begeleid.

74

Combinaties van wonen, zorg en welzijn Het beleid van de overheid is erop gericht dat senioren zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen onderschrijft dit beleid. Voor de zelfstandigheid van senioren is echter meer nodig dan enkel een geschikte woning. Gezien de kleine schaal van het grootste deel van de veertig kernen waarin Woongoed Zeeuws-Vlaanderen actief is, is het niet haalbaar om overal combinaties van wonen, zorg en welzijn te realiseren. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen onderzoekt in hoeverre investeringen in de mobiliteit van senioren tot de gewenste oplossingen kunnen leiden. Daarbij wordt uitgegaan van de gedachte dat als het onmogelijk is om allerlei (welzijns)voorzieningen naar de senioren toe te brengen, senioren in staat moeten worden gesteld om naar die (welzijns)voorzieningen toe te gaan. Op het moment dat zij in kleine kernen wonen, waar geen voorzieningen zoals winkels, dienstverlening en welzijnsactiviteiten aanwezig zijn, dan zou er vervoer georganiseerd moet worden naar plekken waar dat wel het geval is. De resultaten van het onderzoek naar mobiliteits- en gemaksdiensten voor senioren zijn bekend op 1 maart 2009. Daar waar de schaal van de woonkern het toelaat, heeft Woongoed ZeeuwsVlaanderen woonzorgcomplexen gerealiseerd en zal dat blijven doen. Het spreekt voor zich dat er naast het wonen niet alleen aandacht is voor voldoende zorgvoorzieningen, maar zeker ook voor de aanwezigheid van welzijnsdiensten. (Ondernemingsplan 2009-2013) In maart heeft Woongoed Zeeuws-Vlaanderen een bijeenkomst georganiseerd voor haar belanghouders, met als thema ‘flexibel vervoer in Zeeuws-Vlaanderen’. Als verhuurder van ongeveer 6.300 woningen in veertig veelal kleine, kernen, hebben wij er belang bij dat mensen met plezier in deze kernen wonen. Niet alleen omdat dit de verhuurbaarheid van onze woningen ten goede komt, maar vooral om de leefbaarheid in de kernen te behouden en waar mogelijk te verbeteren. Tenslotte stellen wij ons als doel om ouderen in staat te stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen waar zij nu wonen. Wij constateren dat het voorzieningenniveau in de kleine kernen onder druk staat. We voorzien in het licht van de krimp ook niet dat dit de komende decennia zal veranderen. Mobiliteit is daardoor steeds belangrijker. Mensen in de kleine kernen moeten immers mobiel zijn om bij winkels, zorg- en welzijnsvoorzieningen, gezondheidszorg, sport-, culturele en –uitgaansvoorzieningen te komen, maar ook voor het bezoeken van vrienden en familie in andere kernen. Een groot deel van de Zeeuws-Vlamingen heeft een eigen auto, maar er zijn mensen voor wie mobiliteit niet zo vanzelfsprekend is. Zij zijn afhankelijk van o.a. het openbaar vervoer. Het bestaande openbaar vervoer kent echter nadelen, waardoor mensen er geen of te weinig gebruik van maken. Tijdens de bijeenkomst is de vraag voorgelegd of het wenselijk is om een (ver)nieuw(d) vervoersysteem in Zeeuws-Vlaanderen te ontwikkelen dat het bewoners en bezoekers mogelijk maakt om de hele dag door de voorzieningen te bezoeken die onze regio rijk is? Hoe zou dat nieuwe systeem er volgens u uit moeten zien? De uitkomst van deze bijeenkomst heeft er toe geleid dat Woongoed ZeeuwsVlaanderen voor een periode van drie jaar jaarlijks een bedrag van € 100.000 uit het leefbaarheidfonds beschikbaar stelt – onder bepaalde voorwaarden - voor de verbetering van het openbaar vervoer in Zeeuws-Vlaanderen. Inmiddels is in de begroting voor 2010 het budget voor het leefbaarheidfonds teruggebracht naar € 100.000, waarvan € 75.000 wordt bestemd voor het project Mobiliteit. Uit financiële overwegingen ziet Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zich genoodzaakt het budget in genoemde bij te stellen.

75

Ondersteuning initiatieven Woongoed Zeeuws-Vlaanderen ondersteunt initiatieven die de leefbaarheid bevorderen. Daar waar er keuzes moeten worden gemaakt, ondersteunt Woongoed Zeeuws-Vlaanderen bij voorkeur initiatieven van groepen van bewoners. De corporatie heeft hiervoor een leefbaarheidsbudget beschikbaar om initiatieven van (formele) bewonersgroepen te ondersteunen die ten doel hebben de leefbaarheid van kernen en wijken te bevorderen. Ook initiatieven met een Zeeuws-Vlaams breed karakter kunnen een beroep doen op dit fonds. Dit budget bedraagt jaarlijks € 200.000,00. In een folder is bekend gemaakt voor welke doelen en onder welke voorwaarden groepen gebruik kunnen maken vanuit dit fonds. (Ondernemingsplan 2009-2013) Een greep uit de projecten en activiteiten die mede door een bijdrage uit dit budget mogelijk zijn gemaakt: o Activiteiten voor ouderen (Diaconie Zuidwesthoek, KBO Zeeland) o Aanschaf div. geluidsinstallatie (Aardenburg, Zaamslag, Kloosterzande) o Aanschaf div. speeltoestellen (Philippine, Retranchement) o Aanschaf biljart – Aardenburg o Plaatsen Travalje – Cadzand o Transportkosten Voedselbank Zeeuws-Vlaanderen o Amateurkunst (weekend van de amateurkunst, kunstroute) o Restauratie kerk – Ossenisse o Financiering school- en sociale activiteiten kinderen uit lagere sociale klasse – St. Leergeld Terneuzen o Jubileum Zonnebloem o Visserijfeesten – Breskens o Aanschaf podiumdelen, Terhole o 500 jaar Breskens o Verbouwing en herinrichting jeugdhonk – Westdorpe o Rockconcert Ypsilon Zeeuws-Vlaanderen Toegankelijkheid van woningen en woongebouwen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen gaat er vanuit dat zorgbehoevenden een zo normaal mogelijk leven moeten kunnen leiden. De scheiding van wonen en zorg is voor ons een vanzelfsprekend uitgangspunt. In ons strategische voorraadbeleid hebben we doelstellingen opgenomen voor het geschikt maken van bestaande woningen voor de zorgbehoevende doelgroep. Daarnaast zal een flink deel van de nieuwbouw geschikt zijn voor deze doelgroep. Het aandeel van deze doelgroep zal de komende jaren aanzienlijk toenemen. Met de inspanningen die zijn gepland in ons strategisch voorraadbeleid en de nieuwbouwprojecten denken we in staat te zijn tegemoet te komen aan de stijgende vraag. Permanent onderzoek dient aan te tonen in hoeverre deze veronderstelling juist is. (Ondernemingsplan 2009-2013)

