Jaarverslag. Jaarverslag

Jaarverslag 2013

Druk: april 2014

2013

Jaarverslag

Gemeente Arnhem

GEMEENTE ARNHEM Postbus 9029 6802 EL Arnhem Tel. 0900 -1809 (lokaal tarief) Fax 026 3774830 E-mail: [email protected]

Jaarverslag

Gemeente Arnhem

Gemeente Arnhem Vastgesteld in de raadsvergadering van 11 november 2013

onderwerp

Jaarverslag 2013

22 april 2014

pagina

2013

1

Jaarverslag

2

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

3. PROGRAMMA’S Programma 1. De Arnhemse binnenstad klaar voor de toekomst Programma 2. Arnhem groene en duurzame stad Programma 3. Arnhem werkt! Programma 4. Marketing van Arnhem Programma 5. Wijkaanpak nieuwe stijl Programma 6. Wonen in de wijken Programma 7. Participatie kwetsbare inwoners Programma 8. Samenhangende inzet op zorgtaken voor de jeugd Programma 9. Overige veranderopgaven Regulier programma 0. Regulier programma 1. Regulier programma 2. Regulier programma 3. Regulier programma 4. Regulier programma 5. Regulier programma 6. Regulier programma 7. Regulier programma 8. Regulier programma 9.

Algemeen bestuur en publieke dienstverlening Veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat Economie Educatie Cultuur, recreatie en sport Participatie en maatschappelijke ondersteuning Gezondheid en milieu Wonen en ruimte Financiën en bedrijfsvoering

7 7 8 11 12 17 21 27 31 35 39 45 49 53 59 63 69 75 81 89 101 107 113

4. PARAGRAFEN 4.1 Lokale heffingen 4.2 Weerstandsvermogen 4.3 Grondbeleid 4.4 Financiering 4.5 Bedrijfsvoering 4.6 Verbonden partijen 4.7 Onderhoud kapitaalgoederen 4.8 Investeringen 4.9 Subsidies 4.10 Integriteit

119 120 126 136 151 147 155 161 168 172 174

5. FINANCIEEL RESULTAAT 5.1 Het jaarverslag en de MJPB 2013-2016 5.2 Analyse resultaat 2013 5.3 Balans en Financiële Positie

179 179 179 187

BIJLAGE 1. VERSTREKTE SUBSIDIES

189

BIJLAGE 2. AFKORTINGENLIJST

201

onderwerp

2. BASISGEGEVENS 2.1 Fysieke Basisgegevens 2.2 Bestuurlijke Basisgegevens

5

Jaarverslag 2013

HOOFDLIJNEN VAN BELEID

pagina

1.

3

Inhoudsopgave

4

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

5

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

1. Hoofdlijnen van beleid Afgelopen jaar zijn diverse zaken in de stad. Gerealiseerd. Hieronder wordt in enkele highlights de positieve ontwikkelingen en obstakels waarmee de gemeente geconfronteerd werd, weergegeven. De Arnhemse kansen …. Arnhem is goed in zakelijke dienstverlening, toerisme en vrije tijd, de creatieve sector en in zorg en welzijn. Daarom hebben we in bijzondere mate ingezet op Arnhems ‘groeibriljanten’, namelijk de sectoren energie- en milieutechnologie en mode en vormgeving. Zo heeft Arnhem zich geprofileerd als dé energiestad van Nederland en zijn er in 2013 gemeentelijke en regionale initiatieven ontplooid, zoals de duurzame energieopwekking door De Rijn IJssel Energie Coöperatie en de opening van het servicepunt De Kas, waar informatie over het besparen en opwekken van energie kan worden verkregen. Ook is er een intentieverklaring afgegeven voor de bouw van windturbines op Koningspleij Noord. Het aantal laadpalen voor elektrische auto’s is sterk toegenomen evenals het aantal zonnepanelen. Dankzij de mogelijkheid om bij de gemeente tegen een lage rente geld te lenen voor de aanschaf van zonnepanelen, zijn er in 2013 170 geplaatst. In oktober 2013 opende Rozet, het nieuwe kenniscluster, officieel haar deuren. In dit gebouw vinden de bibliotheek, de Volksuniversiteit, het Kunstbedrijf, het Erfgoed Centrum, kunstuitleen toArt en horecagelegenheid Momento een onderkomen. Met de bouw van de laatste fase van het station is in april 2013 gestart. De oplevering wordt eind 2015 verwacht. Tegelijkertijd wordt het trolleybussenplein direct aansluitend aan de oostzijde van het station gerealiseerd. Met de verdere afronding van de aanpak van het stationsgebied krijgt dit gebied dat cruciaal is voor Arnhem als zaken- en centrumstad zijn uiteindelijke vorm. De vernieuwing in de stad wordt op een aantal punten overigens wel bemoeilijkt door de economische crisis, structurele maatschappelijke veranderingen en de moeilijker financiële positie van de gemeente. Bij het benutten van kansen is soms versobering of een lagere versnelling onvermijdelijk. Dat zagen we in 2013 onder meer in het aanbrengen van meer flexibiliteit in het programma en realisatie van het project Nieuwstraat. De ondergrondse parkeergarage onder de Trans is niet langer in beeld. Het nieuwbouwplan Paradijs zal in 2014 worden uitgevoerd. Overigens zijn er samen met binnenstadsondernemers ook plannen gemaakt om de vitaliteit en bereik¬baarheid van de binnenstad te verbeteren, waarbij het centrum van Arnhem steeds beter bereikbaar is met het openbaar vervoer, de fiets, de auto en voor de voetganger. … en de aanpak van de maatschappelijke tweedeling De economie is in 2013 nog onvoldoende hersteld. Steeds meer mensen raakten hun baan kwijt en deden een beroep op de Wet werk en bijstand, de instroom van uitkeringsgerechtigden overtreft de uitstroom. In 2013 zijn totaal 1964 nieuwe uitkeringen ingezet en 1528 uitkeringen beëindigd. Dit betekent gelet op de omstandigheden een relatief beperkte toename van 436. In vergelijking met andere grote steden zijn er in Arnhem nog steeds veel mensen die al langere tijd in de bijstand zitten en veel personen die een Wajonguitkering hebben. De instroom bij de schulddienstverlening (BAC, Rijnstad) is was in 2013 onverminderd hoog en stabiliseert zich op een hoger niveau niveau dan in het verleden. Via extra maatregelen werd in 2013 ingezet om deze toename van de instroom te beheersen, te monitoren en waar nodig in een vroegtijdig stadium te interveniëren. Om Arnhemmers die in armoede leven in deze economisch moeilijke tijden bij te staan is een nieuwe Armoedeagenda voor 2013 en 2014 vastgesteld. De Arnhemse tweedeling wordt mede bepaald door de karakteristieken van de woningvoorraad in diverse delen van de stad. De Arnhemse woonvisie 2015 heeft als doel de verhouding van huur- en koopwoningen in dat jaar op 50/50 te hebben. Deze doelstelling is in de huidige woningmarkt helaas niet meer haalbaar. De trend van de bouw van meer huurdan koopwoningen heeft zich in 2013 doorgezet. In 2013 is ook de exploitatie van Schuytgraaf door de gemeente overgenomen van de GEM. Ook dat had te maken met de veranderde omstandigheden op de woningen bouwmarkt. Ondanks alles gaat dit ook gepaard met voordelen. Zo is er nu meer ruimte voor vraaggericht bouwen en eigen concepten (particulier opdrachtgeverschap) die kunnen eventueel leiden tot vernieuwende woonvormen, waaronder woonzorgconcepten.

6

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Omdat ook de leegstand van vooral commercieel vastgoed toeneemt is in 2013 een begin gemaakt met het maken van een deugd van de nood: het gemeentelijke transformatieteam zette zich samen met eigenaren van Arnhems vastgoed in voor het terugdringen en voorkomen van leegstand door stimulering van herontwikkeling, (tijdelijke) alternatieve invulling van gebouwen en sloop. Een mooi voorbeeld is Coehoorn Centraal waar creatieve ondernemers, de gemeente en Alliander de handen ineen hebben geslagen om op deze plek culturele en creatieve bedrijvigheid te bundelen, te stimuleren en uit te bouwen. Bij de in de wijken gerealiseerde voorzieningen springt het MFC in Klarendal in het oog. De eerste gebruikers, waaronder scholen, hebben het centrum betrokken. De nieuwe verhouding tussen samenleving en overheid Vanaf (naar verwachting) 1 januari 2015 zal de verantwoordelijkheid voor een reeks van taken op het gebied van zorg en ondersteuning niet langer bij het Rijk en de provincies liggen, maar bij de gemeenten. Het betreft drie decentralisaties (‘3D’s’) op het gebied van de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten), Jeugdzorg en de Participatiewet. Ondanks de nog niet geheel afgeronde landelijke besluitvorming over de drie decentralisaties, is de gemeente Arnhem zich uiteraard al volop aan het voorbereiden op de komende ontwikkelingen. In 2013 is het kader ‘De Veerkrachtige Samenleving Arnhem’ vastgesteld. Uitgangspunten voor het nieuwe beleid zijn: mensen doen mee op basis van wat ze kunnen; er vindt dienstverlening plaats in de buurt; ondersteuning wordt geboden op basis van één plan, één regisseur; de beschikbare budgetten worden ingezet per gebied en traject. Dit betekent aandacht voor concrete situaties en betekent dat zij die ondersteuning vragen in en vanuit hun omgeving benaderd worden. De ervaringen bij één van Arnhems' paradepaarden, de wijkenaanpak worden daarin meegenomen. De benodigde transformatie vraagt ook meer initiatieven vanuit de samenleving en van mensen zelf om problemen aan te pakken. Zo maakt bijvoorbeeld de sociale werkvoorziening een ontwikkeling door om mensen zoveel mogelijk bij reguliere werkgevers aan de slag te helpen. Presikhaaf Bedrijven is daarom gesplitst in twee entiteiten: een plaatsingsorganisatie en een organisatieonderdeel voor beschut /be-schermd werken. Deze ontwikkeling is onderdeel van de regionale samenwerking Werk en reïntegratie met de elf regiogemeenten, UWV en Presikhaaf Bedrijven als voorbereiding op de participatiewet. Het jaar 2013 stond ook in het teken van een cultuuromslag van het ambtelijk apparaat. Deze cultuuromslag is onder andere opgepakt met De Wijkendag: ruim 100 ambtenaren zijn letterlijk de Arnhemse wijken ingegaan om te horen en te zien hoe bewoners hun woonomgeving veiliger en leefbaarder maken. Daarnaast hebben ambtenaren, wethouders en raadsleden wijkgesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van wijkplatforms en andere organisaties, scholen, de politie en individuele bewoners. Deze gesprekken hebben geleid tot het opstellen van wijkactieplannen die zullen worden uitgevoerd met behulp van gebiedsgebonden budgetten. Schaal en doelmatigheid Bij al bovengenoemde onderwerpen is in 2013 met alle partners op een effectieve manier samen¬gewerkt om zo veel mogelijk resultaat te boeken met de beperkte middelen die voorhanden waren. Voor het economische domein met sociale partners, voor het ruimtelijke domein met bewoners, eigenaren, corporaties en ontwikkelaars, en voor het sociale domein met inwoners en maatschappelijke organisaties. Netwerken, die soms regionaal, soms stedelijk zijn, maar vaak ook betrekking hebben op de directe woon- en leefomgeving. Daarbij volgt samenwerking de inhoud. We noemen in dit verband de eerder genoemde wijkenaanpak en de inzet bij de drie D's. In regionaal verband zijn vorderingen gemaakt bij de samenwerking op het gebied van de bedrijfsvoering. De regionale omgevingsdienst ODRA is in 2013 tot stand gekomen. Tenslotte De belangrijkste conclusie voor 2013 is dat er de nodige ontwikkelingen in de stad geëntameerd en gerealiseerd, dat er ook sprake is geweest van een oogstjaar. Vaak was dat niet eenvoudig omdat de effecten van crisis zeer merkbaar in de stad en bij de aanpak van de opgaven zijn; met name de woning-markt, het functioneren van de binnenstad en de kantorenmarkt en de groeiende werkloosheid hebben invloed. Gepaard aan minder middelen, nieuwe initiatieven van het nieuwe kabinet die om een goed antwoord vragen en met inachtneming van de noodzaak van versobering of een lagere versnelling biedt dit jaarverslag aanleiding te concluderen dat Arnhem het op veel terreinen zo slecht nog niet doet. In de verslaglegging. In de verslaglegging bij de diverse programma's, veranderopgaven en reguliere programma's wordt hierin meer gedetailleerd ingegaan.

7

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

2. Basisgegevens

2.1

Fysieke basisgegevens

Stand per Aantal woningen [1] Aantal inwoners [2] Aantal inwoners naar anciënniteit [2] - 0 tot 14 jaar - 15 tot 24 jaar - 25 tot 34 jaar - 35 tot 49 jaar - 50 tot 64 jaar - 65 jaar en ouder Aantal inwoners naar etniciteit [2] - Nederland - Turkije - Marokko - Suriname - Antillen - Overige niet-Westerse landen - Overige Westerse landen Oppervlakte gemeente in hectares [3] - land - binnenwater [1] = bron CBS/BAG [2] = bron GBA [3] = bron CBS

1 januari 2013

31 december 2013

70.571 71.100 149.821 150.828 149.821 25.188 19.013 23.877 34.146 27.286 20.311

150.828 25.094 19.531 23.497 34.182 27.596 20.928

149.821 105.386 8.234 3.265 3.173 2.305 10.254 17.204

150.828 106.014 8.281 3.312 3.174 2.346 10.434 17.267

10.154 9.796 358

10.154 9.796 358

8

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

2.2

Bestuurlijke gegevens

college van burgemeester en wethouders per 31 december 2013 Dhr. H.J. Kaiser burgemeester Openbare Orde en Veiligheid (wettelijke taken) Algemene en bestuurlijke zaken Coördinatie collegebeleid Dhr. G. Elfrink SP wethouder Rijnboog - Arnhem Centraal Volkshuisvesting Sport Communicatie Vastgoed Mevr. M. van Gastel VVD wethouder Ruimtelijke Ordening Milieu en Openbare Ruimte Ontwikkelplan Presikhaaf- Malburgen Stadsregio Schuytgraaf Centrum – Oost Fysieke pijler G32 Dhr. L. van Geffen SP wethouder Onderwijs Jeugdbeleid Veiligheid (ketenbenadering) Coördinatie integrale aanpak overlast Publieke dienstverlening Inburgering en integratie Dhr. H. Kok Groen Links wethouder Welzijn Zorg Wijkgericht werken Coördinatie Vogelaarwijken Sociale pijler G32 Stadsblokken/Meinerswijk Dhr. M. Leisink D66 wethouder Financiën Mobiliteit Grondzaken Grotestedenbeleid Personeel en organisatie ICT Dhr. M. van Wessem VVD wethouder Economische Zaken en externe betrekkingen Sociale Zaken Cultuur Monumenten en archeologie, Toerisme Recreatie Evenementen Mevr. C. van de Wiel Gemeentesecretaris

ZETELVERDELING GEMEENTERAAD PER 31/12/2013

1

1

1 1

1

PvdA

1

SP

7

VVD Groen Links

2

D66 CDA

2 7

Trots Arnhem Arnhems Belang ChristenUnie

4

JAN Lokale Partij Arnhem 5

6

Sociaal Lokaal Arnhem Zuid Centraal

9

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Gemeenteraad per 31 december 2013 Raadsleden

Politieke groepering

Mevr. M. Louwers * PvdA

Zetels 7

Mevr. M.A. A-Kum PvdA Dhr. T. Aydemir PvdA Mevr. M. El-Mouridi PvdA Mevr. N. Dikici PvdA Dhr. N. Springeling PvdA Mevr. G.M.H. Vink-Schutte PvdA Dhr. C.A.M.J. Lenting *

SP

Dhr. M. Alberts

SP

Dhr. R. Baars

SP

Dhr. A. Çetintas

SP

Mevr. D.B.T. Egberts

SP

Dhr. J. Elfrink

SP

Dhr. U. Mormon

SP

Dhr. L.J.J.H. Combée *

VVD

Dhr. U.S. Kelderman

VVD

Dhr. E.J. Vaartjes

VVD

Dhr. P.I.J. Verhaere

VVD

Dhr. R.L.N. Westra

VVD

Dhr. R.C.M. van der Zee

VVD

Dhr. D.N. Willemsen * Groen Links

7

6

5

Dhr. T. de Groot Groen Links Dhr. I.C. van ‘t Hof Groen Links Mevr. M. Overbeek Groen Links Mevr. M.J.A. Peters Groen Links Dhr. H. Giesing * D66

4

Mevr. S.A. Andeweg D66 Mevr. Y. van Hamersveld-Pijpers D66 Dhr. H.E. de Vroome D66 Mevr. W.P. van Burgsteden *

CDA

Dhr. G.A. Karssenberg

CDA

Dhr. B. Geurtz *

Trots Arnhem

2 2

Mevr. A.T. Smit Dhr. A. Özyürek * Arnhems Belang

1

Mevr. A.P. Plieger-Bos *

ChristenUnie

1

Dhr. J.A. Soek *

JAN

1

Dhr. A.G.M. van Beers *

Lokale Partij Arnhem

1

Dhr. N.K.J. Wiggers *

Sociaal Lokaal Arnhem

1

Mevr. L.R. Manders *

Zuid Centraal

1

Totaal 39 * = fractievoorzitter Griffier dhr. H.H. van de Berg

10

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

11

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

3. Programma's Programma’s met veranderopgaven In dit jaarverslag staan de gerealiseerde vernieuwingsslagen te lezen in de programma’s met daaronder de veranderopgaven. Deze zijn relatief gedetailleerd en zoveel mogelijk Smart geformuleerd. Daarbij zijn de missie en doelen, opgesteld in de MJPB 2013-2016, voor de zelfstandig leesbaarheid van de programma’s weergegeven. De volgende drie vragen zijn leidend voor de verantwoording; 1. Wat beweegt ons en is urgent? 2. Wat willen we daarmee in de Arnhemse samenleving uiteindelijk veranderen? 3. Wat hebben we concreet bereikt? En met welk resultaat ? a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016 b. Behaalde resultaten in 2013 Reguliere programma’s In de reguliere programma’s staan de resultaten van de opgaven die meer structureel van aard zijn, maar daarom niet minder van belang. Het gaat dan om productie die ieder jaar opnieuw, gerelateerd aan de behoefte van de stad, terugkomen en waarbij effectiviteit en efficiency –“meters maken”- van belang zijn. Om goed te kunnen sturen en te controleren zijn behaalde prestaties, “indicatoren genaamd” op een heldere en manier gekoppeld aan het benodigde geld. Daarbij zijn de volgende kopjes leidend voor de verantwoording; a. Beleidstoelichting; Toelichting op het desbetreffende beleidsterrein b. Stand van zaken indicatoren; Op dit onderdeel staan de beoogde prestaties/indicatoren weergegeven volgens de MJPB 2013-2016, evenals de behaalde resultaten/indicatoren in 2013 met de bijbehorende financiële lasten. Ook de behaalde resultaten/indicatoren van 2012 staan hier vermeld, daar waar ze bekend waren. Zo is de ontwikkeling te volgen van de prestaties/indicatoren. c. Verklaring van de afwijking van de indicatoren; Hier wordt een verklaring gegeven voor de afwijking van de realisatie t.o.v. de beoogde indicator vastgesteld in de MJPB 2013-2016 d. Stand van zaken belangrijke raadsonderwerpen; zoals opgesteld in de MJPB 2013-2016 e. Aandachtspunten; Overige informatie die wel belangrijk is geweest afgelopen jaar op het desbetreffende beleidsterrein. Tevens kan het een ontwikkeling zijn die is ingezet in 2013 of eerder en doorspeelt in de komende jaren. f. Conclusie; Een samenvatting concluderend uit bovenstaande punten Wat heeft het gekost? Bij de programma’s met veranderopgaven en bij de reguliere programma’s staat een exploitatieoverzicht van de lasten én baten 2013 en een korte toelichting op de afwijkingen rekening 2012 ten opzichte van begroot 2012 definitief (MJPB 2013-2016). In de jaarrekening worden de financiën uitgebreid toegelicht.

12

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

13

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Begrotingsanalyse 2013 Programma 1 De Arnhemse binnenstad klaar voor de toekomst 1.5

Hieronder volgt een overzicht van alle door de Raad vastgestelde begrotingswijzigingen in 2013 vanaf de vaststelling van de MJPB 2013-2016.

Dit programma bevat de volgende veranderopgaven: Veranderopgave 1.1 Samenhang en coördinatie grote projecten en verbinding bestaande stad en rivierzone Veranderopgave 1.2 De binnenstadseconomie bereikbaar 1. Wat beweegt ons en is urgent? Veranderopgave 1.1 Samenhang en coördinatie grote projecten en verbinding bestaande stad en rivierzone De binnenstad moet aantrekkelijk zijn om te wonen, te werken, vrije tijd te besteden en te winkelen. Door veranderingen in detailhandel en consumptief gedrag, de langdurige economische crisis en de demografische krimp in de regio wordt de vitaliteit van de binnenstad bedreigt. Daarnaast is er een disbalans ontstaan tussen grootschalige transformatie en geleidelijke en kleinschalige verandering. Nu de vraag naar kantoor- en winkelruimte sterk is gedaald moet voorkomen worden dat projecten met elkaar gaan concurreren of een bedreiging vormen voor de bestaande binnenstad. Daarbij moet de binnenstad goed bereikbaar zijn en zich goed weten te profileren. Veranderopgave 1.2 De binnenstadseconomie bereikbaar De binnenstad moet aantrekkelijk zijn om te wonen, werken, vrije tijd te besteden en te winkelen. Door veranderingen in detailhandel en consumptief gedrag, de langdurige economische crisis en de demografische krimp in de regio wordt de vitaliteit van de binnenstad bedreigt.Daarnaast is er een disbalans ontstaan tussen grootschalige transformatie en geleidelijke en kleinschalige verandering. Nu de vraag naar kantoor- en winkelruimte sterk is gedaald moet voorkomen worden dat projecten met elkaar gaan concurreren of een bedreiging vormen voor de bestaande binnenstad. Daarbij moet de binnenstad goed bereikbaar zijn en zich goed weten te profileren. 2. Wat willen we daarmee in de Arnhemse samenleving uiteindelijk veranderen? 1.1 Samenhang en coördinatie grote projecten en verbinding bestaande stad en rivierzone Een betere samenhang en coördinatie van grote projecten en een betere verbinding met de binnenstad. Een versterking van de economische functies en de werkgelegenheid in de binnenstad blijft in stand. We willen de waardering van de binnenstad door ondernemers en bewoners en bezoekers vergroten. De leegstand is afgenomen en er zijn minder lege of lelijke plekken in de openbare ruimte. 1.2 De binnenstadseconomie bereikbaar - Een grotere betrokkenheid van ondernemers bij bereikbaarheid en economische vitaliteit van de binnenstad - Een beter bereikbare binnenstad. 3. Wat hebben we concreet bereikt? Met welk resultaat? Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 1.1 Samenhang en coördinatie grote projecten en verbinding bestaande stad en rivierzone 1. In 2013 is de coördinatie en samenhang tussen Arnhem Centraal, binnenstad, Rijnbooggebied en Rijnkade versterkt. 2. In 2013 is programmering, planning en relatie tussen projecten en bestaande stad beter afgestemd en zijn de effecten hiervan in beeld. 3. Met maatschappelijk betrokkenen is nieuwe ontwikkelingsruimte voor bestaand vastgoed benoemd waar mogelijk gecreëerd ter voorkoming van structurele leegstand en verpaupering, o.a. in de winkelvoorzieningen rond het Gele Rijdersplein en bij leegstaande kantoren. 4. Diverse ruimtes boven winkels zijn geschikt gemaakt voor bewoning en studentenhuisvesting in het centrum is uitgebreid. 5. De kwaliteit van de openbare ruimte is verbeterd. Uitgangspunt daarvoor zijn de vastgestelde visies voor o.a. Rijnkade, Singel-West en het Gele Rijdersplein. Behaalde resultaten in 2013; Ad 1 coördinatie en samenhang grote projecten is versterkt; - Rijnboog – Nieuwstraat; In de huidige markt waarin de economie stagneert en de vraag naar detailhandel onder druk staat, is behoefte aan meer flexibiliteit in het programma en realisatie van het project Nieuwstraat. Het door de raad vastgestelde schetsplan Nieuwstraat (28 maart 2011), dat met brede input uit de stad is opgesteld is blijft hiervoor de basis. Het biedt daarmee de structuur om flexibel met de marktvraag om te gaan en geeft naast een invulling zoals het stedenbouwkundige plan Nieuwstraat, ook ruimte voor andere invullingen. Een ondergrondse parkeergarage op de Trans is hierbij niet langer uitgangspunt maar het kan ook een vernieuwd parkeerbronpunt op de Trans zijn. Een nieuwe uitwerking heeft gevolgen voor financiële en/of programmatische kaders zoals verwerkt in MJPB 2014-2017. Met behoud van doelstelling om stad en Rijn te verbinden zal het beter aansluiten bij trends in de maatschappij. - Paradijs; Voorbereiding uitvoering, bestemmingsplan- procedures en beëindigen huurcontracten bij het Paradijs hebben ertoe geleid dat het plan begin 2014 wordt uitgevoerd. In 2013 zijn door studenten van ARTEZ ideeën uitgewerkt voor de tijdelijke aankleding van gevels en de bouwschutting tijdens de sloop. - Kunstencluster/ArtA; In 2013 zijn de voorbereidingen gedaan voor de komst van het Kunstencluster, conform

Ad. 5. De kwaliteit van de openbare ruimte is verbeterd; - In het algemeen geldt dat het onderhoudsniveau in de binnenstad ondanks bezuinigingen nog steeds op A niveau zit. Als gevolg van de bezuinigingen zal het periodiek schoonspuiten van de verharding in de toekomst echter niet meer plaatsvinden. - De creativiteit die in de stad aanwezig is, wordt ingezet om de stad aantrekkelijker te maken. De cultuurprijs ging dit jaar naar de initiatiefnemers van Roof Garden (parkeergarage Rozet en Velperpoort) dat dit jaar werd uitgebreid met een winterse variant op het dak van Rozet. - De openbare ruimte van Rozet is in 2013 ontworpen en uitgevoerd; een plein met fietsvoorzieningen en zitelementen. De achterzijde wordt begin 2014 aangepakt. De toevoeging van het Aardvarken aan het Bartokpark heeft van deze locatie een zeer geslaagde plek gemaakt waarmee Arnhem zich nationaal heeft geprofileerd. - De provincie heeft in het kader van een investeringsimpuls extra middelen (€ 1,8 miljoen) vrijgemaakt voor de openbare ruimte in Rijnboog waar onder andere de Rijnkade mee is hersteld. a. - -

Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 1.2 De binnenstadseconomie bereikbaar Verbeteren bereikbaarheid binnenstadseconomie Begin 2013 komen voorstellen van tenminste (!) ondernemers, bewoners, de fietsersbond, OV-organisaties en het Arnhems Platform chronisch zieken en gehandicapten (APCG), vanuit een open proces over bereikbaarheid binnenstad. (Amendement CU B Bereikbaar voor iedereen) en deze worden vertaald naar uitvoeringsplannen.

b. Behaalde resultaten in 2013; De dialoog met een aantal binnenstads-ondernemers met het doel om de ondernemers zelf met gedragen voorstellen te laten komen is gestart in juni 2013 en afgerond in december 2013. Uitkomsten hiervan zijn een (benchmark-) onderzoek toegespitst op Arnhem. En een advies van de binnenstadsondernemers om de vitaliteit en bereikbaarheid van de binnenstad te verbeteren. Vijf thema’s zijn benoemd te weten vindbaarheid, kort parkeren, merk" Arnhem, gastvrijheid en evenementen. Uiteindelijk door de ondernemers gereduceerd tot een Top 3 met daarin als belangrijkste thema’s; vindbaarheid, initiatiefvoorstel flitsparkeren op het Gele Rijders Plein en in de Looierstraat. Er zijn hierbij voorstellen voor de verbetering van de economische bereikbaarheid, vitaliteit van de binnenstad gedaan. Tevens zijn zoals aangegeven in het amendement “Bereikbaar voor iedereen” voorstellen besproken met het Regionaal Overleg Consumenten Organisaties Gelderland (ROCOV Gelderland), APCG, Bewonersplatform Binnenstad Arnhem (BBA), Hermes, ASR Vastgoed Ontwikkeling en Vereniging Arnhemse Studenten en vervolgens zijn deze verder uitgewerkt tot operationele voorstellen.

onderwerp

Ad. 4. Diverse ruimtes boven winkels zijn geschikt gemaakt voor bewoning en studentenhuisvesting in het centrum is uitgebreid; Door het project 'Wonen Boven Winkels' is aantrekkelijk wonen in de Arnhemse binnenstad een feit geworden. Studentenhuisvesting is hiermee ook toegenomen evenals het voornemen van B&W om de herbouw HBS op het Gele Rijders Plein mogelijk te maken, met als doelgroep: studenten. Door particulieren zijn in 2013 met financiële steun van de gemeente diverse appartementen op leegstaande verdiepingen gerealiseerd, zoals in de Rijnstraat, Rozemarijnsteeg en Bovenbeekstraat.

Jaarverslag 2013

Ad. 3. Met maatschappelijk betrokkenen is nieuwe ontwikkelingsruimte voor bestaand vastgoed benoemd; Het gemeentelijke transformatieteam is sinds 2013, samen met eigenaren van vastgoed in Arnhem aan de slag gegaan met het terugdringen en voorkomen van leegstand. Dit door het stimuleren van herontwikkeling, (tijdelijke) alternatieve invullingen van gebouwen en sloop. Er is op dit punt een duidelijk samenhang met veranderopgave 2 van het programma Arnhem Groen en duurzaam.

pagina

Ad 2. Programmering van grote projecten in relatie tot de bestaande stad is afgestemd; Dit is zichtbaar in het Rijnboog gebied waar het programma aan detailhandel is teruggebracht. Ook bij Herbouw HBS is met initiatiefnemers gezocht naar aanvullend programma op de binnenstad met als doel om vernieuwing en leegstaand beter in balans te krijgen. Flexibelere programmering en sturing daarop is een basisopgave geworden bij gebiedsontwikkeling.

14

de opdracht van de raad in juni 2013. In december 2013 heeft de raad gediscussieerd over de wenselijkheid van het Kunstencluster, dit heeft in januari 2014 geleid tot de toezegging van het college om geen onomkeerbare beslissingen te nemen tot de gemeenteraadsverkiezingen. De selectieprocedure van de architecten is gestart. - Westelijke singels; Conform de 'Ruimtelijke verkenning Westelijke singels Arnhem' (september 2011) wordt een relatie gelegd tussen Arnhem Centraal en de binnenstad door 'de oversteek'. De oversteek is in twee fases opgepakt: In 2012 is de eerste fase uitgevoerd: de herinrichting van het Nieuwe Plein (oost). In 2013 heeft B&W besloten om EFRO3-subsidie aangevraagd om deze in te zetten op de tweede fase: de oversteek tussen Arnhem Centraal en het Nieuwe Plein. Het ontwerp is gereed en uitvoering vindt plaats in 2014 - Arnhem Centraal- Stationsterminal; April 2013 is gestart met de bouw van de laatste fase van het station. Integraal onderdeel hiervan is de bouw van het casco-K5 (ca. 2.300 m2 BVO kantoor) t.b.v. de zorgverzekeraar VGZ. Het hoogste punt wordt bereikt in januari 2014, de oplevering wordt eind 2015 verwacht. Tegelijkertijd wordt het trolleybussenplein direct aansluitend aan de oostzijde van het station gerealiseerd. - Arnhem Centraal- oost; De omgevingsvergunning voor de realisatie van de megabioscoop - Pathé (10 zalen waarvan één IMAX-zaal en ca. 1.700 stoelen) is onherroepelijk geworden. Start bouw wordt verwacht in 2e kwartaal 2014, oplevering eind 2015 / begin 2016. - Gele Rijdersplein; De resultaten op het Gele Rijders Plein zijn zichtbaar. De visie, koers en aanpak van het Gele Rijders Plein blijkt effectief, maar vraagt een lange adem. Een nieuwe rol van de overheid, het samenwerken met stakeholders en het met name faciliteren van initiatieven op en rond het plein in combinatie met het oppakken van de publieke verantwoordelijkheden is een benadering die succesvol is.

15

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 1 Financiën De Arnhemse binnenstad klaar voor de toekomst bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Rekening 2013

Begroot 2013 Geamend.

Definitief

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

739

693

730

-37

N

Baten

totaal

0

0

20

20

V

-739

-693

-710

-17

N

Exploitatie Resultaat Mutatie reserves: Toevoegingen aan reserves

0

0

0

0

Onttrekkingen aan reserves

0

350

401

51

V

0

350

401

51

N

-739

-343

-309

34

V

Mutaties reserves Saldo

Verklaring van de afwijkingen Begroot definitief t.o.v. Rekening 2013 bedragen x € 1.000,--

Afwijking exploitatieresultaat

Afwijking

V/N

Lasten - Diversen

-37

N V

Totaal afwijking lasten

-37

N

Baten - Diversen

20

Totaal afwijking baten

20

V V V

-17

N

Totaal afwijking exploitatieresultaat Toelichting resultaatbestemmingen

bedragen x € 1.000,--

Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen Totaal mutaties toevoegingen

0

Onttrekkingen - BR Bereikbaarheid: fietsenstalling (MJPB 2013)

401

Totaal mutaties onttrekkingen

401

Totaal mutaties reserves

401

16

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

17

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 2 Arnhem groene en duurzame stad Dit programma bevat de volgende veranderopgaven: 2.1 Energie Made in [Arnhem] 2.2 Arnhem als groene stad waarborgen en uitbreiden en actief inzetten op invullen leegstand en (her)-bestemmen bestaande bouw 1. Wat beweegt ons en is urgent? Veranderopgave 2.1 Energie made in Arnhem Arnhem is van oudsher een echte elektriciteitsstad. Het versterken van het imago “Arnhem elektriciteitsstad” biedt daarom kansen voor groei van werkgelegenheid en realisatie van onze duurzaamheiddoelstelling zoals afgesproken in het Lenteakkoord. De samenwerking tussen de partners, (Ondernemers, Overheid, Onderwijs, Ondernemende burgers en Onderzoek) in de stad heeft in de afgelopen jaren zijn waarde getoond op zowel milieu, economische als de werkgelegenheidsagenda. (Convenant Energie made in [Arnhem]) Veranderopgaven 2.2 Arnhem als groene stad waarborgen en uitbreiden en actief inzetten op invullen leegstand en (her)-bestemmen bestaande bouw Arnhem wil een voortrekkersrol vervullen op de thema’s groen en duurzaam. De unieke ligging aan de rand van de Veluwe en langs de Rijn maakt van Arnhem een aantrekkelijke stad om te wonen, werken en te verblijven. Om toekomstbestendig, aantrekkelijk en vitaal te zijn, zal Arnhem, naast het benutten en versterken van haar groene kwaliteiten, ook slimmer moeten omgaan met herbestemming van bestaande gebouwen. 2. Wat willen we daarmee in de Arnhemse samenleving uiteindelijk veranderen? 2.1 Energie made in Arnhem - Stimuleren van energietransitie en energieneutraliteit. - Vergroten van de betrokkenheid van de stad bij People, Planet & Profit door het in gang zetten van energietransitie op weg naar energieneutraliteit. - Versterken profiel Arnhem electriciteitstad. 2.2 Arnhem als groene stad waarborgen en uitbreiden en actief inzetten op invullen leegstand en (her)-bestemmen bestaande bouw - Het behoud en versterken van groene kracht van Arnhem. - Minder leegstand en meer flexibiliteit in programmatische invulling van die leegstand. 3. Wat hebben we concreet bereikt? Met welk resultaat? a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 2.1 Energie Made in [Arnhem] 1. Om de energietransitie van fossiel naar hernieuwbare brandstoffen vorm te geven moeten we: duurzame bronnen stimuleren, slimme infrastructuur en netwerken maken en energie besparen. 2. Er is een stimuleringsregeling voor de aanschaf van zonnepanelen door particuliere huiseigenaren en VVE's. (Amendement GL D Het zonnetje in huis) 3. Bereiken van 3% energiebesparing per jaar over 4 jaar. 4. 7% meer duurzaam opgewekte energie in 4 jaar. 5. Versterken imago Arnhem elektriciteitsstad. Om vestigingsomstandigheden en (innovatie -en productie) investeringen in Arnhem te vergroten b. Behaalde resultaten in 2013; Ad 1. De voortgangsrapportage Programma Energie Made in Arnhem 2013 Volop in beweging (18 december 2013) rapportage Programma Energie Made in Arnhem 2013 geeft de huidige stand van zaken weer na drie jaar van de programmaperiode voor een groot aantal van de hierna benoemde beoogde resultaten zoals: • Oprichting Rijn en IJssel Energie Coöperatie en opening van Servicepunt De Kas fysiek aan de Muijlwijkstraat en digitaal op de website www.rijnenijsselenergie.nl voor bewoners, verenigingen en MKB gericht op energie besparen en opwekken. • Intentieovereenkomst over gronduitgifte voor ontwikkeling van windmolens op Koningspleij Noord. • Aanbrengen Led verlichting in parkeergarage Langstraat en in openbare verlichting • Verbeteren luchtkwaliteit door schoon vervoer: E-scooters, E-laadpalen • Forse toename zonnepanelen (sinds presentatie Zonatlas, mei 2012, met 300%) • Inmiddels 100 convenantpartners die samen werken aan bijna 200 projecten op gebied van (energie)transitie. Ad. 2. Er is een duurzaamheidslening (SVn) ingesteld waarmee particuliere huiseigenaren geld kunnen lenen (met een lage rente) om zonnepanelen aan te schaffen. Inmiddels zijn vier leningen verstrekt (van in totaal € 25.000,-) en zeven leningen in behandeling (van in totaal € 45.000,-). In totaal zijn er 170 panelen geplaatst met behulp van deze leningen (met een totaal opwekvermogen van 40.825 Watt Piek).

18

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Ad. 3. De doelstelling van 3% energiebesparing per jaar wordt nog niet gehaald. Wel ligt in 2013 het gemiddelde energieverbruik per huishouden circa 7% lager dan in 2009 en neemt het verbruik bij huishoudens verder af. Het percentage energieverbruik per bedrijf neemt sinds 2010 af en ligt in 2013 circa 1,5 % lager dan in 2009. Ad. 4. Het percentage opgewekte hernieuwbare energie in Arnhem is stijgend. Met het huidig opgesteld vermogen ligt het percentage op circa 4,9%. De doelstelling 7% opgewekte hernieuwbare energie kan in 2014 bijna bereikt worden. De grootschalige energie-opwekprojecten die momenteel in voorbereiding zijn (zonnepark IJsseloord II en 3 windmolens van in totaal 10 MW) zijn nodig om eind 2014 6,5% hernieuwbare energie op te wekken. Ad. 5. Arnhem als elektriciteitsstad wordt versterkt door: • Het EMT-cluster is completer en groeit. De werkgelegenheid in de EMT is sinds 2006 met bijna 25% gegroeid. • De provincie Gelderland heeft de EMT-sector als speerpunt benoemd met Arnhem als elektrisch centrum. • Landelijk topteam energie kiest Arnhem (industriepark Kleefsewaard) als locatie voor jaarlijkse bijeenkomst topsector energie, met ca. 400 bezoekers uit de wereld van overheid, ondernemers en kennisinstellingen op het gebied van energie (19 september, Industriepark Kleefsewaard). • Gemeente in Green Deal Smart Energy Cities: in deze green deal met het rijk en de voorzitters van landelijke topcentra voor kennis en innovatie in de energiesector. Met de afspraak ondersteunt het rijk Arnhem en de EMiA partners in hun ambities voor energiebesparing, duurzame opwekking en slimmere energiesystemen (smart grids). Gezamenlijk doel: ‘nieuwe energie’ per 2019 uitgerold naar tenminste 100.000 panden in Nederland. Arnhem zit met deze ondertekening in de voorhoede van Nederland naast mede ondertekenaars Amsterdam, Eindhoven, Groningen en Enschede. a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 2.2 Arnhem als groene stad waarborgen en uitbreiden en actief inzetten op invullen leegstand en (her)-bestemmen bestaande bouw 1. Behoud en versterken van groene kracht van Arnhem. 2. Minder leegstand en meer flexibiliteit in programmatische invulling van die leegstand 3. Uitvoering geven aan groene agenda en binnen Energie made in [Arnhem] groene daken stimuleren. 4. Citymarketing inzetten voor versterken imago groene stad. b. Behaalde resultaten in 2013; Ad 1. Primair richten we op een efficiënt beheer en onderhoud van het (grote) groen in en om de stad. De bezuinigingen op wijkonderhoud leiden tot lagere kwaliteitsniveaus en maken het steeds moeilijker deze ambitie te realiseren. Ad 2. De leegstand is toegenomen. Het gemeentelijke transformatieteam is sinds 2013, samen met eigenaren van vastgoed in Arnhem aan de slag gegaan met het terugdringen en voorkomen van leegstand. Dit door het stimuleren van herontwikkeling, (tijdelijke) alternatieve invullingen van gebouwen en sloop. Ontwikkeling van Coehoorn Centraal is in 2013 zichtbaar geworden voor alle Arnhemmers. Gemeente, creatieve ondernemers en Alliander hebben de handen ineen geslagen om op deze plek culturele en creatieve bedrijvigheid te bundelen, te stimuleren en uit te bouwen en zo dit stukje stad geleidelijk nieuw leven in te blazen. Concrete transformatielocaties zijn: - Holiday Inn Expres in de Nieuwe Oeverstraat; - Dudok Studios in de Koningstraat; - Diehl op het Willemsplein; - Aan het Gele Rijdersplein 1 (boven de Janspoort) zijn in samenwerking met Portaal 31 nieuwe appartementen gerealiseerd in een voormalig kantoorpand. De appartementen zijn geschikt voor studenten maar ook voor andere 1- en 2-persoonshuishoudens. Velperboost: - Velperweg 8 - fysiotherapiepraktijk Donders; - De Kleine Enk – realiseren van een kinderopvang; - Renovatie van de Velperweg 18 - wordt opnieuw in gebruik genomen als kantoor na renovatie (Innova). Ad. 3 We zetten in op het stimuleren van de aanleg van groene daken en gevels door vanuit het EmiAbudget een bijdrage te leveren aan projecten die als voorbeeld kunnen dienen voor anderen. Met de website www.groenegevelsendaken.nl (gewijzigd in www.bloeiinarnhem.nl) en publiciteit daarom heen wordt de bewustwording ondersteund. Concreet zijn o.m. de volgende projecten ondersteund: - bijdrage aan planten van de Koningsboom - bijdrage aan planten bomen op de Boomplantdag (Velperweg) - bijdrage aan twee groene initiatieven in Kronenburg geïnitieerd door de werkgroep 'Grrroen in Kronenburg' - bijdrage aan groene dakje in Dudok Ad. 4 Bij diverse fysieke groene projecten wordt gewezen op de meerwaarde voor bijvoorbeeld gezondheid, economie en milieu. Op die manier wordt het gedachtegoed van de Groene Agenda verspreid. Ook is in de binnenstad de aanwezigheid van gevelgroen met extra plaatsen verder uitgebreid. Tenslotte zijn er ook dwarsverbanden met programma 4 Marketing van Arnhem: product en verhaal op orde waar het gaat om de groene agenda van de stad.

19

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 2 Financiën Arnhem groene en duurzame stad bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Rekening 2013


Definitief

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

3.890

3.992

899

3.093

V

Baten

totaal

0

597

362

-235

N

-3.890

-3.395

-537

2.858

V

Toevoegingen aan reserves

0

436

3.123

2.687

N


0

0

0

0

0

-436

-3.123

-2.687

V

-3.890

-3.831

-3.660

171

V

Exploitatie Resultaat Mutatie reserves:




Afwijking

V/N

Lasten - Beheer Vastgoed (zie nadeel andere programma's ) - Groenfonds - Subsidie E-Scooters en woningisolatie - Diversen

2.487 200 358 48

V V V V


3.093

V

Baten - Subsidies van derden - Diversen

-305 70

N V


-235

N

2.858

V



Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Luchtuitvoeringsprogramma - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Groengasvoertuigen - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Locatiekeuze investeringsprojecten EMIA - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Stimuleringsregeling E-scooters - BR startersleningen: amendement het zonnetje in huis (MJPB 2013) - BR Vastgoed (Rb. 19-12-2011) - BR Groenfonds (Rb. 19.12.2005)

106 50 60 25 195 2.487 200

Totaal mutaties toevoegingen

3.123

Onttrekkingen Totaal mutaties onttrekkingen Totaal mutaties reserves

0 -3.123

20

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

21

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 3 Arnhem werkt! Dit programma bevat de volgende veranderopgaven: 3.1 De werkgever voorop: realisatie van het 1.100 banenplan 3.2 Opleidingen passend bij de perspectieven op de arbeidsmarkt 1. Wat beweegt ons en is urgent? 3.1 De werkgever voorop: realisatie van het 1.100 banenplan De ontwikkeling van de werkgelegenheid in de stad staat onder druk. Arnhemse bedrijven komen steeds moeilijker aan hun mensen wegens vergrijzing op de arbeidsmarkt en toenemende krimp in de ons omringende regio. In het afgelopen jaar is het aantal arbeidsplaatsen in de stad afgenomen. Juist in dit tij is het van groot belang om mensen aan het werk te houden. Kern van het programma is het duurzaam versterken van de economische structuur waarbij steeds de vraag van Arnhemse bedrijven en instellingen centraal staat, en waarbij op den duur sprake is van een vanzelfsprekende doorstroom van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en vanuit Arnhemse opleidingen naar werkgevers in de stad. De opgave is daarmee tweeledig: het werk in de stad houden en de stad aan het werk krijgen; investeren in de verhouding tussen vraag en aanbod. Binnen de veranderopgave 3.1 zal naast de realisatie van het 1.100 banenplan de komende periode (conform de raadsbrief van juli 2013) de nadruk liggen op de voorbereiding van de geplande invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015. Hierbij wordt ook gekeken naar de verbanden met regulier programma 7. Participatie kwetsbare inwoners. De uitvoering van de Participatiewet vraagt om een nieuwe uitvoeringsstructuur waarbij door regionale partners samen wordt gewerkt aan optimale dienstverlening aan werkgevers. De moties “Lokaal Investeringsfonds” worden in dit programma opgepakt en uitgevoerd. Veranderopgave 3.2 Opleidingen passend bij de perspectieven op de arbeidsmarkt Juist in dit tij is het van groot belang om mensen aan het werk te houden. Kern van het programma is het duurzaam versterken van de economische structuur waarbij steeds de vraag van Arnhemse bedrijven en instellingen centraal staat, en waarbij op den duur sprake is van een vanzelfsprekende doorstroom van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en vanuit Arnhemse opleidingen naar werkgevers in de stad. In het Sociaal Akkoord is een nieuwe datum afgesproken waarop de Participatiewet in werking treedt, namelijk op 1-1-2015. Met de Participatiewet wil het kabinet dat zoveel mogelijk mensen volwaardig mee kunnen doen in de samenleving. Het liefst via een reguliere baan, maar als dat (nog) niet mogelijk is, door op andere manieren te participeren. Arnhem bereidt zich hier samen met de 10 regiogemeenten en het UWV en Presikhaaf Bedrijven gezamenlijk op voor (zie ook regulier programma 6). De Wajongeren worden voor de gemeente een nieuwe doelgroep. Daarnaast wordt de toegang tot sociale werkvoorzieningen beperkt tot mensen die echt niet kunnen functioneren op een gewone plek. Via het programma Arnhem Werkt wordt gestuurd op de doorstroom van mensen vanuit een uitkeringssituatie (zowel vanuit het huidige uitkeringsbestand als de nieuwe doelgroepen) naar reguliere werkgevers in de stad. 2. Wat willen we daarmee in de Arnhemse samenleving uiteindelijk veranderen ? 3.1 De werkgever voorop: realisatie van het 1.100 banenplan Meer inwoners die zelf in hun inkomen kunnen voorzien Bedrijven investeren meer in werkgelegenheid Een aantrekkelijker ondernemersklimaat voor bedrijven Verbetering van cruciale aspecten in het vestigingsklimaat voor mogelijk nieuwe bedrijven. Veranderopgave 3.2 Opleidingen passend bij de perspectieven op de arbeidsmarkt Betere doorstroom van opleidingen naar bedrijven in de regio Arnhem Versterken van samenspel tussen bedrijfsleven, onderwijs en kennisinstellingen Op den duur zal dit leiden tot een situatie waarbij schoolverlaters en studenten van opleidingen in Arnhem gemakkelijk doorstromen naar Arnhemse bedrijven. Arnhemse bedrijven maken gemakkelijk gebruik van de kennis en kunde die regionale onderwijs- en kennisinstellingen voor hen beschikbaar.

Ad. 4 In 2013 zijn diverse bijeenkomsten voor bedrijven georganiseerd over Social Return. In 2013 hebben wij een begin gemaakt met verdere uitbouw, onder meer richting aanbestedingen van de provincie. Ad. 5 Stageplaatsen; In 2013 is het stagebeleid aangescherpt van de gemeente Arnhem en hebben zij 172 betaalde en 32 onbetaalde stagiaires een plek kunnen bieden. De samenwerking met onderwijs-instellingen wordt in 2014 op dit onderwerp verder aangehaald. Sportbedrijf Arnhem biedt jaarlijks aan 150 en 200 studenten een (korte stage). Hiervoor zijn met een aantal opleidingsinstituten overkoepelende stage-convenanten afgesloten. Tevens heeft de gemeente Arnhem aan 20 mensen een leerbaan of werkervaringsplaats kunnen aanbieden in het kader van het project ‘Dynamisch Blauw - Toezicht en Veiligheid’. Deze mensen worden begeleid door de afdeling Vergunningen en Toezicht (cluster Openbare Ruimte). Daarnaast bieden andere clusters ook gemiddeld 10 structureel plekken aan kandidaten vanuit de WWB. Sportbedrijf Arnhem heeft aparte afspraken gemaakt met de afdeling werk en inkomen om in de Arnhemse wijken te werken en zo ervaring op te doen. Ad. 6 De Economische Agenda; De Economische Agenda is in 2013 herijkt. In dit proces blijkt dat partijen in onze stad onverkort achter de gezamenlijke koers staan en samenwerken op de sterke sectoren en kansrijke clusters. Met de zorgsector werken wij samen in het platform Excellente Zorg. De ontwikkelingen in de decentralisaties zijn voor hen een belangrijk aandachtspunt (in samenhang met R3 Economie).

onderwerp

Ad. 3 Iedere school een conciërge; In 2013 is er toegewerkt naar de streef datum van 1 september 2014 en zijn er voorbereidingen getroffen. Vooralsnog is dit het streven. Het voorstel van de schoolbesturen wordt medio februari 2014 verwacht. Dit voorstel weegt mee in de besluitvorming. Medio maart wordt de raad ingelicht om de ambitie vanaf 1 september te concretiseren. Deze opgaaf hangt samen met R- 4.3 ‘bovenwettelijke onderwijsaanbod en voorzieningen’

Jaarverslag 2013

Ad. 2 De pilot werkgeversdienstverlening is in 2013 verlengd. Het college heeft zomer 2013 besloten te werken naar een structurele inbedding van deze regionale werkgeversdienstverlening. Verwachting is dat dit in 2014 geëffectueerd wordt waarbij het werkgeversservicepunt het knooppunt is voor regionale samenwerking en dienstverlening ten behoeve van arbeid en integratie.

pagina

b. Behaalde resultaten in 2013; - Het maandelijks aantal afgehandelde aanvragen is het gehele jaar door redelijk constant en dus dicht bij het gemiddelde van 235 per maand gebleven. - Ook is het aantal afgehandelde aanvragen welke niet tot uitkering heeft geleid (30%) het gehele jaar constant gebleven. - In 2013 zijn totaal 1964 nieuwe uitkeringen ingezet. - In 2013 zijn totaal 1528 uitkeringen beëindigd waarvan 34% i.v.m. werkaanvaarding, start eigen bedrijf of studie met WSF. - Ondanks de sterke toename van de instroom heeft Arnhem in 2013 een vermindering van 20 van de beoogde 275 uitkeringen weten te realiseren.

22

3. Wat hebben we concreet bereikt? En met welk resultaat ? a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 3.1 De werkgever voorop: realisatie van het 1.100 banenplan 1. Uitvoering individuele acties 1.100 banenplan: uitstroom van 275 uitkeringsgerechtigden in 2013 2. In 2013 voeren we een pilot werkgevers-dienstverlening uit (regionaal) waarin de 1-loketfunctie staat. 3. Amendement D66 Iedere school een conciërge 4. Na 2013 is social return en regionaal aanbesteden een normaal aspect van onze wijze van aanbesteden. 5. De gemeente Arnhem – werkgever nr 2 in de stad – geeft haar voorbeeldfunctie vorm in onder meer stageplaatsen en aannemen van kandidaten met een uitkering. 6. Consolideren van inzet op sterke sectoren en kansrijke clusters, met in 2013–2014 een extra impuls in de zorgsector, samen met partijen. 7. In 2013 en 2014 neerzetten acquisitieteam samen met externe partners gericht op aantrekken bedrijvigheid, ook voor de binnenstad. 8. 2013-2014 voorbereiden op de doorontwikkeling naar ondernemersloket / ondernemersplein, de periode daarnaar toe uitvoering diverse pilots verbetering dienstverlening / vermindering lastendruk. 9 In 2013 duidelijkheid over toekomst Internationale school in Arnhem, in samenhang met keuzes over andere voorzieningen voor internationale bedrijven en medewerkers, zoals expatdesk en toekomst WTC. 10. In 2014 helderheid over ambities en inbedding economische samenwerking Wuhan en NRW

a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 3.2 Opleidingen passend bij de perspectieven op de arbeidsmarkt 1. (niveaus van) opleidingen passend bij de arbeidsmarkt 2. Goed samenspel tussen bedrijfsleven en onderwijs en kennisinstellingen, zich uitend in (innovatieve) activiteiten. 3. In 2013 Oprichting regionaal Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt, samen met partijen. 4. In 2013 beschikbaar hebben van adequate arbeidsmarktinformatie voor bedrijven en onderwijs. 5. In 2013 uitvoeren acties Arnhem als stad voor studenten. 6. In 2013 organisatie aanpak laaggeletterdheid b. Behaalde resultaten in 2013; - Er is een meerjarenbeleidspan opgesteld ter voorbereiding op de nieuwe wet Werken naar Vermogen. In 2014 wordt het wetsvoorstel Participatiewet verwacht. De voorbereidingen zijn in volle gang. Zodat in 2015 de invoering kan worden gerealiseerd. - Tevens is er is voor de sociale werkvoorziening het plan ‘Stip op de Horizon’ opgesteld en is de regionale samenwerking Werk en re-integratie met 11 gemeenten, UWV en Presikhaaf bedrijven opgestart. Deze bestuurlijke en uitvoerende aanpak wordt in 2014 voortgezet bij de voorbereidingen op de participatiewet Ad. 2 Samenspel tussen bedrijfsleven, onderwijs en kennisinstellingen; Gemeente Arnhem is eind 2013 een proces gestart om met bovenstaande betrokken partijen te verkennen wat de betekenis en impact van de komst van de entreeopleiding zijn. En om indien mogelijk in 2014 tot een gezamenlijke sluitende aanpak rondom entreeopleidingen te komen. Vanuit gemeente is er betrokkenheid van zowel onderwijs, (jeugd)zorg als werk & inkomen. Ad. 3 Regionaal Platform Onderwijs en Arbeidsmarkt en ad. 4 arbeidsmarktinformatie voor bedrijven en onderwijs; In 2013 zijn de eerste resultaten geboekt. Zo heeft het POA vorm en inhoud gekregen en is het nu eenvoudig voor bedrijven en instellingen hun innovatieve vraagstukken bij de juiste Arnhemse en regionale onderwijs- en kennistellingen neer te leggen. Dat gebeurt bijvoorbeeld door deelname aan het innovatieprogramma Gelderland Valoriseert. SEECE is een goed functionerend Center of Expertise en in december is het bondgenootschap voor geletterdheid regio Arnhem van start gegaan met 30 partijen. Dit biedt een goede basis voor de inzet van 2014.

onderwerp

Ad. 10 Samenwerking Wuhan en NRW; Voor Arnhem is in 2013 samen met partners onderzocht op welke wijze Arnhem deze relaties optimaal kan invullen, met name richting Nord Rhein Westfalen (NRW) en Wuhan. In 2014 geven we hier verder uitvoering aan.

Jaarverslag 2013

Ad. 9 In 2013 is hard gewerkt aan planvorming rond een nieuwe internationale school, samen met de Provincie Gelderland. Dit heeft ertoe geleid dat een groot deel van de financiering rond is, en dat er concrete plannen zijn om deze school in de wijk Schuytgraaf te realiseren. Deze nieuwe school heeft een regionale en provinciale functie. Daarom zal het planproces inclusief vervolmaking van financiering, in 2014 met partners uit overheid, bedrijfsleven en onderwijs/ wetenschap worden vervolgd en afgerond.

pagina

Ad. 8 Doorontwikkeling ondernemersplein; In het kader van de doorontwikkeling naar een ondernemersplein is in 2013 gewerkt aan het - samenbrengen afdelingen, die te maken hebben met ondernemersvragen, - verbeteren van de coördinatie, - een andere centrale locatie voor het ondernemersloket, - er wordt gewerkt aan de invoering van het ondernemingsdossier. Het Ondernemingsdossier biedt een kans om de dienstverlening voor horecaondernemers te verbeteren. Dit wordt opgepakt in overleg met Koninklijke Horeca Nederland (KHN).

23

Ad. 7 Aquisitieteam; In de binnenstad werken wij samen in een vastgoed overleg, waarbij acquisitie van bedrijven centraal staat. Daarnaast werken wij met locatie-eigenaren, intermediairs en ondernemers samen aan acquisitie van partijen. Wij ontwikkelden generiek materiaal (bidbooks) voor het aantrekken van bedrijven. Bedrijven die in 2013 (opnieuw) hebben gekozen voor Arnhem als vestigingsplaats zijn: DEKRA Certification, TenneT, Deloitte, Ballast Nedam, Medline, Greenlane, Playlife mode, Nespresso, Sumo, Primark, Suitable mode en Imaginarium speelgoed. Bedrijven als Dirkzwager advocaten en notarissen, Hotel Haarhuis, DNV GL (voorheen DNV Kema), Enexis, NRG, Rosorum, NOC-NSF en Akzo Nobel kozen ervoor hun positie in Arnhem te verstevigen. Andere bedrijven hebben fors geïnvesteerd op hun huidige locatie of op een andere locatie in Arnhem, zoals: Wijlhuizen en bakkerij Veenhuis (Het Broek), Mantel Tweewielers (Overmaat), Toyota/Lexus Louwman en Mercedes/Ford Wensink (IJsseloord I). Ook door de concentratie van overheidsfuncties heeft Arnhem een sterkere positie gekregen. Te denken valt aan het UWV, de KVK, de Belastingdienst en de Rechtbank. Belangrijke ontwikkelingen die in 2013 vorm hebben gekregen zijn Rozet en de investering in de nieuwe Arnhem International School.

24

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Ad. 5 Stad voor studenten; In 2013 was de studentenkaart actief. Samen met onderwijsinstellingen werd gekeken hoe de aantrekkelijkheid van Arnhem als stad voor studenten duurzaam te vergroten. In 2013 zijn verschillende overleggen geweest tussen HAN, ArtEZ, Van Hall - Larenstein, ROC Rijn Ijssel en de gemeente. Een netwerk die in deze samen zal opereren. Ad. 6 Laaggeletterdheid; 30 publieke en private partijen zijn op 12 december 2013 een bondgenootschap voor geletterdheid aangegaan en slaan de handen ineen om laaggeletterdheid in de regio Arnhem te verminderen en te voorkomen. Samen met de Stichting lezen en schrijven.

25

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 3 Financiën Arnhem werkt! bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen


Definitief

Rekening 2013

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

12.273

16.237

16.747

-510

N

Baten

totaal

15.450

14.729

15.118

389

V

3.177

-1.508

-1.629

-121

N


0

617

703

86

N


0

250

250

0

0

-367

-453

-86

V

3.177

-1.875

-2.082

-207

N





Afwijking

V/N

Lasten - Re-integratieactiviteiten tlv het participatiebudget en slagkracht - Regio contract onderwijs en arbeidsmarkt (zie baten) - Diversen

-588 221 -143

N V N


-510

N

Baten - Regio contract onderwijs en arbeidsmarkt (zie lasten) - Participatiebudget: bemiddelingsoffensief - Inkomsten uit reintegratie activiteiten - Diversen

-206 214 136 245

N V V V

389

V

-121

N

Totaal afwijking baten Totaal afwijking exploitatieresultaat Toelichting resultaatbestemmingen


Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Jeugdwerkloosheid (Rb. 13-12-2013) - BR SEF: saldo exploitatie 2013 (Rb. 19.12.2005)

617 86


703

Onttrekkingen - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Adoptie 2Getthere (Rb. 10-12-2012) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Instapcursussen inburgering (Rb. 10-12-2012)

165 85


250


-453

26

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

27

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 4 Marketing van Arnhem Dit programma bevat de volgende veranderopgaven: 4.1. Marketing van Arnhem: product en verhaal op orde 1. Wat beweegt ons en is urgent? Een sterke positionering van Arnhem is van belang om te werken aan de opgaven in de stad. Het vasthouden en aantrekken van relevante doelgroepen en investeringen zijn daarbij belangrijke doelen die bijdragen aan het benutten van kansen in de markt en om bedreigingen voor te zijn (tegengaan effecten regionale krimp, behouden vitaliteit centrum, economisch sterke sectoren, terugdringen werkloosheid). De inzet van citymarketing is om samen met betrokken partijen in de stad de unieke en onderscheidende eigenschappen van Arnhem zo te positioneren dat relevante doelgroepen een aantrekkelijke basis hebben om voor Arnhem te kiezen. Arnhem combineert de voordelen van de grote stad met die van leven in een landelijke omgeving. Zo biedt de hoofdstad van Gelderland goede carrièreperspectieven, een grote creatieve en culturele dynamiek en een aantrekkelijk winkelaanbod. Tegelijkertijd is Arnhem groen en ruim door de grote stadsparken en als toegangspoort tot de Veluwe, het rivierengebied en de Betuwe. Deze combinatie resulteert in een ontspannen en levendige stad met een open en prettig zakelijke Arnhemse mentaliteit. Door te investeren in het in samenhang krijgen van verhaal en product bouwt citymarketing aan de positionering van Arnhem. Dat leidt tot een sterkere concurrentiepositie, waarmee de stad haar sociaaleconomische vitaliteit kan behouden en versterken. Daarbij komt dat de gemeente Arnhem zich ook nog eens positief kan manifesteren door op de typisch Arnhemse manier om te gaan met haar inwoners. Met oog voor de daadwerkelijke problemen en met een voortvarende manier om deze in goed overleg aan te pakken: de succesvolle Arnhemse wijkaanpak is hier exemplarisch. 2. Wat willen we daarmee in de Arnhemse samenleving uiteindelijk veranderen? - Consequente inzet op alternatieve financieringsbronnen. - Arnhem aantrekkelijk voor specifieke doelgroepen bedrijven, bewoners en bezoekers. 3. Wat hebben we concreet bereikt? Met welk resultaat? a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 1. In 2013 inbedding van de consequenties van het in 2012 vastgestelde citymarketingbeleid in beleid en organisatie, waaronder herijking van het evenementenbeleid en verscherping van keuzes in het woningaanbod en openbare ruimte. 2. Behoud creatieve stad door ruimtelijk of in regelgeving faciliteren. Creatieve werkruimte, consolidatie positionering in landelijk beleid en Europese positie. 3. Ad. 3 "Boost" aan de promotie van Arnhem door lancering aangescherpte campagne 4. Initiëren van acties op samenhang tussen sterke punten in de stad, zoals inrichting stationshal en bijvoorbeeld de verbinding binnenstad – park Hoge Veluwe en Papendal 5. PvA versterking werving Europese middelen, Arnhem in relatie tot de regio. 2013 afgerond.

28

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

b. Behaalde resultaten in 2013; - Ad. 1 Binnen de gemeentelijke organisatie wordt gewerkt met het uitvoeringsplan "Citymarketing" gelanceerd dit vraagt nog een nadere inbedding. - Ad. 2 De regels rondom openbare ruimte, (tijdelijke) evenementen en handhaving zijn versoepeld binnen de gemeentelijke organisatie en gezamenlijk met initiatiefnemers wordt gezocht naar kansen binnen de kaders. Veiligheid blijft een belangrijke in deze, In 2013 heeft de gemeenteraad besloten tot het bieden van mogelijkheden voor de ontwikkeling van Coehoorn Centraal. - Ad. 3 De citymarketingcampagne is in 2013 opnieuw aanbesteed. Hiervoor zijn 4 Arnhemse partijen geselecteerd. In 2013 is het nieuwe campagnebeeld ook zichtbaar geworden in en buiten de stad. - Ad. 4Voor de inrichting van de stationshal is een analyse uitgevoerd op welke wijze dit maximaal bijdraagt aan het ‘visitekaartje’ van de stad. Bij het project Arnhem Centraal is hiervoor een opdracht neergelegd. De Hoge Veluwe is zichtbaar geworden in de stad door ondermeer de samenwerking in het Bartokpark. - Ad. 5 Wij werken samen in het Intergemeentelijk Subsidie Bureau. De eerste resultaten hiervan zijn in 2013 voor Arnhem zichtbaar geworden. Daarnaast werken wij aan inbedding en strategie van de Europese middelenverwerving.

29

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 4 Financiën Marketing van Arnhem bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Rekening 2013


Definitief

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

1.396

1.251

1.330

-79

N

Baten

totaal

80

80

66

-14

N

-1.316

-1.171

-1.264

-93

N


0

0

0

0


0

0

65

65

V

0

0

65

65

N

-1.316

-1.171

-1.199

-28

N





Afwijking

V/N

Lasten - Diversen

-79

N


-79

N

Baten - Diversen

-14

N


-14

N

Totaal afwijking exploitatieresultaat

-93

N

Toelichting resultaatbestemmingen bedragen x € 1.000,--

Mutaties reserves

Rekening 2013


0

Onttrekkingen - BR Evenementen (Rb. 19-12-2005)

65


65


65

30

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

31

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 5 Wijkaanpak nieuwe stijl Dit programma bevat de volgende veranderopgaven: 5.1 verhoging sociale kwaliteit van de wijken door gerichte inspanningen op het gebied van welzijn, wijkeconomie, sport, cultuur en sociale veiligheid 1. Wat beweegt ons en is urgent? De afgelopen jaren is – met de Vogelaarmiddelen en provinciaal geld als extra budget - massief ingezet op een aantal specifieke wijken in Arnhem (krachtwijken en GSO-preventiewijken). Deze inzet heeft in veel wijken al tot flinke verbeteringen geleid op het gebied van leefbaarheid en veiligheid. Zo liet half juni 2013 het Rijk ons weten, via het rapport Onderscheid in Leefbaarheid, dat alle krachtwijken vergeleken, Klarendal qua vooruitgang op 1 staat, Malburgen op 2, Presikhaaf op 4 en Het Broek op 18. De Leefbaarometer laat eenzelfde beeld zien Toch zien we ook dat er nog veel werk verzet moet worden. En hoewel de extra middelen voor de wijkaanpak grotendeels wegvallen, kiest Arnhem voor een voortgaande inzet in en voor de wijken. Met name de sinds jaar en dag regulier aan de wijken bestede middelen zullen bezien worden op mogelijkheden voor een efficiëntere en meer gerichte inzet. Een wijkgerichte oriëntatie van onze organisatie als geheel is nu extra relevant in relatie tot de decentralisaties binnen het sociale domein. De overheveling van taken van het Rijk/de Provincie naar de gemeenten op het gebied van de Jeugdzorg, de AWBZ en Participatiewet zal de Arnhemse wijken raken. Vooral omdat met name in de wijken, de straten en bij de mensen thuis de gevolgen van deze decentralisaties het meest manifest zullen worden. Er is bij dit vraagstuk sprake van een nauwe samenwerkingsrelatie met het programma Participatie kwetsbare inwoners. 2. Wat willen we daarmee in de Arnhemse samenleving uiteindelijk veranderen? - Vraaggerichte sturing is gerealiseerd middels gebieds-/wijkregie. - Opgave in beeld middels gesprekken tussen gemeente, partners en burgers. - Besluitvorming toegankelijk voor burgers. - Uitvoering middels evenwichtige taakverdeling tussen gemeente, partners en burgers. - Uitrol van de wijkaanpak over de stad. Verduurzaming en bestendiging van de bereikte resultaten in alle wijken (voorbeeld: wijken zijn schoon, heel en veilig door o.a. blauw op straat). - Bewonersparticipatie geactualiseerd met zoveel mogelijk een evenredige vertegenwoordiging. - Behoud en versterking van de kwaliteit van winkels en winkelstrips. - Positie van zelfstandige professionals zijn in beeld en versterkt. - Wijkeconomie is versterkt met een actieve rol van bewoners. - Beheer is verder geprofessionaliseerd en eenduidig. - MFC’s zijn de spil van de wijkactiviteiten. - Wijkbewoners maken gebruik van de ruimtes en faciliteiten van de MFC’s. - De gemeentelijke organisatie is wijkgericht ingericht (buiten binnen en binnen buiten). 3. Wat hebben we concreet bereikt? Met welk resultaat? a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 1. Helder beeld van de veranderopgave die per wijk, gebied nodig is via vraaggerichte sturing(bewoners als belangrijke sturing) 2. Verhoging van de sociale kwaliteit van de wijken door gerichte veranderopgaven op het gebeid van welzijn, bewoners participatie, sport, cultuur en sociale veiligheid 3. Gerichte veranderopgaven op het gebied van de wijkeconomie 4. Beschikbare accommodaties inclusief de nieuwe-MFC’s worden goed en consistent beheerd 5. Cultuuromslag ambtelijk apparaat geëffectueerd b. Behaalde resultaten in 2013; Ad 1. Helder beeld van de veranderopgaven en Ad 2. Verhoging sociale kwaliteit Om een helder beeld te krijgen van de veranderopgaven die per wijk en gebied nodig zijn, zijn het afgelopen jaar met alle Arnhemse wijken wijkgesprekken gevoerd. Deze hebben geresulteerd in wijkactieplannen, welke op 13 november 2013 werden gelanceerd. Ruim 150 bewoners uit alle wijken waren hierbij aanwezig. Iedere wijk heeft een wijkactieplan met daarin max. 10 punten. Deze punten zijn volgens bewoners belangrijk om te realiseren om hun wijk veiliger en leefbaarder te maken. Het gaat hierbij om zowel actiepunten op fysiek gebied als ook om punten die bijdragen aan het verhogen van de sociale kwaliteit. We hebben dus middels vraaggerichte sturing per wijk de opgaven in beeld gekregen. Bewoners werken momenteel samen met de gemeente, corporaties en andere partners aan deze actiepunten om ze te realiseren.

- Op 16 december 2013 is het raadsvoorstel 'Beheer en exploitatie Multi Functionele Centra (MFC's)' door de raad vastgesteld. Daarin is de raad geïnformeerd over stand van zaken van de implementatie van de nieuwe vorm van beheer en exploitatie van de MFC’s, in vervolg op de raadsbrief hierover van oktober 2012. Tevens zijn de financiële consequenties van de nieuwe vorm van beheer en exploitatie van de MFC's in beeld gebracht d.m.v. zgn. business-cases per MFC. Met vaststelling van dit raadsvoorstel is de financiële dekking van de nieuwe vorm van beheer en exploitatie van de MFC’s geregeld. Ad. 5 Cultuuromslag ambtelijk apparaat 2013 stond ook in het teken van een cultuuromslag van het ambtelijk apparaat. De cultuuromslag is op verschillende manieren geïnitieerd: * De Wijkendag. Op 23 mei 2013 is een dag georganiseerd waar ruim 100 ambtenaren aan mee deden, zij gingen letterlijk de wijken in om te horen en zien hoe bewoners in hun wijk veiliger en leefbaarder maken. Door deze Wijkendag vaker te laten terugkeren zal het ambtelijk apparaat zich meer en meer bewust worden van de nieuwe manier van werken. * De wijkgesprekken en -actieplannen. Door deze gesprekken en plannen wordt de organisatie gestimuleerd meer van buiten naar binnen te werken. De actiepunten dragen bij aan een efficiënter inzet van de middelen en geven het gebiedsgericht werken een stevigere positie * Gebiedsgericht werken. De ambtelijke organisatie neemt vanaf 2013 het gebied als uitgangspunt (de stad is verdeeld in 8 gebieden), maar de schaal van de wijken en buurten blijft behouden. De wijkregisseurs opereren in deze gebieden en zijn het afgelopen jaar meer in positie gekomen en gebracht. De gebiedsgerichte aanpak is bovendien een goede organisatievorm om de transities in het sociale domein te laten landen in de stad. De daarmee gepaard gaande gebiedsgebonden budgettering biedt de mogelijkheid om de maatvoering t.o.v. de stad, gebieden, wijken en bewoners te verbeteren.

onderwerp

Ad. 4 Ten aanzien van de MFC’s kunnen we melden dat: - In het kader van Hart van de Wijk een beweging in gang is gezet om per gebied waar mogelijk en waar wenselijk de voorzieningen te clusteren. De ontmoetingsruimten in de MFC's wordt geëxploiteerd door een locatie manager die hiervoor samenwerking zoekt met vrijwilligers in de wijk en de partners in het MFC. En zo met hen werkt aan een programma voor de wijk. In wijken waar geen MFC is, zijn voorzieningen aanwezig waar bewoners terecht kunnen voor hun wijkactiviteiten. De gemeente stimuleert waar mogelijk zelf beheer door bewoners organisaties. Hierbij worden goede afspraken gemaakt over scheiding van de verantwoordelijkheden in het beheer en de exploitatie. Bewoners organisaties krijgen hierbij meer vrijheid om een exploitatie op te zetten dat past bij de programma voor de wijk.

Jaarverslag 2013

- De Drieslag Malburgen; Met de herinrichting van de openbare ruimte die inmiddels van start is gegaan is het belangrijk dat ook de winkeliers hier op mee kunnen liften. Inmiddels zijn alle ondernemers aangesloten en de aankomende tijd moet duidelijk worden wie welke beheertaken op het centrum oppakt. De gesprekken met diverse partijen lopen nog. Zodra er duidelijkheid is zal het nieuwe plan worden gepresenteerd aan ondernemers en partners. De investering draagt bij een aantrekkelijk en veilig winkelcentrum in Malburgen.

pagina

- Velperpoortdistrict; Velperpoortdistrict omvat het gebied Klarendal, St.Marten, Steenstraat. Afgelopen jaar is er een verbinding gemaakt met Binnenstadsmanagement (SBA). Een eerste vrucht daarvan is het gebruik van de oude sierverlichting van de Binnenstad in Modekwartier. In 2013 is aan Klarendal Modekwartier de Gouden Piramide toegekend , een landelijke prijs voor innovatief opdrachtgeverschap en architectuur.

32

Ad. 3 Op het gebied van de wijkeconomie zijn voor 2013 de volgende in het oog springende ontwikkelingen te noemen: - Geitenkamp Gildewijk; De winkeliersvereniging is nieuw leven ingeblazen. De weg naar het Marktplein is met de komst van een elektrische marktbus toegankelijker gemaakt voor bewoners. Er zijn contacten gelegd met het Aerentheem College om leer- en werkplekken aan te bieden voor jongeren in de wijk. Het Gildenhuis, een ontmoetings- en werkplek voor zefsltandige ondernemers is in 2013 geopend en biedt ook ruimte aan flexwerkers. Gelijktijdig met deze opening is een bloeiende ondernemersvereniging tot stand gekomen.

