Deurgoan! Magazine van Stichting De Hoven
De Wierde JAARGANG 1 - NR 1 voorjaar 2013
Zorg Zonder Regels NIEUWS cliëntenraad Terug in de tijd DE ONDERNEMINGSRAAD VIEF VROAGEN... Koken met gevoel Team in beeld VRIJWILLIGERS BEDANKT!!! Eerstelijnszorg Alzheimer café Vrijwilliger in beeld Mien laifste bezit 1
Voorwoord Beste mensen, Daar is ie dan, de eerste editie van Deurgoan. Een magazine dat De Hoven elk kwartaal zal uitbrengen en waar verhalen van bewoners, vrijwilligers en medewerkers een centrale plek krijgen. Hoewel de gebruikelijke nieuwsbrief goed gelezen wordt en deze in de huidige vorm zal blijven bestaan, hebben we gemeend om een magazine te ontwikkelen. We willen graag uitgebreider stilstaan bij mensen die bij De Hoven wonen, werken of vrijwilligerswerk doen. We zeggen vaak dat de verhalen van mensen er toe doen. Op de laatste bladzijde staat een kort verhaaltje van mevrouw Vegter die in Allegunda Ilberi woont. Ze spreekt over haar speldenkussen dat haar zeer dierbaar is. Een halve eeuw geleden maakten we allemaal een speldenkussen op de lagere school. Dat was niet zo gek omdat de meeste moeders kleren voor het hele gezin maakten. Het verstellen van kleren was eveneens de gewoonste zaak van de wereld. Als we zeggen “u kunt gewoon doorgaan met uw leven” is het ook van belang dat wij de geschiedenis kennen en op waarde schatten. In deze editie staan nog veel meer mooie verhalen. Veel leesplezier. Jannie Nijlunsing Directeur - Bestuurder De Hoven.
inhoud
Deurgeevn’n
Vief vroagen...
Alzheimer Café
Cliëntenraad
4
5 Eerstelijnszorg binnen De Hoven
Vrijwilliger in beeld
Busje komt zo
7
Opening Het Twaalf Hoven Gilde
8
10
Ondernemingsraad
Koken met gevoel
14
11
Nieuwe bus voor Damsterheerd
6
15 Vrijwilligers bedankt!!!
Terug in de tijd
18
18
15 Team in beeld
Team Wierdezoom
20
Redactie & fotografie Hilda Boelens Saffira Rijkee Redactieadres De Hoven Postbus 31 9950 AA Winsum
[email protected]
Burendag in De Twaalf Hoven
André Enter
Werken vanuit het hart
22
Vormgeving NoordPRoof Producties, Bedum
Mien laifste bezit
24
colofon
Druk Scholma Druk, Bedum Deurgoan verschijnt 4x per jaar en is een uitgave van Stichting De Hoven
3
deurgeev’n
VIEF VROAGEN… In “Vief Vroagen” worden cliënten gevraagd naar hun mening over de gang van zaken binnen De Hoven. Deze keer worden de “vief vroagen” gesteld aan mevrouw Moorlag. Mevrouw Moorlag heeft geruime tijd in Onderdendam gewoond en is nu sinds 6 jaar bewoonster van Winkheem in Winsum. 1. Voelt u zich thuis bij De Hoven? Ja hoor, helemaal. Het is hier erg gezellig en er is genoeg te doen. 2. Leidt u nog steeds het leven zoals u gewend bent? Ja hoor, ik kan hier gewoon mijn eigen gang gaan. Ik woon hier met Tijger en Binkie, mijn 2 katten. Deze katten heb ik een paar jaar geleden met een medewerkster van Winkheem uit het asiel in Zuidwolde gehaald. Ik mis wel de ruimte. 3. Wat betekent de Groninger cultuur voor u? Dat echte “recht voor zijn raap” dat is Gronings. 4. Wat is uw lievelingskostje? Lever met uitjes. Dat maak je zo: GEBAKKEN LEVER MET UITJES (4 personen) Ingrediënten: 4 plakken kalfslever van 100 gram 3 middelgrote uien in ringen peper en zout 1 ei losgeklopt met 1 eetlepel melk paneermeel 150 gram boter Bereiding: De plakken lever in koud water zetten totdat ze bereid worden. De plakken laten uitlekken, afdrogen en inwrijven met zout en peper. Dit 10 minuten laten intrekken. De plakken lever door het eimengsel en daarna door de paneermeel halen. De lever op zacht vuur in circa 15 minuten gaar bakken. Na 5 minuten de uien toevoegen en mee bakken. Lekker met rode kool en gebakken aardappelen
4
5. Heeft u adviezen voor ons? Ik fantaseer weleens met een medebewoonster dat het lekker zou zijn als we de was weer buiten zouden kunnen drogen. Dat ruikt zo lekker fris.