76

Overige thema’s die met leefbaarheid te maken hebben Op andere taakvelden zijn andere partijen eerstverantwoordelijk. Soms voelt Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zich echter ook medeverantwoordelijk, omdat het taakvelden betreft die invloed hebben op het plezierig wonen van klanten. Daar waar medeverantwoordelijkheid wordt gevoeld, wordt in ieder geval een actieve, signalerende en doorverwijzende rol vervuld naar partijen die eerstverantwoordelijk zijn. Dit is echter nog niet voldoende. Woongoed Zeeuws-Vlaanderen wil bovendien een bijdrage leveren aan concrete voorstellen van andere partijen. Dat kan in de vorm van het bouwen en beheren van vastgoed, het organiseren van diensten of door middel van een financiële bijdrage. Als eerstverantwoordelijke partijen op dat gebied hun verantwoordelijkheid niet of onvoldoende nemen, dan wijst Woongoed ZeeuwsVlaanderen hen hierop en probeert die partijen te activeren. Zo nodig wordt zelfs tijdelijk de regie genomen om tot gezamenlijke oplossingen te komen. Enkele voorbeelden van taakvelden waarop Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zich medeverantwoordelijk voelt en hoe en de wijze waarop daaraan invulling wordt gegeven, zijn: • Onderwijsvoorzieningen: Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is medeverantwoordelijk voor het realiseren van brede scholen in de regio. Haar rol betreft hier het bouwen van onderwijsvastgoed. Dat deze maatschappelijke investeringen niet altijd rendabel zijn, wordt in voorkomende gevallen op de koop toe genomen. Uitgangspunt is een sluitende exploitatie. • Datzelfde geldt voor welzijnsvoorzieningen: Woongoed Zeeuws-Vlaanderen voelt zich medeverantwoordelijk voor het realiseren van goede welzijnsvoorzieningen. Haar rol betreft het bouwen van welzijnsvastgoed. • Winkelvoorzieningen: voor de leefbaarheid van kleine kernen kan het van groot belang zijn om een winkelvoorziening te handhaven. De rol van Woongoed ZeeuwsVlaanderen kan hier betreffen het bouwen of beheren van winkelvoorzieningen. De exploitatie van een dergelijke voorziening is geen zaak van Woongoed ZeeuwsVlaanderen. • Werkgelegenheid: Woongoed Zeeuws-Vlaanderen voelt zich medeverantwoordelijk voor werkgelegenheidsvoorzieningen. Haar rol ligt dan voornamelijk in deelname (ook financieel) aan streekpromotie en acquisitie. Vanzelfsprekend wordt de verantwoordelijkheid genomen als er voor nieuwe groepen woonruimte nodig is. • Netwerk: Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is actief in netwerken op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Het uitwisselen van gegevens waardoor kwetsbare bewoners een zo adequaat mogelijk aanbod van hulp- en dienstverlening krijgen, is essentieel. Uiteraard worden de geldende privacy beschermingsprotocollen en –regels volledig gerespecteerd. (Ondernemingsplan 2009-2013) Overige thema’s Als we praten over het bouwen en beheren van vastgoed kunnen we als voorbeeld noemen de diverse brede scholen die gerealiseerd gaan worden, het gemeenschapscentrum in Zaamslag, de woonzorgcentra in Westdorpe, Oostburg, St. Jansteen en Philippine, de aanbouw van de Okkernoot, het Bolwerk in Sas van Gent en de voorbereidingen van de bouw van twee gezondheidscentra in Axel en Clinge. Verder willen wij mee participeren in de realisatie van de Foyer de Jeunesse in Terneuzen en het MFC in IJzendijke. Deze projecten kunnen als leefbaarheids verbeterende projecten gezien worden. In Hoofdplaat zijn we momenteel de mogelijkheid aan het onderzoeken om een winkelpand aan te kopen en deze weer terug aan de uitbater te verhuren. Op deze manier willen wij het voortbestaan van de winkel voor de toekomst beter garanderen De verkoop van een pand in Zuiddorpe is niet doorgegaan.

77

Op het gebied van werkgelegenheid zijn we verbonden aan diverse streekpromotieactiviteiten zoals ‘Uw Nieuwe Toekomst’, emigratiebeurs, Woonbeurs Goes en uiteraard zijn we zelf de beste ambassadeurs. Netwerken zijn er over de gehele linie binnen Woongoed Zeeuws-Vlaanderen gerealiseerd. Op het gebied van financiële, bouwtechnische- en bewoners gerelateerde zaken zijn er diverse netwerken, zowel regionaal als landelijk,die het mogelijk maken relevante zaken met elkaar te bespreken. Het wiel hoeft in veel zaken niet opnieuw te worden uitgevonden en zijn we van elkaars handelen op de hoogte zodat dubbel werk zoveel mogelijk wordt uitgesloten Op deze manier zorgen we er voor dat er adequaat gehandeld wordt en zaken niet blijven liggen. Oplossingen zijn van groot belang. Actief mee werken aan de verbetering van de leefbaarheid op welk gebied dan ook is essentieel.

78

VII Rapport van bevindingen volkshuisvestingsverslag

79

80

81

82

83

JAARREKENING 2009

84

I. BALANS PER 31 december 2009 ACTIVA VASTE ACTIVA

Ref.

Materiële vaste activa: Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Totaal materiële vaste activa

IV.1 IV.1.1 IV.1.2 IV.1.3

Financiële vaste activa: Te vorderen BWS Deelnemingen Leningen u.g. Beleggingen Latente belastingvordering Totaal financiële vaste activa

IV.2 IV.2.1 IV.2.2 IV.2.3 IV.2.4 IV.2.5

31 december 2009 €

31 december 2008 €

140.008.443 5.233.799 3.980.534

131.835.297 4.088.761 4.111.754

149.222.776

140.035.812

305.643 2.000.000 1.114.608 1.000.000 1.050.000 5.470.251

563.667 4.000.000 1.114.608 1.000.000 1.079.000 7.757.275

8.251.542

6.556.121

366.207 27.834 0 417.074 360.971 1.172.086

430.834 9.965 495.227 402.445 506.855 1.845.326

4.668.908

7.176

168.785.563

156.201.710

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden:

IV.3

Vorderingen: Huurdebiteuren Gemeenten/Rijk Belastingvordering Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen

IV.4 IV.4.1 IV.4.2 IV.4.3 IV.4.4 IV.4.5

Liquide middelen:

IV.4.6

TOTAAL

85

PASSIVA EIGEN VERMOGEN

Ref. IV.5

Overige reserves:

Voorzieningen Voorziening onrendabele top nieuwbouw Latente belastingverplichting

IV.6 IV.6.1 IV.6.2

Totaal voorzieningen Langlopende schulden: Leningen kredietinstellingen Waarborgsommen

IV.7 IV.7.1 IV.7.2

Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden: Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekering Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden

TOTAAL

IV.8 IV.8.1 IV.8.2 IV.8.3 IV.8.4

31 december 2009 €

31 december 2008 €

35.220.234

44.266.368

18.430.765 141.000

16.166.712 169.000

18.571.765

16.335.712

103.805.526 1.044.694

81.997.439 1.020.825

104.850.220

83.018.264

0 4.776.137 1.859.079 3.508.128

1.452.706 5.100.325 769.804 5.258.531

10.143.344

12.581.366

168.785.563

156.201.710

86

II. WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2009 Ref. BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Servicecontracten Verkoopopbrengsten onroerende goederen Gerealiseerde opbrengst projecten Overige bedrijfsopbrengsten

V.1 V.2 V.3 V.4 V.5 V.6 V.7

2009 €

2008 €

27.537.768 511.668 15.695 306.813 2.337.337 703.959 289.901

26.567.656 501.580 9.702 334.412 3.795.105 0 366.589

31.703.141

31.575.044

V.8

6.613.600

5.912.591

V.9

-1.087.340

224.576

V.10 V.11 V.12 V.13 V.14

23.857 3.352.156 1.028.267 12.933.148 13.106.357

29.333 3.368.951 983.014 15.641.957 22.103.198

Som der bedrijfslasten

35.970.045

48.263.620

BEDRIJFSRESULTAAT

- 4.266.904

- 16.688.576

240.992 4.285.750

240.438 4.356.407

- 8.311.662

- 20.804.545

- 734.472

1.350.799

- 9.046.134

-19.453.746

Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten

FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten

V.15 V.16

COMMERCIEEL RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTING BELASTINGEN Vennootschapsbelasting

JAARRESULTAAT NA BELASTING

87

V.17

III. KASSTROOMOVERZICHT (x 1000) Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: Mutatie egalisatierekening / voorzieningen Afschrijvingen / waardemutaties Overige

2008

2009

- 16.689

- 4.267

15.352 6.399 0

2.236 5.527 1.800 5.062

Veranderingen in werkkapitaal: Vorderingen Kortlopende schulden

- 1.049 3.726

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest Betaalde belasting naar de winst

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa

2.677

- 1.320

7.739

3.976 241 - 4.286 - 734

- 2.765

- 4.779

4.974

- 803

- 10.679 906

- 17.031 518 - 9.773

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten financiële vaste activa Uitgaven financiële vaste activa Ontvangsten uit langlopende schulden Aflossing langlopende schulden

- 1.023 - 297

240 - 4.356 1.351

Kasstroom uit operationele activiteiten

5.296

283 - 1.626 17.325 - 12.127

- 16.513

2.258 29 23.024 - 3.333

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

3.855

21.978

Mutatie geldmiddelen

- 944

4.662

88

IV TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2009 WAARDERINGSGRONDSLAGEN EN GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING De grondslagen voor waarderings- en resultaatbepaling zijn ontleend aan de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, waarin Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek is verwerkt. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat berusten op de grondslag van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, onder toepassing van de minimumwaarderingsregel, c.q. nominale waarde, tenzij anders vermeld. De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van voorgaand jaar. De overige posten zijn opgenomen voor de nominale waarde voor zover niet anders vermeld. Bij het samenstellen van de balans en winst- en verliesrekening is een bestendige gedragslijn in acht genomen. Winsten zijn verantwoord voor zover gerealiseerd, verliezen zijn opgenomen in het jaar waarin ze voorzienbaar zijn. Ontvangsten en uitgaven zijn aan het jaar toegerekend waarin de activiteiten plaatsvonden.