33

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 5 Financiën Wijkaanpak nieuwe stijl bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen


Definitief

Rekening 2013

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

18.791

15.768

11.107

4.661

V

Baten

totaal

1.743

1.731

1.393

-338

N

-17.048

-14.037

-9.714

4.323

V


0

335

3.177

2.842

N


0

2.090

920

-1.170

N

0

1.755

-2.257

-4.012

N

-17.048

-12.282

-11.971

311

V


Verklaring van de afwijkingen " Rekening 2013" t.o.v "Begroot 2013 definitief" bedragen x € 1.000,--


Afwijking

V/N

Lasten - Sociaal programma Vogelaargelden (zie baten) - Versnelde afschrijving Marasingel - Vertraging programma BGB - Beheer MFC's (zie baten) - Vertraging Groot onderhoud, bomen en speelvoorzieningen - Diversen

-559 -198 4.379 389 235 415

N N V V V V


4.661

V

Baten - Beheer MFC's (zie lasten) - Sociaal programma Vogelaargelden (zie lasten) - Diversen

-564 147 79

N V V


-338

N

4.323

V



Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: speeltoestellen (Rb. 13-12-2013) - BR Arnhems samenlevingsbeleid (Rb. 19-12-2005) - BR Buitengewoon Beter: exploitatie resultaat 2013 (MJPB 2011) - BR Groot onderhoud en Vervangingen Openbare Ruimte (Rb. 28-10-2013) - BR Bewonersbudgetten (Rb. 13-12-2010) - BR Wijkfondsen (Rb. 19-12-2005)

100 35 2.679 146 37 180


3.177

Onttrekkingen - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Krachtwijken (Rb. 19-12-2011) - BR Nationaal Actie Plan Sport en Bewegen (Rb. 13-07-2009) - BR Bewonersbudgetten: Vogelaargelden (Rb. 13-12-2010) - BR Wijkfondsen (Rb. 19-12-2005) - BR Vastgoed (Rb. 19-12-2011)

155 51 336 181 197


920


-2.257

34

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

35

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 6 Wonen in de wijken Dit programma bevat de volgende veranderopgaven: 6.1 Afstemmen woningvoorraad en woonmilieu op de woningvraag van de toekomst, inclusief particulier opdrachtgeverschap 1. Wat beweegt ons en is urgent? De woningbehoefte verandert. Door de scheiding van wonen en zorg, waarbij mensen met een handicap of zorgbehoefte niet meer als vanzelfsprekend terecht komen in een voorziening, de toenemende vraag naar zorg, de stagnerende woonmarkt en de economische situatie. Om toekomstbestendige wijken te realiseren en te voorkomen dat er een krachtwijkenproblematiek binnen de zogenaamde preventiewijken ontstaat, wordt ingezet op een wijken gebiedsgerichte aanpak op het gebied van wonen, woonomstandigheden en het realiseren van een evenwichtiger woningvoorraad. De wensen en behoeften van de burger spelen hierbij een belangrijke rol. Middels een vraaggestuurde aanpak wordt gekoerst op sociaal, fysiek en economisch sterke wijken waarbinnen het voor iedere portemonnee goed wonen en leven is. 2. Wat willen we daarmee in de Arnhemse samenleving uiteindelijk veranderen? In 2013 t/m 2016 wordt “wonen” specifiek opgenomen in de integrale wijkvisie van de preventiewijken. Op basis van de wijkvisies wordt gestart met de gebieds- wijkontwikkeling. Er is een monitor die een beeld geeft van het wonen in de wijk en wat er nodig is. Burgers kunnen langer prettig en goed wonen en leven in hun eigen wijk. Gemeente, burgers en partijen geven hier gezamenlijk inhoud aan. Partijen en burgers worden gestimuleerd zelf vernieuwende woonzorgconcepten te realiseren in de wijken. Partijen kunnen beter afgewogen keuzes maken over het strategische voorraad-beleid en – beheer en herbestemming van gebouwen. Er is inzicht in de toekomstwaarde van de bestaande woningen in de wijken en welke woningen moeten worden toegevoegd/ verbeterd/vervangen. Eind 2014 is er voldoende informatie /is er een instrument om: • Een doelgerichte transitie in de woningvoorraad in de wijken te sturen • Prioriteiten te stellen in de gewenste acties en maatregelen • Er is meer keuze voor de burgers. In 2014 zijn er aanvullende afspraken gemaakt met corporaties en instellingen over een goed aanbod van levensloopbestendige woningen (bestaand en nieuwbouw) en het aanbieden van zorg/welzijn in de wijken. Meer mensen kunnen zelfstandig blijven wonen in hun woning of wijk. Door verbetering en verduurzaming van bestaande particuliere woningvoorraad zijn er minder investeringen in de toekomst nodig. 100 vve ’s worden ondersteund (NB. De raad heeft deze ambitie inmiddels bijgesteld op 25) Ook projecten voor grondgebonden woningen worden ondersteund. 3. Wat hebben we concreet bereikt ? Met welk resultaat? a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 1. Woningvoorraad en woonmilieu zijn op de vraag van de toekomst afgestemd 2. Wonen en woonomstandigheden worden afgestemd op de huishoudens en leefstijlen binnen de wijken 3. De bestaande woningvoorraad is verbeterd en verduurzaamd b. Behaalde resultaten in 2013; De behaalde resultaten gelden voor alle beoogde resultaten. Ad. 1 Woningvoorraad en woonmilieu zijn op de vraag van de toekomst afgestemd Ad. 2 Wonen en woonomstandigheden worden afgestemd op de huishoudens en leefstijlen binnen de wijken Ad.3 De bestaande woningvoorraad is verbeterd en verduurzaamd - Door de drie decentralisaties en de situatie op de woon- en kapitaalmarkt heeft het thema Wonen een andere dimensie gekregen en is het zichtbaarder geworden. Daarom hebben we in 2013 gewerkt aan de verbinding tussen Wonen en andere thema´s zoals de wijkaanpak en de ontwikkelingen binnen het sociale domein. Dit komt als volgt tot uitdrukking:

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Dit programma is nauw verbonden met het reguliere programma 8 Wonen en Ruimte en programma 5 Wijkaanpak nieuwe Stijl. Wij verwijzen dan ook graag naar deze programma´s.

36

- Zoals afgesproken met onze partners is een start gemaakt voor het opstellen van een gezamenlijke wijkvisie. De wijk De Laar is gekozen tot pilotwijk om een wijkvisie te maken waarbij alle partners worden betrokken. Het thema wonen is specifiek opgenomen in de wijkgesprekken en, daar waar relevant, vervolgens in de wijkactieplannen. Daarnaast is vorig jaar gestart met de actualisatie van gebiedsgerichte uitwerkingen van de woonvisie (GGU). Deze GGU´s vormen input om samen met onze partners te komen tot één gezamenlijke visie. Met de corporaties zijn nieuwe afspraken gemaakt over hoe we de samenwerking inhoudelijker kunnen maken en hoe we tot een gezamenlijke woonvisie kunnen komen. Er heeft een woonconferentie voor de raad plaatsgevonden met meerdere partijen, de opgehaalde aandachtspunten worden in het proces meegenomen. Resultaten van de 24-uursconferentie met relevante partners, te organiseren in 2014, zullen basis vormen voor de nieuwe woonvisie. - Het vakdomein wonen is de trekker en opsteller van een strategische Woonmonitor. Het afgelopen jaar zijn verschillende gesprekken gevoerd om in kaart te brengen wat we minimaal willen en moeten weten om vorm en basis te kunnen geven voor woon- en wijkvisies. Tevens is het Wijkprofielenboek uitgebreid met fysieke (woon)kenmerken van de wijken. - In 2013 is Schuytgraaf door de gemeente overgenomen van de GEM, waardoor ruimte is ontstaan voor vraaggericht bouwen en voor burgers om met eigen concepten te komen (particulier opdrachtgeverschap) die kunnen eventueel leiden tot vernieuwende woonvormen waaronder woonzorgconcepten. - In 2012 is er een einde gekomen aan de laatste projecten op het terrein van de complexgewijze aanpak van VVE’s en particuliere woningverbetering met name in de herstructureringswijken. Het stelde de gemeenteraad voor de vraag of en zo ja, op welke wijze dit beleid - dat bedoeld is om verloedering tegen te gaan - moet worden voortgezet. Het College heeft de woningvoorraad onderzocht en concludeerde dat er voldoende aanleiding is om dit beleid voort te zetten. Daarvoor heeft zij een voorstel gemaakt, dat echter geen meerderheid vond bij de Raadsdiscussie. Het voorstel is teruggenomen; een nieuw voorstel is in de maak.

37

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 6 Financiën Wonen in de wijken bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Rekening 2013


Definitief

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

127

697

561

136

V

Baten

totaal

0

570

514

-56

N

-127

-127

-47

80

V


0

0

1

1

N


0

75

13

-62

N

0

75

12

-63

V

-127

-52

-35

17

V




Afwijking

V/N

Lasten - Diversen

136

V


136

V

Baten - Diversen

-56

N


-56

N

80

V



Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR Wijkfondsen (Rb. 19-12-2005)

1


1

Onttrekkingen - BR Volkshuisvesting: realiseren doelen woonvisie (Rb. 08-11-2010) - BR Stimulering Woningbouw: verkoopmonitor (Rb. 19-10-2009)

8 5


13


12

38

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

39

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 7 Participatie Kwetsbare Inwoners Dit programma bevat de volgende veranderopgaven: 7.1 Organisatie decentrale zorg, waaronder de jeugdzorg 7.2 Maatschappelijke aanbesteden welzijns-en zorgbeleid 7.3 Armoedebestrijding zorg voor minima in nieuwe tijden 1. Wat beweegt ons en is urgent? Een reeks taken op het gebied van zorg en ondersteuning voor kwetsbare groepen die nu tot verantwoordelijkheid van de Rijksoverheid en provincies behoren, vallen vanaf 1 januari 2015 onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. Het gaat hierbij om de decentralisaties op het gebied van de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten), Jeugdzorg en de Participatiewet. Meer taken en minder budget vragen om een andere aanpak, een transformatie. Ondanks dat de landelijke besluitvorming nog niet geheel is afgerond, is de gemeente Arnhem zich al volop aan het voorbereiden onder de noemer ´De Veerkrachtige Samenleving Arnhem´. Het accent wordt gelegd op het versterken van de veerkracht van mensen en hun sociale netwerken. Aanspraken op zorg zullen getoetst worden op de bijdrage aan zelfredzaamheid. Omdat de scope is verbreed tot een transformatie van het sociale domein worden ook de reguliere programma's nauwer betrokken bij de veranderopgaven. Het programma wil een transformatie van het sociale domein bewerkstelligen en richt zich op de gefaseerde invoering van een nieuw stelsel voor zorg en dienstverlening aan burgers met als focus maatschappelijke participatie. Het programma bestaat uit drie veranderopgaven: - Veranderopgave 7.1: Organisatie decentrale zorg, waaronder jeugdzorg Deze veranderopgave heeft betrekking op de nieuwe zorgtaken waar we als gemeente verantwoordelijk voor worden met ingang van 2015: Awbz-begeleiding en de jeugdzorg; - Veranderopgave 7.2: Maatschappelijke aanbesteden zorg en welzijn De bestaande taken die de gemeente al heeft op het gebied van zorg en welzijn; - Veranderopgave 7.3: Armoedebestrijding, zorg voor minima in nieuwe tijden De herpositionering van de dienstverlening van de gemeente op het gebied van armoede De uitvoering van de Participatiewet vindt plaats via het Programma Arnhem Werkt! 2. Wat willen we daarmee in de Arnhemse samenleving uiteindelijk veranderen? 7.1 Organisatie decentrale zorg, waaronder de jeugdzorg 7.2 Maatschappelijke aanbesteden welzijns-en zorgbeleid - In september 2013 is de Visienota ‘naar een veerkrachtige samenleving’ goedgekeurd door de gemeenteraad. In deze notitie staan vier uitgangspunten voor de transformatie van het sociaal domein benoemd: 1) Mensen doen mee op basis van wat ze kunnen 2) Dienstverlening in de buurt 3) Eén plan, één regisseur 4) Budgetten per gebied en traject - Op 16 december 2013 heeft de gemeenteraad de Kadernota ‘de veerkrachtige samenleving Arnhem’ vastgesteld. In deze Kadernota wordt de gefaseerde implementatie van de verschillende veranderingen, op weg naar de veerkrachtige samenleving beschreven. De 22 uitgangspunten uit de Kadernota beschrijven welke opgaven er de komende jaren liggen in het sociaal domein en laten zien hoe we deze op hoofdlijnen oppakken waarbij het accent sterk komt te liggen op een gebiedsgerichte aanpak. In juli 2013 is de Uitvoeringsagenda armoede ‘naar een veerkrachtige stad’ vastgesteld door de gemeenteraad. In deze Uitvoeringsagenda wordt gekozen om voorzieningen gericht in te zetten voor die mensen die deze voorzieningen het meest nodig hebben. Er wordt nog meer het accent gelegd op het financieel ´sterker en zelfstandiger´ worden van inwoners met een minimaal inkomen. De voorzieningen hebben een activerende en ondersteunende rol en doen een appél op de eigen inzet en mogelijkheden van inwoners en richten zich op inzet van sociale en informele netwerken. Voorzieningen worden in stand gehouden maar er wordt tegelijkertijd gekeken naar efficiëntere uitvoering en aanvragen worden stringenter getoetst.

Ad. 2; Dit wordt ook met ingang van 2015. Op basis van de uitgangspunten uit de Kadernota ´De veerkrachtige samenleving Arnhem´ wordt gewerkt aan de voorbereiding hierop. In de regio loopt een traject welke voorzieningen we regionaal in gaan kopen. In de regio is inmiddels een tijdelijke projectorganisatie actief om dit traject te ondersteunen Ad. 3; In het najaar van 2013 is er een Regionaal Transitiearrangement Jeugdzorg opgesteld waarmee de continuïteit voor zorg en ondersteuning wordt gegarandeerd na 2015. Op basis van het transitieplan wordt een transitie-agenda voor jeugd opgesteld. Ad. 4; Dit wordt vormgegeven via het Uitvoeringsprogramma Minder Opvang Beter Leven. Meer hierover zie regulier programma 6.11.

onderwerp

b. Behaalde resultaten in 2013; Ad.1; Dit wordt met ingang van 2015. Op basis van de uitgangspunten uit de Kadernota ´De veerkrachtige samenleving Arnhem´ wordt gewerkt aan de voorbereiding hierop.

Jaarverslag 2013

a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 7.1 Organisatie decentrale zorg, waaronder de jeugdzorg 1. M.i.v. 2014 voor alle cliënten eenduidige en vereenvoudigde toegang op basis van integrale beoordeling zelfredzaamheid 2. Medio 2013 een gevalideerd en acceptabel (zo mogelijk) regionaal contracteringsproces AWBZ-begeleiding voor 80% organisaties m.i.v. 2014. 3. Eind 2013 vastgesteld transitieplan op basis van continuüm van zorg voor jeugd met nadruk op meer en betere preventie en vroegsignalering en effectievere interventiebij risico’s. 4. Realiseren van een sluitende aanpak van preventie – opvang – nazorg in de maatschappelijke opvang en verslavingszorg. 5. Medio 2013 is eenzaamheidsproblematiek als aandachtspunt opgenomen binnen de doelen en middelen van dit programma en programma 5: Wijkaanpak nieuwe stijl. (Amendement CU D Eenzaamheid) 6. In 2014/2015 klaar voor een innovatieve invoering van nieuwe zorgtakengeïntegreerd met bestaande gemeentelijke voorzieningen. 7. Uitvoering scala aan proeftuinen rond cliëntprofielen en nieuwe arrangementen (in de regio). 8. Realisatie Uitvoeringsprogramma 2013-2014voor informele Zorg door middel van meercollectieve arrangementen per wijk. 9. Eenduidige nieuwe aanpak multi-probleemgezinnen. 10. Medio 2013 Ontwikkeling (regionale)bestuurlijke aanbesteding raamcontractenbegeleiding. 11. Eind 2013 vastgesteld toegangsmodel voorbegeleiding en jeugdzorg in relatie tot lokale zorgnetwerken en CJG’s. 12. Vanaf 2014 monitoring zorg en ondersteuning door koppeling informatie tussen lokale zorgnetwerken, Veiligheidshuis, Vira en backoffice CJG. 13. Uitvoeringsprogramma Minder Opvang Beter Leven 2013 als sluitstuk van het Masterplan.

pagina

3. Wat hebben we concreet bereikt? Met welk resultaat? In de MJPB 2013-2016 werd nog uitgegaan van de overheveling van de AWBZ-begeleiding en jeugdzorg naar gemeenten per 01-01-2014. Inmiddels is dit aangepast naar 01-01-2015. De data van de beoogde resultaten uit de MJPB 2013-2016 zijn daarom in veel gevallen ook niet langer actueel en worden een jaar opgeschoven.

40

Toelichting Stand van Zaken: - De gemeenteraad heeft in 2013 het inhoudelijke kader van de transformatie van het sociale domein door de visienota en de kadernota vastgesteld. In 2013 zijn in Arnhem 11 proeftuinen (30 regionaal) van start gegaan waarin samen met partners ervaringen opgedaan worden met de beoogde nieuwe werkwijze per 2015. Zo zijn er in twee gebieden in Arnhem in het najaar van 2013 gebiedsteams voor jeugd gestart en in twee gebieden gebiedsteams voor volwassenen. In 2014 wordt op basis van deze ervaringen verder gewerkt aan het vormgeven van de sociale gebiedsteams zodat deze per 2015 in alle 8 gebieden van start kunnen gaan. - De 12 gemeenten (sinds de zomer van 2013 inclusief Wageningen) in de regio Arnhem hebben afgesproken om de decentralisaties in het sociaal domein gezamenlijk vorm te geven. Hiervoor wordt regionaal samengewerkt in een nieuwe overlegstructuur die de gehele breedte van het sociaal domein bestrijkt en wordt er samen met partners geëxperimenteerd met de beoogde werkwijze door middel van proeftuinen. Inhoudelijk kader is de regionale sociale visie die in het najaar van 2013 is vastgesteld. Tevens hebben de regiogemeenten samen met de maatschappelijke partners in de regio tijdens een 24-uursconferentie een intentieverklaring ondertekend waarin een aantal uitgangspunten staat beschreven over hoe de decentralisaties gezamenlijk vorm te geven. De regio Arnhem heeft een regionaal transitiearrangement jeugd (RTA) opgesteld. Het transitiebureau jeugd (TSJ) heeft het arrangement van de regio Arnhem in de hoogste categorie (categorie 1) gewaardeerd. De regionale samenwerking wordt sinds oktober 2013 ondersteund door een regionale projectorganisatie.

a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 7.2 Maatschappelijke aanbesteden welzijns-en zorgbeleid 14. Uitvoering Pilot Geitenkamp in 2013 15. Vraagverkenning voor alle wijken als basis voor maatschappelijke aanbesteding 2014. 16. Uitvoering in 2013 accommodatiebeleid met MFC als ‘hart van de wijk’. 17. Vastgestelde vorm van lokale wijkgerichte raamcontracten met samenwerkende aanbieders zorg en welzijn b. Behaalde resultaten in 2013; Ad. 14; De pilot was bedoeld om ervaring op te doen met maatschappelijke aanbesteden welzijn. In 2014 wordt verder gewerkt aan de voorbereiding van de contractering per gebied op het gebied van zorg en welzijn. Deelnemende partijen hebben echter aangegeven dat zij liever wachten op deze integrale opdrachten. Ad. 15; In 2014 zal bestuurlijk worden aanbesteed. Maatschappelijk aanbesteden zal in 2015/2017 verder ontwikkeld en geïmplementeerd worden. De concept-opdrachten per gebied worden in het voorjaar van 2014 voorgelegd aan de Arnhemse wijken. Ad. 16; In het kader van hart van de wijk is een beweging in gang gezet om per gebied waar mogelijk en waar wenselijk de voorzieningen te clusteren. In de traditionele aandachtswijken in de stad heeft dit geresulteerd in Multifunctionele Centra waarin de ontmoeting voor de wijk is ondergebracht. De ontmoetingsruimten in de MFC's wordt geëxploiteerd door een locatie manager die hiervoor samenwerking zoekt met vrijwilligers in de wijk en de partners in het MFC met hen werkt aan een programma voor de wijk. Op 16 december 2013 is het raadsvoorstel 'Beheer en exploitatie Multi Functionele Centra (MFC's) door de raad vastgesteld. Daarin is de raad geïnformeerd over stand van zaken van de implementatie van de nieuwe vorm van beheer en exploitatie van de MFC’s, in vervolg op de raadsbrief hierover van oktober 2012. Zie ook Programma 5 Wijkaanpak nieuwe stijl. Ad. 17; Zie kadernota. In de eerste helft van 2014 krijgt dit verder vorm zodat medio 2014 gestart kan worden met de aanbesteding a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 7.3 Armoedebestrijding zorg voor minima in nieuwe tijden 18. Beter bereik en ondersteuning werkenden met een laag inkomen en meer deelname van kinderen uit arme gezinnen aan sport &cultuur. 19. Binnen de Armoedeagenda inzichtelijk maken welke groepen (zoals chronisch zieken, werkenden met een laag inkomen)door stapeling van maatregelen financieel inde knel dreigen te komen. En vaststellen hoe deze groepen binnen de wettelijke kaders en de beschikbare financiële middelen gecompenseerd kunnen worden. 20. Optimalisering gebruik voorzieningen Gelrepas. 21. Met Menzis afspraken over de handhaving CAZ tot 125% minimum. 22. Particuliere organisaties betrekken bij versterking en verbreding Sport&Cultuurfonds voor de jeugd.

onderwerp

Ad. 12; Op basis van de kadernota wordt in 2014 een model voor monitoring opgezet wat per 1-1-2015 operationeel moet zijn Ad. 13; Uitvoeringsprogramma is succesvol afgerond. Zie ook regulier programma 6.11.

Jaarverslag 2013

Ad. 10; Dit wordt een jaar later. Medio 2014 wordt gestart met de (regionale) bestuurlijke aanbesteding Ad. 11; Dit wordt ook een jaar later. In het uitvoeringsprogramma jeugdzorg (juni 2014) worden de kaders hiervoor beschreven waarbij de CJG’s worden geïntegreerd in het nieuwe stelsel voor jeugd.

pagina

Ad. 8; Wordt geïntegreerd in de transformatie sociaal domein. Ad. 9; OZO’s geëvalueerd en getoetst middels een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) met een positieve uitkomst. In 2014 wordt een stedelijke aanpak voor ernstige overlastgevende en complexe multiprobleemgezinnen opgezet. In de uitvoeringsprogramma´s voor 2015 en verder (juni 2014) wordt hier nader op ingegaan.

41

Ad. 5; Zie nota Vrijwillige Inzet en Mantelzorg. Meer hierover zie regulier programma 6.9. Ad. 6; In de Kadernota worden hier de uitgangspunten voor beschreven. Er wordt gewerkt aan een gefaseerde invoering van de transformatie van het sociaal domein, in 2017 moet het nieuwe stelsel in zijn geheel staan (inclusief bestaande gemeentelijke voorzieningen). Ad.7; In april 2013 is er gestart met een 30tal proeftuinen in de regio Arnhem. De ervaringen uit de proeftuinen worden gebruikt voor de voorbereiding op de nieuwe taken, per 1-1-2015

Ad. 22; In november heeft de startbijeenkomst plaatsgevonden van het Jeugd Cultuur Fonds Arnhem. Deze nieuwe stichting gaat nauw samenwerken met het Jeugd Sport Fonds o.a. op het gebied van gezamenlijke fondsenwerving. Enerzijds wordt er aangehaakt op de Gelrepaskinderen, anderzijds kunnen ook kinderen zonder Gelrepas meedoen aan Sport en Cultuur activiteiten. Daarnaast wordt samengewerkt met andere organisaties, zoals St. Leergeld en de Arnhemse Fondsen.

onderwerp

Ad. 21; De Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering (CAZ) is voor de sociale minima tot 110%, voor circa 150 huishoudens met een inkomen 110-120% is er de CAZ-CZG regeling. Zie ook regulier programma 6.

Jaarverslag 2013

Ad. 20; Onderzoek is opgestart ter verbetering van de website en het houden van een Klanttevredenheidsonderzoek. Zie ook regulier programma 6.3.

pagina

Ad. 19; In 2013 zijn alle categoriale regelingen nog van toepassing geweest, zoals de Langdurigheidstoeslag (LDT), Chronisch zieken en gehandicapten (CZG) en de schoolkostenregeling. Landelijk waren in 2013 ook de Wet tegemoetkoming Chronisch zieken en gehandicapten (WTCG) en Compensatie eigen risico zorgverzekeringswet (CER) nog van toepassing. In 2014, maar met name per 2015, zullen deze regelingen veranderen. Om inzicht te krijgen en te houden op de stapelingseffecten is de stapelingsmonitor in ontwikkeling. De uitkomsten daarvan worden medio 2014 verwacht. Zie ook regulier programma 6.3.

42

b. Behaalde resultaten in 2013; Ad. 18; In 2013 zijn er Stadsgesprekken georganiseerd welke input hebben geleverd voor de Armoedeagenda: ‘Naar een Veerkrachtige Stad’. Het aantal huishoudens met een Gelrepas is gestegen tot totaal 11.354 (+ 4% t.o.v. 2012). Een bereik van 82% van de doelgroep. Van de pashouders heeft 38% een WWB uitkering t.o.v. 62% overige inkomsten/uitkeringen. Het aantal Gelrepashouders zonder WWB uitkering neemt naar verhouding toe ten opzichte van voorgaande jaren. Zie ook regulier programma 6.

43

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 7 Financiën Participatie Kwetsbare Inwoners bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen


Definitief

Rekening 2013

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

34.086

44.146

43.390

756

V

Baten

totaal

632

9.570

9.474

-96

N

-33.454

-34.576

-33.916

660

V


0

152

675

523

N


0

272

623

351

V

0

120

-52

-172

N

-33.454

-34.456

-33.968

488

V




Afwijking exploitatieresultaat Lasten - Bijzondere bijstand - Kwijtschelding - Arnhemse Jeugd Doet Mee (zie baten) - Onderbesteding onderwijsachterstandenbeleid - Pakketmaatregel AWBZ - Budget GSO IV niet besteed: samenhang Zorgstelsel jeugd, zorg-huisvesting kwetsbare groepen (zie baten) - Voordeel provinciaal jeugdcontract (zie baten) - Diversen

Afwijking

V/N

-1.951 -168 -111 1.034 733 724 306 189

N N N V V V V V

756

V

-707 370 250 111 -120

N V V V N


-96

N


660

V

Totaal afwijking lasten Baten - Subsidie GSO IV (zie lasten) - Provinciaal Jeugdcontract (zie lasten) - Minimabeleid Gelrepas - Arnhemse Jeugd Doet Mee (zie lasten) - Diversen


Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR Pakketmaatregel WMO (Rb. 30-01-2012) - BR Herstructurering OGGZ (Rb. 24-09-2012) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Frictiekosten ambulant jeugdwerk (Rb. 13-12-2013)

436 87 152


675

Onttrekkingen - BR Integraal Jeugdbeleid (Rb. 17-06-2013) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: transitie kosten AWBZ (Rb. 10-12-2012) - BR Pakketmaatregel WMO: Naar Minder Opvang Beter Leven (Rb. 30-01-2012) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Verhoging decentralisatie uitkering maatschappelijke opvang (Rb. 10-12-2012)

152 272 158 41


623


-52

44

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

3. Wat hebben we concreet bereikt? Met welk resultaat? a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 1. Kinderen met een indicatie voor speciaal onderwijs kunnen in Arnhem terecht in passende huisvesting met zoveel mogelijk beperken van de reisafstand. 2. Continuïteit in de huisvesting van het VSO 3. Lange termijn oplossing voor het nijpende kwalitatieve tekort aan adequate huisvesting voor het speciaal onderwijs in Arnhem 4. Optimalisering van het economisch en sociaal gebruik van maatschappelijk vastgoed 5. Toekomstbestendige huisvesting en optimalisering van het gebruik van maatschappelijk vastgoed voor onderwijsdoeleinden 6. Korte termijn oplossing voor huisvestingsprobleem VSO b. Behaalde resultaten in 2013; Ad. 1; Passende huisvesting wordt in de komende jaren gerealiseerd door de uitvoering van het programma toekomstige huisvesting (voortgezet) speciaal onderwijs. Versterking van mogelijkheden voor thuisnabij onderwijs zal vooral gestalte moeten krijgen binnen de samenwerkingsverbanden passend onderwijs. In de (ver) nieuwbouwprojecten wordt er rekening mee gehouden dat dit op termijn kan leiden tot een vermindering van het aantal leerlingen in het speciaal onderwijs in Arnhem. Ad. 2; De continuïteit krijgt gestalte in de uitvoering van het programma toekomstige huisvesting (voortgezet) speciaal onderwijs Ad. 3; In 2009 is samen met de schoolbesturen een visie gepresenteerd voor de toekomstige huisvesting van het speciaal en voortgezet speciaal onderwijs in Arnhem. Na de uitwerking in een concrete ontwikkelingsrichting (De Koers 2.0), is in 2013 een besluit genomen over de financiering van drie grote vernieuwingsprojecten: (ver-) nieuwbouw Kentalis Arnhem (dr. Bosschool, De Stijgbeugel en zorgvoorzieningen), nieuwbouw Mariëndael en Het Prisma en nieuwbouw Scholencampus De Ommezwaai en Briant College in Schuytgraaf. Daarmee kan voor de doelgroep op lange termijn een kwalitatief verantwoorde leer- en leefomgeving worden gerealiseerd. De schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de projecten. De uitgangspunten, zoals financieel kader, flexibiliteit en levensduurbestendig bouwen en optimalisering van maatschappelijk rendement, worden vastgelegd in convenanten. De voorbereiding van de bouw van de scholencampus is gestart (oplevering 2016), de andere projecten volgen begin 2014.

onderwerp

2. Wat willen we daarmee in de Arnhemse samenleving uiteindelijk veranderen? Uitgangspunt is dat voor de zorgleerlingen in Arnhem met een indicatie voor het speciaal en voortgezet speciaal onderwijs adequate onderwijshuisvesting geboden wordt die aansluit op de specifieke behoeften van deze doelgroep en de ontwikkelingen in het onderwijs, ruimte biedt voor toekomstige veranderingen en op een zo beperkt mogelijke afstand bereikbaar is." Bij de uitwerking van deze veranderopgave wordt de motie “Toekomstgericht Perspectief”, m.b.t. het onderdeel huisvesting speciaal onderwijs, betrokken. Nieuwe schoolcomplexen bepalen mede het toekomstige beeld van de stad. Bij de realisatie van de Scholencampus voor De Ommezwaai en het Briant College wordt daarom nadrukkelijk gekeken naar een inpassing die aansluit op het concept voor Schuytgraaf. Bij de voorbereiding van de nieuw te bouwen scholen voor Mariëndael en Het Prisma is gezocht naar aansluiting op het herontwikkelingsconcept van Project 3 Noord (o.a. Het Nieuwe Dorp), de ontwikkelingen in de zorg en de bijzondere landschappelijke setting.

Jaarverslag 2013

1. Wat beweegt ons en is urgent? In 'Het Arnhems Lenteakkoord' is aangegeven dat de gemeente Arnhem wil investeren in de kwaliteit van scholen, onder andere door het verbeteren van de gebouwen van scholen voor speciaal onderwijs. In de vorige bestuursperiode heeft de gemeente samen met de betrokken schoolbesturen het rapport ‘Passend onderwijs, passende huisvesting, Toekomstvisie huisvesting speciaal en voortgezet speciaal onderwijs in Arnhem’ (verder aan te duiden als "de toekomstvisie") opgesteld.

pagina

Dit programma bevat de volgende veranderopgaven: 8.1 Realiseren adequaat huisvestingsplan speciaal onderwijs

45

Programma 8 Samenhangende inzet op zorgtaken voor de jeugd

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Ad. 6; Vanwege een sterke groei van het aantal leerlingen van VSO Mariëndael is een deel van de school tijdelijk gevestigd aan de Middachtensingel. Het voormalige VO-schoolgebouw is daartoe aangepast.

46

Ad. 4; Eén van de uitgangspunten voor de nieuw te bouwen scholen is, dat deze buiten de schooltijden zoveel mogelijk ook voor andere activiteiten benut kunnen worden (bijv. medegebruik van sportvoorzieningen door verenigingen en wijk). Ad. 5; Adaptief bouwen is één van de uitgangspunten in de te sluiten convenanten. De nieuw te bouwen scholen zullen flexibel moeten zijn met het oog op de ontwikkelingen in het onderwijs (o.a. passend onderwijs, veranderende onderwijsconcepten). Ook de mogelijkheid tot een andere functionele invulling van gebouwdelen bij sterke krimp van het aantal leerlingen gedurende de levensduur van de gebouwen moet in de ontwerpfase worden onderzocht. Er is besloten om in de breedte een onderzoek uit te voeren naar de consequenties van levensduurbestendig bouwen van schoolgebouwen voor de gemeente.

47

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 8 Financiën Samenhangende inzet op zorgtaken voor de jeugd bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Rekening 2013

Begroot 2013 Geamend

Definitief

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

521

53

78

-25

N

Baten

totaal

0

50

50

0

N

-521

-3

-29

-26

N


0

0

0

0


0

0

0

0

0

0

0

0

-521

-3

-29

-26



N



Afwijking

V/N

Lasten - Advieskosten huisvesting Speciaal Onderwijs - Diversen

-97 72

N V


-25

N

Baten - Diversen

0

N


0

N

-26

N



Mutaties reserves

Rekening 2013


0

Onttrekkingen Totaal mutaties onttrekkingen

0


0

48

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

49

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 9 Overige veranderopgaven Dit programma bevat de volgende veranderopgaven: 9.1 Veilig leven in Arnhem 9.2 Financieel gezonde stad 1. Wat beweegt ons en is urgent? Binnen dit programma worden veranderopgaven benoemd, die niet logischerwijze toe te delen zijn aan de overige veranderprogramma’s. Veranderopgave 9.1 Veilig leven in Arnhem Veiligheid levert voor mensen een wezenlijk onderdeel van de kwaliteit van het bestaan op. Als mensen opgroeien in een veilige omgeving kunnen ze beter voor zichzelf opkomen en meer tot hun recht komen. Door gemeente, politie en andere veiligheidspartners wordt optimaal ingezet om die veiligheid te bevorderen. De gemeente heeft een regierol op het terrein van veiligheid in brede zin: veilig ondernemen, veiligheid in de wijk, veilig uitgaan, veiligheid op straat en veilig in huis. In nauwe samenwerking met partners in veiligheid werkt de gemeente aan de integrale veiligheid en aan een positiever veiligheidsbeleving van haar inwoners en de bezoekers van de stad. Gemeentelijk veiligheidsbeleid is een belangrijke schakel in de verbetering van de leefbaarheid van en in de stad. Ondanks alle reguliere inspanningen wordt de stad geconfronteerd met verschillende vormen van criminaliteit. Overvallen, inbraken maar zeker ook geweld hebben een impact op de stad en dragen bij aan gevoelens van onveiligheid. Met de veranderopgave “Veilig leven” wordt extra inzet gepleegd op preventieve maatregelen tegen overvallen en inbraken. Daar bij worden ondernemers in de stad ondersteund. Daarnaast wordt in deze veranderopgave kritisch gekeken naar de samenwerking tussen politie, eigen Handhavers en toezichthouders. Doel hiervan is de bestrijding van overlast en verloedering. Veranderopgave 9.2 Financieel gezonde stad Er wordt gestreefd naar een financieel gezonde stad, waarin het weerstandsvermogen van de gemeente een robuust karakter heeft. Dit betekent dat (financiële) risico’s op een voldoende wijze zijn afgedekt, zodat het niet noodzakelijk is om (gemaakte) beleidskeuzes op een ad hoc basis te moeten bijstellen op het moment dat zich een risico manifesteert. Een financieel gezonde stad betekent ook dat wordt gezocht naar bezuinigingen en budgetneurale aanpassingen in beleid en niet naar het vergroten van de uitgaven cq lastenverzwaring. Aan de basis van een financieel gezonde stad staat een financieel gezonde gemeentelijke huishouding. 2. Wat willen we daarmee in de Arnhemse samenleving uiteindelijk veranderen ? 9.1 Veilig leven in Arnhem - Een daling van de criminaliteit en overlast in de stad en daarmee een stijgend gevoel van veiligheid in de stad, bij zowel burgers, ondernemers als bezoekers. - Het verhogen van de effectiviteit door meer handhavers (boa's) teneinde de veiligheid en leefbaarheid in de stad Arnhem te verbeteren. (Amendement VVD 01 Meer handhaving op straat ("licht blauw")). 9.2 Financieel gezonde stad - Minder financiële afhankelijkheid tussen gemeentelijke risico’s en gewenste beleidskeuzes - Zo veel mogelijk beperken van de stijging van de rioolheffing( naast de prijsindex) totdat het nieuwe GRP is vastgesteld. 3. Wat hebben we concreet bereikt ? En met welk resultaat? a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 9.1 Veilig leven in Arnhem 1. Preventieve maatregelen bij ondernemers en bewoners, zonodig maatregelen in de openbare ruimte om overvallen en inbraken terug te dringen. Daarbij wordt aansluiting gezocht in de aanpak van de Taskforce Overvallen van het Ministerie van Justitie en daarin genoemde ambities. Hierdoor zal in de periode 2013-2016 een daling zijn van inbraken en overvallen realiseren van respectievelijk 15% en 25%; 2. Samenwerkingsverbanden met ondernemers met het doel veiligheidsmaatregelen te bevorderen; - Het aantal winkelgebieden met een KVOkeurmerk uitbreiden van 7 naar 10; - Burgers en ondernemers zijn zich veel meer bewust van mogelijke preventieve maatregelen die zij zelf kunnen treffen ter voorkoming van misdrijven en worden daarbij actief ondersteunt door de gemeente. - 85% van de ondernemers hebben preventie maatregelen genomen tegen overvallen. 3. Het bevorderen van een dader-gerichte aanpak op verschillende doelgroepen in het Veiligheidshuis; 4. Meer regievoering op afstemming van inzet van politie en andere handhaver en toezichthouders in stad; 5. Een bevorderde aangiftebereidheid; 6. Een aanpak op heling ter voorkoming van overvallen en inbraken;

50

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

7. Amendement VVD 01 Meer handhaving op straat ("lichtblauw"); 8. Amendement PvdA 01 Fonds Veilig Ondernemen. b. Behaalde resultaten in 2013; 9.1 Veilig leven in Arnhem Ad.1 De inbraken in 2013 zijn t.o.v. 2012 in Arnhem van 1200 naar 857 gedaald (min 22%). Een bemoedigend begin om de doelstelling (15% daling) te realiseren. Ad. 2 In 2013 is deelgenomen aan de verschillende overleggen met betrekking tot het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). In de overleggen worden maatregelen afgesproken ter bevordering van veiligheidsmaatregelen; - Het aantal winkelgebieden met een KVO-keurmerk staat op dit moment op 7 waarbij sprake is van een uitbreiding van het aantal KVO maar tegelijkertijd een KVO die zichzelf heeft opgeheven; - Een optimale informatie-uitwisseling tussen wijkagenten van politie en gemeentelijke handhavers en toezichthouders; - In 2013 zijn in de lokale media artikelen geplaatst waarin tips worden gegeven aan burgers om inbraken te (helpen) voorkomen. Daar waar gevraagd zijn bewonersinitiatieven in de wijk gesteund gericht op preventie tegen inbraken. Ad. 3 Binnen het veiligheidshuis worden de vooral jeugdige overvallers besproken in een casus-overleg met justitie- en zorgpartners. De aandacht gaat daarbij uit naar de verschillende leefgebieden zoals wonen, werk, e.d. Er is fors bijgedragen aan de ambitie van de Taskforce Overvallen van het ministerie doordat in Arnhem de overvallen met 68% zijn gedaald over 2013. - Het afgelopen jaar is begonnen met een dadergerichte aanpak op overvallers en inbrekers binnen het Veiligheidshuis. Ad. 4 In 2013 is gestart met de deelname van de gemeentelijke handhavers aan de briefing van de politie waardoor meer regie is ontstaan over de gezamenlijke inzet in de stad. Ad. 5 Met betrekking tot de aangiftebereidheid is op dit moment een project lopende met de Stichting M om de aangiftebereidheid te vergroten. Ad. 6 In 2013 is verder geëxperimenteerd met een aanpak op heling door het invoeren van een digitaal inkoopregister voor ondernemers. In 2014 wordt dit verder geïmplementeerd in samenwerking met de Politie Oost- Nederland. Tevens is in 2013 is een werkgroep van Gemeente, Politie en Openbaar Ministerie gestart met de aanpak voor het terugdringen van de inbraken in de stad. In lokale media is aandacht gegeven aan het voorkomen van inbraken en het melden van verdachte situaties. De APV is aangepast om de controle op het bij zich hebben van inbrekerswerktuig in de openbare ruimte te verruimen. Politie en medewerkers van Handhaving en Toezicht hebben gezamenlijk controle en preventieve interventies uitgevoerd. Ad. 7 In 2013 heeft er een uitbreiding plaatsgevonden van het lichtblauw op straat. Deze uitbreiding is ingevuld door het aantal leer/werk plekken voor WWB-ers uit te breiden. Voor 2014 wordt gewerkt aan een herinrichting van de afdeling waarbij belangrijke insteek is het continueren en kwalitatief verbeteren van het extra inzet op straat. En het college en de raad zijn begin 2014 geïnformeerd hoe het amendement definitief wordt ingevuld en welke middelen daarvoor nodig zijn. Ad. 8 Er is een fonds "Veilig Ondernemen" ingevoerd (€ 150.000,--), waarop ondernemers, in een samenwerkingsverband, een beroep kunnen doen voor een financiële bijdrage van maximaal € 6000,--. Aanvragen voor dit fonds kunnen via de website van de gemeente worden aangevraagd op een regelarme wijze en de regelgeving rond het fonds zijn geaccordeerd in de gemeenteraad a. Beoogde resultaten MJPB 2013-2016; 9.2 Financieel gezonde stad 1. Realiseren van een meer robuust weerstandsvermogen? 2. Onderzoek naar de mogelijkheid om de jaarlijkse stijging van de rioolheffing zoveel als mogelijk te beperken. Is het mogelijk om de kostentoerekening te wijzigen door verlaging van de kosten of doorrekenen aan andere beleidsvelden? b. Behaalde resultaten in 2013; Ad. 1 Het realiseren van een meer robuust weerstandsvermogen is niet voldoende gelukt. Ook de accountant spreekt in de boardletter zijn zorg uit over de ontwikkeling van het weerstandsvermogen. In de MJPB 2013 en MJPB 2014 is een structurele begrote toevoeging aan de algemene reserve opgenomen. Echter, het beroep op de algemene reserve en de ontwikkeling van de risico’s zijn dermate groot gebleken, dat de vermogenspositie niet voldoende robuust is. Voor de komende periode blijft dit een belangrijk aandachtspunt. Ad. 2 De kostentoerekening aan het gemeentelijk rioleringsplan is in 2013 opnieuw beoordeeld. De uitwerking hiervan komt terug in het GRP5, dat in 2014 aan de raad wordt voorgelegd. Het gevolg van de nieuwe kostenopstelling is dat de jaarlijkse stijging van de rioolheffing vanaf 2015 lager uitvalt dan in de afgelopen jaren.

51

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Programma 9 Financiën Overige veranderopgaven bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Begroot 2013 Geamendeer d

Rekening 2013

Definitief

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

641

83

164

-81

Baten

totaal

0

0

0

0

-641

-83

-164

-81


150

150

150

0


0

0

0

0

Mutaties reserves

-150

-150

-150

0

Saldo

-791

-233

-314

-81

Exploitatie Resultaat

N

N

Mutatie reserves:

N



Afwijking

V/N

Lasten - Diversen

-81

N


-81

N

Baten -

Totaal afwijking baten Totaal afwijking exploitatieresultaat

V V 0

V

-81

N


Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR Veilig ondernemen: amendement fonds veilig ondernemen tbv verbetering veiligheid winkelstraatgebied (MJPB 2013)

150


150

Onttrekkingen Totaal mutaties onttrekkingen Totaal mutaties reserves

0 -150

52

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

0b. Stand van zaken belangrijke raadsonderwerpen 2013 De Rekenkamer heeft: de volgende onderzoeken gepubliceerd: - in januari het onderzoek "Grip op Wonen. Rekenkameronderzoek naar de prestatieafspraken tussen de gemeente Arnhem en corporaties is de periode 2005 t/m 2011" - in april het onderzoek "Hulp op maat. Rekenkameronderzoek naar hulp bij het huishouden in Arnhem". - in december het het onderzoek "Leren voor later. Rekenkameronderzoek naar het bereik van voorschoolse educatie in Arnhem" Tijdens informatieve besprekingen in de raadskamers heeft de Rekenkamer alle onderzoeken toegelicht door presentaties te geven. Daarna zijn de rapporten, vergezeld van een raadsvoorstel, doorgeleid voor behandeling door de gemeenteraad. De Rekenkamer heeft verder: - een uitgebreid vooronderzoek uitgevoerd op het terrein van veiligheid. In 2014 wordt het onderzoek naar veiligheid afgerond. - in november een Rekenkamerbrief aan de raad gestuurd over de transitie in de jeugdzorg.

onderwerp

Publieke dienstverlening De gemeente Arnhem streeft naar een goede dienstverlening voorhaar burgers, ondernemers en instellingen. Arnhem acht zich gehouden aan de door de VNG gedane vijf beloften aan de burger en ondernemer, waarbij de gebruikers tot uitgangspunt zijn gekozen.

Jaarverslag 2013

Regionale en andere bovenlokale organen De verantwoording over de baten en lasten van de min of meer 'algemene' (bestuurlijke) organen en lidmaatschappen van bovenlokale aard, zoals de stadsregio, de Euregio, de deelname aan de VNG, de VNGGelderland, het samenwerkingsverband van grote steden en het NICIS zijn in dit programma opgenomen. Via een uitname uit het gemeentefonds – dus buiten de gemeentebegrotingen om – dragen gemeenten voorts bij aan het KING, het kwaliteitsinstituut van de VNG.

pagina

0a. Beleidstoelichting Diverse bestuursorganen en verkiezingen In dit programma gaat het onder meer over de diverse bestuursorganen en hun verkiezingen. Bij het bestuur gaat het om raad, commissies en fracties, griffie en rekenkamer, en om het dagelijks bestuur van de stad: burgemeester, wethouders en gemeentesecretaris.

53

Regulier Programma 0 Algemeen bestuur en publieke dienstverlening

54

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

0c. Stand van zaken indicatoren Rekening 2012

Indicatoren 0.1

Verkiezingen [1]

€

-

Wat willen we bereiken: Opkomstpercentage gemeenteraadsverkiezingen Raad [2]

€

€

Wat willen we bereiken: % inzet griffie op kwaliteitsimpuls functioneren raad Rekenkamer [3]

College van B. en W. [4]

Wat kost het (x € 1.000,--)

Publieke dienstverlening

€

1.238

1.271

€

(33)

18

20

22

2

-

-

n.g.

-

-

€

693

€

788

€

(95)

(16)

0

20

€

217

€

233

€

€

-

€

5

€

5

€

4,8 Leisink, van Gastel-Schäffner

€

-

4,8

4,8

€

6

838

€

810

0,0

€

6

6

-

28

0

van Geffen €

Wat willen we bereiken: Waardering dienstverlening Internet als primair kanaal (%) Totaal

€

Leisink


[1] [2] [3] [4]

-

-

Wat willen we bereiken: Aantal substantiële algemene regelingen/contributies 0.7

44

nvt

€

Wat willen we bereiken: Aantal wethouders (FTE) Bovenlokale / Regionale organen [5]

€

Rekenkamer


0.6

-

0


0.5

nvt

112

Agendacie.


0.4

€

156

Agendacie.

Wat willen we bereiken: Aantal formele vergaderingen (gericht op concrete besluiten) Oordeel kiezer over vertegenwoordiging (rapportcijfer) Griffie [3]

€

-


0.3

Afwijking

Leisink


0.2

Rekening 2013

Begroot 2013

-

€

5.105

€

5.133

€

(28)

0 0

8 50

n.g. n.g.

0 0

0

8.252

8.352

-100

In de planperiode vinden in 2014 3 verkiezingen plaats, in 2016 1 Gebaseerd op aantal raadsleden en fracties. Vanaf 2015 mogelijke verindering van het aantal raadsleden van 39 naar 33 Bij de rekenkamer wordt uitgegaan van een tweetal grotere ( of meerdere kleinere) onderzoeken op jaarbasis. Naast de uitgaven voor het college van burgemeester en wethouders gaat het om wachtgelden ex-wethouders (in 2013: drie exwethouders), en om pensioen voorzieningen voor ex-wethouders (in 2013:18). Dit laatste aantal loopt uiteindelijk op tot 24 pensioengerechtigde ex-wethouders in 2016. [5] Stadsregio, Euregio, VNG, VNG Gelderland, G32-verband, NICIS

55

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

0d. Verklaring van de afwijking van de indicatoren Verkiezingen In 2013 waren er geen gemeenteraadsverkiezingen. Er is wel een referendum over het Kunstencluster geweest. Raad Oordeel kiezer over vertegenwoordiging: Er heeft geen burgerpeiling plaatsgevonden. Griffie % Inzet griffie op kwaliteitsimpuls functioneren raad: Dit is niet gemeten (n.g.). Voor de MJPB 2015-2018 zal deze indicator aangepast gaan worden. Financiële toelichting In beide tussenrapportages werd nog rekening gehouden met een aanzienlijke overschrijding. Doordat verwachte effecten niet optraden en door zorgvuldig financieel beheer in het tweede half jaar is de afwijking beperkt gebleven. Publieke dienstverlening - Waardering dienstverlening: In het kader van de hostmanship gedachte is ervoor gekozen de klantbeleving realtime te meten. In juli 2013 is hiermee van start gegaan door direct na het klantcontact feedback te vragen. De resultaten kunnen direct worden gebruikt om de kwaliteit van dienstverlening te optimaliseren, hierdoor neemt het lerend vermogen van de organisatie toe. Uit de eerste resultaten blijkt dat 70% tevreden, 14% neutraal en 16% ontevreden is over de dienstverlening aan de balies van het KCC. - Internet als primair kanaal: De informatie over internet kan niet geleverd worden. Deze indicator zal worden bijgesteld in de MJPB 2015-2018 . 0e. Aandachtspunten Raad en griffie In juni 2013 heeft de gemeenteraad een definitief besluit genomen over voorstellen voor aanpassing van zijn vergaderwijze, "De Raad aan Zet" De griffie heeft de raadswerkgroep die dit besluit heeft voorbereid, intensief begeleid. Het proces om te komen tot een nieuwe werkwijze heeft zich -door allerlei oorzaken- uitgestrekt over ruim 3 jaar. De acties die uit dit proces zijn voortgekomen, zijn in 2013 bijna allemaal voltooid. In de meerjarenprogrammabegroting zijn de consequenties van de in december 2012 bepaalde bezuinigingen op het budget van de gemeenteraad en griffie verwerkt. Daarnaast is opnieuw een bezuiniging opgenomen op de griffie in de MJPB 2014-2017. Deze wordt in 2014 nader uitgewerkt. Rekenkamer In de raadsvergadering van 22 april 2013 is Moniek Pieters met ingang van 1 mei 2013 benoemd als voorzitter van de Rekenkamer Arnhem. Zij is benoemd voor de periode van zes jaar, tot en met 30 april 2019. Regionale en andere bovenlokale organen Het kabinet heeft besloten dat binnen de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) de plus-variant, waar samenwerkende gemeenten rechtstreeks van het rijk subsidies kregen om bepaalde taken uit te voeren, te stoppen. Zo verdwijnt de stadsregio, per 1-1-2015, in de vorm die we lange tijd hebben gekend. Een nieuwe gewijzigde samenwerkingsverband is in ontwikkeling. De inwonerbijdrage zal naar verwachting omlaag gaan. (Zie ook paragraaf “Verbonden partijen”). Publieke dienstverlening - Mede door de bezuinigingen zullen er veranderingen plaatsvinden op het terrein van Publieke Dienstverlening. Zo zal er alleen nog op afspraak gewerkt gaan worden en zal er een wijziging komen op de huidige openingstijden van de loketten. De service en wachttijden zullen belangrijke aandachtspunten zijn voor de komende jaren. - In de komende jaren zal meer ingezet worden op de dienstverlening via het internet, met als uitgangspunt dat internet het primaire dienstverleningskanaal gaat worden. Burgers en ondernemers zullen worden gestimuleerd om optimaal gebruik te maken van dit kanaal. Overigens zal de klant meer moeten gaan betalen voor het bellen naar het gemeentelijk 0900 nummer .

Jaarverslag 2013

onderwerp

Publieke dienstverlening Mede door de bezuinigingen wordt in 2014 specifiek ingezet op innovatie van de dienstverlening. Zo zal er alleen nog op afspraak gewerkt worden en zijn de openingstijden van de loketten aangepast. Tevens zullen de servicenormen naar beneden worden bijgesteld. Dit heeft gevolgen voor de dienstverlening. Door middel van innovaties en efficiënter werken blijft de gemeente Arnhem echter streven naar een goede dienstverlening voor haar burgers, ondernemers en instellingen.

pagina

De griffie heeft de door de gemeenteraad ingezette -en door de werkgeverscommissie verder uitgewerktekoers van herdefinitie van haar takenpakket en verdere professionalisering vervolgd. In maart 2014 vinden raadsverkiezingen plaats. In het najaar van 2013 is de griffie gestart met de voorbereidingen van en communicatie rond de verkiezingen.

56

0.f. Conclusie Verkiezingen, raad en griffie De gemeenteraad heeft in juni 2012 de nota 'De raad aan zet' vastgesteld, die de werkwijze van de gemeenteraad tot onderwerp had. Na evaluatie van de proefperiode is in juni 2013 een besluit over dit onderwerp genomen. Hiermee zijn veranderingen in de werkwijze en het vergadermodel van de gemeenteraad in het bijzonder,vastgelegd.

57

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 0 Financiën Algemeen bestuur en publieke dienstverlening bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Rekening 2013

Begroot 2013 Geamend. Definitief

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

21.067

9.060

9.697

9.771

-74

N

Baten

totaal

3.660

2.584

2.618

2.831

213

V

-17.407

-6.476

-7.079

-6.940

139

V

696 549

0 30

0 30

27 117

27 87

N V

-147

30

30

90

60

V

-17.554

-6.446

-7.049

-6.850

199

V

Exploitatieresultaat Mutatie reserves: Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves



Afwijking exploitatieresultaat Lasten - Actualisatie Appa Voorziening - Personeelskosten griffie (zie baten) - Personeelskosten en inhuur rekenkamer - Minder wachtgeld en pensioenuitkeringen voormalig wethouders - Diversen

Afwijking

V/N

-197 -95 -85 156 147

N N N V V

-74

N

85 72 56

V V V


213

V


139

V

Totaal afwijking lasten Baten - Detacheringsopbrengst griffie (zie lasten) - Opbrengst leges - Diversen


Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR vastgoed: resultaat beheer vastgoed (Rb. 19-12-2011)

27


27

Onttrekkingen - BR Frictie: hogere inschaling dan normschaal (Rb. 28-10-2013) - BR Rekenkamer: onderzoekskosten (Rb.

71 46


117


90

58

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

59

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 1 Veiligheid 1a. Beleidstoelichting Openbare veiligheid Veilig zijn en zich veilig voelen is voor alle mensen erg belangrijk. Leven in een veilige omgeving levert een wezenlijke bijdrage aan vrijheid, expressie en ontwikkeling. De gemeente heeft een regierol op het terrein van de brede veiligheid: veilig ondernemen, veiligheid in de wijk, veilig uitgaan, veiligheid op straat en veilig in huis. In nauwe samenwerking met partners in veiligheid werkt de gemeente aan een integrale veiligheid en aan een positiever veiligheidsbeleving van haar inwoners en bezoekers van de stad. Gemeentelijk veiligheidsbeleid is een belangrijke schakel in de verbetering van de leefbaarheid van en in de stad. Veiligheid vraagt blijvend aandacht. Gemeentelijke prioriteiten in de komende jaren zijn een veilige woon- en leefomgeving, en jeugd en veiligheid. Naast deze prioriteiten is er uitdrukkelijk ook aandacht voor andere veiligheidsthema’s zoals veilig ondernemen, bestrijding van overlast en verloedering, bestrijding van mensenhandel, fysieke veiligheid en de voorbereiding op mogelijke crises of rampen. In de zorg voor een veiliger Arnhem wordt nauwe samenwerking gezocht met de verschillende ketenpartners. Door de (keten)samenwerking, het delen van kennis en informatie en gezamenlijke focus, kunnen betere resultaten worden geboekt. Voor veiligheid is een veranderopgave gedefinieerd (9.1). Deze veranderopgave richt zich op thema’s ondernemen en veiligheid en de inzet en inrichting van handhaving. Voorkomen en bestrijden van rampen en brandbestrijding Het bestaande Arnhemse rampenplan is in de loop van 2012 vervangen door het in 2011 vastgestelde crisisplan. Vooruitlopend daarop werden de vaststelling in 2010 van het regionaal risicoprofiel en het regionaal beleidsplan gevolgd door de vaststelling van het regionaal crisisplan 2011. Jaarlijks worden diverse alarmeringsoefeningen gehouden, worden themabijeenkomsten georganiseerd en wordt bestuurlijk geoefend. Steeds meer komt er een regionale basis te liggen onder de voorbereiding op en de bestrijding van incidenten. Tevens is de brandweer volledig geregionaliseerd. 1b. Stand van zaken indicatoren Indicatoren 1.1

1.2

1.3

Rekening 2012

Bestuurder Openbare veiligheid Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: % mensen dat zich onveilig voelt in de stad % mensen dat zich onveilig voelt in de buurt Veiligheidshuis - omvang van de belangrijkste groepen die object zijn van de casussen die door deze voorziening worden behandeld [1] Bestrijding mensenhandel

Kaiser

Voorkomen en bestrijden van rampen [2] Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Risicobepalingen uitgevoerd per specifiek ramptype Gecontroleerde gebruiksvergunningen en gebruiksmeldingen Jaarlijkse oefening van onderdelen van de gemeentelijke rampenorganisatie(4) Aantal alarmeringsoefeningen

Kaiser

Brandbestrijding Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal uitrukken % uitrukken binnen de norm (minimaal 80%)

Kaiser

€

€

€

Totaal

Rekening 2013

Begroot 2013

-

€

1.537

€

1.490

Afwijking

€

47

34 25

35 25

35 26

0 -1

585

585

0

585

-

€

16

€

-

€

16

4 1.200

4 1.000

4 1.300

0 -300

1 4

2 4

4 4

-2 0

-

€

11.331

€ 11.187

€

144

1.650 83

1.900 85

1.814 86

86 -1

0

12.884

12.677

207

[1] Betreft hier met name zaken rond jeugd en veiligheid en het tegengaan van recidive (veelplegers, nazorg voor ex-gedetineerden) [2] Voor extra kwantitatieve en kwalitatieve informatie - zie vastgesteld begroting van VGGM en de dienstverleningsovereenkomst Brandveiligheid en Hulpverlening

1c. Verklaring van de afwijking van de indicatoren Openbare veiligheid - Toelichting: geen nieuwe cijfers bekend; dit zijn cijfers afkomstig uit veiligheidsmonitor 2011/Arnhem in cijfers 2011. In het tweede kwartaal 2014 verschijnt de 2-jaarlijkse veiligheidsmonitor met cijfers over 2013. - De 25 procent genoemd bij 2012 is afkomstig uit veiligheidsmonitor 2009

1f. Conclusie Afgelopen jaar is gegaan volgens planning. We verwachten geen grote ontwikkelingen op Openbare veiligheid. Bij Voorkomen en bestrijden van rampen en brandbestrijding zal de verder gaande regionalisering invloed hebben op de wijze van werken en de kosten.

onderwerp

1e. Stand van zaken belangrijke raadsonderwerpen 2013 - Kadernota Integrale Veiligheid is in de raad behandeld. - Verordening lokale drank- en horecawet; de wet is geïmplementeerd.

Jaarverslag 2013

Voorkomen en bestrijden van rampen en brandbestrijding - De brandweer is volledig geregionaliseerd. De gedachte is dat na de reorganisatie, als ook de mogelijke invoering van nieuwe methodieken, een verdere bezuiniging te realiseren zal zijn vanaf 2015.

pagina

1d. Aandachtspunten Openbare veiligheid - Op het gebied van de bestrijding van mensenhandel wordt in 2014 en verder door gewerkt op de ingeslagen weg. De coördinator Mensenhandel zorgt voor de verdere inrichting van een Meldpunt Mensenhandel. Daarnaast blijft Arnhem deel nemen aan de casusoverleggen en is geïnvesteerd in bewustwordings/ trainingsbijeenkomsten om functionarissen signalen van mensenhandel te leren herkennen en te melden. - In samenwerking met het RIEC is gestart met de vormgeving van de een voorzetting van Integrale Overheidshandhaving (het convenant is op 31 december 2013 afgelopen). - De nieuwe Drank- en Horecawet is geïmplementeerd. - De plannen rond de doorontwikkelingen van het Veiligheidshuis zijn verder uitgewerkt. Begin 2014 is er een gezamenlijke ketenmanager voor de Veiligheidshuizen van Ede en Arnhem aangesteld.

60

Voorkomen en bestrijden van rampen en brandbestrijding - De risicobepalingen die zijn uitgevoerd hebben betrekking op natuurbranden en vitale infrastructuur. Daarnaast is aandacht geweest voor goederenvervoer over het spoor. - Voor wat betreft de controles gebruiksvergunningen en -meldingen wordt opgemerkt dat het aantal voor 2013 inclusief her controles is. Dit verklaart voor een groot deel het verschil. - In 2013 is niet alleen de nieuwe gemeentelijke organisatie gestart, ook de regionale crisisbeheersingsorganisatie is geïmplementeerd. Met name het Regionaal Actiecentrum Crisis Communicatie is naast diverse inzetten 2x aanvullend geoefend. Dat verklaart de 2 extra oefeningen. - Het jaar 2012 was qua uitrukken een relatief rustig jaar. De jaren er voorafgaand lag het aantal uitrukken steeds rond de 1900. Dat is voor 2013 weer bijna het geval. Het opkomstpercentage voor uitrukken is al jaren stabiel rond de 85%.

61

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 1 Financiën Veiligheid bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Rekening 2013


Afwijking

V/N

Lasten

totaal

13.011

17.528

12.884

12.677

207

V

Baten

totaal

1.465

7.489

445

477

32

V

-11.546

-10.039

-12.439

-12.200

239

V

218 0

0 0

0 0

0 52

0 52

V

-218

0

0

52

52

V

-11.764

-10.039

-12.439

-12.148

291

V





Afwijking

V/N

Lasten - Brandbestrijding voordeel BTW en accress - Handhaving en vergunningverlening - Diversen

121 110 -24

V V N


207

V

Baten - Diversen

32

V


32

V

239

V



Mutaties reserves

Rekening 2013


0

Onttrekkingen - BR Taakmutaties gemeentefonds/Overloop: Regionale coordinatie Ex-gedetineerden (Rb. 10-12-2012)

52


52


52

62

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

63

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 2 Verkeer, vervoer en waterstaat 2a. Beleidstoelichting Verkeer Arnhem wil een goed bereikbare, toegankelijke en aantrekkelijke stad blijven. Daarvoor zijn onder andere ontwikkelingen op het gebied van mobiliteit en verkeersveiligheid belangrijk. Onderwerpen die hierbij veel aandacht krijgen zijn: de verkeersveiligheid van met name de langzaamverkeersdeel-nemers, het verbeteren van de voetgangers-, fiets- en openbaarvervoervoorzieningen, het verbeteren van de parkeersituatie in rond het centrum liggende wijken en de bereikbaarheid van met name de economische kerngebieden (onder andere doorstroming op de radialen en dynamisch verkeers-management). De hoofdlijn voor het mobiliteitsbeleid voor de komende jaren is inzetten op fiets en bus en beter benutten van de bestaande verkeersruimte. De uitwerking verloopt langs de lijn van de Mobiliteitsagenda Arnhem 2011-2014. Beheer De gemeente onderhoudt de openbare ruimte (zoals veilige wegen, fietspaden en stoepen, bruggen, viaducten, goed werkende openbare verlichting) met als doel deze schoon, heel en veilig te houden. De verbetering van de openbare ruimte wordt zoveel mogelijk uitgevoerd in combinatie met noodzakelijke werkzaamheden aan de riolering (volgens het Gemeentelijk Rioleringsplan). Combineren van de werkzaamheden levert financieel voordeel op. Indicatoren voor de prestaties bij de onderwerpen zijn terug te vinden in de reguliere programma’s 5 en 7. Parkeren In Arnhem is het parkeerbedrijf verantwoordelijk voor alle uitvoerende taken (exploitatie, beheer en handhaving) van zowel parkeren op straat als parkeren in parkeergarages. Het positief saldo uit de parkeerexploitatie – het geheel van de parkeeruitgaven en parkeerinkomsten – vloeit in het Bereik-baarheidsfonds. Dit fonds is gericht op bestedingen ten gunste van de bereikbaarheid van de stad. Waterstaat “Water” omvat onder meer beheer en onderhoud van afkoppelvoorzieningen, ecozones, moerassen, sloten, paddenpoelen én oppervlaktewater(bodems) zoals de Immerlooplas, Malburgerhaven, Defensiehaven, haven van Coers en de dijkdoorbraakkolken). Ook het onderhoud aan civieltechnische watergerelateerde werken, zoals beekriolen, duikers en fonteinen hoort in deze categorie.

64

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

2b. Stand van zaken indicatoren Indicatoren 2.1

2.2

Mobiliteit en openbare ruimte: Ontwikkeling Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Investeringen infrastructuur Cijfer voor centrumbereikbaarheid: Fiets OV Auto Mobiliteit en openbare ruimte: Beheer Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: % Hoofdwegen > niveau B % Fietspaden op A-norm % Wijken op basisniveau BGB

2.3

2.4

Leisink

€

Rekening 2013

Begroot 2013

-

€

3.535

€

3.495

Afwijking

€

40

€

3.208

Zie overzicht investeringen in tekst aan einde programma 7,8 7,8 6,1 Van GastelSchäffner / Leisink

€

-

€

0 0 0

Parkeren Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Exploitatiesaldo parkeren x € 1.000 Aantal verkochte parkeertickets x 1 mln.

Leisink

Oppervlaktewater en Havenbeheer

Van GastelSchäffner

Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Ontwikkeling (in %) van cruiseschepen in haven t.o.v. 2010

Rekening 2012

Bestuurder

€

-

-

► Totaal

0

€ 10.230 64 76 n.b.

100 100 59

€

1.130 2,2

€

13.438

9.787

€

1.791

€

1.072 2,2

1.057 2,2

€

9.367

36 24 0

€

962

420 -15 0

€

829

0 >0 28.551

24.054

4.497

2c. Verklaring van de afwijking van de indicatoren Beheer (wegen en fietspaden) Bij wegen wordt een onderscheid gemaakt in hoofdwegen, wegen in wijken en fietspaden. In de openbare ruimte van Arnhem is circa 735 ha verharding aanwezig (7.356.684m2). Ongeveer 62% daarvan bestaat uit elementverharding (klinkers, betonstraatstenen en betontegels), 37% overwegend uit asfaltverharding en het restant is sierbestrating en natuursteen, dat vooral voorkomt in de voetgangersgebieden in de binnenstad. Bij de vaststelling van de beleidsnota wegenonderhoud in 2008 zijn de ambitieniveaus voor de hoofdwegen, de wegen in de wijken en de fietspaden bepaald. Voor de hoofdwegen is het ambitieniveau (B), voor de fietspaden is het ambitieniveau (A) en voor de wegen in de wijken wordt geaccepteerd dat maximaal 10% onder kwaliteitsniveau B ligt. De vastgestelde ambitieniveaus met betrekking tot de hoofdwegen en de fietspaden hadden in 2012 gerealiseerd moeten zijn en voor de wegen in de wijken geldt het jaar 2022. Als gevolg van bezuinigingen is er vanaf 2012 een bezuiniging ten laste van de hoofdstructuur van € 0,5 miljoen p/j voor 3 jaar ingeboekt, hierbij wordt geaccepteerd dat het ambitieniveau voor hoofdwegen en fietspaden tijdelijk verlaagd wordt. - % wijken op basisniveau BGB: N.B.: Hiervoor verwijzen we naar de paragraaf “Onderhoud kapitaalgoederen”. Ontwikkeling van cruiseschepen/passagierschepen in haven - In 2013 hebben meer passagiersschepen/cruiseschepen Arnhem aangedaan dan in 2012. Doordat de kade in Nijmegen afgesloten was in 2013, heeft een deel van deze rederijen voor Arnhem gekozen als alternatieve ligplaats. Het betreft voornamelijk nieuwe rederijen en schepen. In hoeverre deze omzet in 2014 wederom gehaald wordt is moeilijk te voorspellen. De praktijk leert dat gedane reserveringen voor ligplaatsen geregeld doorgehaald worden i.v.m. wijziging in het vaarprogramma. --- - De verwachting is dat medio maart 2014 de Waalkade in Nijmegen weer geopend wordt. Daarnaast is de interesse vanuit de recreatie markt voor Arnhem als vertrek- en eindhaven toegenomen. Zo is Arnhem een ideaal (tussen)station voor bootreizen over o.a. het Rijn-, Moezel- en Donaugebied. Een toekomstvisie Rijn- en Nieuwe Kade staat op www.arnhem.nl - In 2013 is hard gewerkt aan aantrekkelijke nieuwe kade en camperplaatsen op de Rijnkade zodat in 2014 de kade en plaatsen opgeleverd kunnen worden. 2d. Eventuele aandachtspunten - Verkeer/Parkeren; Relevante ontwikkelingen in 2013: Uitwerking kabinetsbesluit Programma Hoogfrequent Spoorvervoer. Voorbereiding Ontwerp-Tracébesluit A15 (tol en de gevolgen daarvan voor Arnhem). Gevolgen Wet gemeenschappelijke regelingen + in verband met mogelijke afbouw stadsregio Arnhem Nijmegen, onderdeel Mobiliteit. Omgevingsvisie Gelderland en Structuurvisie Arnhem 2020-2040.

2e. Stand van zaken belangrijke raadsonderwerpen 2013 - Beleidsnota fietsverkeer “nieuwe verbindingen, nieuwe fietsers” is vastgesteld door de raad - Beleidsnota openbaar vervoer “de reiziger centraal” is vastgesteld door de raad - In 2013 is de keuzenota integraal onderhoud Openbare Ruimte vastgesteld met daarin het financiële kader voor GRP 5 en ontschotting van de onderhoudsbudgetten. In 2014 wordt een beleidsnota integraal beheer openbare ruimte opgesteld. 2f. Conclusies Verkeer en parkeren Ook 2013 kenmerkt zich door een steeds beter wordende bereikbaarheid van en in Arnhem. Niet alleen de verbeteringen op het landelijk en regionaal wegennet, ook de verbeteringen op het Arnhemse hoofdwegennet zijn merkbaar in de verplaatsingen van A naar B. Maatregelen voor de bus, voor de fiets, de voetganger en voor de auto maken dat er steeds meer sprake is van een robuuste bereikbaarheid van Arnhems bestemmingen. Dat Arnhem haar wegennet ten volle benut, bleek tijdens de reconstructie van de Amsterdamseweg. Filevorming en vertraging op de Sonsbeekweg en Zijpendaalseweg bleken niet te voorkomen. Was dat wel het geval geweest, dan zou Arnhem iets niet goed hebben gedaan. Het bewijst de kwetsbaarheid van het Arnhemse hoofdwegennet, maar ook het bereikt hebben van een broos evenwicht tussen aanbod van verkeersruimte en vraag daarnaar. Arnhem zet ter verkrijging van dat evenwicht maximaal in op fiets en bus om zo de stad zo goed mogelijk bereikbaar te houden. Deze inzet werkt.

onderwerp

Havens - In 2013 waren er wederom minder betalende vrachtschepen. De oorzaak ligt in het feit dat de Nieuwe kade zijn over- en opslagfunctie heeft verloren, buiten het feit dat de nieuwe Kade in 2013 afgesloten is geweest ivm renovatiewerkzaamheden. De over- en opslag functie is verplaatst van de Nieuwe kade naar de Nieuwe havenweg. Tevens zijn er minder betalende schepen geweest i.v.m. de economische recessie in de binnenvaart. - De aanvoer van brandstof bij het Shelldepot is gestegen, hierdoor zijn de scheepsbewegingen in onze Haven toegenomen. Binnenvaartschippers zijn creatief geworden om ook in lage waterstand perioden te kunnen blijven varen, in combinatie met het betalen van half havengeld aan de gemeente Arnhem.

Jaarverslag 2013

- Onderhoud in het kader van BGB en beheer van civieltechnische kunstwerken, Oppervlaktewater, Duikers & beekriolen en Fonteinen; De stand van zaken op deze onderdelen kunt u lezen in de paragraaf “Onderhoud kapitaalgoederen”.

pagina

Fietspaden; Gedeelte van de Burgemeester Matsersingel, omvormen fietspad Hollandweg, gedeelte Orionsingel, Kemperbergerweg, gedeelte Ir. Molsweg, gedeelte Eldenseweg en paden park Immerloo.

65

- Nieuw Arnhems beleid en beleidsmaatregelen: Verdere voortgang herinrichten van de radialen en hoofdwegen; Amsterdamseweg, Boulevard Heuvelink/Johan de Wittlaan, Westervoortsedijk, Batavierenweg/Eldenseweg, Burgemeester Matsersingel en Marga Klompélaan in uitvoering. De Apeldoornseweg en Velperweg zijn in voorbereiding. - Verkeersveiligheid; Continue inzet op regionale samenwerking met lokale inzet voor gedragsbeïnvloeding (fietsverlichting, BOB-campagnes). - Fiets; Openstellen fietsverbinding Elderveld-Schuytgraaf met nieuwe tunnel onder spoorlijn. Ombouwen Elzenlaan van parallelweg tot tweerichtingenfietspad in kader van snelfietsroute RijnWaalpad. Aanleggen fietsoversteek Onderlangs. Brengen bromfiets op rijbaan Schelmseweg. Uitbreiden fietsstalgelegenheid binnenstad (Rozet). - Bus; Lijn 3, verleggen van trolley en daarmee verbetering van bereikbaarheid Burgers’ Zoo en het Nederlands OpenluchtMuseum (NOM). Verbeteren looproute bushalte naar ingang NOM door het reconstrueren van het viaduct Cattepoelseweg in de Schelmseweg. Lijn 8, verleggen van route in Arnhem Noord via Moscowa. Lijn 331, introduceren van tweede Hoogwaardig-Openbaar-Vervoerlijn (HOV) Arnhem-Nijmegen. Reconstrueren Lange Water-IJssellaan, Lange Water-Bethaniënstraat en voorplein Burgers’ Zoo. Voorbereiden Europese Trolleydag. - Verkeersmanagement; Deelnemen aan SLIM/Beter Benutten tot en met 2014 en voorbereiden van het vervolg hierop voor de periode 2015-2017. In 2013 is het verkeersmanagementteam opgericht. Dit 3-koppig team verbindt beleid, operationeel en tactisch/ uitvoerend niveau. Inzet is veelal gericht op oplossend handelen, informeren van de weggebruiker. Uitwerking parkeervisie-binnenstad en parkeerplannen in de wijken rondom de binnenstad. - Beheer wegennet en fietspaden; Naast het dagelijks onderhoud en het onderhoud in het kader van BGB, is o.a. op de volgende locaties groot onderhoud uitgevoerd: Wegen; Gedeelten van de Burgemeester Matsersingel, kruising Eldenseweg/Batavierenweg, kruising Waalstraat/ IJssellaan, gedeelte Zijpendaalseweg, gedeelte Bosweg, gedeelte Amsterdamseweg, kruising Lange Water/ IJssellaan.

66

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Het Arnhemse stadsprogramma de binnenstad economisch bereikbaar heeft door haar “met-het-gezicht-naarde-stadaanpak” geleid tot een dialoog tussen binnenstadsondernemers, wethouders en ambtelijke adviseurs. Concrete opbrengst lag op het terrein van de centrumringbewegwijzering, het parkeren en evenementen. Ook de raad was begaan met de bereikbaarheid van de binnenstad getuige het aange-nomen raadsinitiatief flitsparkeren op het Gele Rijders Plein en de Looierstraat (uitwerking in 2014). Beheer Voor alle onderwerpen in die openbare ruimte zijn kwaliteitsnormen opgesteld. In 2000 is geconcludeerd dat we deze normen met het regulier onderhoud niet halen. Daarom loopt naast het reguliere onderhoudsprogramma ook de inhaalslag BGB: Buiten Gewoon Beter. Met een wijkgewijze aanpak zorgt het BGB programma er mede voor dat alle Arnhemse wijken vanaf eind 2022 op het vereiste onderhoudsniveau zitten. In 2009 is begonnen met een inhaalslag voor het wegenonderhoud van de hoofdwegen en van de fietspaden. Vanaf 2014 is er een bezuiniging op hoofdstuctuur (3x 0,5mil) waarbij geaccepteerd is dat het kwaliteitsniveau zakt van B naar C. De nadere toelichting op de stand van zaken van BGB en wegenonderhoud is terug te vinden in de paragraaf “Onderhoud kapitaalgoederen” Waterstaat In 2013 hebben meer passagierschepen en minder vrachtschepen de havens van Arnhem aangedaan. De nadere toelichting op de stand van de overige zaken die vallen onder Waterstaat is terug te vinden in de paragraaf “Onderhoud kapitaalgoederen”.