interview
Voorzitter cliëntenraad
Mevrouw Hoenders Wet medezeggenschap cliëntenraden De cliëntenraad behartigt de gemeenschappelijke belangen van cliënten, zo schrijft de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen voor. In deze wet zijn de rechten, plichten en status van cliëntenraden geregeld. De raad praat namens de cliënt mee over bepaalde (beleids)zaken en geeft advies. Zo hebben cliënten invloed op het beleid van hun zorginstelling. Mevrouw Hoenders is sinds een klein jaar voorzitter van de centrale cliëntenraad van De Hoven. Ze is een onafhankelijk voorzitter: ze participeert niet in één van de lokale cliëntenraden van De Hoven. Toen ze benaderd werd voor deze functie twijfelde ze niet. “Ik ben een toekomstige cliënt van de ouderenzorg, heb altijd interesse gehad in de zorg en daarnaast heb ik door ervaringen met familie de nodige ervaring op gedaan.” Voldoende bagage dus om toe te treden tot de centrale cliëntenraad. Mevrouw Hoenders geeft aan dat ze erg enthousiast is over de visie van De Hoven. “Eigenlijk zou het heel gewoon moeten zijn dat je in een instelling door kunt gaan met het leven dat je gewend bent, maar kennelijk is het toch bijzonder.”. Twaalf jaar geleden kwam mevrouw Hoenders nogal eens in het verpleeghuis en dacht ze vaak: ‘Ik hoop dat mij dit niet overkomt’. “Het hele leven van een verpleeghuisbewoner was een bed en een kast, maar thuis kon het niet meer.” Gelukkig zijn de tijden wel veranderd. De wettelijkheid van de medezeggenschap van cliënten krijgt vooral invulling op lokaal niveau vertelt mevrouw Hoenders. “In de centrale cliëntenraad denkt men vooral mee en toetsen we het beleid van de organisatie. Dit is in het Convenant Centrale Cliëntenraad vastgelegd. We worden goed meegenomen in de ontwikkelingen, krijgen veel stukken en deze worden goed toegelicht. Al werkende kunnen we invloed uitoefenen op de ontwikkelingen.”
“ De visie van De Hoven is goed neergezet
Bij één van de belangrijkste onderwerpen in de CCR dit jaar, “het scheiden van wonen en zorg” worden de consequenties van de invoering hiervan voor cliënten en De Hoven besproken. Om in te spelen op de ontwikkelingen vvan verwachte leegstand in verzorgingshuizen (één van de verwachte consequenties van het scheiden van wonen en zorg), toename van de zorgvraag ten gevolge van de vergrijzing en nadenken over andere, nieuwe zorgvormen is door De Hoven het concept “anderhalve lijnszorg” nader uitgewerkt en als ander belangrijk onderwerp in de CCR besproken.
Mevrouw Hoenders geeft aan dat het belangrijk is dat de directie van De Hoven het ‘politieke pad’ warm houdt, om aan te geven wat de consequenties van het voorgenomen regeringsbeleid zijn en welke knelpunten zich, bij ongewijzigd beleid, gaan voordoen. Volgens haar doet de directie dit intensief en goed. “Waar De Hoven over tien jaar staat? Uiteraard is dat nog niet helder. Maar ik verwacht dat de groep dementerenden dan veel groter zal zijn en er dus meer vraag zal zijn naar verpleeghuisbedden. Er zijn dan minder verzorgingshuizen met een andere organisatie. Ik hoop dat er dan één thuiszorgorganisatie is voor één gebouw, want zoals het nu gaat is het niet efficiënt. Het lijkt wel een mantra dat iedereen zo lang mogelijk thuis moet blijven wonen, maar is ook eigenlijk bedoeld als een vorm van bezuiniging omdat de AWBZ ontbetaalbaar wordt. “Er zijn echter nog vele mensen die dat niet willen, maar vanwege angst of eenzaamheid liever in een verzorgingshuis wonen”, aldus mevrouw Hoenders. Lokaal en centraal Binnen De Hoven onderscheiden we de lokale en centrale cliëntenraad. De lokale cliëntenraden behartigen de belangen van de cliënten op locatie. Aan de orde zijn de locatiegebonden aangelegenheden. Op sommige locaties van De Hoven is geen cliëntenraad meer maar vindt regelmatig een bewonervergadering plaats, waarin de locatiemanager met de bewoners de gang van zaken bespreekt. De centrale cliëntenraad heeft tot taak om de gemeenschappelijke en overstijgende belangen van de cliënten van De Hoven te behartigen. Regelmatig zijn er overlegvergaderingen met de bestuurder van De Hoven waarin beleidsvraagstukken aan de orde komen. In het Convenant Centrale Cliëntenraad zijn de afspraken tussen de centrale cliëntenraad en de bestuurder geregeld.