WAARDERINGSGRONDSLAGEN Materiële vaste activa Onroerende goederen in exploitatie De oorspronkelijke investeringen in complexen worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. De grond is gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. De verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt bepaald als de som van alle direct toe te rekenen uitgaven, eventueel vermeerderd met na-investeringen. Complex-indeling De complex-indeling in Product-Markt-Combinaties is gebaseerd op geografische ligging en ouderdom, omdat deze classificatie in het woningbeheer belangrijke van elkaar afwijkende financiële consequenties voor de waardering van het actief heeft. Bedrijfswaardeberekening De bedrijfswaarde van de onroerende goederen in exploitatie bedraagt per ultimo 2009 € 176 miljoen, exclusief waarde grond en Rentabiliteitswaarde correctie. Bij deze bedrijfswaardeberekening zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: -

huurstijging

-

huurderving variabele lastenstijging lastenstijging onderhoud disconteringsvoet

89

2010 2011 e.v.

1,20 % 2,00 % 2,00 % 2,25 % 3,25 % 6,00 %

Onroerende goederen in ontwikkeling Dit betreffen complexen in aanbouw die worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een eventueel bijzondere waardevermindering. Indien een bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, dan wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Onroerende goederen ten dienste van de exploitatie Deze activa zijn gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs, verminderd met de daarop toegepaste afschrijvingen op basis van de verwachte economische levensduur. De afschrijvingen zijn berekend volgens het lineaire systeem. Financiële vaste activa Te vorderen BWS De te vorderen subsidies ingevolge het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) 1992 worden jaarlijks verminderd met de ontvangen termijnen en verhoogd met rente over het jaarlijks resterend saldo. Langlopende belegde geldmiddelen De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvatten leningen en obligaties die tot de vervaldag zullen worden aangehouden. Deze vorderingen worden initieel gewaardeerd tegen reële waarde. Vervolgens worden deze leningen en obligaties gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Indien er bij de verstrekking van leningen of de verwerving van obligaties sprake is van disagio of agio, wordt dit gedurende de looptijd ten gunste respectievelijk ten laste van het resultaat gebracht. Transactiekosten worden verwerkt in de eerste waardering. Bijzondere waardeverminderingen worden in mindering gebracht op de geamortiseerde kostprijs en direct verantwoord in de winst-enverliesrekening. Deelneming Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft deelnemingen waar geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Deze minderheidsbelangen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of, indien hiertoe aanleiding bestaat, een lagere waarde. Ook voor financiële instrumenten beoordeelt de Woongoed Zeeuws-Vlaanderen op iedere balansdatum of er objectieve aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen van een financieel actief of een groep van financiële activa. Bij aanwezigheid van objectieve aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen bepaalt de Stichting de omvang van het verlies uit hoofde van de bijzondere waardeverminderingen, en verwerkt dit direct in de winst-en-verliesrekening. Vlottende activa Voorraden De aanwezige voorraden in de servicebussen evenals de kantoorvoorraad worden gewaardeerd tegen de laatste inkoopprijs. De voorraad grond en de voorraad koopwoningen zijn gewaardeerd tegen kostprijs, eventueel vermeerderd met bouwrente. De voorraad onderhanden werk koopwoningen is gewaardeerd tegen de werkelijke bouwkosten verminderd met de reeds in rekening gebrachte termijnen. Vorderingen De vorderingen zijn opgenomen tegen de nominale waarde onder aftrek van de nodig geachte afwaardering wegens oninbaarheid.

90

Voorzieningen Onrendabele investeringen nieuwbouw Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen, wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus aan deze investeringen toe te rekenen ontvangsten. Latente belastingenvorderingen- en verplichtingen Een voorziening voor latente belastingvorderingen en –verplichtingen wordt getroffen met behulp van de verplichtingenmethode voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen en hun belastinggrondslag en ook wanneer er sprake is van voorwaartse verrekenbare verliescompensatie. De berekening van de latente belastingvorderingen en -verplichtingen geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de in komende jaren geldende tarieven, voor zover reeds bij wet vastgesteld. Latente belastingvorderingen, met inbegrip van die voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie, worden gewaardeerd indien het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. Belastinglatenties worden gewaardeerd op basis van contante waarde. Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst-en-verliesrekening wordt verwerkt. Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indient dit noodzakelijk is, een voorziening wegens oninbaarheid in mindering gebracht.

91

RESULTAATBEPALING Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde grondslagen voor de balanswaardering. Bedrijfsopbrengsten worden toegerekend aan het jaar waarin de prestaties zijn verricht. Voor de toerekening van de bedrijfslasten wordt, waar mogelijk, de causale samenhang tussen baten en lasten als grondslag gehanteerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar worden in acht genomen, indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Bedrijfsopbrengsten Huren Deze opbrengsten betreffen de op het boekjaar betrekking hebbende netto huren, exclusief de vergoedingen voor levering van zaken en diensten, na aftrek van huurderving. Vergoedingen Deze opbrengsten bestaan uit de aan het boekjaar toegerekende vergoedingen van huurders (boven de netto huurprijs) voor leveringen van zaken en diensten na aftrek van gederfde vergoedingen. Servicecontracten Het betreft hier de opbrengsten van servicecontracten aan ex-huurders van ons die hun huurwoning hebben gekocht alsmede de opbrengsten van tuincontracten aan huurders. Tevens is hier ondergebracht het service-onderhoudspakket aan huurwoningen. Overheidsbijdragen Hieronder worden zowel de toerekening van overheidsbijdragen op basis van de egalisatierekeningen BWS als de overheidsbijdragen uit hoofde van andere subsidieregelingen verantwoord. Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder wordt onder andere de opbrengst wegens de reguliere verkoop van huurwoningen, het afsluiten van nieuwe huurcontracten en de opbrengst van overige dienstverlening aan derden verantwoord. Bedrijfslasten Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa De afschrijvingen op (im)materiële vaste activa wordt gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Met een mogelijke restwaarde wordt geen rekening gehouden. Erfpacht De jaarlijkse canons hiervoor zijn onder deze post opgenomen. De looptijd varieert van 40 tot 70 jaar. Lonen, salarissen en sociale lasten Hieronder zijn de lonen, salarissen en de sociale lasten met betrekking tot de in het boekjaar werkzame werknemers opgenomen. De pensioenregeling, welke is geregeld in de CAO Woondiensten, is ondergebracht bij SPW (Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties). De regeling wordt uitgevoerd door Cordares. De regeling kwalificeert als een toegezegde pensioenregeling. Woongoed ZeeuwsVlaanderen is bij een eventueel tekort niet verplicht om een aanvullende bijdrage te doen anders dan hogere toekomstige premies.