67

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 2 Financiën Verkeer, vervoer en waterstaat bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen


Rekening 2013

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

30.136

36.684

28.551

24.055

4.496

V

Baten

totaal

13.128

17.358

21.280

15.504

-5.776

N

-17.008

-19.326

-7.271

-8.551

-1.280

N

3.889 3.287

2.525 7.884

2.966 6.429

3.785 6.815

819 386

N V

-602

5.359

3.463

3.030

-433

N

-17.610

-13.967

-3.808

-5.521

-1.713

N





Afwijking

V/N

Lasten - Aanpassing bussenplein (zie baten) - Onderhoud vastgoed - Gladheidsbestrijding - Onderhoud bushalte - Buitgengewoon beter en herinrichting Presikhaaf (zie baten) - Blokkeren onderhoudswerkzaamheden - Groot onderhoud Duikers en beekriolen - Minder onderhoud parkeergarages om lagere omzet te compenseren (zie baten) - Onderuitputting kapitaallasten parkeerbedrijf - Openbare verlichting met name vervanging armaturen - Groot onderhoud Moerriool - Diversen

-380 -250 -228 -158 2.400 990 315 210 206 148 150 1.093

N N N N V V V V V V V V


4.496

V

Baten - Buitgengewoon beter en herinrichting Presikhaaf (zie lasten) - Niet te realiseren inkomsten - Minder opbrengst parkeerboetes agv minder handhavers op straat - Minder omzet uit verkochte parkeertickets (minder tickets en langere parkeerduur) (zie lasten) - Bijdrage stadsregio voor aanpassingen bussenplein - Havenbeheer - Huuropbrengst Remise stadsregio - Diversen

-2.400 -3.652 -377 -40 270 185 160 78

N N N N V V V V


-5.776

N


-1.280

N

Toelichting resultaatbestemmingen Mutaties reserves


Rekening 2013

Toevoegingen - BR Groot onderhoud en vervanging openb ruimte: Vertraging jaarprogramma wegen + Kunstwerken (Rb. 28-10-2013) - BR Groot onderhoud en vervanging openb ruimte: Vertraging jaarprogramma Groot onderhoud Water (Rb. 28-10-2013) - BR Bereikbaarheidsfonds: dotatie groot onderhoud hoofdwegen (Rb. 15-09-2009) - BR Bereikbaarheidsfonds: resultaat parkeerexploitatie (MJPB 2009) - BR Taakmutaties gemeentefonds/Overloop: Brinkman Visser Gemaal (Rb. 13-12-2012)

136 465 1.600 1.474 110


3.785

Onttrekkingen - BR Bereikbaarheidsfonds: onttrekking groot onderhoud hoofdwegen (Rb 28-10-2013) - BR Bereikbaarheidsfonds: invulling bezuinigingen (MJPB 2013) - BR Bereikbaarheidsfonds: pilot gratis parkeren en MoBa zondagen (Rb 08-10-2012) - BR Bereikbaarheidsfonds: Fietsenstalling Arnhem Centraal (MJPB 2013) - BR Bereikbaarheidsfonds: verkeersprojecten (MJPB 2013) - BR Frictie: hogere inschaling dan normschaal (Rb. 28-10-2013) - BR Vastgoed (Rb. 19-12-2011)

1.400 4.579 12 130 230 96 368


6.815


3.030

68

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

69

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 3 Economie 3a. Beleidstoelichting De gemeente heeft als taak om economisch beleid uit te voeren. De gemeentelijke rol is – zo staat in de Economische Agenda Arnhem 2015 – vooral een faciliterende, stimulerende en regisserende. In de bijeenkomsten voor de midtermreview van de Economische Agenda is deze rolopvatting door de partners in de stad bevestigd en gewaardeerd. De gemeente draagt aan de ontwikkeling bij door: - te sturen op de ontwikkeling van ruimte - het bij elkaar brengen, stimuleren en faciliteren van partijen - het inzetten van organisatiekracht, zoals initiëren en onderhouden van netwerken - het gezamenlijk op zoek gaan naar middelen - goede dienstverlening - actieve lobby, promotie en citymarketing. De gemeente exploiteert voorts de markten in de stad.

70

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp


Rekening 2012

Bestuurder Economisch beleid Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Verdeling inzet uren op basis van de drie doelen (in%) [1]

Van Wessem/ Gastel

€

a. Basis op orde houden Bedrijvigheidsdemografie [2] - arbeidsplaatsen (x 1.000) - starters (x 1.000) - oprichtingen van bedrijven (x 1.000) [3] - opheffingen van bedrijven (x1.000) [4] Rapportcijfer binnenstad [5] Begeleide starters "ik start Smart" Aantal actieve bedrijfsbezoeken Inzet ondernemersfonds x € 1.000 Aantal zelf georganiseerde hospitalitybijeenkomsten [6] b. Versterken wat sterk is Bedrijvigheidsdemografie - arbeidsplaatsen in toerisme en vrije tijd (x 1.000) - arbeidsplaatsen in zakelijke dienstverlening (x 1.000) - arbeidsplaatsen in zorg en welzijn (x 1.000) Subsidie RBT KAN/VVV x €1.000 Aantal Arnhemse aangesloten bedrijven bij RBT KAN en Conventionbureau Inzet evenementenfonds x €1.000 Kantorenmarktratio (in %) [7] c. Inzet op kansrijke clusters Bedrijvigheidsdemografie - arbeidsplaatsen mode&vormgeving (x 1.000) - arbeidsplaatsen EMT (x 1.000) - aantal vestigingen Mode&Vormgeving (x 1.000) - aantal vestigingen EMT (x 1.000) Energie Made in Arnhem: aangesloten Arnhemse bedrijven en organisaties EMT-bedrijvigheid: begeleide nieuwe ideeën, bedrijven en starters [8] M&V-bedrijvigheid: begeleide nieuwe ideeën, bedrijven en starters [9] Exploitatie markten

3.2

Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Marktkooplieden

Van Wessem / van Gastel

Totaal [1] [2] [3] [4] [5] [6]

€

Rekening 2013

Begroot 2013

-

€

Afwijking

1.136 €

1.038

98

0 0 0

B-40 S-33 K-27

B-40 S-33 K-27

0 0 0

0 0 0 0 7,4 73 116 865 5

101 2 0 1 > p.m. p.m. ≤865 6,0

100 2 1 1 n.g. 31 124 865 5

-1 0 0 0 0 0 0 0 -1

0 0 0 293

6,2 30,9 20,1 293,0

6,1 26,8 20,4 295

-0,1 -4,1 0,3 2

85 624 0

184,0 680,0 12,0

178 615 12

-6 -65,5 0

0 0 0 0 90

5,2 6,7 1,5 0,4 90

4,6 6 1,3 0,4 100

-0,6 -1 -0,2 0 10

0

0

33

33

0

20

21

1

-

€

240

€

364

€

(124)

350

225

< 225

-225

0

1.278

1.500

-26

B = basis op orde; S= sterke sectoren; K=kansrijke clusters Bronnen: PWE en KvK Oprichting kan betekenen: bedrijf dat van buiten Arnhem vestigt of een bedrijf dat vanuit een betsaand bedrijf wordt opgericht Oprichting kan betekenen: bedrijf dat failliet is gegaan of bv's die zijn samengevoegd en daardoor opgeheven Bron: Binnenstadsmonitor Rode Loper, AOA, Aanbestedingsontbijt, Standorgansatie BKD, Standorganisatie startersdag, bijeenkomsten tijdens Mode Biënnale (laatste alleen in betreffende jaren) [7] Indicator is percentage : opname/aanbod (bron:Vastgoedrapportage) [8] Bedrijven: 5; Starters: 7; Ideeën: 20 [9] Bedrijven:10 ; Starters: 5 ; Ideeën: 5 (bronnen: Arnhem Mode Incubator en Gelderland Valoriseert)

onderwerp

3e. Stand van zaken belangrijke raadsonderwerpen 2013 • Integraal advies Korenmarkt; Raadsinformatiebrief, geen uitvoerende werkzaamheden eraan gekoppeld; • Ontwikkeling Olympus en Kronenburg; Raadsinformatiebrief met een update van alle ontwikkelingen; • Binnenstadsmonitor 2012; Raadsinformatiebrief, rapport ter kennis name over de staat van de binnenstad; • Regionaal Programma Detailhandel (RPD); Raadvoorstel dat is aangenomen, over vaststellen regionaal beleidsdocument met afspraken rondom detailhandel; • Wijzigingen verordening Winkeltijden Arnhem: Raadsvoorstellen die zijn aangenomen, over de aanpassing van de verordening i.v.m. de gewijzigde Winkeltijdenwet en gewijzigd consumentengedrag. Vanaf 2014 is winkelopenstelling op alle zondagen mogelijk; • Midterm Review Economische Agenda: raadsvoorstel dat is aangenomen, over bevestiging koers van de agenda en aanwijzen van accenten; • Wijziging APV en precariobelastingverordening t.b.v. camperplaatsen; Raadsvoorstel dat is aangenomen, waarna realisatie camperplaatsen in project Lage Kade in uitvoering is genomen. Oplevering is in 2014; • Tussenevaluatie Stichting Ondernemersfonds Arnhem (SOFA) 2010-2012; Raadsinformatiebrief, over uitkomsten tussenevaluatie ondernemersfonds. In 2014 volgt de eindevaluatie; • Convenant Overheid – Toeristische sector Veluwe; Raadsinformatiebrief, geen directe uitvoerende werkzaamheden eraan gekoppeld;

Jaarverslag 2013

3d. Aandachtspunten - Na het verschijnen van de Economische Agenda ‘Koers op kansen’ in 2009, is er vorig jaar, ongeveer halverwege de looptijd van de agenda, de tijd genomen om met onze economische partners te kijken naar de voortgang. Het economisch beleid van Arnhem staat als een huis. Dat is de conclusie na de zogenaamde ‘midterm review’ van de Economische Agenda, die in nauwe samenspraak met verschillende partijen in de stad is opgemaakt. Naast de bevestiging dat de ingezette koers nog altijd de juiste is, hebben we wel een aantal nieuwe accenten gezet. Zo komt er meer focus op de ‘bestaande stad’, krijgen binnenstad en stadsentrees meer prioriteit en besteden we extra aandacht aan de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt. - Er worden momenteel 7 weekmarkten gehouden. De markt Presikhaaf is een kleine overgebleven markt wat opvulling betreft. De markt Drieslag is een goed lopende markt. Door de sloop van diverse (flat)gebouwen aan de Zeegsingel-vBerkumstraat zijn er vele potentiële klanten minder. In de toekomst vindt hier wel nieuwbouw plaats. Deze markt is in 2013 tijdelijk verhuisd naar locatie de Rijnhal i.v.m. renovatiewerkzaamheden van het marktterrein de Drieslag. Verwachting is dat 12 maart 2014 deze markt weer terugkeert naar locatie de Drieslag. De markt op de Geitenkamp is een stabiele markt gebleken.

pagina

Product 3.2 - Indicator: aantal marktkooplieden; Mede gelet op de economische recessie hebben we een terugloop van het aantal kooplieden gehad. Ook het aantal standwerkers loopt terug.

71

3c. Verklaring van de afwijking van de indicatoren Product 3.1 - Indicator: Arbeidsplaatsen in zakelijke dienstverlening (x 1.000): Dit getal is in 2013 aanzienlijk lager dan in 2012. Dit komt doordat de samenstelling veranderd is. In 2012 is het cijfer opgebouwd uit Zakelijke dienstverlening, financiële instellingen, overige instellingen, informatie&communicatie. In 2013 is de categorie informatie & communicatie (3,24) buiten beschouwing gelaten. - Indicator: starters,oprichting en opheffing van bedrijven wordt niet meer gemeten door de kamer van koophandel, vandaar indicator onbekend - Indicator: 'zelf georganiseerde hospitalitybijeenkomsten': de AOA is doorgeschoven naar 2014 er is geen Rode Loper bijeenkomst geweest. Wel zien wij het gratis HGO-concert van de stad als hospitalitybijeenkomst; vandaar een aantal van 5 i.p.v. 6 - Indicator: 'aantal begeleide starters 'Ik start smart' is lager dan verwacht vanwege de reorganisatie van de Kamer van Koophandel (die voert het project uit) - Indicator: 'Energie Made in Arnhem: aangesloten Arnhemse bedrijven en organisatie': de aantrekkingskracht van het convenant en programma Energie Made in [Arnhem] blijkt in het voorlaatste programmajaar onverminderd groot; het aantal nieuwe toetreders is groter dan verwacht - Indicator: ‘EMT-bedrijvigheid: begeleide nieuwe ideeën, bedrijven en starters’: deze indicator is gemeten over een langere periode van 2010 t/m 2013. In die periode zijn 5 bedrijven, 13 starters en 15 ideeën begeleid - Indicator: Rapportcijfer binnenstad wordt eens in de twee jaar gemeten en is niet in 2013 gemeten - Indicator: inzet evenementenfonds: een deel van het fonds wordt gevuld met inkomsten vanuit de kermis. De opbrengsten vanuit de kermis lopen terug, waardoor de hoogte van het evenementenfonds lager is uitgevallen dan begroot. - Indicator Mode & Vormgeving: begeleide ideeën, bedrijven en starters. Deze indicator is gemeten over de periode 2011 t/m 2013. In die periode zijn 6 bedrijven en 10 starters begeleid en 5 ideeën innovatieve gescout. Cijfers komen van de projecten Gelderland Valoriseert en Arnhem Mode Incubator die we ondersteunen.

72

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

• 1 jaar Economisch Forum Arnhem (EFA); Raadsinformatiebrief, over ervaringen met EFA. EFA wordt in 2014 voortgezet; • Specialist vroegsignalering MKB; Raadsinformatiebrief, voortgekomen uit een motie en in 2014 volgt uitvoering. Van oudsher zijn Zakelijke Dienstverlening, Toerisme & Vrijetijd en Zorg & Welzijn sterk vertegenwoordigde sectoren in onze stad waarvan het van groot belang is dat deze hun sterke positie behouden. De keuze voor extra inzet en focus op onze ‘groeibriljanten’, namelijk de sectoren Mode & Vormgeving en Energie- en Milieutechnologie is een belangrijke om vast te houden. Met deze sectoren hebben we aansluiting op het Topsectorenbeleid van het Rijk en sluiten we aan bij de focus van o.a. Provincie, Onderwijs- en kennisinstellingen en partners in de stad. Omdat de grootste groei van werkgelegenheid voorkomt uit al gevestigde bedrijven in de stad is de aandacht hiervoor het belangrijkst. Dat betekent dat accountmanagement, voorwaarden om goed te kunnen ondernemen in onze stad en kwalitatieve werklocaties primair de aandacht heeft. In 2013 heeft het economische tij invloed gehad op de economische staat van de stad. De invloed van de gemeente op bepaalde indicatoren is beperkt, waardoor deze indicatoren meer zeggen over hoe de economie functioneert dan wat de gemeente heeft bijgedragen. Ook heeft de economische recessie mede invloed gehad op de terugloop van het aantal kooplieden en standwerkers.

73

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 3 Financiën Economie bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Rekening 2013


Afwijking

V/N

Lasten

totaal

7.286

2.119

1.278

1.368

-90

N

Baten

totaal

2.925

616

621

570

-51

N

-4.361

-1.503

-657

-798

-141

N

75 106

0 75

0 75

14 75

14 0

N

31

75

75

61

-14

N

-4.330

-1.428

-582

-737

-155

N

Exploitatie Resultaat Mutatie reserves: Toevoegingen aan reserves Onttrekkingen aan reserves




Afwijking

V/N

Lasten - Diversen

-90

N


-90

N

Baten - Diversen

-51

N


-51

N

-141

N



Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR Sociaal Economisch Fonds: Overschot op budget Fonds bedrijfsleven (Rb. 19-12-2005) - BR Vastgoed (Rb. 19-12-2011)

5 9


14

Onttrekkingen - BR Sociaal Economisch Fonds: knelpunt B&W College 2-daagse (MJPB 2013)

75


75


61

74

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

75

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 4 Educatie 4a. Beleidstoelichting Reguliere peuterspeelzalen In de ‘Visie op het jonge kind’ is vastgesteld dat alle kinderen in de leeftijd van tweeënhalf tot vier jaar gebruik moeten kunnen maken van een passend voorschools aanbod, de reguliere peuterspeelzaal is daar een onderdeel van. De gemeente bekostigt daarom een kwalitatief goed, betaalbaar, laagdrempelig en stadsbreed aanbod van peuterspeelzaalwerk. De gemeente wil dat de huidige aanbieders van het peuterspeelzaalwerk samengaan. Huisvesting onderwijs De gemeente is verantwoordelijk voor het bekostigen van nieuwbouw, uitbreiding en eerste inrichting met onderwijsleerpakketten en meubilair voor het primair onderwijs, speciaal primair onderwijs en (speciaal) voortgezet onderwijs. Tot 2015 is de gemeente nog verantwoordelijk voor het buitenonderhoud van scholen (alleen PO en SO). De ambitie voor het onderwijs is erop gericht Arnhemse kinderen onderwijs te bieden in wijkscholen, zoveel mogelijk in samenwerking met andere kind- en wijkvoorzieningen. Via meerjarige integrale huisvestingsplannen stuurt de gemeente samen met de scholen en kindvoorzieningen op een goede meerjarige spreiding en bezetting van de schoolpanden en een adequate onderwijshuisvesting die zoveel als mogelijk aansluit bij het hedendaagse onderwijs. Bovenwettelijk onderwijsaanbod en voorzieningen In dertien brede scholen werken primair onderwijs en maatschappelijke instellingen (opvang, vrije tijd en zorg) samen om kinderen optimale ontwikkelingskansen te bieden. De gemeente Arnhem ondersteunt de samenwerking ondermeer door de bekostiging van brede schoolcoördinatie in de wijken en zogeheten combinatiefuncties op het terrein van sport en cultuur. Een belangrijk product is de verlengde schooldag. We werken er naar toe dat er per 1 september 2014 op elke basisschool een conciërge aanwezig is. Aanpak onderwijsachterstanden Kinderen met een (kans op) taalachterstand krijgen een passend taalaanbod, zodat hun achterstand zo veel mogelijk wordt voorkomen en ingehaald. Dit gebeurt in overleg met de betreffende organisaties (STMG, kindvoorzieningen en scholen) in de voorschoolse periode, de vroegschoolse periode en de schoolse periode. STMG verzorgt op de consultatiebureaus de screening en indicatie van VVE-kinderen in de voorschoolse periode. In de schoolse periode bekostigt de gemeente Arnhem diverse onderdelen voor kinderen met een taalachterstand, waaronder schakelklassen verbonden aan OAB-scholen. Verder kent Arnhem voorzieningen als schoolcontactwerk, onderwijs aan woonwagen- en zigeunerkinderen, evenals een Weekend- en Zomerschool. Voorziening in zorgstructuren voor het onderwijs Gemeenten hebben wettelijke taken ten aanzien van de uitvoering van de leerplicht- en RMC-functie (regionaal melden coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaters). Het doel is dat elke leerling op de juiste school zit en dat zo veel mogelijk jongeren een startkwalificatie behalen. Vanaf 1 augustus 2013 worden de gemeentelijke leerplichttaken van de gemeente Arnhem en die van zeven andere gemeenten uitgevoerd in het Regionaal Bureau Leerplicht. In 2012 hebben de onderwijsinstellingen en gemeenten in de RMC-regio met OCW een convenant afgesloten over reductie van het aantal voortijdig schoolverlaters in de periode 2012-2013 tot en met 2014-2015. Verzorgen leerlingenvervoer In de Verordening Leerlingenvervoer 2010 is geregeld dat ouders onder bepaalde voorwaarden aanspraak kunnen maken op de vergoeding van de vervoerskosten van en naar school. Het impliciete doel is het effectueren van het recht op onderwijs en de vrijheid van onderwijs. Er komt een nieuwe inrichting van het leerlingenvervoer met ingang van het schooljaar 2015-2016. Vooruitlopend daarop wordt vanaf schooljaar 2014-2015 het kilometercriterium aangepast (6 km in plaats van 4 km) en worden de volgende zoekrichtingen verkend: • Stimuleren gebruik van openbaar vervoer met begeleiding; • Financiële ondersteuning van oudercollectieven i.p.v. duurdere vormen van leerlingenvervoer; • Selectievere toepassing van de hardheidsclausule. Volwasseneducatie Via het volwassenenonderwijs wordt enerzijds geprobeerd evidente onderwijsachterstanden te blijven aanpakken en wordt anderzijds de idee van “een leven lang leren” tot op zekere hoogte gefaciliteerd. Tot 2016 is er een nauwe samenhang (financieel en beleidsmatig) tussen dit product en veranderopgave 3.2 (Niveaus van) opleidingen passend bij de perspectieven op de arbeidsmarkt.

Volwasseneducatie Er komt een nieuwe Participatiewet die door het sociaal akkoord waarschijnlijk per 1 januari 2015 wordt ingevoerd. Eerder is meermaals aangekondigd dat dan het budget voor Volwasseneducatie ontschot gaat worden en de gedwongen winkelnering bij de ROC’s wordt afgeschaft. Alsdan zou het budget volledig betrokken kunnen worden bij integrale afwegingen in het kader van het gemeentelijk programma Arnhem Werkt. Door een akkoord van de MBO-Raad met de VNG is hier een streep door gehaald. De minister van OCW heeft aangekondigd dat zij de middelen voor educatie vooralsnog uit het Participatiebudget haalt en wil verstrekken via een specifieke uitkering aan coördinerende gemeenten en dat de gedwongen winkelnering bij ROC’s in 3 jaar wordt afgebouwd. De nog uit te werken nieuwe regeling wordt dan in 2017 geëvalueerd.

Jaarverslag 2013

Aanpak onderwijsachterstanden Een nieuw fenomeen in het door het Rijk gevoerde OAB-beleid is de zogeheten ‘startgroep’ binnen een VVEpeuterspeelzaal of VVE-kinderdagverblijf. De startgroep onderscheidt zich van een ‘gewone’ VVE-groep doordat de kinderen een extra vijfde dagdeel komen (op een VVE-groep zijn dat vier dagdelen) en er een hbo’er op de groep staat. Voorts staat de startgroep onder de inhoudelijke regie van het onderwijs. Arnhem kent momenteel een rijkspilot startgroep en in het schooljaar 2013/2014 starten nog enkele (door de gemeente bekostigde) lokale pilots. In 2014 wordt de huidige aanpak OAB geëvalueerd en wordt een nieuw plan opgesteld voor de periode 2015 - 2019.

onderwerp

Bovenwettelijk onderwijsaanbod en voorzieningen - Vanaf 2015 zijn scholen zelf verantwoordelijk voor het buitenonderhoud. Het geld hiervoor gaat dan vanuit het Rijk rechtstreeks naar de schoolbesturen. De gemeente is dan alleen nog verantwoordelijk voor uitbreiding, eerste inrichting met onderwijsleerpakketten en meubilair en nieuwbouw. - Vanaf 2015 wordt de gemeente gekort op de onderwijshuisvesting zonder dat taken overgaan. Het geld gaat naar de scholen. De gemeente zal in verband daarmee de inzet op nieuwbouw, uitbreiding en renovatie beperken tot het wettelijk minimum. De gemeente werkt daarom in 2014 samen met de schoolbesturen aan een nieuw integraal plan huisvestingsplan. - Landelijk en lokaal gaan er steeds meer stemmen op om op termijn te komen tot de vorming van integrale kindcentra, waarin peuterspeelzalen,kinderopvangorganisaties en scholen samenwerken op één locatie, onder één leiding en met één pedagogische aanpak voor kinderen van 0 tot 12 jaar. De gemeente Arnhem ziet integrale kindcentra (IKC) als een wenkend perspectief voor de doorontwikkeling van het concept van de brede scholen.

pagina

4c. Aandachtspunten Reguliere peuterspeelzalen In 2014 zullen alle reguliere peuterspeelzalen onder de Wet kinderopvang worden gebracht . Dit betekent dat de kwaliteitseisen van de kinderopvang gaan gelden: de reguliere groepen worden kleiner en de gemeente subsidieert alleen de plekken voor ouders die geen recht hebben op kinderopvangtoeslag. De ouderbijdragen van de kinderopvang worden tenslotte leidend.

76

4b. Stand van zaken belangrijke raadsonderwerpen - Samenwerkingsafspraken partners brede Scholen: Bij brede schoolontwikkeling is er een toenemende aandacht op meerdere locaties voor doorontwikkeling van brede school naar Integrale Kindcentra (IKC). Gemeente en partners pakken deze ontwikkeling actief op. - Harmonisatie voorschools aanbod: In 2013 is besluitvorming geweest over de harmonisatie van het voorschoolse aanbod: Vanaf 1 juli 2014 is de financiële harmonisatie van het voorschoolse aanbod gereed, vanaf 1 januari 2015 kunnen ook nieuwe aanbieders het aanbod gaan verzorgen. Deze grote stelselwijziging zal impact hebben op huidige aanbieders, de spreiding en het aantal plekken van het voorschoolse aanbod. - Jaarlijks uitvoeringsplan Onderwijsachterstanden 2013 en 2014: Deze uitvoeringsplannen zijn aan de Raad verstuurd en geven informatie over de uitvoering van het Onderwijsachterstandenbeleid. - OCW heeft als doelstelling geformuleerd om het aantal voortijdig schoolverlaters landelijk te reduceren met 31%: van 36.000 in 2011-2012 tot 25.000 in 2016. Voor Arnhem betekent dit een reductie van 507 (5%) voortijdig schoolverlaters in 2011-2012 naar 350 (3,4%) in 2016 (schooljaar 2014-2015). In 2013 is op verzoek van de raad een analyse gemaakt van voortijdig schoolverlaten in Arnhem en van de aanpak voor de komende jaren (vastgelegd in notitie: "Focus en samenwerking, analyse en aanpak voortijdig schoolverlaten gemeente Arnhem").- Het onderwijshuisvestingsprogramma voor 2013 is uitgevoerd conform plan. - Stichting PAS heeft de jaarlijkse monitor Primair Onderwijs opgesteld. - De aanpassing van de verordening leerlingenvervoer gebeurt in 2014. - Zie voor de toekomstige huisvesting speciaal onderwijs de toelichting bij veranderopgave 8.1 - In 2013 is met de schoolbesturen overleg gevoerd om de huidige situatie en het financiële toekomstperspectief voor de inzet van conciërges op scholen voor primair onderwijs goed in beeld te brengen en op basis daarvan een kader en plan te ontwerpen voor een nieuwe subsidieregeling ingaande september 2014, met als oogmerk dat vanaf die datum elke Arnhemse basisschool kan beschikken over een conciërge.

77

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

4d. Stand van zaken indicatoren Indicatoren

Bestuurder

4.1

Reguliere peuterspeelzalen Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal deelnemers Aantal peuterspeelzalen

Van Geffen

Huisvesting onderwijs Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal te huisvesten leerlingen: Primair onderwijs [1] Voortgezet onderwijs (Voortgezet) speciaal onderwijs Huisvesting in m2 x 1000: Primair onderwijs - Voortgezet onderwijs - (Voortgezet) speciaal onderwijs Verplichte klokuren bewegingsonderwijs (gymlokatie): primair onderwijs [2] Voortgezet onderwijs (Voortgezet) speciaal onderwijs [3]

Van Geffen

Bovenwettelijk onderwijsaanbod en voorzieningen Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Benutting aanbod natuur- en milieueducatie: aantal scholen

Van Geffen

4.2

4.3

Rekening 2012

€

€

4.6

4.7

Aanpak onderwijsachterstanden Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal VVE-peuterspeelzalen Aantal doelgroepkleuters Aantal te bereiken doelgroeppeuters % bereik doelgroeppeuters Aantal OVG scholen Aantal schakelklassen Aantal leerlingen schakelklassen Aantal leerlingen weekendschool Aantal leerlingen verlengde schooldag Aantal leerlingen zomerschool

Van Geffen

€

€

Voorzien in zorgstructuren voor het onderwijs Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: % teruggeplaatste voortijdig schoolverlaters nieuwe voortijdig schoolverlaters in % (definitie OCW) Aantal meldingen schoolverzuim (leerplicht) Aantal controles verzuimregistratie scholen

Van Geffen

Verzorgen leerlingenvervoer Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Deelnemers leerlingenvervoer: - Aantal voor Primair Onderwijs - Aantal voor Speciaal Onderwijs

Van Geffen

Volwasseneneducatie Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal groepscontacturen (=lesuren) formele educatie Aantal deelnemers non-formele educatie

Van Geffen

€

2.390

€

€

€

430 13 €

25.576

11 0

€

(2.857)

12.664 8.618 1.714

13.053 8.990 1.655

389 372 -59

75,5 81,2 26,0

110 100 26

35 19 0

570 950 425

645 830 405

75 -120 -20

1.667

€

1.538

€

129

82 25

0 -5

2.450 13 5,8 22

2.600 13 16 22

2.581 13 28,3 25,0

-19 0 12 3

5.335

€

999

1.396

1.279

1.446

€

€

79

€

1.352

€

155

61

1.553

€

140

(71) 0 0 -26 -12 0 0 47 -19 244 12

€

18 2 0 47 -9

€

730 409 321

p.m. p.m.

€

€

63 3.5 1.053 24

65 4.3 1100 15

€

1.517 18 432 332 63 18 56 796 49 1.744 92

18 432 358 75 18 56 749 68 1500 80

636 p.m. p.m.

€

22.719

32

82 30

58 0 970 20

€

€

Afwijking

82 22

25 432 401 72 17 56 749 63 1.744 54

Totaal

27.834

32

Rekening 2013

419 13

11.866 8.075 1.606

Aantal leerlingen schoolzwemmen Aantal samenwerkingsverbanden bredeschoolconcept Aantal concierges primair onder-wijs (niet-ID-banen) Aantal combinatiefuncties

4.5

€

393 13

Afname Anne Frank krant (vredeseducatie): aantal scholen

4.4

608

Begroot 2013

(201)

0 0

€

15

3.496 4.308

3.700 3.275

4.254 3.275

554 0

39.841

27.450

30.417

-2.967

[1] 576 tot 596 klaslokalen [2] 29 tot 30 gymzaalvloeren [3] 21 gymzaalvloeren

4e. Verklaring van de afwijking van de indicatoren Product 4.2 - De definitieve cijfers voor het aantal te huisvesten leerlingen zijn hoger uitgevallen dan begroot (de voorlopige cijfers). - De werkelijke huisvesting in m² die in opdracht van de gemeente door een externe partij per schoolgebouw in beeld zijn gebracht is hoger dan begroot. - Het aantal klokuren is begroot op basis van het aantal berekende gymgroepen. De gymgroepen zijn berekend op basis van de voorlopige cijfers voor het aantal te huisvesten leerlingen.

4f. Conclusie - Het percentage voortijdig schoolverlaters (definitie van OCW) was gepland op 4,3%. Het werkelijke percentage is lager, namelijk 3,5%. Deze verlaging kan voor een belangrijk deel verklaard worden door de nieuwe meetsysematiek van OCW. Het relatief hoge vsv-percentage van Arnhem is geanalyseerd in de notitie "Focus en samenwerking, analyse en aanpak voortijdig schoolverlaten gemeente Arnhem" juni 2013. De verklaring is gelegen in: de relatief grote armoedeproblematiek, het aantal inwoners met een relatief laag opleidingsniveau en de omvang van de groep niet-westerse allochtonen. - In 2013 is het gelukt (gemeente en schoolbesturen) om een plan uit te werken – begin 2014 afgerond – waardoor met de extra inzet van de gemeente (€ 200.000) vanaf schooljaar 2014-2015 op elke school een conciërge werkzaam is. - Vanaf 1 augustus 2013 zijn de gemeentelijke leerplichttaken van de gemeente Arnhem en die van zeven andere gemeenten uitgevoerd in het Regionaal Bureau Leerplicht. - Bij brede schoolontwikkeling is er een toenemende aandacht op meerdere locaties voor doorontwikkeling van brede school naar Integrale Kindcentra (IKC). Gemeente en partners pakken deze ontwikkeling actief op. - Arnhem kent momenteel een rijkspilot startgroep en in 2013 is groen licht gegeven voor een aantal nieuwe pilots in schooljaar 2013/2014. - In 2013 is samen met de schoolbesturen gewerkt aan een projectplan voor de overdracht van het buitenonderhoud (vanaf 2015) en het op te stellen nieuwe integrale huisvestingsplan (IHP) vanaf 2015. Een nieuw IHP is mede nodig omdat de gemeente in verband met rijksbezuinigingen het bedrag voor het onderwijshuisvestingsprogramma vanaf 2015 op nihil heeft gezet. In het nieuwe IHP leggen gemeente en schoolbesturen samen vast – binnen het financiële kader van zowel de gemeente als de onderwijsbesturen – wat de haalbare ambities zijn.

onderwerp

Product 4.7 Het in 2013 beschikbare bedrag voor volwasseneducatie ad € 570.000 is volledig besteed. Het aantal groepscontacturen (lesuren voor formele educatie) dat op basis van het budget beschikbaar is, is ook daadwerkelijk gerealiseerd. In die zin is er dus geen sprake van een afwijking. De enige aannemelijke reden voor de afwijking is dat het aantal begrote groepscontacturen destijds is gebaseerd op een lager verwacht budget voor volwasseneducatie: lager dan het budget dat wij feitelijk in 2013 van het rijk hebben ontvangen.

Jaarverslag 2013

Product 4.5 Nieuwe voortijdige schoolverlaters in % (definitie OCW) : Het betreft het voorlopige cijfer van schooljaar 20122013. Voor de analyse zie notitie "Focus en samenwerking, analyse en aanpak voortijdig schoolverlaten gemeente Arnhem" juni 2013.

pagina

Product 4.4 - Het bereik van het aantal gewichtenpeuters (ouders hebben een zeer laag opleidingsniveau) is afgenomen in het eerste half jaar van 2013. Dit heeft met name te maken met een sterke terugloop van het aantal gewichtenpeuters bij de kinderopvang. Het aantal gewichtenpeuters bij het peuterspeelzaalwerk is in die periode gelijk gebleven en neemt toe vanaf het derde kwartaal. - VVE- peuterspeelzaalwerk: Op de VVE-locaties zitten naast gewichtenpeuters ook peuters die een risico hebben op taalachterstand. Vanaf eind 2013 indiceert en monitort STMG deze kinderen. Gegevens over het bereik van deze groep kinderen zullen vanaf 2014 in het jaarverslag worden opgenomen. - Het aantal reguliere en VVE-peuterspeelzalen is gelijk gebleven. Er zijn twee van de vijf VVE-locaties van de SKAR gesloten.

78

Product 4.3 - Het overzicht vermeldt het huidige aantal conciërges niet alleen waar het betreft de door de gemeente bekostigde formatie, maar ook de formatie die de scholen (besturen) uit hun eigen middelen bekostigen. Daarmee komen we op een totaal in 2013 van ruim 28 fte aan conciërges. - De gemeentelijke bezuinigingstaak op het CNME mag geen consequenties hebben voor het aantal contacturen met en aanbod voor scholen, evenals de openingstijden van het Natuurcentrum. Dit zal via de jaarverslagen 2012-2014 inzichtelijk worden gemaakt. (Amendement D66 Behoud educatieve taken Natuurcentrum).

79

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 4 Financiën Educatie bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Begroting 2013 Geamend. Definitief

Rekening 2013

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

42.501

30.393

27.450

30.416

-2.966

N

Baten

totaal

10.769

5.323

3.618

6.225

2.607

V

-31.732

-25.070

-23.832

-24.191

-359

N

282 11.246

3 159

731 15

2.420 2.832

1.689 2.817

N V

10.964

156

-716

412

1.128

V

-20.768

-24.914

-24.548

-23.779

769

V





Afwijking

V/N

Lasten - Kosten brand school Breezandpad (zie baten) - Versnelde afschrijving Marasingel ivm buitengebruikstelling in 2015 - Meer kosten onderhoud panden onderwijshuisvesting - Verkoopkosten en versnelde afschrijving Schoolstraat 35, Spijkerstraat 134 en Kemperbergerweg 5a - Verkoopopbrengst 2 panden tbv MFC Klarendal - Meer kosten energie, waterschapslasten en OZB onderwijshuisvesting - Leerlingenvervoer: kosten indexatie niet begroot en toename gebruik - Versnelde afschrijving boekwaarde noodlokalen niet meer aanwezig - Lagere lasten huur en pacht Speciaal Onderwijs - MFC Beheer (zie baten) - Onderuitputting kapitaallasten Onderwijshuisvesting - Diversen

-1.414 -502 -463 -397 -262 -241 -233 -143 549 163 207 -230

N N N N N N N N V V V N


-2.966

N

Baten - Minder verhuuropbrengst gebouwen - Verkoopopbrengst Schoolstraat 35 en Kemperbergerweg 5a (zie lasten) - Schade uitkering brand school Breezandpad (zie lasten) - Verkoopopbrengst Spijkerstraat 134 (zie lasten) - Verkoopopbrengst St. Janskerkstraat - Vrijval voorziening onderhoud - MFC Beheer (zie lasten) - Diversen

-599 1.170 948 312 282 104 209 181

N V V V V V V V


2.607

V

-359

N



Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR Kapitaallasten onderwijs: dotatie speciaal onderwijs (Rb. 23-09-2013) - BR Investering Brede scholen: MFC Klarendal (Rb. 25-11-2013) - BR taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Resultaat opbrengst Utrechtsweg 99 2012 (Rb. 13-12-2013) - BR taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Resultaat opbrengst Schoolstraat 35-Kemperbergerweg 5a-St Jans Kerk (Rb. 13-12-2013)

756 85 494 1.085


2.420

Onttrekkingen - BR Frictiekosten: Loonkosten mobiliteitskandidaten (Rb. 13-10-2013) - BR Vastgoed (Rb. 19-12-2011) - BR vastgoed: Opbrengst Utrechtsweg 99 naar BR taakmutaties gemeentefonds/ overloop (Rb. 13-12-2013) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Natuurcentrum (Rb. 10-12-2012) - BR Frictie: hogere inschaling dan normschaal (Rb. 28-10-2013) - BR Schades eigen risico: Eigen risico brand Breezandpad

62 1.745 494 15 16 500


2.832


412

80

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

81

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 5 Cultuur, recreatie en sport 5a. Beleidstoelichting Cultuur Arnhem kent een sterke creatieve en culturele sector. In de stad is ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten gevestigd, dé broedplaats voor creatief talent, evenals de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en Rijn IJssel met de nodige creatieve opleidingen. Topgezelschappen als Toneelgroep Oostpool, Introdans en Het Gelders Orkest kennen er hun thuisbasis. Ook huisvest de stad belangrijke musea als het Museum Arnhem (tot voorheen het Museum voor Moderne Kunst Arnhem en Historisch Museum Arnhem, nu Erfgoedcentrum in Rozet), het Nederlands Openluchtmuseum en het Nederlands Watermuseum. Arnhem geeft ook ruimte aan een breed scala aan amateur- en professionele kunstbeoefening in wijken, stad en regio. Met dynamiek, levendigheid en ruimte voor ontwikkeling als resultaat. De gemeente heeft hierin diverse rollen: initiëren, faciliteren, uitvoeren (deels) en regisseren. Faciliteren in de zin van financieren (gebouwen, huisvesting), en subsidiëren ('content', programma). De in januari 2012 door de raad vastgestelde kadernota 'STROOM" geeft de kaders voor het cultuurbeleid en vormt de leidraad voor het cultuurgedeelte van de begroting, met als hoofdproducten: • Basisvoorzieningen (met structurele subsidie): Musis Sacrum Schouwburg Arnhem, Museum Arnhem, Kunstbedrijf, Gelders Archief, Bibliotheek Arnhem, Focus Filmtheater en Luxor Live. • Meerjarenvoorzieningen: enkele faciliterende voorzieningen, festivals en rijksgesubsidieerde instellingen waarmee vierjarenafspraken worden gemaakt. • Programma activiteiten, die voor twee jaar een subsidie krijgen (de regeling Programmatische Activiteiten Cultuur - PAC. • Incidentele subsidies. Het cultuurbeleid richt zich qua doelen op: • Het versterken van de culturele keten. • Het profileren van het culturele klimaat. • Het verbreden van cultuurbereik en -participatie. Recreatie (erfgoed, groen, ecologie en spelen) Arnhem heeft veel en zeer waardevol groen, ruim 8.000 ha., dat een grote bijdrage levert aan de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de stad. Bouwkwaliteit, architectuur, de ruimtelijke, cultuurlandschappelijke en cultuurhistorische waarden zijn belangrijke ingrediënten voor de belevingswaarde en beeldkwaliteit van de stad. Cultuurhistorische waarden worden behouden door bescherming en ontwikkeling met respect voor bestaande kwaliteiten. Daarnaast loopt de ontwikkeling, versterking en instandhouding van het ( grote) groen hand in hand met stedelijke herstructurering en de uitleg van de stad. Voor een groot belangrijk deel van natuur en groen in de stad is de gemeente beheerder. Het stedelijk groen ( de wijkparken, plantsoenen en het ander groen in de wijken) wordt (ontwikkeld) beheerd in samenhang met de “grijze” en ondergrondse ruimte. Belangrijk trefwoord is Buiten gewoon Beter (BGB). Vanwege deze samenhang wordt voor inhoudelijke toelichting ook verwezen naar het programma R2. Verkeer, vervoer en waterstaat. Dat geldt eveneens voor speelvoorzieningen in de openbare ruimte. Het beleid van Spelen is gericht op het behoud van per oppervlak (groene) gebruiksruimte en een verschuiving naar meer natuurlijk spelen, gebundeld op grote natuurlijke speel- en ontmoetingsruimtes. Het door de raad vastgestelde initiatiefvoorstel Natuurlijke speelplaatsen onderschrijft dit. Gerelateerd aan de bezuinigingen vindt bij spelen een verschuiving plaats van speeltoestellen naar speelaanleidingen. In 2014 wordt daar concreet invulling aan gegeven. Sport Sport in de stad gaat vaak over de bijzondere vaardigheden die je met sport aanleert, de fysieke en mentale aspecten, het gaat over leerprestaties, motoriek en gezondheid, over leren winnen en verliezen en over samenwerken, teambuilding. Daarnaast gaat sport in de stad over de faciliteiten. Die moeten geschikt zijn, en het liefst dicht in de buurt. Arnhem is een aantrekkelijke stad ook voor sporters, een groene stad met veel natuur en parken, de Rijn, Papendal. En sport is een belangrijke werkgever met Papendal, CIOS, Vitesse e.a. binnen onze grenzen. Naast banen zijn er natuurlijk ook veel stageplekken. In Arnhem is sport een belangrijk middel. De sport draagt bij aan een goed een aantrekkelijk leefklimaat in de stad, gezonde en fitte wijkbewoners en een actieve uitstraling. Sport helpt voor velen bij het weer op de rails krijgen van arbeidsritme, motivatie en zo nodig bij het verleggen van grenzen.

82

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp


5.2

5.3

5.4

5.5

Bestuurder

Culturele basisvoorzieningen Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Leden bibliotheek x1.000 Bezoekers MSSA x1.000 Bezoekers gemeentemusea x1.000 Bezoekers Focus-filmtheater x1.000 Gebruikers Archief x1.000 Deelnemers Kunstbedrijf/Domein x1.000 Bezoekers Luxor Live x1.000

Van Wessem

Meerjarenvoorzieningen Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal gezelschappen Aantal instellingen Aantal festivals

Van Wessem

2-jaarlijkse culturele activiteiten (programmatisch) Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal activiteiten

Van Wessem

Incidentele culturele activiteiten Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal activiteiten

Van Wessem

Erfgoed, archeologie en beeldkwaliteit

Rekening 2012

€

-

€

-

€

-

€ 21.525

1.792

€

-

Afwijking

€

38 127,5 63,5 64,5 2,8 2,8 65,8

€

1.524

€

-

1.443 -2 -2,5 4,5 4,5 0 -0,7 5,8

€

2 8 2

2 8 2

2 13 2

€

22.968 40,0 130,0 59,0 60,0 0 3,5 60,0

37 129 65 76 0 3 63

€

Rekening 2013

Begroot 2013

268 0 0 0

€

-

20

20

21

-1

0

0

0

0

20

0

23

0


Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal herbestemde objecten met cultuurhistorische waarde Aantal projecten waarin de cultuurhistorie zichtbaar en beleefbaar is gemaakt % digitaal ontsloten archeologisch depot. 5.6

Parken, bossen en ecologie Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Groenbalans - ontwikkeling oppervlak bossen en natuur ten opzichte van 2010 (= 1.434 ha.) in ha. Groenbalans - ontwikkeling oppervlak stadsparken ten opzichte van 2010 (= 284 ha.) in ha.

5.7

Stedelijk groen Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Groenbalans - ontwikkeling oppervlak wijkgroen ten opzichte van 2010 (= 515 ha.) in ha.(1) Onderhoudskwaliteit wijkgroen op peil (voorzover beschikbaar uit de schouw) Groenbalans - aantal waardevolle bomen: - particulier - gemeente

5.8

Spelen Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: % speeloppervlak en ontmoetingsruimte als aandeel van de netto stedelijke leefomgeving) - waarvan informeel speeloppervlak - waarvan formeel speeloppervak

€



€

€

-

€

909

€

(333)

0

0

0

p.m. 20

0 0

0 0

0 0

-

€

1.579

€

1.666

€

(87)

1.475

38

1723

1685

585

25

328

303

-

€

550 254

€

€

0

533


576

10 7 3

€

2.713

€

3.037

€

(324)

526

683

0

785

794

0

560 225

509 285

-51 60

273 10 >7 >2

€

210 10 >7 >2

€

63 0 0 0

Elfrink

Buitensport Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal bespelingsuren: - grasvelden wedstrijd - grasvelden training - kunststofvelden, -banen en asfaltvelden bezettingspercentage: - wedstrijdvelden voetbal - wedstrijdvelden hockey - wedstrijdvelden korfbal - wedstrijdvelden honk- en softbal

Elfrink

Sportbeleid en sportontwikkeling Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: % Sportparticipatie

Elfrink

-

€

-

€

€

5.880

€

[1] + 11 plus accrès of decrès i.v.m. stadsuitleg en stadsinbreiding blijvend op niveau

€

Totaal

-

-

€

€

3.979

€

4.936

€

3.783

(169) -13 -25

€

5.250 4.004

5.250 4.004

€

4.129 87 300

100 325

100 310

€

3.960

944 0 0

€

196

250 500 1.200

250 600 1200

0 100 0

72 100 65 80

84 100 100 100

12 0 35 20

5.204

€

6.136

onderwerp

5.12

Binnensport Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Sporthallen: aantal openstellingsuren Spelzalen: aantal openstellingsuren

€

Jaarverslag 2013

5.11

Elfrink

pagina

5.10

Zwembaden Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Bezoekers Valkenhuizen x 1.000 Bezoekers de Grote Koppel x 1.000

83

5.9

€

(932)

64

68

n.g.

0

0

48.924

47.855

1.069

5c. Verklaring van de afwijking van de indicatoren Cultuur (Product 5.1 t/m 5.4) - Leden Bibliotheek: Het streefaantal van 38.000 leden is nog niet gehaald, maar 2013 liet een stijging zien ten opzichte van 2012 (2,2 %) naar 37.961. - Aantal bezoekers MSSA: Het totaal aantal bezoekers daalde licht naar 127.500. Het aantal bezoekers op de eigen programmering liep met ca. 9 % terug naar 78.000. Het landelijk gemiddelde is 14 %. Het is de ambitie van MSSA om binnen 2 jaar weer een stijging van deze bezoekers te kennen. - Het aantal museumbezoekers over 2013 bedroeg 63.537 en was hoger dan over de jaren 2008 t/m 2011, maar iets lager dan over 2012. Een daling binnen de 'normale' marges. - Het aantal bezoekers focus Film theater: Na het absolute topjaar 2012 is het bezoek weer op een gemiddeld niveau van de afgelopen jaren (ca. 65.000). Het jaar 2012 was dan ook een uitschieter met ca. 76.000. - Het bezoek aan het Gelders Archief is lager dan in 2012 als gevolg van de tijdelijke sluiting van de leeszaal in verband met de verhuizing van het archief (2.785 tegen 4.173). - Deelnemers Kunstbedrijf/Domein: De teruggang van de afgelopen jaren van 3.800 in seizoen 2010-2011 naar 2.800 in seizoen 2012-2013 is een gevolg van de economische crisis én het beleid om cursisten door te laten stromen naar het niet-gesubsidieerde private circuit. - Bezoekers Luxor Live : De bezoekcijfers van Luxor Live blijven in de lift zitten (in 2013 naar 65.000). Erfgoed (Product 5.5) - Erfgoedindicatoren zijn niet gekwantificeerd, daarom kunnen ook geen afwijkingen worden gemeld.

Groen, ecologie en spelen (Producten 5,6 t/m 5.8) - Er is een budget van € 145.896,00 uit 2013 middels een B&W besluit overgeheveld naar 2014, om diverse vervangingen van speeltoestellen en het realiseren van een natuurlijke speelruimte in Immerloopark (waarmee we tevens invulling geven aan raadsbesluit gericht op meer natuurlijk spelen). - Inspraak heeft ertoe geleid dat een aantal gemeentelijke bomen ten onrechte als particuliere bomen stonden gekenmerkt. Dat is gecorrigeerd. Als gevolg van ziekte zijn enkele waardevolle bomen gerooid. - Het areaal particulier bos is met ca. 8.031 m2 afgenomen tbv uitbreiding van het parkeren bij Nederlandse Openlucht Museum. Compensatie van dit bos zal buiten Arnhem in Park Lingezeegen plaatsvinden; het areaal bos neemt daar met 11.243 m2 toe. Daarnaast is de afname van 2.470 m2 bos vergund voor de uitbreiding van parkeerterrein Burgers Zoo. Compensatie van 4.100 m2 is voorzien aangrenzend aan Schuytgraaf binnen de gemeente Overbetuwe. - De toename in arealen bossen en natuur zijn het gevolg van tekentechnische aanpassingen en de opname van het uiterwaardpark Meinerswijk in het beheersysteem. - Het oppervlak stadsparken is gelijk gebleven. Bij Schuytgraaf is de groentoename van de parken aan het beheerssysteem van het wijkgroen toegevoegd.

Sport - Uitwerking Impuls Brede Scholen, Cultuur en Sport, is gedaan. - De Accommodatienota en de Nota Watersport zijn gereed gekomen - De Verenigingsmonitor (Vitale sportverenigingen) is gereedgekomen en gerapporteerd. - De voorbereidingen voor verzelfstandiging Sportbedrijf en Regionale Samenwerking van het sportbedrijf zijn in 2013 vervolgd om in 2016 te worden gerealiseerd. - De nota tarieven en subsidies is in 2013 grotendeels in de steigers gezet. - De Nota Sport en Economie is doorgeschoven naar 2014 5e. Aandachtspunten Cultuur - De editie van 2013 van de Mode Biënnale Arnhem (MoBA) – in veel opzichten een bijzonder aansprekend evenement, maar met een negatief financieel resultaat - wordt met de provincie Gelderland geëvalueerd. De evaluatie was in februari 2014 gereed. - De in de Meerjarenprogrammabegroting 2013-2016 opgenomen bezuiniging op de subsidies van de Bibliotheek Arnhem en stichting SLAK heeft in 2013 een definitieve invulling gekregen voor de jaren 2014 en verder. In november besloot de raad de subsidie aan Bibliotheek Arnhem vanaf 2014 te verlagen oplopend tot d 140.000 in 2016; voor SLAK is dat eveneens vanaf 2014 en oplopend tot d 60.000 in 2016. Het college voerde hiermee het in de raad aangenomen amendement 'Bibliotheek en SLAK: eerst een voorstel' uit. De taakstelling in deze voor 2013 werd al eerder gevonden binnen de gemeentelijke budgetten voor culturele evenementen.

onderwerp

Groen, ecologie en spelen - Herijking Bomenbeleid; Ten behoeve van de deregulering kapvergunning is de APV en de legesverordening aangepast en is de Waardevolle bomenlijst 2013 vastgesteld. - In 2013 werden nog 123 kapvergunningen verleend en 9 aanlegvergunningen. - De evaluatie hondenuitlaatplaatsen is uitgevoerd. De behandeling in de raad vindt plaats in 2014.

Jaarverslag 2013

Erfgoed - In verband met verminderde capaciteit is het opstellen van de Beleidsagenda Erfgoed doorgeschoven naar 2014 - Het onderzoek naar een nieuwe passende locatie voor het archeologiedepot is nog niet afgerond. De mogelijkheden om e.e.a. te combineren met het te realiseren depot voor het MMKA worden onderzocht. Besluitvorming volgt in 2014.

pagina

5d. Stand van zaken belangrijke raadsonderwerpen 2013 Cultuur - De voorbereidingen van de bouw van een 'kunstencluster' resulteerde eind van het eind jaar in de start van de architectenkeuze. Aan vijf gerenommeerde bureaus is de opdracht verleend een ontwerp te maken, waaruit in 2014 wordt gekozen. Het college voerde daarmee de opdracht van de raad uit om de voorbereidingen voor een kunstencluster verder vorm te geven. - De voorbereidingen om de werkmaatschappij Musis Sacrum Schouwburg Arnhem (MSSA) per januari 2015 te verzelfstandigen zijn opgestart. Hiertoe is onder andere de in december 2013 aangetrokken interim-manager (de vorige directeur heeft zijn werkzaamheden eind 2013 neergelegd) de opdracht gegeven om een bedrijfsplan op te stellen waarin naast een verzelfstandiging van deze gemeentelijke werkmaatschappij ook een verlaging van de gemeentelijke bijdrage vanaf 2015 is verwerkt. - In 2013 is de verzelfstandiging van de gemeentelijke culturele werkmaatschappij Gemeentemusea Arnhem voorbereid. De gemeenteraad heeft in september het voorstel van het college overgenomen om het museum per 1 januari 2014 uit de gemeentelijke organisatie te halen en onder te brengen in een nieuwe stichting. - Uitvoeringsprogramma van de kadernota ‘STROOM – cultuurbeleid Arnhem’ ligt goed op koers. De raad is hierover in december 2013 geïnformeerd. - In 2013 is de raad geïnformeerd over de voortgang van de creatieve milieus. Onder andere door middel van stimulering en ondersteuning van Tijdelijke Initiatieven in Rijnboog en Coehoorn Centraal wordt een bijdrage geleverd. - Op een volgende Sonsbeek Internationale (beelden)tentoonstelling is door de stichting Sonsbeek i.s.m. stichting SKOR oriënterend gestudeerd. Begin 2014 is het haalbaarheidsonderzoek gereed.

84

Sport (Product 5.9 t/m 5.12) - In zwembad Valkenhuizen is de omzet licht gestegen. Het aantal individuele bezoekers loopt iets terug, er komen vooral minder kinderen recreatief zwemmen. - Ook de omzet van De Grote Koppel is de afgelopen jaren toegenomen. De teruggang in bezoekersaantallen aan zwembad De Grote Koppel is te verklaren doordat er afgelopen jaar op een andere manier, meer nauwkeurig, is geregistreerd. - % Sportparticipatie: de GSF heeft vastgesteld dat Arnhem nagenoeg op het niveau van de gehele provincie ligt, terwijl in het algemeen plattelandsgemeenten beter scoren dan steden. In 2013 zijn geen betrouwbare metingen verricht die hier gerapporteerd kunnen worden. In 2014 wordt de sportparticipatie in Arnhem gemeten.

5f. Conclusie Cultuur Het jaar stond tot slot in het teken van de cultuurclusters in het Rijnbooggebied. Stand van zaken ‘kunstencluster’ zie belangrijke raadsonderwerpen 2013. Het 'kenniscluster', waarin Bibliotheek, Kunstbedrijf en Volksuniversiteit zijn ondergebracht en waarin ook het Gelders Archief en de historische afdeling van het Museum Arnhem actief zijn in het Erfgoedcentrum en welke 'Rozet' als naam kreeg, werd in oktober geopend. In december heeft het college de raad geïnformeerd over de voortgang van de in 2012 door de raad vastgestelde kadernota 'STROOM'. De structurele bezuiniging van d 9 ton vanaf 2015 moet in 2014 een invulling krijgen en zal met name binnen de basis- en meerjarenvoorzieningen ingevuld worden. Groen, ecologie en spelen In 2013 is gestart met het uitvoeren van het initiatiefvoorstel en de beleidskoers natuurlijk spelen. Ten behoeve van de deregulering van de kapvergunning is de APV en de legesverordening aangepast en is de Waardevolle bomenlijst 2013 vastgesteld.

onderwerp

Sport - Sportbedrijf Arnhem bereidt zich voor op toekomstige verzelfstandiging/intergemeentelijke samenwerking. Over 2013 is de exploitatie van Sportbedrijf Arnhem in evenwicht (ondanks de in de toelichting vermelde afwijkingen op huuropbrengsten en schoolzwemmen). - Motie “Combinatiefunctionarissen hebben de toekomst” is verwerkt in de MJPB 2014-2017. Er is d 150.000 extra bijdrage van het Rijk gerealiseerd voor financiering van de combinatiefunctionarissen. - Ten bate van de binnensport is in 2013 de sportzaal Klarendal in het MFC Klarendal geopend en voorzien van een mooie moderne inrichting. En zijn we opnieuw genomineerd voor sportgemeente van het jaar (2013), op basis van de innovatie van Sportpunt Klarendal. - Op Sportpark Schuytgraaf is een extra kunstgras voetbalveld aangelegd en is begonnen met de aanleg van een skeelerbaan. - Op Valkenhuizen zijn een honk- en een softbalveld gereed gekomen en tenslotte is op de Bakenberg een hockeyveld gerenoveerd. - Voor Cranevelt is een plan ontwikkeld om met behulp van financiering van ziekenhuis Rijnstate het sportpark te upgraden. - De intensieve samenwerking met NOC*NSF is gecontinueerd en heeft geleid tot een samenwerking van de gemeente met NEVOBO en Agilitas, o.a. resulterend in interlands en het spelen van de Talentteams van jong oranje met als thuisbasis Arnhem. - De Sportmonitor (vitaliteitsscan) geeft een beeld van de vitaliteit van verenigingen en is gepubliceerd.

Jaarverslag 2013

Groen, ecologie en spelen - Het Amendement van CDA, “Meer groen en minder hitte in de Binnenstad” is in uitvoering; in 2013 zijn bijdragen verleend aan het planten van een aantal bomen en diverse particuliere initiatieven waaronder de realisatie van het Coehoornpark. Het resterende budget wordt in 2104 aan diverse andere vergroeningen waaronder een bijdrage aan het vergroenen van de westelijke singel. Daarnaast is vanuit het Groenfonds € d 379.000,- geïnvesteerd in verschillende groenprojecten, zoals een lange laan in Schuytgraaf en de verbetering van de parkzone langs de Drielse dijk. - In 2013 is gestart met het uitvoeren van het initiatiefvoorstel en de beleidskoers natuurlijk spelen. - De basisinrichting van deelgebied De Park, het deel van Park Lingezeegen, zuidelijk van Schuytgraaf is in uitvoering. - De Ruimte voor de rivier maatregelen in Meinerswijk zijn in voorbereiding. - Na de verbreding van de snelweg is de verbetering van de parkzone A12 gerealiseerd. - De wijken Spijkerkwartier en het Broek hebben een vernieuwd buurtpark Thialf. - In Schuytgraaf is een volkstuinencomplex aangelegd.

pagina

Erfgoed - De restauratie en herbestemming van de Eusebiuskerk. In 2013 is een realistisch plan uitgewerkt. Er is een provinciale subsidie verkregen van d 3,5 miljoen. Naast deze subsidie en de nader uit te werken gemeentelijke bijdrage zal een forse inspanning gepleegd moeten worden om fondsen te werven.

85

- In de loop van 2013 is extern onderzoek gedaan naar het functioneren van een onderdeel van het Kunstbedrijf Arnhem, die van de rol van cultureel makelaar tussen cultuuraanbieders en onderwijs. De resultaten hiervan, alsook het brede inhoudelijke beleid én de financiële positie van de organisatie zullen in 2014 onderwerp van gesprek zijn. - Het kenniscluster, genaamd Rozet, is in 2013 opgeleverd. De raad wordt in het voorjaar 2014 nader geïnformeerd over de exploitatie van de gezamenlijke beheerstichting.

86

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Sport In verband met het niet realiseren van een gemeenschappelijk zwembad in Rheden is in 2013 gewerkt aan een Masterplan Sportpark Valkenhuizen. De behoeftes, exploitatiecijfers en mogelijkheden veranderen. Met behulp van een Masterplan Valkenhuizen wordt een richting voor de fysieke inrichting van Valkenhuizen gegeven op basis van de laatste stand van zaken. Het Masterplan wordt in 2014 gepresenteerd. Het nadelige saldo werd in 2013 veroorzaakt door een nadeel op het schoolzwemmen, de bezetting van de binnensportaccommodaties en Valkenhuizen en een derving op de horeca Coehoorn.

87

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 5 Financiën Cultuur, recreatie en sport bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen Lasten Baten

totaal totaal

Exploitatie Resultaat


70.007

52.994

48.924

48.688



Afwijking 236

V/N V

21.296

17.914

14.678

15.040

362

V

-48.711

-35.080

-34.246

-33.648

598

V

6.968 5.595

3.863 348

4.113 529

6.198 996

-1.219 467

N V

-1.373

-3.515

-3.584

-5.202

-752

N

-50.084

-38.595

-37.830

-38.850

-154

N

Mutatie reserves: Toevoegingen aan reserves

Rekening 2013


Afwijking exploitatieresultaat Lasten - Dotatie voorziening dubieuze debiteuren - Inhuur personeel tbv projecten sportontwikkeling (zie baten) - Extra kosten tentoonstellingen oa Female Power, Arnoud Visser, Piet Paris e.d. (zie baten) - Inrichting/verhuizing Museum naar Rozet - Afronding verzelfstandiging Kunstbedrijf - Verkoopkosten Parkstraat 34a - Minder personeel St. Kunstbedrijf (zie baten) - Onderhoud vastgoed - Rente over BR Cultuur in Rijnboog - Minder lasten Musis Sacrum / Schouwburg Arnhem ivm lagere opbrengst (zie baten) - Vacatureruimte - Verlaging boekwaarde grond Kenniscluster - Onderbesteding onderhoud binnensport - Diversen

Afwijking

V/N

-1.094 -468 -246 -191 -182 -75 1.106 1.055 419 454 268 175 113 -1.098

N N N N N N V V V V V V V N

236

V

-1.288 -478 -151 -121 -120 -80 923 248 215 200 129 481 404

N N N N N N V V V V V V V


362

V


598

V

Totaal afwijking lasten Baten - Minder detacheringsopbrengst pesoneel St. Kunstbedrijf (zie lasten) - Minder verkoopopbrengst Musis Sacrum / Schouwburg Arnhem door lagere kaartverkoop (zie lasten) - Schoolzwemmen - Lagere bezetting verhuur accomodaties sport - Verhuur Valkenhuizen ( Rijn Ijssel college / Cios ) - Sluiting locatie de Coehoorn - Vrijval voorziening onderhoud - Meer inkomsten subsidies tentoonstellingen zoals Female Power, Arnoud Visser, Piet Paris e.d. (zie lasten) - Verkoopopbrengst Parkstraat 34a - Opbrengst verhuur Rozet - Vrijval voorziening Eusebius - Projectsubsidies (zie lasten) - Diversen

Toelichting resultaatbestemmingen Mutaties reserves


Rekening 2013

Toevoegingen - BR Cultuur in Rijnboog: incidentele dotatie (Rb. 28.03.2011) - BR Cultuur in Rijnboog: rente over reserve (Rb. 28.03.2011) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Voordeel BTW Gelders Archief alsnog reserveren (JV 2013) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Masterplan nieuw zwembad (Rb. 16-12-2013) - BR taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Resultaat opbrengst Parkstraat 34a (Rb. 16-12-2013) - BR Vastgoed (Rb. 19-12-2011)

3.863 419 39 100 140 1.637


6.198

Onttrekkingen - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Verzelfstandiging GMA en MSSA (Rb. 10-12-2013) - BR Verzelfstandiging domein (Rb. 17.10.2011) - BR Cultuur in Rijnboog: Toneelgroep Oostpool (Rb. 28.05.2013) - BR Cultuur in Rijnboog: Inrichting/Verhuizing Museum naar Rozet (JV 2013) - BR Beeldende kunst: Subsidie B. Hungry (Rb 04.07.2011) - BR Groenfonds (Rb. 19-12-2005) - BR Frictie: hogere inschaling dan normschaal (Rb. 28-10-2013) - BR Kunstgrasvelden: kapitaallasten (Rb. 27-09-2010)

114 28 182 191 23 250 138 70


996


-5.202

88

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Activerende schulddienstverlening (product 6.4) Begin 2013 is de invoering van de activerende schulddienstverlening geëvalueerd. Uit de evaluatie bleek steun voor het ingevoerde beleid, maar de evaluatie gaf ook aanleiding om nader onderzoek te doen naar de gewenste rolverdeling tussen het gemeentelijke Budget Advies Centrum (BAC) en andere partijen bij de uitvoering van de activerende schulddienstverlening (preventie, activering/coaching, inkomensbeheer en schuldregeling). Dit heeft geleid tot een advies aan en een besluit door het college om verder te onderzoeken of de uitvoering volledig buiten de gemeente kan worden georganiseerd. De gemeente komt hiermee in een gewenste regierol. Bovendien bevordert dit een integrale aanpak van de schulddienstverlening binnen het sociaal domein (veranderopgave 3 decentralisaties). Samenlevingsopbouw (product 6.5, 6.9, 6.10) Arnhem wil een stad zijn die het mogelijk maakt dat al haar burgers zoveel mogelijk meedoen aan de samenleving. We gaan de eigen kracht van mensen en sociale netwerken (mantelzorg, vrijwilligers, sociale wijkteams) beter benutten om te komen tot een samenleving waarin mensen zich verantwoordelijk voelen voor elkaar en waarin iedereen naar vermogen bijdraagt. Bij het beantwoorden van ondersteuningsvragen doen we in toenemende mate een beroep op de veerkracht, zelfredzaamheid en verantwoordelijkheid van de burgers zelf, ongeacht afkomst, religie en geslacht. Deze ondersteuning organiseren we zo veel mogelijk dichtbij; gebiedsgericht, in de eigen woon- en leefomgeving van de Arnhemse burgers. Het ontwikkelen van een collectief, passend aanbod staat centraal. Collectieve voorzieningen bieden vaker een betere oplossing dan individuele voorzieningen en zijn over het algemeen goedkoper. Wijkgericht werken (product 6.6) Afgelopen jaar zijn we blijven inzetten op zelfredzaamheid en medeverantwoordelijkheid van mensen van de woon- en leefomgeving. Rijnstad, SWOA en andere grote en kleinere organisaties zijn hier belangrijke partners. Uitgangspunten van beleid zijn onder meer: gericht zijn op de vraag achter de vraag, empowerment, integraal werken en ruimte voor de professional.

onderwerp

Armoedebeleid (product 6.3) Landelijk is de beweging ingezet om te komen tot meer maatwerk. Veel voorzieningen worden inkomensafhankelijk. Ook is er de verschuiving van categoriale regelingen (waar wordt gekeken naar kosten die aannemelijk te maken zijn) naar maatwerk (waarbij wordt gekeken naar de werkelijke kosten). Diverse doelgroepen gaan gebruik maken van gemeentelijke voorzieningen en het aanspraakniveau wordt naar verwachting aanzienlijk groter, terwijl de beschikbare middelen afnemen.

Jaarverslag 2013

Arbeidsmarktparticipatie en Bijstand (product 6.1 en 6.2) De doelstelling van de Participatiewet (samenvoeging van de bestaande regelingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt Wwb, Wajong en Wsw) blijft ook na het Sociaal Akkoord hetzelfde. Met de Participatiewet wil het kabinet dat zoveel mogelijk mensen volwaardig mee kunnen doen in de samenleving. Het liefst via een reguliere baan, maar als dat (nog) niet mogelijk is, door op andere manieren te participeren. Belangrijk blijft voor het kabinet dat gemeenten voldoende beleidsvrijheid krijgen om te komen tot de integrale aanpak die met de verschillende decentralisaties uit het regeerakkoord zijn beoogd. Met het Sociaal Akkoord is er nu ook draagvlak bij de sociale partners. Met hen en met de gemeenten wordt de komende tijd intensief samengewerkt om invulling te geven aan de gemaakte afspraken. Daarbij moet de samenhang met de andere decentralisatie nauwlettend in de gaten gehouden worden.

pagina

6a. Beleidstoelichting Arnhem wil een stad kunnen zijn waarin alle bewoners mee tellen en mee kunnen doen aan de samenleving, ongeacht afkomst, religie, geslacht of leeftijd. Een stad die haar bewoners samen vormgeven ieder vanuit zijn eigen kracht. Dit programma richt zich op een sterkere deelname –waar mogelijk – geheel op eigen kracht van de Arnhemse burger aan de samenleving. Van Arnhemmers verwachten we een actieve houding en inzet naar vermogen om deel te nemen aan de samenleving en regie op hun bestaan te pakken. Van de samenleving en organisaties verwachten we dat zij een ieder een plek gunnen. Waar nodig regisseert, helpt en faciliteert de gemeente. De gemeentelijke dienstverlening op het gebied van werk, inkomen, armoede bestrijding, aanpak van schuld, zorg en welzijn is hierop afgestemd. Dit programma staat in nauwe relatie met programma 5 “Wijkaanpak nieuwe stijl”en programma 7 “Participatie van kwetsbare inwoners”.

89

Regulier Programma 6 Participatie en Maatschappelijke Ondersteuning

Geweld in afhankelijkheidsrelaties: vrouwenopvang en huiselijk geweld (product 6.13) Evenals voor de maatschappelijke opvang, heeft de gemeente Arnhem een regierol in de regio. In de afgelopen jaren is het beleidsveld verbreed. Naast de aanpak van huiselijk geweld en vrouwenopvang behoren ook de aanpak ouderenmishandeling, eergerelateerd geweld, loverboys en de wet meldcode tot dit beleidsterrein. In de komende jaren vindt doorontwikkeling van beleid plaats en wordt een expliciete koppeling gelegd naar de aanpak van kindermishandeling. 6b. Stand van zaken indicatoren Indicatoren 6.1

Participatie (minder afstand tot de arbeidsmarkt) Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: aantal Wwb-ers dat een reïntegratietraject volgt % Succesvol gereïntegreerde Wwb-ers % (en aantal) succesvol beëindigde trajecten reïngratie naar werk of onderwijs < 27 jaar. % (en aantal) bij bedrijven geplaatste Wsw-ers % Wsw-ers op een beschutte werkplek Indicatoren: waarde voor komende jaren volgt uit Pprogramma's

Bestuurder Van Wessem

Rekening 2012

€

Rekening 2013

Begroot 2013

-

€

40.032

€

43.640

Afwijking

€

(3.608)

3.000

3.000 32

3.000 43

0 11

117 30 (800) 67

117 40 1000 60

117 33 1102 62

0 -7 102 2

onderwerp

Noodopvang Arnhem voor asielzoekers (product 6.12) Sinds 2004 heeft Arnhem een noodopvang voor asielzoekers die een binding met Arnhem hebben, en voor wie geen voorliggende (Rijks)voorziening mogelijk zijn. Deze asielzoekers voldoen aan de toelatingscriteria en worden tijdelijk opgevangen. De instroom in de noodopvang van deze asielzoekers is erg afhankelijk van de landelijke situatie en gebeurtenissen in de wereld. We kunnen en willen wel sturen op een zo kort mogelijke verblijf in de noodopvang van uitgeprocedeerde asielzoekers die vrijwillig willen terugkeren naar land van herkomst.

Jaarverslag 2013

Maatschappelijke opvang, verslavingszorg (product 6.11) De gemeente heeft een belangrijke regietaak bij de maatschappelijke opvang, openbare geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg. Als centrumgemeente heeft Arnhem voor deze terreinen een regionale functie. Het hoofddoel op deze terreinen is beschreven in het Masterplan “Minder opvang, beter leven 20112014”. In deze periode is het beleid gericht op vermindering van het aantal opvangplaatsen en het verder vergroten van de zelfredzaamheid van cliënten. Uitgangspunten daarbij zijn dat eerder en effectiever wordt ingegrepen bij risicosituaties, dat kwetsbare burgers sneller op eigen kracht verder kunnen, en dat zo ook een snellere doorstroming in de opvang plaats kan vinden.

pagina

Maatschappelijke ondersteuning (product 6.8) Uitgangspunt is een samenhangend beleid op het gebied van wonen, welzijn en zorg. In dat verband worden individuele en collectieve Wmo-voorzieningen meer in samenhang aangeboden. Vanuit cliëntperspectief zal in de komende jaren een verdere doorontwikkeling van het voorzieningen niveau plaatsvinden, waarbij het uitgangspunt is: >meer eigen verantwoordelijkheid waar mogelijk en verantwoord, beroep op sociaal netwerk en informele zorg; >meer collectieve arrangementen en minder inzet van individuele voorzieningen. De decentralisaties vanuit de Awbz en de landelijke vormen van inkomenondersteuning chronisch zieken en gehandicapten worden ondergebracht bij de Wmo. De toegang tot het voorzieningenniveau zal gebiedsgericht worden opgezet, waarbij via een integrale intake op basis van een zelfredzaamheidmeting de verbinding wordt gemaakt naar andere terreinen op het sociaal domein (inclusief de decentralisaties op andere onderdelen van het sociale domein).

90

Ondersteuning, opgroeien en opvoeden (product 6.7) Jeugdbeleid is gericht op ontwikkeling van jeugd tot zelfstandige betrokken burgers. Belangrijke uitgangspunten zijn daarbij: kansen bieden, ondersteunen waar nodig en grenzen stellen. Kernpunten van aandacht zijn het preventief handelen, zodat jongeren niet buiten de boot vallen, en het bevorderen van de onderlinge samenhang van jeugdactiviteiten. Het Centrum voor Jeugd en Gezin heeft hierbij een laagdrempelig informatie- en adviesfunctie en werkt in toenemende mate vindplaatsgericht samen met andere partners in het jeugddomein. Hiermee wordt voorkomen dat eenvoudige opvoedingsvraagstukken pas worden opgepakt als er al forse problemen zijn ontstaan. Daarnaast investeert het tiener- en jongerenwerk op (ped)agogische wijze in jongeren, zodat zij op kunnen groeien tot mondige, zelfstandige en verantwoordelijke burgers, die een actieve en sociale bijdrage aan de samenleving leveren. Veilige en gezonde kinderopvang biedt kinderen de mogelijkheid zich al op jonge leeftijd te ontwikkelen. De gemeente heeft de wettelijke taak om toe te zien op de kwaliteit van de kinderopvang en de peuterspeelzalen en te handhaven op tekortkomingen. In opdracht van de gemeente worden daarom jaarlijks alle kinderopvangvoorzieningen door de GGD gecontroleerd op de kwaliteitseisen die de wet stelt. Het bovengenoemde staat in nauwe relatie met het programma 8. “Samenhangende inzet op zorgtaken voor de jeugd”.

6.6

6.7

Samenlevingsopbouw Kok Wat kost het (x € 1.000,--) € Wat willen we bereiken: Aantal deelnemers intensieve participatieprogramma's (gericht op maximaal zelfstandig functioneren volwassenen en ouderen) bij Rijnstad en SWOA % deelnemers ouderenwerk % deelnemers aan activiteiten t.b.v. de wijk Bij de verdere ontwikkeling van indicatoren samenlevingsopbouw wordt onder meer gedacht aan de bezettingsgraad welzijnsaccommodaties, aantal gesubsidieerde belangenverenigingen en het aantal klantdossieers gesubsidieerde aanbod informele ondersteuning. Eén van de problemen bij de weergavevan indicatoren nu is dat voor vergelijkbare producten bij de diverse instellingen nu eens in contacten, dan weer in trajecten, maar ook in uren dienstverleninggeregistreerd wordt bij het maken van contractafspraken. Wijkgericht werken Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal wijkanalyses Aantal gesubsidieerde buurten bewonersverenigingen Aantal wijkplatforms

Kok

Ondersteuning opgroeien en opvoeden Van Geffen Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Centra voor Jeugd en Gezin: - bezoekers website - bezoekers frontoffice - deelnemers activiteiten frontoffice - cases ketenregie - gebruik opvoedingsondersteuning per 1.000 kinderen VIRA Verwijsindex: - meldingen - % acties op meldingen Kinderopvang: -geregistreerde instellingen - aantal inspecties Jeugd- en jongerenwerk: - Bereik kinderen, tieners, jongeren - Vrijwilligers jongerenwerk - Jongeren: meedenken-meebeslissen Bij de verdere ontwikkeling van indicatoren jeugd- en jongerenwerk wordt onder meer gedacht aan indicatoren ten aanzien van de zorgadviesteams en ten aanzien van de opvoedingsondersteuning en monitoring. Indicatoren: waarde voor komende jaren volgt uit Pprogramma's

€

-

€

p.m. p.m. p.m.