5
De koffie staat altijd klaar In het Alzheimer Café Het Alzheimer Café is een maandelijkse informele bijeenkomst voor mensen met dementie, hun naasten, hulpverleners en belangstellenden. Elke maand kunnen bezoekers praten over een leven met dementie onder leiding van een deskundige gespreksleider. De bijeenkomsten starten meestal met een inleiding door een deskundige of de vertoning van een film, waarna de bezoekers ideeën, informatie en ervaringen met elkaar uitwisselen. Alzheimer Nederland heeft meer dan 200 Alzheimer Café’s en enkele Alzheimer Theehuizen, waar de voorlichting in het Turks of Marokkaans wordt gegeven. Achtergrond In 1997 bedacht gerontopsycholoog dr. Bère Miesen het Alzheimer Café concept. Samen met de regionale afdelingen van Alzheimer Nederland en de werkgroep zijn er meer dan 220 Alzheimers Cafes en enkele Alzheimer Theehuizen (Turks en Marokkaans) opgericht. Alzheimer Nederland is samen met Bère Miesen octrooihouder voor Europa. De Hoven en het Alzheimer Café De Hoven participeert in 3 Alzheimer Cafés. Appingedam: Het Alzheimer Café Noordoost Groningen. Wanneer: Elke eerste dinsdag van de maand. Inloop vanaf 19.00 uur. Aanvang 19.30 uur Waar: ASWA-gebouw, Burgemeester Klauckelaan 16 9902 KZ Appingedam Winsum Het Alzheimer Café Winsum Wanneer: Elke eerste dinsdag van de maand. Inloop vanaf 19.00 uur. Aanvang 19.30 uur. Waar: Winkheem, Borgweg 48, 9951 BG Winsum. Bedum Het Alzheimer Café Bedum Wanneer: Iedere tweede maandag van de maand. Inloop vanaf 19.00 uur. Aanvang 19.30 uur Waar: De Schakel, De Vlijt 1, 9781 NP Bedum Vanaf september a.s. is het Alzheimer Café Bedum in Alegunda Ilberi, Gebroeders Gootjesstraat 2, 9781 JS Bedum
6
vrijwilliger in beeld
BUSJE KOMT ZO... hebt”. Ben verstaat Het Gronings inmiddels prima. Spreken is wat lastiger. Regelmatig wordt er, dankzij zijn Amsterdamse tongval door zijn passagiers “komst hier nait vandoan” tegen hem gezegd. Hij vindt het leuk om met de Molukse groep op pad te gaan. Ze hebben zoveel lol met elkaar, ik begrijp er soms niks van maar ik geniet van hun pret.
De 68-jarige Ben Fennema is al 9 jaar chauffeur op de bus van Damsterheerd. In zijn arbeidszaam leven was Ben technisch tekenaar bij een Nutsbedrijf. “Ik heb daar een leuk leventje gehad, was veel op pad”, aldus Ben. En dat gevoel heeft hij nu op de bus ook. Hij ziet veel mensen en komt overal. Ben komt uit “Het Westen”, geboren en opgegroeid in Amsterdam, woont pas sinds 10 jaar in de provincie Groningen. “Ik kende hier bijna niemand en heb me toen ik hier kwam maar ingeschreven bij de vrijwilligerscentrale. En ik moet zeggen het bevalt me goed, eigenlijk wordt het steeds leuker. Je leert de mensen kennen en je weet wat je aan ze
Gelukkig heeft Ben nog niet zoveel vervelende dingen in zijn vrijwilligersbestaan meegemaakt. Eén keer zou hij een mevrouw ophalen bij de kerk, bleek hij bij nader inzien bij de verkeerde kerk te staan. Na excuses van Ben kon de betreffende mevrouw er gelukkig wel de humor van inzien. Vrijwilligers zijn in de zorg is erg belangrijk voor Ben. “Naast het feit dat ik het gewoon leuk vind, hoop ik ook dat er in de toekomst vrijwilligers zijn die mijn rolstoel willen duwen”, zegt Ben tenslotte.
“ ik hoop dat er in de toekomst
ook nog vrijwilligers zijn die mijn rolstoel willen duwen
7
Eerstelijnszorg binnen De Hoven Eerstelijnszorg specifiek voor ouderen, en allemaal onder één dak. Met haar eerstelijnsbehandeling door fysio- en ergotherapeuten, logopedisten en psychologen, heeft De Hoven nog meer mogelijk heden om mensen te helpen doorgaan met leven zoals ze gewend waren, zowel binnen De Hoven, als in de regio.
V.l.n.r.: Joke Arends, Janet de Jong, Ria de Vries, Margreet Prins.