92

Lasten onderhoud Hieronder vallen alle kosten van zowel klein en groot onderhoud, alsmede de kosten voor het strategisch voorraadbeheer. Overige bedrijfslasten Onder deze post zijn alle overige bedrijfslasten verantwoord. Financiële baten en lasten Rentebaten Als rentebaten worden de (te) ontvangen rentevergoedingen op banktegoeden, deposito’s, verstrekte geldleningen en overige liquide middelen verantwoord. Rentelasten Onder deze post zijn zowel de rentelasten met betrekking tot de schulden als de toegerekende rente aan de egalisatierekeningen opgenomen. Buitengewone baten en lasten Dit betreft uitsluitend die baten en lasten welke niet uit de normale bedrijfsactiviteiten voortkomen, van incidentele aard zijn en door de grootte van de betreffende posten het inzicht in de normale baten en lasten zouden verstoren, indien deze tot het normale bedrijfsresultaat zouden worden gerekend. Belastingen Vanaf 1 januari 2008 is Woongoed Zeeuws-Vlaanderen integraal belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Een en ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO). In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaatneming. De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.

93

Financiële instrumenten Marktrisico Woongoed Zeeuws-Vlaanderen schat de risico’s ten aanzien van de waardering van effecten, opgenomen onder financiële vaste activa en effecten, opgenomen onder vlottende activa marginaal in. Valutarisico Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is alleen werkzaam in Nederland en loopt geen valutarisico. Renterisico Woongoed Zeeuws-Vlaanderen loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder financiële vaste activa, effecten en liquide middelen) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden (waaronder schulden aan kredietinstellingen). Kredietrisico Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft geen significante concentraties van kredietrisico en maakt gebruik van meerdere banken teneinde over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken. Voor zover noodzakelijk worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten. Liquiditeitsrisico Woongoed Zeeuws-Vlaanderen maakt gebruik van meerdere banken om over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken. Voor zover noodzakelijk, worden nadere zekerheden verstrekt aan de bank voor beschikbare kredietfaciliteiten. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het nettoresultaat aangepast voor posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot de operationele activiteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen onder aftrek van bankkredieten. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten). De investeringen in materiële vaste activa worden opgenomen onder aftrek van de onder overige schulden voorkomende verplichtingen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.

94

VASTE ACTIVA IV.1 MATERIËLE VASTE ACTIVA

IV.1.1 MVA in exploitatie Stand per 1 januari Aanschafwaarde Waardeveranderingen Afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari

IV.1.2 MVA in ontwikkeling

IV.1.3 MVA t.d.v. exploitatie

Totaal

182.571.898 -224.576 -50.512.025 131.835.297

4.088.761 0 0 4.088.761

4.582.791 0 -471.037 4.111.754

191.243.450 -224.576 -50.983.062 140.035.812

1.087.340 10.394.614 3.558.399

0 4.703.437 -3.558.399

0 132.921 0

1.087.340 15.230.972 0

-517.747 -6.349.460 8.173.146

0 0 1.145.038

0 -264.141 -131.220

-517.747 -6.613.601 9.186.964

Stand per 31 december Aanschafwaarde Waardeveranderingen Afschrijvingen

186.383.276 1.087.340 -47.462.173

5.233.799 0 0

4.582.791 0 -602.257

196.199.866 1.087.340 -48.064.430

Boekwaarde per 31 december

140.008.443

5.233.799

3.980.534

149.222.776

Mutaties boekjaar Waardeveranderingen Investeringen en aankopen Overboekingen Desinvesteringen sloop en verkoop Afschrijvingen Totaal mutaties

De afschrijvingstermijnen en gevolgde systematiek luiden als volgt: – Grond geen afschrijvingen – Stichtingskosten lineair 50 jaar – C.V. installaties lineair 25 jaar – Liften lineair 20 jaar – Isolatie lineair 15 jaar – Garages lineair 50 jaar – Bedrijfsruimten lineair 50 jaar – Overige zaken lineair 15 jaar De WOZ-waarde van de MVA in exploitatie bedraagt per 31 december 2009 € 613.389.600. Het kantoorpand heeft per 31 december 2009 een WOZ-waarde van € 2.547.000. De onroerende goederen in exploitatie zijn verzekerd, en wel tegen een vaste premie per woning, onafhankelijk van de verzekerde waarde. Onderverzekering is dan niet meer van toepassing. Het onroerend goed is nagenoeg in zijn geheel gefinancierd met rijksleningen of met kapitaalmarktleningen onder overheidsgarantie. Er zijn geen hypothecaire zekerheden afgegeven.

95

Bedrijfswaarde van de vaste activa in exploitatie Het verloop van de bedrijfswaarde is als volgt: Bedrijfswaarde 2008 inclusief grond en rentabiliteitswaarde-correctie Restwaarde grond 2008 Rentabilteitswaardecorrectie 2008

192.952.595 -18.969.678 -9.057.392

Bedrijfswaarde 2008 (kasstromen) 164.925.525 Autonome ontwikkeling Vrijval kasstromen Effect 1 jaar opschuiven

-4.897.223 9.717.591

Totaal autonome ontwikkeling 169.745.893 Subtotaal autonome ontwikkeling 4.820.368 Voorraadmutaties Sloop Verkoop Nieuwbouw Aankoop Overige nieuwe vhe’s Overige mutaties en woninggegevens Subtotaal voorraadmutaties Parameterwijzigingen Indexatie kosten Indexatie huur Levensduur Subtotaal parameterwijzigingen Niveauwijzigingen Planm. oh, klachten oh, mutatie oh en cv + overig SVB kosten Investeringen SVB + planmatig Verkoop en sloop Belasting en verzekeringen Personeelskosten Bedrijfskosten Subtotaal niveauwijzigingen

-268.918 -1.562.319 4.229.787 3.574.610 474.676 1.979.812 8.427.648

1.410.311 -2.355.545 4.625.772 3.680.538

-7.746.901 1.249.596 -4.844.853 3.388.099 -18.084 1.579.347 49.282 -6.343.514

Bedrijfswaarde 2009 (kasstromen) 175.510.565 Restwaarde grond 2009 Rentabiliteitswaardecorrectie 2009

19.136.461 11.492.240

Bedrijfswaarde 2009 206.139.266

96

Materiële vaste activa in ontwikkeling Per 31 december 2009 zijn de volgende projecten verantwoord onder de Materiële Vaste Activa in Ontwikkeling: Boekjaar Voorgaand boekjaar

Aardenburg – Coensdike Breskens – Multifunctioneel centrum Clinge – Vermeerplein IJzendijke – Multifunct.centrum/Zwembad Kloosterzande – Antonius Oostburg – De Burght Sas van Gent – Vredestraat Sluis – J.v.Dalestraat/1Novemberstraat St.Jansteen – Woonzorgcomplex St.Jansteen – Woonzorgcomplex + aanleunwon. Westdorpe – Woonwagencentrum Westdorpe – ’t Verlaet Zaamslag – Molenhof Zuiddorpe – Lindenhof

€ €

11.006 0 19.893 7.021 412.760 1.198.869 238.016 0 1.153.436 1.538.135 2.517 92.889 0 559.257 5.233.799

€ €

6.597 35.110 0 7.021 411.281 885.094 0 376.880 0 1.596.926 0 0 769.852 0 4.088.761

De projecten waarvan de gerealiseerde kosten ultimo 2009 lager zijn dan de voorziening zijn in mindering gebracht op de voorziening en zijn verantwoord in hoofdstuk IV.6.1. Voorzieningen. Verzekering De onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie zijn als volgt verzekerd: Omschrijving Verzekerd bedrag Laatste wijziging Omschrijving verzekering

Kantoorgebouwen Kantoorinventarissen Computerverzekering Reconstructieverzekering CAR-verzekering

6.985.185 831.500 594.000 500.000 35.542.438

01-01-2009 Uitgebreide opstal 01-01-2009 Uitgebreide dekking gevaren/ gebeurtenissen 01-01-2009 Verzekering hardware 01-01-2009 Verzekering software - bestanden 01-01-2009 Verzekering lopende projecten

Zekerheden Voor de als zekerheid aan leningen verbonden materiële vaste activa, wordt verwezen naar de toelichting op de langlopende schulden.