-

-

€

160 85 38

€

24 31 13

€

72

2.172

€

24 31 13

€

293

€

31

6,9

-1,4

7 14.282 25 34

7 -18 25 34

5.422

5.422

42 2.851

42 2.851

56

56

1.027

€

(8)

11.354 82 73

-7.396 -14 -10

4.178 €

4.719

2.121 2,8

187

1.121 -4,04

€

onderwerp

6.5

€

Jaarverslag 2013

6.4

103.840

pagina

6.3

Bijstand Van Wessem Wat kost het (x € 1.000,--) € - € 103.871 € Wat willen we bereiken: % uitkeringen onder beroepsbevolking (CBS) 5 8,3 Ontwikkeling volume Wwb ten opzichte van landelijk gemiddelde in % 6,5 p.m. Gemiddelde uitkeringshoogte in € p.p 14.300 14.300 % < 1 jaar in de uitkering 26 p.m. % > 5 jaar in de uitkering 39 p.m. Aantal afgehandelde aanvragen individuele bijzondere bijstand 4.326 p.m. Gemiddeld aantal dagen afhandeling aanvragen individuele bijzondere bijstand p.m. p.m. Aantal afgehandelde aanvragen levensonderhoud p.m. p.m. Gemiddeld aantal dagen afhandeling aanvragen levensonderhoud p.m. p.m. Indicatoren: waarde voor komende jaren volgt uit Pprogramma's Armoedebestrijding Van Wessem Wat kost het (x € 1.000,--) € - € 1.019 € Wat willen we bereiken: Huishoudens met GelrePas 17.298 18.750 % bereik van de doelgroep 96 96 % benutting voorzieningen door GelrePashouders 83 83 Bij de verdere ontwikkeling van indicatoren armoedebeleid wordt onder meer gedacht aan het % benutting voorzieningen van de GelrePas door kinderen (4-18 jaar), % kortdurende (< 3 j.) gebruikers voorzieningen Indicatoren: waarde voor komende jaren volgt uit Pprogramma's Schuldhulpverlening Van Wessem Wat kost het (x € 1.000,--) € - € Wat willen we bereiken: Aantal aanvragen schuldhulpverlening 1.600 1.000 % cliënten tov. Inwoners 0 6,8 Bij de verdere ontwikkeling van indicatoren schuldhulpverlening wordt onder meer gedacht aan het % uitstroom zonder schuldregeling en dat dan minimaal stabiel is, % klanten dat minnelijke schuldregeling succesvol afrondt (schuldenvrij na 3 jaar). % klanten dat een vorm van financieel beheer krijgt en % klanten met wachttijd < wettelijke termijn en % uitstroom direct na intake.

91

6.2

(115)

p.m. p.m. p.m.

p.m. p.m. p.m.

1.775 €

397

24 13 24

0 -18 11

213 €

80

25.079 2.030 646 p.m. p.m.

p.m. p.m. 1.000 400 18

25.207 3.023 569 583 p.m.

25.207 3.023 -431 183 18

1.401 p.m.

1.200 p.m.

3.564 1.050

2.364 1.050

p.m. p.m.

p.m. p.m.

154 154

154 154

128 p.m. p.m.

9.973 175 2.842

32.360 221 1.796

22.387 46 -1.046

Van Geffen

€

6.12

6.13

Gesubsidieerde innovatieve participatie- en integratietrajecten Bij de verdere ontwikkeling van indicatoren interculturalisatie wordt onder meer gedacht aan indicatoren voor WEB-trajecten, aantallen vrijwilligers en aantallenallochtone werknemers, onder meer bij gemeente en instellingen. Maatschappelijke opvang, OGGz en verslavingszorg Kok Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal trajecten "Minder opvang, beter leven" Aantal opvangplaatsen (bedden in Doorstoomvoorziening) Aantal daken thuislozen met een integraal traject rondom wonen, zorg, inkomen en activering Aantal huisuitzettingen Asielzoekers en vluchtelingen Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal clienten in de noodopvang Begeleidingstrajecten Stichting Vluchtelingenwerk Midden Gelderland

Van Geffen

Vrouwenopvang en huiselijk geweld Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal opvangplaatsen Aantal huisverboden: regionaal Arnhem Aantal vrouwen in de vrouwenopvang

Kok

€

€

€

€

48

18.389 € 437 1068 339

€

54

2.467 23 338 -86

€

(6)

33

33

33

0

p.m. p.m. p.m.

300 200 500

300 400 726

0 200 226

p.m. p.m. p.m.

10 27 150

10 27 500

0 0 350

-

€

923

€

900 € 0

0

23 0

p.m.

5

5

0

6

6

6

0

p.m.

15

25

10

-

€

88

€

65 €

23

p.m. 35 299

p.m. 35 200

p.m. 35 n.g.

p.m. 0 0

p.m.

100

110

10

-

€

322

€

270 €

52

48

20

28

8

p.m.

100

115

15

90 88 34 148

Totaal €

-

€

414 730 425

60

Grote gesubsidieerde instellingen met diversiteitsbeleid

6.11

448 723 425

20.856

-

€

5.940

€

€ 175.636

5.627 € 90 100 28 247

90 90 35 125 €

180.165

onderwerp

Integratie, interculturalisatie en antidiscriminatie Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Inburgeringscursussen gestart [1] Zelforganisaties actief bij activering van moeilijk bereikbare groepen

€

Jaarverslag 2013

6.10

-

pagina

6.9

Maatschappelijke ondersteuning Kok Wat kost het (x € 1.000,--) € Wat willen we bereiken: Aantal uren Wmo huishoudelijke verzorging in natura (x 1.000) Aantal klanten met een PB voor huishoudelijke verzorging Aantal verstrekte scootmobielen Bij de verdere ontwikkeling van indicatoren maatschappelijke ondersteuning wordt onder meer gedacht aan indicatoren voor algemene voorzieningen en detoegankelijkheid van voorzieningen voor mensen met een beperking. Ondersteuning vrijwilligers Kok Wat kost het (x € 1.000,--) € Wat willen we bereiken: % vrijwilligers gemiddeld aantal vrijwilligers vacatures digitale vacaturebank VIA Aantal matches Arnhemse Uitdaging Trainingen vrijwilligers Mantelzorgers: - % huishoudens met mantelzorg - % overbelasting verzorgers - benutting aanbod SWOA/MVT-activiteiten Bij de verdere ontwikkeling van indicatoren vrijwilligers wordt onder meer gedacht aan indicatoren voor aantallen zorgvrijwilligers, openstelling vanondersteunende voorzieningen, aangeboden trainingen, belangenverenigingen en klantdossiers.

92

6.8

313 0 10 -7 122

€

4.368

[1] Gemeentelijke taak op dit terrein beëindigd.

6c. Verklaring van de afwijking van de indicatoren Product 6.2; Voor de toename van het percentiel uitkeringen onder beroepsbevolking verwijzen we naar de raadsbrief “Evaluatie actieverende schulddienstverlening en wachttijden aanpak”. De indicatoren die vermeld staan bij dit product zijn inmiddels achterhaald. In 2014 zijn nieuwe indicatoren opgesteld. Vandaar dat er p.m. vermeld staat bij begroot 2013. Product 6.3; % Benutting voorzieningen door GelrePashouders; In vergelijking met voorgaande jaar is het aantal sportende kinderen met een GP is gedaald met 10%. Verklaring zit in verlaging inkomensgrens van 120% in 2012 naar 110% in 2013. Daarentegen is het aantal kinderen die deelneemt aan cultuur activiteiten gestegen met 17%. Daarnaast kunnen kinderen tussen 110% en 120% deelnemen aan sport en cultuur, ‘Arnhemse jeugd doet mee´. Product 6.4; Aantal aanvragen schuldhulpverlening; Aantal aanmeldingen BAC 2013 = 1.461 Aantal aanmeldingen Rijnstad 2013 = 660 (waarvan 117 via BAC) Totaal aantal aanmeldingen 2013: 2.121 % Cliënten tov. Inwoners Aantal huishoudens Arnhem 2013 = 76.847 (bron: www.arnhem.incijfers.nl; GBA, bewerking O&S) Percentage aanmeldingen t.o.v. huishoudens = 2.76%

Product 6.10; Het fonds samenlevingsbeleid heeft door de jaren heen bekendheid gekregen waardoor er meer organisaties aanvragen indienen. Er worden steeds meer kleinschalige interculturele projecten ingediend door instellingen en samengewerkt met reguliere instellingen. Product 6.11 - Aantal trajecten "Minder opvang, beter leven": Deze indicator is inmiddels achterhaald , doordat op andere wijze wordt geregistreerd. In 2015 worden nieuwe indicatoren opgesteld. Vandaar dat er vermeld staat n.g. - Aantal huisuitzettingen: Sedert 1 januari 2012 is er een Meldpunt Ontruimingen. Aantal huisuitzettingen is teruggebracht van 136 in 2011, 143 in 2012 en 110 in 2013. Alle door de corporaties (VHV, Portaal en Vivare) aangezegde ontruimingen worden gemeld bij het meldpunt. (resp. 395, 452 en 329).

onderwerp

Product 6.9 - Het aanbod mantelzorgondersteuning bestaat m.n. uit 'Buddyzorg', cursussen en informatie bijeenkomsten 'Mantelzorgsalons', de 'Dag van de Mantelzorg', Er is sprake van een toenemende deelname aan deze voorzieningen en activiteiten. - Ook dit jaar overtrof de vraag naar trainingen het aanbod. Door 'de rek' in het aanbod op te zoeken, kon hieraan deels tegemoet gekomen worden. - Aantal matches Arnhemse Uitdaging: Door positieve ontwikkeling aan zowel de vraag- als aanbod kant, kon een groter aantal projectmatches worden gerealiseerd. Daar waar p.m. staat waren de gegevens in 2012 niet voorhanden.

Jaarverslag 2013

Toelichting op de financiële afwijking De ingezette gekantelde werkwijze in combinatie met (her)indicaties en de aanbestedingen hebben in 2013 geleid tot een voordeel ten opzichte van de begroting. De decentralisaties van het sociaal domein per 1 januari 2015 gaan, vooralsnog, gepaard met een groot aantal onzekerheden inzake budgetten en regelgeving. Innovaties binnen algemene en voorliggende voorzieningen spelen een essentiële rol bij het vormgeven daarvan. Het is daarom belangrijk de budgettaire ruimte te behouden om de rijkskortingen per 1 januari 2015 (bijv. de 40% korting op de Hh) deels op te kunnen vangen en om de innovaties vorm te kunnen geven.

pagina

Product 6.8 - Aantal klanten met een PB: In 2013 is in de aanbesteding voor de Hulp bij huishouden (Hh) gestart met een nieuw product binnen de PGB's: PGB service & bemiddeling (seb). De klant zet hierbij zijn of haar PGB in bij een gecontracteerde opdrachtnemer. De opdrachtnemer bemiddelt bij het zoeken naar een hulpverlener, en regelt de financiele en administratieve afhandeling eromheen (zoals uitbetaling aan hulpverlener, bemiddeling bij ziekte en vakanties). Het hoge aantal PGB klanten voor 2013 is te verklaren, doordat veel klanten gebruik zijn gaan maken van dit nieuwe product (seb). Dit zijn bestaande klanten, die al een indicatie hadden, dan wel voor een andere vorm van PGB, dan wel voor zorg in natura. Het betekent dus niet een stijging van het totale aantal klanten met een indicatie voor Hulp bij huishouden. Wanneer de PGB seb niet meegerekend wordt, is het aantal klanten in 2013 met een PGB 580. Het aantal klanten dat gebruik maakt op 31-12 van een PGB seb is 488. Samen komt dat op 1068. - Aantal verstrekte scootmobielen: Afname van het aantal verstrekkingen door de combinatie van een open eindregeling en de aanscherping van de toekenningscriteria bij het beoordelen van de vervoersbehoefte

93

Product 6.7 - Het afgelopen jaar vonden 328 bijeenkomsten plaats in het kader van jongerenparticipatie. De bijeenkomsten hebben plaatsgevonden in 8 verschillende wijken/ jongerencentra. Het aantal deelnemers bedroeg 1796, een afname van 10% ten opzichte van 2012. Het type activiteit varieert van grote participatieprojecten zoals B-Connected, waar een grote groep jongeren bij betrokken is, tot een bijdrage van jongeren bij het organiseren van een voetbalactiviteit (kleine activiteit), waar een kleine groep jongeren bij betrokken is. Participatie bij kleine activiteiten wordt steeds meer georganiseerd, vandaar dat het gemiddelde aantal jongeren per activiteit is gedaald, maar het aantal participatiebijeenkomsten/ activiteiten flink is gestegen. - We kennen drie typen jongerenwerk: wijkgericht, stedelijk jongerenwerk en ambulant jongerenwerk. Tevens wordt onderscheid gemaakt in type bezoeker: incidentele en regelmatige bezoeker (min. 1x per maand). Het aantal bereikte tieners en jongeren wijkt af van de begroting, omdat met name het stedelijk jongerenwerk veel incidentele bezoekers heeft, die mogelijk ook op de wijkgerichte jongerencentra komen. Dit geldt ook voor het ambulant jongerenwerk. De ambulant jongerenwerkers bereiken soms jongeren die ook op de jongerencentra komen. Het werkelijke aantal unieke bezoekers is dus erg moeilijk te monitoren - Gebruik opvoedingsondersteuning per 1.000 kinderen: deze indicator wordt niet gemeten en per 2015 in de MJPB bijgesteld - Het aantal meldingen en de hieruit voortkomende matches in de VIRA (verwijsindex regio Arnhem) is toegenomen. Ook het aantal aan de VIRA deelnemende zorginstellingen wordt nog jaarlijks uitgebreid. De toename van de meldingen is toe te schrijven aan een efficiënter gebruik van de VIRA.

Jaarverslag 2013

onderwerp

6d. Stand van zaken belangrijke raadsonderwerpen - Meerjarenbeleidsplan Werken naar Vermogen; Het 1100 banenplan (onderdeel van het meerjarenbeleidsplan Werken naar Vermogen) is opgepakt met accenten op de werkgeversbenadering en met nieuwe leerbanen (werken voor de stad) voor zo’n 130 Arnhemmers. Een evaluatie over de uitvoering van het 1100 banenplan is aangeboden aan de raad. - Contourennota 2.0 en 3.0 Bezuinigingen en Participatiebudget; In 2013 is de de contourennota Participatiewet opgesteld met de financiële doorrekening naar 2014. In juni 2013 is door het college de notitie ‘voorbereiding P-wet’ vastgesteld inclusief een scenariostudie. - In september 2013 is de Armoedeagenda ‘Naar een veerkrachtige Stad’ vastgesteld door de raad. Deze agenda geldt voor 2013 en 2014 en voorziet in een continuering van het staande armoedebeleid. In het kader van de drie decentralisaties is gekozen voor een agenda met een relatief korte termijn. In de agenda zijn een aantal maatregelen genomen die in 2014 geëffectueerd zullen worden. Daarnaast heeft de raad ingestemd met een verruiming van het armoedebudget van € 900.000. - Op 12 november 2012 is de beleidsnotitie Uitgangspunten Tiener- en jongerenwerk vastgesteld. In deze beleidsnotitie is de koers voor het tiener- en jongerenwerk voor de komende jaren uitgezet. - Op 17 december 2013 is het Uitvoeringsplan Tiener- en jongerenwerk in Arnhem vastgesteld. Hierin staat beschreven hoe het tiener- en jongerenwerk de komende jaren wordt georganiseerd (accommodatie en formatie). Als gevolg hiervan worden in 2014 drie jongerencentra gesloten: The Base (Rijkerswoerd), De Joy (Elderveld en De Remixx (Immerloo). - De kadernota “de Veerkrachtige Samenleving Het belangrijkste beleidskader is de Wet maatschappelijke ondersteuning. Deze wet gaat met ingang van 2015 drastisch veranderen, met onderdelen van de AWBZ die worden toegevoegd. Dit zal grote gevolgen hebben voor zowel de omvang van de hulpverlening, als de zorgstructuur in de regio Arnhem. - Arnhem heeft, vanuit de positie van centrumgemeente, het voortouw genomen om in nauwe samenwerking met de regiogemeenten een regiovisie te ontwikkelen op huiselijk geweld en kindermishandeling. Dit proces wordt tijdig in 2014 afgerond, waarna de visie naar verwachting voor de zomer van 2014 aan de raad wordt voorgelegd. - Transitie jeugdzorg: visie zorg voor de jeugd; Per 1 januari 2015 worden taken op het terrein van de jeugdzorg gedecentraliseerd naar gemeenten met een taakstelling van 15% op het budget. Het gaat hierbij niet alleen om een transitie maar ook om een transformatie van de jeugdzorg om te komen tot een samenhangend continuüm van zorg voor de jeugd. De regionale visie ‘zorg voor de jeugd’ en de De kadernota “de Veerkrachtige Samenleving vormen de uitgangspunten voor deze transformatie. - Kinderopvang: Gemeenten zijn wettelijk verplicht toe te zien op de kwaliteit van de kinderopvang. Het feitelijke toezicht dienen gemeenten volgens de wet te laten uitvoeren door een GGD. De gemeente is wettelijk verplicht te handhaven op geconstateerde overtredingen en dient verslag te doen over de uitvoering van toezicht en handhaving aan de Inspectie van het Onderwijs, die namens het Ministerie SZW het tweedelijns toezicht houdt op de gemeenten. In 2013 heeft de gemeente verslag gedaan van alle inspecties en handhavingacties in 2012. Hieruit blijkt dat de gemeente heeft voldaan aan alle verplichte wettelijke inspecties. - Inrichting stelsel Centrum voor jeugd en gezin: Plan van aanpak doorontwikkeling CJG; De doorontwikkeling van de CJG's vindt plaats binnen de kaders van de transitie jeugdzorg. Miv 1 januari 2015 zijn in 8 gebieden in Arnhem gebiedsteams jeugd ontwikkeld waarin de taken en functies van het CJG-frontoffice zijn ondergebracht. Daarnaast ontwikkelt de Backoffice van het CJG zich door tot een regionale Backoffice in het sociale domein. - Uitvoering van het Masterplan en het Uitvoeringsprogramma Minder Opvang, Beter Leven 1) Nieuwe locaties bekend voor Beschermd Wonen en de Opiatenpolikliniek Op 2 april 2013 heeft het college van Arnhem, samen met IrisZorg en de regiogemeenten, locaties bekend gemaakt voor enkele voorzieningen ten behoeve van de maatschappelijke opvang en verslavingszorg.

pagina

Product 6.13 De werkwijze in de vrouwenopvang is sterk in ontwikkeling. Sinds de invoering van trajectbegeleiding in 2012 worden vrouwen bij binnenkomst eerst opgevangen in de analysefase, die gericht is op veiligheid, analyse en het formuleren van doelstellingen. Voor de uitvoering van de doelstellingen gaat de cliënt naar de (vervolg)opvang, maar steeds vaker ook rechtstreeks naar ambulante hulp door Moviera of een andere instelling. In 2013 zijn 169 vrouwen uit de regio Arnhem/Achterhoek opgevangen in de analysefase en 78 in de (vervolg)opvang.

94

Product 6.12 - Aantal cliënten in de noodopvang: Mede door de invoering van het Kinderpardon en het feit dat in 2013 extra inspanningen zijn geleverd om de doorstroom in de noodopvang te bevorderen. Het aantal mensen bedroeg per eind 2012 38, nu eind 2013 zijn dat er 28. - Het aantal trajecten bedraagt 15 hoger dan begroot. Dit komt doordat er halverwege 2013 aan Vluchtelingenwerk een extra subsidie is verstrekt om een tiental extra taalcoachtrajecten op te starten. Deze zijn betaald in 2013 en de trajecten lopen door in 2014. Daarnaast zijn er 6 trajecten gestart in 2013 i.k.v. maatschappelijke begeleiding. Hiervoor wordt geld vanuit het Rijk doorgesluisd naar vluchtelingenwerk.

Wijkgericht werken - Alle wijken hebben in 2013 een formeel platform gekregen. De verdeling en inzet van de gelden (subsidie wijkvereningen/bewonersbudgetten/budgetten wijkkrachten) voor zowel wijkplatforms als wijkverenigingen kan beter. Hiernaar zal in 2014 onderzoek gedaan worden. Ondersteuning, opgroeien en opvoeden - De doorontwikkeling van de CJG's vindt plaats binnen de kaders van de transitie jeugdzorg. Miv 1 januari 2015 zijn in Arnhem in 8 gebieden gebiedsteams jeugd ontwikkeld waarin de taken en functies van het CJG- frontoffice zo veel als mogelijk worden ondergebracht. Aandachtspunt is de informatie- en adviesfunctie van het CJG. - Kinderopvang: De gemeente is wettelijk verplicht toe te zien op de kwaliteit van de kinderopvang. Alle betrokken partijen (branche kinderopvang, VNG, GGD en Ministerie SZW) onderkennen dat er (te) veel regels zijn en dat toezicht anders vormgegeven moet worden. Onder de noemer het Nieuwe Toezicht wordt op landelijk niveau gewerkt aan vereenvoudiging van het toezicht. Het risicogestuurde toezicht (ingevoerd in 2012) en het beschouwend rapporteren (per 1 januari 2014) vormen de eerste aanzet naar het vereenvoudigde toezicht, waarbij de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de opvang minder bij de gemeente komt te liggen en meer bij de houders van kinderopvang. Maatschappelijke ondersteuning - Ontwikkelingen na 2014 zijn extramuralisering van de Zorgzwaartepakketten in de Geestelijke Gezondheidszorg en de verschuiving van de Begeleiding AWBZ naar de Wmo. Hierdoor zal het aantal cliënten, dat bij de gemeente om opvang en ondersteuning vraagt, naar verwachting toenemen.

onderwerp

Samenlevingsopbouw - Vanaf 2015 zal er een bezuiniging op subsidies Zorg en Welzijn worden doorgevoerd (zie paragraaf subsidies) - Vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de komende decentralisaties is het ‘kantelingproces’ in 2014 verder voorbereid. Het is voor de gemeente Arnhem van belang om het armoedebeleid in onderlinge samenhang met deze decentralisaties, die qua onderwerp (zorg & ondersteuning, jeugd en werk) weliswaar kunnen verschillen, vanuit dezelfde invalshoek vorm te geven.

Jaarverslag 2013

Activerende schulddienstverlening - De instroom van klanten richting BAC en Rijnstad is in de afgelopen periode nog steeds onverminderd hoog en blijft op het hogere niveau. Het College heeft inmiddels besloten tot extra maatregelen om de hogere instroom van klanten bij BAC en Rijnstad te kunnen beheersen en zal de ontwikkelingen blijven volgen en waar nodig ingrijpen.

pagina

6e. Aandachtspunten Arbeidsmarktparticipatie en Bijstand - In het Sociaal Akkoord is een nieuwe datum afgesproken waarop de Participatiewet in werking treedt, namelijk op 1-1-2015. In het voorjaar 2014 zal de nieuwe visie op de Participatiewet aan de raad kunnen worden aangeboden. Hierin worden de resultaten van de regionale samenwerking met 11 gemeenten, het UWV en - Presikhaaf Bedrijven opgenomen. In de afgelopen periode is de gemeente Arnhem door gegaan met de voorbereidingen op de nieuwe wet, ondanks alle landelijke onduidelijkheden. - In de sociale werkvoorziening is in het afgelopen jaar de keuze gemaakt om Presikhaaf Bedrijven te splitsen in twee entiteiten. In 2014 wordt deze reorganisatie geïmplementeerd. Ook zal gezocht worden naar de samenhang met andere regionale uitvoeringsorganisaties. Presikhaaf Bedrijven heeft in 2013 vervolgstappen gezet in de transitie van werkgever als uitvoering van de WSW naar dienstverlener om mensen uit de participatie doelgroep in reguliere werkomgevingen te laten meewerken. Het aantal externe plaatsingen is gestegen tot boven de 1100 personen, de professionele organisatie is omgevormd tot dienstverlener, en enkele bedrijfsactiviteiten zijn overge-dragen aan ondernemers. Er zijn verschillende deelprojecten opgezet (o.a. nieuwe doelgroepen, beschut werken)

95

2) Nadere afspraken rondom de invoering van trajectfinanciering In 2013 is gewerkt aan een systematiek om te kunnen afrekenen met trajecten. Uitgangspunten zijn de beschreven bouwstenen, waaruit de trajecten kunnen zijn opgebouwd. 3) Verbetering van de doorstroming vanuit de opvang naar zelfstandig wonen met ambulante begeleiding Om de doorstroming uit de maatschappelijke opvang te verbeteren zijn er in 2013 afspraken met corporaties gemaakt over het beschikbaar stellen van woningen waar cliënten met ambulante begeleiding terecht kunnen. - Uitvoeringsplan Informele Zorg is vastgesteld in 2013 - De uitvoering van het convenant met Menzis gaat onderdeel uitmaken van de samenwerkingsafspraken met de zorgverzekeraar in het kader van de decentralisaties van de AWBZ en Jeugd.

Geweld in afhankelijkheidsrelaties: vrouwenopvang en huiselijk geweld - Invoering van de Wet meldcode per 1 juli 2013, gericht op het sneller en beter signaleren en handelen door professionals bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Conform de wettelijke taken heeft de gemeente een meldcode voor leerplichtambtenaren vastgesteld, een aandachtsfunctionaris bij RBL aangewezen en voorlichting en scholing voor RBL en maatschappelijke organisaties georganiseerd. Een effectief werkende Wet Meldcode zal naar verwachting leiden tot meer meldingen en meer cliënten. - In lijn met beleid VWS is extra ingezet op specifieke vormen van geweld, zoals kindermishandeling, ouderenmishandelingen en eergerelateerd geweld, o.a. door het organiseren van conferenties, kennisdeling en netwerksamenwerking. In dit kader is eind 2013 ook gestart met de uitrol van de We Can Young-campagne van Arnhem naar de regio. - Door het Rijk wordt een nieuw verdeelmodel voor de middelen vrouwenopvang ingevoerd (2015). Dit zal leiden tot een forse teruggang (circa 38%) van de middelen voor de centrumgemeente Arnhem (regio Arnhem/Achterhoek). Eind 2013 is overleg gestart met Moviera om te komen tot het beperken van de opvang, het versterken van ambulant werken en het realiseren van de bezuinigingstaakstelling. Hiertoe werken de Gelderse centrumgemeenten nauw samen. - Vanuit VWS is tevens de verplichting opgelegd om te komen tot een integratie van het AMK en het SHG (AMHK) per 2015. De voorbereidingen hiervoor zijn in 2013 in nauwe samenwerking met de andere Gelderse centrumgemeenten en de betreffende instellingen opgepakt en liggen op schema. 6f. Conclusie Arbeidsmarktparticipatie en Bijstand In 2013 is Presikhaaf Bedrijven gesplitst in twee entiteiten: een plaatsingsorganisatie en een organisatieonderdeel voor beschut / beschermd werken. In 2013 heeft de regionale samenwerking Werk en re-integratie een vervolg gekregen. Eind 2013 ontvingen in Arnhem, in vergelijking met andere grote steden en de regiogemeenten, veel mensen een bijstandsuitkering. Arnhem heeft vooral veel mensen die al langere tijd in de bijstand zitten en veel mensen met een Wajonguitkering in vergelijking met andere grote steden. Armoedebeleid In september 2013 is de Armoedeagenda ‘Naar een veerkrachtige Stad’ vastgesteld door de raad. Deze agenda geldt voor 2013 en 2014 en voorziet in een continuering van het staande armoedebeleid. Activerende schulddienstverlening Eind 2013 heeft het college ingestemd met een Business case, waarin positief wordt geadviseerd over het volledig extern plaatsen van de uitvoering van de activerende schulddienstverlening. In 2014 zal dit – bij positieve besluitvorming door de raad – verder geïmplementeerd worden. Tegelijkertijd is in 2013 – met succes – veel aandacht besteed aan het wegwerken en vermijden van de wachtlijst schulddienstverlening en het verder implementeren van de activerende aanpak. Hiertoe is onder andere extra budget en personeelsformatie ingezet bij BAC en Rijnstad. Ook is de samenwerking tussen BAC en Rijnstad verder verbeterd. Daarnaast zijn er acties ontplooid ten behoeve van de certificering.

onderwerp

Noodopvang Arnhem voor asielzoekers Inzake de Noodopvang voor asielzoekers zijn extra gelden ad. € 50.000, - beschikbaar gesteld tot en met 2014. Vanaf 2015 zijn deze gelden niet meer beschikbaar. Hoewel de kosten van de noodopvang in 2013 zijn gedaald, blijft onzeker of vanaf 2015 alle kosten met het reguliere budget betaald kunnen worden. In mei 2015 maken we een tussenstand van de kosten van 2014 op en schatten de kosten en budgettaire mogelijkheden vanaf 2015 in.

Jaarverslag 2013

Maatschappelijke opvang, verslavingszorg - Als Centrumgemeente heeft Arnhem een belangrijke taak bij de openbare geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijke opvang, verslavingszorg. Het belangrijkste beleidskader is de Wet maatschappelijke ondersteuning. - Van de 12 sleutelprojecten binnen het project Minder Opvang, Beter Leven, zijn diverse onderdelen afgerond. Onverlet blijft, dat er nog veel werk moet worden verzet. Voor 2014 gaat het met name om: 1. Aansluiting van de OGGz op de transformatie in het sociale domein (AWBZ, Jeugdwet, Participatiewet) 2. Trajectfinanciering (oefenen met bouwstenen en trajectprijzen) 3. Toekomst van de Zorgzone en 4. Uitstroom uit de maatschappelijke opvang

pagina

Vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de komende decentralisaties is het ‘kantelingproces’ in 2014 verder voorbereid. Er wordt meer dan ooit een beroep gedaan op de eigen kracht, op ondersteuning vanuit het sociale netwerk en de directe omgeving, op weg naar zelfredzaamheid. Daarbij hoort ook het stimuleren om zelf een steentje bij te dragen aan de samenleving (wederkerigheid), op welke wijze dan ook. Het is voor de gemeente Arnhem van belang om het armoedebeleid in onderlinge samenhang met deze decentralisaties, die qua onderwerp (zorg & ondersteuning, jeugd en werk) weliswaar kunnen verschillen, vanuit dezelfde invalshoek vorm te geven.

96

-

97

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Ondersteuning, opgroeien en opvoeden Voor ondersteuning opgroeien en opvoeden worden de nieuw in te richten Gebiedsteams Jeugd belangrijk. We willen zoveel als mogelijk de ondersteuning bij opvoeding gebiedsgericht vorm gaan geven. Arnhem wordt hiervoor in 8 gebieden opgedeeld. Per gebied vindt afstemming plaats met andere beleidsterreinen van het sociale domein. Geweld in afhankelijkheidsrelaties: vrouwenopvang en huiselijk geweld De inhoudelijke ontwikkelingen die op het terrein van huiselijk geweld in gang gezet zijn moeten in 2014 stevig worden doorgezet. Het gaat met name om meer preventie, betere signalering, vroegtijdige interventie, meer ambulantiseren en verminderen van de opvang. Vanzelfsprekend is de afstemming met de sociale wijkteams ook een punt van aandacht. Daarnaast moet er uitvoering gegeven worden aan de plannen van aanpak gericht op specifieke groepen, zoals kindermishandeling, ouderenmishandeling, eergerelateerd geweld en loverboys. Ook is er nog aandacht nodig voor de borging van de Wet Meldcode en moeten toezicht en handhaving worden ingericht. Daarnaast moet voldaan worden aan de verplichtingen die het Rijk ons oplegt ten aanzien van regiovisie en AMHK en de bezuinigingstaakstelling die het gevolg is van het nieuwe verdeelmodel van de middelen voor vrouwenopvang. Samenlevingsopbouw,Wijkgericht werken, Maatschappelijke ondersteuning,Maatschappelijke opvang, verslavingszorg en Noodopvang Arnhem voor asielzoekers; voor de conclusie op deze beleidsterreinen verwijzen we naar de genoemde aandachtspunten.

98

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 6 Financiën Participatie en Maatschappelijke Ondersteuning Regulier Programma 6. Participatie en maatschappelijke ondersteuning bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen


Rekening 2013

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

249.464

162.923

179.814

180.397

-583

N

Baten

totaal

153.275

124.133

144.794

148.867

4.073

V

-96.189

-38.790

-35.020

-31.530

3.490

V

4.621 8.135

0 84

375 499

3.729 664

3.354 165

N V

3.514

84

124

-3.065

-3.189

N

-92.675

-38.706

-34.896

-34.595

301

V




Afwijking exploitatieresultaat Lasten - Resultaat Presikhaaf bedrijven (zie lasten) - WWB Inkomen: Ophoging voorziening dubieuze debiteuren - BBZ: Ophoging voorziening dubieuze debiteuren - Inhuur tbv schulddienstverlening - Schulddienstverlening: wegvallen financiering voor formatie agv daling Participatiebudget - Schulddienstverlening: wegvallen financiering voor formatie agv regio inkomsten - ICT kosten - Taakstelling Hart van de Wijk - BBZ: Minder Bijstandsbesluit Zelfstandigen uitkeringen dan begroot - Wmo: minder verstrekkingen - WWB inkomen: hogere Rijksbijdrage - Personeelslasten - Lagere bestedingen GSO IV (zie baten) - Schulddienstverlening: vacatureruimte ter financiering wegvallen regio inkomsten - Minder lasten subsidie project vanuit Moviera - Diversen

Afwijking

V/N

-4.291 -808 -408 -387 -385 -250 -188 -125 -62 2.351 1.359 730 522 407 356 596

N N N N N N N N N V V V V V V V

-583

N

Baten - Lagere bestedingen GSO IV (zie lasten) - Schulddienstverlening: Minder regio opbrengsten - Kredietverstrekking: Minder opbrengst stadsbank kredietvergoeding - WWB inkomen: Lagere inkomsten uit uitkeringen - Subsidie Rijk Presikhaaf (zie baten) - WWB Inkomen : Hogere Rijksbijdrage - Beheer Boulevard Heuvelink 2 (zie nadeel op R.09) - WMO: Meer eigen bijdrage huishoudelijke hulp dan begroot (WMO) - BBZ: Obligo Rijk Bijstandsbesluit Zelfstandigen - Schulddienstverlening: extra bijdrage vanuit participatiebudget - Extra toerekening aan participatiebudget - BBZ: Hogere inkomsten uit uitkeringen Bbz - Rijksuitkering opvang asielzoekerscentra - Diversen

-522 -400 -298 -177 1.564 990 988 872 561 385 346 137 82 -455

N N N N V V V V V V V V V N


4.073

V


3.490

V


99

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 6 Financiën Participatie en Maatschappelijke Ondersteuning Toelichting resultaatbestemmingen bedragen x € 1.000,--

Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR Vastgoed (Rb. 19-12-2011) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Wijkprijzen (Rb. 13-12-2013) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: WMO individuele voorzieningen (Rb. 13-12-2013) - BR Innovaties sociaal domein: resultaat WMO 2013 (Rb. 16-12-2013) - BR Beschermd en weerbaar (Rb 13-12-2010)

989 25 350 2.000 365


3.729

Onttrekkingen - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Schuldhulpverlening (Rb. 10-12-2012) - BR Frictie: hogere inschaling dan normschaal (Rb. 28-10-2013) - BR van Diemenhof: kapitaallasten (Rb. 29-06-2009)

415 234 15


664


-3.065

100

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Milieubeheer Met extra rijksgeld kunnen de luchtkwaliteitsproblemen langs de buitensingels inderdaad, zoals vereist, in 2015 opgelost zijn. Dat gebeurt met maatregelen als dynamisch verkeersmanagement, milieuzonering voor vrachtverkeer en een aantal extra maatregelen zoals een milieuzone voor bestelverkeer en dynamisch verkeersmanagement plus. De toename van het verkeer leidt ook tot geluidsoverlast voor meer inwoners. Milieuvergunningen en handhaving Milieuvergunningverlening, -toezicht en –handhaving (de VTH-taken) zijn instrumenten voor het milieubeleid. Deze taken worden, met uitzondering van de APV-taken, uitgevoerd door de GR omgevingsdienst regio Arnhem (ODRA). Doelen van de oprichting van de ODRA zijn verbetering van de kwaliteit van de VTH-taken en een sluitende keten. Afgesproken is dat de jaren 2013 en 2014 voor deze Nieuwe vorm “leerjaren” zijn. 7b. Stand van zaken belangrijke raadsonderwerpen 2013 - Lokaal uitvoeringsprogramma gezondheidsbeleid “Gezond Verbinden” is vastgesteld op 25 11 2013 - Routekaart “Duurzame energie en ruimtelijke ordening in de stadsregio” is in het najaar van 2013 vastgesteld door het bestuur van de stadsregio, en in het Arnhems college en raad ter informatie ingebracht in december. - Het Actieplan Omgevingslawaai (2013) legt maatregelen vast om geluidshinder te beperken. De ISV-3 doelstelling (302 A-lijstwoningen) is ruimschoots gerealiseerd door een integrale benadering van de sanering. Er zijn bijdrage beschikbaar gesteld in de realisatie van de bronmaatregelen voor reconstructie of onderhoud. - Op basis van de Amvb Bodemenergie (2013) zal de gemeente in 2014 interferentiegebieden voor bodemenergie aanwijzen. Zo kan er efficiënt en duurzaam gebruik wordt gemaakt van de ondergrond voor warmte- en koude-opslag (WKO).

onderwerp

Riolering Riolering helpt de stad schoon, droog te houden en als hygiënische voorziening ziekten te voorkomen. Dat moet de gemeente zo houden. En waar nodig dingen verbeteren, ook al vanwege het veranderend klimaat (neerslaghoeveelheden en -intensiteiten).Met de (wettelijk verplichte) gemeentelijke rioleringsplannen, (de GRP’s) geeft de gemeente hieraan inhoud.

Jaarverslag 2013

Afval en stadsreiniging Afvalinzameling – een gemeentelijke taak op grond van de Wet milieubeheer - draagt bij aan een schone stad en een gezonde leefomgeving. Afvalscheiding helpt bij het verbeteren van het milieu en bespaart kosten en grondstoffen. De afvalscheidingsdoelen voor 2020 zijn een hergebruikpercentage van 60% en ruim 160 kg restafval per huishouden. Eind 2013 is er gestart in drie wijken met het zogenaamde ‘omgekeerd inzamelen’; een andere manier van inzameling gericht op het realiseren van de bovengenoemde doelstellingen (inzamelen grondstoffen). Op basis van de evaluatie zal de gemeenteraad een besluit nemen over het eventueel uitrollen van dit concept over heel Arnhem. Vanaf 2012 is bezuinigd op het opruimen van zwerfvuil en onkruid. Hiervoor verwijzen we naar de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.

pagina

7a. Beleidstoelichting Openbare gezondheid Openbare gezondheidszorg omvat algemene of op specifieke groepen gerichte gezondheidsbeschermende en gezondheidsbevorderende maatregelen. Dat betreft onder meer ook de preventie en vroegtijdige opsporing van (infectie-)ziekten. Enkele duidelijk benoemde specifieke groepen zijn de jeugd tot 19 jaar en ouderen vanaf 65 jaar. De gemeentelijke verantwoordelijkheden zijn onder meer gebaseerd op de Wet publieke gezondheid (Wpg). Gezondheidszorg is een complex veld met veel organisaties en beroepsbeoefenaren. Ook buiten de zorgverlening om worden allerlei bijdragen aan de gezondheid geleverd (bijv. via de sport en de maatschappelijke ondersteuning en begeleiding, opvang – reguliere programma’s 5 en 6 en programma 7). De gemeente vervult in de stad vooral een regierol, gericht op een gecoördineerde, integrale en sluitende aanpak van gezondheidsproblemen en een verschuiving van zorg van de tweede naar de eerste en nulde lijn (o.m. via wijkgezondheidsteams). De gemeente participeert voorts in de GR VGGM (Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland Midden). Naast de uitvoering van wettelijke taken levert de VGGM maatwerk op contractbasis. Voor kinderen onder de 4 jaar koopt Arnhem maatwerk in bij de STMG (Stichting Thuiszorg Midden Gelderland).

101

Regulier Programma 7 Gezondheid en milieu

7.2

Algemene publieke gezondheidszorg Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: % ambulanceritten binnen 15 minuten Consulten SOA-poli Extra inzet op risicosignalering overgewicht JGZ 4-12 (kinderen)

Kok

Jeugdgezondheidszorg

Kok / Van Geffen

Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: JGZ-spreekuren basisonderwijs Taal- en spraakontwikkeling: - indicatiescreening logopedist bij vijfjarigen op de nietOAB-scholen (%) - indicatiescreening logopedist bij vijfjarigen op de OABscholen (%) Aantal consultatiebureaus

7.3

Afval Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: % Hergebruik. Reductie restafval kg/inw.

7.4

Stadsreiniging Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: % schouwresultaten die aan de eisen voldoen

7.5

Riolering Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal kilometers te inspecteren riolering Aantal kilometers herstelde riolering

7.6

Milieubeheer Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: aantal verstrekte isolatie-subsidies % schoonvervoer gemeentelijk wagenpark opgesteld vermogen zonPV op gemeentelijke gebouwen (in kWp) Personen boven luchtnorm NO2. Km wegvak boven NO2-norm Aantal te saneren hoogstbelaste woningen. Aantal kwetsbare objecten binnen externe veiligheidscontour Maximaal aantal beperkt kwetsbare objecten binnen veiligheidscontour Bodemverontreinigingen met risico’s.

7.7

Milieuhandhaving Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Aantal geïnspecteerde bedrijven. Aantal afgehandelde vergunningen en meldingen

Rekening 2012

€

Begroot 2013

2.708

€

98,9 0


€

€

2.026

€

€

€


€

€

98 2.100

98,5 2.743

100

100

-

€

-

€

39 0 0

€

0

30

30

30

0

100 7

100 8

100 8

0 0

11.858

€

-

-

-

10.757

€ 11.284

€

3.591

€

12.577

€ 13.098

1.552

€

€

1.068

817 -6

€

65 10,6

83 12

€

2.774

(527) 2 -5

94

100

€

€

48 235

46 240

(521) -18 -1,4

€

484

0 0

450 20

450 30

0 10

0 168 0,35 654

60 434 1,46 654

60 217 0,73 654

0 -217 -0,73 0

0

0

0

0

25 57

25 23

25 19

0 -4

-

€

0 0 Totaal €

2.629

160

95 19,7 Van GastelSchäffner

€

160

100 Van GastelSchäffner

2.668

Afwijking

640

46 0 Van GastelSchäffner

Rekening 2013

16.592

2.213 268 95

€

33.358

€

2.324

€

268 95 € 33.177

(111) 268 0

€

181

onderwerp

7.1

Bestuurder

Jaarverslag 2013

Indicatoren

pagina

7c. Stand van zaken indicatoren

102

- In 2013 is de keuzenota integraal onderhoud Openbare Ruimte vastgesteld met daarin de ambitie en daarmee het financiële kader voor het Vijfde Gemeentelijke Rioleringsplan, het GRP 5 (2014-2018). Het besluit regelt ook de ontschotting van de budgetten voor groot onderhoud en vervanging met ingang van 2014. - Bedrijfsplan en gemeenschappelijke regeling voor de omgevingsdienst regio Arnhem (ODRA) De gemeenteraad van Arnhem heeft in 2012 ingestemd met deelname aan de ´Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst Regio Arnhem´ (GR) en daarbij tevens kennis genomen van het Bedrijfsplan voor de ODRA en de daarbij uitgewerkte financiële consequenties. Het college heeft daarvoor, eveneens in 2012, ingestemd met het bedrijfsplan en de GR. De GR is eind 2012 met de 11 andere partners afgesloten. Vervolgens is medio 2013 een Dienstverleningsovereenkomst (DVO) voor de WABO-brede uitvoering van VTH-taken tussen de gemeente Arnhem en de ODRA afgesloten. Hierbij was tevens het VTH-werkprogramma voor 2013 gevoegd.

103

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

7d. Verklaring van de afwijking van de indicatoren Openbare gezondheidszorg - Consulten SOA-poli: Prognose van 2100 is later bijgesteld door VGGM naar 2500. Het gerealiseerde aantal SOA-consulten overstijgt dit aantal. Dit heeft alles te maken met de grotere bekendheid en toegankelijkheid van de SOA-zorg. Afval en stadsreiniging - Een afwijking van maximaal 10% wordt als een realistische afwijking gezien als het gaat om de stadsreiniging. Door een dagelijks veranderende snelheid van vervuiling van de openbare ruimte en de inzet van medewerkers van aannemers verspreid over de stad, kan het voorkomen dat op verschillende plekken het beeld niet altijd voldoet aan het gestelde kwaliteitsniveau op het moment van schouwen. Riolering - Inspecteren riolering: Er is in 2013 65 km riolering geïnspecteerd. Dit is lager dan de beoogde 83. toelichting: In 2013 zijn een aantal grotere en complexere riolen geïnspecteerd waardoor de prijs per meter hoger ligt dan gemiddeld. Om binnen het beschikbare budget te blijven zijn dit jaar minder km riool geïnspecteerd. - Herstellen riolering: Er is in 2013 10,6 km riolering vervangen, waarvan 0,6 km gerelined. Dit is iets lager dan de geraamde 12 km. Dit komt door vertraging bij enkele BGB projecten waarbij ook het rioleringswerk is doorgeschoven naar volgend jaar. Milieubeheer en Milieuvergunningen en handhaving - Voor Geluid sanering geldt als indicator het aantal te saneren hoog-belaste woningen. Het totaal aantal te saneren woningen bij aanvang van de ISV-3 periode bedroeg 654. Voor de ISV-3 periode 2010-2014 wordt gerekend met de sanering van 302 woningen. De positieve afwijking van het aantal gesaneerde woningen kan op basis hiervan worden berekend op 224 woningen meer gesaneerd dan de doelstelling. De positieve afwijking van het aantal gesaneerde woningen is onder andere gerealiseerd door het invullen van kansen op samenloop van projecten. Het saldo over de jaarschijf wordt overeenkomstig de DVO gemeente Arnhem-ODRA doorgeschoven naar 2014 ten behoeve van de verdere afronding van de resterende saneringsverplichting van hoog-belaste woningen. - Aantal geïnspecteerde bedrijven (aspect milieu) vanaf 1 april 2013 t/m 31 december 2013 is 269 - Aantal afgehandelde vergunningen en meldingen (aspect milieu) vanaf 1 april 2013 t/m 31 december 2013 is 94 (=25 + 69) 7e. Aandachtspunten - In 2014 wordt een nieuw GRP5 (2014-2018) van kracht. Dit GRP5 wordt om financiële redenen gebaseerd op realisatie van alleen de technisch noodzakelijke rioolvervangingen, en op het niet aanpakken van wateroverlastlocaties en locaties, waar overstort leidt tot vervuiling. De financiering van het nieuwe GRP5 leidt bovendien tot een bezuiniging, op het onderhoud van de openbare ruimte (zie ook paragraaf onderhoud kapitaal goederen) - De aspecten zwerfvuil en onkruid op verharding zijn op kwaliteitsniveau C (matig) uitgevoerd, met uitzondering van het Centrum en een aantal wijkwinkelcentra waar niveau A (goed) is aangehouden. Met betrekking tot afvalinzameling is het volgende bereikt: 1) significante afname van meldingen en daarmee ingezamelde hoeveelheden. 2) boven verwachting (98%) hebben de inwoners (woningen met tuin) de minicontaier voor papier aangenomen 3) start omgekeerd inzamelen per 1 januari 2014 gestart 4) in totaal zijn er 12 afvalcoaches en een begeleider gestart om de inwoners van de start wijken te informeren over de veranderingen van de afval- grondstoffen inzameling. Deze "buiten" loket functie wordt zeer gewaardeerd door de inwoners. - Het aantal meer gesaneerde woningen t.o.v. de ISV-3 opdracht is 224( dus totaal is 302 + 224). Door een bezuiniging van € 100.000 éénmalig in 2014 op het saneringsbudget zullen naar verwachting niet alle resterende A-lijst woningen gesaneerd kunnen worden. Aanvullende ISV-budgetten worden niet meer door het Rijk beschikbaar gesteld. Ten behoeve van de sanering van de woningen die voor de B-lijst en de eindmelding lijst bij het Rijk zijn aangemeld komt in 2015 saneringsbuget beschikbaar. Een saneringsprogramma zal in 2014 bij het ministerie van Infrastructuur & Milieu (BSV) worden ingediend. - De afronding van de aanpak op basis van spoedlocaties bodemsanering (locaties met humane risico’s ten gevolge van bodemverontreiniging) vindt van landelijke afspraken uiterlijk in 2015 plaats. In Arnhem zullen na 2015 nog enkele locaties met niet humane risico’s (ecologische- en verspreidingsrisico’s) gesaneerd moeten worden. - Voor het energiebeleid voor 2014 wordt verder verwezen naar programma 2. Om een toename van externe veiligheidsrisico’s in woonwijken te voorkomen zullen geen kwetsbare en geen nieuwe beperkt kwetsbare objecten binnen de 10-6 risicocontour komen. Arnhem behoort tot de koplopers in Nederland op het gebied van ruimtelijke ordening van de ondergrond. Samen met de gemeenten van de Milieuregio Arnhem is een inspiratieboek voor de ondergrond gemaakt. Ook heeft Arnhem een communicatiestrategie voor de ondergrond. Per 1 juli 2013 is de AmvB bodemenergie van kracht. Gemeenten zijn daarmee nu bevoegd gezag voor meldingen van gesloten warmte-koude systemen.

Milieuvergunningen en -handhaving In het afgelopen jaar is de Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA) een feit geworden. Op 1 april is zij van start gegaan met het uitvoeren van taken voor de gemeente Arnhem. De doelstellingen voor vergunningverlening en handhaving zijn behaald.

onderwerp

Milieubeheer Het aantal gesaneerde hoog-belaste woningen ligt hoger dan de (meerjaren)doelstelling door o.m. benutting van kansen op samenloop van projecten. De ODRA zal in 2014 de resterende saneringsverplichting van hoogbelaste woningen verder oppakken voorzover het saneringsbudget reikt. Voor de sanering van de B-lijst (de minder belaste woningen) en ‘eindmelding' (de als nog gemeld woningen) woningen zal het Rijk naar verwachting geen aanvullende ISV-budgetten meer beschikbaar stellen.

Jaarverslag 2013

Riolering In 2013 heeft de Raad ingestemd met het ambitieniveau en daarmee het budget voor het nieuwe GRP5. Het GRP5 zal, als onderdeel van de Nota Openbare Ruimte, in 2014 ter vaststelling worden aangeboden. Voor nadere informatie wordt verwezen naar de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen

pagina

Afval en stadsreiniging De aspecten zwerfvuil en onkruid op verharding zijn op kwaliteitsniveau C (matig) uitgevoerd, met uitzondering van het Centrum en een aantal wijkwinkelcentra waar niveau A (goed) is aangehouden. Die keren dat het kwaliteitsniveau van de metingen niet voldeed zijn deze locaties binnen 3 werkdagen (afvalbakken binnen 1 dag) weer op het gewenste kwaliteitsniveau gebracht.

104

7f. Conclusie Openbare gezondheid De publieke gezondheidstaken zijn uitgevoerd conform de begroting 2013-2016. De afspraken zijn zowel via de gemeenschappelijke regeling/DVO VGGM als het contract inzake maatwerkdiensten Jeugdgezondheidszorg ( STMG) conform de afgesproken omvang en inzet gerealiseerd. De behoefte aan extra spreekuren in het basisonderwijs blijft, waarbij overgewicht een van de extra aandachtspunten is. In november 2013 heeft de raad een motie aangenomen met betrekking tot JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht). Het college onderzoekt de inhoudelijke en financiële mogelijkheden van aansluiting bij de landelijke JOGG-aanpak. Het intensiveren van samenwerking met de partners welzijn en zorg een van de verwachtingen in de begroting, is o.m. gerealiseerd door het starten van projecten als Immerloo Vitaal en het pilotproject aanpak overgewicht Malburgen i.s.m. Rijnstate en huisarts

105

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 7 Financiën Gezondheid en milieu bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen


Rekening 2013

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

49.132

38.323

33.358

33.178

180

V

Baten

totaal

28.239

3.962

4.061

4.633

572

V

-20.893

-34.361

-29.297

-28.545

752

V

863 17.132

3.351 3.456

3.697 3.972

4.038 3.855

341 -117

N N

Mutaties reserves

16.269

105

275

-183

-458

N

Saldo

-4.624

-34.256

-29.022

-28.728

294

V



Afwijking exploitatieresultaat Lasten - Afvalkosten (zie baten) - GRP VAT kosten maximaal 10% - Kabels en leidingen: toezicht en herstel (zie baten) - Beheer vastgoed - Verkoopkosten Eusebiusbuitensingel 22B - Aanbestedingsvoordeel stadsreiniging - Niet bestede lasten project Omgevingslawaai (zie baten) - Lagere kosten milieubeheer (uitbestede taken, advies, sanering) - Minder lasten algemene gezondheidszorg en bestrijding overgewicht - Ondergronds Afval Transport (zie baten) - Diversen

Afwijking

V/N

-436 -298 -233 -216 -49 802 222 273 166 105 -156

N N N N N V V V V V N

180

V

-243 -221 421 310 255 50

N N V V V V


572

V


752

V

Totaal afwijking lasten Baten - Minder opbrengst Ondergronds Afvaltransport (zie lasten) - Lagere subsidie project Omgevingslawaai (zie lasten) - Opbrengst afval (zie lasten) - Verkoopopbrengst Eusebiusbuitensingel 22B - Kabels en leidingen: meer opbrengst (zie lasten) - Diversen


Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR Omgevingslawaai (Rb. 13-12-2013) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: ISV budget bodem (Rb. 13-12-2013) - BR GRP (MJPB 2013) - BR taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Resultaat opbrengst Eusebiusbuitensingel 22B (Rb. 13-12-2013)

218 150 3.409 261


4.038

Onttrekkingen - BR Ondergronds Afvaltransport: exploitatie resultaat 2013 (Rb. 2006) - BR Huishoudelijk afval: exploitatieresultaat 2013 (Rb. 1997) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Tijdelijk herstel Moerriool (Rb. 10-12-2012) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (Rb. 10-12-2012) - BR Vastgoed (Rb. 19-12-2011) - BR GRP: dotatie aan BR bereikbaarheid (MJPB 2010) - BR Frictie: hogere inschaling dan normschaal (Rb. 28-10-2013) - BR GRP: kapitaallasten GRP 3 (MJPB 2013)

243 15 448 68 104 1.500 17 1.460


3.855


-183

106

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

8.1

8.2

Bestuurder

Voldoende woningen van de juiste kwaliteit Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Netto toevoeging aantal woningen (door nieuwbouw) % koop in Arnhemse woning-voorraad Aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen rond € 200.000

Elfrink

Ruimtelijke ontwikkeling en beheer

Van Gastel-

Grondexploitatieprojecten Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: grex-programma woningen

€

€

Leisink

€

grex-programma bedrijven m2 uitgeefbaar grex-programma kantoren m2 bvo grex-programma detailhandel/leisure m2 vvo grex-programma bijzondere bebouwing m2 8.4

Niet-grondexploitatieprojecten Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: aantal begeleide bouwplannen van derden

Rekening 2013

Begroot 2013

-

€

500 45 221

Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: aantal geactualiseerde bestemmingsplannen aantal behandelde vergunningaanvragen Stedebouw en Landschap aantal behandelde vergunningaanvragen Bouw- en Woningtoezicht aantal welstandsadviezen aantal adviezen initiatieven derden controles reguliere bouw & monumentenvergunningen controle op (asbest) sloopvergunningen aantal gecontroleerde bestaande bouwwerken (incl. illegale bouw, kamerverhuur, bouwklachten etc.) 8.3

Rekening 2012

-

932

€

9.421

1.682

€

435 43,8 35

600 44,9 179

€

Afwijking

€

10.723

16

10

8

(750) -165 -1,1 -144

€

(1.302) -2

92

115

148

33

600 800 800 2.000 150

600 800 800 2.000 150

496 500 500 2.000 150

-104 -300 -300 0 0

400

400

400

0

-

€

87.427

€

50.763

€

36.664

312

425

96

-329

25.445

8.926

0

-8.926

0 5.457 0

0 0 24.645

0 0 0

0 0 -24.645

Elfrink/Van Gastel€

≈ 20

Totaal €

-

€

40.271

€

€

17

≈ 20 € 138.051

23.151

€

86.319

17.120 ≈ 20

€

51.732

onderwerp

Indicatoren

Jaarverslag 2013

8b. Stand van zaken indicatoren

pagina

8a Beleidstoelichting De beleving van Arnhem als aantrekkelijke stad wordt beïnvloed door de kwaliteit van zowel het bestaande woningaanbod als de nieuwbouwplannen en de woon- en leefomgeving. Dit programma is gericht op beleidsonderdelen die betrekking hebben op het versterken van de positie van Arnhem als aantrekkelijke woonstad, onderscheidend in de regio. Bij het wonen in dit reguliere programma vervult de gemeente vooral een (lokale) regierol. Deze regierol is bovendien ingebed in afstemming op en een lobby en verantwoording naar hogere schaalniveau’s zoals regio, provincie en rijksoverheid. Vanuit haar(wettelijke) zorgplicht en de regierol geeft de gemeente haar visie op het wonen in het algemeen,op de sociale huurvoorraad en doelgroepen in het bijzonder, op de woonruimteverdeling en op het nieuwbouwprogramma in de stad, maakt daar over afspraken en stelt kaders. Vertrekpunt voor het thema Wonen is een evenwichtige woningvoorraad geënt op de woningvraag van de toekomst. Zo’n woningvoorraad komt tot stand als in de stad goed wordt geluisterd naar de behoeften en wensen van de consumenten, en wanneer van daaruit consumentgericht nieuw wordt gebouwd en bestaande woningen worden beheerd. Via het Programma 6 “Wonen in de Wijken”, legt de gemeente een bijzonder accent bij het bevorderen van toekomstbestendige wijken, waar mensen prettig, goed en vooral langer (zelfstandig) kunnen wonen en leven. Op het punt van ruimtelijke ontwikkeling is de inzet van de gemeente gericht op het realiseren van de doelen uit de structuurvisie. Daarnaast is er sprake van continue inzet op het up to date houden van de bestemmingsplannen en het verrichten van stedenbouwkundige advisering. De uitvoerende taken zijn op het gebied van bouw-en woningtoezicht,evenals de overige Wabo-taken ondergebracht bij de omgevingsdienst regio Arnhem (ODRA)

107

Regulier Programma 8 Wonen en ruimte

Beleidsinhoudelijke afwijking met financiële gevolgen Als gevolg van de crisis op de vastgoedmarkt en in de woningbouw is er in 2013 duidelijk sprake van het achterblijven van het aantal bouwaanvragen en daarmee van de legesinkomsten; dit geldt zowel voor ‘grote’ als ‘kleine’ bouwaanvragen. Alhoewel voor 2014 en verder wel een herstel wordt verwacht, is op basis van de nu beschikbare informatie niet duidelijk of dat voldoende zal zijn om de legesinkomsten weer op peil te krijgen. Mede gelet op de landelijke ontwikkelingen zal voor de MJPB 2015-2018 worden onderzocht in hoeverre de huidige Arnhemse systematiek van tarifering en kostentoedeling nog voldoet. Zonodig zal daarbij ook een onderbouwd voorstel worden gedaan voor tussentijdse aanpassing van de legesverordening en/of de tarieven voor de toekomstige periode. 8d. Stand van zaken belangrijke raadsonderwerpen - Structuurvisie-uitwerkingen:rivierzone, preventiewijken, energie. Dit beleidsdocument heeft geen prioriteit gehad afgelopen jaar, maar in de uitvoering is vanzelfsprekend de vastgestelde structuurvisie het uitgangspunt. - Startnotitie herziening woonvisie is uitgesteld naar 2014. In 2013 heeft een woonconference voor de raad plaatsgevonden met meerdere partijen. Daaruit zijn aandachtspunten gehaald voor de nieuwe woonvisie. - Evaluatie en actualisatie woonagenda. Deze heeft plaatsgevonden in 2013 en is begin 2014 door het college vastgesteld. - In 2013 heeft de Rekenkamer haar rapport "Grip op wonen" uitgebracht en is dit besproken in de raad. Op basis van het rapport heeft het college de monitor 2012 van het Partnership met de corporaties op basis van de aanbevelingen aangescherpt. Deze is aan de raad voorgelegd, de aanbevelingen zijn door de raad overgenomen.

onderwerp

Product 8.4 - Begeleide bouwplannen van derden. In 2013 zijn 17 bouwprojecten van derden begeleid. Projecten van derden die hier worden bedoeld, zijn projecten waarin de gemeente géén grondpositie heeft (GREX), maar waarin de gemeente wel een publieksrechtelijke rol vervuld die complexer is dan een reguliere WABO-procedure. Het gaat dan om bijvoorbeeld het opstellen van een gebiedsvisie, nota van randvoorwaarden en/of herziening van het bestemmingsplan. De kosten van de inzet van de gemeente worden doorgaans volledig verhaald. Dit was het geval bij 14 projecten (Tuin van Elden, Larikshof, Braamweg 1, Presikhaaf -Nieuwe Vaart, AKZO-Veperparc, Arnhems Buiten, Centrum Zuid (Kronenburg), Coberco, Buitenplaats Koningsweg RIN-locatie, Kloosterstraat, Utrechtseweg – supermarkt, Rijnstate en Het Dorp). Bij drie projecten zijn afwijkende financiële afspraken gemaakt (Stadsblokken-Meinerswijk en de ontwikkelplannen Presikhaaf en Malburgen)

Jaarverslag 2013

Product 8.3 Als gevolg van de crisis op de vastgoedmarkt en in de woningbouw is er in 2013 duidelijk sprake van het achterblijven van de grondopbrengsten. Er is grond verkocht voor het realiseren van 96 woningen. Voor de overige gronduitgiftecategorieën zijn er geen gronden verkocht. Er zijn wel betaalde planontwikkelingsovereenkomsten getekend. In totaal gaat het om 253 woningen.

pagina

Product 8.2 - De bezuiniging op de "grote welstandscommissie" van jaarlijks € 59.000 is met de vaststelling van de Welstandsnota 2012 door de gemeenteraad gerealiseerd. (Amendement GL A Besluiten nemen we alleen in de juiste volgorde). Door deze bezuiniging is het aantal welstandsadviezen gedaald. - Aantal bouwvergunningen (tegenwoordig heet dat 'omgevingsvergunningen met aspect bouwen' vanaf 1 april 2013 t/m 31 december 2013 is 496.

108

8c. Verklaring van de afwijking van de indicatoren Product 8.1 1. Netto toevoeging aantal woningen (door nieuwbouw) 600 De netto toevoeging aan de woningvoorraad blijft achter dan begroot. Er zijn in 2013 435 nieuwbouwwoningen toegevoegd. Daarvan zijn er 80 koopwoning (18,4%). De overige 355 woningen zijn gebouwd voor de verhuur (81,6%). Per saldo worden er net als vorig jaar meer huurdan koopwoningen gebouwd. Dat heeft met de huidige crisis op woningmarkt te maken en met name huurwoningen kunnen worden afgezet en geplande koopwoningen zijn omgezet naar huurwoningen. Zie ook bij de aandachtspunten onder 8.c. 2. % koop in Arnhemse woningvoorraad 44,9 Zoals hiervoor aangegeven worden er door de crisis nu meer huurwoningen dan koopwoningen gebouwd. Daardoor groeit het aandeel koopwoningen niet meer en komt dit uit op 43,8 % van de woningvoorraad. 3. Aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen rond € 200.000 35 Het gaat hier om koopwoningen. Dit jaar zijn er veel minder woningen gebouwd rond de € 200.000. Daarentegen zijn er vooral woningen gebouwd duurder dan € 225.000. Deels heeft het te maken met het omzetten naar huurwoningen. Zie ook bij de aandachtspunten onder 8.c.

- Grondbeleid In 2013 heeft er een herijking van het grondbeleid plaatsgevonden. Als we de lijnen in de herijking met het beleid uit 2005 (toen de vorige nota grondbeleid werd vastgesteld) vergelijken, dan is er een tweetal belangrijke verschillen: 1. Er wordt nu meer uitgegaan wordt van een situationeel grondbeleid, waar tien jaar geleden het kompas op een actief grondbeleid gericht stond; 2. De crisis op de bouw-, woningen kantorenmarkt heeft ertoe geleid dat het risicobewustzijn bij ruimtelijke ontwikkelingen is gegroeid. Grondbeleid wordt duidelijker een schakel tussen het ruimtelijk beleid, projecten en algemene financiële afwegingen in het gemeentelijk beleid. Vandaar dat het bestuurlijk en politiek gewenst is inhoudelijke en financiële afwegingen beter en diepgaander te maken. Voor nadere toelichting wordt verwezen naar de Paragraaf Grondbeleid.

onderwerp

- Ruimte Realisatie van de gemeentelijke visie wordt momenteel concreet bevorderd door de uitvoering van actiepunten uit de Woonagenda 2011-2015:met onder meer het ontwikkelen en actueel houden van een woningbouwprogramma (kompas),gebiedsgerichte uitwerkingen, het partnership met corporaties, het leveren van een inbreng bij de gewenste en lopende zoals bouwprojecten in de stadinclusief de bepaling van kaders bestemmingsplannen en exploitatieplannen, en (regionale) bestuurlijke afspraken en overeenkomsten.

Jaarverslag 2013

8f. Conclusie - Wonen De woningmarkt is nog steeds niet hersteld. Het rijk heeft in 2013 een aantal beslissingen genomen die meer rust op de woningmarkt zouden moeten geven. Daarnaast heeft zij de verhuurdersheffing voor verhuurders ingesteld om zo een bijdrage van hen te vragen in de bezuinigingen. Verder zijn de regels rond hypotheekverstrekking aangescherpt en is er minder belastingaftrek daarvoor mogelijk. De effecten zullen in de komende jaren moeten gaan blijken. De trend van de bouw van meer huurwoningen heeft zich in 2013 doorgezet. Dat is in de nieuwbouw te herkennen. Waren het tot nu vooral de corporaties die bouwen, als gevolg van de verhuurderheffing is de verwachting dat dit jaarlijks minder zal zijn. De behoefte aan sociale huurwoningen en vrije sectorhuurwoningen tussen 700-900 woningen neemt toe. Zoals in het veranderprogramma wonen in de wijken al wordt aangegeven komt een belangrijk accent te liggen op het toekomstbestendig maken van wijken en woningen in verband met het langer thuis moeten blijven wonen van mensen als gevolg van de decentralisaties in de zorg.

pagina

- De ontwikkeling van de woningmarkt is nog ongewis. De verwachting is dat de trend van behoefte aan meer huurwoningen nog wel zal doorzetten. Dat betreft sociale huurwoningen, maar met name ook het segment boven de liberalisatiegrens (€ 699,48 prijspeil 2014). Een sociale huurwoning zal naar verwachting duurder worden als gevolg van de verhuurdersheffing en de inkomenafhankelijke huurverhoging. - De Arnhemse woonvisie 2015 heeft als doel de verhouding van huur- en koopwoningen in 2015 op 50/50 te hebben. Deze doelstelling is in de huidige woningmarkt niet meer haalbaar, omdat er juist nu veel meer huurwoningen worden gebouwd. Een groot aantal geplande koopwoningen (in het goedkope en het middeldure segment) worden omgezet naar huurwoningen. Deels zijn dat sociale huurwoningen en deels huurwoningen in de vrije sector (boven de liberalisatiegrens). De sociale huurwoningen zitten vooral in het segement boven de 2e aftoppingsgrens huurtoeslag (€ 556,82, prijspeil 2014) tot de liberalisatiegrens. Daarvan zijn er relatief weinig in Arnhem. Deze huurwoningen kunnen worden vergeleken met het segment koopwoningen rond de € 200.000. T.z.t zal een deel van die woningen alsnog worden verkocht. Het aantal huurwoningen neemt dus toe, maar ook de differentiatie naar meer middeldure en dure woningen neemt toe, dat past in het beleid. Het onderscheid tussen huur en koopwoningen wordt sowieso minder interessant. Het gaat om de differentiatie in de verschillende prijsklassen. Daarnaast blijft het op peil houden van een minimale kernvoorraad (huurwoningen met en huur tot € 556,48 prijspeil 2014) een belangrijke doelstelling.

109

8e. Aandachtspunten - De gemeente is voorwaardescheppend in de woningbouw, maar bouwt zelf niet. Dat wordt door verschillende marktpartijen en particulieren gedaan. - De invoering van de verhuurdersheffing voor verhuurders, vooral corporaties en de inkomensafhankelijke huurverhoging voor huurders van een sociale huurwoning zullen gevolgen hebben voor de woningbouw. De investeringen van de corporaties zullen naar verwachting getemporiseerd worden en zij zullen zich vooral op de bouw van sociale huurwoningen richten. De kopersmarkt is nog lang niet hersteld, ondanks tekenen dat het dieptepunt nu wel zou zijn bereikt. 2014 en 2015 zullen die tekenen moeten gaan bevestigen.

110

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

- Grondexploitatieprojecten De vastgoedmarkt en daarmee de grondmarkt is nog steeds zwak. Eind 2013 zijn er de eerste voorzichtige signalen dat de woningmarkt zich aan het stabiliseren is. Deze trend lijkt zich in 2014 voort te zetten, gelet op de informatie van organisaties als NVM en het Kadaster hierover. De vraag naar woningen trekt aan en het prijsniveau van de woningen lijkt niet meer te dalen. Waar de woningmarkt dus voorzichtige positieve geluiden laat horen, zien we op de overige vastgoedmarkten nog geen substantiële verbeteringen. Reden om daar de planning (m.n. Koningspley) grondig bij te stellen. Voor een gedetailleerde beschrijving wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid.

111

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 8 Financiën Wonen en ruimte bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Begroting 2013 Geamend.

Definitief

Rekening 2013

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

348.616

74.703

138.051

86.309

51.742

V

Baten

totaal

333.215

80.032

142.051

75.755

-66.296

N

-15.401

5.329

4.000

-10.555

-14.555

N


5.586

879

2.442

1.494

-948

V


9.375

1.648

2.736

3.131

395

V

3.789

769

294

1.637

1.343

V

-11.612

6.098

4.294

-8.918

-13.212

N



Afwijking exploitatieresultaat Lasten - Resultaat Grondexploitatie (zie baten) - Inhuur diverse projecten (zie baten) - Niet te realiseren inkomsten en niet bestede budgetten - Kosten Stimuleringsmaatregelen - Kosten GR ODRA (zie ook R9) - Afwikkeling kosten saneringsonderzoek Westervoortsedijk-Remiseterrein - Grondexploitatie projecten en overige projecten: verschuiving in de tijd (zie lasten) - Malburgen - Niet ingevulde bouwtaken ODRA en lagere kosten Wabo - Personeelslasten - Diversen

Afwijking

V/N

-12.007 -1.180 -986 -793 -592 -104 65.032 3.000 478 448 -1.554

N N N N N N V V V V N

51.742

V

Baten - Grondexploitatie projecten en overige projecten: verschuiving in de tijd (zie baten) - Opbrengst leges Wabo Vergunningen (zie lasten) - Opbrengst inhuur diverse projecten (zie lasten) - Resultaat Grondexploitatie (zie lasten) - Opbrengst terugbetaalde rente Startersleningen - Diversen

-65.032 -2.503 1.799 1.660 134 -2.354

N N V V V N


-66.296

N


-14.555

N



Mutaties reserves Toevoegingen - BR Volkshuisvesting: jaarlijkse dotatie (Rb. 26.06.2012) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: ODRA (Rb. 13-12-2013) - BR Vastgoed (Rb. 19-12-2011) - BR Risico en Beheer Arnhem Centraal (Rb. 07-11-2011)

Rekening 2013

63 855 76 500


1.494

Onttrekkingen - BR Stimulering Woningbouw (Rb. 19-10-2009) - BR Startersleningen (Rb. 26-06-2012) - BR Bouw- en Sloopleges: lagere opbrengst Wabo-leges (Rb. 19-12-2005) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Stedelijke structuurvisie (Rb. 10-12-2012) - BR Herstructureringsgebied: kosten saneringsonderzoek Westervoortsedijk - Remiseterrein (Rb. 19-12-2005) - BR Risico en Beheer Arnhem Centraal (Rb. 07-11-2011) - BR Niet gesprongen Explosieven (Rb. 13-12-2010) - BR Frictie: hogere inschaling dan normschaal (Rb. 28-10-2013) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Woonschepen (rb. 10-12-2012)

1.106 344 908 44 104 18 279 187 141


3.131


1.637

112

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Algemene uitkering De doorrekening van de meicirculaire 2012 is de basis geweest voor de meerjarige prognose van het gemeentefonds vanaf 2013. De uiteindelijke hoogte van het gemeentefonds over 2013 voor Arnhem zoals in de jaarrekening opgenomen, is gebaseerd op de effecten uit alle circulaires die na deze meicirculaire 2012 zijn uitgebracht. Belastingen en heffingen In het coalitieakkoord van 2010 hebben de coalitiepartijen afgesproken dat de gemeentelijke belastingen, zoals de onroerend zaakbelasting en de afvalstoffenheffing, niet meer stijgen dan met de gemiddelde prijsstijging in Nederland. Voor 2013 had het Centraal Plan Bureau de verwachte consumentenprijsindex (CPI) vastgesteld op 2,75%.Met dit percentage zijn belastingen in 2013 geïndexeerd. Belangrijke uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de belastingen en heffingen zijn in Arnhem de volgende: • Evenwichtige lastenverdeling tussen burgers en ondernemers • Evenwichtige lastenverdeling tussen burgers onderling (draagkracht). De instrumenten die Arnhem hiervoor inzet zijn: • De grondslag van de belastingen. De OZB heeft met de WOZ-waarde een grondslag met een lastenverdelende werking. Zo geldt voor eigenaren van woningen en bedrijfsgebouwen en huurders van bedrijfsgebouwen: “Hoe hoger de waarde van de woning/het gebouw, hoe hoger de te betalen belasting”. • Kwijtschelding van gemeentelijke belastingen • Kaders voor afzonderlijke belastingen In de paragraaf lokale heffingen wordt uitgebreid ingegaan op de beleidsuitgangspunten, op ontwikkelingen op het gebied van lokale heffingen,de lastendruk en de ontwikkeling van de tarieven. 9b. Stand van zaken belangrijke raadsonderwerpen 2013 De verordening belastingen 2014 is vastgesteld n.a.v. de raadsbehandeling van de de MJPB 2014-2017.

onderwerp

Verzekeringen en beleggingen Het verzekeringenbeleid is gericht op minimalisatie van de kosten van verzekeringspremies te betalen aan de assuradeurs en van de eigen risico’s in het kader van schades. Voor het beheer van panden (denk hierbij met name aan de sport- en schoolgebouwen) wordt actief gewerkt aan preventiemaatregelen. Dit leidt tot een gunstige premiestelling van de brandverzekering. Voor de realisatie van het product verzekeringen geldt meerjarig dat de lasten hoger zijn dan de baten. Dit heeft met name te maken met de onzekere factor van het brandrisico, waarbij de rekeningbasis substantiële bedragen voor eigen rekening kunnen komen. In de praktijk weegt dit op tegen gunstige premiestelling bij de assuradeurs.

Jaarverslag 2013

Geldleningen Ten behoeve van de eigen financiering van investeringen en de financieringsbemiddeling voor instellingen (gelieerd aan beleid van de gemeente) wordt tegen zo gunstig mogelijke condities geld aangetrokken: vanuit de geldmarkt voor kortlopende middelen en vanuit de kapitaalmarkt voor langduriger financieringsbehoefte. De financiering voor derden wordt op basis van een besluit van november 2007 beperkt gehouden. De gemeente is terughoudend bij het verstrekken van leningen aan derden. Voor financiering van de eigen gemeentelijke activiteiten wordt een belangrijke deel op de balans aanwezige reserves en voorzieningen ingezet. Over de binnen de gemeente beschikbare gestelde gelden wordt als rentevergoeding de zogenoemde omslagrente in rekening gebracht. Deze is gebaseerd op de rentepercentages zoals van toepassing op de leningenportefeuille ingenomen gelden voor de gemeente Arnhem plus de operationele kosten van de financieringsfunctie. Voor de begroting 2014 is de omslagrente gesteld op 5,25%.

pagina

9a. Beleidstoelichting Inleiding Beleidsmatig zijn in dit programma, leningen, verzekeringen, beleggingen, kosten voor huisvesting en ICT en investeringen van belang. Verder gaat het in dit programma over de algemene dekkingsmiddelen en de niet direct aan de andere programma’s toe te rekenen kosten. Onder de algemene dekkingsmiddelen vallen met name de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de belastingen en heffingen.

113

Regulier Programma 9 Financiën en bedrijfsvoering

114

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

9c. Stand van zaken indicatoren Indicatoren 9.1

Rekening 2012

Bestuurder Geldleningen Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Emu-saldo Rente-risiconorm

Leisink

9.2

Algemene uitkering Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken:

Leisink

9.3

Belastingen en heffingen Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Hoogte van de belasting Hoogte van heffingen

Leisink

9.4

Interimpool + PMB + beleid en regie Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken:

Leisink

9.5

Indirecte personeelskosten Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken:

Leisink

9.6

Verzekeringen en beleggingen Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken:

Leisink

9.7

Huisvesting en facilitaire zaken Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken:

Leisink

9.8

ICT Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken:

Leisink

9.9

Kapitaallasten indirect Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken: Investeringsverloop in %

Leisink

9.10

Algemene stelposten Wat kost het (x € 1.000,--) Wat willen we bereiken:

Leisink

€ €

Totaal

Rekening 2013

Begroot 2013

1.495

€

(90.368) € 17,70%

11.541

€

(53.307) € 0,00%

Afwijking

16.357 (47.914) 16,60%

€ €

4.816 5.393 16,60%

€

-

€

1.457

€

-

€

€

-

€

4.882

€

5.153

€

(271)

€

-

€

14.502

€

13.946

€

556

€

-

€

52.949

€

46.088

€

6.861

€

-

€

988

€

713

€

275

€

-

€

12.436

€

13.348

€

(912)

€

-

€

8.068

€

7.916

€

152

€

-

€

3.042

€

3.694

€

(652)

€

-

€

2.570

€

1.378

€

1.495

112.435

108.593

1.457

1.192

13.474

onderwerp

9e. Conclusie Dit programma wijkt af van andere reguliere programma’s omdat het geen beleidskarakter heeft. Voor toelichting op de financiële afwijking op dit programma verwijzen we naar de jaarrekening 2013. Tevens vindt u over de robuustheid van de financiën meer informatie in de paragraaf Stresstest van de MJPB 2014-2017.