8
Ergotherapeute Ria de Vries, logopediste Joke Arends, fysiotherapeute Janet de Jong (alle drie werkzaam binnen de Twaalf Hoven in Winsum) en fysiotherapeute Margreet Prins (werkzaam in Vliethoven in Delfzijl), maken deel uit van het paramedisch team van De Hoven. Samen bieden ze sinds oktober 2011, naast de zorg die ze al boden binnen De Hoven, ook eerstelijnszorg voor alle ouderen uit de regio. Janet: “We kregen van mensen die bij ons hadden gerevalideerd vaak de vraag: kunnen we straks als we thuis zijn niet bij jullie verder oefenen? We moesten altijd nee verkopen, want we hadden geen eerstelijnscontract. Daarom wilden we dit opzetten.” Alles onder één dak Grootste voordeel is dat ouderen uit de regio bij De Twaalf Hoven en Vliethoven nu alle zorg op één adres vinden. Samen kunnen Margreet, Joke, Ria, Janet en hun collega’s hun cliënten optimaal helpen door te gaan met leven zoals ze gewend waren. Ria: “Dat is zelfs de inhoud van mijn vak, van ergotherapie. Mensen helpen doorgaan met dingen die ze gewend waren te doen en juist thuis kijken naar de mogelijkheden”. Janet: “Fysiotherapie is in dit geval heel functioneel gericht. Je kijkt naar iemands klachten en welke beperkingen hij daarvan ondervindt. En daarna hoe je dat in het dagelijks leven kunt compenseren of verbeteren. Dat is hier in huis ook ons doel: als iemand weer naar huis gaat moet hij weer zo zelfstandig mogelijk zijn. Veilig kunnen lopen, in en uit bed komen en naar het toilet kunnen gaan...” Ria: “Maar ook andere basisdingen, zoals aan- en uit kleden, zelf een boterhammetje smeren, een kopje thee zetten…” Joke: “En als je dan je boterhammetje zelf kunt smeren, kun je het dan zo opeten dat je je niet verslikt? Of wanneer bij iemand de communicatie beschadigd is, hoe kan hij zich dan toch weer redden in een winkel of een telefoongesprek voeren…” Ria: “En dat is mooi, die raakvlakken. Daar kunnen we elkaar in vinden. Niet alleen in het werk hier, maar juist ook in die eerstelijn. Margreet: “Problemen worden zo ook sneller gesignaleerd.” Joke: “Precies. Als het jou opvalt dat iemand veel speeksel verliest of vaak hoest bij een kopje koffie, dan zijn de lijntjes heel kort”. Margreet: “In Vliethoven gaat het inderdaad net zo. Je ziet elkaar in de wandelgangen en bij de koffie, dus snel even overleggen is gemakkelijk.” Een verwijzing is vaak wel nodig, maar kan gemakkelijk geregeld worden omdat de ene therapeut contact op kan nemen met de arts en het probleem kan uitleggen, waardoor er sneller en gerichter een verwijzing komt naar een andere discipline. Janet: “Mensen hoeven niet meer te zoeken. Alles zit onder één dak”.
zijn met ouderenproblematiek. We zijn gewend naar het complete plaatje te kijken, niet alleen vanuit ons eigen vakgebied. Dat is niet in alle eerstelijnspraktijken zo.” Janet: “Het moet je ook liggen, ouderenzorg. We zeggen niet dat een ander het niet kan, maar wij kiezen bewust voor deze doelgroep, een eerstelijnspraktijk niet, die doet de doelgroep erbij”. Onbekend Zowel voor bestaande cliënten als voor ouderen uit de regio is het nog even wennen dat De Hoven ook eerstelijnszorg biedt. Janet: “Het gaat nu nog vooral via via. Mensen horen van kennissen die hier revalideren dat dat hier kan.” Margreet: “Dat is in Vliethoven ook zo. Vaak zijn het mensen die van Vliethoven naar huis gaan die door ons nabehandeld worden, of mensen uit Damsterheerd, onze aanleunwoningen. Maar huisartsen verwijzen toch snel naar reguliere eerstelijnspraktijken.” Janet en Joke zijn, samen met collega Narelle, persoonlijk alle huisartsen in het gebied langsgegaan om zich voor te stellen en folders af te geven. Ria denkt dan ook dat het in de toekomst wel anders wordt. “Mensen moeten steeds langer thuisblijven omdat de zorg minder toegankelijk wordt, dus de vraag naar onze eerstelijnszorg trekt wel aan.”
“ Van grote meerwaarde voor de regio, eerstelijnszorg vanuit De Hoven
Gewoon deurgoan Het team timmert in ieder geval aardig aan de weg. Janet: “Hier in huis begint het al goed te lopen. We hebben pas nog een praatje gehouden in het verzorgingstehuis, want er was nogal wat verwarring. Het gezondheidscentrum naast de deur heeft al eerstelijnsfysiotherapie, in het dorp is een fysiotherapeut, er is iemand die groepsgym geeft en nou zijn wij er ook nog. Het gonsde daar van de verwarring. Maar het is nu helder: we hadden na afloop meteen vier nieuwe aanmeldingen!” Met de bekendheid komt het dus wel goed. Ria: “Vanuit de gemeente komen al wel eens aanvragen binnen, voor een scootmobieltraining bijvoorbeeld”. En ook door de huisarts vanuit het Gezondheidscentrum wordt al vaker naar De Hoven verwezen. Janet: “We mogen niet klagen. Het heeft zijn aanloop nodig maar ik heb het idee dat we nu wel in zicht komen. Het komt wel goud, gewoon deurgoan. Nait soez’n, deurbroes’n!”