97

IV.2 FINANCIËLE VASTE ACTIVA De mutaties in de financiële vaste activa zijn in het navolgende schema samengevat: Te vorderen Deelnemingen Langlopende Belegging Latente BWS belegde Belasting geldleningen Vordering u.g. 1 januari 2009 Boekwaarde

563.667

4.000.000

1.114.608

1.000.000

1.079.000

Mutaties 2009 Investeringen Afschrijvingen/aflossingen Dotatie beginbalans Overige mutaties

0 258.024 0 0

0 2.000.000 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 -29.000

Totaal mutaties

258.024

2.000.000

0

0

0

31 december 2009 Boekwaarde

305.643

2.000.000

1.114.608

1.000.000

1.050.000

IV.2.1 Te vorderen BWS Boekjaar

De vorderingen per complex zijn als volgt: 86 woningen Axel 9 woningen Clinge/St. Jansteen 6 woningen Koewacht 27 woningen Oostburg 85 woningen Aardenburg 21 woningen IJzendijke

€ €

Voorgaand boekjaar

55.889 12.532 26.965 107.758 102.499 0 305.643

€ €

88.107 15.367 29.801 116.549 122.385 191.458 563.667

Het rijk heeft besloten om tot verplichte afkoop over te gaan van de nog verschuldigde geldelijke steun die op grond van het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) voor de jaren 1992 t/m 1994 is toegekend. Voor de gemeente Sluis betreft dit het complex KWSH00001, Handboogstraat 8 tot en met 50 te IJzendijke. De komende jaren zullen meerdere complexen worden afgekocht. IV.2.2 Deelnemingen CV Cité Casa Confetti

€ €

0 2.000.000 2.000.000

€ €

2.000.000 2.000.000 4.000.000

Het kapitaalaandeel in Casa Confetti bedraagt 6,90 %.

98

Boekjaar

IV.2.3 Langlopende belegde geldmiddelen leningen u.g WIF Hypotheek dorpshuis Terhole

IV.2.4 Beleggingen WIF

Voorgaand boekjaar

€ €

1.000.000 114.608 1.114.608

€ €

1.000.000 114.608 1.114.608

€ €

1.000.000 1.000.000

€ €

1.000.000 1.000.000

IV.2.5 Latente belastingvordering Als gevolg van het waarderingsverschil tussen de fiscale en commerciële waarde van de leningenportefeuille is tegen het nominale belastingtarief van 25 % een actieve latentie gevormd. Het waarderingsverschil per 31 december 2009 bedraagt circa € 4,2 miljoen (fiscaal gunstiger).

99

VLOTTENDE ACTIVA Boekjaar

IV.3 VOORRADEN

Voorgaand boekjaar

€

8.251.542

€

6.556.121

€ €

915.843 46.220 728.208 416.121 963.970 397.666 0 3.468.028

€ €

1.848.293 44.295 728.208 416.121 839.994 393.775 375.053 4.645.739

€ €

335.949 298.607 0 322.651 91.375 2.361.881 3.410.463

€ €

687.898 431.323 48.455 0 0 0 1.167.676

€ €

10.984 1.214.750 30.172 0 0 1.255.906

€ €

0 0 0 379.079 280.586 659.665

€ €

82.935 34.210 117.145

€ €

48.831 34.210 83.041

€ € €

187.137 229.070 416.207 50.000 366.207

€ € €

218.063 262.771 480.834 50.000 430.834

Voorraad gebouwen/grond voor verkoop: Voorraad grond voor verkoop Breskens – Roode Polder Clinge – Molenstraat Clinge – Sterredreef Eede – Bewester Graauw – Kavels Lamswaarde – Achterstraat Zaamslag – Molenhof

Voorraad gebouwen voor verkoop Axel – Bastion Hengstdijk – Norbertijnenstraat Breskens – Wijkgebouw Sluis – J.H. van Dalestraat Zaamslag – Bibliotheek Zaamslag – Molenhof

Voorraad onderhanden werk T.b.v. koopwoningen: Axel – Kleine Kreek Breskens – Roode Polder Sas van Gent – Witte Wijk Sluis – koopwoningen J.v.Dalestr/Geweldigerstr. Zaamslag – koopwoningen/kavels

Materiaal Voorraad Voorraad AMI toestellen

IV.4 VORDERINGEN IV.4.1 Huurdebiteuren 1. Huidige bewoners 2. Vertrokken bewoners AF: Afwaardering i.v.m. dubieuze debiteuren TOTAAL

De achterstand per 31 december 2009, uitgedrukt in een percentage van de te ontvangen huur over 2009, was 1,45 % tegen 1,74 % per 31 december 2008.

100

Boekjaar

IV.4.2 Gemeente/Rijk Bijdrage ineens Miva-woningen Bijdrage in exploitatietekort

€ €

Voorgaand Boekjaar

27.834 0 27.834

€ €

2.569 7.396 9.965

0 0 0 0

€ €

67.422 113.107 314.698 495.227

IV.4.3 Belastingvordering De acute belastingpositie ultimo 2009 is als volgt samengesteld: Jaarlast vennootschapsbelasting 2006 € Jaarlast vennootschapsbelasting 2007 Jaarlast vennootschapsbelasting 2008 €

Bovenstaande bedragen zijn de opgebouwde compensabele verliezen. De compensabele verliezen zijn in 2009 verrekend.

IV.4.4 Overige vorderingen Te vorderen bedragen nieuwbouw Onderhoudsdebiteuren Overige debiteuren Wisselingsdebiteuren Pensioenpremies AF: Afwaardering i.v.m. dubieuze debiteuren TOTAAL

IV.4.5 Overlopende activa Voorbereidingskosten groot onderhoud en Miva’s onderhanden werk Geld onderweg en diverse kruisposten Diverse depotbedragen Vooruitbetaalde bedragen Te verrekenen met VVE Pinautomaat Nog niet verschenen bijdragen in het expl.tekort Niet vervallen rente Rente rekening-courant en beleggingen

€ € €

35.992 7.398 212.668 231.016 0 487.074 70.000 417.074

€ € €

41.261 6.635 241.945 182.058 546 472.445 70.000 402.445

€ €

71.392 120.221 2.374 0 113.884 855 0 52.245 0 360.971

€ €

4.091 74.349 2.374 16.806 301.514 1.184 37.892 3.775 64.870 506.855

€ €

2.067 4.662.150 4.691 4.668.908

€ €

2.406 0 4.770 7.176

IV.4.6 Liquide middelen Direct opvraagbaar: Kas Rekening-courant Fortis Rekening-courant Fortis België

101

PASSIVA IV.5 EIGEN VERMOGEN Boekjaar Overige reserves Stand Algemene Bedrijfsreserve

Voorgaand Boekjaar

€

35.220.234

€

44.266.368

Saldo per 1 januari

€

44.266.368

€

63.720.114

Jaarresultaat boekjaar Saldo per 31 december

€

- 9.046.134 35.220.234

€

-19.453.746 44.266.368

Het verloop is als volgt:

102

IV.6 VOORZIENINGEN IV.6.1 Voorziening onrendabele top nieuwbouw In de voorziening voor onrendabele investeringen zijn de volgende projecten opgenomen:

Project Axel Buitenweg Breskens MFC Graauw – nw best.plan Oostburg MFC Philippine WZC Sas v. Gent Bolwerk Sas v. Gent Canadaln aanl. Sas v. Gent Canadaln MFA Sas v. Gent Vredestraat Schoondijke De Okkernoot Sluis - Van Dalestraat St. Janst. WZC + aanl. Westdorpe - 't Verlaet Zaamslag Molenhof Totalen

Bruto voorziening per 31-12-08

Netto voorziening per 31-12-08

2.880.609

2.329.785

0

151.735

0

2.880.609

2.178.050

0

-35.110

1.500.000

14.520

0

1.500.000

1.450.370

487.880

487.880

0

0

-487.880

0

0

0

0

4.000.000

22.672

0

4.000.000

3.977.328

2.871.690

2.735.487

0

56.082

0

2.871.690

2.679.405

300.000

190.966

69.051

2.294

0

369.051

257.723

2.859.411

2.859.411

0

0

0

2.859.411

2.859.411

1.452.653

1.413.614

0

187.881

0

1.452.653

1.225.733

3.947.207

3.580.644

0

2.316.860

0

3.947.207

1.263.784

491.460

483.749

12.671

114.275

0

504.131

382.145

204.063

204.063

0

0

-204.063

0

0

1.304.452

1.245.661

44.827

96.604

0

1.349.279

1.193.884

1.482.329

1.374.208

-260.967

262.054

0

1.221.362

851.187

2.297.813

2.297.813

0

2.186.068

0

111.745

111.745

20.579.567

19.168.171

5.365.582

5.411.045

-691.943

23.067.138

18.430.765

Onttrekking 2009

Dotatie 2009

Bruto Netto voorziening voorziening per per 31-12-09 31-12-09

Overig 2009

IV.6.2 Latente belastingverplichting Als gevolg van het waarderingsverschil tussen de fiscale en commerciële waarde van het kantoorpand en de leningen u.g. is tegen het nominaal belastingtarief van 25 % een passieve latentie gevormd.