Jaarverslag 2013

Algemene opmerking: De indicatoren zijn voor dit regulier programma niet relevant, omdat het geen beleidsinhoudelijke programma is. Het is een financieel programma waarbij meer informatie te vinden is in de volgende paragrafen: bedrijfsvoering, belastingen en heffingen, financiering en weerstandsvermogen. Tevens vindt u over de robuustheid van de financiën meer informatie in de paragraaf Stresstest van de MJPB 2014-2017.

pagina

Toelichting op de financiële afwijking Hierbij verwijzen we naar de paragraaf financiering.

115

9d. Verklaring van de afwijking van de indicatoren Product 9.1 - Het Emu-saldo is in 2013 sterk afgenomen als gevolg van lagere investeringen ten opzichte van 2012. Dit was begroot, maar de investeringen zijn verder achter gebleven en hierdoor zijn er ook minder nieuwe leningen aangetrokken. De investeringen zullen in latere jaren ingehaald worden. De afname van het Emu-saldo heeft geen financiële gevolgen. - De rente-risiconorm heeft betrekking op herfinanciering van bestaande leningen en is volledig een gevolg van beslissingen uit het verleden. Hierop kan in het lopende jaar niet gestuurd worden.

116

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 9 Financiën Financiën en bedrijfsvoering bedragen x € 1.000,--

Rekening 2012

Middelen

Begroting 2013 Geamend.

Definitief

Rekening 2013

Afwijking

V/N

Lasten

totaal

85.797

68.174

101.845

80.692

21.153

V

Baten

totaal

336.207

285.804

295.503

288.812

-6.691

N

250.410

217.630

193.658

208.121

14.463

V


39.518

1.307

3.536

4.709

1.173

N


23.185

640

10.006

12.845

2.839

V

-16.333

-667

6.470

8.136

1.666

N

234.077

216.963

200.128

216.257

16.129

V




Afwijking exploitatieresultaat Lasten - Huur Boulevard Heuvelink 2 (zie voordeel op R.06) - Huur Stadskantoor - Afwaardering boekwaarde en versnelde afschrijving Marasingel en Mooieweg - ICT kosten - Afwaardering boekwaarde Schoolstraat 35 (zie R.04) - Financiering: Hogere toerekening rente aan activa - Financiering: Lagere dotatie rente aan bestemmingsreserves - Onderbesteding kapitaallasten - Financiering: Lagere rentekosten langlopende leningen - Frictie: Mobiliteitskandidaten - Frictie: Kosten werkelijke schaal hoger dan normschaal verdeeld over alle programma's - Algemene Uitkering: Lasten Niet Gesprongen Explosieven - Vacatureruimte - Financiering: Lagere rentekosten kortlopende leningen - Niet ingezet: strikt onvermijdbaar en onvoorzien - Opleidingskosten - Financiering: Lagere lasten voor financiele dienstverlening en agio / disagio - Gastheerschap ODRA (zie ook R.08) - Verzekering aansprakelijkheid: minder schadeclaims - Onderhoud overige vastgoed - Porto en drukwerk - Professionalisering inkoopfunctie - Diversen

Afwijking

-1.133 -543 -365 -404 -160

V/N

150

N N N N N V V V V V V V V V V V V V V V V V V


21.153

V

Baten - Financiering: Lagere rentebaten van woningcorporaties - Financiering: Lagere rentebaten langlopende financiering - Taakstelling opbrengst verkoop panden (behaalde resultaten zie overige programma's) - Frictie: Minder detachering mobiliteitskandidaten - Algemene Uitkering: lager acrres 2013 agv doorwerking rijksbezuinigingen in gemeentefonds - Financiering: Lagere rentebaten kortlopende financiering - Belastingen: Rioolrecht - Algemene Uitkering: Afrekening 2011 en 2012 agv actualisatie verdeelmaatstaven - Gastheerschap ODRA (zie ook R.08) - Hogere opbrengst interimpool - Belastingen: Meer opbrengst deurwaarder - Belastingen: Afvalstoffenheffing - Dividend BNG - Slotuikering opheffing CON - Belastingen: Onroerend zaakbelasting - Belastingen: Toeristenbelasting - Vrijval voorziening niet actieve mobiliteitskandidaten - Diversen

-3.920 -3.440 -1.204 -847 -540 -283 -119 1.505 586 472 311 306 170 156 78 25 319 -266

N N N N N N N V V V V V V V V V V V


-6.691

N


14.463

V

5.748 3.058 2.770 2.310 1.503

1.500

1.457 988 896

653 598

584 358

322 294 293 276

117

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier Programma 9 Financiën Financiën en bedrijfsvoering Toelichting resultaatbestemmingen bedragen x € 1.000,--

Mutaties reserves

Rekening 2013

Toevoegingen - BR Niet Gesprongen Explosieven: aanvulling reserve tot € 1 miljoen (MJPB 2014) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Decentralisatie uitkering Voorbereiding Beschermd wonen in 2015 - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Decentralisatie uitkering Voorbereiding ESF programma arbeidsmarktregio's - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Decentralisatie uitkering Uitvoeringskosten 2015 - 2016 laatste inburgeraars - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: WMO middelen reserveren voor preventie en innovatie WMO 2015 - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: trajectkosten bloem (Rb. 16-12-2013) - BR Frictiekosten: opbrengst detachering (Rb. 28-10-2013) - BR Frictiekosten: extra dotatie uit jaarverslag 2012 (Rb 17-06-2012 JV 2012) - BR Frictiekosten: Vrijval voorziening inactieven (Rb 28-10-2013) - Algemene Reserve: Begrote mutaties (MJPB 2013)

439 70 100 102 133 320 627 1.398 294 1.226


4.709

Onttrekkingen - BR Frictiekosten: Loonkosten mobiliteitskandidaten (Rb 28-10-2013) - BR Frictiekosten: Loonkosten mentoren (Rb 28-10-2013) - BR Frictiekosten: Loonkosten loopbaanbegeleiders (Rb 28-10-2013) - BR Frictiekosten: wachtgeld (Rb 28-10-2013) - BR Frictie: hogere inschaling dan normschaal (Rb. 28-10-2013) - BR Diga: Kapitaallasten (Rb. 31-01-2011) - BR taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Resultaat opbrengst Schoolstraat 35 (Rb. 16-12-2013) - BR taakmutaties gemeentefonds / Overloop: Resultaat opbrengst taakstelling (Rb. 16-12-2013) - BR Taakmutaties gemeentefonds / Overloop: E-HRM (Rb. 12-10-2012) - BR Vastgoed (Rb. 19-12-2011) - Algemene Reserve: begrote mutaties (MJPB 2013) - Algemene Reserve: dotatie aan BR frictie (Rb. 17-06-2012 JV 2012)

5.531 1.164 426 31 895 378 160 684 300 1.778 100 1.398


12.845


8.136

118

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Par. 4.1 Lokale heffingen Par. 4.2 Weerstandsvermogen Par. 4.3 Grondbeleid Par. 4.4 Financiering Par. 4.5 Bedrijfsvoering Par. 4.6 Verbonden partijen Par. 4.7 Onderhoud kapitaalgoederen Par. 4.8 Investeringen Par. 4.9 Subsidies Par. 4.10 Integriteit

onderwerp

In dit jaarverslag zijn de volgende paragrafen opgenomen:

Jaarverslag 2013

In de paragrafen worden kaderstellende beleidslijnen vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten. De wijze waarop invulling wordt gegeven aan de paragrafen wisselt per onderwerp. Ten aanzien van een groot aantal paragrafen is er een kaderstellende beleidsnota door de raad vastgesteld. Het karakter van de paragraaf wijzigt daardoor in het actualiseren en bewaken van de voorgenomen voortgang van het betreffende onderwerp. Daarnaast wordt in een separaat boekwerk de detailinformatie over de verbonden partijen ter kennisneming aangeboden.

pagina

Paragrafen vormen een ‘dwarsdoorsnede’ van de begroting en het jaarverslag, bezien vanuit een bepaald perspectief. Het gaat hierbij om beleidslijnen van het beheersproces waarbij sprake is van grote financiële impact, een grote politieke betekenis of een aanzienlijk belang voor de realisatie van de beleidsprogramma’s. De paragrafen geven daarmee belangrijke aanvullende informatie over de meerjarige financiële positie van de gemeente, waardoor de raad beter in staat is de controlerende functie uit te oefenen.

119

4. Paragrafen

2. Lastenverdeling tussen burgers en ondernemers De stijging van de totale gemiddelde lastendruk (totaal van OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing) voor eenpersoonshuishoudens komt voor 2013 uit op 3,5%, voor meerpersoonshuishoudens op 3,4% en voor de ondernemers (niet-woningen) op 2,4%. De stijging van de lastendruk wijkt af van de prijsindex van 2,25%. Hiervoor is één reden te noemen: de jaarlijkse toename van de opbrengsten van de rioolheffing. 3. Evenwichtige lastenverdeling tussen burgers onderling (draagkracht) De instrumenten die Arnhem hier voor inzet zijn: - De grondslag van de belastingen; De OZB en de rioolheffing hebben met de WOZ-waarde een grondslag met een lastenverdelende werking. Zo geldt voor eigenaren van woningen en bedrijfsgebouwen en huurders van bedrijfsgebouwen: ‘hoe hoger de waarde van de woning / het gebouw, hoe hoger de te betalen belasting’; - Kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. 4. Kaders voor afzonderlijke belastingen De gemeente Arnhem heeft gekozen voor een gespreide toename van de opbrengsten van de rioolheffing, om daarmee ook de toename van de lastendruk voor burgers en ondernemers zoveel als mogelijk te spreiden. De tarieven stijgen jaarlijks met de toegestane nominale ontwikkeling en de toename van de kapitaallasten (afschrijving en rente) door de jaarlijkse investeringen benodigd voor vervanging van het rioolstelsel (GRP4). De tarieven van de parkeerbelasting mogen, naast de toegestane nominale ontwikkeling, jaarlijks met 1,5% toenemen conform de nota parkeerbeleid. Alle andere tarieven (voor de overige heffingssoorten) mogen stijgen met de toegestane nominale ontwikkeling van 2,25%; In een aantal gevallen wijkt de stijging af van 2,25%, bijvoorbeeld door een wettelijke maximering van de tarieven, de afrondingssystematiek of doordat de opbrengsten de kosten niet mogen overstijgen. Belangrijke ontwikkelingen 2013 In 2013 hebben verschillende ontwikkelingen een bijdrage geleverd aan de invulling van de gemeentelijke belastingen. De afwijking tussen begroting en realisatie van de onroerend zaakbelasting, afval- en rioolheffing tezamen is beperkt. Per belastingsoort zijn positieve en negatieve afwijkingen geconstateerd. Op de onroerend zaakbelasting en de afvalstoffenheffing is een gering voordeel ontstaan, welke deels komt te vervallen door een gering nadeel op de rioolheffing. De details worden verderop in de paragraaf toegelicht. In 2013 is een nieuw financieel kader voor het rioleringsplan vastgesteld, waarbij investeringen worden gedaan in het riool wanneer dit technisch noodzakelijk is. In 2014 wordt gestart met de uitvoering, waardoor een demping op de stijging van de rioolheffing wordt verwacht in 2015. De economische situatie heeft ook invloed op het aantal vergunningaanvragen voor bouw en sloop. Net als in 2012 is het aantal aanvragen in 2013 achtergebleven. Deze ontwikkeling is gedeeltelijk opgevangen door sturing op capaciteits- en programmakosten.

onderwerp

1. De gebruiker betaalt Waar mogelijk wordt een relatie gelegd tussen de mate van gebruik en de belasting die iemand betaalt. Daarom werkt de gemeente bij de afvalstoffenheffing met twee tarieven voor particulieren. Eén voor eenpersoonshuishoudens en één voor meerpersoonshuishoudens.

Jaarverslag 2013

Uitgangspunten van de tarieven De tarieven van de belastingen voor 2013 sluiten aan bij de beleidsuitgangspunten voor de lokale heffingen zoals opgenomen in de meerjarenprogrammabegroting 2013-2016. Voor de tarieven lokale heffingen golden de volgende uitgangspunten:

pagina

Algemeen Inleiding De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van de gemeente. De grondslag voor deze heffingen zijn de door de gemeenteraad vastgestelde belastingverordeningen. Deze heffingen raken burgers en bedrijven direct in de portemonnee en worden daarom afzonderlijk toegelicht in deze paragraaf.

120

4.1 Lokale Heffingen

121

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

In 2013 is de OmgevingsDienst Regio Arnhem, de ODRA, van start gegaan. De ODRA geeft invulling aan de uitvoering van verschillende taken rondom vergunningverlening en handhaving in opdracht van verschillende gemeenten in de regio Arnhem. Kwijtscheldingsbeleid (lokaal armoedebeleid in relatie tot de gemeentelijke heffingen) Kwijtschelding is één van de instrumenten van het lokale minimabeleid om de lasten van de inwoners met een laag inkomen te beperken. Het grootste deel van de kwijtscheldingen is automatisch toegekend. Automatische kwijtschelding betekent dat de inwoner niets hoeft aan te vragen, maar een belastingaanslag ontvangt, waarop wordt aangegeven dat kwijtschelding is verleend. Kwijtschelding wordt met name verleend voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Bij kwijtschelding komen inwoners met een inkomen dat lager uitvalt dan een bepaald grensbedrag, gedeeltelijk of volledig in aanmerking voor kwijtschelding van de gemeentelijke heffingen. Voorwaarde is dat het vermogen van de klant niet hoger is dan een wettelijk normbedrag. Arnhem hanteert het hoogst mogelijke grensbedrag (wettelijk gezien) voor het inkomen. Hoe hoger dit bedrag, hoe eerder inwoners in aanmerking komen voor volledige kwijtschelding of hoe hoger het kwijtscheldingsbedrag bij gedeeltelijke kwijtschelding. Kleine ondernemers en zelfstandigen kunnen in aanmerking komen voor kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen, die zij als privé-persoon moesten betalen. Behaalde effecten 2013 De beheerste ontwikkeling van de lasten is goed te meten aan de hand van de ontwikkeling van de woonlasten zoals het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) die over 2013 en voorgaande jaren heeft gemeten voor 35 grote gemeenten (belastingoverzicht grote gemeenten). Eén indicator uit dat overzicht geeft een goed beeld van de lokale lastendruk ten opzichte van andere gemeenten. Het betreft de gemeentelijke woonlasten. Die bestaat uit de OZB, de afvalstoffenheffing en de rioolheffingen. Arnhemse ontwikkeling van de woonlasten ten opzichte van de 34 grootste gemeenten De woonlasten liggen in de gemeente Arnhem de laatste jaren net iets boven het gemiddelde van de grote gemeenten. In 2013 zijn de lasten in Arnhem ten opzichte van andere grote steden door de stijging van de rioolheffing (6,8%) relatief toegenomen. Arnhem neemt met € 710 de 20e plaats in. Het gemiddelde in 2013 kwam uit op g 673. Financiële resultaten 2013 Kwijtschelding Lasten kwijtschelding per heffingssoort (bedragen x € 1.000)

Omschrijving belastingsoort

Realisatie

Begroot

Realisatie

2012

2013

2013

Afwijking t.o.v. begroting Bedragen x € 1.000,--

OZB (startende ondernemers) Afvalstoffenheffing Rioolheffing Totaal

28

0

30

-30

1.517

1.600

1.655

-55

924

965

1.046

-81

2.469

2.565

2.731

-166

In 2013 is ruim g 2,7 miljoen kwijtgescholden. In 2013 is in totaal aan ca. 10.000 huishoudens kwijtschelding toegekend, waarvan ca 8.000 automatische en ca. 2.000 handmatige kwijtscheldingen. De totale afwijking ten opzichte van de begroting is substantieel. Eind 2013 is voor alle mensen die in 2013 kwijtschelding kregen, opnieuw getoets of dit recht ook in 2014 bestaat.

122

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Netto opbrengst per belastingsoort

Omschrijving belastingsoort

Realisatie

Begroting

Realisatie

Afwijking

baten-lasten

baten-lasten

baten-lasten

t.o.v.

2012

2013

2013

begroting Bedragen x € 1.000,--

Onroerend Zaakbelasting

47.788

48.810

48.921

Afvalstoffenheffing

11.409

11.548

11.798

250

Rioolheffing

12.609

13.672

13.547

-125

Precario

210

214

229

15

Toeristenbelasting

192

174

204

30

56

52

49

-3

72.264

74.470

74.748

278

Roerende Zaakbelasting Totaal

Precario 0,3%

Toeristenbelasting 0,3%

111

Roerende Zaakbelasting 0,1%

Rioolheffing 18,1% Onroerend Zaakbelasting 65,4% Afvalstoffenheffing 15,8% Onroerende zaakbelasting Volledige opbrengst verordening 2013 De maximaal te verwachten netto opbrengst op basis van de eindwaarde van de objecten voor het belastingjaar 2013 bedraagt € 50,9 miljoen. De totale eindwaarde WOZ voor woningen en niet-woningen ligt ten opzichte van de begroting lager voor de woningen en hoger voor de niet-woningen met als resultaat een geringe hogere opbrengst ten opzichte van de begroting.

Tarieven Onroerend Zaakbelasting

Gebruiker

Eigenaar

WOZ-waarde (begroot) Bedragen x € 1.000,--

Woningen Niet-woningen Totaal

0,2492%

0,1931%

12.975.370

0,3080%

4.582.360 17.557.730

onderwerp

Eigenaar

Jaarverslag 2013

Gebruiker

pagina

Opbrengst Onroerend Zaakbelasting

123

Begroot

Totaal Bedragen x € 1.000,--

Woningen

25.055

25.055

Niet-woningen

11.419

14.114

25.533

Totaal

11.419

39.169

50.588

Realisatie Opbrengst Onroerend Zaakbelasting

Gebruiker

Eigenaar


Woningen

24.693

24.693

Niet-woningen

11.729

14.496

26.225

Totaal

11.729

39.189

50.918

De opbrengst is gerealiseerd door het opleggen van de belasting kohieren in 2013. Met het vierde en tevens laatste kohier is nagenoeg 100% opgelegd. Dit is inclusief de mutaties die voortkomen uit de toegekende waardebezwaren. De correcties die voortvloeien uit deze bezwaren leiden enerzijds tot een hernieuwde belastingaanslag (baat) en anderzijds tot een creditering van de eerste aanslag (last). Door het toekennen van een waardebezwaar wordt voor één object twee keer een opbrengst geboekt. Dit veroorzaakt een bruto-effect in de belastingopbrengst. De werkelijk gerealiseerde bruto opbrengst van het belastingjaar 2013 (exclusief opbrengst voorgaande belastingjaren) bedraagt € 50,3 miljoen. De verwachte opbrengst is becijferd op ongeveer € 49,8 miljoen. Het verschil komt ongeveer overeen met de post crediteringen die betrekking heeft op 2013. Hiermee is de volledigheid van de OZB vastgesteld en verklaard. Na aftrek van het resultaat van de lasten (bezwaar en oninbaarheid) en het toevoegen van de extra opbrengsten van voorgaande belastingjaren ontstaat vervolgens een resultaat van € 0,11 miljoen dat in bovenstaande totaaltabel (netto opbrengst per belastingsoort) is gepresenteerd. Ten opzichte van 2012 ligt de verwachte opbrengst ca € 0,3 miljoen hoger. Deze stijging is veroorzaakt door de begrote tariefstijging. De begrote opbrengst is verhoogd met de consumentenprijsindex (CPI) en de geplande groei van de woningvoorraad. Afvalstoffenheffing De meeropbrengst afvalstoffenheffing bestaat uit meerdere belastingjaren, maar het belastingjaar 2013 realiseert een groot deel van de meeropbrengst ad € 0,25 miljoen. Deze meeropbrengst is ontstaan door de afwikkeling van bezwaren en het opleggen van aanslagen met terugwerkende kracht. In de onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van het aantal huishoudens en de bruto opbrengst van de afvalstoffenheffing:

Tarieven Afvalstoffenheffing

Tarief 2013

Eenpersoonshuishoudens

€ 148,20

Meerpersoonshuishoudens

€ 200,04

aantal

aantal

2013

2013

huishoudens

huishoudens Bedragen x € 1.000,--

Bedragen x € 1.000,--

Eenpersoonshuishoudens

24.869

25.492

3.686

3.927

Meerpersoonshuishoudens

41.059

40.587

8.212

8.299

Totaal

65.928

66.079

11.898

12.226

Rioolheffing De verwachte opbrengst voor het aanslagjaar 2013 is ruim € 14,5 miljoen. Evenals bij de OZB moet deze verwachting neerwaarts bijgesteld worden voor leegstand en objecten zonder rioolaansluiting (buitengebied). Gecorrigeerd voor de crediteringen sluit de verwachte opbrengst aan op de gerealiseerde opbrengst van het belastingjaar 2013. Hiermee is de volledigheid van de verantwoorde opbrengst vastgesteld. Bij rioolheffing is de post leegstand en objecten zonder rioolaansluiting te laag ingeschat waardoor het nadeel van € 0,22 miljoen ontstaat.

Opbrengst Rioolheffing

Realisatie

Begroot

Realisatie

2012

2013

2013

Afwijking t.o.v. begroting Bedragen x € 1.000,--

Rioolheffing

12.792

13.922

13.700

-222

Totaal

12.792

13.922

13.700

-222

Ten opzichte van de begroting resteert een nadeel van circa € 0,125 miljoen (zie tabel Netto opbrengst belastingsoort). Dit nadeel is een saldo dat gevormd wordt door de stijging van de gederfde opbrengst uit de objecten zonder rioolaansluiting, leegstand, crediteringen naar aanleiding van bezwaar en de opbrengst uit voorgaande belastingjaren. Financiële resultaten overige heffingen en leges In onderstaande tabel zijn de bruto resultaten op de overige heffingen en leges weergegeven: Overige heffingssoorten

Realisatie

Begroot

Realisatie

2012

2013

2013

Afwijking 2013 bedagen x € 1.000

Leges burgelijke stand

2.936

2.572

2.643

71

Bouw- en sloopvergunningen

3.912

4.987

2.483

-2.504 -87

Leges brandveiligheid

127

140

53

Leges Algemene Plaatselijke Verordeningen

340

365

371

6

Telecomwet

164

210

164

-46

Haven-, kade,- en meetgeld

374

300

380

80

Marktgelden

211

250

205

-45

5.320

5.534

5.235

-299

13.384

14.358

11.534

-2.824

Parkeerheffing Totaal

Verschillen tussen de realisatie ten opzichte van de begroting, die niet hoger zijn dan € 100.000, worden niet toegelicht in de onderstaande tekstuele uitwerking. Bouw- en sloopleges Als gevolg van de crisis op de vastgoedmarkt en in de woningbouw is er in 2013 duidelijk sprake van het achterblijven van het aantal bouwaanvragen en daarmee van de legesinkomsten; dit geldt zowel voor ‘grote’ als ‘kleine’ bouwaanvragen. Het nadeel is in 2013 opgelopen tot € 2.504.000. Parkeerheffing In 2013 zijn minder boetes opgelegd en minder parkeertickets verkocht dan geraamd. Met name de teruggang in boetes heeft geleidt tot het negatieve resultaat en is veroorzaakt doordat er minder handhavers beschikbaar waren door ziekte en vacatures.

onderwerp

Realisatie

Jaarverslag 2013

Begroot

pagina

Realisatie

124

Opbrengst Afvalstoffenheffing

Begroot

125

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Overzicht belangrijkste gemeentelijke heffingen Gemeentelijke belastingen worden geheven om een deel van de algemene uitgaven (bijvoorbeeld onroerende zaakbelasting) of om specifieke kosten (bijvoorbeeld afvalstoffenheffing) te dekken en vormt daarmee een bestanddeel van de sluitende meerjarenbegroting. Belasting / heffing Onroerende zaak belasting

Beknopte toelichting

Betreft een belasting voor het in eigendom hebben van onroerende zaken in de gemeente Arnhem. De grondslag van de belasting is de WOZ-waarde van de woning of niet-woning. Het geldende tarief voor eigenaars van woningen of eigenaars en gebruikers van niet-woningen is gebaseerd op een percentage van de WOZwaarde. De belasting wordt via een aanslag opgelegd aan iedereen die op 1 januari van het belastingjaar eigenaar of gebruiker is van een onroerende zaak.

Afvalstoffenheffing Betreft een heffing voor het inzamelen en verwerken van huishoudelijke afvalstoffen. De heffing wordt via een aanslag opgelegd aan iedereen die op 1 januari van het belastingjaar gebruiker is van een woning (waarvoor een verplichting tot inzamelen geldt). De grondslag voor de heffing is het aantal inwoners (betreft twee categorieën: eenpersoons- of meerpersoonshuishouden). De heffing is een tijdvakbelasting en komt in aanmerking voor de ontheffingsregeling. Bij verhuizing naar een woning binnen of buiten Arnhem wordt ontheffing verleend voor de resterende volle maanden, dat de inwoner verhuisd is. Zodra er nieuwe bewoners ingeschreven worden, ontvangen deze bewoners een aanslag afvalstoffenheffing voor de resterende maanden. Rioolheffing Vanaf 1 januari 2007 wordt rioolheffing geheven van de gebruikers van een perceel van waaruit water direct of indirect op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. De heffing wordt via een aanslag opgelegd aan iedereen die op 1 januari gebruiker is van een woning of niet-woning. Dat gebeurt in combinatie met de OZB en de afvalstoffenheffing. De grondslag van de belasting is een percentage van de WOZ-waarde. De rioolheffing komt niet in aanmerking voor de ontheffingsregeling (teruggave bij een verhuizing buiten Arnhem). Leges Leges zijn vergoedingen voor het genot van diensten of producten, die de gemeente levert. Dat zijn bijvoorbeeld paspoorten, uittreksels uit registers, vergunningen e.d. Daarbij geldt dat de totale opbrengst van de leges niet hoger mogen zijn dan de kosten die de gemeente voor het geheel van de legesplichtige diensten of producten maakt. De leges worden in rekening gebracht bij de aanvrager van de dienst of het product. Voor sommige leges geldt een wettelijk maximum tarief (bijvoorbeeld voor paspoorten). Parkeerbelasting Betreft een belasting voor het parkeren van een voertuig op een plaats waar volgens de belastingverordening parkeerbelasting verschuldigd is. De grondslag is de duur van het parkeren. De parkeertijd maal het tarief bepaalt de hoogte van het bedrag De belasting wordt geheven door in te loggen op een centrale computer via een GSM, het kopen van een parkeerticket of een parkeervergunning. Roerende zaakbelasting (RZB)

Betreft een belasting voor het in eigendom van roerende zaken, zoals woonboten in de gemeente Arnhem. De grondslag van de belasting is een percentage van de RZB-waarde. De belasting wordt via een aanslag opgelegd aan iedereen die op 1 januari van het belastingjaar eigenaar of gebruiker is van de roerende zaak.

Precariobelasting De precariobelasting wordt in rekening gebracht bij degene die bepaalde voorwerpen onder, op of boven de voor openbare dienst bestemde gemeentegrond heeft. De grondslag is het aantal vierkante meters dat in gebruik is. Het aantal vierkante meters maal het tarief bepaalt de te innen belasting. De belasting wordt opgelegd bij wege van aanslag. Toeristenbelasting Betreft een belasting die wordt geheven voor het houden van verblijf in de gemeente Arnhem door niet-inwoners van de gemeente Arnhem. De grondslag is het aantal overnachtingen. De belasting wordt betaald door de eigenaars van een camping, hotel, pension, vakantie-onderkomen, niet-beroepsmatig verhuurde ruimte of haven. Zij voldoen de belasting op aangifte.

De winstpotentie in de grondexploitatie wordt vanaf 2013 vanuit extra behoedzaamheidoverwegingen niet meer meegenomen in de beschikbare weerstandscapaciteit. Deze overweging is gemaakt tegen de achtergrond dat het lang zal duren voordat de vastgoed- en grondmarkt zich goed heeft hersteld De winstpotentie is kwetsbaar omdat het middelen betreft die nog niet ten gelde zijn gemaakt. Daarnaast betreft dit voornamelijk 1 winstgevend project. De winstpotentie wordt weer meegenomen als er meer generiek op diverse projecten winstpotentie gaat ontstaan. Het beleid van de gemeente Arnhem is gericht op een pro-actieve risicosturing, waarbij voortdurend de relatie met de beschikbare weerstandscapaciteit in ogenschouw wordt genomen. Het doel is daarbij om niet iedere tegenvaller direct van invloed te laten zijn op het lopende beleid, waardoor de reguliere dienstverlening niet in het gedrang komt. De minimale norm voor het weerstandsvermogen is vastgesteld op een zekerheidspercentage van 75%. Wanneer de gemeente onder deze norm komt, is aanzuivering van de reservepositie vereist. Komt de reservepositie boven de norm, die geldt bij een zekerheidspercentage van 90%, dan kunnen reserves worden aangewend voor dekking van (nieuw) beleid. Benodigde versus beschikbare weerstandscapaciteit Het weerstandsvermogen geeft de mate aan waarin de gemeente Arnhem in staat is om financiële en budgettaire tegenvallers op te vangen. Confronteren we de beschikbare weerstandscapaciteit van € 52,6 miljoen met de berekende benodigde weerstandscapaciteit van € 54,6 miljoen (90%) en € 49,2 miljoen (75%), blijkt dat de gemeente, bij het opmaken van deze jaarrekening, bij een zekerheidspercentage van 75% over voldoende weerstandsvermogen beschikt. Ten opzichte van de 75%-grens is er sprake van € 3,4 miljoen ruimte. In het raadsvoorstel bij het Jaarverslag 2013 wordt alsnog voorgesteld om € 2 miljoen te onttrekken aan de Algemene Reserve. € 1 miljoen ten behoeve van ICT en € 1 miljoen ten behoeve van de nieuwe participatiewet. Dit verlaagd de ruimte tot € 1,4 miljoen.

onderwerp

De benodigde weerstandscapaciteit wordt bepaald door de omvang en impact van de risico’s. Onder beschikbare weerstandscapaciteit verstaan wij de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om risico’s te kunnen dekken. De hoogte van de beschikbare weerstandscapaciteit wordt bepaald door de reserves van de gemeente, o.a. de algemene reserve, de bestemmingsreserves grondexploitatie en strategische projecten.

Jaarverslag 2013

Het weerstandsvermogen geeft de mate aan waarin de gemeente Arnhem in staat is om financiële en budgettaire tegenvallers op te vangen. Dit zonder dat dit leidt tot een directe aanpassing van het beleid. Het weerstandsvermogen wordt berekend door de benodigde weerstandscapaciteit, de risico’s, af te zetten tegen de beschikbare weerstandscapaciteit, de middelen. In de nota ‘weerstandsvermogen en risicomanagement’ is vastgelegd dat ten aanzien van de risico’s een zekerheidspercentage wordt gehanteerd van 75-90%.

pagina

Inleiding Op 13 februari 2006 is de beleidsnota ‘Weerstandsvermogen en risicomanagement’ vastgesteld. De beleidsnota omvat de vastgestelde beleidslijn geredeneerd vanuit het wettelijk kader ‘Besluit begroting en verantwoording’ en de Verordening financieel beleid en beheer gemeente Arnhem over het gewenst geachte niveau van het weerstandsvermogen.

126

4.2 Weerstandsvermogen

127

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Tabel: benodigd versus beschikbaar Benodigde weerstandscapaciteit

MJPB 2013-2016 90%

75%

Turap 2-2013 90%

75%

Jaarrekening 2013 90%

75% x € 1.000,--

Gemeentebrede risico's

22.983

20.075

21.700

18.788

27.834

25.344

Risico's grondexploitatie

34.344

31.205

32.675

30.144

25.508

22.904

Grote projecten niet zijnde grondexploitatie

2.880

2.689

2.454

1.714

1.291

948

Benodigde weerstandscapaciteit

60.207

53.969

56.829

50.646

54.633

49.196

Beschikbare weerstandscapaciteit

MJPB 2013-2016

Turap 2-2013

Jaarrekening 2013

Algemene reserve

35.335

33.854

44.160

Algemene bedrijfsreserves

2.280

0

0

Weerstandscapaciteit Grondbedrijf

16.613

13.461

5.381

813

926

3.029

55.041

48.241

52.570

MJPB 2013-2016

Turap 2-2013

Jaarrekening 2013

Begroting Beschikbare weerstandscapaciteit

Benodigd versus beschikbaar

Verschil

Raadsvoorstel jaarverslag 2013 effect 2014

90%

75%

90%

75%

90%

75%

-5.166

1.072

-8.588

-2.405

-2.063

3.374

Jaarrekening 2013 90%

75%

Dotatie Bestemmingsreserve ICT

-1.000

Dotatie Bestemmingsreserve WWB Werkdeel

-1.000 -4.063

1.374

Het weerstandsvermogen is aanzienlijk verbeterd ten opzichte van de MJPB 2013-2016 en Turap 2-2013. Deze verbetering is vooral het gevolg van twee majeure ontwikkelingen in 2013: • Een verbetering van de vermogenspositie. Het resultaat 2013 is beter dan in MJPB 2013-2017 en Turap was voorspeld. • Een vermindering van de benodigde weerstandscapaciteit voor het grondbedrijf. Deze twee ontwikkelingen compenseren ruimschoots de toename van de benodigde capaciteit voor de gemeentebrede risico’s. Benodigde weerstandscapaciteit Voor het bepalen van de benodigde weerstandscapaciteit is inzicht nodig in de omvang en de achtergronden van de actuele risico’s. Deze risico’s zijn zo breed mogelijk geïnventariseerd. Niet alle risico’s doen zich echter tegelijkertijd en in volle omvang voor. Bij de berekening van de totale mogelijke “schadelast” van het brede palet aan risico’s wordt hiermee rekening gehouden. Daarnaast is het zo dat het ook niet nodig is om de berekende schadelast volledig af te dekken. In de beleidsnota “weerstandsvermogen en risicomanagement” zijn zekerheidsnormen bepaald. In deze nota is opgenomen dat

128

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

een zekerheidspercentage wordt gehanteerd van 75-90%. Een zekerheidsnorm van 90% wil zeggen dat met een zekerheid van 90% een bedrag (in dit geval h 54,6 miljoen) voldoende is om de risico’s die daaraan ten grondslag liggen op te vangen. Inventarisatie van de risico’s en de benodigde weerstandscapaciteit In deze paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing wordt onderscheid gemaakt tussen de gemeentebrede risico’s en de risico’s die voortvloeien uit de grondexploitatie en grote projecten (zie ook paragraaf grondbeleid). In de volgende tabel is samenvattend de ontwikkeling van de benodigde weerstandscapaciteit opgenomen. Tabel: Benodigde weerstandscapaciteit MJPB 2013-2016

Turap 2-2013

Jaarrekening 2013

90%

75%

90%

75%

Gemeentebrede risico's

22.983

20.075

21.700

18.788

27.834

25.344

Grondexploitatie projecten

30.497

27.924

27.571

25.797

22.096

19.989

1.747

1.481

3.004

2.547

3.412

2.915

Grondexploitatieprojecten in voorbereiding Erfpachten Risico's grondexploitatie Grote projecten niet zijnde grondexploitatie Benodigde weerstandscapaciteit

90% 75% bedragen x € 1.000,--

2.100

1.800

2.100

1.800

0

0

34.344

31.205

32.675

30.144

25.508

22.904

2.880

2.689

2.454

1.714

1.291

948

60.207

53.969

56.829

50.646

54.633

49.196

Gemeentebrede risico’s Het risicoprofiel is voortdurend aan verandering onderhevig. Uit de bovenstaande tabel blijkt dat de benodigde weerstandscapaciteit voor de gemeentebrede risico’s bij 75% met € 5,3 miljoen is gestegen t.o.v. de MJPB 20132016 en met € 6,6 miljoen t.o.v. Turap 2-2013. De verandering in de benodigde weerstandscapaciteit is het gevolg van het inventariseren van nieuwe risico’s, het treffen van beheersmaatregelen, het actualiseren van de risicoscore op basis van nieuwe inzichten en/of gebeurtenissen en veranderingen in de in- en externe omgeving. Het risicoprofiel in de MJPB 2013-2016 omvatte 94 risico’s. Dat daalde tot 86 risico’s in de Turap 2-2013 en in de huidige jaarrekening. Voor dit kleinere aantal risico’s heeft de gemeente, bij een zekerheidspercentage van 90% een aanmerkelijk hogere buffer van € 27,8 miljoen nodig en bij 75% van € 25,3 miljoen. De impact van de risico’s is dus groter geworden. Wanneer er een vergelijking wordt gemaakt met Turap 2-2013/MJPB 2014-2017 (de meest dichtbijliggende rapportagemomenten) en het nu voorliggende Jaarverslag 2013, hebben de volgende mutaties in de risico’s plaatsgevonden. In het risicoprofiel zijn 15 nieuwe risico’s toegevoegd, 15 risico’s zijn komen te vervallen en 17 risico’s zijn gewijzigd. De belangrijkste veranderingen zijn: Nieuwe risico’s (+): - mogelijk groot nadelig effect decentralisaties Jeugdzorg en AWBZ (de risico´s hiervoor opgenomen in de Turap 2-2013 zijn vervallen en dit nieuwe risico is daarvoor nu opgenomen). (risicoscore 25) - mogelijk aanspraak op wachtgeld voorzieningen als gevolg van boventalligheid door de reorganisatie. (risicoscore 25) - mogelijk stijging van de lonen als gevolg van de onderhandelingen nieuwe CAO. (risicoscore 25) - mogelijk verplichtingen pensioenrechten ABP bij uitbesteding Budget Advies Centrum (risicoscore 15) - mogelijk niet ontwikkelen van kantoorlokatie K7' Arnhem Centraal. (risicoscore 15) - mogelijk in het Paradijsgebied Rijnboog onvoldoende middelen geraamd voor het verplichte archeologisch onderzoek en de gevolgen van dit onderzoek (risicoscore 12) - mogelijk extra bijdrage gemeente nodig in verband met het in gevaar kunnen komen van exploitatie Kunstbedrijf. (risicoscore 12) - mogelijk geen overeenstemming over te dragen kosten inrichting pand UWV/Eurocommerce. (risicoscore 12) - mogelijk niet of tegen lagere prijs verkopen van Museum Utrechtseweg. (risicoscore 10) Opvallend is dat bij deze opsomming twee risico’s voorkomen die verbonden zijn met de grondexploitatie (Arnhem Centraal en Paradijs). Dit zijn risico’s van projecten die niet vallen binnen de reikwijdte van de reguliere weerstandsberekening voor het grondbedrijf.

Tabel: Risicokaart Jaarverslag 2013

geld Score 5 x > € 1.000.000 Score 4: €500.000 < x < €1.000.0000 Score 3: € 200.000 > x < € 500.000 Score 2: € 50.000 > x < € 200.000 Score 1: < €50.000 Geen geldgevolgen

1 3 5 2

3 19 kans Kans 1: 10%

2 2 1 3

4 4 5 5

2 1 Kans 2: 30%

1 1 Kans 3: 50%

1

4 5 4 4

1 1

2 Kans 4: 70%

De geïnventariseerde risico’s zijn als volgt in te delen naar beleidssector en naar type.

Classificatie risico's naar sector en type

risico's zorg risico's algemeen risico's participatie risico's RO en vastgoed risico's cultuur/sport/onderwijs risico's publieke dienstverlening risico's openbare ruimte totaal

Benodigde weerstandscapaciteit (90%)

42% 17% 14% 8% 8% 6% 5% 100%

niet behalen bezuinigingstaaksteling 43% minder inkomsten 13% meer personeelskosten 13% De geïnventariseerde risico’s zijn als volgt in te delen naar beleidssector en naar type. beroep verbonden partijen 9% minder opbrensten leningen 8% schade 4% claims van derden 3% overig 7% totaal 100%

Kans 5: 90%

onderwerp

In onderstaande risicokaart zijn deze 86 risico’s gerangschikt op basis van risicoscore: In onderstaande risicokaart zijn deze 86 risico’s gerangschikt op basis van risicoscore: Tabel: Risicokaart Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

Vervallen risico’s (-): Vervallen risico’s (-): verdeelsleutel AWBZ, Uitvoeringskosten AWBZ, Decentralisatie Jeugdzorg, WMO Landelijke - Landelijke verdeelsleutel AWBZ,zorg. Uitvoeringskosten AWBZ,inDecentralisatie Jeugdzorg, WMO herinrichting herinrichting langdurige (is nu opgenomen nieuw risico Decentralisatie Jeugdzorg/AWBZ) langdurige (is nu opgenomen in nieuw Decentralisatie Jeugdzorg/AWBZ) Lonenzorg. stijging pensioenpremies (heeftrisico zich niet voorgedaan). (risicoscore 25) - Lonen stijging pensioenpremies (heeft zich niet voorgedaan).is(risicoscore 25) Reorganisatie (gevolg loongaranties boventalligheid nu in de begroting opgenomen). (risicoscore 20) - Reorganisatie (gevolg loongaranties boventalligheid is nu in de begroting opgenomen). (risicoscore 20)(risicoscore WMO open-einde regeling (kan nu binnen de bestaande budgetten worden opgevangen) - WMO16) open-einde regeling (kan nu binnen de bestaande budgetten worden opgevangen) (risicoscore 16) - Verzelfstandiging werkmaatschappijen proceskosten (GMA is(GMA verzelfstandigd) (risicoscore 12) Verzelfstandiging werkmaatschappijen proceskosten is verzelfstandigd) (risicoscore 12)

pagina

Gewijzigderisico’s risico’s Gewijzigde (-):(-): gewijzigde prognose op wegvallende financiering regiogemeente op de formatie BudgetCentrum Advies Centrum - gewijzigde prognose op wegvallende financiering regiogemeente op de formatie Budget Advies ivm. ivm. toegekende formatie in begroting en aangepaste verwachting omtrent uitbesteding. toegekende formatie in begroting en aangepaste verwachting omtrent uitbesteding. (van risicoscore 25 naar (van risicoscore 25 naar 20) 20)

129

Gewijzigde (+): Gewijzigderisico’s risico’s (+): - mogelijk groter groter risico m.b.t. behalen eigen bezuinigingstaakstelling decentralisatie Jeugdzorg enJeugdzorg Wmo en mogelijk risico niet m.b.t. niet behalen eigen bezuinigingstaakstelling decentralisatie (van risicoscore naar 20) 6 naar 20) Wmo (van6risicoscore mogelijk op rente oplopen rente onderhanden werk i.v.m. vertraging cultuur in Rijnboog, - mogelijk groter groter risico oprisico oplopen onderhanden werk i.v.m. vertraging cultuur in Rijnboog, kunstencluster. (van risicoscore kunstencluster. (van risicoscore 10 naar 10 15)naar 15) mogelijk risico op budgetoverschrijdingen armoedebeleid. (risicoscore 20) - mogelijk grotergroter risico op budgetoverschrijdingen armoedebeleid. (risicoscore 20)

130

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Over de spreiding van de risico’s over de beleidssectoren en typen kan het volgende worden gezegd (zie ook voor specifieke omschrijving grote risico’s tabel ≥ 15). Relatief het grootst zijn de bijdragen van de risico’s met betrekking tot de decentralisatie van de taken en budgetten m.b.t. zorg en participatie. In de overgangsfase naar een nieuw regiem met door het Rijk gekorte budgetten zijn aanzienlijke buffers van groot belang. Er moet rekening mee worden gehouden dat het langer duurt om tot het gewenste lagere uitgavenplafond te komen. Bij risico’s algemeen gaat het vooral om mogelijk minder inkomsten uit leningen en mogelijke hogere personeelskosten. Bij RO en vastgoed zitten de risico’s vooral in de categorieën claims van derden en minder inkomsten. Een wisselend beeld laat zien de categorie cultuur/onderwijs/sport. Hier spelen risico’s m.b.t. mogelijke overschrijding van budgetten, mogelijk beroep van verbonden partijen om tekorten aan te vullen en minder inkomsten. Bij publieke dienstverlening zien we risico’s m.b.t. minder inkomsten en personeelsbudgetten. Mogelijke schadeposten en lagere opbrengsten komen veel voor bij openbare ruimte. Uit de inventarisatie van risico’s zijn zoekrichtingen voortgekomen voor nieuwe risico’s. Het betreft vooral risico’s m.b.t. inkomsten uit vastgoed, frictiekosten m.b.t. sportbedrijf en MSSA, frictiekosten bij projecten en een verdere verfijning van de risico’s in het participatieveld. In de beleidsnota weerstandsvermogen zijn afspraken gemaakt over welke risico’s in de beleidscyclusdocumenten aan de Raad worden gerapporteerd. Het gaat om risico’s met een risicoscore gelijk aan of groter dan 15, de risico’s rechtsboven in de risicokaart. Deze worden in onderstaande tabel gerangschikt op “percentage invloed” (mate waarin risico bijdraagt in de totale benodigde weerstandscapaciteit) en nader toegelicht. Tabel: risico’s > 15 Risicogebeurtenis


Kans Geld

Risicos geld (Max) core

Invloed (%) simulatie

Decentralisaties Jeugdzorg/AWBZ Als gevolg van de decentralisaties AWBZ en Jeugdzorg worden middelen vanuit het Rijk overgedragen en kunnen mogelijk de nieuwe taken en verantwoordelijkheden niet binnen de overgedragen budgetten worden uitgevoerd.

5

5

25

10.500.000

42,1

Presikhaaf bedrijven Subsidies op de gemeenschappelijke regeling Presikhaaf worden verminderd. Dit dient gecompenseerd te worden door verbetering van het operationele resultaat .De verbetering van het resultaat zal gevonden moeten worden in vergroting van het aantal plaatsingen, kostenbesparingen en het op afstand zetten van bedrijven met eigen producten. De gemeente loopt hierbij risico.

3

5

15

6.500.000

7,3

Leningen� Jaarlijks wordt voor ca. € 80 mln. aan leningen opnieuw gefinancierd. Als gevolg van de marktontwikkelingen kan de gemeente Arnhem geconfronteerd worden met een hoger rentepercentage. Deze hogere rentelast kan niet direct worden doorberekend in de interne rekenrente ivm de afspraak deze rente vierjaarlijks vast te stellen.

4

5

20

3.200.000

5,0

Lonen stijging CAO� De CAO voor ambtenaren liep per 1-1-13 af en vanaf dat moment zijn er onderhandelingen over de nieuwe CAO. In de berekening van de looncompensatie is een mogelijke stijging vooralsnog niet meegenomen.

5

5

25

2.000.000

4,0

Reorganisatie wachtgeld� Als gevolg van de reorganisatie is er boventalligheid ontstaan, waarbij afspraken in het sociaal plan zijn gemaakt m.b.t. loongaranties. � Het sociaal plan loopt af op 1-1-2-17. De kans bestaat dat er op dan moment nog circa 30 personen resteren welke aanspraak kunnen doen op wachtgeld voorzieningen.

5

5

25

1.500.000

4,0

Armoedebeleid � Bij ongewijzigd beleid stijging van de uitgaven voor het Armoedebeleid doordat meer mensen een beroep doen op de Armoedeagenda met budgetoverschrijdingen tot gevolg. Daarnaast bestaat het risico dat de ingeboekte bezuinigingen niet in zijn geheel worden gerealiseerd.

5

4

20

817.000

2,5

Lokatie K7' Arnhem Centraal� Het ontwikkelen van deze lokatie is zeer complex en omgeven met risico’s rond verwerving van benodigde gronden, omvang uitgeefbaar terrein, parkeervoorzieningen en afzet van gronden met kantoorbestemming. Het risico bestaat dat de kantoorontwikkeling op deze lokatie niet wordt gerealiseerd�

3

5

15

1.480.000

2,2

WWB Het Rijk baseert de vaststelling van het budget op aantal prognoses, zoals de ontwikkeling van het aantal WWBklanten landelijk en de ontwikkeling van de prijs per uitkering. De vaststelling van het Rijksbudget gebeurt o.a. op basis van de klantenaantallen die voor Arnhem kunnen afwijken van het landelijk gemiddelde. Dit kan een nadelig resultaat opleveren. Daarnaast kan de verrekening van de MAU/IAUW-bedragen nadelig uitwerken op de vaststelling van de budgetten. Ook voor de gemiddelde uitkering geldt dat zij gebaseerd is op een verwachting van de effecten van het Rijksbeleid en de economische ontwikkelingen. Een belangrijke onzekerheid in de budgetten wordt veroorzaakt door een relatief hoge prijs per uitkering die voor 2013 door het Rijk is doorberekend. De vraag is of door het Rijk ook voor 2014 een dergelijke hoge prijs wordt gehanteerd.� �

3

5

15

2.000.000

2,2

131

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Tabel: risico’s > 15 Risicogebeurtenis


Kans Geld

Risicos geld (Max) core

Invloed (%) simulatie

Budgetadviescentrum (uitbesteding) Als gevolg van het wegvallen van activiteiten t.b.v. andere gemeenten ontstaan er aanvullende kosten. Door het uitstellen van het besluit omtrent de uitbesteding wordt de organisatie geconfronteerd met extra uitvoeringskosten.

5

4

20

675.000

2,0

Nog te voorziene dekking Rijksbezuinigingen � Nog te voorziene dekking voor mogelijk effect van Rijksbezuinigingen. Het Rijk bezuinigt 6 miljard. Dit zou voor de gemeenten in totaal een inkomstennadeel met zich mee kunnen brengen van ca. 3 miljard. Dat betekent voor Arnhem ca. 3 miljoen. In de begroting is al rekening gehouden met een inkomstendaling van 2 miljoen. Voor een 1 miljoen wordt een voorlopige oplossing gevonden in het weerstandsvermogen.

5

5

25

1.000.000

2,0

Moerriool In het risicoprofiel was rekening gehouden met een zeer substantieel risico van het Moerriool. Inmiddels is het tijdelijk herstel van het riool op de meest risicovolle plaatsen uitgevoerd. Daarmee is het risico nog niet weggenomen aangezien de zwakke plekken nog moeten worden weggenomen. Pas na het definitief herstel van het riool zal het risico verder dalen. Het risico in financiële zin wat nu is opgenomen bestaat uit een inschatting van de kosten bij een calamiteit (schade, extra herstel kosten ed.) en de noodzaak de investering eerder uit te voeren dan 2015.

3

5

15

1.655.000

1,9

Niet behalen eigen bezuinigingstaakstellingen Niet behalen eigen bezuinigingstaakstellingen Decentralisatie Jeugdzorg en Decentralisatie Wmo vanaf 2015. Deze bezuinigingen moeten gevonden worden binnen middelen die - zoals nu voorzien - m.i.v 2015 overkomen vanuit het Rijk . Het grootste risico is dat het Rijk beperkende voorwaarden oplegt op het gebied van de rechtmatige besteding van deze middelen (zie voorbereidende wetgeving mbt. het Sociaal Deelfonds mbt. de jaren 2015-2017). Bij het realiseren van deze bezuinigingen bestaat het risico dat deze in de jaren niet gerealiseerd kunnen worden, omdat deze als niet-rechtmatige besteding moeten worden afgedragen aan het Rijk. � � Bouwleges� Een prognose geven van verwachte bouwleges is op basis van beschikbare planningen niet nauwkeurig te geven. �

5

4

20

835.000

1,7

5

4

20

800.000

1,6

Budgetadviescentrum (verplichting pensioenrechten)� Bij de uitbesteding van de schulddiensverlening moet rekening gehouden worden met verplichtingen Pensioenrechten ABP voor een bedrag van €390.000. Deze lasten zijn niet inbegrepen in het aanbestedingsbedrag. Informatie van het ABP heeft duidelijk gemaakt dat er een grote waarschijnlijkheid is dat deze kosten zich voordoen..

5

3

15

390.000

1,6

Ondergronds Afval Transport De bestemmingsreserve die bij de start van het project is gecreëerd is met name als gevolg van lagere opbrengsten ontoereikend. De opbrengstenderving is een gevolg van vertraging en vermindering van de realisatie van aansluitingen en een lager afvalvolume dan geprognosticeerd (met name minder opbrengsten uit papier).�

5

4

20

760.000

1,5

Cultuur in Rijnboog Culturele activiteiten - cultuur in Rijnboog (kunstencluster): Door eventuele vertraging in de uitvoering loopt de rente op onderhanden werk op.

5

3

15

300.000

0,8

Bezuiniging Onderwijs Huisvesting De korting van het Rijk op onderwijshuisvesting van € 2,5 kan mogelijk voor een deel niet worden geeffectueerd.

5

3

15

330.000

0,7

Leegstand bedrijfspanden (belastingopbrengst) Door de economische recessie neemt de leegstand toe van bedrijfspanden. Dit kan een negatieve invloed hebben op de belastingopbrengst

5

3

15

200.000

0,5

Naast dit overzicht zijn er evenwel ook nog andere risico’s, die alhoewel ze een score hebben van <15 wel een belangrijke invloed hebben. Dat zijn de volgende risico’s: Pand UWV/Eurocommerce - mogelijk ontstaat er geen overeenstemming over het geschil over inrichting pand UWV/Eurocommerce. (risicoscore 12) Participatiebudget - het participatiebudget daalt fors en snel. Het risico is aanwezig dat de eerder ingezette ombuigingen niet of niet tijdig worden gerealiseerd waardoor frictiekosten ontstaan. (risicoscore 12) Paradijsgebied - mogelijk in het Paradijsgebied Rijnboog onvoldoende middelen geraamd voor het verplichte archeologisch onderzoek. (risicoscore 12) Kunstbedrijf - mogelijk extra bijdrage gemeente nodig in verband met het in gevaar kunnen komen van exploitatie Kunstbedrijf. (risicoscore 12) Risico’s Grondexploitatie- en grote projecten (zie ook paragraaf grondbeleid) Ruimtelijke projecten zoals grondexploitaties, grote infrastructurele werken en herontwikkeling van stadsdelen zijn altijd omgeven met risico’s. Risico’s van operationele aard, strategische risico’s maar zeker ook exogene risico’s, zoals de huidige economische omstandigheden, waarop de gemeente niet of nauwelijks kan sturen. Op de lopende projecten worden regelmatig analyses uitgevoerd om risico’s te identificeren die het bereiken van de projectdoelen in de weg kunnen staan. Daar hoort ook bij het formuleren en doorvoeren van maatregelen om de effecten van die risico’s voor het project te verkleinen.

132

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Daarnaast worden risico’s en onzekerheden rond de begrote inkomsten en uitgaven, maar ook rond de projectplanningen binnen bandbreedtes op basis van simulatie gekwantificeerd in de benodigde weerstandscapaciteit . Voor een uitgebreidere omschrijving en verklaring van de risico’s, de financiële positie, de ontwikkeling van de benodigde weerstandscapaciteit en scenario’s van het grondbedrijf wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid. Tabel: Risico’s Grondexploitatie- en grote projecten niet zijnde grondexploitatie MJPB 2013-2016

Grondexploitatie projecten Grondexploitatieprojecten in voorbereiding Erfpachten Risico's grondexploitatie Grote projecten niet zijnde grondexploitatie Benodigde weerstandscapaciteit

Turap 2-2013

Jaarrekening 2013

90%

75%

90%

75%

90% 75% bedragen x € 1.000,--

30.497

27.924

27.571

25.797

22.096

19.989

1.747

1.481

3.004

2.547

3.412

2.915

2.100

1.800

2.100

1.800

0

0

34.344

31.205

32.675

30.144

25.508

22.904

2.880

2.689

2.454

1.714

1.291

948

37.224

33.894

35.129

31.858

26.799

23.852

Het meest risicovolle deel van een grondexploitatie wordt gevormd door de opbrengsten. Het gaat dan om de hoogte van de grondopbrengsten, maar ook om het moment waarop die inkomsten daadwerkelijk worden gerealiseerd. Van de nog in de komende 16 jaar te realiseren opbrengsten ad € 272 miljoen heeft € 222 miljoen betrekking op de woningbouw, 35 miljoen op bedrijven, 5 miljoen op kantoren en 9 miljoen op winkels/horeca. Ten opzichte van de FJP 2012 en Turap 2-2013 daalt de benodigde weerstandscapaciteit met ruim € 8 miljoen (€ 2 miljoen hiervan heeft te maken met een afgewikkeld geschil met erfpachthouders over omzetten van erfpacht in een koopovereenkomst). De benodigde weerstandscapaciteit ultimo 2013 komt uit op € 26,8 miljoen bij een zekerheidspercentage van 90 en € 23,9 miljoen bij 75 procent. Hierbij is rekening gehouden met mogelijk -7,5% lagere opbrengsten uit woningbouw, d.w.z. een benodigde buffer van ongeveer 17 miljoen. Om de uitkomsten van de simulatie, het gewenste weerstandsvermogen van € 26,8 miljoen, betekenis te geven en de noodzaak te onderstrepen van een weerstandscapaciteit die aansluit op het risicoprofiel van de gehele portefeuille schetsen we hieronder enkele nog meer behoedzame scenario’s, in overeenstemming met de aanbevelingen uit de audit op de grondexploitatie. Naarmate de geraamde opbrengsten verder in de toekomst zijn gepland zijn er meer mogelijkheden om met maatregelen de opbrengsten daadwerkelijk te realiseren. Het risicoprofiel verandert derhalve in de loop van de tijd. Indien de in de grondexploitatie geraamde grondopbrengsten in de eerste vijf jaar met 10% en de opbrengsten in de volgende zeven jaar met 5% zouden dalen ten opzichte van de aannames in de simulatie, dan vraagt dat € 16 miljoen extra weerstandsvermogen. Veronderstellen we dat de geraamde opbrengsten voor de gehele portefeuille met 3 jaar vertraging worden gerealiseerd dan neemt de gewenste weerstandscapaciteit extra toe met € 16 miljoen. Treden in extreme omstandigheden beide scenario’s in combinatie op dan komt de gewenste weerstandscapaciteit uit op rond € 59 miljoen. Beschikbare weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit middelen die kunnen worden ingezet voor het afdekken van negatieve financiële effecten als gevolg van risico’s die manifest zijn. De beschikbare weerstandscapaciteit ziet er als volgt uit.

133

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Tabel: beschikbare weerstandscapaciteit Beschikbare Weerstandscapaciteit

Totaal bedragen x € 1.000,--

Algemene reserve per 31-12-2012

40.473

Begrote lasten Algemene Reserve in 2013

-100

Begrote baten Algemene Reserve in 2013

1.226

Resultaat 2013

2.561


44.160

BR Grondexploitatie

0

BR Voorstudies

0

BR Strategische posities

0

Toelomstige winstpotentie Grondbedrijf

0

Netto contante waarde toekostige ISV bijdragen

5.381

Weerstandscpaciteit Grondbedrijf

5.381

Toevoeging van 2% rente over de stand per 1-1

832

Toevoeging AR ingroei naar 90% weerstandsvermogen

462

Toevoeging AR 2013 vrijval kapitaallasten voor de verplaatsing van De Boei

197

Toevoeging AR 2013 tbv rampenoefening Weerstandsvermogen 75%

5 1.226

Kasschuif

-219

Verzelfstandiging Gemeentemusea Arnhem (vorming eigen vermogen)

-400

Strikt onvermijdbaar 2014

654

Onvoorzien 2014

272

Begroting 2014 Beschikbare weerstandscapaciteit

3.029 52.570

Met deze middelen kunnen de tegenvallers bekostigd worden. De overige bestemmingsreserves, de stille reserves, de onbenutte belastingscapaciteit en vanaf 2013 de toekomstige winstpotentie Grex worden niet meegenomen voor het bepalen van de beschikbare weerstandscapaciteit. De beschikbare weerstandscapaciteit bedraagt € 50,6 miljoen. Dit is ten opzichte van de Turap 2-2013 een toename van ca. € 2,3 miljoen. De belangrijkste oorzaak hiervan is dat het bedrijfsresultaat over 2013 is veel gunstiger was dan waarmee in de Turap is gerekend.

134

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Hieronder worden de verschillende onderdelen nader uiteengezet. Algemene reserve In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de algemene reserve weergegeven. Tabel: Algemene reserve Algemene reserve bedragen x € 1.000,--


40.473

Begrote mutaties 2013 uit de Algemene reserve Toevoeging van 2% rente over de stand per 1-1

554

Vrijval kapitaallasten voor de verplaatsing van De Boei

205

Ingroei naar 90% weerstandsvermogen Amendement "Niet korten op de Armoede-agenda"

462 -435

Rampenoefening Onderzoekskosten alternatief Valkenhuizen

5 -100

Begrote toevoeging aan vm. DBR IZ = Algemene Reserve

435

Totaal begrote mutaties 2013 uit de Algemene Reserve

1.126

Resultaat 2013

2.561


44.160

De omvang van de AR is aanzienlijk in omvang gestegen, dit is enerzijds het gevolg van de maatregelen getroffen in de Interventienota 2012 en anderzijds het gevolg van het verbeterde resultaat. BR Grondexploitatie, BR Voorstudies en BR Strategische projecten Deze reserves hebben nog geen specifieke doelbestemming en worden derhalve wel betrokken in de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit. De BR grondexploitatie, de BR voorstudies en de BR strategische posities zijn momenteel nihil (zie paragraaf 4.7 Grondbeleid). ISV-middelen De gemeente Arnhem ontvangt ISV-middelen. De zekere toekomstige ISV-middelen waar nog geen bestedingsdoelen voor zijn, kunnen worden toegerekend aan de beschikbare weerstandscapaciteit. (zie paragraaf Grondbeleid). De ISV regeling gaat ingaande 2016 ophouden te bestaan in de huidige vorm, dit heeft geleid tot een herwaardering. Het nu opgenomen bedrag zijn de bedragen zoals die de komende jaren zullen worden ontvangen € 5,4 miljoen. Onvoorzien en strikt onvermijdbaar De post onvoorzien bedraagt structureel € 272.000. Aan de post strikt onvermijdbaar wordt jaarlijks € 192.000 toegevoegd en deze is in de financiële kaders verwerkt. Deze post is voor 2013 € 654.000. Buiten de bepaling van de beschikbare weerstandscapaciteit worden gelaten: Bestemmingsreserves en stille reserves Conform de beleidsnota weerstandsvermogen: “weerstandscapaciteit en risicomanagement” worden de bestemmingsreserves en stille reserves buiten de berekening gehouden van de beschikbare weerstandscapaciteit.

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

135

Toekomstige winstpotentie grondexploitatie Op grond van de beleidsnota ‘ Weerstandsvermogen en risicomanagement’ wordt in de beschikbare weerstandscapaciteit rekening gehouden met de toekomstige winstpotentie op de GREX. In 2013 is een winstpotentie op de GREX berekend van € 7,6 miljoen. Deze winstpotentie van 7,6 miljoen in de grondexploitatie wordt vanaf 2013 tegen de achtergrond dat het lang zal duren voordat de vastgoed- en grondmarkt zich goed herstelt vanuit extra behoedzaamheidoverwegingen niet meer meegenomen in de beschikbare weerstandscapaciteit. Hier wordt dezelfde lijn gevolgd als bij het niet rekening houden van onbenutte belastingcapaciteit. Deze potentie is kwetsbaar omdat het middelen betreft die nog niet ten gelde zijn gemaakt. De winstpotentie wordt weer meegenomen als er meer generiek op diverse projecten winstpotentie gaat ontstaan.

In de MJPB 2014-2017 is voor de jaarschijf 2014 vastgesteld dat het maximale financiële kader voor strategische aankopen € 10 miljoen is. De totale waarde aan strategisch bezit mag maximaal € 50 miljoen. bedragen. Deze bedragen zijn niet gewijzigd ten opzichte van het afgelopen jaar. Ontwikkelingen vastgoedmarkt In de Najaarsrapportage Grondexploitatie 2013 is aangegeven dat de vastgoedmarkt en daarmee de grondmarkt nog steeds zwak is. Maar daar werden ook de eerste voorzichtige signalen opgemerkt dat de woningmarkt zich aan het stabiliseren is. Deze trend lijkt zich in 2014 voort te zetten, gelet op recente informatie van organisaties als NVM en het Kadaster hierover. De vraag naar woningen trekt aan en het prijsniveau van de woningen lijkt niet meer te dalen. Waar de woningmarkt dus voorzichtig positieve geluiden laat horen, zien we op de overige vastgoedmarkten nog geen substantiële verbeteringen.

onderwerp

Strategische aankopen Het grondbeleid van de gemeente is gewijzigd van actief, tenzij naar situationeel grondbeleid. Dit betekent niet dat er geen strategische aankopen meer gedaan mogen worden. Er kunnen zich ruimtelijke kansen voordoen, waarbij een belangrijk onderdeel is de afweging van de financiële risico's die met een aankoop gemoeid zijn. Door vooraf een budget ter beschikking te stellen, kan snel worden gehandeld. De koopsommen van de strategische verwervingen worden geactiveerd en worden opgenomen in de boekwaarde op de balans. Voor zover het tijdelijke beheer een tekort oplevert (kosten van beheer zijn hoger dan de opbrengsten, bijvoorbeeld huuropbrengsten) komt dit ten laste van het budget binnen de grondexploitatie voor het aanhouden van strategische posities.

Jaarverslag 2013

Grondbeleid Zicht op Gegronde Keuzes Beleidsmatig heeft in 2013 er een herijking van het grondbeleid uit 2005 (Nota Grond(ig) bezien!) plaatsgevonden. De twee belangrijkste verschillen zijn: • Er wordt nu meer uitgegaan van een situationeel grondbeleid; daar waar tien jaar geleden het kompas op een actief grondbeleid gericht stond; de keuzes die, zeker in de komende jaren, gemaakt worden zullen meer afhankelijk gesteld worden van wat in concrete situaties het meest wenselijk is om ruimtelijke ontwikkelingen van de grond te krijgen. Vooral in de eerstkomende tijd, waarin nog sprake is van een relatieve impasse in de bouw moet gezocht worden naar maatwerk om ontwikkelingen zo veel mogelijk op gang te houden en waar mogelijk te versnellen; • De crisis op de bouw-, woningen kantorenmarkt heeft ertoe geleid dat het risicobewustzijn bij ruimtelijke ontwikkelingen is gegroeid. Waar in het verleden veelal werd uitgegaan van sluitende exploitaties en (bij actief grondbeleid – d.w.z. grondbeleid waar de gemeente zèlf gronden in exploitatie neemt) van positieve saldi hebben gemeenten de afgelopen jaren verliezen moeten nemen. Zij zullen dit ook in de komende jaren waarschijnlijk nog moeten doen. Hierdoor verandert – niet zozeer feitelijk maar wel psychologisch – de positie van het grondbeleid. Grondbeleid wordt duidelijker een schakel tussen het ruimtelijk beleid, projecten en algemene financiële afwegingen in het gemeentelijk beleid. Hierdoor is het bestuurlijk en politiek gewenst inhoudelijke en financiële afwegingen beter en meer diepgaand te maken. In de herijking wordt geconstateerd dat het in feite deze twee ontwikkelingen zijn die tot nieuwe keuzes leiden. Voor het overige blijft het grondbeleid uit 2005 actueel, te meer omdat ook toen al goed is geanticipeerd op veranderingen in de wetgeving die kort na het vaststellen van de vorige nota hebben plaatsgevonden. Naast het genoemde maatwerk dat tot uitdrukking komt bij de vaststelling van bestemmingsplannen of bestemmingsplanwijzigingen – waarbij de raad via de achterliggende (deels vertrouwelijke) exploitaties beter deelgenoot wordt gemaakt van mogelijke financiële implicaties – bevat de herijking vooral voorstellen om de financiële afwegingen die aan de orde zijn rondom lopende exploitaties en de grondexploitatie als geheel tweemaal per jaar in algemene zin aan de orde te stellen. De raad heeft in een amendement besloten dat een voornemen tot het openen van een nieuwe grondexploitatie vooraf wordt afgestemd met de raad.

pagina

Inleiding Afgelopen jaar is het grondbeleid van de gemeente Arnhem herijkt. Dit heeft geleid tot de nota Zicht op Gegronde Keuzes. Belangrijkste verandering ten opzichte van de vorige nota uit 2005 is dat het motto van destijds 'Actief grondbeleid, tenzij..' verandert is naar meer situationeel grondbeleid. Deze verandering sluit meer aan bij de huidige manier van werken, namelijk maatwerk per locatie. Hierbij wordt zo goed mogelijk rekening gehouden met te bereiken doelen voor de stad, afgezet tegen de (financiële) risico's die dat met zich meebrengt. Deze accentwijziging in het grondbeleid zorgt ook voor meer transparantie in het besluitvormingsproces. De nota is hiermee de leidraad aan de hand waarvan het college van Burgemeester en Wethouders het grondbeleid vormgeeft, uitvoert en inbedt in het geheel van activiteiten die de gemeente uitvoert.

136

4.3 Grondbeleid

Voor de Oostlocaties is besloten om deze voorlopig niet actief te ontwikkelen. Dit gezien de slechte kantoren markt en de concurrentie met de centrum velden van Schuytgraaf voor wat betreft het woningbouwprogramma. Dit betekent dat deze gronden naar Niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) gaat en de winstpotentie die altijd werd voorzien voor dit project is komen te vervallen. Dit heeft geen groot effect op het jaarresultaat grondbedrijf, wel op het beschikbare weerstandsvermogen (zie paragraaf over weerstandsvermogen). In de Najaarsrapportage is geconstateerd dat er in 2017 een aanzienlijke opbrengstenpiek in de grondexploitaties aanwezig is. Een deel van de verklaring zat juist in een voorzichtige aanname voor de verkoop van kantoorkavels in Arnhem Centraal. Op deze locaties liggen kansen. De kavels zijn vrijwel gereed en op korte termijn worden verkocht. Maar grote delen van die piek kwamen ook voort uit de verwachting dat tegen die tijd de economie wel verbeterd zal zijn en daarmee hogere programma afzet. Bij de herzieningen is hier nog eens kritisch naar gekeken en hebben er aanpassingen in de projecten plaatsgevonden die ertoe leiden dat er nu een meer gelijkmatig uitgiftetempo is1. Belangrijkste wijzigingen zijn verlaging uitgifte bij Kleefse Waard, geen uitgiftes meer op Oostlocaties (zie hiervoor). Aanzienlijke verlaging detailhandels en woon programma in Rijnboog Nieuwstraat. En bij Schuytgraaf is kritischer gekeken naar een beter gedifferentieerder woonprogramma per jaar, waarbij nu in alle jaren diverse categorieën (sociaal tot duur) woningen worden aangeboden. € 60.000.000

Grondopbrengsten FJP 2012 - FJP 2013

€ 55.000.000 € 50.000.000 € 45.000.000 € 40.000.000

mln

€ 35.000.000 FJP 2012 FJP 2013

€ 30.000.000 € 25.000.000 € 20.000.000 € 15.000.000 € 10.000.000 € 5.000.000 €0 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

jaar

Al deze maatregelen dragen bij aan een beter risicoprofiel voor het grondbedrijf. (zie benodigd weerstandsvermogen) . De uitgiftepiek voor 2014 valt voor het grootste deel te verklaren door reeds gesloten uitgiftecontracten (tussen € 35 en € 40 miljoen) (o.a. bioscoop AC, gronden Hoogstedelaan, gronden in Schuytgraaf) 1

onderwerp

Bij Kleefse Waard is het nog uit te geven programma verkleind van ruim 30 ha. naar ca. 22 ha. Daarnaast is het uitgiftetempo per jaar verlaagd. Deze wijzigingen hebben mede geleidt tot de extra voorziening in het grondbedrijf voor Kleefse Waard. Echter hiermee zijn ook de risico's voor dit gebied verlaagd.

Jaarverslag 2013

In de Najaarsrapportage is reeds aangekondigd om bij de herzieningen van de grondexploitaties extra aandacht te geven aan de risico's bij Kleefse Waard, de programmering bij de Oostlocaties en aan de opbrengstenpiek in het jaar 2017.

pagina

Ontwikkeling grondbedrijf afgelopen jaar en vooruitblik komende jaren Het grondbedrijf heeft in 2013 een resultaat behaalt van g 10,3 miljoen negatief. Daarvan betreft g 1,1 miljoen het jaarlijks afboeken van de rentekosten op die gronden waarvoor nog geen grondexploitatie is vastgesteld. Vooral de voorziening bij Kleefse Waard van g 7,1 miljoen, als gevolg van het aanpassen van de uitgifteplanning en het opnieuw doorlopen van een MER procedure heeft bijgedragen aan het verlies voor het grondbedrijf. Ook het uit de markt nemen van een deel van de gronden in De Maten, in combinatie met het handhaven van het huidige concept voor dat project levert een negatief resultaat op van g 3,2 miljoen. Bij de afgesloten projecten was er een positief resultaat van g 1,9 miljoen. Grootste meevaller (g 1,2 miljoen) daarbij was de afwikkeling van de locatie Rijksweg West in Elden.

137

Als we deze algemene trend voor Nederland nader bekijken voor Arnhem, zien we deze ontwikkelingen ook terug in onze stad. De woningbouwprojecten lijken langzaam aan meer in trek te komen. Voor het gebied Paradijs bijvoorbeeld is een overeenkomst met Blauwhoed gesloten, waarbij vooral woningen worden gerealiseerd. Ook op een recent gehouden belleggers bijeenkomst blijkt dat deze instellingen vooral geïnteresseerd zijn in (binnenstedelijke) woningbouw. Ook in Schuytgraaf zijn in 2013 diverse ontwikkelingen gecontracteerd en zien we de verkopen in het laatste kwartaal van 2013 duidelijk verbeteren. Bij de overige vastgoedcategorieën zien we, net als in de rest van Nederland, nog geen duidelijke verbeteringen. Zowel voor de bedrijven- als de kantorenmarkt hebben er in 2013 geen gronduitgiftes plaatsgevonden.

Afgesloten projecten Tussentijdse winstneming Naijl kosten Vastgestelde grondexploitaties Strategisch bezit & Grondexploitatie in voorbereiding Voorstudies Overige kosten/opbrengsten t.l.v. grondexploitatie Resultaat Erfpachten

lasten -200 0 28 11.040 1.448 0 242 310

baten 1.659 0 0 0 0 0 46 815

bedragen x €1.000,totaal 1.859 0 -28 -11.040 -1.448 0 -196 505

Totaal

12.868

2.520

-10.348

Verrekening met BR Strategische positie Verrekening met Reserve

0 -10.348

De belangrijkste kostenen opbrengstenposten worden hierna op hoofdlijnen nader toegelicht. • Afgesloten projecten In 2013 zijn 7 projecten afgesloten en financieel afgewikkeld. Onder andere de projecten winkelcentrum Vredenburg, Zwaluwstraat en locatie Rijksweg West. Vooral dit laatste project heeft voor een groot (€ 1,2 miljoen) deel bijgedragen aan het positieve saldo van in totaal € 1,9 miljoen. • Vastgestelde grondexploitaties Grond- en opstalexploitaties waarop een verwacht financieel tekort zit, dienen vooraf te worden afgedekt. Dit wordt aangeduid als het voorzichtigheidsprincipe. Bij de projecten met tekorten worden voorzieningen (nadelig resultaat) getroffen om de tekorten af te dekken. Ten opzichte van vorig jaar is, ten laste van het resultaat van de grondexploitaties, de stand van de voorzieningen met € 11 miljoen toegenomen. Er zijn voor een aantal projecten (aanvullende) voorzieningen getroffen. Het betreft de projecten Kleefse Waard, De Maten, Spijkerbroek en Gele Rijdersplein. De eerste twee projecten, die voor het grootste deel zorgen voor het negatieve resultaat van het grondbedrijf, is in de voorgaande paragraaf reeds aandacht besteed (€ 10,3 miljoen). In het project Spijkerbroek zorgt een herprogrammering voor de extra voorziening (€ 0,6 miljoen). Bij het Gele Rijdersplein is de intentie om het HBS gebouw terug te brengen op het plein. Deze ontwikkeling kan niet de volledige boekwaarde goedmaken er resteert nog een bedrag van € 0,14 miljoen, waar een voorziening voor wordt getroffen. Maar in 2013 zijn er ook een drietal projecten afgesloten (Benzineverkooppunt Schuytgraaf, Spijkerdeel en Zwaluwstraat) waarbij de voorziening daadwerkelijk als verlies is genomen en daarmee zorgt voor een afname van de voorzieningen met € 10,1 miljoen. Het totaal van de voorzieningen komen daarmee uit op € 73,6 miljoen (was € 72,7 miljoen). • Strategisch bezit en grondexploitatie in voorbereiding De rentelasten (€ 1,1 miljoen) en kosten voor beheer (€ 0,3 miljoen) van de Niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) worden jaarlijks direct als kostenpost afgeboekt. Hiermee blijft er financiële ruimte om in de toekomst deze gronden eventueel te (her)ontwikkelen. In 2013 bedragen deze kosten totaal € 1,4 miljoen.

onderwerp

Resultaat grondbedrijf 2013

Jaarverslag 2013

FJP 2013

pagina

Jaarresultaat grondbedrijf 2013 Over 2013 ontstaat er een negatief resultaat voor het grondbedrijf Arnhem van € 10,3 miljoen. Zie onderstaande tabel.