Wijkfunctie Eerstelijnszorg verlenen is eigenlijk een logische stap voor een stichting als De Hoven, vinden de vier dames. Janet kwam vijf jaar geleden al met het idee. Bij haar vorige werkgever in Leeuwarden had ze het ook al opgezet. Janet: “Mensen blijven tegenwoordig veel langer thuis wonen voor ze naar een verzorgings- of verpleeghuis gaan, maar ze hebben wel meer zorg nodig. Wij krijgen dus veel meer een wijkfunctie.” Van grote meerwaarde voor de regio dus, deze nieuwe tak van De Hoven. Joke: “Zeker als je bedenkt dat wij bekend
9
nieuws
OPENING HET TWAALF HOVEN GILDE Op woensdag 22 mei j.l. is Het Twaalf Hoven Gilde in De Twaalf Hoven officieel geopend. Het Twaalf Hoven Gilde is een samenwerkingsproject van kenniscentrum Calibris, ROC Noorderpoort, Het Alfa-College en De Hoven. Het eerste Gilde waar 24 leerlingen-helpenden Zorg en Welzijn worden opgeleid door 2 onderwijsinstellingen. Het is een nieuw scholingsproject voor leerlingen die het best gedijen door dagelijks in de praktijk aanwezig te zijn om het vak te leren van ervaren medewerkers. Zij leren hun vakbekwaamheid in een leerrijke, veilige leeromgeving.
10
Koken met gevoel
interview
Viskenij-kok Martha Baars weet al jaren voor vijfendertig mensen een maaltijd te bereiden op vier elektrische kookpitten. Bewoners zelf laten bedenken wat ze willen eten vindt ze niet meer dan logisch. “Ooit is verzonnen dat wij bepalen wat bewoners eten, maar dat is natuurlijk waanzin. Die mensen zijn allemaal bijna negentig.”
Martha kwam toevallig als kok in de ouderenzorg terecht. “Zoals heel vaak iets in het leven toevallig is. Ik heb zevenentwintig jaar in De Twaalf Hoven in Winsum gewerkt, waar ik de grootkeuken en dieetkeuken deed. Ik solliciteerde daar in 1978, toen de werkloosheid hoog was en ik net van school kwam. Ik vond het zo leuk dat ik nooit meer ben weggegaan.” Na zevenentwintig jaar Twaalf Hoven kwam er een vacature vrij binnen Viskenij in Baflo. Martha: “Op de donderdag, de dag waarop alles zelf werd gekookt. Dat leek me heel erg leuk en ook het kleinschalige van de Viskenij sprak me aan. Toen hier meer uren vrijkwamen kreeg ik die ook. Dat is wel zo prettig voor de contacten: één dag in de week is te weinig om een band op te bouwen met bewoners en het is wel belangrijk dat je weet voor wie je kookt en wat je moet koken.” Toen Martha net in Viskenij begon werd besloten dat er ‘Hovenbreed’ zou worden overgegaan op het regenereren van kanten-klaar aangeleverde maaltijden. “Maar ons doel is steeds geweest om zelf weer te gaan koken, daar hebben we de kennis ook voor in huis. Dus ik was heel blij dat zelf koken terugkeerde toen Zorg Zonder Regels werd ingevoerd.” Nog steeds kan niet alles zelf gemaakt worden, daar hebben de koks niet genoeg uren en ruimte voor. Martha: “Maar op de donderdag koken we echt weer alles zelf, dat is onze restaurantdag. Bewoners zijn er erg blij mee, het ruikt lekkerder in huis. En ze helpen zelf graag mee. Eén bewoonster schilt iedere ochtend aardappelen voor ons. En aan het eind van de zomer neem ik wel eens Heinrichbonen mee, die verbouwen we thuis. Als ik een dag van tevoren zeg: morgen hebben we dikke bonen met spek, dan willen ze graag meehelpen. Dan is het: Ik moet morgen vroeg opstaan, want ik moet bonen punten!”
Voor zoveel mensen koken op vier elektrische pitten is best knap. “Soms is het echt behelpen. Alles moet in deze kleine ruimte gebeuren, ook het kerstdiner bijvoorbeeld. Maar het geeft ook altijd een heel fijn gevoel als alles weer precies zo gelukt is als ik in gedachten had. Het is nog nooit helemaal uit de hand gelopen omdat we maar vier pitten hebben, het eten is altijd op tijd klaar. Maar mijn wens is wel een vijfpitsfornuis op gas, met een grilplaat ernaast. Dus zet dat maar in het verhaal, haha!”