Beginstand 01-01-2009 Dotatie Mutaties Eindstand 31-12-2009

103

Kantoorpand 150.000

Leningen u.g. 19.000

Totaal 169.000

- 25.000 125.000

- 3.000 16.000

-28.000 141.000

IV.7 SCHULDEN OP LANGE TERMIJN IV.7.1 Leningen verdeeld naar looptijd Boekjaar Onder overheidsgarantie < 5 jr Onder overheidsgarantie > 5 jr

€ €

10.209.610 94.787.828

Voorgaand Boekjaar € 3.029.633 € 82.300.615

Rentevoet en aflossingssysteem De gemiddelde rentevoet van de langer dan 1 jaar uitstaande leningen bedraagt circa 4,48 % (in 2008: 4,97 %) Verloop van de schuldrestanten Het verloop van de schuldrestanten is als volgt Schuldrestant per 1 januari Nieuwe leningen in lopend boekjaar Geprognotiseerde aflossingen lopend boekjaar Af: werkelijke aflossing in boekjaar Af: extra aflossing in boekjaar

€ € -

81.997.439 23.000.000 3.332.809 108.330.248 -3.332.810 0

€ € -

67.778.365 17.300.000 12.378.600 97.456.965 -12.126.986 269

Schuldrestant per 31 december

€

104.997.438

€

85.330.248

Aflossingen in volgend boekjaar

-

-1.191.912

-

-3.332.809

Totaal langlopende leningen

€

103.805.526

€

81.997.439

€ €

755.433 289.261 1.044.694

€ €

744.903 275.922 1.020.825

IV.7.2 Waarborgsommen a. Waarborgsommen b. Rente waarborgsommen

104

IV.8 KORTLOPENDE SCHULDEN Boekjaar

IV.8.1 Schulden aan kredietinstellingen Rekening/courant Fortis

€ €

Voorgaand Boekjaar

0 0

€ €

1.452.706 1.452.706

Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft een rekening courant faciliteit van € 4.000.000. Te gebruiken in de vorm van: debetstanden in rekening courant, het doen stellen van garanties voor rekening en risico van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen en kasgeldleningen van 1 tot 12 maanden. Verstrekte zekerheden betreft de borging Waarborgfonds Sociale Woningbouw. IV.8.2 Schulden aan leveranciers Diverse crediteuren Crediteuren nieuwbouw

IV.8.3 Belastingen en premies sociale verzekeringen Af te dragen BTW Te betalen vennootschapsbelasting Af te dragen loonbelasting/premies werknemersverzekeringen

IV.8.4 Overlopende passiva Niet vervallen rente Jaarlijkse aflossing Aflossing eindelooptijd leningen Vooruit ontvangen bedragen Maatschappelijke investeringen Afrekening VVE Afrekening inzake leveringen en diensten Diverse kruisposten

105

€ €

3.109.028 1.667.109 4.776.137

€ €

3.892.250 1.208.075 5.100.325

€ -

1.432.333 238.245

€ -

574.054 0

€

188.501 1.859.079

€

195.750 769.804

€ €

1.866.410 1.191.912 0 434.654 0 0 12.017 3.135 3.508.128

€ €

1.424.085 1.131.269 2.201.539 442.319 27.000 1.568 18.449 12.302 5.258.531

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Lease-auto’s Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft op 31 december 2009 31 lease-auto’s met een totale fiscale waarde van € 793.417. De looptijd van het leasecontract bedraagt 5 jaar en is ingegaan in 2004, 2005, 2006, 2007, 2008 en 2009. Het jaarlijkse leasebedrag dat hiermee gemoeid is bedraagt € 148.759. Borgstelling Ter financiering van nieuwbouwcomplexen zijn kapitaalmarktleningen aangetrokken met borgstelling door het Waarborgfonds Sociale Woningen (WSW) voor een bedrag van € 100.407.957. Ten behoeve van borging van het vermogen door het waarborgfonds, dient een obligo te worden aangehouden van 3,85 % van het schuldrestant van de door het WSW gewaarborgde leningen. Bijzondere projectsteun In 2009 is in verband met de bijzondere projectsteun een heffing van het Centraal Fonds voor de volkshuisvesting opgelegd van € 263.500. De verwachting is dat dit een structurele post is voor de komende jaren. Investeringsverplichtingen Er zijn niet in de balans opgenomen verplichtingen voor nieuwbouw tot een bedrag van € 6.104.500 Financiële instrumenten Gedurende het verslagjaar is het treasury statuut waarin opgenomen het financieel beleid vastgesteld door de financiële commissie. In het treasurystatuut wordt het gebruik van niet complexe derivaten onder voorwaarden toegestaan. Deze instrumenten worden uitsluitend toegepast in het kader van beperking van renterisico's/looptijdrisico's. Toegepaste grondslagen voor de verwerking van deze instrumenten zijn volledig in overeenstemming met hetgeen algemeen aanvaard is. Hieronder wordt nader informatie verstrekt over de instrumenten die gebruikt worden voor het beheersen van rente- en looptijdenrisico's, alsmede over de omvang en risico's van deze instrumenten. Het rente- en looptijdenbeleid van de corporatie is erop gericht jaarlijks niet meer dan 10% risico te lopen. Dit wordt gerealiseerd door: o rente swap: variabele en vaste rente in relatie tot onderliggende leningen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de marktwaarde en boekwaarde van de verschillende financiële instrumenten per 31 december 2009: 2009 reële waarde - rente-swap

- 171.531

2008 reële waarde 157.438

De renteswap heeft betrekking op een lening ten bedrage van € 4.500.000. De vaste rentevergoeding op deze lening is met deze renteswap omgezet in een variabele rente op basis van EURIBOR; per 31 december 2009 0,9930 %.

106

V TOELICHTING OP DE WINST- EN VERLIESREKENING OVER HET BOEKJAAR 2009 Het jaarresultaat volgens de winst- en verliesrekening over 2009 bedraagt NEGATIEF € 9 miljoen tegen NEGATIEF € 19,5 miljoen in 2008. Het verschil tussen het resultaat van 2009 en 2008 van circa € 10,5 miljoen is voornamelijk ontstaan door: Voordelige verschillen Positieve waardeverandering materiële vaste activa Meer huuropbrengsten Voordelig gerealiseerd resultaat projecten Lagere lasten onderhoud Positieve mutaties onrendabele top Lagere overige algemene beheerskosten

Nadelige verschillen Onrendabele top Biervliet Meer afschrijvingen Minder vennootschapsbelasting Minder verkoopopbrengsten

107

€ €

1.300.000 1.000.000 700.000 2.700.000 10.700.000 150.000 16.550.000

€ €

1.800.000 700.000 2.000.000 1.450.000 6.050.000

BEDRIJFSOPBRENGSTEN Boekjaar V.1 Huren Te ontvangen netto-huur Woningen en woongebouwen Onroerende goederen, niet zijnde woningen Huurderving Huurderving wegens leegstand Huurderving wegens oninbaarheid