138

De financiële positie van het grondbeleid / de grondexploitatie Algemeen In dit hoofdstuk worden de resultaten van de grondexploitaties op hoofdlijnen doorgenomen. In de vertrouwelijke bijlage wordt per project nader ingegaan op de wijzigingen. Het resultaat van de grondexploitaties komt tot stand door de projecten te actualiseren/herzien op het gebied van kostenramingen, opbrengstenramingen en de fasering. De parameters, die mede van invloed zijn op het resultaat zijn niet gewijzigd ten opzichte van afgelopen jaar. Een second opinion door bureau Metrum eind 2013 op de parameters van de gemeente Arnhem (kostenen opbrengsten stijgingen en rente) geeft aan dat de gemeente de parameters, zeker voor de lange termijn conservatief inschat. Bij de herzieningen van de grondexploitaties betekent dit dat op korte termijn nog steeds geen opbrengstenstijgingen voor de grondopbrengsten worden voorzien. Pas vanaf 2016 wordt jaarlijks uitgegaan van 1% opbrengstenstijging. Bij de kosten wordt wel uitgegaan van een beperkte kostenstijging (inflatie volgend). Dit resulteert in 2% t/m 2015 en daarna 3% kostenstijging. De grondopbrengsten zijn, waar nodig, wel aangepast aan actuele transacties en/of taxaties.

139

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

• Erfpachten Het netto erfpachtresultaat in 2013 bedraagt € 0,5 miljoen positief. Reserves 2013 Het grondbedrijf Arnhem heeft geen reserves meer. Alle verrekeningen in 2013 komen ten laste van de Algemene Reserve. Grondexploitatie en Weerstandsvermogen Grondexploitatie In voorgaande paragraaf is beschreven hoe tot het jaarresultaat grondbedrijf per ultimo 2013 is gekomen. Hierin zijn voor alle projecten de laatste (financiële) effecten meegenomen. Echter dit zegt nog niets over de totale omvang van alle investeringen en opbrengsten en de risico’s die daarbij voor de toekomst aanwezig zijn. Deze paragraaf gaat eerst in op de totalen van de grondexploitatie en de effecten daarop op het weerstandsvermogen voor het grondbedrijf. Grondexploitaties in voorbereiding Dit betreffen gronden e.d. waar nog geen definitieve kaders voor zijn vastgesteld, zoals Centrum-Zuid. Per ultimo 2013 bedroeg de totale boekwaarde van de nog ‘Niet in exploitatie genomen gronden’ (NIEGG) € 22,6 miljoen. Deze boekwaarde bestaat uit de volgende elementen: Voor een bedrag van circa € 8,7 miljoen betreft het bebouwde gronden. Deze panden (incl. ondergrond) zijn gewaardeerd tegen een bedrag van maximaal 80% van de oorspronkelijke aanschafprijs. De panden zijn destijds aangekocht met het oog op toekomstige projecten. In 2013 is voor ca. € 0,5 miljoen aan vastgoed verkocht. Voor een bedrag van circa € 13,9 miljoen betreft het onbebouwde terreinen. Deze gronden hebben een boekwaarde van gemiddeld € 24,- per m2. Als maximale boekwaarde voor een complex wordt een bedrag van € 100,- per m2 gehanteerd. Dit is een gemiddelde maximale residuele waarde bij een intensief stedelijk programma. Er wordt bij de waardering van deze gronden dus al gekeken naar de toekomstige nog te realiseren bestemming. De aangescherpte regels van het BBV staan dit toe, mits sprake is van ‘een reëel en stellig voornemen’ dat deze grond in de nabije toekomst zal worden bebouwd en dat dit gebaseerd moet zijn ‘op een raadsbesluit, waarin inhoud wordt gegeven aan ambitie en planperiode’. In 2013 hebben er wel een aantal mutaties plaatsgevonden: • Centrum-Zuid Olympuskwadrant en Gele Rijdersplein zijn uit de NIEGG gehaald en zijn vastgestelde grondexploitaties geworden. • De herontwikkeling Elden-Zuid, Oostlocaties, Akzo-haven en Gaardenhage (deels) toegevoegd als NIEGG- locatie omdat het niet mogelijk lijkt om deze op korte termijn te ontwikkelen. Vastgestelde grondexploitaties De winstpotentie in projecten is per ultimo 2013 € 10,4 miljoen. Deze is verlaagd ten opzichte van 2012 (€ 15,2 miljoen). Belangrijkste reden is het omzetten van Oostlocaties als potentiële winstlocatie naar NIEGG-locatie. Voor projecten met een tekort is reeds een voorziening getroffen. Deze bedraagt per 2013 € 73,6 miljoen. In de onderstaande tabel is het totaal van alle grondexploitaties weergegeven. Totaal, incl. Schuytgraaf, bedraagt de boekwaarde ca. € 83 miljoen (in 2012 € 90 miljoen). Daarnaast moeten er nog voor ca. € 202 miljoen aan investeringen plaatsvinden (in 2012 € 232 miljoen) en voor ca. € 328 miljoen aan totale opbrengsten (in 2012 € 381 miljoen). Door een daling van zowel de investeringen als de grondopbrengsten in de projecten is het risicoprofiel ten opzichte van 2012 verbeterd. Grondexploitatie Reeds Geraamde Geraamde Geraamd gemaakte toekomstige toekomstige Eindresultaat kosten kosten opbrengsten Bedragen x f 1.000,-Verwervingen -10.200 Civiele kosten -117.200 Overige kosten -29.200 Plankosten, voorbereiding, toezicht en uitvoering -44.900 Rente en kostenstijgingen -23.300 Diverse kosten -251 Grondopbrengsten 304.100 Subsidies en bijdragen 23.900 voorziening Grondexploitatie 73.598 Inzet BR Rijnboog 7.510 Totaal -163.357 -225.051 409.108 20.700 Netto contante waarde per 01.01.2014

10.400

Totaal

31-‐12-‐2013

0

0

0

Bedragen x € 1.000,-‐-‐

0 0 0 0

Weerstandsvermogen Grondexploitaties en grote projecten Ruimtelijke projecten zoals grondexploitaties, grote infrastructurele werken en herontwikkeling van stadsdelen zijn altijd omgeven met risico’s. Risico’s van operationele aard, strategische risico’s maar zeker ook exogene risico’s, zoals de huidige economische omstandigheden, waarop de gemeente niet of nauwelijks kan sturen. Jaarlijks worden de ramingen van de nog te realiseren inkomsten en uitgaven van deze projecten geactualiseerd om een solide basis voor de projectbegrotingen te verkrijgen. Maar projecten verlopen vaak anders dan op voorhand wordt verondersteld. Risico’s die optreden kunnen het financiële beeld ten opzichte van die basis aanmerkelijk wijzigen. Daarom heeft de gemeente een weerstandsvermogen nodig om die onzekerheden in financieel opzicht het hoofd te bieden. Op de lopende projecten worden regelmatig analyses uitgevoerd om risico’s te identificeren die het bereiken van de projectdoelen in de weg kunnen staan. Daar hoort ook bij het formuleren en doorvoeren van maatregelen om de effecten van die risico’s voor het project te verkleinen. Daarnaast worden risico’s en onzekerheden rond de begrote inkomsten en uitgaven, maar ook rond de projectplanningen binnen bandbreedtes op basis van simulatie gekwantificeerd in het benodigde weerstandsvermogen. Het resultaat hiervan wordt in onderstaande tabel weergegeven. Gewenst weerstandscapaciteit grondbedrijf

FJP 2013 90% Grondexploitaties Grondexploitaties in voorbereiding Erfpachten Benodigd weerstandsvermogen Grondbedrijf Grote projecten niet zijnde grondexploitatie Benodigd weerstandsvermogen

75%

FJP 2012 90%

75%

22.096 3.412 0 25.508

19.989 2.915 0 22.904

27.571 3.004 2.100 32.675

25.797 2.547 1.800 30.144

1.291

948

2.454

1.714

26.799

23.852

35.129

31.858

Bedragen x € 1.000,-

Het gewenste weerstandsvermogen ultimo 2013 komt uit op € 26,8 miljoen bij een zekerheidspercentage van € 90 en € 23,9 miljoen bij 75 procent. Hieraan ligt een simulatie van de grondexploitaties op onzekerheden rond uitgaven- en inkomstencategorieën en de planning ten grondslag. Ten opzichte van het jaarverslag 2012 daalt het benodigde weerstandsvermogen met ruim € 8 miljoen. Daarvan heeft € 2 miljoen te maken met een nu afgewikkeld geschil met erfpachthouders over omzetten van erfpacht in een koopovereenkomst. In het afgelopen jaar zijn projecten afgesloten en resultaten genomen, projecten zijn uit exploitatie genomen en ondergebracht in grondexploitaties in voorbereiding. Het volume van nog te realiseren inkomsten en uitgaven is met ruim € 26 miljoen afgenomen en de nog te verwachten uitgaven zijn met € 34 miljoen gedaald dat resulteert in een daling van het weerstandsvermogen met rond € 4 miljoen.

onderwerp

BR Voorstudies BR Strategische posities

Jaarverslag 2013

BR Grondexploitatie

31-‐12-‐2012

pagina

Ontwikkeling BR Grondbedrijf

140

Weerstandsvermogen Weerstandscapaciteit (reserve) grondbedrijf Het grondbedrijf heeft geen eigen reserves meer. Alle effecten van deze jaarrekening komen voor rekening van de Algemene Reserve. Vorige jaren zijn altijd nog wel delen van de winstpotentie binnen het grondbedrijf meegenomen voor de weerstandscapaciteit. Dat is kwetsbaar mede omdat dit middelen betreft welke nog niet ten gelde zijn gemaakt. Gezien het huidige economische tij, wordt dit jaar de toekomstige winstpotentie niet meer meegenomen als dekking in het beschikbare weerstandsvermogen (voor 2013 zou van de becijferde winstpotentie van € 10,4 miljoen € 7,6 miljoen als weerstandscapaciteit worden meegenomen). Deze afwijking van het beleid kan worden herzien als er weer meer generiek op diverse projecten winstpotentie gaat ontstaan. Wel is nog steeds een bedrag van € 5,4 miljoen beschikbaar zijnde nog niet bestede ISV-middelen.

141

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Die afname wordt veroorzaakt door het afsluiten van vastgestelde grondexploitaties van projecten als herontwikkeling Elden-Zuid, Oostlocaties, AKZO-haven en Gaardenhage (deels) en het omzetten naar nog niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG). Bijstelling van de bandbreedtes voor onzekerheden in de ramingen van de grondexploitaties op onderdelen als planning, civiele techniek en woningbouw en overige resultaten ten slotte geven een verschil van € 2 miljoen. Zoals hiervoor aangegeven bedraagt het gewenste weerstandsvermogen voor de grondexploitaties en grote projecten € 26,8 miljoen. Ongeveer de helft van dit bedrag houdt verband met gehanteerde aannames in de simulatie waarbij een meer dan gemiddelde kans van optreden van onzekerheden wordt verondersteld, bijvoorbeeld bij de opbrengsten woningbouw (- 7,5 %), de fasering, civiele werken en plankosten. Weerstandsvermogen en scenario’s Het benodigde weerstandsvermogen is berekend op de wijze waarop we dit de afgelopen jaren steeds hebben gedaan. De bij de simulatie gebruikte set van parameters is bepaald met de inbreng van expertise door alle relevante vakdisciplines. Naast onderstaande scenario's op totaalniveau voor het grondbedrijf zijn in de vertrouwelijke bijlage per project een aantal standaardscenario's weergegeven die een beeld geven van de financiële impact van die scenario's en daarmee de mogelijk risico's. Het meest risicovolle deel van een grondexploitatie wordt gevormd door de opbrengsten. Het gaat dan om de hoogte van de grondopbrengsten, maar ook om het moment waarop die inkomsten daadwerkelijk worden gerealiseerd. Van de nog te realiseren opbrengsten ad € 272 miljoen heeft € 222 miljoen betrekking op de woningbouw. Gespreid in de tijd wordt jaarlijks in de eerste vijf jaar ca € 20 miljoen geraamd, de zeven volgende jaren ca. € 16 miljoen en de jaren daarna ca € 4 miljoen. In onderstaande grafische weergave wordt dit zichtbaar. 25.000.000

20.000.000

15.000.000

woningbouw 222 mln bedrijven 35 mln kantoren 5 mln winkels horeca 9 mln

10.000.000

5.000.000

0 2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

De gemeente heeft op de opbrengsten en de fasering maar beperkte sturingsmogelijkheden tot haar beschikking. Daarom is een weerstandsvermogen nodig. Om de uitkomsten van de simulatie, het gewenste weerstandsvermogen van € 26,8 miljoen, betekenis te geven en de noodzaak te onderstrepen van een weerstandsvermogen dat aansluit op het risicoprofiel van de gehele portefeuille schetsen we hieronder enkele nog meer behoedzame scenario’s, in overeenstemming met de aanbevelingen uit de audit op de grondexploitatie. Naarmate de geraamde opbrengsten verder in de toekomst zijn gepland zijn er meer mogelijkheden om met maatregelen de opbrengsten daadwerkelijk te realiseren. Het risicoprofiel verandert derhalve in de loop van de tijd. Indien de in de grondexploitatie geraamde grondopbrengsten in de eerste vijf jaar met 10% en de opbrengsten in de volgende zeven jaar met 5% zouden dalen ten opzichte van de aannames in de simulatie, dan vraagt dat € 16 miljoen extra weerstandsvermogen. Veronderstellen we dat de geraamde opbrengsten voor de gehele portefeuille met 3 jaar vertraging worden gerealiseerd dan neemt het gewenste weerstandsvermogen toe met € 16 miljoen. Treden in extreme omstandigheden beide scenario’s in combinatie op dan komt het gewenste weerstandsvermogen op rond € 59 miljoen.

Het resultaat 2013 op de financieringsfunctie is als volgt opgebouwd: Progr. Financiering R09 Resultaat financiering langlopende leningen, stadsbank en vlottende financiering R09 Resultaat financiering woningbouw R09 Resultaat deelneming BNG Totaal Resultaat

Bedrag V/N Bedragen x € 1.000,--

15.607

V

0 740

V

16.347

V

Afgezet tegen het begrote resultaat in de MJPB voor 2013 van € 11,6 miljoen voor de producten R0901 (financiering, € 11 miljoen) en R0906 (beleggingen en verzekeringen, onderdeel beleggingen, € 0,6 miljoen) is sprake van een extra positief resultaat van € 4,7 miljoen. Dit extra resultaat wordt als volgt verklaard: Progr. Financiering R09 Resultaat vaste financiering R09 Resultaat kortlopende financiering R09 Dividend BNG Totaal Resultaat

Bedrag V/N Bedragen x € 1.000,--

4.106

V

515

V

169

V

4.790

V

Het voordelig resultaat op de vaste financiering wordt voor € 3 miljoen verklaard door minder vergoeding van rente aan reserves dan begroot, voor € 0,5 miljoen door rentevoordelen (meer rente ontvangen/doorberekend dan betaald, wederom ten opzichte van de begroting) en voor € 0,6 miljoen door lagere kosten voor financiële dienstverlening en afsluitkosten van leningen.

onderwerp

Resultaten van de activiteit treasury De primaire doelstelling van de treasury is een optimale financiering van de binnen de gemeentelijke organisatie noodzakelijke volumes van geldstromen. Concreet: minimalisering van rentelasten en in geval van uitgezette geldmiddelen een zo hoog mogelijk rendement behalen binnen de wettelijke kaders. Dit vereist alert reageren op ontwikkelingen in de financiële markten. Voor kortlopende financiering trekt de gemeente geld aan bij banken en (via geldmakelaars) bij andere partijen die voor korte looptijden geld beschikbaar stellen. Als vangnet is bij de Bank Nederlandse Gemeenten een arrangement gesloten, waardoor de gemeente altijd de beschikking heeft over voldoende kasgeld. Langlopende financiering wordt aangetrokken van vooral binnen- en buitenlandse banken.

Jaarverslag 2013

• resultaten van de activiteit treasury; • financieringsvolume; • ● kasgeldlimiet; • renterisiconorm; • risicomanagement financiering; • overige risico’s.

pagina

Inleiding In deze paragraaf financiering worden enerzijds het gevoerde beleid in de financieringsfunctie en anderzijds het resultaat daarvan in 2013 toegelicht. De werkzaamheden zijn alle binnen de kaders van het treasurystatuut uitgevoerd. De volgende onderwerpen worden behandeld:

142

4.4 Financiering

Reserves en voorzieningen als financieringsbron Voorzieningen: 0% Reserves: - Rente : 0% - Rente : 2% - Rente : 5,25% Totaal

Volume B

Rente Bedragen x € 1.000,-

14.744

0

52.655 46.752 38.077

0 935 1.999

152.228

2.934

Volumes en mutaties leningenportefeuille 2013 Nadat de eigen middelen volledig zijn aangewend moet de gemeente voor de financiering van activa op de balans op zoek naar vreemd vermogen, van andere partijen aangetrokken leningen. In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste volume- en stroomgegevens met betrekking tot de vaste financiering (met daarin de financiering van de sociale woningbouw) en de door de gemeente aan derden verstrekte financiering opgenomen:

onderwerp

Financiering in het jaar 2013 Voor de financiering van de investeringen en projecten wordt, naast van banken aangetrokken leningen, gebruik gemaakt van de interne mogelijkheden om reserves en voorzieningen in te zetten als financieringsmiddel. Het volume van de voor dit doel aangewende reserves en voorzieningen bedroeg per 1 januari 2013 respectievelijk € € 138,5 miljoen en € 14,7 miljoen:

Jaarverslag 2013

Financieringsvolume Jaarlijks neemt de gemeenteraad bij vaststelling van de MJPB een besluit over het financieringsvolume in het begrotingsjaar. In dit besluit stelt de gemeenteraad het maximale niveau vast waarvoor door het college van burgemeester en wethouders vaste middelen kunnen worden aangetrokken. Daarnaast neemt de raad gelijktijdig een besluit over de maximale hoogte van te verstrekken leningen aan in Arnhem opererende woningbouwcorporaties en aan andere instellingen in de regio Arnhem. Het college van burgemeester en wethouders is door de gemeenteraad gemandateerd tot het aantrekken van financieringsmiddelen voor de korte en de lange termijn tot de in de MJPB vastgestelde niveaus. Voor de langlopende financiering is door de raad voor het jaar 2013 een bovengrens vastgesteld van € 250 miljoen. Dit maximum, dat in 2012 bijna is bereikt als gevolg van de overname van de grondexploitatie Schuytgraaf, is in 2013 niet in zicht gekomen. Nieuwe vaste leningen zijn aangetrokken voor een bedrag van € 101 miljoen. Voor de maximaal aan te trekken kortlopende financiering wordt door de gemeenteraad geen plafond vastgesteld, hiervoor is de kasgeldlimiet (zie hierna) bepalend.

pagina

143

Het resultaat op de kortlopende financiering is volledig het gevolg van de lage rente. De gemeente heeft zelf minder rente betaald voor kortlopende leningen, maar ook minder rente ontvangen over uitgezette kasgeldleningen. Het uitgekeerde dividend van de BNG heeft betrekking op het jaar 2012. De hoogte ervan is vastgesteld in de algemene vergadering van aandeelhouders in april 2013 en wordt daarom in het jaarverslag 2013 verantwoord. De BNG wordt wereldwijd gezien als een heel solide bank, waardoor deze goedkoop geld kan aantrekken op de internationale kapitaalmarkt en dit ook goedkoop weer kan verstrekken aan Nederlandse afnemers (o.a. gemeenten, provincies, corporaties en zorginstellingen). De bank heeft in 2012 een financieel goed jaar gedraaid, beter dan 2011. Op het uitgekeerde dividend over 2011 is de raming voor 2013 gebaseerd, waardoor in dit jaarverslag een voordeel optreedt.

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Stand Opname Aflossing Stand 1-1-2013 31-12-2013 Bedragen x

Leningen O/G Vaste financiering regulier en woningbouw 1) Totaal leningen O/G Leningen U/G Vaste leningen uitstaand Stichting Volkshuisvesting Woningstichting Omnia Portaal Centraal Kantoor Vivare Vestia Groep (v/h SGBB) Totaal leningen U/G 2)

144

Leningen portefeuille

€ 1.000,--

644.617

101.000

-101.328

644.289

101.000

-101.328

644.289

-3.285 -4.101 -1 -161 -83

45.047 5.908 14 3.248 24.613 4.662

644.617 46.511 10.009 14 3.409 24.613 4.745

1.821

89.301

1.821

-7.631

83.492

Opmerkingen: 1) De uitgeleende gelden t.b.v. de woningcorporaties omvatten per 31 december 2013 een volume van € 38,4 miljoen tegen € 42,8 miljoen op 1 januari. 2) In dit overzicht van uitgezette leningen zijn de door de Stadsbank verstrekte leningen niet opgenomen (€ 26,5 miljoen per ultimo 2013). Deze leningen zijn niet verstrekt vanuit de financieringsfunctie, waarover in deze paragraaf verantwoording wordt afgelegd. Kortlopende financiering Bij de kortlopende financiering gaat het om het lenen en uitlenen van geld voor een periode van maximaal één jaar. Specifiek gaat het hierbij om de volgende financieringsactiviteiten: • Opereren in de kasgeldmarkt. Allereerst heeft de gemeente hiervoor bij de Bank Nederlandse Gemeenten een arrangement. Dit arrangement is in feite een rekening courant met speciale voorwaarden, waarbij de debet- en creditrente dicht liggen tegen het niveau dat wordt berekend over kasgeldleningen. Binnen dit arrangement heeft de gemeente wel de ruimte ook zelf actief in de daggeldmarkt te opereren. Van die mogelijkheid maakt de gemeente actief gebruik omdat sinds 2009 door de BNG opslagen op de marktrente zijn gehanteerd en de bank in 2011 een hogere rentevoet is gaan gebruiken. De aanwezigheid van het arrangement geeft wel de zekerheid dat de gemeente altijd kan beschikken over voldoende kasgeld. Evenals bij langlopende leningen gaat de gemeente heel terughoudend om met verstrekken van kortlopende leningen. Bij de kasgeldleningen UG (uitgezet geld) wordt als rente de rekening-courantrente van de BNG gehanteerd met een opslag ter dekking van kosten en het risico dat de gemeente loopt. • Het aanhouden van een beperkt aantal rekeningen courant ten behoeve van derden. Voor de financiering van derden worden rentedragende rekeningen courant aangehouden. Het gaat hierbij om een aantal aan het beleid van de gemeente Arnhem gelieerde instellingen en instellingen die in het verleden onderdeel zijn geweest van de gemeente Arnhem, zoals het CON. Kasgeldlimiet De wet Fido geeft concrete richtlijnen voor het beheersen van de renterisico’s. De kasgeldlimiet is een wettelijke norm (plafond) voor de netto vlottende financiering van de gemeente. De bovengrens voor op te nemen kortlopende financieringsmiddelen is bij ministeriële regeling voor het jaar 2013 vastgesteld op 8,5% van het begrotingstotaal bij aanvang van het jaar. Het begrotingstotaal voor 2013 had een omvang van € 565 miljoen. De kasgeldlimiet voor het jaar 2013 bedroeg dus € 48 miljoen. De financieringsruimte binnen deze limiet wordt maandelijks berekend en de gemeente Arnhem is in het hele jaar 2013 onder het plafond van de kasgeldlimiet gebleven.

pagina

onderwerp

Jaarverslag 2013

onderwerp

Financiering ten behoeve van instellingen/derden Bij de financiering van aan de gemeente gelieerde instellingen en derden gaat het om activiteiten die passen binnen het beleid van de gemeente Arnhem. De gemeente heeft hierbij gekozen voor een terughoudend beleid. Slechts in bijzondere gevallen en soms als voortzetting van een bestaande relatie verstrekt de gemeente leningen aan derde partijen. Bij de financiering van activiteiten van de instellingen heeft de gemeente Arnhem een gericht toezicht op het reilen en zeilen van de betreffende instellingen. Door aan de te verstrekken leningen waarborgen te verbinden kan bij calamiteiten direct worden gereageerd om een eventueel verlies voor de gemeente zoveel mogelijk te beperken. Het risico is aanwezig dat een instelling niet aan de contractuele verplichting van betaling van rente en/of aflossing kan voldoen. Dit probleem wordt in eerste instantie (“aan de voorkant”) beheerst door financiering te bieden die het best past bij de financiële mogelijkheden van de instelling. Voor het geval er toch problemen mochten ontstaan eist de gemeente garanties en/of waarborgen, bijvoorbeeld het recht van 1e hypotheek. Ook wordt bij leningen aan instellingen/derden een risico-opslag van (als regel) 0,1% op de te betalen rente gehanteerd. De risico’s zelf zijn -net als de risico’s van rentefluctuaties- ondergebracht in het gemeentelijk risicoprofiel.

145

Financiering van de sociale woningbouw Op het gebied van de financiering van de sociale woningbouw heeft de gemeente sinds 2010 de actieve rol uit het verleden sterk afgebouwd. In 2010 heeft de Stichting Volkshuisvesting voor een bedrag van € 116 miljoen aan leningen, die door de gemeente waren verstrekt, overgenomen en zelf rechtstreeks bij de banken afgesloten. In 2012 heeft Vivare voor € 8,6 miljoen leningen in eigen beheer genomen. Per 31/12/2013 bedraagt de schuld van corporaties aan de gemeente Arnhem nog € 38,4 miljoen, waarvan de helft in 2014 zal worden afgelost. Vergeleken met de stand van € 248 miljoen per 1/1/2010 is duidelijk dat de risico’s voor de gemeente hier fors zijn afgenomen. De verhoging van de achtervang jegens het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) is weliswaar toegenomen, maar dit risico is veel kleiner dan wanneer de gemeente zelf borg staat voor de leningen of deze zelf heeft verstrekt. In het licht van de ontwikkelingen, waarmee de corporaties in de komende jaren geconfronteerd zullen worden (denk aan de verhuurdersheffing), is deze risicoafname voor de gemeente heel welkom. Voor het aan deze financiering verbonden risico zal –indien nodig- een beroep worden gedaan op het volkshuisvestingsfonds, stand per 1/1/2013 € 2,4 miljoen. Gezien de financieel nog steeds solide positie van de Arnhemse corporaties verwachten wij niet dat zo’n beroep nodig zal zijn in verband met de uitstaande leningen.

Jaarverslag 2013

Eigen gemeentelijke financieringsbehoefte Bij de eigen gemeentelijke financieringsbehoefte gaat het om de financiering van alle investeringen die worden gedaan door de gemeente Arnhem. Deze financiering vindt plaats door middel van eigen en vreemd vermogen. Als eigen financieringsmiddel worden de reserves en voorzieningen ingezet. Aan een beperkt aantal bestemmingsreserves wordt rente vergoed. Vreemd vermogen wordt aangetrokken in de vorm van langlopende leningen. De rentekosten van financiering van gemeentelijke investeringen en projecten worden doorberekend in de vorm van een zogenaamde omslagrente: op basis van langjarige gemiddelden van rentes van aangetrokken geldleningen en andere kosten van de treasuryfunctie wordt dit rentepercentage bepaald. De rente-omslag in 2013 bedroeg -evenals in voorgaande jaren- 5,25%. Het beleid van de gemeente is om deze omslagrente over een reeks van jaren constant te houden, wat vraagt om een stabiele mix van eigen en vreemd vermogen op de balans. Voor het opvangen van rentefluctuaties -om de genoemde omslagrente stabiel te houden- wordt geen specifieke bestemmingsreserve aangehouden. Dit risico is sinds 2012 opgenomen in het grote gemeentelijke risicoprofiel, dat wordt gedekt door de weerstandscapaciteit. Daarmee is aangegeven dat het risico van marktrentefluctuaties een normaal bedrijfsvoeringsrisico is, dat geen speciale positie vraagt.

pagina

Risicomanagement financiering Voor wat betreft het risicomanagement financiering wordt onderscheid gemaakt tussen: • de eigen gemeentelijke financieringsbehoefte; • de financiering van de sociale woningbouw; • de financiering ten behoeve van instellingen/derden.

145

Renterisiconorm In de wet Fido is een norm vastgesteld voor de risicobeoordeling van de rente op de langlopende financiering, de zogenaamde renterisiconorm. Deze norm geeft feitelijk aan voor welk deel van het begrotingstotaal de gemeente een zogenaamd renterisico mag lopen. Dit renterisico bestaat eruit dat bij een tussentijdse herziening van de rente of bij de noodzaak om een herfinanciering toe te passen de aktuele marktrente kan zijn gestegen waardoor op de begroting hogere lasten moeten worden opgenomen. Voor 2013 was de renterisiconorm vastgesteld op 20% van het begrotingstotaal. 20% van € 565 miljoen is € 113 miljoen. In 2013 is voor € 101 miljoen nieuw langlopende geld aangetrokken. Hiervan was € 93,7 miljoen nodig voor herfinancieringen van leningen die in 2013 zijn afgelost. Er is dus een renterisico gelopen over een bedrag van € € 93,7 miljoen; 16,6% van € 565 miljoen. De gemeente Arnhem is dus ook met betrekking tot de renterisiconorm onder de wettelijke limiet gebleven.

146

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Overige risico’s Conform de wettelijke voorschriften en de kaderstelling vanuit het treasurystatuut trekt de gemeente alleen leningen aan in Euro’s. Beleggen van middelen is niet aan de orde, Arnhem heeft geen overtollig kapitaal. Er is binnen de gemeente Arnhem dus geen sprake van valutarisico of koersrisico. De economische crisis De kredietcrisis en de daarop volgende wereldwijde economische recessie hebben geleid tot grootschalig ingrijpen door nationale overheden en centrale banken in 2009 en (in mindere mate) in 2010 en latere jaren. De ingrepen hebben op de kapitaalmarkt geleid tot een lage en op de geldmarkt tot een extreem lage rente. Dit heeft (samen met andere ontwikkelingen) geleid tot een korte opleving van de economie wereldwijd, die in Europa in 2011 is gevolgd door een nieuwe economische crisis, waarin ons land zich -met af en toe kleine oplevingen- in 2013 nog steeds bevond. De Europese Centrale Bank (ECB) heeft vanaf 2012 als ondersteuning van het bankwezen in twee tranches meer dan € 1.000 miljard aan driejarige leningen bij de banken ondergebracht tegen een rente van 1%. We zien dat als gevolg daarvan de rente voor leningen met middellange looptijd laag blijft en de verwachting is dit voorlopig niet wezenlijk zal veranderen. De rentepercentages voor langlopende leningen bevinden zich al tijden op een min of meer constant laag niveau, maar zijn in de laatste maanden van 2013 licht gestegen. Voor de toekomstverwachtingen zijn er meerdere bewegingen die elkaar deels tegenwerken, waardoor het moeilijk is een betrouwbare verwachting te formuleren voor de ontwikkeling van de rente voor langlopende leningen. De meeste krachten op de rente hebben een drukkend effect: ten eerste is daar het genoemde pakket aan maatregelen van de ECB; ten tweede is er de voortdurende economische crisis in Europa, wat gepaard gaat met lage rentes en ten derde geldt Nederland in Europa nog steeds als veilige haven, waardoor het aanbod van kapitaal hier relatief groot is. Hier tegenover staat dat de zg. perifere landen in Europa (Zuid-Europa en Ierland) aantrekkelijker beginnen te worden op de kapitaalmarkt met als gevolg dat het aanbod voor Nederland toch langzaam minder begint te worden. Hierdoor zou de rente kunnen gaan stijgen. Vooralsnog hebben de drukkende krachten op de lange rente nog een sterke invloed, maar verwacht mag worden dat de in 2013 ingezette voorzichtige stijging van de rente zal doorzetten mede als gevolg van het aantrekken van de economie in Europa. Vanaf 2015, wanneer de bovengenoemde driejarige leningen van de ECB door de banken terugbetaald moeten worden en dus ook de banken voor hun financiering weer sterker aangewezen zijn op de internationale kapitaalmarkt, zal naar verwachting de rente sneller stijgen. Binnen de financieringsfunctie is het zaak om alert te blijven op deze ontwikkelingen om de gemeentelijke activiteiten zo goedkoop mogelijk te kunnen blijven financieren.

GEMEENTE ARNHEM Postbus 9029 6802 EL  Arnhem Tel: 0900-1809 Fax: 026-3774830 E-mail: [email protected] 

Op 1 januari 2013 is de nieuwe organisatie formeel van start gegaan, nadat de organisatie halverwege 2012 al gekanteld was. Bij die start van de nieuwe organisatie is het Organisatiebesluit door het college vastgesteld. Formeel heet dat besluit “Organisatiebesluit gemeente Arnhem 2013” en het heeft, om duidelijk te maken dat het de organisatieontwikkeling van de afgelopen jaren vastlegt, als ondertitel “Nieuwe Tijden, Anders Werken!”. Het Organisatiebesluit legt de leidende principes voor de organisatie vast (met het gezicht naar de stad; een flexibel netwerk; wijze van sturen; verantwoordelijkheden laag in de organisatie) en de daaruit voortvloeiende taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden voor alle functionarissen. Voor Arnhemse burgers en organisaties is dat op de site van de gemeente Arnhem vertaald naar een overzicht van clusters en afdelingen met contactpersonen. Vastleggen hoe de organisatie werkt wil nog niet zeggen dat de organisatie zo werkt. 2013 was een jaar om te groeien, waarin natuurlijk ook veel meteen goed moest gaan. Een flexibele netwerkorganisatie kent veel mogelijke verbindingen, en die moeten allemaal opgebouwd worden. Medewerkers en leidinggevenden gaven daartoe hun rol ten opzichte van elkaar vorm door de leidende principes toe te passen op de specifieke taken van hun functie. Dat is ondersteund door meerdere acties: wennen aan de nieuwe organisatie door in de dagelijkse praktijk ervaringen op te doen is ondersteund door gezamenlijk expliciet aandacht te besteden aan de leidende principes en wat die betekenen. Bijvoorbeeld in bijeenkomsten voor leidinggevenden en voor alle medewerkers, door discussies in intervisiegroepen, door gezamenlijk processen uit te lijnen en verder door te ontwikkelen, door doelen te formuleren en af te spreken in werkplannen, door discussies in diverse overlegvormen te voeren, door berichten op intranet te plaatsen, en nog veel meer grote en kleine activiteiten. Daarnaast staat de organisatie ook in structuuropzicht niet stil. Dat wordt met name duidelijk door steeds verdergaande samenwerking met andere gemeenten in vooral G5-verband en het verzelfstandigen van onderdelen van de gemeentelijke organisatie. Beleidskader Personeel en Organisatie GEMEENTE ARNHEM Postbus 9029 In 2013 is het Beleidskader 6802 EL  Arnhem Personeel en Organisatie 2013-2017 vastgesteld. In dit Beleidskader is aangegeven dat deTel: komende jaren in het teken staan van de afronding, doorontwikkeling en borging van de ingezette 0900-1809 veranderingen. De samenleving is in beweging. Het is daarom belangrijk dat er binnen onze organisatie ook Fax: 026-3774830 sprakeE-mail: [email protected]  is van continue beweging. Dat betekent dat we lerend organiseren en dat medewerkers gestimuleerd worden om verantwoordelijk te zijn voor hun loopbaan en ontwikkeling; de organisatie stimuleert en faciliteert dit. Mobiliteit wordt gezien als belangrijk instrument om de organisatie en de medewerker vitaal te houden. Daarnaast is in het beleidskader geformuleerd dat de gemeente Arnhem een werkgever wil zijn: - waar medewerkers weten dat ze een bijdrage leveren aan de stad en de externe focus door iedereen wordt ervaren; - waar medewerkers aanspreekbaar zijn op hun bijdrage aan de stad en aan de organisatie; - waar medewerkers trots zijn op de stad en de organisatie waar ze werken; - die verschil durft te maken, uitgaat van vertrouwen en die duidelijk is over verwachtingen aan medewerkers; - die weet wat er speelt binnen de organisatie en in de samenleving en weet hoe de buitenwereld naar de eigen organisatie kijkt; - die zich bezighoudt met strategische personeelsontwikkeling/-planning en de duurzame inzetbaarheid van medewerkers (vitaliteit).

onderwerp

Vervolg organisatieontwikkeling

Jaarverslag 2013

Personeel en Organisatie

pagina

In de paragraaf bedrijfsvoering wordt ingegaan op de wijze waarop de gemeente Arnhem de geformuleerde doelen van de verschillende programma’s wil bereiken. De bedrijfsvoeringelementen PIOFACH (personeel, informatie, organisatie, financiën, automatisering, communicatie en huisvesting) dragen hier direct of indirect aan bij.

147

4.5 Bedrijfsvoering

148

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

In 2013 heeft PwC een evaluatie uitgevoerd op grond van de uitgangspunten vermeld in de nota “Nieuwe Tijden Anders Werken’. PwC concludeert dat de reorganisatie verloopt zoals na 1 jaar verwacht mag worden. De uitwerking van de uitgangspunten zoals die zijn vermeld in de nota ‘Nieuwe Tijden Anders Werken’ ligt op koers, de mate van doelbereik laat wel een gedifferentieerd beeld zien. In 2013 is een start gemaakt met de concretisering en uitvoering van het Beleidskader Personeel en Organisatie. Zo is er een pilot gedraaid rond Strategische Personeelsplanning, is de gesprekscyclus met nieuwe accenten geïntroduceerd zodat deze in 2014 geïmplementeerd kan worden en is een pilot gedraaid rond het terugdringen van langdurig ziekteverzuim. Daarnaast is er een software applicatie geïntroduceerd waarmee leidinggevenden beter geëquipeerd hun HR-taken kunnen uitvoeren. Voor de leidinggevenden is een uitgebreid managementdevelopment programma gedraaid, voortbouwend op de uitgangspunten van de organisatieontwikkeling. Tot slot is een start gemaakt met een coherent en helder opleidingen ontwikkelingsbeleid, gericht op voortdurende ontwikkeling en groei van alle medewerkers. Individuele loopbaanbudgetten, collectief aangeboden trainingen en specifieke clusterbudgetten maken onderdeel uit van dit beleid. Formatie – bezetting versus loonkosten Realisatie Begroting Realisatie Afwijking Personele lasten formatie 2012 2013 2013 t.o.v. begroot Bedragen x € 1.000, Aantal FTE ambtelijke organisatie* 1.602 1.587 1.445 -142 Personeelslasten ambtelijke organisatie f123.242 € f103.291 € f101.891 € f1.400 Vergoeding > loonsom dan normschaal € f1.653 Saldo personeelsbudget € f2.700 € f3.053 *= exclusief Mobiliteitskandidaten in 2013 De daling in FTE’s in 2013 ten opzichte van 2012 is ontstaan door a. ingeboekte bezuinigingen op de formatie en als gevolg daarvan zijn een aantal medewerkers als mobiliteitskandidaat aangemerkt b. de afsplitsing van de personeelsleden naar de ODRA Per 31 december 2013 is de werkelijke bezetting lager dan de formatie. Door de onderbezetting van 142 FTE is voor 2013 een onderbesteding ontstaan. Een deel van de vacatureruimte is ingezet ter financiering van externe inhuur, zodat uiteindelijk een onderbesteding van € 1,4 miljoen resteert. De daling in de personeelslasten in 2013 ten opzichte van 2012 is ontstaan doordat a. de lagere lasten als gevolg van de bezuinigingen b. de kosten van de mobiliteitskandidaten ten laste van de daartoe ingestelde bestemmingsreserve Frictie komen c. de lagere lasten als gevolg van de uitplaatsing van de formatie ODRA De salariskosten van medewerkers welke hoger zijn ingeschaald dan de normfunctie worden gefinancierd uit de bestemmingsreserve frictie. Dit is conform het beleid om zoveel mogelijk medewerkers te plaatsen. Aan de organisatie wordt in 2 jaar (2013 en 2014) de gelegenheid gegeven om te komen tot een oplossing voor deze financiële knelpunten en binnen het gestelde kader van 2015 te komen. Het totale personeelsbestand van de gemeente Arnhem is onder te verdelen in een aantal groepen: - Raadsleden - College B&W - Ambtelijke organisatie - Mobiliteitskandidaten (financiering uit BR frictie) - Personeel Domein (gedetacheerd aan St. Kunstbedrijf) Het personeel van het Domein is volledig gedetacheerd bij de St. Kunstbedrijf en de kosten komen niet ten laste van de gemeente Arnhem.

149

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

De totale bezetting is de afgelopen jaren gedaald, zoals het onderstaande verloop weergeeft: De totale bezetting is de afgelopen jaren gedaald, zoals het onderstaande verloop weergeeft:

Totaal aantal FTE Arnhem

Realisatie

Realisatie

Begroting

Realisatie

2011

2012

2013

2013

Aantal FTE Raad

Aantal FTE College B&W

Aantal FTE ambtelijke organisatie formatie Aantal FTE mobiliteitskandidaten Aantal FTE Domein Aantal FTE gemeente Arnhem

39

39

39

39

6

6

6

6

1.670

1.602

1.587

1.445

0

0

92

71

42

33

27

27

1.712

1.635

1.706

1.543

Realisatie

Realisatie

Realisatie

2011

2012

2013

Totaal aantal personen Arnhem

Aantal personen ambtelijke organisatie formatie Aantal personen mobiliteitskandidaten Aantal personen Domein Aantal presonen gemeente Arnhem

2.093

1.699

1.658

0

152

74

0

88

83

2.093

1.939

1.815

Het verloop van de formatie in 2013 en de komende jaren wordt als volgt weergegeven: Verloop formatie

Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2013

Aantal FTE ambtelijke organisatie MJPB 2013-2016 Bij: amendement meer handhaving op straat Aantal FTE ambtelijke organisatie geamendeerde MJPB 2013-2016

GEMEENTE ARNHEM Postbus 9029 Af: Overdracht personeel ODRA 6802 EL  Arnhem Tel: 0900-1809 Af: bijstelling formatie MSSA en GMA 026-3774830 Af: extraFax: bezuiniging vacature ruimte E-mail: [email protected]  Af: amendement meer handhaving op straat

Bij: uitbreiding formatie inkoop en aanbesteden

2014

Aantal FTE ambtelijke organisatie MJPB 2014-2017

2016

2017

1.644

1.588

1.516

1.516

1.516

8

8

8

8

8

1.652

1.596

1.524

1.524

1.524

-8

-8

-8

-8

-8

-34

-45

-45

-45

-45

-13

-13

-13

-13

-13

-22

-13

0

0

0

3

6

6

6

6

5

9

3

3

3

1.583

1.538

1.467

1.467

1.467

Bij: tijdelijke formatie BAC Overige mutaties

2015

6

4

4

Bij: Formatie WWB inkomen (uitwerking besluitvorming MJPB 2014)

6

6

6

6

Bij: uitbreiding ivm E-HRM

2

2

2

2

Af: formatie BAC (uitwerking besluitvorming MJPB 2014)

-10

-10

-10

-10

Af: verzelfstandiging GMA

-29

-29

-29

-29

0

-2

-3

-4

1.511

1.438

1.437

1.436

Overige mutaties

Aantal FTE ambtelijke organisatie Jaarverslag 2013

1.587

Inhuur De kosten van inhuur zijn de afgelopen jaren fors gedaald. Enerzijds is er voorrang verleend aan het verrichten van tijdelijke klussen door mobiliteitskandidaten. Anderzijds maken de verslechterende economische omstandigheden Inhuur dat er minder ingehuurd hoeft te worden. De tabel hieronder laat de trend van de gerealiseerde inhuurkosten van De kosten van inhuur zijn de afgelopen jaren fors gedaald. Enerzijds is er voorrang verleend aan het verrichten de afgelopen jaren zien. van tijdelijke klussen door mobiliteitskandidaten. Anderzijds maken de verslechterende economische omstandigheden dat er minder ingehuurd hoeft te worden. De tabel hieronder laat de trend van de gerealiseerde inhuurkosten van de afgelopen jaren zien.

2009

2010

2009

Inhuur externen

20.067

Inhuur externen

2011

2010

2011

15.626

20.067

15.626

2012

2012

12.007

12.007

11.016

2013

2013

Bedragen x € 1.000,-

Bedragen x € 1.000,11.016

9.463

9.463

Het college college heeft heeft -- om tete kunnen voorzien over de de mate vanvan inhuur van van personeel Het omde deraad raadvan vanbetere betereinformatie informatie kunnen voorzien over mate inhuur personeel een vijftal categorieën vastgesteld waarbinnen kan worden ingehuurd en waarop de inhuur wordt geregistreerd: een vijftal categorieën vastgesteld waarbinnen kan worden ingehuurd en waarop de inhuur wordt geregistreerd: A. Vacatureruimte

A. B.Vacatureruimte Langdurig ziekteverzuim B. ziekteverzuim C.Langdurig Zwangerschapsen ouderschapsverlof D. ZwangerschapsSpecifieke projecten, wanneer er ruimte is voor inhuur binnen de projectbegroting C. en ouderschapsverlof E. Specifieke In overige gevallen, wanneer er er instemming is verkregen van de directeur van de dienst. D. projecten, wanneer ruimte is voor inhuur binnen de projectbegroting E. In overige gevallen, wanneer er instemming is verkregen van de directeur van de dienst. e

Een 6 – bijzonder geval van inhuur – is de WIW-WSW. Wet Inschakeling Werkzoekenden en de Wet Sociale Werkvoorziening heeft als doel om aan zoveel mogelijk arbeidsgehandicapten die zijn geïndiceerd Een bijzonder geval van inhuur – is de WIW-WSW. Wet Inschakeling Werkzoekenden en de voor6e de–Wsw aangepaste arbeid te bieden.

Wet Sociale Werkvoorziening heeft als doel om aan zoveel mogelijk arbeidsgehandicapten die zijn geïndiceerd voor de Wsw aangepaste te bieden.van de verschillende categorieën zichtbaar, optellend tot de € 9,5 In onderstaande tabel zijn arbeid de verhoudingen miljoen aan inhuurkosten:

In onderstaande tabel zijn de verhoudingen van de verschillende categorieën zichtbaar, optellend tot de € 9,5 miljoen aan inhuurkosten: Geboekte inhuurkosten in 2013 (x € 1.000 en in % van het totaal)

4.500 4.000

36%

3.500

4.500

3.000

4.000

41% 36%

2.500

3.500

2.000

3.000

Geboekte inhuurkosten in 2013 (x € 1.000 en in % van het totaal)

41%

3.863

1.500

3.395

16%

2.500

1.000

2.000 500

3.863

1.5000 1.000 500 0

Overig

1.557

3.395 Projecten

16% Vacature

1.557

5%

1%

508

108

Langdurig ziek

WIW-WSW

5%

508

0% 32

1% 108

Zwangoudersch 0%

32

Overig Projecten Vacature Langdurig ziek WIW-WSW Uit de grafiek komt naar voren dat een deel van de inhuur noodzakelijk is Zwangvanwege behoefte aan capaciteit voor oudersch projecten (36%) welke gefinancierd worden uit extra opbrengsten of subsidies van andere partijen. Een ander deel is noodzakelijk omdat vacatures niet zijn of worden ingevuld (16%). In 2013 is fors ingezet op een daling van de inhuur. Daar waar inhuur noodzaak was voor een goede bedrijfsvoering zijn afwegingen gemaakt. Hierdoor is de categorie overig in 2013 het grootste (41%).

Uit de grafiek komt naar voren dat een deel van de inhuur noodzakelijk is vanwege behoefte aan capaciteit voor projecten (36%) welke gefinancierd worden uit extra opbrengsten of subsidies van andere partijen. Een ander deel is noodzakelijk omdat vacatures niet zijn of worden ingevuld (16%). In 2013 is fors ingezet op een daling van de inhuur. Daar waar inhuur noodzaak was voor een goede bedrijfsvoering zijn afwegingen gemaakt. Hierdoor is de categorie overig in 2013 het grootste (41%).

onderwerp

4

Jaarverslag 2013

4

pagina

4

150

Bij: MFC Beheer (uitwerking besluitvorming MJPB 2014)

De opdracht voor de afdeling Bureau Loopbaan en Mobiliteit is om de hierboven vermelde groep naar nieuw werk te begeleiden voor afloop van het Sociaal Plan Gemeente Arnhem. Dit Sociaal Plan loopt af op 01.01.2017. Het verloop van deze groep medewerkers is als volgt: Verloop mobiliteitskandidaten 1-7-2012 31-12-13 31-12-13 realisatie begroot realisatie aantal FTE’s aantal FTE’s aantal FTE’s Niet geplaatst 135 119,38 88 76,83 60 53,71 Mentoren 17 14,85 11 9,69 14 12,14 Tijdelijk geplaatst 101 81,13 55 43,26 81 67,51 Totaal 253 215,36 154 129,78 155 133,36 Op 1 juli 2012 is gestart met 253 medewerkers te herplaatsen. In de loop van 2013 zijn hier 44 medewerkers bijgekomen omdat zij bijvoorbeeld n.a.v. de definitieve plaatsing een bezwaarprocedure hebben opgestart. Daarnaast zijn er ook medewerkers welke vrijwillig van een vaste naar tijdelijke functie zijn gegaan, passend bij regie op eigen loopbaan. Gedurende de periode van juli 2012 tot en met december 2013 zijn er 87 medewerkers intern geplaatst en 55 uit dienst gegaan. GEMEENTE ARNHEM Er zijn eind 2013 totaal nog 155 medewerkers te begeleiden naar ander werk. Het streven was 154, waarbij niet Postbus 9029 gerekend was op instroom. Positief om op te merken dus dat ondanks de extra instroom van 44 medewerkers het 6802 EL  Arnhem streefaantal is behaald. Tel: 0900-1809 Fax: 026-3774830 Met deE-mail: [email protected]  mutaties in de toekomst die al bekend zijn, resteren nog 110 medewerkers voor 1 januari 2017 te begeleiden naar ander werk. De overall doelstelling is om medewerkers (uit) te plaatsen voor hun ontslagdatum. Dit om te voorkomen dat er wachtgeld betaald moet worden na 01.01.2017 en er geen productiviteit meer is. De successen zijn het resultaat van gezamenlijke inspanningen. Er wordt met name met directie, management en afdeling P&O samen gekeken naar mogelijkheden en creatieve oplossingen. Begeleiding Iedere mobiliteitskandidaat (ook de tijdelijk geplaatste medewerker) wordt individueel begeleid door een loopbaanbegeleider (maatwerk). Elk jaar wordt een trajectplan opgesteld waarin o.a. doelen, acties en ondersteuning vastgelegd worden. In de gesprekken met de loopbaanbegeleider wordt de voortgang besproken. Zo goed als alle mobiliteitskandidaten verrichten werkzaamheden: - binnen een tijdelijke functie - via detachering, - tijdelijke klussen voor de organisatie of de stad. Waar mogelijk ondersteunt dit werk het traject naar ander werk (versterken van het cv, ontwikkelen van vaardigheden, oriënteren op ander werkterrein/functie, zorgen voor arbeidsritme en goede energie). Naast het werk krijgt de mobiliteitskandidaat tijd voor zijn loopbaan (zoeken naar ander werk).

onderwerp

Mentoren zijn medewerkers die binnen de periode van het Sociaal Plan met pensioen gaan en die bij reorganisatie boven de sterkte zijn geplaatst om hun kennis over te dragen, anderen in te werken en ondersteuning te bieden waar nodig.

Jaarverslag 2013

De tijdelijke functies komen in de jaren 2014-2016 te vervallen als gevolg van de formatie reductie. De formatie reductie als gevolg van het dossier Toekomst gericht bezuinigen behelst dezelfde periode.

pagina

Mobiliteitskandidaten Met ingang van 1 juli 2012 zijn alle medewerkers van de gemeente Arnhem opnieuw geplaatst. Daarin zijn een aantal groepen medewerkers aangemerkt als ‘mobiliteitskandidaat’: • medewerkers welke niet geplaatst zijn. • medewerkers geplaatst zijn op een tijdelijke functie • medewerkers die als mentor zijn aangemerkt.

151

De categorie “overig” laat voor € 3,8 miljoen aan facturen zien. De belangrijkste verklaringen hiervoor zijn: • Extra inzet bij het Klant Contact Centrum voor piekmomenten (€ 700.000) • Extra inzet bij het Budget Advies Centrum met extra schuldhulpaanvragen (€ 800.000) • Extra Inzet Op ICT-projecten (€ 400.000). • Inzet voor cultuurprogramma bij MSSA (€ 310.000). • Extra inzet door toename uitkeringsaanvragen (€ 290.000). • Diverse inhuur waarvoor externe middelen zijn ontvangen of waarvoor andere budgetten minder worden aangesproken

Voor 2013 is voor de financiering van de frictiekosten de bestemmingsreserve frictie beschikbaar. Het verloop van de bestemmingsreserve is als volgt: Omschrijving Begroting Rekening 2013 2013 Saldo per 01.01 8.237 8.237 Extra dotatie uit resultaat 2012 0 1.398 Opbrengst detachering 1.569 627 Vrijval voorziening inactieven 0 294 Loonkosten mobiliteitskandidaten -7.528 -5.531 Loonkosten mentoren -862 -1.164 Loonkosten loopbaanbegeleiders en kwartiermaker -358 -426 Wachtgeldvergoedingen / vertrekregelingen 0 -93 Vergoeding werkelijke schaal hoger dan normschaal -1.500 -1.653 Saldo 31.12 -442 1.689

onderwerp

Frictiekosten Als frictiekosten worden alle kosten aangemerkt welke samenhangen met de gevolgen van de formatie reductie uit het dossier Toekomst Gericht Bezuinigen en daaruit volgend het Sociaal Plan Gemeente Arnhem. De loonkosten van de tijdelijke plaatsingen worden pas aangemerkt als frictiekosten na afloop van de tijdelijke plaatsing.

Jaarverslag 2013

Regionale samenwerking: Actief wordt de verbinding gezocht met andere organisaties. Dat gebeurt zowel in samenwerkingsverband (KANS, G5, regio Arnhem-Nijmegen) als met organisaties in de stad. Het gaat zowel om concrete vacatures als om bijv. het benutten van elkaars aanbod, het aangaan van netwerkgesprekken, bieden van stagemogelijkheden of dergelijke of capaciteit voor klussen.

pagina

Aandacht voor loopbaanontwikkeling en mobiliteit gemeentebreed: Eind 2012 is gestart met groepsaanbod voor alle medewerkers van de gemeente. Het begon met een POPtraining, een workshop over benutten van social media en over netwerken. Al doende en vooral vraaggericht is dit aanbod uitgebreid. Dit jaar zijn er al bijna 1000 aanmeldingen geweest voor deelname aan een workshop of training. Gemiddeld is de waardering voor het aanbod circa 7,5. De groepsdynamiek heeft een sterke werking op het in beweging komen van medewerkers. Het nadenken en praten over loopbaanontwikkeling en mobiliteit wordt steeds meer gemeengoed. Mede door deze extra aandacht ontstaat een toename van het aantal vragen om informatie, advies en begeleiding, zowel door medewerkers als door afdelingshoofden. Door mobiliteit organisatiebreed te stimuleren ontstaan er ook kansen voor de mobiliteitskandidaten (bijv. een geplaatste medewerker die extern gaat laat een plek achter die óf direct óf via ketenmobiliteit leidt tot plaatsing van een mobiliteitskandidaat). Andere organisaties hebben belangstelling getoond voor het programma loopbaanontwikkeling. Dat geldt overigens niet alleen voor het collectieve programma, ook voor onze individuele begeleiding van vrijwillige mobiliteitskandidaten en voor onze startnotitie Loopbaanontwikkeling en Mobiliteit en het boekje ‘Kies je koers’, waarin kort en krachtig visie en doelstellingen vermeld staan aangevuld met mobiliteitsverhalen van eigen medewerkers.

152

Er wordt altijd gekeken met de blik op de toekomst en naar mogelijk perspectief: welke ontwikkelingen spelen binnen afdelingen/ de organisatie, wat betekent dit voor capaciteit en hoe kunnen wij daar nu al op inspelen. De loopbaanbegeleiders gaan met afdelingshoofden in overleg over bijvoorbeeld: - medewerkers die met pensioen gaan (en niet op een tijdelijke plek zitten), - toename van werkzaamheden - doorstroom van ‘vaste’ medewerkers met als doel tijdig nadenken over opvolging cq nieuwe instroom. Mogelijke kandidaten worden onder de aandacht gebracht en waar nodig/wenselijk wordt gesproken over ontwikkeltrajecten. Zo ontstaan afspraken over stages, proefplaatsingen, opleidingen, het vastleggen van loopbaanafspraken (loopbaankandidaten). Op deze wijze zijn al een aantal medewerkers geplaatst of werkzaam op een plek met perspectief op plaatsing. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van ‘de verleiding’ (paragraaf M van het SPGA). De mogelijkheid voor werkgever en individuele medewerker om afspraken te maken over interne of externe plaatsing. Het gaat om maatwerk waarbij het voor beide partijen een passend resultaat oplevert. Voorbeelden zijn: - vertrekregeling, - tijdelijk loonsuppletie, - opleiding of coaching om externe plaatsing te ondersteunen, - tijd om een bedrijfsplan te toetsen op haalbaarheid.

153

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

De opbrengst detachering blijft achter bij de begroting voor 2013 omdat de mobiliteitskandidaten binnen onze eigen organisatie veel ingezet worden. Perspectief, duurzame uitstroom en het organisatie belang worden meegenomen in de afweging om mobiliteitskandidaten intern in te zetten of te detacheren. Voor de jaren 2014, 2015 en 2016 is er in de exploitatie budget gereserveerd voor de kosten van de mobiliteitskandidaten. Over de totale periode 2013-2017 bedragen de begrote kosten € 21,5 miljoen. Op grond van de situatie per 31.12.2013 en de verwachtingen van de uitstroom per medewerker en de werkelijke kosten 2013 levert een herziene prognose nog steeds een totaal bedrag aan kosten € 21,5 miljoen op. De bestemmingsreserve zal worden gebruikt om in de komende jaren de kosten te egaliseren. Aan het einde van de periode (01.01.2017) zal beoordeeld worden in hoeverre de dan nog beschikbare middelen ingezet moeten worden voor eventuele wachtgeldverplichtingen. Onderzoek accountant frictiekosten De accountant heeft op verzoek van de auditcommissie in 2013 een onderzoek uitgevoerd naar de rechtmatigheid en getrouwheid van de cijfers. De conclusies zijn opgenomen in de boardletter van de accountant. Samengevat komt het neer op: Tot op heden zijn de gehanteerde uitgangspunten gezien het verloop nog reëel. EY kan niet bepalen in hoeverre er in de toekomst een noodzaak is om de vastgestelde uitgangspunten te herzien. EY achten de ontwikkeling op de Nederlandse arbeidsmarkt van doorslaggevend belang om de begrote uitstroom conform de huidige uitgangspunten mogelijk te maken. De huidige uitgangspunten zijn weliswaar ambitieus, maar niet onrealistisch. Mocht de verbetering van de Nederlandse arbeidsmarkt echter minder snel of minder sterk doorzetten dan verwacht, dan zal dit ongetwijfeld consequenties hebben voor de uitgangspunten die tot op heden worden gehanteerd. In dit laatste geval verwacht EY dat de doorlooptijd om medewerkers te (her)plaatsen zal toenemen waardoor ook de frictiekosten zullen toenemen. Motie een fractie teveel frictie In 2013 is bij de bespreking van de MJPB 2014-2017 een motie aangenomen met het volgende dictum: • De gemeenteraad kwalitatief en kwantitatief te informeren over de ontwikkeling van het personeelsbestand, BLOeM, frictiekosten en de acties die daaromtrent zijn genomen. Hiertoe elk kwartaal een bondige rapportage aan te bieden. Door middel van de periodieke rapportages in de paragraaf bedrijfsvoering van de MJPB, turap en Jaarverslag doen wij hiermee bovenstaande motie af. Naar aanleiding van deze motie wordt aan de rekenkamer het volgende verzocht: 1. Een onderzoek te doen naar de effectiviteit van de lopende re-integratietrajecten voor medewerkers die in BLOeM zitten 2. Zo nodig (onorthodoxe) aanbevelingen te doen De rekenkamer zal in 2014 starten met dit onderzoek naar de doelmatigheid van de inzet en haar rapportage uiterlijk bij de behandeling van de MJPB 2015 gereed hebben. Auditing en risico management Auditing en risicomanagement zijn hulpmiddelen voor het management en het College van B&W die ingezet kunnen worden om beter in ‘control’ te komen en te blijven, of anders gezegd: "auditing en risicomanagement helpen de organisatie op koers te blijven" De gehele organisatie is, binnen programma's, projecten en processen, gericht op het halen van doelstellingen. De auditoren beoordelen de vooraf bepaalde doelstellingen / normen met de realisatie om van kritische momenten te leren voor de toekomst. De reorganisatie heeft ook impact gehad op de interne controle van de processen. Binnen de gemeente Arnhem krijgt de reor-ganisatie steeds meer vorm, tijdens de inte-rim-controle hebben wij geconstateerd dat dit ook de nodige impact heeft op interne controles. EY vraagt aandacht om ondanks de bezuinigingen en de reorganisatie de interne beheersing op peil te houden. Op basis van onze interim-controle 2013 constateert EY dat de gemeente Arnhem werkt aan het verbeteren van de organisatie door opvolging te geven aan punten van de interimcontrole van vorig jaar. In 2013 heeft het College van B&W een auditstatuut vastgesteld waarin de volgende punten zijn vastgelegd: • Wie stelt het onderzoeksprogramma vast? • Welke soorten opdrachten worden uitgevoerd en wie is daarvoor opdrachtgever? • Welke afspraken zijn er gemaakt met betrekking tot de rapportages? • Wie is er verantwoordelijk voor de verbeterpunten? • Maar wat merkt de gemeenteraad hiervan?

Risico-analyse

Maatregelen implementeren

Risico-beoordeling Maatregelen ontwerpen

Via die systematiek is ook in 2013 gewerkt om goed zicht te krijgen op de risico’s. Dat vindt plaats door in projecten en programma’s zelf risico’s te inventariseren en erop te sturen. Wanneer er sprake is van zeer complexe projecten en programma’s kan gebruik gemaakt worden van de expertise van de eenheid auditing & risicomanagement / afdeling Financial Control door het laten uitvoeren van een risicoanalyse. In 2013 is steeds vaker een bijzondere manier van risicoanalyse ingezet; Een risicosessie. Door een gerichte voorbereiding worden door middel van interviews en dossieronderzoek de belangrijkste betrokkenen bij een onderwerp begeleid, om zicht te krijgen op risico’s en oplossingen. Met deze manier van werken zijn in 2013 goede resultaten behaald. Ook is in aanvulling daarop geïnvesteerd in het geven van trainingen om medewerkers zelf ook in staat te stellen goed zicht te krijgen op risico’s en beheersmaatregelen en er op te sturen. In 2013 zijn onder meer de volgende audits op getrouwheid en rechtmatigheid uitgevoerd: 1. Buig 2. Participatie 3. Minimabeleid 4. Inkoop en aanbesteding 5. Personeel De organisatie heeft de aanbevelingen uit controle jaar 2012 opgevolgd en de interne beheersing is t.o.v. 2012 licht verbeterd, ondanks de reorganisatie. De audits zijn naar de mening van de controlerend accountant goed verricht. In 2013 zijn daarnaast diverse operational audits (onderzoeken naar doelmatigheid) en risico-analyses uitgevoerd.

onderwerp

Evaluatie & rapportage

Jaarverslag 2013

Risico-identificatie

pagina

154

Werken aan risicobewustzijn: De gemeentelijke organisatie werkt in een stad die in beweging is. Nieuwe en/of veranderende maatschappelijke vraagstukken zorgen voor nieuwe programma’s, projecten of koerswijzigingen binnen reguliere opgaven. Ook koerswijzigingen van de kant van de Rijk kunnen grote gevolgen hebben voor onze gemeente. Deze vraagstukken kunnen er ook voor zorgen dat de risico’s die de gemeente loopt veranderen. Risicomanagement biedt door middel van het doorlopen van de volgende stappen hulp om risico’s tijdig op te sporen en maatregelen te treffen om de gevolgen te beperken:

In de praktijk komen we de volgende rechtsvormen van verbonden partijen tegen: gemeenschappelijke regelingen (GR's), Naamloze Vennootschappen (NV’s), Besloten Vennootschappen (BV’s) Commanditaire Vennootschappen (CV’s) en Stichtingen. Kaderstelling verbonden partijen In januari 2005 is door de raad de Kadernota verbonden partijen vastgesteld. In deze kadernota is de visie van de gemeente Arnhem op verbonden partijen in relatie tot de realisatie van de doelstellingen in de MJPB verwoord. Vanuit de besturingsfilosofie van de gemeente Arnhem is de gedragslijn vastgesteld op welke wijze wordt omgegaan met publiekrechtelijke en privaatrechtelijke samenwerkingsvormen. Deze gedragslijn is inhoudelijk vertaald in een aantal richtlijnen en procedureel in een te hanteren instrumentarium. ‘Afstoffen en aanscherpen’ Op 24 september 2007 is op basis van de nota “Afstoffen en aanscherpen” de kadernota verbonden partijen enigszins gewijzigd en aangevuld. Besloten is om: • in een schriftelijke reactie aan de algemene besturen van Gemeenschappelijke Regelingen tijdig de gemeentelijke zienswijze op de toegezonden concept-begrotingen kenbaar te maken en; • door middel van een kopie van deze reacties de procedurecommissie en de gemeentelijke afgevaardigden in het algemeen en dagelijks bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling te informeren. GEMEENTE ARNHEM BBV vereiste Wet Normering Topfunctionarissen Postbus 9029 Het BBV is recentelijk gewijzigd met betrekking tot de Wet Normering Topfunctionarissen. Als gevolg van 6802 EL  Arnhem deze wet de gemeente een nieuwe rol als toezichthouder gekregen. Volgens de Wet Normering Tel:heeft 0900-1809 Topfunctionarissen moeten overheidsbedrijven de salarissen van topfunctionarissen publiceren en heeft de Fax: 026-3774830 gemeente de taak om toe te zien op deze publicatievereiste. E-mail: [email protected]  Gelet op de korte introductieperiode heeft voor 2013 de focus gelegen op de gemeenschappelijke regelingen, hierbij was geen sprake van overschrijding van de gestelde norm (WNT-norm). Uit de beschikbare informatie blijkt tevens dat de beloning van de bestuurders van de gemeenschappelijke regelingen zich onder de ‘Kaiser-norm’ bevindt. De verbonden partijen per 31 december 2013 Per 31 december 2013 heeft de gemeente Arnhem met 18 partijen een relatie, namelijk: 1. Gemeenschappelijke Regeling Stadsregio Arnhem Nijmegen 2. Gemeenschappelijke Regeling Veiligheids- en gezondheidsregio Gelderland-Midden 3. Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorziening Midden Gelderland (Presikhaaf Bedrijven) 4. Gemeenschappelijke Regeling Regionaal Historisch Centrum "Gelders Archief" 5. Gemeenschappelijke Regeling Onderwijszaken 6. Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking Regio Arnhem (MRA) 7. Gemeenschappelijke Regeling Euregio Rijn-Waal 8. Gemeenschappelijke Regeling Lingezegen 9. Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA 10. Stichting Stedenlink 11. Stichting Samenwerkingsverband Glasvezelnetwerk

onderwerp

Het aangaan van banden met (verbonden) derde partijen komt voort uit het publiek belang. Verbindingen met derde partijen zijn een manier om een publieke taak uit te voeren. Per verbonden partij is sprake van een financieel en bestuurlijk belang. In de financiële verslaglegging vindt echter geen consolidatie plaats van de verbonden partijen.

Jaarverslag 2013

Een verbonden partij is in de definitie van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) een participatie waarmee financiële belangen zijn gemoeid en waarin bestuurlijke invloed wordt uitgeoefend door de gemeente. De paragraaf verbonden partijen dient volgens het BBV: • de visie op deze partijen weer te geven in relatie tot de realisatie van de doelstellingen die zijn opgenomen in de programmabegroting; • de beleidsvoornemens omtrent verbonden partijen weer te geven.

pagina

Inleiding In deze paragraaf wordt verantwoording afgelegd over hetgeen in de paragraaf verbonden partijen in de MJPB 2013-2016 is opgenomen. De paragraaf verbonden partijen in dit jaarverslag 2013 blikt met name terug op de ontwikkelingen die ten aanzien van de verbonden partijen in 2013 hebben plaatsgevonden. De opzet van deze paragraaf sluit aan bij het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV).

155

4.6 Verbonden partijen

De belangrijke ontwikkelingen in 2013 en vooruitblik 2014 Hieronder wordt kort stil gestaan bij de belangrijkste ontwikkelingen die zich in 2013 hebben voorgedaan. En voor zover mogelijk wordt ook een korte vooruitblik op de ontwikkelingen 2014 geschetst. Voor een gedetailleerd inzicht in de beleidsmatige en financiële aspecten van de betreffende verbonden partij wordt verwezen naar de bijlage bij dit jaarverslag: “Geactualiseerd overzicht verbonden partijen 2013”. Hierin is een volledig overzicht opgenomen van alle verbonden partijen. Gemeenschappelijke Regeling Stadsregio Arnhem Nijmegen In 2012 is in het regeerakkoord (opnieuw) bevestigd dat de WGR+ status van de Stadsregio naar verwachting binnen afzienbare tijd gaat verdwijnen. Het kabinet heeft het voornemen uitgesproken de WGR+ regeling op te willen heffen. Een wetsontwerp waarin dit zal worden geregeld is in behandeling; vaststelling wordt in de loop van 2014 verwacht. Door aanname van het wetsvoorstel zal de Stadsregio in de huidige vorm ophouden te bestaan. De opheffing is nu voorzien per 01-01-2015. Onderwerp van gesprek binnen de stadsregio is momenteel of de stadsregiogemeenten niet in andere vorm dan via de WGR+ met elkaar willen blijven samenwerken. Voorstellen tot continuering van de samenwerking in een andere vorm dan wel meer beperkte samenwerking zullen door de gemeenteraden van de gezamenlijke gemeenten moeten worden bevestigd. Naast onzekerheden over de werkelijke invoeringsdatum van de WGR+ opheffing maakt dit het besluitvormingsproces onzeker. Daarnaast hebben verschillende gemeenten intentiebesluiten genomen om de inwonerbijdrage aan de Stadsregio structureel te (willen) verlagen. Bij opheffing van de huidige gemeenschappelijke (+) regeling zal een besluit genomen moeten worden om ofwel verder te gaan als "gewone" gemeenschappelijke regeling of om tot liquidatie over te gaan. Verder gaan betekent een structurele aanpassing van structuur, werkwijze en financiering van de huidige regeling, passend bij de (financiële) wensen en mogelijkheden van de deelnemende gemeenten. Bij liquidatie zal een liquidatieplan (o.a. ten aanzien van personele verplichtingen) moeten worden opgesteld, waarvan de lasten zullen moeten worden gedragen door de gemeenten die deelnamen aan de regeling. De omvang van de kosten van een liquidatieplan is op dit moment niet bekend. Ook bestaat de mogelijkheid dat deze deels of geheel ten laste van het eigen vermogen en reserves van de gemeenschappelijke regeling kunnen worden gebracht. Ook dit zal komend jaar duidelijk moeten worden. Vooralsnog is bij de bepaling van het gemeentelijk risicoprofiel rekening gehouden met een mogelijke bijdrage aan een liquidatieplan. Gemeenschappelijke Regeling Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden (VGGM) Het jaar 2013 heeft in het teken gestaan van de verdere regionalisering van de brandweer. Gelet op de impact die dit proces heeft, is er vanaf de start veel aandacht geweest voor openheid en de communicatie. Dit gold vooral voor de brandweermedewerkers, zowel de professionals als de vrijwilligers. Hieraan werd invulling gegeven met extra contactmomenten, (bijzondere) overleggen en via een periodiek verschijnend Projectjournaal. Voor Arnhem zijn de veranderingen beperkt omdat de brandweer hier al geregionaliseerd is, middels de samenwerking met Renkum en Westervoort. Op 1 januari 2014 zijn er geen gemeentelijke korpsen meer, maar is er sprake van 1 regionale brandweer. Door het afscheid van onze burgemeester is het voorzitterschap van het bestuur van deze gemeenschappelijke regeling in 2013 overgenomen door de opvolger, de heer Kaiser.

onderwerp

BV Participatie maatschappij Schuytgraaf De BV Participatie maatschappij Schuytgraaf is in 2013 opgeheven. De exploitatie van Schuytgraaf is opgenomen in de gemeentelijke begroting en hierover wordt verantwoording afgelegd middels de Financiële Jaarrapportage Projecten.