“ eten is het hoogtepunt van de dag voor heel veel mensen, dus dat moet gewoon goed zijn
Martha gaat nog altijd met veel plezier naar haar werk. “Koken is gewoon heel erg leuk. Ik kan er alles in kwijt. Ik werk niet volgens vaste recepturen, ik kook met gevoel. Het is leuk als je gekookt hebt en iedereen weer blij en gelukkig is. Eten is het hoogtepunt van de dag voor heel veel mensen, dus dat moet gewoon goed zijn.” En vooral keuzevrijheid is daarbij belangrijk. “Dat vonden we hier voor Zorg Zonder Regels ook al. Je moet mensen gewoon vragen wat ze willen. Ons A-menu is nogal zwaar, met stamppotten, dikke rijst, boekweit en Poffert. In het B-menu zitten alle voedingsstoffen die de wet ons voorschrijft. Maar deze mensen hebben misschien wel hun hele leven stamppot en dikke bonen met spek gegeten en ze zijn allemaal bijna negentig. Dus volgens mij moeten we ons daar niet zo druk om maken.”
11
Mw. J.R. Frieling-Ritzema en mw. A. Moltmaker-Buikema
Fo
Dhr. B. Baar
Mw. M. Bregman-v.d. Eijk
Doorgaan m 12
Mw. J. Ypma-Frieling
oto gebouw
Mw. D. Vogel-Vos en dhr. S. Vogel
Mw. Bulthuis-Kruizenga en dhr. H Hegge
met het leven dat u gewend bent. 13
even voorstellen
De Ondernemingsraad De Hoven heeft, als bedrijf met meer dan 50 medewerkers, een ondernemingsraad. De ondernemingsraad heeft als taak de belangen van het personeel én het belang van de organisatie te behartigen. De OR bestaat uit het dagelijks bestuur, de voorzitter, de vicevoorzitter, de secretaris en een aantal leden. De ondernemingsraad wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris. De OR kent een aantal vaste commissies: de financiële commissie en twee onderdeelcommissies.
Het dagelijks bestuur heeft agendaoverleg met de bestuurder voorafgaand aan de 6 wekelijkse overlegvergadering en die de ondernemingsraad met de bestuurder voert. Twee keer per jaar heeft de OR overleg met twee leden van de Raad van Toezicht. Eén keer per maand komt het bulletin van de OR uit waarin je kunt lezen waar de ondernemingsraad mee bezig is.
OR van links naar rechts: Anneke Keuper, Heleen Hage, Alie Smit, Marian de Graaf, Alie van Es, Hanneke Stuive, Tjaard Klinkhamer Gehurkt: Saaktje Slump, Pauline Mulder Margriet Stoppels en Pia Vos ontbreken op de foto.
14
nieuws
BURENDAG IN DE TWAALF HOVEN U kent vast het spreekwoord: “beter een goede buur dan een verre vriend”. Met dat motto wordt er op 6 juni a.s. in De Twaalf Hoven een Goede Buurdag georganiseerd. Een middag met onder andere een ruilmarkt, festiviteiten, onthullingen en andere activitieiten. De komende jaren zal er inhoudelijk ook veel veranderen in de zorg. We zullen elkaar als Buren steeds meer nodig hebben om mensen die hulpbehoevend zijn te ondersteunen en te helpen om hun leven zo goed als mogelijk voort te kunnen zetten.
In De Twaalf Hoven is door de twee nieuwe gebouwen een heel ander vorm van wonen ontstaan. Ook de wijze van zorgverlenen is ingrijpend veranderd. De komende jaren zal er nog een gebouw bijgebouwd worden en zal uiteindelijk het “oude” Twaalf Hoven als gebouw verdwijnen. De Twaalf Hoven is al jaren een begrip in Winsum. Veel inwoners kennen De Twaalf Hoven, als werknemer, als vrijwilliger, als familielid of als bezoeker. Voor velen roept De Twaalf Hoven ook een beeld op waar mensen hun laatste fase van hun leven doorbrengen. Daarbij willen wij, zoveel als mogelijk is, ervoor zorgen dat mensen door kunnen gaan met leven dat ze gewend waren. Juist met de hulp van vele vrijwilligers en familie kunnen we hieraan zo goed als mogelijk invulling geven. Wilt u uw verbondenheid ook kenbaar maken en aanwezig zijn of meehelpen tijdens onze Goede Buurdag, dan kunt u zich aanmelden via:
[email protected] onder vermelding van uw naam, telefoonnummer en adres.