TOTAAL

Voorgaand Boekjaar

€ €

28.244.229 410.480 28.654.709

€ €

27.318.231 329.791 27.648.022

€

1.089.966 26.975 1.116.941

€

1.054.744 25.622 1.080.366

€

27.537.768

€

26.567.656

299.659 436.504 345.582 4.600 26.975 3.621 1.116.941

€ €

338.429 302.887 410.292 0 25.622 3.136 1.080.366

Per 1 juli 2009 zijn de huurprijzen met 2,50 % verhoogd. De huurderving voor woningen en woongebouwen is als volgt Leegstand ten gevolge van wisselingen € Leegstand ten gevolge van sloop en verkoop Leegstand ten gevolge van SVB werkzaamheden Leegstand tengevolge van aanloop nieuwbouw Afboeking wegens oninbaar Leegstand onroerend goed n.z.w. €

De geografische onderverdeling van de netto huuropbrengsten kan als volgt worden weergegeven: Gemeente Terneuzen Gemeente Sluis Gemeente Hulst

V.2 Vergoedingen Te ontvangen vergoedingen leveringen en diensten Vergoedingsderving leveringen en diensten

V.3 Overheidsbijdragen Toerekening op basis van: Overige bijdragen Correcties voorgaande jaren

€ €

11.139.078 11.268.878 5.129.812 27.537.768

€ €

10.946.776 10.840.175 4.780.705 26.567.656

€

527.192

€

511.576

€

-15.524 511.668

€ €

-9.996 501.580

€

17.635 -1.940 15.695

€ €

23.843 -14.141 9.702

€

108

Boekjaar

V.4 Servicecontracten Servicepakket huurwoningen Servicecontracten verkochte woningen

Voorgaand Boekjaar

€ €

274.377 43.593 317.970

€ €

289.715 55.217 344.932

Vergoedingsderving Servicepakket huurwoningen

€

-11.157

€

-10.520

TOTAAL

€

306.813

€

334.412

V.5 Verkoopopbrengsten onroerende goederen Verkoopresultaat huurwoningen € Verkoopresultaat zorgboerderij Verkoopresultaat kantoor Breskens €

2.337.337 0 0 2.337.337

€ €

3.600.660 193.569 876 3.795.105

€ €

33.374 411.686 35.862 74.584 148.453 703.959

€ €

0 0 0 0 0 0

€ €

28.860 14.858 13.307 8.413 12.893 155.628 20.838 2.635 32.469 289.901

€ €

32.700 27.218 6.747 8.073 42.966 199.990 20.644 0 28.251 366.589

V.6 Gerealiseerde opbrengst projecten Axel – Bastion Breskens – Roode Polder Graauw – Kavels Sluis – J.H. van Dalestraat Zaamslag – Project Molenhof

V.7 Overige bedrijfsopbrengsten Afsluiten huurcontracten Doorberekening t.l.v. nieuwbouwprojecten Ontvangen op reeds afgeboekte posten Onderhoudsmanagement Opbrengsten beheer Ver. v. Eigenaren Doorberekende loonkosten Afrekening servicekosten Uitkering ziekteverzuimverzekering Diversen

109

BEDRIJFSLASTEN Boekjaar V.8 Afschrijvingen Afschrijvingen woningen en woongebouwen Goederen ten dienste van de exploitatie

Voorgaand Boekjaar

€ €

6.349.460 264.140 6.613.600

€ €

5.706.203 206.388 5.912.591

0 100.718 173.242 -117.220 10.197 59.435 -133.829 -48.544 0 -458.816 1.132.926 0 0 58.317 0 310.914 -1.087.340

€ €

-42.232 136.015 173.242 408.531 584.054 -151.124 0 0 -31.809 -107.462 -525.364 -86.647 -130.845 -71.059 -407.535 476.811 224.576

De afschrijvingen zijn gebaseerd op lineaire afschrijving. V.9 Waardeveranderingen materiële vaste activa De waardemutaties betreffen de volgende complexen: - Axel eengezinswoningen 1975 < 2000 € - Axel senioren + hat 2000 < 2025 - Ov. SvG/Westdorpe eengezinswon.< 1975 - Ov. SvG/Westdorpe senioren + hat < 1975 - Ov.SvG/Westdorpe senioren + hat 1975 < 2000 - Ov.kernen Terneuzen senioren + hat 1975 < 2000 - Oostburg senioren + hat <1975 - Sluis/Aardenburg eengezinwon. 2000 < 2025 - Breskens senioren + hat < 1975 - Breskens senioren + hat 1975 < 2000 - Breskens senioren + hat 2000 < 2025 - Sluis/Aardenburg senioren + hat 1975 < 2025 - Ov.kernen Sluis senioren + hat 2000 < 2025 - Ov.kernen Hulst eengezinswon. 2000 < 2025 - Ov.kernen Hulst senioren + hat 1975 < 2000 - Exploitatie overige objecten €

V.10 Erfpacht

€

23.857

€

29.333

V.11 Lonen en salarissen

€

3.352.156

€

3.368.951

Het gemiddeld aantal werknemers op fulltime basis gedurende het boekjaar bedraagt 72,20 tegen 73,88 in 2008. Verantwoording van de beloning voor de directeur/bestuurder: Belastbaar loon € Pensioenafdrachten €

131.305 28.872 160.177

€ €

141.036 30.177 171.213

110

Vanaf 2006 is de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (WOPT) van kracht. Een deel van de wet is van toepassing verklaard op toegelaten instellingen volkshuisvesting. Gemeld dienen te worden de functionarissen die meer verdienen dan het gemiddelde salaris van de minister (in 2009: € 188.000). Naam medewerker: J. de Rechter Belastbaar jaarloon 2008 Pensioenafdracht en overige voorzieningen betaalbaar op termijn 2008 Totaal 2008

144.936 53.690 198.616

Belastbaar jaarloon 2009 Pensioenafdracht en overige voorzieningen betaalbaar op termijn 2009 Totaal 2009

57.558 9.646 67.204

J. de Rechter (ex-bestuurder/adviseur) is tot 1 mei 2009 in dienst geweest. Het grensbedrag voor de Wopt bedraagt in dit geval € 62.666. De bezoldiging van de Raad van Commissarissen (Toezicht) kan als volgt worden gespecificeerd: Naam

Functie

F.M. van Dongen J. Seijdlitz

Voorzitter Vice voorzitter

Als lid van de Raad van Commissarissen 2009 2008 6.829 6.771 5.778 4.687

Overige kosten vergoedingen 2009 2008 2.500 1.200 1.875 900

(vice-voorzitter per 1.1.2009)

F.C. Hamelink A.A.J. Huijsmans

Lid 1 Lid 2

4.728 4.728

4.687 -

1.875 1.875

900 900

4.728

4.687

1.875

900

26.791

26.561

10.000

4.800

(lid per 1.1.2009)

C.L.M.M. van Waterschoot

Lid 3

Totaal

111

Boekjaar

V.12 Sociale lasten Sociale werknemersverzekeringen Pensioenpremie

Voorgaand Boekjaar

€ €

412.244 616.023 1.028.267

€ €

399.271 583.743 983.014

€ €

3.562.319 4.387.962 4.982.867 12.933.148

€ €

3.531.662 4.649.712 7.460.583 15.641.957

Specificatie dagelijks- en kort cyclisch onderhoud Klachtenonderhoud € Buitenschilderwerk Onderhoud centrale verwarming Onderhoud lift Mutatieonderhoud Planmatig onderhoud Onderhoud garages €

1.635.922 770.837 578.514 61.934 351.341 158.504 5.267 3.562.319

€ €

1.657.833 780.856 508.617 54.420 381.172 148.034 730 3.531.662

203.664 457.185 84.445 3.642.668 4.387.962

€ €

207.823 440.277 0 4.001.612 4.649.712

V.13 Lasten onderhoud a. Dagelijks- en kort cyclisch onderhoud b. Lasten lang cyclisch onderhoud c. Lasten strategisch voorraadbeheer

Specificatie lang cyclisch onderhoud Klachtenonderhoud Vervangen cv ketels/onderhoud Liftonderdelen Planmatig onderhoud

€ €

In de begrotingen van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen zijn de svb-maatregelen gesplitst in svb-lasten en svb-investeringen. Indien bij een woning svb-maatregelen worden uitgevoerd en bepaalde maatregelen leiden tot een huurverhoging, wordt 75 % van de svb-uitgaven geactiveerd. De overige 25% wordt gezien als achterstallig onderhoud, dit op basis van ervaringscijfers. Bij het samenstellen van de jaarrekening 2009 is deze systematiek aangehouden. Zodat aansluiting gekregen wordt met de financiële meerjarenbegroting. Bij het samenstellen van de jaarrekening 2008 zijn de svb-uitgaven die leiden tot een huurverhoging geactiveerd. De svb-uitgaven waarvoor geen huurverhoging werd doorberekend, werden geboekt als svb-lasten. De begrotingen werden op deze manier niet volledig gevolgd.