Jaarverslag 2013

CV Wonen Boven Winkels Arnhem Het college heeft de beëindigingsovereenkomst op 06-11-2012 vastgesteld. Het laatste nog lopende project wordt begin 2014 financieel afgewikkeld. Vervolgens zal de CV worden opgeheven. De gemeente blijft zich ervoor inzetten dat leegstaande verdiepingen in het kernwinkelgebied worden verbouwd naar woningen, maar zal dit doen via de stimuleringsmaatregelen die voor alle eigenaren van winkels in de binnenstad zijn bedoeld (gratis quick scans, haalbaarheidsonderzoeken met korting en stimuleringsubsidie).

pagina

Daarnaast is sprake van 2 verbonden partijen die zijn opgeheven in 2013: 1. CV Wonen Boven Winkels Arnhem 2. BV Participatie maatschappij Schuytgraaf

156

12. Stichting Het Veluwse Bosbrandweer Comité 13. Stichting Dataland 14. Stichting Horeca Activiteiten Musis / Schouwburg 15. Stichting Parkeerbeheer Arnhem 16. BV Facility Point 17. BV Nazorg Bodem Holding 18. NV Bank Nederlandse Gemeenten

157

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

De gemeenteraad van Arnhem heeft in 2012 een krediet voor de nieuwbouw van €16,8 mln. ter beschikking gesteld. Om goed zicht te krijgen op de risico’s van de nieuwbouw is hiervoor een risicoanalyse uitgevoerd. In 2013 is gestart met de sloop en bouw van de nieuwe brandweerkazerne. Met de VGGM is de afspraak gemaakt dat de gemeente Arnhem de brandweerkazerne zal bouwen en als juridische en economisch eigenaar zal optreden. Het gebouw wordt tegen een kostprijsdekkend bedrag verhuurd aan de VGGM. Per 1 januari 2013 is de Tijdelijke Wet Ambulancezorg in werking getreden. VGGM is aangewezen als uitvoerder van de ambulancezorg in de regio Gelderland-Midden. In het kader van de voorbereidingen op de decentralisaties in het sociaal domein was een belangrijk aandachtspunt voor VGGM in 2013 het versterken van de informatie- en adviespositie richting de gemeenten op het gebied van publieke gezondheid. Daarnaast is de afdeling JGZ van VGGM gestart met de voorbereidingen op de nieuwe Jeugdwet en is de invulling van het nieuwe Basisaanbod Preventie (extra contactmoment adolescenten, schoolziekteverzuimbegeleiding) afgerond. Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorziening Midden Gelderland (Presikhaaf Bedrijven) Er staan gemeente en uitvoeringsorganisaties grote veranderingen te wachten met betrekking tot de inhoud, financiering en uitvoeringsstructuur van de huidige regelingen voor re-integratie van verschillende doelgroepen. Sinds de modernisering van de Wsw in 2008 is de noodzaak van een koerswijziging voor Presikhaaf Bedrijven onderkend en zijn daar ook stappen in gezet. De latere voornemens voor een Wet werken naar vermogen waarmee ook omvangrijke bezuinigingen werden aangekondigd op de Wsw maakten duidelijk dat het roer bij de uitvoeringsorganisaties nog verder om moest. Er werd, om dit te bevorderen, een landelijke herstructureringsfaciliteit in het vooruitzicht gesteld. De val van het kabinet Rutte I maakte een voorlopig eind aan deze plannen. De volgende regering presenteerde de Participatiewet, waarmee de draad weer werd opgepakt. De hoofdlijnen voor beleid zijn in tact gebleven. De bestaande regelingen voor verschillende groepen werkzoekenden (WWB, Wsw, Wajong) worden geïntegreerd en de bijbehorende budgetten ontschot. Op alle re-integratiebudgetten wordt bezuinigd en meer mensen met een arbeidshandicap komen onder directe verantwoordelijkheid van de gemeente. Ook de doelgroep en omvang voor de Wsw worden beperkt en de rijksbijdrage verlaagd. Er blijft een voorziening mogelijk voor mensen die zijn aangewezen op beschut werk. Door het sluiten van het sociaal akkoord in april 2013 werden de plannen voor de Participatiewet aangepast. De bezuiniging op de Wsw wordt met een jaar uitgesteld. De Wsw gaat met ingang van 2015 op slot. Alle Wajongers worden herkeurd. Mensen uit deze doelgroepen met nog enig arbeidsvermogen komen onder verantwoordelijkheid van de gemeenten. Gemeenten krijgen middelen om deze groep met loonkostensubsidie op de reguliere arbeidsmarkt te plaatsen. Voor de allerzwakste groep met nagenoeg geen loonwaarde mogen zij beschut werk realiseren. Voor de doelgroep met meer loonwaarde is afgesproken dat werkgevers extra banen beschikbaar zullen gaan stellen. Ondanks de bijstelling van de plannen die heeft plaats gevonden passen deze ontwikkelingen nog in de richting die Presikhaaf Bedrijven begin 2015 heeft beschreven in het visiedocument "Stip op de horizon". Op basis hiervan heeft Presikhaaf Bedrijven er voor gekozen de organisatie op te splitsen in twee entiteiten; een entiteit voor Beschut Werk en een entiteit Arbeidsmarkttoeleiding. De deelnemende gemeenten hebben rond de zomer van GEMEENTE ARNHEM 2013 met deze splitsing ingestemd. De transitiekosten zijn in beeld gebracht en er is onderzoek gedaan naar de Postbus 9029 garantieomzetregeling 6802 EL  Arnhemen een passende juridische structuur voor de uitvoeringsorganisatie. Tel: 0900-1809 De reorganisatie van Presikhaaf Bedrijven is in gang gezet. Hiermee is het verdienmodel van de organisatie ook Fax: 026-3774830 fundamenteel gewijzigd. Vanwege de teruglopende rijksbijdrage voor de traditionele Wsw-ers ontstaan er hogere E-mail: [email protected]  structurele tekorten op deze wettelijke taak die grotendeels door de entiteit Beschut Werk zal worden uitgevoerd. Een sluitende exploitatie moet dus gerealiseerd gaan worden door het bedienen van nieuwe doelgroepen voor Arbeidsmarkttoeleiding waarvoor met name gemeenten trajecten kunnen afnemen. In de meerjarenbegroting 2014 en verder is hiervoor door Presikhaaf Bedrijven een substantiële omzet geprognosticeerd. In het belang van de bedrijfsvoering verzoekt Presikhaaf Bedrijven de gemeenten op korte termijn concreet aan te geven of en in welke mate zij in meerjarig perspectief aanvullende diensten zullen afnemen. Tegelijkertijd zijn de definitieve kaders waarbinnen gemeenten de nog vast te stellen Participatiewet moeten gaan uitvoeren nog onzeker. Vast staat dat de gemeenten met minder geld meer mensen vanuit gemiddeld moeilijker bestanden moeten zien te gaan bemiddelen naar werk. Daarbij is het ook nog zaak dwarsverbanden met andere decentralisatieopgaven te leggen, waarvoor de kaders ook nog niet definitief zijn. Onduidelijk is nog hoeveel middelen in het gemeentelijk Participatiebudget beschikbaar komen voor de nieuwe doelgroepen, omdat daarvoor nog verdeelsleutels moeten worden gemaakt. Niet uitgesloten is dat er nog wijzigingen worden aangebracht in het concept wetsvoorstel, bijvoorbeeld betreffende de herkeuring en overdracht van Wajongers aan de gemeente. Ook als de wet ongewijzigd wordt vastgesteld zijn er vanaf 2015 grote risico's voor gemeenten wanneer zij er onvoldoende in slagen uitkeringslasten binnen de perken te houden door Wwb-ers te plaatsen op

158

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

werk. Gemeenten zijn hierbij ook afhankelijk van de werkgevers die zich garant hebben gesteld voor banen voor de doelgroep. Gemeenten moeten keuzes gaan maken voor wie zij de schaarse middelen gaan inzetten, waarbij zij zich gedwongen kunnen zien te kiezen voor de meest kansrijke groep. Al met al is het onwaarschijnlijk dat alle aangesloten gemeenten zich op korte termijn kunnen of willen vastleggen op majeure verplichtingen na 2014, mede met het oog op de in maart 2014 te houden gemeenteraadsverkiezingen. De huidige gemeenschappelijke regeling is ook niet ingericht op het omgaan met intergemeentelijke verschillen in volume en aard van additioneel af te nemen diensten. Daartoe zou een verrekeningsmodel moeten worden overeen gekomen of een juridische afsplitsing. Los hiervan laat de begroting van Presikhaaf de komende jaren forse tekorten zien die, aangezien er geen weerstandsvermogen meer is, ten laste van de gemeenten zullen komen. Bij de bepaling van het gemeentelijk weerstandsvermogen is rekening gehouden met het Arnhems aandeel hierin. Gemeenschappelijke Regeling Regionaal Historisch Centrum "Gelders Archief" In het raadsbesluit “nota Toekomstgericht bezuinigen” is besloten om op de gemeentelijke bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling Het Gelders Archief vanaf 2013 € 105.000 te bezuinigen. De invulling van deze bezuiniging blijkt binnen de gestelde termijn niet realiseerbaar. Voor de feitelijke invulling van deze taakstelling is instemming van alle aan de gemeenschappelijke regeling deelnemende gemeenten, provincie en ministerie nodig. Overleg hierover is nog gaande.Een eenmalig BTW-voordeel ter grootte van ca. € 500.000 als gevolg van nieuwbouw wordt gedoteerd aan de bestemmingsreserve. Uit dit voordeel wordt in afwachting van de invulling van de taakstelling de verlaging van de gemeentelijke bijdrage gefinancierd. De gemeenschappelijke regeling "Gelders Archief" is in financiële zin kwetsbaar en werkte vanaf de totstandkoming met tekorten. Het resultaat 2013 is nog niet bekend. Voor 2014 is nu een sluitende begroting voorzien. Tot op heden kon er ook geen weerstandsvermogen opgebouwd worden binnen deze regeling wat de kwetsbaarheid voor de deelnemende partijen nog groter maakte. De bijdrage van onze gemeente Arnhem aan de totale jaarlijkse kosten van deze regeling is circa 25%. Om die reden is in de paragraaf weerstandsvermogen rekening gehouden met een mogelijk risico voor ons in deze regeling. In 2013 is verder het nieuwe onderkomen aan de Westervoortsedijk betrokken én is het archief één van de partners van het in 2013 geopende kenniscluster Rozet. Gemeenschappelijke Regeling Onderwijszaken Op 30 mei 2012 heeft de Arnhemse raad besloten over de nieuwe Gemeenschappelijke Regeling voor Onderwijszaken (GRO). Deze regeling omvat drie onderdelen: volwasseneneducatie, leerplicht en RMC (Regionaal Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten). Gemeenten kunnen voor deze onderdelen afzonderlijk participeren. De gemeenteraad van Arnhem participeert voor de onderdelen; volwasseneneducatie en leerplicht, maar heeft echter besloten niet te participeren voor het onderdeel RMC. Eerst diende het evaluatieonderzoek te worden uitgevoerd naar de uitvoering van RMC-taken door Team Voortijdig School Verlaten (VSV); daarna zou kunnen blijken of inpassing van de RMC-taken van Team VSV in het Regionaal Bureau Leerlingzaken (RBL) al dan niet wenselijk is. Op grond van de besluitvorming in Arnhem en in andere deelnemende gemeenten is de gemeenschappelijke regeling begin 2013 van kracht geworden voor de onderdelen volwasseneneducatie en leerplicht. Bij volwasseneneducatie zijn 10 gemeenten aangesloten; bij leerplicht acht (Lingewaard en Renkum doen niet mee). Voor leerplicht betekent het dat bevoegdheden van het college gemandateerd zijn aan het gemeenschappelijk orgaan en dat de uitvoering plaats vindt in het Regionaal Bureau Leerlingzaken Midden-Gelre dat op 1 augustus 2013 van start is gegaan. Negen gemeenten hebben in 2012 hun goedkeuring gegeven aan het RMC-gedeelte van de GRO. Vanwege de bijzondere positie van de gemeente Arnhem met betrekking tot de RMC-functie treedt dit gedeelte van de GRO niet in werking zolang de raad van Arnhem niet heeft ingestemd. Medio 2013 is het evaluatieonderzoek naar Team VSV uitgevoerd. Op 11 februari 2014 heeft het college, mede op basis van de uitkomsten van dit onderzoek, besloten tot het treffen van de GRO voor het RMC-gedeelte en heeft dit besluit ter goedkeuring voorgelegd aan de raad. Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking Regio Arnhem (MRA) Deze gemeenschappelijke regeling heeft ook in 2013 gefunctioneerd als platform voor informatie-uitwisseling en beleidsafstemming tussen de 11 deelnemende gemeenten op het gebied van bodem, lucht & geluid (inclusief Regionale Verkeers- en Milieukaart (Rvmk)), klimaat & duurzaamheid, afval, handhaving, milieuvergunningen en externe veiligheid. Vanaf 1 april 2013 ziet de ‘bestuurlijke kaart’ er in onze regio anders uit door de vorming van de gemeenschappelijke regeling OmgevingsDienst Regio Arnhem (ODRA). Om die reden is dan ook in 2012 binnen de MRA besloten om na te gaan of de MRA in deze nieuwe gemeenschappelijke regeling kan opgaan. De gemeenteraad heeft in het najaar van 2013 ingestemd met opheffing van de gemeenschappelijke regeling

Gemeenschappelijke Regeling Lingezegen In 2013 is verder gewerkt aan de verschillende deelprojecten voor de realisatie van het Park Lingezegen. In de deelgebieden De Park en Waterrijk, de deelgebieden van het park die direct grenzen aan Arnhem, zijn in 2013 inrichtingswerken aanbesteed. De gemeente heeft ook in 2013 haar beheerbijdrage (teruggebracht tot € 240.000) aan de parkorganisatie verstrekt en daarnaast capaciteit beschikbaar gesteld ter grootte van ca. 0,5 fte. De reikwijdte van de regeling is in beginsel beperkt tot de periode waarin de projecten worden gerealiseerd (periode 2009 t/m 2014). Bij aanvang van de regeling is overeengekomen dat het niet zonder meer mogelijk is de bijdrage aan het beheer van het park te beëindigen. Mocht hier door de gemeente Arnhem toe worden besloten dan zal 20x de jaarlijkse bijdrage moeten worden betaald. De gemeente Arnhem heeft overigens in de MJPB rekening gehouden met een structurele bijdrage aan de beheerkosten. In 2013 is duidelijk geworden dat de gemeente Nijmegen wil toetreden tot de regeling. Stichting Dataland Eerder was voorzien dat de certificaten van de stichting Dataland zouden worden afgestoten. Inmiddels zijn er meerdere redenen om de deelneming in de stichting te behouden. De VNG heeft DataLand de rol van data- en kennisknooppunt voor de Nederlandse gemeenten toebedeeld. Vanuit deze rol worden verschillende diensten aangeboden en ontwikkeld om gemeenten structureel te ontzorgen. GEMEENTE ARNHEM Op dit Postbus 9029 moment wordt gewerkt aan een oplossing om gemeenten te ondersteunen bij de ontsluiting van de basisregistraties (zoals bijv. NHR en BRK) door de opzet van een gemeentelijk gegevensknooppunt. Deze 6802 EL  Arnhem ontwikkeling past in de oorspronkelijke oprichtingsvisie en biedt gemeenten ondersteuning bij de realisatie van Tel: 0900-1809 de verplichtingen. Data integratie en distributie vormt een uitdaging voor gemeenten. DataLand is vanuit de Fax: 026-3774830 bovenlokale positie die ze invult de aangewezen partij om gemeenten hierbij te ondersteunen. Ze zal dit E-mail: [email protected]  vanzelfsprekend voor alle gemeenten doen, maar het moge duidelijk zijn dat de certificaathoudende gemeenten hierin een doorslaggevende stem en buitengewone positie innemen. Jaarlijks wordt een positief resultaat behaald. Dit betekent dat er dit jaar dividend uitgekeerd wordt. De verwachting is dat deze lijn zich doorzet de komende jaren. Omgevingsdienst Regio Arnhem Op 25 juli 2012 stemde de gemeenteraad in met deelname aan de gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA). Op 14 november 2012 heeft de oprichtingsvergadering van de gemeenschappelijke regeling plaatsgevonden. In 2013 is er dus een nieuwe verbonden partij actief. De ODRA is vanaf 1 april 2013 operationeel. De vorming van de ODRA sluit aan bij de afspraken die IPO, VNG en het Rijk landelijk gemaakt hebben (‘Packagedeal’) om via een bottom-up proces te komen tot de vorming van een dekkend netwerk van uitvoeringsdiensten. De vorming van deze uitvoeringsdiensten is verplicht, maar er is ruimte voor regionale invulling daarvan. Het Kabinet heeft bij herhaling aangegeven te verwachten dat de provincies en gemeenten er gezamenlijk voor zorgen dat uiterlijk per 1-1-2013 de uitvoeringsdiensten starten. Door de bundeling zijn gemeenten en provincie gezamenlijk in staat te voldoen aan de landelijke kwaliteitseisen die gesteld gaan worden aan de uitvoering van Wabo-taken. Afzonderlijk zou dat niet voor elke deelnemer mogelijk zijn. Dit geldt met betrekking tot een aantal taken ook voor de gemeente Arnhem, zo blijkt uit een globaal uitgevoerde

onderwerp

Vrijwel zeker is dat het programmagebied Interreg zal worden uitgebreid met NO-Brabant en Dusseldorf. De toedeling van middelen binnen dit verruimde programmagebied zal blijven plaatsvinden vanuit het Euregio Rijn-Waalkantoor in Kleve.

Jaarverslag 2013

Het financieel instrument van Europese Interreg-subsidies staat ten dienste van deze doelstelling. Momenteel is de nieuwe Interreg-periode 2014-2021 in voorbereiding; in de loop van 2014 zal duidelijk worden, ten behoeve van welke thema's de Interreg-middelen zullen worden ingezet. De besprekingen daarover worden gevoerd op internationaal ministersniveau (Nederland met NR-Westfalen en Niedersachsen).

pagina

Gemeenschappelijke Regeling Euregio Rijn-Waal De Euregio is een platform om de onwenselijke effecten die door de aanwezigheid van landsgrenzen kunnen bestaan te verminderen. Dit gebeurt door het kweken van begrip 'over de grens' voor elkaars posities, het uitwisselen van kennis, het deelnemen aan grensoverschrijdende projecten op (sociaal)-cultureel, (sociaal-) economisch, onderwijs-, ruimtelijk- en veiligheidsgebied.

159

MRA in 2014. De MRA-taken m.u.v. van handhaving en milieuvergunningen worden voortgezet bij de ODRA na de feitelijke formele liquidatie van de MRA in het voorjaar van 2014. Het liquidatieplan hiervoor zal separaat aan de raad worden voorgelegd. In praktische zin zijn de taken op het gebied van de Rvmk en externe veiligheid al per 1 april 2013 overgedragen. De (bestemmings)reserves worden in beheer overgedragen aan de ODRA en zijn toereikend om de voorgenomen projecten in 2014 te financieren. Vanaf 2015 zal, naast de gebruikelijke inwonerbijdrage (contributie), een bijdrage aan de (voormalige) MRA-gemeenten (kunnen) worden gevraagd voor de deelname aan specifieke projecten.

160

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

‘zelfevaluatie’ in 2012. Een meer uitgebreide, landelijk verplichte, zelfevaluatie van Wabo-taken zal in 2014 leiden tot een verbeterplan dat aan de raad wordt voorgelegd. Deze zelfevaluatie én het daaruit voortvloeiende verbeterplan hebben in hoofdzaak betrekking op de taken die namens Arnhem door de ODRA worden uitgevoerd, maar ook op enkele andere taken die bij de gemeente worden uitgevoerd, zoals erfgoedtaken. De insteek daarbij is de kwaliteit van de uitvoering; de zogenaamde ‘robuuste’ taakuitvoering. Het doel van de vorming van de ODRA is om hogere kwaliteit van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) te bereiken tegen lagere kosten: sneller, beter, goedkoper. Om dit te bereiken worden verschillende VTH-taken van de 11 gemeenten in de regio Arnhem en de provincie Gelderland gebundeld in de ODRA. Door deze bundeling van taken kan zowel de kwaliteit van de uitvoering vergroot worden als ook de efficiency. De ODRA maakt deel uit van een stelsel van 7 Gelderse omgevingsdiensten. De rechtsvorm van de ODRA is een gemeenschappelijke regeling van de elf gemeenten en de provincie, omdat dit de meest eenvoudige en transparante manier van organiseren is en aansloot bij de gemaakte afspraken tussen het Rijk, IPO en VNG. Het Algemeen Bestuur van de gemeenschappelijke regeling wordt gevormd uit de 12 colleges van de deelnemende organisaties, omdat het een uitvoerende verantwoordelijkheid van de colleges betreft. De gemeente Arnhem is in het Algemeen Bestuur (AB) vertegenwoordigd door mevrouw M.J. van Gastel – Schaffner. Zij maakt tevens deel uit van het Dagelijks Bestuur (DB) en is voorzitter van zowel AB als DB. Binnen het AB is een stemverhouding bepaald die is gebaseerd op de volgende aspecten: • De stemverhouding moet toekomstige ontwikkelingen kunnen opvangen. De ODRA wordt als groeimodel opgezet, waarbij deelnemers mogelijk in de loop der tijd meer taken zullen onderbrengen, dan wel nieuwe partijen zullen toetreden. De grondslag voor de bestuurlijke stemverdeling zal deze wijzigingen in onderlinge verhouding binnen de ODRA moeten kunnen opvangen. • De omvang van het ingebrachte takenpakket en de daarmee samenhangende financiële bijdrage en daarmee het financiële risico van deelnemers is leidend voor de mate van zeggenschap in de ODRA. De feitelijke inbreng is dan de objectieve maat voor zeggenschap, waarbij de inbreng voor de basistaken een zwaardere weging heeft dan inbreng van de overige taken. • Voorkomen dat één of enkele partijen de besluitvorming bepalen. De Wabo(+)-brede uitbesteding van vergunningverlenings-, toezichts- en handhavingstaken (VTH-taken) van Arnhem aan de ODRA, per 1 april 2013, heeft plaatsgevonden op basis van een dienstverleningsovereenkomst (DVO) met een werkprogramma voor 2013. Dit werkprogramma was in hoofdzaak gebaseerd op het werkprogramma 2012 van het Cluster Vergunningen en Handhaving. Voor een betere beleidsmatige onderbouwing van het werkprogramma zal in 2014 worden gewerkt aan een Wabo-breed VTH-plan. Dit wordt tevens geëist in het kader van de landelijke zelfevaluatie als hiervoor genoemd. Zo krijgt de gemeente Arnhem, als opdrachtgevende partij, meer grip op hetgeen de ODRA uitvoert. In de opstartfase van de ODRA tot en met 2016 wordt op basis van inputfinanciering gewerkt. Hierin zit ook een bezuinigingstaakstelling van 10%. Vanaf 2017 krijgt de ODRA te maken met outputfinanciering. Arnhem kiest dan een produkten- en dienstenpakket uit een produktencatalogus met vaste prijzen en tarieven. De planningen controlcyclus en de daarmee verband houdende structuur van voortgangsoverleg moet in 2014 verder worden uitgewerkt. In verband met het voorgaande zal ook een toezichtsarrangement worden opgesteld. Inhoud van de Bijlage “Geactualiseerd overzicht verbonden partijen 2013” Conform de vereisten van het BBV en de afspraken in de kadernota Verbonden Partijen wordt in de bijlage verbonden partijen bij het jaarverslag de uitvoeringsinformatie opgenomen. In dit overzicht met uitvoeringsinformatie is, conform de afspraken gemaakt in de kadernota verbonden partijen, per verbonden partij opgenomen: • De naam en de vestigingsplaats; • Het openbaar belang (de doelstelling) dat op deze wijze wordt behartigd; • De veranderingen die zich hebben voorgedaan gedurende het begrotingsjaar in het belang dat de gemeente in de verbonden partij heeft; • Het eigen vermogen en het vreemd vermogen van de verbonden partij aan het begin en aan het einde van het begrotingsjaar; • Het resultaat van de verbonden partij; • Jaarlijkse financiële bijdrage van de gemeente; • Vertegenwoordiging bestuurlijk en ambtelijk. Daarnaast is zo nodig informatie opgenomen over: • De relatie met de MJPB; • Eventuele risico’s; • Eventuele uitkomsten van de herbeoordeling van de relatie met de verbonden partij; • Beschikbaarheid van een toezichtsarrangement.

B/C*

B

B

B

B

B

C

B

B

B

B

B

C

B

B

B

B

C

C

C

B

C

C

B

B

B

B

B

B

B

C

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

C

B

B

wijken < BGB

bedrijfsterreinen

bossen en parken

A

A

B

C

B

B

B

B

B

C

B

B

A

A

B

C

B

B

A

A

B-

C

B

B

C

B

verkeersvoorB B zieningen kunstwerken GEMEENTE B ARNHEM B Postbus 9029 beeldende 6802 EL  Arnhem kunstTel: 0900-1809 B B

Fax: 026-3774830 zwerfvuil en E-mail: [email protected]  A A onkruid overige A A stadsreiniging openbare B B verlichting riolering B B water

B

wijken > BGB

B

B

Buiten Gewoon Beter Met de vaststelling van het beleidsplan Buiten Gewoon Beter is bepaald dat de achterstand in het onderhoud van de openbare ruimte wijksgewijs wordt weggewerkt door middel van het programma Buiten Gewoon Beter (BGB). Na een pilot in Geitenkamp, Elden en Vredenburg is BGB in 2003 definitief van start gegaan. Het BGBprogramma heeft de volgende doelstelling: de openbare ruimte in Arnhem op “basisniveau” brengen en houden. Echter, niet geheel Arnhem maakt deel uit van het BGB-programma. Hoofdwegen, zoals de Nijmeegseweg en de Apeldoornseweg, bedrijventerreinen en “groot groen” (bossen en parken) vallen niet onder BGB.

onderwerp

speelvoorzieningen recreatieve voorzieningen verharding

fietspaden

winkelcentra

Jaarverslag 2013

groen

hoofdinfra

centrum

pagina

4.7 Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding Een substantieel deel van de begroting heeft betrekking op het onderhoud van kapitaalgoederen. De staat van Inleiding van kapitaalgoederen is een bepalende factor voor de beoordeling van de financiële positie van de onderhoud Een substantieel deel van de begroting heeft betrekking op het onderhoud van kapitaalgoederen. De staat van gemeente. Kapitaalgoederen zijn goederen waarvoor investeringen nodig zijn. Het gaat om zaken die daarna onderhoud van kapitaalgoederen is een bepalende factor voor de beoordeling van de financiële positie van de regelmatig onderhoud vergen. Het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) noemt o.a. gebouwen, wegen, gemeente. Kapitaalgoederen zijn goederen waarvoor investeringen nodig zijn. Het gaat om zaken die daarna water, groenonderhoud en riolering. regelmatig vergen. Het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) noemt o.a. gebouwen, wegen, Voor alle kapitaalgoederen water, groen en riolering. moeten onderhouden beheerplannen aanwezig zijn, gericht op het realiseren van een onderhoudsbegroting. In een duurzame onderhoudsbegroting rekening gehouden met de van Voorduurzame alle kapitaalgoederen moeten onderhouden beheerplannen aanwezigiszijn, gericht op het realiseren kosten van regulier dagelijks en regulierIn groot maar ook met kosten van achterstallig onderhoud. een duurzame onderhoudsbegroting. een onderhoud, duurzame onderhoudsbegroting is rekening gehouden met de kosten Aan basis van de duurzame onderhoudsbegroting ligt het expliciet gehanteerde kwaliteitsniveau dat per van de regulier dagelijks en regulier groot onderhoud, maar ook met kosten van achterstallig onderhoud. kapitaalgoed vastgesteld door de raad. De financiële consequenties vangehanteerde het vastgestelde kwaliteitsniveau Aan de basisisvan de duurzame onderhoudsbegroting ligt het expliciet kwaliteitsniveau dat zijn per verwerkt in deisonderhoudsbegroting. kapitaalgoed vastgesteld door de raad. De financiële consequenties van het vastgestelde kwaliteitsniveau zijn verwerkt in de onderhoudsbegroting. Openbare ruimte Openbare ruimte Kwaliteitsniveau onderhoud De door de raad vastgestelde gewenste kwaliteit van de openbare ruimte wordt Kwaliteitsniveau onderhoud Debegrip door de raad vastgestelde gewenste kwaliteit van de openbare aangeduid met behulp van het “basisniveau”. Met deze term duiden we de ondergrens aan ruimte voor dewordt aangeduid met behulp van het begrip “basisniveau”. Met deze term duiden we de ondergrens aan voorhet de kwaliteit van de openbare ruimte in Arnhem. We maken gebruik van de landelijke CROW-methodiek voor kwaliteit vanvan dede openbare Arnhem.ruimte. We maken gebruik onderscheidt van de landelijke CROW-methodiek beschrijven kwaliteitruimte van dein openbare De methode vijf kwaliteitsniveaus (A+,voor A, het beschrijven vandedeonderdelen kwaliteit van Depresenteert methode onderscheidt vijf kwaliteitsniveaus (A+, A, B, C B, C en D) voor vande deopenbare openbareruimte. ruimte en die kwaliteitsniveaus met behulp van en D) voor de onderdelen van de openbare ruimte en presenteert die kwaliteitsniveaus met behulp van beeldmateriaal. Voor veruit de meeste categorieën van onderhoud is in Arnhem voor het niveau ‘B’ van CROW beeldmateriaal. Voor veruit de meeste categorieën van onderhoud is in Arnhem voor het niveau ‘B’ van CROW gekozen. Per gebied en onderdeel van de openbare ruimte komt dit op het volgende neer: gekozen. Per gebied en onderdeel van de openbare ruimte komt dit op het volgende neer:

161

4.7 Onderhoud kapitaalgoederen

Resultaten “BGB” Presikhaaf wordt in 7 fasen uitgevoerd in de periode 2008-2013. Fase 1 tot en met fase 4 zijn reeds afgerond. Fase 5 en 6 zijn in 2013 vrijwel afgerond en fase 7 is gestart en loopt nog door in 2014. Malburgen In 1997 is met de vaststelling van het “Ontwikkelingsplan Malburgen” een start gemaakt met de revitalisering van Malburgen. Het projectgebied bestaat uit Malburgen-Oost en Malburgen-West. Binnen deze gebieden wordt een groot aantal deelprojecten uitgevoerd, waarbij Volkshuisvesting verantwoordelijk is voor het uitvoeren van projecten in de zogenaamde ontwikkelingsgebieden en de gemeente Arnhem voor de herinrichting van het openbaar gebied, niet zijnde een ontwikkelgebied. Voor het opknappen van de beheergebieden in Malburgen is € € 4,3 miljoen beschikbaar. Resultaten Dit jaar zijn werkzaamheden aan de openbare ruimte in de deelgebieden Zeegsingel en omgeving, Waterplantenbuurt en fase 3 b/c afgerond. Immerloo en Eimerswijde zijn de laatste gebieden die nog moeten worden aangepakt. Met de voorbereidingen is in 2013 gestart, de uitvoering zal in 2014 plaatsvinden. Het hiervoor gereserveerde exploitatiebudget uit 2013 zal hiervoor aan de BR BGB worden toegevoegd. Daarnaast is hiervoor nog € 0,8 miljoen investeringskrediet beschikbaar. Gemeentelijk Rioleringsplan In Arnhem ligt meer dan 800 km riolering, verdeeld over gemengde rioolstelsels, gescheiden rioolstelsels (met aparte vuilwater- en regenwaterriolering) en drukriolering. Arnhem kent ook 20 gemalen, waarvan naar verwachting er jaarlijks een tot twee gerenoveerd moeten worden. Op 1 januari 2009 is gestart met de uitvoering van het Gemeentelijk Rioleringsplan 4 (GRP-4). Dit plan heeft betrekking op de periode 2009 t/m 2013. Bij de vaststelling van de MJPB 2010-2013 is besloten om de looptijd van het GRP-4 met een jaar te verlengen d.w.z. t/m 2014. In 2012 heeft de Raad besloten tot het opstellen van een nieuwe vijfde gemeentelijke rioleringsplan (GRP-5). Tevens is in 2012 door de raad besloten dat het GRP5 op 1-1-2014 in zal moeten gaan. In oktober2013 heeft de Raad ingestemd met de Keuzenota ‘Integraal Onderhoud Openbare Ruimte’en daarmee de ambitie voor het GRP-5 vastgesteld. Tevens is besloten dat met ingang van 2014 de budgetten voor groot onderhoud van de openbare ruimte samen te voegen. Het samenvoegen van de budgetten voor groot onderhoud en vervanging, in combinatie met het instellen van een egalisatiereserve, geeft meer mogelijkheden om voortaan flexibel in te

onderwerp

Presikhaaf In 2003 is het “Ontwikkelingsplan Presikhaaf” door de gemeenteraad vastgesteld. In dit plan worden verandergebieden en beheergebieden onderscheiden. In de verandergebieden vinden ingrijpende wijzigingen plaats, zoals het slopen en herbouwen van woningen en de reconstructie van wegen. De beheergebieden in Presikhaaf worden net als BGB-wijken op “basisniveau’ gebracht. Voor het op BGB-niveau brengen van de beheergebieden van Presikhaaf € 12,35 miljoen beschikbaar. De niet bestede middelen (exploitatiebudget) bedroegen in 2012 € 2,5 miljoen. Deze zijn bij de jaarrekening 2012 toegevoegd aan de BR BGB. Van de niet bestede middelen heeft het college tijdens de 2 daagse van juni 2013 besloten € 2 miljoen terug te laten vloeien naar de Algemene middelen. Het totaalbudget komt hiermee op 12,35-2,0 = € 10,35 miljoen. Hiervan is t/m 2013 € 9,2 miljoen uitgegeven.

Jaarverslag 2013

Resultaten Er is in 2013 verder gewerkt aan de 4e ronde wijken. Dit betreft Monnikenhuizen Paasberg, Gulden Bodem en de Verschuerbuurt. De andere 4e ronde wijken die ten gevolge van de herprogrammering waren uitgesteld zijn in 2013 weer opgepakt zoals Alteveer-Oost, Broek, Arnhemse Allee en Statenkwartier. In totaal is er in 2013 ca 62 ha op basisniveau gebracht. In totaal is dit jaar ca € 2,4 miljoen aan BGB projecten besteed en is er voor € 3,4 miljoen verplichtingen aangegaan. Dat er minder is besteed dan aan budget beschikbaar is het gevolg van het feit dat een aantal stilgelegde BGB 4e ronde projecten wat trager op gang komen dan gepland. Deze werkzaamheden en daarmee de uitgaven schuiven door naar 2014. Het restantbudget 2013 is toegevoegd aan de Bestemmingsreserve BGB (BR BGB).

pagina

ronde 1 2 3 4 5 6, 7, 8 totaal Bruto oppervlak (ha) 343 361 316 578 419 619 2640 Netto oppervlak (ha) 101 126 98 217 82 107 730

162

De herstructureringswijken Malburgen en Presikhaaf en het centrumgebied (met uitzondering van drie door B&W aangewezen BGB “snippers”) maken evenmin deel uit van het BGB-programma. Voor BGB geldt de volgende taakstelling: er moet circa 730 ha netto oppervlak openbare ruimte op “basisniveau” worden gebracht. Hiervan is inmiddels 467 ha gerealiseerd. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de oppervlaktes per BGB ronde volgens oude systematiek (bruto oppervlak) en nieuwe systematiek (netto oppervlak)

163

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

spelen op prioritaire projecten in de stad. Het GRP-5, dat een looptijd zal krijgen van 2014 tot en met 2018, wordt onderdeel van de overkoepelende beleidsnota ‘Integraal Onderhoud Openbare Ruimte’. Beide nota’s zullen in de loop van 2014 ter vaststelling aan de raad worden voorgelegd. De in het GRP-4 opgenomen doelstellingen zijn voor een deel reeds in het GRP-4 vertaald in een aantal concrete (in de planperiode te treffen) maatregelen, zoals het afkoppelen van verhard oppervlak van de gemengde riolering, het jaarlijks vervangen of herstellen van riool, het jaarlijks inspecteren van riool en het renoveren van gemalen. Voor het uitvoeren van maatregelen is gedurende de periode 2009 – 2014 een investeringsbudget van € 75,4 miljoen beschikbaar. Hetgeen neerkomt op een investeringsruimte van ongeveer € 12,5 miljoen per jaar. Na enkele jaren van onderbesteding was in 2011 en 2012 sprake van een aanzienlijk overprogrammering. In het raadsbesluit van 26 juni 2012 is ingestemd met het financieringsvoorstel voor de dekking van de hogere kapitaalslasten over deze jaren. De investeringsruimte binnen GRP 4 in 2013 is daarom beperkt tot € 7,3 miljoen. Resultaten Er is in 2013 in totaal 65 kilometer riolering geïnspecteerd. Dit is lager dan de beoogde 83 kilometer. De reden is dat in 2013 een aantal grotere en complexere riolen zijn geïnspecteerd waarvoor de prijs per meter hoger ligt dan gemiddeld. Om binnen het beschikbare budget voor inspecties (exploitatiebudget) te blijven zijn daarom in 2013 minder kilometers riool geïnspecteerd. Er is in 2013 10,6 km riolering vervangen, waarvan 0,6 km gerelined. Dit is iets lager dan de geraamde 12 km. Dit komt door vertraging bij enkele BGB projecten waarbij ook het rioleringswerk is doorgeschoven naar het volgend jaar, 2014. In 2013 is 2,5 ha verhard oppervlak afgekoppeld van de gemengde riolering. Daarmee komt het totaal aantal afgekoppelde hectaren verhard oppervlak in Arnhem op ruim 101. In 2012 is het Moerriool geïnspecteerd. Uit de inspectie bleek dat het riool op een aantal plekken in zo’n slechte staat is dat direct gerepareerd moet worden. De reparaties zijn eind 2012 gestart en in 2013 verder uitgevoerd. In de planperiode van het nieuwe GRP5 (2014 t/m 2018) zal het herstel van moerriool verder opgepakt worden. Er is in 2013 € 5,5 miljoen aan investeringen aan de riolering besteed. Hiervan is € 0,3 miljoen ten laste gebracht van de exploitatie om het VAT percentage, dat ten laste wordt gebracht van de investeringen, te beperken tot 10 % (conform de Nota waarderen en afschrijven). Daarnaast is er voor € 0,7 miljoen verplichtingen aangegaan. De uitgaven zijn in 2013 daarmee ca € 1,8 miljoen lager dan het beschikbaar gestelde bedrag van € 7,3 miljoen. Dit is het gevolg van het feit dat een aantal stilgelegde BGB 4e ronde projecten, waarin ook rioolvervanging wordt meegenomen, wat trager op gang komen dan gepland. Deze werkzaamheden schuiven door naar 2014. Wegen Bij wegen wordt een onderscheid gemaakt in hoofdwegen, wegen in wijken en fietspaden. In de openbare ruimte van Arnhem is circa 735 ha verharding aanwezig. Ongeveer 62% daarvan bestaat uit elementverharding (klinkers, betonstraatstenen en betontegels), 37% overwegend uit asfaltverharding en het restant is sierbestrating en natuursteen, dat vooral voorkomt in de voetgangersgebieden in de binnenstad. Bij de vaststelling van de beleidsnota wegenonderhoud in 2008 zijn de ambitieniveaus voor de hoofdwegen, de wegen in de wijken en de fietspaden bepaald. Voor de hoofdwegen is het ambitieniveau (B), voor de fietspaden is het ambitieniveau (A) en voor de wegen in de wijken wordt geaccepteerd dat maximaal 10% onder kwaliteitsniveau B ligt. De vastgestelde ambitieniveaus met betrekking tot de hoofdwegen en de fietspaden hadden in 2012 gerealiseerd GEMEENTE ARNHEMmoeten zijn en voor de wegen in de wijken geldt het jaar 2022. Als gevolg van bezuinigingen is er vanaf 2012 een bezuiniging ten laste van de hoofdstructuur van Postbus 9029 € 0,5 miljoen voor 3 jaar ingeboekt (2012 tm 2014), waardoor wordt geaccepteerd dat het ambitieniveau 6802 EL p/jArnhem voor hoofdwegen en fietspaden tijdelijk verlaagd wordt. Tel: 0900-1809 Fax: 026-3774830 Resultaten E-mail: [email protected]  Naast het dagelijks onderhoud en het onderhoud in het kader van BGB, is o.a. op de volgende locaties groot onderhoud uitgevoerd: Wegen: gedeelten van de Burgemeester Matsersingel, kruising Eldenseweg/Batavierenweg, kruising Waalstraat/ IJssellaan, gedeelte Zijpendaalseweg, gedeelte Bosweg, gedeelte Amsterdamseweg, kruising Lange Water/ IJssellaan. Fietspaden: gedeelte van de Burgemeester Matsersingel, omvormen fietspad Hollandweg, gedeelte Orionsingel, Kemperbergerweg, gedeelte Ir. Molsweg, gedeelte Eldenseweg en paden park Immerloo. De inhaalslag bij het onderhoud van met name de hoofdwegen verloopt langzamer dan gepland. Dit komt vooral door vertraging van de realisatie van grote projecten waar onderhoudstrajecten onderdeel van zijn. Dit speelt bijvoorbeeld op de Amsterdamseweg, de Velperweg, de Johan de Wittlaan (Largas) en op de Apeldoornseweg. Sommige van deze wegvakken worden ondertussen dermate slecht dat ze de kwaliteitscijfers zwaar drukken. Trajecten op de Amsterdamseweg en Johan de Wittlaan (Largas) zijn sinds eind 2013 in uitvoering. Hier worden achterstanden ingelopen, de resultaten hiervan zullen we pas volgend jaar in de cijfers zien.

164

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Onderhoudsachterstanden in % ten opzichte van vastgesteld ambitieniveau (Oude methode)

Kwaliteit hoofdwegen

Kwaliteit wegen in wijken

2011 2012 2013 ambitie ≥ 2012 ‫٭‬

18% onder B 17% onder B 29% onder B B/C*‫ ٭‬

12% onder B 6% onder B 10% onder B 8% onder B 10% onder B 10% onder B 10% onder B A/B*

*

Kwaliteit fietspaden

bezuiniging op hoofdstuctuur (3x 0,5mil) waarbij geaccepteerd is dat het ambitieniveau lager is.

Vanaf 2013 gebruiken we een andere (nauwkeurige) berekeningsmethode. Deze methode geeft een wat minder positief beeld dan de oude methode, maar is qua ondersteuning vanuit het beheersysteem beter te hanteren. Met de nieuwe berekeningsmethode kunnen we ook beter benchmarken. Onderhoudsachterstanden in % ten opzichte van vastgesteld ambitieniveau (Nieuwe methode)

Kwaliteit hoofdwegen

Kwaliteit wegen in wijken

2013 ambitie ≥ 2012

36 % onder B B/C*‫ ٭‬

18 % onder B 10% onder B

Kwaliteit fietspaden

24% onder A A/B*‫٭‬

bezuiniging op hoofdstuctuur (3x 0,5mil) waarbij geaccepteerd is dat het ambitieniveau lager is.

*

Civieltechnische kunstwerken De gemeente heeft in totaal 872 civieltechnische kunstwerken in beheer en gedeeld beheer(o.a. trappartijen, bruggen, tunnels en viaducten). De civiele kunstwerken moeten op basisniveau (niveau B) worden onderhouden. Resultaten De belangrijkste kunstwerken die in het afgelopen jaar in het programma groot onderhoud een plaats vonden zijn de tunnels Burgemeester Matsersingel-Hollandweg, Burgemeester Matsersingel-Batavierenweg en de Ohratunnel. Daarnaast is er veel energie gestoken in de voorbereiding van het groot onderhoud aan het viaduct Kroonse Wal en de Nelson Mandelabrug. Een bijzonder project is de vervanging van de lage kades bij de Rijn (circa 1.400 m van de totale 2.000 m is aan vervanging toe). Op basis van de risico’s met betrekking tot veiligheid en stabiliteit van de huidige kademuren, de aard van de werkzaamheden, de beheersbaarheid van het project en de bereikbaarheid van de kades e.o., is besloten het vervangingsproject in twee fases op te knippen. Fase 1 betreft vervanging van de kade over een lengte van circa 750 meter ten westen van de John Frostbrug. Fase 2 betreft vervanging en teruglegging van circa 686 meter kade ten oosten van de John Frostbrug. De werkzaamheden in fase 1 zijn inmiddels afgerond en opgeleverd. De werkzaamheden voor fase 2 zijn nagenoeg gereed. Water Oppervlaktewater Het bij de gemeente in eigendom en beheer zijnde oppervlaktewater is regulier onderhouden. Dit bestaat vooral uit maaionderhoud van de oevers. Het moeras op het terrein van Stadsboerderij De Korenmaat is gebaggerd. Met subsidie van de provincie en een bijdrage uit het Groenfonds zijn drie van de vier dijkdoorbraakkolken in en rond Elden opgeknapt. Deze kolken zijn heringericht voor beleving, recreatie, ecologie en cultuurhistorie. Bij alle kolken zijn nieuwe informatieborden geplaatst en de kolken maken deel uit van een fietsroute langs meerdere kolken in de gemeenten Overbetuwe en Lingewaard. In de havens (Malburgerhaven, haven van Coers, Defensiehaven) zijn hydrografische peilingen uitgevoerd. Uit de data kan geconcludeerd worden dat voorlopig geen grootschalige baggerwerkzaamheden noodzakelijk zijn in de Malburgerhaven om te blijven voldoen aan de verplichte onderhoudsdiepte. Voor de haven van Coers en Defensiehaven rust geen verplichte onderhoudsdiepte. Fonteinen Naast het reguliere onderhoud aan alle gemeentelijke fonteinen (opbouw in april, onderhoud gedurende het seizoen en afbreken in oktober) heeft in 2013 het wegwerken van achterstallig onderhoud haar vervolg gekregen. Op het Croydonplein is in 2013 een nieuwe fontein opgeleverd. Duikers & beekriolen Voor het onderhoud aan de duikers en beekriolen is gestart met planmatig onderhoud en wegwerken van achterstallig onderhoud. Diverse duikers onder de A 325, de hoofdwegen en gebiedsonsluitingswegen zijn gereinigd en geïnspecteerd. Bij aantoonbare gebreken is dagelijks en groot onderhoud gepleegd.

165

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Groen Bij het Groen wordt onderscheid gemaakt tussen groen in de wijken en het grote groen (bossen parken en rivierzone) in en om de stad. Het groen in de wijken heeft een totale oppervlakte van circa 683 ha, de parken hebben een oppervlakte van 328 ha en het grote groen in en om de stad heeft een oppervlakte van 1.723 ha. Het ambitieniveau voor het onderhoud van het groen is vastgelegd in het Groenplan van Arnhem. We hanteren het onderhoudsniveau CROW-B als het basisniveau. Het onderhoud is opgesplitst in dagelijks onderhoud en vervangingen. Het dagelijks onderhoud van het groen in de wijken is opgenomen in een bestek. Als gevolg van bezuinigingen die zijn ingegaan in 2013, is het onderdeel ‘onkruid in groen’ op C-niveau uitgevoerd en is een lagere maaifrequentie voor gazon gehanteerd. In 2013 zijn onder andere in Elderveld versleten groenvakken vervangen en zijn groenvakken op het bedrijventerrein Overmaat gerenoveerd. Bomen In Arnhem staan ongeveer 40.000 individuele gemeentelijke bomen. Er zijn 794 waardevolle bomen, waarvan 285 gemeentelijk en 509 particulier. Afgelopen jaar heeft gemeente Arnhem bij 260 van deze particuliere waardevolle bomen de VTA (boomcontrole) uitgevoerd. Het ambitieniveau voor het onderhoud Bomen is vastgelegd in het Groenplan van Arnhem. We hanteren het onderhoudsniveau CROW-B als het basisniveau. Het onderhoud is opgesplitst in dagelijks onderhoud en vervangingen. In het dagelijks onderhoud aan bomen, de reguliere snoei, is nog enig achterstallig onderhoud aanwezig dat in de periode tot en met 2015 wordt weggewerkt. In 2013 zijn 98 individuele bomen vervangen omdat de bomen dood of een korte levensverwachting hadden door ziekte of beschadiging. In het bomenbestand van Arnhem komen boomziektes voor. Een aantal daarvan wordt gemonitord, zoals de iepenziekte en kastanjebloedingsziekte. Wat betreft de iepenziekte is te melden dat minder dan 1% is aangetast, dit is te danken aan de controles en werkwijze die we hanteren. Tweejaarlijks wordt een iep die binnen de kwetsbare groep valt geïnjecteerd. De kastanjebloedingsziekte is in 2013 toegenomen in Arnhem. Van de 1555 kastanjes in Arnhem zijn er 22 met een ernstige aantasting geregistreerd, 84 met een matige en 201 met een lichte aantasting. Spelen Gemeente Arnhem heeft 463 speellocaties met 1.663 speeltoestellen waarvan 57 natuurlijke speelaanleidingen. Het onderhoud aan speelplekken is uitgevoerd conform de WAS (Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen) en het gemeentelijk beleid dat verwoord staat in de Nota Ruimte voor de Jeugd. Dit onderhoud is opgesplitst in dagelijks onderhoud en vervangingen. Al het voor 2013 geplande dagelijks onderhoud aan de speeltoestellen en de valondergronden is uitgevoerd. Er zijn 20 speeltoestellen verwijderd waarvoor 19 speeltoestellen zijn teruggeplaatst. Er zijn 3 speellocaties opgeheven omdat de speeltoestellen op deze speelplek niet meer door reparaties hersteld konden worden en de speellocaties volgens de beleidsmatige spreiding niets of nauwelijks iets toevoegde. In 2013 zijn 4 Playgrounds van het Sportbedrijf door cluster Openbare Ruimte in onderhoud genomen. GEMEENTE ARNHEM Postbus 9029 Ook in6802 EL  2013 is het initiatiefvoorstel ‘natuurlijke speeltuinen’ aangenomen. Inmiddels zijn we gestart met de Arnhem voorbereiding om een natuurlijke speeltuin aan te leggen in Immerloopark en met een speelbuurt in Malburgen Tel: 0900-1809 West i.s.m. Jantje Beton. De natuurlijke speelplaats in het centrum ligt in het Coehoorn gebied, genaamd Fax: 026-3774830 Coehoornpark. E-mail: [email protected]  Vastgoed De vastgoedportefeuille van de gemeente bestaat uit verschillende deelportefeuilles. Elke deelportefeuille kent zijn eigen doelgroepen van beleid: • • • • • • • •

Vastgoed voor kunst en cultuur Vastgoed voor sport en recreatie Vastgoed voor welzijn Vastgoed voor eigen huisvesting Vastgoed op bijzondere plaatsen (het “niet te vervreemden” vastgoed) Vastgoed in de openbare ruimte, terreinen en snippergroen Vastgoed voor projecten grondexploitatie (tijdelijk en strategisch vastgoed) Vastgoed voor Onderwijs.

166

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Voor het overgrote deel van dit vastgoed heeft de gemeente de verantwoordelijkheid voor de buitenkant inclusief de vervanging van de installaties en is de gebruiker verantwoordelijk voor de binnenkant inclusief het dagelijks onderhoud. De verdeling van deze verantwoordelijkheden ligt zoveel mogelijk vast conform de als landelijke standaard gehanteerde ROZ-voorwaarden (Raad van Onroerende Zaken). Het vastgoed voor onderwijs bestaat uit vastgoed voor zowel primair, speciaal als voortgezet onderwijs. Daarnaast ook uit losse gymzalen. Voor deze gebouwen ligt er een wettelijke taak bij de gemeente die vastligt in de onderwijswetgeving. Voor het primair en het speciaal onderwijs ligt daarin ook een onderhoudstaak bij de gemeente, voor het voortgezet onderwijs ligt deze verantwoordelijkheid in z’n totaliteit bij de onderwijsinstellingen. De wettelijke onderhoudstaak van de gemeente voor het primair en speciaal onderwijs wordt met ingang van 1 januari 2015 overgeheveld naar de schoolbesturen. Het vastgoed voor projecten grondexploitatie (het tijdelijk vastgoed) betreft panden en objecten die zijn verworven om toekomstige ontwikkelingen binnen de projecten van de grondexploitatie mogelijk te maken. De mate en intensiteit van beheer en onderhoud is afhankelijk van het tijdelijk gebruik en de toekomstige functie binnen het project en is in principe beperkt. Gewenste onderhoudskwaliteitsniveau Het overgrote deel van het gemeentelijke vastgoed is de afgelopen jaren onderhouden op een conditiegerichte manier op basis van de NEN2767. Dit is de norm waarmee de onderhoudstoestand van gebouwen, terreinen en installaties vastgelegd kan worden. De NEN2767 werkt met een vastgelegde meet- en registreermethode waarmee door een gecertificeerde inspecteur van elk element van een object vastgesteld wordt wat de eventuele gebreken zijn. Aan de hand van de geconstateerde gebreken wordt elk element gewaardeerd op een zespuntenschaal. De bovenwaarde (conditie 1) geeft de nieuwbouwsituatie weer en de onderwaarde (conditie 6) is een onderhoudstoestand waarin het degradatieproces onomkeerbaar is geworden: Conditie Omschrijving 1 Uitstekend tot goed 2 Goed tot redelijk 3 Redelijk tot matig 4 Matig 5 Slecht tot zeer slecht 6 Zeer slecht De gebouwen worden al naar gelang hun functie onderhouden, maar met name op een conditiescore 3. In 2012 is gestart met het laten opstellen van onderhoudsplannen op basis van NEN2767 voor al het gemeentelijke permanente vastgoed en in 2013 zijn al deze plannen gereed gekomen. Vanaf 2014 wordt in de onderhoudsbegroting gewerkt met deze NEN2767 meerjarenplannen. Voor onderwijsgebouwen voorziet de gemeente in het onderhoud conform de onderwijswetgeving. Hierin wordt aangegeven dat de scholen sober maar doelmatig onderhouden dienen te worden. Ook voor alle onderwijsgebouwen waar de gemeente een onderhoudsverplichting heeft zijn door de gemeente nieuwe onderhoudsplannen gemaakt op basis van conditiegericht onderhoud zoals dit is vastgelegd in de NEN2767, met een conditiescore van 3. Vanaf 2015 is dit onderhoud de verantwoordelijkheid van de schoolbesturen. Hierover vindt op dit moment uitgebreid overleg plaats met hen. Het tijdelijk vastgoed, aangekocht ten behoeve van grondexploittaties, wordt niet op een conditiegerichte manier onderhouden middels meerjarenonderhoudsplannen gezien het tijdelijk gebruik en is afhankelijk van de toekomstige functie. Uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden in 2013 Naast het normale uitgevoerde onderhoud zijn in 2013 de meest opvallende werkzaamheden.: • Breezandpad 3-9: hier is een brand geweest. De kosten worden (grotendeels) gedekt door de verzekering. • Beukenlaan 9-15: (Sportcentrum Valkenhuizen): de diverse installaties en bouwkundige voorzieningen zijn vernieuwd. • Rietgrachtstraat 80 (Trolleyremise): het dak is vernieuwd. • Stationsplein-West 0 (Overdekt bussenplein): de verlichting (t.b.v. de gasbussen) en de dilletatievoegen zijn vernieuwd. • Breezandpad 11-17 (Sport- & Ontmoetingscentrum Elderveld): de diverse installaties en bouwkundige voorzieningen zijn vernieuwd. De lasten en baten voor beheer en onderhoud van het permanente vastgoed staan verantwoord op verschillende veranderen reguliere programma’s in de begroting. Per saldo is er het volgende totaaloverzicht:

Onderhoud Investeringen Correctie Breezandpad

7,2 mln 1,4 mln 0,0 mln

5,4 mln 3,1 mln -/- 0,6 mln

-/- 1,8 mln 1,7 mln -/- 0,6 mln

Totaal

8,6 mln

7,9 mln

-/- 0,7 mln

Op grond van het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) en de nota waardereen en afschrijven wordt onderscheid gemaakt tussen nvesteringen en normaal onderhoud. In 2013 is dat in de gemeentelijke begroting nog niet aangepast. Vanaf 2014 is dit verwerkt in de meerjarenprogrammabegroting. Dit is ook de reden waarom er in 2013 veel afwijkingen zijn per afzonderlijk programma. In 2013 zijn ook de laatste inspecties voor het meerjarenonderhoudplan (MJOP) uitgevoerd. Daarmee is voor alle panden in het permanente bezit van de gemeente de huidige onderhoudstoestand bekend. Tevens is er nu een onderbouwd onderhoudsplan voor de komende 40 jaren voor alle panden die de gemeente in permanent bezit heeft. Het beheer van het vastgoed wordt gestuurd middels het programma Planon en in 2014 zal het MJOP op pandniveau worden opgenomen in de begroting. In 2013 sluiten de totale werkelijke uitgaven ongeveer aan met de totale begrotingsraming met als uitzondering dat bij het Breezandpand er diverse kosten zijn gemaakt die enerzijds gedekt worden door de verzekering en anderzijds uit de algemene middelen zullen worden betaald. Daarom zijn deze hier geëlimineerd. Naast de hierboven genoemde onderhoudskosten zijn er kleinere afwijkingen op de inkomsten en de overige kosten. In totaal werd voor € 554.000,= minder aan vastgoedmanagement besteed dan begroot en voorgesteld wordt om dit bedrag toe te voegen aan de BR Vastgoedbeheer. Huidige kwaliteitsniveau Op basis van onze huidige gegevens voldoen vrijwel alle gebouwen aan het gewenste kwaliteitsniveau. Uitzonderingen hierop zijn gebouwen die op korte termijn hun functie zullen verliezen of op korte termijn volledig gerenoveerd worden. Voorbeelden hiervan zijn Coehoornstraat 60 (De Rank) en Slochterenweg 27 (De Krakeling) en Beukenlaan 23 (Zwembad Valkenhuizen). Overigens is het zo dat veel gebouwen ouder zijn dan 40 jaar. Hierdoor voldoen bijvoorbeeld de isolatiewaarden niet aan de huidige gestelde normen en voor de gebruikers kan dit resulteren in hogere energiekosten en mogelijk zal het binnenklimaat in deze gebouwen niet optimaal zijn. Omdat de werkzaamheden vanwege diverse oorzaken bijvoorbeeld zoals vergunningen en afwegingen in het kader van beleid niet altijd in het geplande jaar worden uitgevoerd is er een voorziening voor achterstallig onderhoud. Goed zichtbaar is dat deze de laatste jaren een gestage afname zien: Voorziening Onderwijsgebouwen Bloeiende kunst Overig vastgoedbeheer

Stand per 31 december 2013



0,1 mln 1,2 mln 0,2 mln

0,3 mln 1,2 mln 2,9 mln

0,6 mln 1,4 mln 6,6 mln

Afstoten overtollig vastgoed Er wordt actief gestuurd om het vastgoed dat niet meer nodig is voor doelgroepen van beleid of huisvesting van medewerkers af te stoten. Een raming van de incidentele boekwinsten (€ 614.000 in 2013, € 1.228.000 in 2014 en € 2.455.000 in 2015) en een structurele bezuiniging op de onderhoudsbegroting (€ 34.000 in 2013, oplopend naar € 235.000 vanaf 2016) door deze verkoop is als bezuinigingstaakstelling opgelegd. In 2013 is een boekwinst van € 1.326.000,= gerealiseerd.Daarmee wordt dus voorgelopen op de verkooptaakstelling. Het bedrag dat in 2013 extra werd gerealiseerd is toegevoegd aan de BR Taakmutaties. In 2014 wordt dit ten gunste van de taakstelling van dat jaar gebracht. In totaal is nu 7.000 m2 afgestoten. De kosten (en eventuele opbrengsten) voor deze panden zijn taakstellend bezuinigd uit de begroting. Nieuw te onderhouden vastgoed Afgelopen jaar is het schoolgebouw aan de Middachtensingel 12 (voorheen Arentheem College) overgeheveld van voortgezet naar speciaal onderwijs wat betekent dat de onderhoudsplicht voor dit gebouw bij de gemeente ligt (tot 2015) voor 6.000 m2. Daarnaast zijn Kortestraat 16 (Rozet) voor 13.000 m2 en Kazerneplein 2 (MFC Klarendal) voor 6.000 m2 opgeleverd. De kosten (en opbrengsten) voor deze drie panden staan m.i.v. 2014 in de begroting.

onderwerp

Saldo 2013

Jaarverslag 2013

Werkelijk 2013

pagina

Begroting 2013

167

Jaarverslag 2013

onderwerp

GEMEENTE ARNHEM Postbus 9029 6802 EL  Arnhem Tel: 0900-1809 Fax: 026-3774830 E-mail: [email protected] 

pagina

Meerjaren Investerings PLanning In het kader van een adequate bedrijfsvoering en een goede beheersing van de gemeentebrede planning en control is een goede grip op de investeringen en de middelen die hiermee samenhangen noodzakelijk. Een belangrijk middel hierbij is het MeerjarenInvesteringsPlan (MIP), dat jaarlijks wordt opgenomen in de MeerJarenProgrammaBegroting (MJPB). In dit plan worden de te activeren investeringen voor de jaren van de betreffende planperiode opgenomen en vindt er tevens een actualisatie plaats van de investeringen in het lopende dienstjaar. In dit jaarverslag legt het college verantwoording af over de realisatie in 2013 van de in het MIP opgevoerde investeringen.

168

4.8 Investeringen

Alg bestuur en publieke dienstverl

Veiligheid

Verkeer,vervoer en waterstaat

Educatie

Cultuur, recreatie en sport

Participatie en zorg

Gezondheid en milieu

Wonen en ruimte

Financiën en bedrijfsvoering

R0

R1

R2

R4

R5

R6

R7

R8

R9

Totaal

Omschrijving

Nr. 2

1

101.100

3.546

2.600

11.405

130

44.832

22.213

16.328

0

0

13.054

0

0

0

0

7.900

3.380

1.655

119

kosten

MJPB '14-'17

46

Apparaats

MIP 2013-2016

695

0

27.671

21

2.547

396

0

10.892

4.924

8.196

3

Kosten

Overige

0

40.725

21

2.547

396

0

18.792

8.304

9.851

814

4 (2+3)

Totaal

81

0

3.202

8

0

694

3

545

458

1.413

5

kosten

Apparaats

0

46.110

2.036

3.827

5.971

32

21.116

8.362

3.610

1.156

6

Kosten

Overige

Bestedingen 2013

0

49.312

2.044

3.827

6.665

35

21.661

8.820

5.023

1.237

7 (5+6)

Totaal

0

0

10.392

8

0

498

3

6.571

725

2.587

8

kosten

Apparaats

0

0

60.225

1.982

4.074

4.909

32

30.260

9.131

9.837

9

Kosten

Overige

Activering 2013

0

0

70.617

1.990

4.074

5.407

35

36.831

9.856

12.424

10 (8+9)

Totaal

0

46

30.483

1.556

-1.474

5.998

95

8.001

12.357

3.904

11 (3-6)

schrijding

onder-

Over- /

0

5.864

0

0

196

0

1.874

3.113

481

200

12 (2+5-8)

kosten

Apparaats

0 2.051 2.450 7.268 3.622 0 1.654 2.300 75 19.420

1.851 1.969 4.155 1.748 0 1.458 2.300 75 13.556

14 (12+13)

13 (3+6-9)

0

Totaal

Kosten

Overige

Onderhanden activa 2013

onderwerp

Onderhanden activa 2012

Jaarverslag 2013

Begroot 2013

pagina

Regulier programma


169

Activeringen / Onderhanden activa 2013

Regulier programma 2 Verkeer, vervoer en waterstaat Kadeconstructie langs de Rijn Krediet € 8.288.000 Activering € 6.548.000 Onderschrijding € 1.740.000 Het betreft hier investeringen voor fase 2, die in 2012 is gestart. De in 2012 gemaakte kosten zijn in dat jaar nog niet geactiveerd, maar verantwoord als onderhanden activa voor een bedrag van € 4.032.000. Deze kosten zijn samen met investeringen in 2013 van € 2.517.000 geactiveerd, waarna nog een restantkrediet blijft van € € 1.740.000 ten behoeve van de afrondende werkzaamheden in 2014. Regulier programma 4 Educatie MFC Klarendal Krediet € 5.123.000 Activering € 5.157.000 Het casco gebouw van MFC Klarendal is al in 2012 -eerder dan verwacht- gereedgekomen en geactiveerd (€ 3.997.000). In het geactualiseerde MIP is rekening gehouden met de verdere afbouw en de inrichting van het pand in 2013 bij een restantkrediet van € 5.123.000. Voor een bedrag van € 5.157.000 worden investeringen geactiveerd, waardoor een naar verhouding kleine overschrijding van het krediet ontstaat van € 34.000 MFC Presikhaven Krediet € 400.000 Kunst in de wijk GEMEENTE ARNHEM Activering € 0 Postbus 9029 Onderschrijding Arnhem € 400.000 6802 EL  Uit de nazorgfase MFC Presikhaven stond het projectonderdeel Kunst in de wijk (€ 400.000) nog op de kalender Tel: 0900-1809 voor 2013.Fax: In 2013 is dit bedrag nog niet geactiveerd. De stand van de onderhanden activa bedraagt € 183.000. 026-3774830 E-mail: [email protected]  MFC Schuytgraaf Centrum Krediet € 1.705.000 Activering € 225.000 Onderschrijding € 1.480.000 Dit krediet betreft € 1.649.000 voor de kosten van bouwen woonrijp maken samen met € 56.000 voor tijdelijke huisvestingsmaatregelen. Tegenover het restantkrediet van € 1.480.000, dat overblijft na de activering van € 225.000, staan onderhanden activa van € 4.211.000, die naar verwachting in 2014 zullen worden geactiveerd ten laste van genoemd restantkrediet en het verstrekte krediet voor de bouw van het MFC van € 25.451.000.

onderwerp

Nieuwbouw brandweerkazerne Ten behoeve van de nieuwbouw van de brandweerkazerne is in het MIP 2014 – 2017 in de jaarschijf 2015 een krediet geraamd van € 16.334.000. De brandweerkazerne zal door de gemeente Arnhem verhuurd worden aan de VGGM. Inmiddels zijn de sloopwerkzaamheden al gestart en wordt op onderhanden activa een bedrag verantwoord van € 2.051.000.

Jaarverslag 2013

Regulier programma 1 Veiligheid

pagina

Het gepresenteerde overzicht van investeringen per programma is een consolidatie van alle investeringen. Van dit grote aantal investeringen springt springen een paar in het oog, vooral vanwege de bedragen die ermee gemoeid zijn. Op die investeringen wordt hieronder nader ingegaan.

170

Projecten zonder krediet Tot het jaar 2012 werden kredieten pas formeel toegekend in het jaar waarin de activering plaats vindt. Dit leidt bij een aantal investeringen in het overzicht, waartoe is besloten voor 2013, tot kredieten van nul terwijl wel uitgaven zijn verantwoord. In 2013 is een begin gemaakt om deze systematiek aan te passen. Het krediet wordt in het jaar van de start van de investering beschikbaar gesteld. Het jaar van activering is bepalend voor de start van de bijbehorende kapitaallasten. Deze systematiek zal in 2014 en latere jaren verder worden vervolmaakt.

171

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Regulier programma 5 Cultuur, recreatie en sport Kenniscluster Krediet € 35.910.000 Activering € 31.867.000 Onderschrijding € 4.043.000 Voor de kosten van het kenniscluster/Rozet staat voor 2013 een krediet van € 35,9 miljoen in het MIP. Het kenniscluster/Rozet is in 2013 in gebruik genomen en in dit jaarverslag wordt het overgrote deel van de geplande investeringen geactiveerd. De resterende onderschrijding betreft een restantkrediet van € 4 miljoen. Dit restant wordt deels ingezet voor de kosten uit de laatste projectfase,de nazorgfase. Het overige wordt niet besteed omdat er vanuit de exploitatie van het project onvoldoende dekking tegenover staat. Kunstencluster Krediet € 3.900.000 Activering € 0 Onderschrijding € 3.900.000 Ten laste van het krediet voor de verwerving van grond voor het kunstencluster van € 3,9 miljoen zijn in 2013 nog geen investeringen geactiveerd. Wel zijn al voor € 3 miljoen bestedingen gedaan, die in de balans verantwoord worden op Onderhanden Activa. Regulier programma 7 Gezondheid en milieu Gemeentelijk Rioleringsplan Krediet € 7.300.000 Activering € 5.142.000 Onderschrijding € 2.158.000 Op grond van de wet Milieubeheer dient de gemeente te beschikken over een actueel rioleringsplan. In dat plan geeft de gemeente aan op welke wijze zij de rioleringszorg in Arnhem uitvoert en welke investeringen zij daarvoor pleegt. De gemeente streeft ernaar om het vervangen van verouderde riolering en de uitvoering van het Buitengewoon Beter (BGB)-programma en/of andere stedelijke projecten zoveel mogelijk te laten samenvallen om de overlast te beperken en te besparen op kosten. Door deze samenloop met andere projecten en de dynamiek van de werkzaamheden is het lastig gebleken om een gelijkmatig investeringsniveau door de jaren heen te realiseren. In 2011 en 2012 is als gevolg hiervan meer geïnvesteerd dan in de jaarschijven was voorzien. Om binnen het totale programma 2009 – 2014 van het GRP te blijven is in het MIP van de MJPB 2014 – 2017 voor de jaren 2013 en 2014 het investeringsniveau verlaagd naar resp. € 7,3 en € 5,4 miljoen. Van het krediet voor 2013 is maar € 5,1 miljoen geïnvesteerd, waarna nog een restantkrediet over blijft van € 2,2 miljoen. Omgekeerd afval inzamelen Krediet € 3.145.000 Activering € 0 Onderschrijding € 3.145.000 Ten laste van het krediet voor omgekeerd afval inzamelen zijn in 2013 kosten gemaakt tot een bedrag van € 1.646.000. Deze kosten zijn gemaakt voor de pilots, die in 2013 zijn gestart, en zullen samen met de kosten voor andere wijken in 2014 worden geactiveerd. Regulier programma 8 Wonen en ruimte Rendabele investeringen De investeringen op dit programma worden volledig gefinancierd door derden. Derhalve wordt geen krediet vooraf beschikbaar gesteld. Onderuitputting kapitaallasten Als gevolg van het (nog) niet activeren van investeringen (onderhanden activa) in enig jaar is er sprake van onderuitputting van begrote kapitaallasten in het jaar daarop. Conform het besluit van de raad ter zake zal deze worden toegevoegd aan de Algemene Reserve. Uitzonderingen hierop vormen de onderuitputting kapitaallasten voor investeringen Cultuur in Rijnboog -deze worden specifiek toegevoegd aan de bestemmingsreserve Cultuur in Rijnboog- en onderuitputtingen kapitaallasten voor investeringen in onderwijs, welke worden toegevoegd aan de bestemmingsreserve kapitaallasten onderwijs. De begrotingstechnische verwerking van een en ander vindt plaats middels een zogenaamde verzamelbesluitwijziging in het jaar waarin de kapitaallasten zijn begroot. De effecten voor de niet gedane en/of uitgestelde activeringen 2013, een bedrag van € 1,7 miljoen, zullen worden meegenomen in een verzamelbesluit in 2014, welke ter formele vaststelling aan de raad zal worden voorgelegd.

Begrotingssubsidies De Algemene Wet Bestuursrecht (AWB) bepaalt dat wanneer in de begroting een subsidieontvanger en het bedrag waarop de subsidie ten hoogste kan worden vastgesteld vermeld staat, er geen nader wettelijk voorschrift nodig is. Met name de subsidies aan de ‘grote’ instellingen worden op deze wijze verstrekt. Grens accountantsverklaring verhoogd De motie “vertrouwen van 8 november 2010 regelt dat kleinere organisaties die een subsidie ontvangen van minder dan € 50.000 en dus ook een relatief kleiner risico vormen, niet zwaar belast dienen te worden met hoge accountantskosten. Dit is vertaald in de beleidsregel dat bij de aanvraag van subsidie een uitgebreidere financiële toets plaatsvindt zodat de accountantsverklaring niet meer nodig is. Wanneer er echter sprake is van het doorgeven van subsidie van derden die wél een financieel verslag eisen, of als het college van B en W om specifieke redenen van een bepaalde subsidieontvanger toch een financieel verslag wenst, is die accountantsverklaring ook onder € 50.000 wel vereist. Subsidiebedragen meer dan € 1 miljoen GEMEENTE ARNHEM HieronderPostbus 9029 volgt een overzicht van instellingen die meer dan € 1 miljoen aan subsidiegelden hebben ontvangen in 2013. Het is mogelijk dat instellingen activiteiten verrichten ten behoeve van doelstellingen van verschillende 6802 EL  Arnhem deelprogramma’s uit de meerjarenprogrammabegroting. Tel: 0900-1809 Fax: 026-3774830 ToegekendE-mail: [email protected]  subsidiebedrag per subsidieontvanger, subsidies > € 1.000.000 Toegekend subsidiebedrag 2013 per subsidieontvanger; subsidies > € 1.000.000 bedragen x € 1.000,--

Naam subsidieontvanger Stichting Rijnstad

Begroot

Realisatie

11.771

12.439

Moviera (voorheen Hera, Vrouwenopvang Gelderland)

5.076

5.429

Iriszorg

5.042

4.941

Stichting Arnhemse Openbare en Wetenschappelijke Bibliotheek

4.417

4.443

Stichting Thuiszorg Midden Gelderland

2.709

2.781

Stichting Welzijn Ouderen Arnhem

2.259

2.353

Stichting Pas

1.904

2.186

Kunstbedrijf Arnhem

2.637

2.845

Stichting Peuterspeelzalen Arnhem

1.900

2.010

37.715

39.427

onderwerp

Subsidies op basis van subsidieregelingen Op basis van de Algemene Subsidie Verordening (ASV) worden verschillende subsidieregelingen vastgesteld. Hiermee is een wettelijke en rechtmatige grondslag gecreëerd voor de subsidies. Op basis van vooraf bepaalde criteria worden de subsidies verdeeld en toegewezen aan betrokken instellingen.

Jaarverslag 2013

In 2013 is de Nota Hoofdlijnen subsidiebeleid door de gemeenteraad vastgesteld. Hierin zijn afspraken en uitgangspunten omtrent het gemeentelijk subsidiebeleid opgesteld; ‘maatwerk subsidieverantwoording, meer maar ook eenvoudiger publieke verantwoording/governance code, differentiatie subsidieregime en toezicht op basis van risiconiveaus’. Deze nota gaat overigens niet in op de relaties met de verbonden partijen en het toezicht op organisaties waaraan een lening is verstrekt.

pagina

Inleiding De gemeente Arnhem heeft per programma haar doelstellingen geformuleerd met de daarbij behorende beoogde effecten en resultaten. Deze doelen kunnen op verschillende manieren worden bereikt. Het is mogelijk om de benodigde activiteiten zelf uit te voeren, andere mogelijkheden zijn het inkopen bij derden en het subsidiëren van instellingen. De gemeente Arnhem heeft voor het bereiken van haar doelstellingen met bijna 400 instanties een subsidierelatie. Het stelsel dat het subsidieverkeer tussen onze gemeente en de instellingen reguleert, is geënt op twee principes: • Subsidies die op basis van subsidieregelingen worden verstrekt; • Begrotingssubsidies.

172

4.9 Subsidies

173

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Toegekende subsidiebedragen per programma Subsidie verdeeld over programma's 0 ,0

5,0

10 ,0

15,0

2 0 ,0

€ m iljoen 2 5,0

3 0 ,0

3 5,0

P 0 7 P articipatie v an k wets bare inwoners R 0 5 C ultuur, recreatie en s port R 0 6 P articipatie en M aats chappel O nders teuning P 0 5 W ijkaanpak nieuwe s tijl P 0 3 A rnhem w erkt!

beg root realis atie

R 0 3 E conomie R 0 8 W onen en R uimte R 0 7 G ez ondheid en M ilieu P 0 4 M arketing A rnhem:product v erhaal o p o rde Overig

Ingaande de MJPB 2013 zijn de beleidsvelden van de gemeente anders ingedeeld; van deelprogramma’s naar programma’s. Tevens is er een onderscheid gemaakt naar reguliere programma’s (de zogenaamde on-going activiteiten) en veranderprogramma’s (activiteiten waarop tijdelijk extra inzet wordt gepleegd). Ook is gezocht naar extra samenhang tussen de oude deelprogramma’s waardoor er minder programma’s zijn ontstaan. Voor de subsidieverstrekking betekent dit dat er meer gebundeld is binnen 1 programma. In 2013 is er voor € 55,0 miljoen aan subsidies verstrekt. De 3 programma’s die er uitspringen: • Programma P07 Participatie van kwetsbare inwoners € 29,7 mln. • Programma R05 Cultuur, recreatie en sport € 11,6 mln. • Programma R06 Participatie en Maatschappelijke Ondersteuning € € 6,1 mln. Programma P07 Participatie van kwetsbare inwoners In dit beleidsveld worden doelstellingen gerealiseerd door subsidierelatie aan te gaan met gespecialiseerde instellingen zoals stichtingen Rijnstad (€ 11,4 mln.) en Iriszorg (€ 4,8 mln.). Andere grote instellingen zijn Thuiszorg Midden Gelderland (€ 2,4 mln.), Welzijn Ouderen Arnhem (€ 2,4 mln.), Peuterspeelzalen Arnhem (€ 2,0 mln.). Een deel van de door de gemeente verstrekte subsidies worden gedekt door rijksmiddelen. Programma R05 Cultuur, recreatie en sport In dit beleidsveld word ingezet op o.a. cultuurdoelstellingen. Belangrijke partners zijn het Kunstbedrijf Arnhem (€ 2,8 mln. voorheen stichting Beleven en Domein). Met € 4,4 miljoen is de Stichting Arnhemse Openbare en Wetenschappelijke Bibliotheek de grootste subsidieontvangende instelling die bijdraagt aan de doelstellingen. Programma R06 Participatie en Maatschappelijke Ondersteuning De belangrijkste instelling is stichting Moviera (€ 5,4 mln. voorheen HERA, vrouwenopvang Gelderland), die met name inzet op het terugdringen van voor geweld in gezinnen en in afhankelijkheidsrelaties. Ook hier wordt een deel van de door de gemeente verstrekte subsidies gedekt door rijksmiddelen. Totaallijst verstrekte subsidies In navolging op de afspraak met de gemeenteraad is een totaallijst van verstrekte subsidiebedragen in een bijlage bij dit jaarverslag opgenomen. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de subsidiebedragen zijn begroot per programma en soms ook per instelling (binnen dat programma). Instellingen kunnen een bijdrage leveren aan verschillende programma’s en komen daardoor meerdere keren voor in de totaallijst.

Bestuurlijke integriteit houdt in dat de verantwoordelijkheid die met de functie samenhangt wordt aanvaard en dat er de bereidheid is om daarover verantwoording af te leggen. Verantwoording wordt intern afgelegd aan het college en de gemeenteraad, maar ook extern aan organisaties en burgers voor wie bestuurders hun functie vervullen. Mede in het kader van integriteit worden onder meer nevenfuncties openbaar gemaakt en leggen de collegeleden verantwoording af aan de raad over de buitenlandse dienstreizen. Dat vanuit de politiek aandacht is voor het onderwerp integriteit bleek uit schriftelijk vragen van een gemeenteraadslid van 24 juli 2013 waarmee integriteit en integriteitsbevordering nogmaals expliciet op de raadsagenda werd gezet. In de reactie op deze raadsbrief van 1 oktober 2013 heeft het college bevestigd dat ook in de komende jaren de aandacht gericht zal zijn op de nog verdere ontwikkeling van het integriteitsbeleid door diverse concrete acties. Daarbij lerend van en optrekkend met andere organisaties zoals de provincie Gelderland. Het Arnhemse integriteitsbeleid Arnhem hanteert een gedragscode voor goed ambtelijk handelen: de Gedragscode voor ambtenaren bij de gemeente Arnhem. Alle medewerkers krijgen bij indiensttreding een samenvatting van deze gedragscode uitgereikt en moeten een ambtseed of belofte afleggen. Er is een vertrouwenspersoon ambtelijke integriteit/klokkenluiders regeling waar medewerkers – indien gewenst GEMEENTE ARNHEM anoniem -Postbus 9029 integriteitschendingen of vermoedens daarvan kunnen melden. De gemeente hanteert een onderzoeksprotocol, dat in werking treedt bij melding of constatering van niet integer 6802 EL  Arnhem gedrag van een0900-1809 medewerkers, alsmede een richtlijn aanhouding en inbeslagname. Tel: Fax: 026-3774830 In 2013 is E-mail: [email protected]  een plan van aanpak geschreven om tot verdere ontwikkeling van het integriteitsbeleid te komen. Dit plan ziet deels op het aansluiting laten vinden van bestaande protocollen en regels in de gewijzigde organisatie, zowel als het actualiseren daarvan. Het plan bevat voorts op het organiseren van concrete activiteiten die het bewustzijn van medewerkers omtrent integriteit – indien nodig – zullen vergroten. Er heeft voor een beperkte groep medewerkers reeds een bijeenkomst plaatsgevonden om het bewustzijn op het gebied van integriteit, met name de omgang met privacygevoelige informatie, waar nodig te vergroten. Daarnaast was de bedoeling van de bijeenkomst om vraagstukken die verband houden met integriteit bespreekbaar te maken. In het plan van aanpak wordt aangegeven dat dergelijke bijeenkomsten in 2014 met enige regelmaat worden georganiseerd. Conform de afspraak met de gemeenteraad wordt in de paragraaf Integriteit van het jaarverslag jaarlijks verantwoording afgelegd over het gevoerde integriteitsbeleid en de naleving van de gedragscode. Als leidraad voor de verantwoording worden de 18 basisnormen integriteit van de VNG (november 2007) gebruikt.

onderwerp

Voor de leden van de gemeenteraad en voor de commissieleden die geen raadslid zijn geldt de Verordening gedragscode integriteit raads- en commissieleden en voor de leden van het college geldt de Gedragscode integriteit burgemeester en wethouders gemeente Arnhem.