NIEUWE BUS VOOR DAMSTERHEERD Damsterheerd heeft een nieuwe bus. De bus is geschonken door de Vrienden van Damsterheerd en werd op 17 april j.l. officieel door Joop van der Lei, van de Vrienden van Damsterheerd, overhandigd aan locatiemanager Hendrik Dokter. De hele middag was het feest voor de bewoners. Uiteraard kon er ook een proefritje worden gemaakt met de nieuwe bus. De chauffeurs van de bus kregen ‘een avondje uit’ aangeboden en voor de bewoners was er een cheque ter waarde van 5000 euro te besteden aan reisjes met de bus. Ook langs deze weg worden de Vrienden van Damsterheerd bedankt voor dit geweldig cadeau. De bewoners gaan er veel plezier aan beleven!
15
Terug in de tijd: Eten en koken als vroeger Binnen Vliethoven in Delfzijl wordt sinds half januari 2013 gekookt volgens het nieuwe maaltijdconcept Lekker & Vers Koken. En dat bevalt heel goed: koks zijn blij dat ze hun vak weer op ambachtelijke wijze kunnen uitoefenen, personeel vindt het ’s ochtends op de parkeerplaats al lekker ruiken en bovenal: cliënten genieten in alle rust van de hun zo vertrouwde streekgerechten.
Wim Rijzinga, hoofd algemene dienst van Vliethoven en Jolanda Vos, hoofd algemene dienst Damsterheerd, zijn blij met het nieuwe maaltijdconcept Lekker & Vers Koken. Voorheen werd voor zowel Vliethoven als voor bewoners van Heerdlaan en Paasweide in één keer gekookt. Het eten werd in driehonderd porties verdeeld en vervolgens met een vrachtwagen naar de externe locaties vervoerd. Eenmaal daar moest het nog naar de cliënten worden gebracht. Wim: “Een maaltijd was op die manier erg lang onderweg vanaf het moment van bereiding, tot het moment dat de cliënt hem op zijn bord kreeg. Dat zorgt voor temperatuur- en smaakverlies. De vrachtwagen raakte bovendien in verval en de centrale keuken van Vliethoven was gedateerd: we vonden echt dat we iets moesten doen”.
“ Mensen worden rustiger en gaan meer eten
Vers voor iedereen Invoering van het nieuwe maaltijdconcept: Lekker & Vers Koken. Maar daar ging wel wat onzekerheid – vooral voor het keukenpersoneel van Vliethoven – aan vooraf. Advies van een extern bureau dat zich erover boog was namelijk de keukens te sluiten en over te gaan op kant-en-klaar-eten. Wim: “Het bestuur had echter contact met sterrenkok Bauke Mulder, die in Taarlo het Restaurant van Tarel runt. Hij vond het zonde
16
om de keukens te sluiten en had een paar nuttige tips. Na een interne brainstorm werd besloten uit te zoeken hoe logistieke processen vereenvoudigd kunnen worden en bovendien dat de focus in het vervolg meer op vers en lekker eten moet liggen”. Na beraad in verschillende werkgroepen konden Wim en Jolanda met een voorstel komen. In plaats van driehonderd warme maaltijden te bezorgen, wordt in het vervolg voor iedereen lekker en vers gekookt. Voor de externe klanten wordt het eten snel in porties verdeeld en teruggekoeld in de centrale keuken van Vliethoven. De volgende dag kunnen de maaltijden terplekke worden geregenereerd in speciaal aangeschafte regenereerkasten, in een Meals on Wheels-kar, of in de eigen magnetron van bewoners. Zo is de temperatuur precies goed en voldoe je perfect aan de wet- en regelgeving rondom veilig eten. Zelf bepalen Mensen moesten er wel even aan wennen: ineens een gekoelde maaltijd in plaats van een warm bord eten. Wim: “Maar nu ze weten wat de kwaliteit van het eten is en hoe het smaakt, vinden ze het fantastisch. Voordeel is natuurlijk ook dat externe cliënten nu zelf kunnen bepalen wanneer ze hun maaltijd opeten. Dat is ook gemakkelijker wanneer ze bezoek krijgen, of bijvoorbeeld een dagje weg zijn.” En ook de bewoners van Vliethoven, Damsterheerd en Paasweide hebben weer meer regie: voorheen moest voor een week een bestellijst worden ingevuld, nu kan op de dag zelf, vanaf de serveerkar, worden gekozen wat men wil eten en ook de grootte van de portie kan ter plekke bepaald worden. Externe klanten kunnen altijd kiezen uit een keuzemenu.