112

Boekjaar

V.14 Overige bedrijfslasten Overige personeelskosten Huisvestingskosten Bestuurskosten Overige algemene beheerskosten Verzekeringen Contributie overkoepelend orgaan Belastingen Kosten leveringen en diensten Toevoeging aan voorziening wegens oninbaarheid Kosten huurachterstand Kosten leefbaarheid Kosten servicecontracten Kosten servicepakketten Aandeel exploitatiekosten VVE Kosten schades eigen risico Kosten Delta leegstaande woningen Onrendabele top Biervliet Dotatie voorzieningen onrendabele top nieuwbouw Afgeboekte kosten levering en diensten Bijdrage kopers KWL + extra schilderwerk Vergoeding kopers Hooge Platen Kosten Paviljoen Hooge Platen Vervallen project starterswoningen Vervallen project Zorginfra Vogelwaarde Vervallen project Rabobank Aardenburg Vervallen project Malotaux Sas van Gent Advieskosten Renaissance Sas van Gent Kosten energielabeling huurwoningen Bijdrageheffing bijzondere projectsteun Vergoeding bewoners bij renovatie Taxaties gebouwen ivm vennootschapsbelasting Diversen Correctie op afgeboekte onrendabele top in voorgaande jaren

Overige personeelskosten Reis- en verblijfkosten Verzekering ziekengeld Uitzendkrachten Cursussen Veiligheid Sollicitatiekosten Personeelsvereniging Verzuim-, reïntegratie- en arbomanagement Onderzoek organisatiestructuur Overige kosten

113

Voorgaand Boekjaar

€ -

401.767 175.969 51.201 1.352.562 205.373 57.774 1.074.953 511.668

€ -

480.713 186.830 70.394 1.506.211 166.536 52.073 867.508 512.331

-

63.564 13.651 206.098 40.349 289.514 32.270 2.220 170.488 1.800.000

-

19.990 4.909 170.872 51.484 272.375 25.318 1.480 174.626 0

€

5.365.582 41.757 52.941 4.755 20.631 0 0 6.724 0 164.925 0 263.517 0 22.192 141.454 12.533.899

€

17.589.811 23.757 66.507 11.207 9.036 111.039 30.991 24.036 95.325 108.252 65.947 262.763 52.855 0 41.194 23.056.370

€

572.458 13.106.357

€

-953.172 22.103.198

€ €

71.313 0 201.571 29.716 11.678 2.914 15.936 16.159 2.713 49.767 401.767

€ €

70.377 7.343 201.695 47.665 19.415 24.630 14.786 27.889 17.993 48.920 480.713

Boekjaar

Huisvestingskosten Huur gebouwen Onderhoud gebouwen Energiekosten gebouwen Verzekeringen en belastingen Schoonmaakkosten Containerkosten Overige huisvestingskosten

Overige algemene beheerskosten Kantoorbenodigdheden en drukwerk Portikosten Telecommunicatie Contributie en abonnementen Kopieerkosten Verzekering werkapparatuur Onderhoud inventaris en klein materiaal Kosten software Kosten onderhoud computerprogrammatuur Controlekosten Bankkosten Transportmiddelen Adviseurskosten Vergader- en representatiekosten Bijdrage huurdersparticipatie Bewonersblad Public relations Overige kosten werkapparaat Opname woningen Oranjewoud Kosten populair jaarverslag

Voorgaand Boekjaar

€ €

22.066 30.415 40.880 16.756 36.617 15.095 14.140 175.969

€ €

39.995 32.160 45.050 16.162 31.892 16.065 5.507 186.831

€ €

20.739 30.811 66.417 32.539 42.124 4.749 26.419 289.076 72.350 35.700 8.021 242.072 232.126 26.306 29.700 27.707 80.895 59.901 2.916 21.994 1.352.562

€ €

33.798 31.260 89.546 35.758 40.352 5.584 41.047 404.614 71.550 44.518 6.797 252.625 93.827 13.523 14.700 19.058 73.290 71.040 141.640 21.684 1.506.211

In het boekjaar zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria ten laste van het resultaat gebracht: Controle van de jaarrekening Fiscale advisering Overige advisering

€ €

35.700 19.733 20.040 75.473

€ €

44.518 16.461 0 60.979

114

FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Boekjaar V.15 Rentebaten Rente beleggingen Rente rekening-courant Fortis Overige ontvangen rente Rente hypotheek dorpshuis Terhole Grond- en bouwrente

€ €

Voorgaand Boekjaar 166.678 3.927 27.655 4.584 38.148 240.992

€ €

76.486 36.025 123.343 4.584 0 240.438

Overige ontvangen rente Hieronder zijn verantwoord de ontvangen rente, toegerekend aan openstaande wisselingnota’s en afbetalingsregelingen huidige bewoners, de rente op verkooptermijnen nieuwbouw en de rente toegekend aan de BWS. V.16 Rentelasten Rente leningen onder overheidsgarantie Rente waarborgsommen Rente rekening-courant Fortis Overige betaalde rente Afboeking renteverzekering

€ €

4.151.895 38.447 26.717 68.691 0 4.285.750

€ €

3.927.750 37.671 26.356 103.018 261.612 4.356.407

De gemiddelde rente op deze leningen bedraagt 4,48 %. Rente waarborgsommen In het boekjaar werd over de door de bewoners gestorte waarborgsommen 3,82 % rente vergoed (3,85 % in 2008). Deze rente is een gemiddelde van de maanddepositorente en de rente van een dagelijks opvraagbare spaarrekening.

115

V.17 BELASTINGEN De acute belastinglast is als volgt bepaald: - Commercieel resultaat uit gewone bedrijfsvoering - Tijdelijk verschil afschrijvingen - Verkoopwoningen bestaand bezit (vorming vervangingsreserve) - Permanent verschil voorziening oninbaarheid - Permanent verschil voorziening onrendabele top nieuwbouw en aankoop Biervliet - Permanent verschil bijdrage Vogelaarwijken - Permanent verschil correctie op afgeboekte onrendale top - Permanent verschil waardeverandering materiele vaste activa Belastbaar resultaat 2009 Acute belastinglast 2009

€ -

- 8.311.662 6.459.756

-

- 2.337.337 63.564

-

7.165.582 263.517

-

737.383

€ -

- 1.087.340 2.953.463 - 733.472

De belastinglatentie kan als volgt worden gespecificeerd: Mutatie latente belastingvorderingen (IV.2.5) € Mutatie latente belastingvoorziening (IV.6.2) Mutatie belastinglatenties €

- 29.000 28.000 - 1.000

De belastingpositie per 31 december 2009 is als volgt samen te vatten: - Resultaat voor belasting 2009 € 2.953.463 - Verrekenbaar verlies 2006 - 230.918 - Verrekenbaar verlies 2007 - 451.693 - Verrekenbaar verlies 2008 - 1.293.422 Resterend saldo € 977.430 Tot € 200.000: 20% Meerdere: 25,5%

€ -

40.000 198.425

Te betalen vennootschapsbelasting

€

238.245

116

OVERIGE GEGEVENS Statutaire resultaatbestemming In de statuten van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen is geen resultaatbestemming opgenomen. Conform het BBSH worden alle middelen ingezet ten behoeve van de volkshuisvestelijke doelstelling van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen. Voorstel resultaat bestemming De resultaatbestemming is vooruitlopend op en onder voorbehoud van goedkeuring door de Raad van Commissarissen toegevoegd aan de overige reserves. Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich na balansdatum geen vermeldenswaardige gebeurtenissen voorgedaan.

117

ACCOUNTANTSVERKLARING BIJ DE JAARREKENING

118

119