Jaarverslag 2013

De Ambtenarenwet verplicht tot het voeren en handhaven van integriteitsbeleid en schrijft het volgende voor: 1. voeren van een integriteitsbeleid dat is gericht op het bevorderen van goed ambtelijk handelen en dat in ieder geval aandacht besteedt aan het bevorderen van integriteitsbewustzijn en aan het voorkomen van misbruik van bevoegdheden, belangenverstrengeling en discriminatie; 2. ervoor zorgen dat het integriteitsbeleid een vast onderdeel uitmaakt van het personeelsbeleid. In ieder geval door integriteit in functioneringsgesprekken en werkoverleg aan de orde te stellen en door het aanbieden van scholing en vorming op het gebied van integriteit; 3. zorg dragen voor de totstandkoming van een gedragscode voor goed ambtelijk handelen; 4. in overeenstemming met de raad vaststellen op welke wijze jaarlijks verantwoording wordt afgelegd over het gevoerde integriteitsbeleid en over de naleving van de gedragscode.

pagina

Inleiding Deze paragraaf beschrijft zowel de aspecten van de ambtelijke als die van de bestuurlijke integriteit.

174

4.10 Integriteit

175

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

AMBTENAREN

Gedragscode Arnhem heeft een gedragscode voor medewerkers, die ook zoveel mogelijk wordt toegepast voor anderen die voor de gemeente werken. In de code komen onder meer aan de orde: goed ambtenaarschap, omgaan met vertrouwelijke informatie en het aannemen van geschenken. Voor de medewerkers is een samenvatting van de code geschreven. Onderzoek bij werving en selectie In de selectiecode is geregeld dat de juistheid van door sollicitanten verstrekte gegevens kan worden nagetrokken. Voor het personeelsdossier worden kopieën van diploma’s opgevraagd; er is geen strikte diplomacontrole. Aanscherping van controle, met name voor het selecteren van medewerkers op kwetsbare functies, moet nog verder gestalte krijgen. Kwetsbare functies In 2013 is geen specifieke aandacht besteed aan de verplichting van de werkgever om kwetsbare functies aan te wijzen en functies waaraan in het bijzonder het risico van financiële belangenverstrengeling of oneigenlijk gebruik van gevoelige informatie is verbonden. In 2014 wordt het onderwerp kwetsbare functie opgepakt. In ieder geval zal er een checklist worden gemaakr waarmee de leidinggevenden kunnen analyseren of functies bij hun op de afdeling tot kwestbare functies behoren. Afleggen eed/belofte Sinds 1 maart 2006 moeten alle ambtenaren die in dienst van de gemeente komen een eed of belofte afleggen. Dit is een wettelijke verplichting. Nieuwe medewerkers leggen de eed of belofte af ten overstaan van de directeur/clustermanager. Clustermanagers doen dat bij de gemeentesecretaris. Stagiairs, vrijwilligers en uitzend-/inleenkrachten ondertekenen een schriftelijke verklaring. Voorafgaand aan de indiensttreding van een nieuwe medewerker wordt de verplichting tot het afleggen van de eed of belofte besproken. Wanneer een medewerker weigert de eed of belofte af te leggen, dan treedt de directeur/clustermanager met deze medewerker in overleg. Nevenwerkzaamheden Medewerkers van de gemeente Arnhem mogen geen nevenwerkzaamheden verrichten waardoor de goede vervulling van hun functie in het gedrag komt. Er zijn geen nadere regels voor vastgesteld; de direct leidinggevende beslist hierover na overleg met de medewerker. Registratie en melding van nevenwerkzaamheden zijn geregeld in de arbeidsvoorwaarden. Financiële belangen Medewerkers van de gemeente Arnhem mogen geen financiële belangen hebben, effecten bezitten en transacties in effecten verrichten waardoor de goede vervulling van hun functie in het gedrang komt. Er zijn geen andere regels voor vastgesteld; de direct leidinggevende beslist hierover na overleg met de medewerker. De melding van financiële belangen is geregeld in de arbeidsvoorwaarden. Indien een medewerker financiële belangen heeft, die met het oog op mogelijke belangenverstrengeling relevant zijn, meldt hij deze belangen schriftelijk aan de directeur/clustermanager. De melding wordt bewaard in het personeelsdossier. Registratie van de financiële belangen berust bij de afdeling Personeels- en Salarisadministratie/Afdeling Gegevensbeheer. Maatregelen, gericht op informatiebescherming De wijze van omgaan met vertrouwelijke informatie is geregeld in de arbeidsvoorwaarden en wordt geborgd door het afleggen van de ambtseed of belofte. Om te voorkomen dat onbevoegden vertrouwelijke gegevens kunnen bezitten of raadplegen is er toegangsbeveiliging van en in gebouwen door middel van een pasjessysteem en is er uitgebreide beveiliging op communicatie- en computerapparatuur. Relatiegeschenken en uitnodigingen De organisatie hecht er waarde aan, dat een onafhankelijke opstelling ten opzichte van de gever kan blijven bestaan. Geschenken met een waarde boven € 50 mogen niet worden aangenomen. Geldbedragen mogen niet worden geaccepteerd. Een geschenk of uitnodiging moet altijd worden gemeld bij de leidinggevende. Alle regels over het aannemen van relatiegeschenken en uitnodigingen zijn vastgelegd in de Gedragscode voor ambtenaren bij de gemeente Arnhem, hoofdstuk 4 “Geschenken, aanbiedingen en incidentele vergoedingen” en hoofdstuk 5 “Uitnodigingen voor reizen, congressen, evenementen en diners”.

Handelwijze bij aantasting integriteit of vermoedens daarvan In een onderzoeksprotocol liggen de richtlijnen vast, die worden gehanteerd bij meldingen van niet integer gedrag. In aansluiting daarop zijn regels vastgelegd betreffende het omgaan met aanhoudingen van ambtenaren op hun werkplek en de inbeslagname door het Openbaar Ministerie van bewijsmateriaal dat zich in gemeentelijke gebouwen en op gemeentelijke eigendommen bevindt. Het is na een melding aan de clustermanager om – zoals in het onderzoeksprotocol is beschreven – te besluiten tot een eventueel vervolgonderzoek en mogelijke verdere acties. De clustermanager meldt het instellen van een onderzoekGEMEENTE aan de gemeentesecretaris. De gemeentesecretaris informeert de betreffende portefeuillehouder(s) ARNHEM over een inPostbus 9029 te stellen onderzoek. De clustermanager informeert de secretaris tussentijds omtrent de vorderingen van het onderzoek legt aan hem de eindconclusie(s) van het onderzoek voor. Voor het handelen van de 6802 EL  en Arnhem secretaris isTel: de 0900-1809 burgemeester de aangewezen verantwoordelijke voor het onderzoek. Indien eenFax: integriteitschending 026-3774830 onomstotelijk is komen vast te staan, neemt de organisatie passende maatregelen, zoals ook in 2013 is gebeurd. E-mail: [email protected]  In 2013 is begonnen met het herschrijven van dit onderzoeksprotocol naar de nieuwe organisatie en is bekeken op welke aspecten het protocol nadere aanscherping en aanvulling behoeft. Het nieuwe protocol zal naar verwachting in 2014 in routing worden gebracht.

POLITIEK

Aandacht voor integriteit Voor burgemeester en wethouders en voor de raads- en commissieleden gelden afzonderlijke gedragscodes. Deze zijn vastgesteld door de raad en gepubliceerd op de website van de gemeente Arnhem. Beide gedragscodes bevatten bepalingen over onder meer: belangenverstrengeling, opgave van financiële belangen en nevenfuncties, geheimhouding en geschenken, giften en gunsten. Nevenwerkzaamheden Burgemeester en wethouders vervullen geen nevenfuncties waarbij er strijdigheid is of kan zijn met het belang van de gemeente. Burgemeester en wethouders doen aan het college opgave van nevenfuncties. Een lid van het college, dat een nevenfunctie wil vervullen anders dan uit hoofde van het ambt, bespreekt dit voornemen in het

onderwerp

Meldingen in het kader van vermoedelijke integriteitschendingen/klokkenluiden kunnen behalve bij de vertrouwenspersoon ook rechtstreeks bij de directe of een naast hogere leidinggevende worden gedaan. Dit is een normale gang van zaken; de vertrouwenspersoon heeft geen “verplichte procedurele taak”. Belangrijk is vooral dat de durf en het klimaat aanwezig zijn om tot een melding over te gaan en ook, dat deze melding serieus wordt opgepakt. Mogelijke meldingen, die rechtstreeks bij het management zijn gedaan, maken geen onderdeel uit van het verslag van de vertrouwenspersoon klokkenluiden en ambtelijke integriteit. Van belang hierbij is wel dat aan een melder in principe altijd wordt teruggekoppeld of zijn melding wordt opgepakt of dat er geen reden is gevonden verdere actie te ondernemen. Inhoudelijke aspecten worden niet aan de melder kenbaar gemaakt.

Jaarverslag 2013

Meldingsprocedure bij vermoedens van misstanden In de Arbeidsvoorwaarden van de gemeente Arnhem is de basis voor de Regeling melding vermoeden misstand vastgelegd. De interne vertrouwenspersoon is belast met de uitvoering ervan. De gemeente is aangesloten bij de Commissie Klokkenluiders gemeentelijke overheid. Dit is een extern meldpunt voor ambtenaren die een misstand vermoeden. Deze onafhankelijke commissie neemt een melding pas in behandeling als deze eerst binnen de gemeente zelf aan de orde is gesteld en adviseert het college over de ontvangen melding. In het verslagjaar zijn geen zaken bij de landelijke commissie aanhangig gemaakt.

pagina

Vertrouwenspersoon voor integriteit De functie vertrouwenspersoon integriteit en Klokkenluidersregeling is ondergebracht bij de juridische concerncontroller en twee vervangers: de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen en een senior juridisch adviseur. In 2013 is bij de vertrouwenspersoon bespraken 11 medewerkers een melding of de vraag over een mogelijke integriteitsschending. Driemaal is een disciplinaire of sturende maatregel genomen.

176

Inkoop- en aanbestedingsprocedure De gemeente hanteert bij inkopen en aanbestedingen het daarvoor vastgestelde beleid, dat is gewijzigd per 1april 2013. Dit beleid omvat richtlijnen voor het aantal aan te vragen offertes voor leveringen, diensten en werken. Afhankelijk van de contractwaarde of de raming wordt de aanbestedingsprocedure gekozen. Daarbij is volgens het nieuwe beleid te kiezen tussen enkelvoudig onderhands (één of meer offertes), meervoudig onderhands (3 of meer offertes) en bij werken nationaal openbaar tot aan de Europese drempel. Daarbij wordt natuurlijk rekening gehouden met het EU-verdrag waarin is vastgelegd dat de overheid transparant, objectief en non-discriminatoir dient te handelen. De procedure vanaf openbaar aanbesteden is vastgelegd. Bij afwijking van het gemeentelijk beleid dient de gemeentesecretaris en/of de concerndirecteur voor akkoord te tekenen.

177

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

college. In 2013 (vastgelegd op 1 juli 2013) hadden de leden van het college in totaal 33 nevenfuncties, waarvan 25 ambtshalve. Raads- en commissieleden doen aan de procedurecommissie van de raad opgave van nevenfuncties. Er moet ook worden vermeld of de functie wel of niet bezoldigd is. De opgave is openbaar en door derden te raadplegen op de website van de gemeente. Financiële belangen Raads- en commissieleden doen aan de procedurecommissie opgave van financiële belangen in ondernemingen en organisaties waarmee de gemeente zakelijke betrekkingen onderhoudt. Burgemeester en wethouders doen dit aan het college. De opgave is openbaar en door derden te raadplegen. In 2013 (vastgelegd op 1 juli 2013) hadden de leden van het college geen financiële belangen in ondernemingen. Zowel burgemeester en wethouders als raads- en commissieleden moeten bij privaatpublieke samenwerkingsrelaties (de schijn van) bevoordeling in strijd met eerlijke concurrentieverhoudingen voorkomen. Gedurende het eerste jaar na de beëindiging van het ambt mogen zij geen betaalde werkzaamheden verrichten voor de gemeente, tenzij de raad hiervoor toestemming geeft. Indien zij familie- of vriendschapsbetrekkingen hebben met een aanbieder van diensten aan de gemeente, moeten zij zich onthouden van deelname aan de besluitvorming over de betreffende opdracht. Ook mogen zij van een aanbieder van diensten aan de gemeente geen faciliteiten of diensten aannemen, die een onafhankelijke positie ten opzichte van de aanbieder kunnen beïnvloeden. Maatregelen, gericht op informatiebescherming Burgemeester en wethouders en raads- en collegeleden moeten zorgvuldig omgaan met de informatie waarvan zij uit hoofde van hun ambt kennis hebben. Er mag geen geheime informatie worden verstrekt aan derden. Ook mag geen informatie worden achtergehouden, tenzij deze geheim of vertrouwelijk is. De in het ambt verkregen informatie mag niet worden gebruikt voor eigen nut of dat van persoonlijke betrekkingen. Relatiegeschenken Raads- en commissieleden melden geschenken, giften of gunsten die ontvangen zijn uit hoofde van de functie en die (gezamenlijk) meer dan ongeveer € 50 waard zijn aan de Procedurecommissie. De raad registreert deze geschenken, giften of gunsten. Ze zijn eigendom van de gemeente . De raad zoekt er een passende gemeentelijke bestemming voor. Indien de burgemeester of een wethouder van plan is namens de gemeente Arnhem geschenken, giften of gunsten aan te bieden, die (gezamenlijk) meer dan ongeveer € 50 waard zijn, moet dit worden gemeld aan het college. Het college beoordeelt op welke wijze het college met de betreffende raadscommissie hierover overlegt. Als aan de gemeente geschenken, giften of gunsten worden aangeboden, die (gezamenlijk) meer dan ongeveer € 50 waard zijn, meldt het collegelid door wiens tussenkomst het geschenk, gift of gunst aan de gemeente wordt gedaan het aanbod aan het college. Het college beoordeelt op welke wijze de betreffende raadscommissie hierover wordt geïnformeerd. In 2013 heeft een wethouder, namens de gemeente, in één geval een geschenk in ontvangst genomen. Burgemeester en wethouders melden geschenken, giften of gunsten die uit hoofde van de functie zijn ontvangen en die (gezamenlijk) meer dan ongeveer € 50 waard zijn aan het college. Het college registreert deze geschenken, giften of gunsten. Ze zijn eigendom van de gemeente. Het college zoekt er een passende gemeentelijke bestemming voor. Er werden in het verslagjaar geen geschenken ontvangen, die de waarde van€ 50 te boven gingen.Niemand mag geschenken en giften ontvangen op het huisadres. Als dat toch gebeurt, moet dit worden gemeld aan het college, dat een besluit neemt over de bestemming van het geschenk. De bedragen die worden gehanteerd als bovengrens voor het accepteren van geschenken of gunsten kunnen door het college jaarlijks worden geïndexeerd. Als dit gebeurt meldt het college het besluit aan de raad. Buitenlandse dienstreizen De procedure voor het melden van en rapporteren over de door de burgemeester en wethouders ondernomen buitenlandse dienstreizen is geregeld in de Gedragscode integriteit burgemeester en wethouders. Het college rapporteert aan het begin van elk jaar de in het voorafgaande jaar ondernomen buitenlandse dienstreizen aan de Procedurecommissie van de raad.

178

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Door middel van het jaarverslag met daarin opgenomen de jaarrekening legt het dagelijks bestuur van de gemeente, het College van Burgemeester en Wethouders, verantwoording af aan de gemeenteraad. Bij vaststelling van dit jaarverslag wordt het college van B&W gedechargeerd voor het door haar gevoerde beleid over de verslagperiode. In dit jaarverslag wordt in navolging van de Meerjarenprogrammabegroting 2013-2016 informatie verstrekt over het gevoerde beleid.

5.2 Analyse resultaat 2013 In 2013 is een voordelig resultaat voor resultaatbestemming gerealiseerd van f 3.978.000. Vervolgens zijn de voorgestelde mutaties op de bestemmingsreserves verwerkt. Uiteindelijk resteert een voordelig resultaat van f 2.387.000 dat zal worden verrekend met de Algemene Reserve. Resultaat op hoofdlijnen

V/

Bedrag

N


Exploitatieresultaat 2013 Resultaatbestemming via Bestemmingsreserves Begroot resultaat

3.152

V

-589

N

-2

N

GEMEENTE ARNHEM 2.561 V Postbus 9029 6802 EL  Arnhem Tel: 0900-1809 Fax: 026-3774830 De verklaring van het voordelig resultaat is hieronder opgenomen. Een nadere detaillering van de voor- en E-mail: [email protected]  nadelen per deelprogramma vindt U in hoofdstuk 3 van het jaarverslag. Daarin wordt zowel beleidsinhoudelijk als financieel een uitvoerige toelichtingen per deelprogramma gegeven. Hierna volgt per afwijking – van groot naar klein – een korte toelichting. Resultaat ten gunste van Algemene Reserve

Van het voordeel is € 5 miljoen als incidenteel voordeel aangemerkt en € 2,6 miljoen als structureel nadeel.

onderwerp

In het exploitatieresultaat zijn de bestemmingsvoorstellen voor de bestemmingsreserves reeds verwerkt. Het voorstel is om het overblijvende resultaat te verrekenen met de Algemene Reserve.

Jaarverslag 2013

Dit hoofdstuk bevat een algemene financiële beschouwing waarin onder andere het resultaat en de financiële positie van de gemeente Arnhem op hoofdlijnen wordt getoond.

pagina

5.1 Het jaarverslag en de MJPB 2013-2016

179

5. Financieel Resultaat

180

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Afwijking Programma

Omschrijving

na mutaties

Incidenteel

reserves

Structureel

2013 Bedragen x € 1.000,--

Voordelen: R.09

Lagere rentekosten en dividend BNG

5.123

1.190

R.06

WMO

3.223

3.223

R.08

Malburgen

3.000

3.000

R.09

Onderbesteding kapitaallasten

2.770

2.770

Personeel

3.053

3.053

R.09

Algemene uitkering

2.422

2.422

R.06

WWB inkomensdeel

1.364

1.364

P.07

Onderwijsachterstandenbeleid

1.034

1.034

R.02

Blokkeren onderhoudswerkzaamheden Openbare Ruimte

990

990

R.07

Aanbestedingsvoordeel wijkonderhoud

802

802

R.09

Strikt onvermijdbaar en onvoorzien

638

638

R.09

Opleidingen

598

598

R.09

Uren

397

397

R.09

Verzekeringen

322

322

R.09

Opbrengst deurwaarder belastingen

311

311

R.09

Porto en drukwerk

R.09

Belastingopbrengsten

293 290

290

R.09

Professionalisering inkoopfunctie

276

276

R.06

Bijstandsbesluit Zelfstandigen Totaal voordelen

228

228

27.134

22.908

-10.347

-9.347

diversen

3.933

293

4.226

Nadelen: R.08

Grondexploitatieprojecten

-1.000

Niet te realiseren inkomsten

-4.638

R.06

Presikhaaf bedrijven

-2.727

-2.727

R.06

Dotatie BR Innovaties decentralisatie sociaal domein uit WMO

-2.000

-2.000

P.07

Armoede beleid

-1.869

-1.369

R.08

Leges bouwaanvragen

-1.197

R.05

Dotatie voorziening dubieuze debiteuren

-1.094

-1.094

R.06

Schulddienstverlening

-630

-630

R.09

Huur stadskantoor

-543

-500

-43

R.05

Exploitatie locaties ( zalen MFCś, horeca en verhuur Valkenhuizen, de Coehoorn)

-321

-275

-46

R.05

Afronding verzelfstandiging Kunstbedrijf

-182

-182

R.06

Kredietvergoeding stadsbank

-284

R.04

Leerlingenvervoer

-233

-88

R.02

Gladheidsbestrijding

-228

-228

R.00

Actualisatie APPA voorziening

-197

-197

R.05

Schoolzwemmen Totaal nadelen

-151

-151

-26.641

-18.788

-7.853

2.066

1.033

1.033

2.559

5.153

-2.594

2

2

0

2.561

5.155

-2.594

R.02 - R.08

Diverse afwijkingen kleiner dan € 200.000 Totaal afwijkingen Begroot saldo 2013 Per saldo voordeel

-4.638

-500 -1.197

-284 -145

181

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

R.09: Lagere rentekosten en dividend BNG € 5.123.000 voordeel Het voordeel op de rentekosten en dividend BNG kan als volgt nader worden verklaard: Rente aan Reserves Vaste eigen financiering Financiële bemiddeling en disagio Vlottende financiering Dividend BNG Totaal Geldleningen

3.058 698 584 613 170 5.122

Rente aan Reserves Er zijn significant lagere rentekosten dan begroot voor reserves. De omvang van de reserves waarvoor rente wordt vergoed is in de afgelopen jaren sterk afgenomen. Hierdoor is voor een bedrag van € 3 miljoen minder rente vergoed. Vaste eigen financiering De vaste eigen financiering geeft een voordeel van € 0,7 miljoen. Aan de activa is € 5,7 miljoen meer rente toegerekend, waartegenover de rentekosten aan de banken zijn gestegen met € 1,8 miljoen. De rentebaten en de doorberekende rente uit de eigen financiering aan woningbouw zijn gedaald met € € 3,4 miljoen, een nadeel. Financiële bemiddeling en disagio Aan financiële bemiddeling en aan disagio zijn geen kosten gemaakt, waar in de begroting rekening was gehouden met € 0,6 miljoen. Vlottende financiering Het voordeel op de vlottende financiering is volledig het gevolg van de extreem lage rente voor kortlopende leningen. Deze lage rente heeft een voordeel opgeleverd van € 0,9 miljoen lagere lasten, waar tegenover staat dat ook een lagere rente is ontvangen op uitgezet kort geld. Hierin is een nadeel gerealiseerd van € 0,3 miljoen. Dividend BNG Het ontvangen dividend van de BNG is hoger dan begroot, een voordeel van € 0,2 miljoen. R.06: WMO € 3.223.000 voordeel en dotatie BR Innovaties Sociaal domein € 2.000.000 nadeel De ingezette gekantelde werkwijze in combinatie met de (her) indicaties en de aanbestedingen voor de Hulp bij het Huishouden en de W(oon)V(ervoer)R(olstoelen) voorzieningen hebben in 2013 geleid tot een voordeel ten opzichte van de begroting. De decentralisaties van het sociaal domein per 1 januari 2015 gaan, vooralsnog, gepaard met een groot aantal onzekerheden inzake budgetten en regelgeving. Vaststaat dat de participatiemaatschappij steeds verder vorm zal krijgen. Innovaties binnen algemene en voorliggende voorzieningen spelen een essentiële rol bij het vormgeven daarvan. Het is daarom belangrijk de budgettaire ruimte te behouden om de rijkskortingen per 1 januari 2015 (bijvoorbeeld de 40% korting op de hulp bij het huishouden) deels op te kunnen vangen en om de innovaties vorm te kunnen geven. GEMEENTE ARNHEM Postbus 9029 6802 EL  Arnhem Vervoersvoorzieningen € € 249.000 Tel: 0900-1809 Rolstoelen € € 324.000 Fax: 026-3774830 Woonvoorzieningen € € 819.000 E-mail: [email protected]  Huishoudelijke verzorging - € 128.000 Persoonsgebonden budget € € 360.000 Uitvoeringskosten € € 727.000 Eigen bijdrage € € 872.000 Totaal € € 3.223.000 In aanvulling op de eerder genoemde effecten van de kanteling en de aanbesteding worden de onderstaande posten kort toegelicht. Woonvoorzieningen (€ 819.000 V) Per 2013 zijn de lichtere AWBZ indicaties (ZZP 1 en 2) vervallen. Dit geldt alleen voor de nieuwe aanvragen. Hierdoor werden hogere bestedingen voor de woonvoorzieningen binnen de WMO verwacht. In 2013 is dit niet het geval geweest. Met ingang van 2014 is ook de AWBZ indicatie ZZP 3 weggevallen. Het is mogelijk dat het wegvallen van de AWBZ indicaties in 2014 zal leiden tot een verhoging van de aanvragen voor woonvoorzieningen. Ook lijkt het aannemelijk dat de grotere nadruk op zelfredzaamheid in de komende jaren tot hogere kosten voor woningaanpassingen zal leiden.

182

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Uitvoeringskosten (€ 727.000 V) Binnen de uitvoeringskosten is een budget opgenomen voor herindicaties (€ 658.000). De herindicaties zijn grotendeels in 2012 afgerond wat leidt tot een voordeel in 2013. De verwachting voor 2014 is dat het budget nodig is om de innovaties voor de WMO 2015 vorm te geven. Eigen bijdrage (€ 872.000 V) De eigen bijdrage wordt vastgesteld, opgelegd en geïncasseerd door het CAK. De informatievoorziening van het CAK loopt sterk achter op de informatiebehoefte van de gemeente. De begrote bate via de eigen bijdrage is daarom te voorzichtig opgesteld. De korting op de huishoudelijke hulp (40% per 1 januari 2015) zal grote invloed hebben op het volume van de eigen bijdrage. Ad dotatie BR Innovaties sociaal domein € 2.000.000 In de kadernota veerkrachtige samenleving, die op 16 december 2013 door de Raad is vastgesteld, staat onder punt 24 (pag.27) opgenomen dat de voordelen op de huidige WMO middelen (exploitatie overschotten) bestemd worden voor de BR Innovaties Sociaal domein met een maximum van € 2 miljoen ten behoeve van preventie en innovatie in de jaren 2014 t/m 2017. Conform dit besluit wordt € 2 miljoen gedoteerd in de BR innovaties sociaal domein. Diversen: Personeel € 3.053.000 voordeel Als gevolg van het niet invullen van de vacatureruimte ontstaat een voordeel op de personele lasten. Een deel daarvan wordt ingezet om de inhuur te financieren. Dit resultaat is incidenteel gezien de taakstelling voor de dalende formatie in de komende jaren. Een nadere analyse wordt gegeven in de paragraaf bedrijfsvoering in het jaarverslag R.08: Project Malburgen € 3.000.000 voordeel Het voordelige resultaat bij het project Malburgen van 3 miljoen wordt veroorzaakt door veroorzaakt door aanbestedings- en rentevoordelen. Daarnaast zijn in verband met de nog beperkte looptijd de nog uit te voeren werken tegen het licht gehouden. Dit heeft tot extra resultaat heeft geleid. Het vrijkomende bedrag is een combinatie van voordelen bij de uitgevoerde werken én een voordeel dat is ontstaan doordat resterende budgetten niet meer noodzakelijk zijn en doordat de werkelijke kostenstijgingen van de uitgevoerde werken lager waren dan in de begroting van het project was geraamd. De nog resterende werken kunnen binnen het resterende budget worden uitgevoerd. R.09 Onderbesteding kapitaallasten € 2.770.000 voordeel In de begroting 2013 zijn de kapitaallasten op grond van de werkelijke activa geactualiseerd. Dit heeft geleid tot een voordeel van € 2.770.000. R.09 Algemene Uitkering € 2.422.000 voordeel Dit resultaat kan als volgt nader worden verklaard: Accres 2013 € Afrekeningen 2011 en 2012 Niet Gesprongen Explosieven Totaal €

€ 540.000 Nadeel € € 1.505.000 Voordeel € € 1.456.000 Voordeel € 2.422.000 Voordeel

Het accres is over 2013 lager (€ 540.000) uitgevallen dan in de MJPB 2013-2016 was begroot, als gevolg van de doorwerking van extra rijksbezuinigingen (trap-af). Op basis van positieve afrekeningen over de voorgaande jaren (2011 en 2012) resteert per saldo echter een positief resultaat op het gemeentefonds. Het resultaat is circa € 1,3 miljoen hoger uitgevallen dan in Turap-2 is vermeld. Op de eerste plaats als gevolg van de door het rijk in het Herfstakkoord voorgenomen intensivering van de onderwijsuitgaven, waardoor het accres 2013 op grond van de decembecirculaire circa € 8 ton hoger uitvalt (trap-op). Daarnaast zijn in 2013 in de septembercirculaire extra middelen (ruim € 3 ton) voor het armoedebeleid verstrekt. Tot slot is er op basis van de decembercirculaire circa € 2 ton extra ontvangen over de oudere jaren als gevolg van actualisatie van verdeelmaatstaven. De afwijking aan de lastenkant (€ 1.457.000) ontstaat doordat het ontvangen bedrag uit de Algemene Uitkering voor Niet Gesprongen Explosieven beperkt wordt ingezet voor de aanvulling van de Bestemmingsreserve Niet Gesprongen Explosieven tot € 1 miljoen (zie R08 € 279.000). R.06: WWB Inkomensdeel € 1.364.000 voordeel In de begroting is rekening gehouden met een forse stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden. Uiteindelijk bleken de klantenaantallen tussen augustus en december iets te dalen, waardoor er een voordeel op de uitkeringen is gerealiseerd. Daarnaast is in de definitieve beschikking van het Rijk van eind september het budget met € 1 miljoen opgehoogd. Tegenover deze 2 voordelen staat een nadeel door een noodzakelijke verhoging van de voorziening dubieuze debiteuren. Per saldo resulteert een voordeel van € 1,364 miljoen.

R.09: Opleidingen € 598.000 voordeel Met betrekking tot de onderbesteding van de opleiding mobiliteitskandidaten dient opgemerkt te worden dat er vanuit die groep veel deelname plaats heeft gevonden aan het collectief aanbod. Deze beperkte onderbesteding is 0,6% ten opzichte van de totale loonsom. Diversen: uren € 397.000 voordeel Vanuit de diverse doorbelastingen van de uren aan projecten met externe financiering en investeringen ontstaat een voordeel van € 396.000. R.09 Verzekeringen € 322.000 voordeel Jaarlijks staat er een bedrag begroot voor verwachte schadeclaims en voor dekking van het eigen risico op de brandverzekering. In 2013 is er aanzienlijk minder uitgekeerd waardoor een voordeel van € 322.000 ontstaat. R.09 Deurwaardersopbrengsten belastingen € 311.000 voordeel De uitvoering van de invorderingswerkzaamheden wordt deels in eigen beheer uitgevoerd en deels uitbesteed aan een deurwaarderskantoor. Door deze efficiënte aanpak zijn de opbrengsten uit invordering gestegen. Dit levert een voordeel op. GEMEENTE ARNHEM R.09: Porto en drukwerk € 293.000 voordeel Postbus 9029 Op de 6802 EL  porto en Arnhem drukwerk kosten zit een voordeel van € 293.000. Dit voordeel heeft als voornaamste reden de toegenomen digitalisering. Verwacht wordt dan ook dat dit voordeel voor een (groot) deel structureel is. Tel: 0900-1809 Fax: 026-3774830 R.09: Belastingen € 290.000 voordeel E-mail: [email protected]  Het voordelig resultaat bij belastingen bestaat uit een € 290.000 hogere opbrengst dan begroot. Dit betreft de volgende belastingen: - OZB - afvalstoffenheffing - rioolheffing - Toeristenbelasting De meeropbrengst ten opzichte van de ramingen vloeit voort uit naheffingen over voorgaande belastingjaren, waardeontwikkeling van woningen en niet-woningen, afwikkeling van bezwaarde objecten (crediteringskosten staan hier tegenover) en areaalontwikkeling.

onderwerp

R.09: strikt onvermijdbaar en onvoorzien € 638.000 voordeel Jaarlijks is in de begroting een stelpost opgenomen voor onvoorzien en strikt onvermijdbaar. In 2013 is hierop voor een beperkt deel beroep gedaan (zie toelichting paragraaf 1.4).

Jaarverslag 2013

R.07: Aanbesteding voordeel wijkonderhoud € 802.000 voordeel De aanbesteding van de onderhoudscontracten in de wijken is voordeliger uitgevallen doordat aannemers scherp hebben ingeschreven. Bij het opstellen van de tussenrapportage werd dit voordeel structureel geschat op € 720.000. Uiteindelijk is het voordeel in 2013 opgelopen tot € 802.000. In de MJPB 2014-2017 is het structurele voordeel ad € 720.000 ingezet voor ombuigingsmaatregelen. Het voordeel 2013 is daardoor (grotendeels) incidenteel.

pagina

R.02: Blokkeren onderhoudswerkzaamheden openbare ruimte € 990.000 voordeel Door het College is besloten om onderhoudswerkzaamheden uit te stellen voor het oplossen van financiële knelpunten. Deze knelpunten zijn met name veroorzaakt door een afname in het aantal uren dat aan projecten voor derden kan worden toegeschreven. Bij het opstellen van de tussenrapportage werd het zo te bereiken voordeel geschat op € 750.000. Uiteindelijk is het gelukt om het voordeel ultimo 2013 te laten oplopen tot € € 990.000. Het gerealiseerde voordeel is incidenteel. De komende jaren zullen de middelen ingezet moeten worden om de met leveranciers contractueel vastgelegde nominale ontwikkelingen af te dekken.

183

P.07: Onderwijsachterstandenbeleid € 1.034.000 voordeel In 2013 zijn er aanvullende rijksmiddelen ter beschikking gekomen waardoor de gemeentelijke bijdrage van € 1 miljoen niet langer noodzakelijk is om het onderwijsachterstandenbeleid te kunnen uitvoeren. Het onderwijsachterstandenbeleid wordt nu volledig gefinancierd uit rijksmiddelen. Zoals in het raadsbesluit van 30 september 2013 ‘Toekomstige huisvesting (V)SO’ is aangegeven, wordt deze vrijval vanaf 2016 ingezet voor de huisvesting van speciaal onderwijs. In 2013 wordt hier door speciaal onderwijs geen aanspraak op gemaakt en vallen deze middelen vrij aan de algemene reserve.

Het nadelig resultaat is grotendeels het gevolg van de crisis op de vastgoedmarkt. Door vraaguitval bij de consument en de problemen in de financiering van de projecten staat de vastgoedmarkt onder druk. Het nadeel van € 10,3 miljoen kan als volgt worden onderverdeeld:

Verhoging voorzieningen vastgestelde grondexploitaties N Afgesloten projecten V Strategisch bezit en grondexploitaties in voorbereiding N Algemene kosten N Resultaat projecten N Resultaat erfpachten V Totaal resultaat grondexploitatie N

bedragen x € 1.000

- 11.040 1.860 - 1.448 - 224 - 10.852 505 - 10.347

Verhoging voorzieningen vastgestelde grondexploitaties De verhoging van de voorzieningen voor enkele vastgestelde grondexploitaties kan als volgt worden toegelicht. De crisis op de vastgoedmarkt leidt ertoe dat grondopbrengsten naar achteren schuiven. Daarnaast zijn voor een tweetal projecten delen van de grond uit de markt genomen om het volume te verminderen. Deze gronden krijgen nu de NIEGG status. Dit betekent minder baten waardoor het noodzakelijk is om voor deze grondexploitaties de voorziening voor het verwachte nadelige resultaat te verhogen met in totaal € 11,0 miljoen. Afgesloten projecten In 2013 zijn in totaal 7 projecten afgesloten met in totaal een voordeel van € 1,8 miljoen. Dit is het saldo inclusief de vrijval van de voor deze projecten opgenomen voorzieningen. Strategisch bezit en grondexploitaties in voorbereiding Op het strategische bezit en grondexploitaties in voorbereiding heeft een afwaardering plaatsgevonden van € € 0,8 miljoen. Het gaat hier met name om een afwaardering van grond tot een maximaal verantwoord geachte boekwaarde. Dit bedrag bestaat uit de toegerekende rentelasten ten bedrage van € 1,0 miljoen en € 0,4 overige kosten. In de begroting was rekening gehouden met een bedrag van € 0,6 miljoen, zodat een nadeel resteert van € 0,8 miljoen. Erfpachten Op de erfpachten is een voordeel behaald van ruim € 0,5 miljoen (saldo baten minus lasten en na aftrek van een afdracht aan de algemene middelen van € 0,3 miljoen). De opbrengst is € 0,3 miljoen hoger dan was voorzien. Dit wordt veroorzaakt door een aangepast erfpachtcontract en lagere rentelasten.

onderwerp

bedragen x € 1.000 Lasten N - 12.512 Baten V 1.660 Resultaat projecten N - 10.852 Resultaat erfpachten V 505 Totaal resultaat grondexploitatie N - 10.347

Jaarverslag 2013

R.08: Grondexploitatie € 10.347.000 nadeel Het resultaat op de gemeentelijke grondexploitaties voor 2013 is bepaald door alle grondexploitaties te herzien. Het resultaat is € 10,3 miljoen negatief. Dit bedrag bestaat uit een nadeel van € 10,8 op de projecten en een voordeel van € 0,5 miljoen op de erfpachtcanons (ook onderdeel van het resultaat op de grondexploitatie). Dit bedrag is samengesteld uit:

pagina

R.06: Bijstandsbesluit Zelfstandigen € 228.000 voordeel Het voordeel op de regeling Bijstandsbesluit Zelfstandigen wordt veroorzaakt door een stelselwijzing bij de verrekening met het Rijk. Bij de BBZ worden baten en lasten grotendeels verrekend met het Rijk. Het Rijk is hierbij overgegaan van het kasstelsel naar het baten en lasten stelsel. Daardoor hoeft er over nieuw ontstane vorderingen niet meer afgerekend te worden met het Rijk en daalt de terugbetalingsverplichting. Daar tegenover staat dat Arnhem meer risico loopt over deze nieuwe vorderingen en dat de voorziening dubieuze debiteuren derhalve moest worden opgehoogd. Per saldo ontstaat over deze 2 mutaties een voordeel.

184

R.09: Professionalisering inkoopfunctie € 276.000 voordeel Voor het project Professionaliseren Inkoopfunctie is een budget van € 500.000 voor het jaar 2013 beschikbaar gesteld. Een gedeelte van dit budget is gebruikt om de formatie-uitbreiding van de inkoopfunctie te bekostigen. Verder zijn er geen substantiële kosten gemaakt voor het professionaliseren van de inkoopfunctie; de inspanningen zijn voornamelijk organisatorisch van aard geweest. Het betreft hier een incidenteel voordeel. Vanaf 2014 is er geen projectbudget meer beschikbaar gesteld. De kosten van de formatie-uitbreiding worden structureel taakstellend terugverdiend door doelmatiger in te kopen.

185

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid in het jaarverslag en naar de bijbehorende (vertrouwelijke) nota Financiële Jaarrapportage Projecten 2013. R.02 en R.08: Niet te realiseren inkomsten € 4.638.000 nadeel De niet te realiseren inkomsten vallen uiteen in 2 oorzaken, te weten • taakstellingen vanuit het verleden, welke nog onvoldoende zijn ingevuld. • niet meer te realiseren rendabele uren als gevolg van de reorganisatie Deze nadelige afwijking ten opzichte van de begroting is structureel van aard. De taakstellingen vanuit het verleden zijn in 2013 naar voren gekomen op basis van reëel ramen. Deze zullen alsnog in 2014 bij de herallocatie van de budgetten meegenomen worden om in te vullen. Met betrekking tot de niet te realiseren rendabele uren / pijnpunten als gevolg van de reorganisatie daartoe zal een nadere formatiereductie worden uitgewerkt om dit structurele probleem op te lossen. R.06: Presikhaaf bedrijven € 2.727.000 nadeel Het incidenteel nadelig resultaat 2013 van Presikhaaf Bedrijven wordt geraamd op € 7,2 mln. als gevolg van het tegenvallend operationeel resultaat, lagere boekwinst verkoop activa en incidentele lasten. De gemeente is verantwoordelijk voor aanvulling van de tekorten van de gemeenschappelijke regeling naar rato van het aandeel in SW-populatie (ca. 51%). Het nadeel inclusief extra bijdrage i.v.m. Garantie omzetregeling dat ten laste van de gemeente Arnhem komt is ca. € 3,8 mln. terwijl in het budgettair kader rekening is gehouden met een nadeel van € 1,3 mln. Het verschil is € 2.727.000 nadeel. Daarnaast is de Rijksbijdrage (baten) en daarmee ook de SW-bijdrage aan Presikhaaf (lasten) in 2013 gestegen met € 1.564.000. Deze structurele wijziging is per saldo nul. P.07: Armoede beleid € 1.869.000 nadeel Door de aanhoudende crisis en een verdere groei van de doelgroep is er sprake van een toename van de kosten van het Armoedebeleid ten opzichte van 2012. Enkele belangrijke onderdelen die bijdragen aan de stijging van de uitgaven zijn de Langdurigheidstoeslag, de bewindvoering en kwijtschelding. De toename op deze onderdelen volgen daarmee een landelijke trend. De werkelijke bestedingen zijn structureel hoger dan begroot. De bezuinigingen die zijn vastgelegd in de Armoedeagenda krijgen naar verwachting in 2014 doorwerking in de uitgaven. R.08: Leges Bouwaanvragen € 1.197.000 nadeel Als gevolg van de crisis op de vastgoedmarkt en in de woningbouw is er in 2013 duidelijk sprake van het achterblijven van het aantal bouwaanvragen en daarmee van de legesinkomsten; dit geldt zowel voor ‘grote’ als ‘kleine’ bouwaanvragen. Het nadeel is in 2013 oplopen tot € 2.583.000. Dit tekort kan voor een deel worden gefinancierd vanuit de bestemmingsreserve Bouw- en sloopleges voor € 908.000. Daar staat tegenover dat door het teruglopen van het aantal aanvragen ook een besparing ontstaat op de uitgaven voor het opstellen en afgeven van vergunningen. Deze besparing bedroeg € 478.000. Het saldo wordt verrekend met de Algemene Reserve (€ 1.197.000). Alhoewel voor 2014 en verder wel een herstel wordt verwacht, is op basis van de nu beschikbare informatie niet duidelijk of dat voldoende zal zijn om de legesinkomsten weer op peil te krijgen. Mede gelet op de landelijke ontwikkelingen zal voor de MJPB 2015-2018 worden onderzocht in hoeverre de huidige Arnhemse systematiek GEMEENTE ARNHEM van tarifering en kostentoedeling nog voldoet. Zonodig zal daarbij ook een onderbouwd voorstel worden gedaan Postbus 9029 voor tussentijdse aanpassing van de legesverordening en/of de tarieven voor de toekomstige periode. 6802 EL  Arnhem Tel: 0900-1809 R.06: Schulddienstverlening Fax: 026-3774830 € 630.000 nadeel In de afgelopen jaren is veel samengewerkt met de regiogemeenten. Door de beëindiging van een aantal E-mail: [email protected]  regiocontracten in 2013 zijn inkomsten weggevallen. Dit resulteert in een nadeel van € 630.000. Vanaf 2014 is de formatie die hiermee samenhangt vervallen. Op dit moment loopt er een evaluatie-/ implementatietraject met het oog op een andersoortige organisatie van de schulddienstverlening. R.09: Huur stadskantoor € 543.000 nadeel In de begroting is rekening gehouden met een huur van € 4,3 miljoen. Het werkelijke bedrag bedraagt in 2013 € 4,75 miljoen. De overeengekomen indexering is de afgelopen jaren niet in de begroting verwerkt. Daarnaast zijn er meerkosten als gevolg van de huur van extra parkeerplaatsen en een afrekening van servicekosten over de afgelopen jaren. Structureel is het nadeel circa € 500.000. In de MJPB 2014-2017 voor deze stijging een bedrag opgenomen van € 400.000. Dit is nog onvoldoende om de jaarlijkse indexering op te kunnen vangen.

186

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

R.05: Opbrengst verhuur accommodaties en beëindiging exploitaties panden € 321.000 nadeel Dit resultaat kan als volgt verklaard worden: Opbrengst verhuur accommodaties Beëindiging exploitaties panden (waaronder Coehoorn)

€ 241.000 Nadeel € 80.000 Nadeel

Ad opbrengst verhuur accommodaties Lagere bezetting/verhuur van diverse binnensport accommodaties (gymzalen, spelzalen, sporthallen, wijkcentra en vergaderlocaties) hebben geleid tot een nadeel van ca. € 120.000. Het overige nadeel is veroorzaakt specifiek door lagere bezetting van sportcentrum Valkenhuizen door verminderde afname van onderwijs CIOS. Deze nadelen zijn incidenteel. Met CIOS is in 2013 een nieuw (gunstiger) contract afgesloten. Ad Beëindiging exploitaties panden (waaronder Coehoorn) en horeca € 80.000 nadeel Met de beëindigde verhuur van panden Mariënburgstraat en vergadercentrum De Coehoorn ontstaat een structureel nadeel (€ 46.000). Daarnaast bestaat een incidenteel nadeel op de opbrengsten van verhuur van de kantine Valkenhuizen van € 36.000. R.06: Kredietvergoeding stadsbank € 284.000 nadeel De bezuinigtaakstelling van € 400.000 wordt gedeeltelijk niet gehaald. De renteverhoging is doorgevoerd maar de verwachte toename van de kredietportefeuille wordt niet gerealiseerd. Er is sprake van een daling van de omzet, doordat het aantal aanvragen niet stijgt en meer aanvragen worden afgewezen vanwege onvoldoende draagkracht. Hierdoor daalt de kredietportefeuille en neemt de totale renteopbrengst af. R.05: Dotatie Voorziening dubieuze debiteuren € 268.000 nadeel Als gevolg van de oplopende ouderdom van een aantal vorderingen is de voorziening voor dubieuze debiteuren noodzakelijkerwijs verhoogd. R.04: Leerlingenvervoer € 233.000 nadeel De begroting van leerlingenvervoer is gebaseerd op prijspeil 2011. De jaarlijkse indexeringen door de vervoerder zijn hier niet in meegenomen. Dit heeft in 2013 geleidt tot een nadeel van € 145.000. Ook gaat de begroting van deze open einderegeling uit van gelijkblijvende - aantallen kinderen - vervoersbewegingen - gemiddelde afstand Een toename van het aantal kinderen en vervoersbewegingen heeft geleid tot een nadeel van € 88.000. R.02: Gladheidsbestrijding € 228.000 nadeel Het jaarbudget voor gladheidsbestrijding is gebaseerd op een gemiddelde winter. Gedurende de eerste maanden van 2013 vergden de omstandigheden de nodige extra inzet. Bij het opstellen van de tussenrapportage werd de overschrijding van het jaarbudget geschat op € 435.000. Dit op basis van de werkelijke inzet in het eerste kwartaal en de inzet in het vierde kwartaal. Door de relatief ‘zachte’ decembermaand is de kosteninschatting voor het vierde kwartaal te hoog gebleken. Uiteindelijk is de kostenoverschrijding in 2013 beperkt gebleven tot € 228.000. De afwijking is veroorzaakt door de weersomstandigheden in 2013 en is dan ook als incidenteel aan te merken. R.00: Actualisatie APPA voorziening € 197.000 nadeel Voor de dotatie aan de voorziening APPA is evenals voorgaande jaren geen budget geraamd. Vanaf 2014 is hiervoor echter wel structureel budget in begroting opgenomen. R.05: Afronding verzelfstandiging kunstbedrijf € 182.000 nadeel Als gevolg van gewijzigde afspraken met betrekking tot de loonkosten gedetacheerd personeel, verlaging van de lening aan het Kunstbedrijf en afwaardering van vaste activa zijn meerkosten ontstaan bij verzelfstandiging van het Kunstbedrijf. Dit incidenteel nadeel wordt deels gecompenseerd door voordelen op overige subsidies. R.05: Schoolzwemmen € 151.000 nadeel In 2013 is - net als in 2012 - een tekort op schoolzwemmen gerealiseerd. Met ingang van schooljaar 2014/2015 is invoering van een gewijzigde systematiek gepland, waarmee de overschrijding opgelost zal worden.

187

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

5.3 Balans en financiële positie In deze paragraaf wordt samenvattende informatie gegeven over de balans en financiële positie van de gemeente Arnhem. In de jaarrekening is een verdere toelichting op de balansposten, verplichte specificaties en de algemene grondslagen opgenomen.

Activa

31-12-2013

31-12-2012

Passiva

31-12-2013



Eigen vermogen Materiële vaste activa

646.039

622.908 Voorzieningen

Financiële vaste activa

116.555

Totaal vaste activa Voorraden Vorderingen

31-12-2012

140.635

137.484

8.495

14.744

125.153 Langlopende schulden

647.826

648.401

762.594

748.061 Totaal vaste passiva

796.956

800.629

113.502

119.988

56.086

56.048 51.187

Liquide middelen

2.923

9.906 Kortlopende schulden

73.358

Overlopende activa

1.599

2.549 Overlopende passiva

66.390

84.736

Totaal vlottende activa

174.110

188.491 Totaal vlottende passiva

139.748

135.923

Totaal generaal

936.704

936.552 Totaal generaal

936.704

936.552

Het verloop van het eigen vermogen laat het volgende zien: Verloop eigen vermogen

Algemene Reserve

Bestemmings reserves


Saldo 31.12.2012 Resultaat voorgaand boekjaar Extra dotatie BR frictie Dotaties Onttrekkingen Saldo 31.12.2013 Resultaat boekjaar GEMEENTE ARNHEM

Postbus 9029

Saldo na resultaatbestemming 6802 EL  Arnhem

Tel: 0900-1809 Mutaties Fax: 026-3774830 E-mail: [email protected] 

38.815

95.613

3.056

134.428 3.056

-1.398

1.398

0

1.226

31.206

32.432

-100

-31.742

-31.842

41.599

96.475

138.074

2.561

0

2.561

44.160

96.475

140.635

5.345

862

6.207

pagina pagina

188 188

onderwerp onderwerp

Jaarverslag 2013 2013 Jaarverslag

2013 Bedragen x 1.000,-

Centraal Bureau Quadraam

0

147

St Delta v katholiek en protestants-christelijk onderwijs

0

54

St Fluvius

0

38

investering R04 Educatie

0

240

St Binnenstadsmanagement

50

50

P01 Binnenstad klaar voor de toekomst

50

50

De heer L.J.J.H. Combee

0

0

De heer W. Deutekom

0

1

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

0

20

Industriepark Kleefse Waard fac serv BV

0

2

KEMA

0

15

Project energiebesparing woningen

0

155

St Greencrowd

0

2

St Kiemt

0

28

Stimuleringsregeling E-scooters

0

5

Begroting P02

556

0

P02 Arnhem groene en duurzame stad

556

227

Artez Hogeschool vd Kunsten

0

38

City Centrum Arnhem

0

7

Dutch Fashion & Design Centre

0

25

27

27

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 9029

0

17

6802 EL  Arnhem K+V Organisatie Adviesbureau Tel:IJssel 0900-1809 Roc Rijn Fax: 026-3774830 Sociaal Economisch Fonds (Sef) E-mail: [email protected] 

0

5

1.085

655

Euregio Rijn Waal

GEMEENTE ARNHEM

50

0

St Beleven

0

-20

St Centrum voor Jong Ondernemerschap

0

10

547

320

0

6

St Rtb Kan VNO NCW Midden Begroting P03 P03 Arnhem werkt!

-531

0

1.178

1.090

onderwerp

Realisatie

2013

Jaarverslag 2013

Begroting

pagina

INSTELLING

189

Bijlage 1 Verstrekte Subsidies


0

8

Ciko 66

0

5

Diep Arnhem

0

0

Docks Arnhem

0

5

ESC European Sports Company

0

14

Hagen Events

0

5

Hagen Events Koninginnedag

0

24

Ondernemersvereniging Steenstraat

0

5

See U BV

0

30

Slow Food Rijnzoet

0

3

St Arnhemse Stockdagen

0

20

St Binnenstadsmanagement

0

39

St Bridge to bridge

0

9

St Carnavalsoptocht Regio Arnhem

0

6

St Dancetour

0

10

St Evenementen Elden

0

6

St fondsenwer.Onders.Oorlogskinderen

0

20

St Historische Schepen

0

8

St LustrumOpera

0

10

St Mode met een missie

0

10

St Muziek bij de Buren

0

5

St Nationale Feest En Gedenkdagen

0

13

St Pluk de Nacht

0

5

St Podium Dudok

0

3

St Rtb Kan

0

21

236

237

St Sonsbeek Festvals

0

44

St Theaterprojecten

0

40

St Toneelgroep Oostpool

0

15

St Topsport Arnhem Promotie (STAP)

0

10

St Yamaar

0

5

Stichting 8Bahn

0

1

Stichting Outdoor Gelderland

0

30

Stichting Smaakvol Arnhem

0

20

Winkels, A

0

0

Begroting P04

550

0

P04 Marketing Arnhem:product verhaal op orde

786

685

St Slak

onderwerp

2013 Jaarverslag 2013

Realisatie

2013

pagina

Begroting

190

INSTELLING

onderwerp


Realisatie

2013

pagina

Begroting

191

INSTELLING

Bedragen x 1.000,-

AAC 1899 Gymnastiekvereniging

0

3

Accordeonver Arnhem-Zuid

0

4

ACGV

0

0

Aerendheemgroep Stg. Behart.Belangen

0

3

Arnhem Sinfoniëtta

0

3

Arnhems Fanfare Orkest

0

4

Arnhems Homomannenkoor Het Herenakkoord

0

2

Arnhems Interscholair Orkest

0

3

Arnhems Klarinettenkoor

0

4

Arnhems Mannenkoor

0

2

Arnhems Slavisch Koor

0

2

Arnhems Symphonieorkest Nova

0

4

Arnhems Trompetterkorps

0

4

Arnhemsche Federatie van Muziekgezelschappen

0

13


0

8

Beheerscommissie Buurthuis De Paperclip

0

7

Brassband Gelderland

0

3

Chr. Gemeentelijke Zangvereniging Arnhem-Zuid

0

2

Christelijke Oratorium Vereniging Arnhem

0

2

CIKO '66

0

1

Dartclub De Woerd

0

1

div sportprojecten

0

6

div wijkprojecten

0

10

Divertimento

0

1

Divertimiento

0

2

Diverzo, COC Midden-Gelderland

9

27

Dorpsvereniging Elden

0

6

Elan Expertisecentrum

0

5

ESCA Zwemmen

0

1

ESCA-HANDBAL

0

3

Esther de Schiffart

0

1

26

0

Gelders Opera-Arnhem en Operette Gezelschap 6802 EL 

0

7

0900-1809 GOVATel: - badminton Fax: 026-3774830 Het Binnenstadskoor E-mail: [email protected] 

0

0

0

2

Heussen, BE

0

1

HTS Racing Team

0

3

ISVA Arnhem en Omstreken

0

5

Kamerkoor Capella Arnhem

0

2

Kamerkoor Novo Cantare

0

3

Kooij A.

0

1

Kunst door Oefening en Wilskracht

0

4

105

93

GEMEENTE ARNHEM

FondsPostbus 9029 Sport en Bewegen

Kunstbedrijf Arnhem / Beleven

onderwerp


Realisatie

2013

pagina

Begroting

192

INSTELLING

Bedragen x 1.000,-

Leuke Linde Bouwspeelplaats

24

24

Liefdesliederenkoor

0

1

Maarten van Rossem College

0

2

Memphis Film & Television

0

5

Museum voor Moderne Kunst Arnhem

0

5

Musis sacrum Schouwburg Arnhem

0

3

Muziekvereniging Crescendo Elden-Arnhem

0

10

Muziekvereniging DWS Arnhem-Zuid

0

3

Muziekvereniging Eendracht

0

4

Muziekvereniging Heijenoord

0

4

Olympus College

0

1

On Score

0

3

Philharmonie Gelre

0

5

Platform Arnhem Mondiaal

0

6

Politie Big Band Gelderland Midden

0

3

R.S.V.V.

0

0

Reto afd.Wielren/Jeugd

0

3

Rijnstad Vocaal Theater

0

3

Roc Rijn IJssel

353

3

RVB Afghaanse vrouwen in Nederland

0

5

Scoutinggroep ST Christoforus-Lichtdragers

0

4

Show en Majorettepeleton Parade Girls

0

3

Showband Mystique

0

5

Sportschool Kreijtz

0

2

St Arnhem Band Van Scouting Nederland

0

4

St Arnhem-Lima

0

3

St Arnhems Mid Zomer Avond Festival

0

10

St Beleven

0

48

St Bewonersprojecten Spijkerkwartier

0

1

St De Geuzen

0

5

St De Stobbe

0

5

St European Canpaign for Human Rights

0

2

St Ezelshoren

0

10

St Gang

0

5

120

60

St Keijf

0

5

St Kunst Bewust i.o.

0

5

St Kunst&Cultuurcentrum Bosch

0

5

St LALE v/h Soc Cult Centr

0

11

St Leth Dansant

0

5

St Luctor Et Emergo

0

1

St Margarethaschool

0

1

St Meet My Street

0

10

St Jeugdland

St Miguel Pro

0

1

St Ome Joop's Tour

0

1

St Papendal Games

0

2

St Pluk de Nacht

0

8

St Popwaarts

0

5

St Portaal

0

6

St Projectkoor Cappella Ad Fluvium

0

2

St Promage

0

5

498

501

St Scala Productiehuis

0

2

St Schutgraaf

0

4

St Scouting Anne De Guigne

0

2

St Skatehal Arnhem

0

5

St Slak

0

3

St Speelplaats de Rommelkist

0

11

St Theatergroep Cactus

0

9

St Touchstones

0

5

St vanHarte

0

15

St Vier het leven

0

5

St Rijnstad

St Vitesse Betrokken

56

56

St voor Culturele Communicatie en Samenwerking

0

5

St Welzijn Ouderen Arnhem

0

6

St Wijkbelangen Angerenstein

0

2

St Wolkentheater

0

1

St Xenophon (Stal Mansour)

0

4

St Zeekadetkorps Willem Ruys

0

1

Stichting Bushi

0

3

Stichting Galerie der Tone

0

10

Stichting Generale Oost

0

7

Stichting Handispots.nl

0

0

20

20

Stichting Ontwerp Platform Arnhem

0

5

Stichting Try-Out Theater Postbus 9029

0

5

6802 EL  Arnhem Stichting Unie Van Betrokken Ouders Tel: 0900-1809 Tafeltennisvereniging Treffers Arnhem Fax: 026-3774830 The Diamond Girls Majorette Show Peloton E-mail: [email protected] 

0

5

0

1

0

3

Theatergroep Drift Uit Arnhem

0

3

Toneelgroep Arnhem

0

2

Toneelgroep Menander

0

2

Toonkunst Arnhem

0

2

Turkse Volksdansgroep El Ele

0

4

Stichting Omars Gym

GEMEENTE ARNHEM

onderwerp


Realisatie

2013

pagina

Begroting

193

INSTELLING

v.v. AZ 2000

0

1

Ver Rosande

0

0

Voetbalvereniging Jonge Kracht

0

1

Volksdanscentrum Arnhem

0

2

Vrouwenkoor Klankkleur

0

2

vv Eldenia

0

2

West Arnhemse Muziekvereniging

0

3

Wijkbeheer Het Duifje

0

5

Wijkkrant Langs Rijn & Rails West-Arnhem

0

2

Wijkvereniging Burgemeesterskwartier e.o.

0

3

Wijkvereniging De Oostelaar

0

6

Wijkvereniging Elderveld

0

17

Wijkvereniging Molenbeke

0

6

Wijkvereniging Rijkerswoerd

0

6

Wijkvereniging Schuytgraaf

21

21

Wijkvereniging Vrehoek

0

6

WIK

0

1

Winkeliersvereniging Geitenkamp

0

3

Zang-en Oratoriumvereniging De Vrije Stem

0

2

Zangkoor All Friends

0

3

Zorgbelang Gelderland

0

4

Begroting P05 P05 Wijkaanpak nieuwe stijl St Rijnstad

747

0

1.978

1.386

0

513

Begroting P06

570

0

P06 Wonen in wijken

570

513


0

20

179

116

De Gelderse Roos

94

112

De Helling Exp.Werkplaats

40

100

GGnet Preventie en Dienstverlening

28

18

HIV-vereniging Nederland - Afd. Gelderland

2

2

Inloopcentrum Arnhem

0

3

KF Action

0

14

100

59

44

44

Cwzw Gelderland / Leger des heils

Kinderopvang SKAR Kunstbedrijf Arnhem / Beleven LeukOmteLeren Weekendschool Arnhem

41

66

Lindenhout

524

511

MEE Gelderse Poort

250

250

onderwerp


Realisatie

2013

pagina

Begroting

194

INSTELLING

208

255

11

8

Pactum Jeugd- en opvoedhulp

822

877

RIBW. Arnhem & Veluwe Vallei

385

520

Rijn IJssel College Servicebureau

0

362

Rijnstad (Belastingservice)

95

55

St Catharina

56

57

St De Instap

40

40

6

6

St De Klup St Het Huurdershuis St Iriszorg St Jutte Van Der Voorst

42

42

5.042

4.763

17

17

160

161

St Leergeld Arnhem

0

102

St Living Joy

0

1

48

48

St Kruispunt

St Marant St Ome Joop's Tour St Open Huis Don Bosco

20

20

178

171

St Pas

1.904

2.186

St Peuterspeelzalen Arnhem

1.900

2.010

0

16

St Prisma Immerlo St en Beheer De Nieuwe Lommerd St Rijnstad St Stoelenproject De Duif St 't Huukske Arnhem West

0

35

11.273

11.284

79

79

0

30

2.369

2.397

St Tijdelijk Beheer Rijnwijk

0

15

St Varen Met Joop

3

3

St Thuiszorg Midden Gelderland

St Voorkom St Vrijwilligerscentrale Arnhem St Welzijn Ouderen Arnhem Stichting Arnhemse Openbare en Gelderse Wetenschappelijke Bibliotheek

0

1

362

340

2.259

2.347

0

19

15

15

Arnhem Swoa 6802 EL  (Maaltijdvoorziening) Tel: 0900-1809 VGGM Fax: 026-3774830 Youth For Christ Nederland E-mail: [email protected] 

190

25

100

0

0

62

62

63

Begroting 05.1

986

0

GEMEENTE ARNHEM

Stichting Humanitas Postbus 9029

Zorgbelang Gelderland Begroting P07

P07 Participatie van kwetsbare inwoners

3.255

0

33.188

29.746

onderwerp


Nederlandse Vereniging voor Autisme

Realisatie

2013

pagina

Meldpunt Vrijwillige Thuishulp Arnhem

Begroting

195

INSTELLING

De Onderwijsspecialisten

0

56

P08 Samenh inzet op zorgtaken voor de jeugd

0

56

St Airborne

7

7

St Die Blide Incomst Sint Nicolaas

3

3

St Jumelage Arnhem-Croydon-Gera

7

5

St Nationale Feest En Gedenkdagen

18

18

R00 Algemeen bestuur en publieke dienstverl

35

33

Gem Ede

0

139

Gem Enschede

0

22

Stichting Halt Gelderland

18

18

Begroting 06.1

114

0

Begroting R01

156

0

R01 Veiligheid

288

180

VCC Oost Beheer BV

0

2

Vereniging Hoogstede-Klingelbeek

0

0

R02 Verkeer, vervoer en waterstaat

0

2

310

0

Evenementen MWORK-S

0

3

St AB

0

110

St Airborne Museum St Binnenstadsmanagement

0

18

50

400

St Lippenstift voor de Stad

0

15

St Ondernemersfonds Arnhem

0

355

940

0

Stichting ondernemersfonds Arnhem Begroting R03

-419

0

R03 Economie

881

901

Presikhaaf Bedrijven

0

1

S.V.M.G. Vluchtelingenwerk

0

8

St De Basis

0

64

St Delta v katholiek en protestants-christelijk onderwijs

0

21

St Fluvius

0

28

St MFC de Spil

0

2

20

20

0

2

102

103

0

2

Begroting 03.1

111

0

Begroting 03.2

457

0

Begroting 03.3

29

0

Begroting R04

-372

0

R04 Educatie

347

251

St Nivon Afd Arnhem St Simon St Volksuniversiteit Stichting André de Thaye

onderwerp


Realisatie

2013

pagina

Begroting

196

INSTELLING


0

Algemeen Erfgoed en welstand

0

6

325

425

Arnhems Uitburo/RBT KAN

0

50

Arnhemsche Federatie van Muziekgezelschappen

5

5

Arnhem Mode Biennale

Arnhemse Sport Federatie

1

92

79

130

130

Bouwspeelpl Hakkebrak

0

2

Bouwspeelpl Rommelkist

0

4

Dapper Toneelgr.G.Kleijnmeijer

0

20

DAVG

0

200

De Hakkebrak

0

2

div sportprojecten

0

4

Ensemblemuziek Arnhem Stg. Coord.

0

4

Flexibel budget amateurkunst

8

0

Flexibel budget BKV

40

0

Fonds Amateurkunst

142

0

Fonds Cultuur

115

0

Keesen & Co

0

25

Kmtp

0

1

Bezoekerscentrum Sonsbeek

Kunstbedrijf / Domein

2.406

0

231

1.960

Modekern Arnhem

0

30

Monumenten En Beeldbepalende Panden

0

137

Muziektheater De Plaats

0

58

Open Monumentendag

5

5

Orkest De Ereprijs

0

25

466

0

Kunstbedrijf Arnhem

Regeling Programmatische Activiteiten St Monuscript St Arnhems Muziek Platform St Arnhemse Openb.&Wetensch.Bibloth.

10

8

0

10

4.417

4.443

St Beeldend Dans Theater Telder Postbus 9029

0

17

6802 EL  St Beheer Wijk-Arnhem en Sportac Vredenburg Tel: St Beleven0900-1809 Fax: 026-3774830 St De Regenboog E-mail: [email protected] 

0

7

0

798

1

1

GEMEENTE ARNHEM

St Eusebius

350

0

St Eusebius Arnhem

14

340

St Focus Filmtheater

264

265

St Gang

0

44

St Gemeenschap Beeldende Kunstenaar

0

5

St Gif-T St Jacobiberg

0

5

206

206

onderwerp


Realisatie

2013

pagina

Begroting

197

INSTELLING

St Jazz In Arnhem

0

10

St Jens Van Dale

0

15

St Jeugdland

0

2

St Kab-Posttheater

0

186

St Kunst&Cultuurcentrum Bosch

0

8

St Luxor Live

358

380

St Park Open

0

49

St Popmart

0

8

St Produktiegroep Komma-4

0

5

0

14

50

50

St Rijnstad St Sonsbeek Internationaal St Sportcentrum Rijkerswoerd St Stadsomroep Arnhem St Straatleven St Theaterprojecten St Toneelgroep Oostpool St Yamaar

0

217

138

153

0

15

0

15

60

60

0

8

290

289

0

18

Stichting Generale Oost

90

91

Stichting Het Gelders Orkest

60

60

St Zwembad Klarenbeek Stichting Centrum voor Architectuur en Stedenbouw Arnhem (CASA)

Stichting Het Huis van Puck

196

197

Stichting Introdans

103

104

Stichting Motel Spatie

0

19

Stichting Nationaal Jeugd Orkest

0

38

Stichting Ontwerp Platform Arnhem

0

20

103

152

34

47

Theater Het Hof

0

45

Theaterproductiehuis Colline

0

20

466

0

Vereniging Guus Tangelder Big Band

0

10

Vrienden van Sonsbeek

0

2

Stichting Productiehuis Plaatsmaken Stichting Wintertuin

Uitzondering (overloop) incidentele subsidie door college (stroom)

Zorgboerderij de Kroon

0

1

Begroting 07.1

449

0

Begroting 07.2

971

0

Begroting R05

-1.162

0

R05 Cultuur, recreatie en sport

11.433

11.627

onderwerp


Realisatie

2013

pagina

Begroting

198

INSTELLING

130

134

10

10

5.076

5.429

Katholieke Bond voor Ouderen

2

2

Protestant Christelijke Ouderenbond Arnhem

1

1

232

244

30

30

St Aan De Slag / Iriszorg

0

51

St De Klup

9

9

St De Klup Overbetuwe

0

1

St Rijnstad

0

127

Moviera (voorheen Hera, Vrouwenopvang Gelderland)

S.V.M.G. Vluchtelingenwerk Slachtofferhulp Nederland Regio Oost

St Seniorenraad Arnhem

10

11

St Vier het leven

8

0

St Vrijw Terminale Zorg Arnhem

5

2

St Ziezo

4

0

10

10

Upgrade 4 You Woon- en zorghuis De Harmonie

10

0

439

0

Begroting 08.1

40

0

Begroting 08.2

362

0

Begroting 08.3

1.445

0

Begroting 08.4

310

0

Begroting 08.5

145

0

Begroting R06

-1.835

0

6.443

6.060

0

1

-62

0

Begroting 05.3

R06 Participatie en Maatschappel Ondersteun Centraal Bureau Fondsenwerving St. Diverse Gelderse Sportfederatie

0

8

ISV Bodem

0

327

Rioned

0

12

St Dierentehuis Arnhem en omstreken

0

20

St Kom op voor een duurzame wijk

0

1

St Rijnstate Vriendenfonds Postbus 9029

0

25

St Thuiszorg Midden Gelderland 6802 EL  Arnhem

340

384

Tel: 0900-1809 Stadsregio Arnhem Nijmegen Fax: 026-3774830 R07 Gezondheid en Milieu E-mail: [email protected] 

0

22

278

800

Div Inst/Part Rijksbijdrage Woning Verbetering

0

327

Europa Nostra

0

0

Industriepark Kleefse Waard fac serv BV

0

20

Koperssubsidie

0

196

Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA)

0

37

Sint Martens Hof

0

4

St N.A.P Architectuurpeilingen

0

18

St Iriszorg

0

178

St Luxor Live

0

30

Stichting Centrum voor Architectuur en Stedenbouw Arnhem (CASA)

0

25

GEMEENTE ARNHEM

Begroting R08

210

0

R08 Wonen en Ruimte

210

835

onderwerp

2013

Jaarverslag 2013

Realisatie

2013

pagina

Arnhems Platform Chronisch zieken en Gehandicapten Arnhems Vrijwilligersgala

Begroting

199

INSTELLING

Beem, M van

0

7

Ohra Inzake Gelredome

0

195

Personeelsvereniging

0

9

PV De Maten

0

2

PV Inwonerszaken

0

8

PV MOW

0

2

DIV OVERIG

0

127

Begroting R09

580

0

R09 Financien en bedrijfsvoering

580

350

58.802

55.032

Eindtotaal

onderwerp


Realisatie

2013

pagina

Begroting

200

INSTELLING

G GEM Gemeenschappelijke Exploitatie Mij. GGD Gemeenschappelijke Geneeskundige Dienst GGZ Geestelijke Gezondheidszorg GMA Gemeentelijke Musea Arnhem GREX Grondexploitatie GR Gemeenschappelijke Regeling GRP Gemeentelijk rioleringsplan GS Gedeputeerde Staten GSF Gelderse Sport Federatie GSO Gelders Stedelijk Ontwikkelingsbe¬leid

onderwerp

D DB Dagelijks bestuur DBR Dienst Bedrijfs Reserves DRIS Dynamisch Reisinfomatie Systeem GEMEENTE ARNHEM E Postbus 9029 ECF 6802 EL  Economisch forum Arnhem Arnhem EMT Energie en Milieutechnologie Tel: 0900-1809 Fax: 026-3774830 F E-mail: [email protected]  FJP Financiële jaarrapportage projecten FTE Full Time Equivalent

Jaarverslag 2013

C CAZ Collectieve Aanvullende Ziektekosten-verzekering CBS Centraal Bureau voor de Statistiek CER Compensatie eigen regeling CJG Centrum voor Jeugd en Gezin CNME Centrum voor Natuur- en Milieu-educatie COELO Centrum voor Onderzoek v.d. Economie v.d. Lagere Overheden CZG Chronisch zieken gehandicapten

pagina

A AB Algemeen bestuur APCG Arnhems Platform voor Chronisch zieken en Gehandicapten APPA Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdrager AOW Algemene Ouderdoms Wet APV Algemene Plaatselijke Verordening AR Algemene Reserve ArtEZ Hoge school voor de kunst Arnhem -Nijmegen ASV Algemene Subsidie Verordening AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten B BBA Bewoners platvorm Binnenstad Arnhem BAC Budget Advies Centrum BBV Besluit Begroting en Verantwoording BDU Brede Doel Uitkering BGB Buiten Gewoon Beter BNG Bank Nederlandse Gemeenten BR Bestemmings Reserve BSV Bureau sanering verkeerslawaai BVO Bruto Vloeroppervlakte

201

Bijlage 2 Afkortingenlijst

N NASB Natiionaal Actieplan Sport en Beweging NEVOBO Nederlandse Volleybal Bond NIEGG Niet In Exploitatie Genomen Gronden NRW Nord Rhein Westfalen O OAB Onderwijs achterstandsbeleid ODRA Omgevingsdienst Regio Arnhem OCW Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap OGGZ Openbare Geestelijke Gezondheidszorg OKA Ondernemers Kamer Arnhem OV Openbaar Vervoer OZB Onroerende Zaak Belasting OZO Overleg Zorg en Overlast P PB Presikhaaf Bedrijven PEZ Platform Excellente Zorg PGB Persoons Gebonden Budget PO Primair Onderwijs POA Platvorm Onderwijs Arbeidsmarkt R RMC Regionaal meld-coördinatiepunt ROC Regionaal Opleidingscentrum RUD Regionale Uitvoerings Dienst RZB Roerende Zaakbelasting

onderwerp

M MFC Multi Functionele Centrum MHU Medische Heroïne Unit MIP Meerjarig Investeringsplan MJPB MeerJaren ProgrammaBegroting MKB Midden- en Klein Bedrijf MMKA Museum voor moderne Kunsten Arnhem MoBA Mode Biënnale Arnhem MPA Multicultureel Platform Arnhem MR Milieusamenwerking Regio Arnhem MSSA Musis Sacrum/Schouwburg Arnhem

Jaarverslag 2013

Langdurigheidtoeslag

pagina

L LT

202

H HAN Hogeschool Arnhem Nijmegen HOV Hoogwaardige Openbaar Vervoerverbinding I IKC Integrale kindcentra ICT Informatie en Communicatie Technologie ID In- en Doorstroombanen IHP-VO Integraal Huisvestings Plan Voortgezet Onderwijs IOAW Inkomensvoorziening Oudere en Arbeidsongeschikte werknemers IOAZ Inkomensvoorziening Oudere en Arbeidsongeschikte zelfstandigen IP Individuele Plaatsing ISV Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing J JGZ Jeugdgezondheidszorg K KCC Klantencontactcentrum KRW Kaderrichtlijn water KVO Keurmerk veilig ondernemen KING Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten

onderwerp

Z Zat Zorgadviesteam ZOC Zorg Onderwijs Combinatie ZVW Zorgverzekeringswet

Jaarverslag 2013

W WABO Wet Administratieve Bepalingen Omgevingsvergunning WAJONG Wet Werk en Arbeidsondersteuning Jong Gehandicapten WGR Wet gemeenschappelijke regeling WIW Wet Inschakeling Werkzoekenden WM Wet Milieubeheer WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning WOZ Wet Onroerende Zaakbelasting WSW Waarborgfonds Sociale Woningbouw Wsw Wet sociale werkvoorziening WTCG Wet tegemoetkoming Chronisch zieken en gehandicapten WWB Wet Werk en Bijstand WWNV Wet Werken naar Vermogen

pagina

T Turap Tussenrapportage U UWV Uitvoer VGGM Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland Midden VIA Vrijwillige Inzet Arnhem VIRA Verwijsindex Risicojongeren Arnhem VNG Vereniging Nederlandse Gemeenten VROM Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu VSO Voortgezet Speciaal Onderwijs VSV Team Voortijdig School Verlaten VTH Vergunningsverlening-, toezicht-, en handhavingstaken VVE Voor- en Vroegschoolse Educatie VvE Vereniging van Eigenaren

203

S SBA Stichting Binnenstadmanagement Arnhem SEA Stichting Eusebius Arnhem SEB Service en bemiddeling SEECE Sustainable electrical Energy Centre of Experience SIV Sociaal Integratie Veiligheid SKAR St. Kinderopvang Arnhem en Regio SMART Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdig SO Speciaal onderwijs SOA Seksueel overdraagbare aandoening STMG Stichting Thuiszorg Midden Gelderland SVMG Stichting Vluchtelingenwerk Midden Gelderland SVn Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeente SWOA St. Welzijn Ouderen Arnhem SZW Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ministerie van)

204

pagina

Jaarverslag 2013

onderwerp

Jaarverslag 2013

Druk: april 2014

2013

Jaarverslag

Gemeente Arnhem

GEMEENTE ARNHEM Postbus 9029 6802 EL Arnhem Tel. 0900 -1809 (lokaal tarief) Fax 026 3774830 E-mail: [email protected]

Jaarverslag

Gemeente Arnhem

Jaarverslag. Jaarverslag

Recommend Documents