Ambiance Heel belangrijk binnen het nieuwe concept is de aandacht voor de maaltijd en de sfeer waarin die wordt genuttigd. Aandacht zie je al in de bereiding: vlees wordt goed gekruid, mals gemarineerd en zelf gebraden. Groenten zijn vers, bouillons zelfgetrokken, rouxtjes zelf gemaakt. En vooral aan de ambiance wordt ook hard gewerkt. De tafel wordt gezellig gedekt, muziekje en een glaasje drinken erbij. Eten is een rustmoment geworden. Wim: “Eten mag niet langer ondergeschikt zijn aan zorg. In de oude situatie gebeurde het nog wel eens dat een medewerker onder het eten langskwam om nog iets te regelen met een bewoner. Komt er nu iemand bij de huiskamer dan zeggen we: nu even niet, we zijn gezellig aan het eten, kom vanmiddag maar weer”. En dat wordt erg gewaardeerd door cliënten. “We merken dat mensen rustiger worden en meer gaan eten. Ze hebben soms zelfs het gevoel dat ze uit eten zijn in een restaurant. Er is geen onrust meer, alles staat in het teken van de maaltijd. Zo komt het eten ook veel beter tot zijn recht. Want je kunt nog zo lekker koken, met de ambiance staat of valt alles.” Terug in de tijd Hartstikke mooi, zo’n nieuw concept, maar de mensen die het uiteindelijk op hun bord krijgen moeten er ook hun zegje over kunnen doen, vindt de Cliëntenraad. Zowel Wim als de koks van Vliethoven gaan daarom persoonlijk bij bewoners langs om te vragen hoe ze het nieuwe eten ervaren. Wim hoort tot nu toe alleen maar positieve geluiden. Bewoners vinden het heerlijk oude vertrouwde streekgerechten als
poffert en dikke rijst terug te zien. En ook medewerkers zijn enthousiast. Alie Smit bijvoorbeeld. Ze is al kok sinds maart 1978 in de keuken van Vliethoven. Terwijl ze vertelt staat ze in een gigantische pan met snert te roeren, vandaag vers bereid. Haar eigen vader woont in Damsterheerd. Alie: “Voorheen waren de geluiden nog wel eens kritisch, maar nu alleen maar positief. Eigenlijk ga ik terug in de tijd: we zijn weer net zo aan het koken als vroeger. We maken straks echt alles weer zelf. Mijn vader? Hij vindt het erg lekker ja! Afgelopen weekend had hij gasten van buitenaf te eten. Stamppot wortelen was er gemaakt. Is dat iedere dag zo hier?, werd er gevraagd. Nou dan ben ik stom als ik zelf nog ga koken!”
Toekomst In de toekomst zou Wim graag zien dat nog meer mensen kunnen genieten van het eten vanuit Vliethoven, meer bewoners van Paasweide bijvoorbeeld. Wim: “Voor de keuken is al geïnvesteerd in nieuwe apparatuur en in de loop van 2013 wordt met het hoofd techniek gekeken welke investeringen we moeten doen om de keuken ook de komende tien jaar in de lucht te houden. Maar eerst maar eens zorgen dat alle cliënten tevreden zijn!”
17
NL DOET Vrijdag 15 en zaterdag 16 maart j.l. was het NL-Doet, de grootste vrijwilligersactie van Nederland. Ook in een aantal locaties van De Hoven hebben we in dit kader een aantal vrijwilligers mogen ontvangen.
Vrijwilligers
18
bedankt!!! Wat is er zoal gedaan Vliethoven 15 Secretaresses van de Samenwerkende Bedrijven Eemsmond hebben poffert in de huiskamers gebakken en zongen met bewoners Groningse liederen. Damsterheerd Kinderen van de Iemekorf en vrijwilligers bakten pannenkoeken. Winkheem Leerlingen van het Wessel Gansfort College organiseerden een High Tea voor de bewoners. De Twaalf Hoven High tea georganiseerd door het Wessel Gansfort College. Alegunda Ilberi Leerlingen van het Wessel Gansfort College en het Alfa College en een aantal individuele vrijwilligers deden diverse klussen.
19
team in beeld
Team Wierdezoom Team Wierdezoom, het team dat de afdeling somatiek binnen De Twaalf Hoven runt, is afgelopen zomer met de hele ‘longstayafdeling’ verhuisd. Het complete team kwam op een vrije zaterdag klussen om de nieuwe stek voor de bewoners ‘echt Wierdezoom’ te maken. “Het is een bijzonder team”, vindt afdelingshoofd Sjoerd van Winden.
Op de afdeling van team Wierdezoom, de longstayafdeling, wonen mensen permanent. Wierdezoom omvat twee huiskamers die voor de verhuizing ver uit elkaar lagen en bovendien dichtbij de shortstayafdeling. En daar was het vaak erg druk, voor bewoners en voor verzorgenden. Chris Top (Eerst verantwoordelijk verzorgende en verzorgende IG ): “Wat ik merk is dat er meer rust is gekomen. Er was veel reuring aan de andere kant en de vraag is of je dat thuis ook zou hebben.” De verhuizing was uiteindelijk ook een wens van bewoners zelf en hun familie. Er zijn nu meer mogelijkheden voor langdurige zorg. Chris: “En alles wat nieuw is, is eng. Mensen zitten soms al heel lang op hetzelfde plekje. Dat loslaten is spannend.” Stef Buikema (verzorgende IG) bevalt de rust erg goed. “Omdat we zo dicht op de revalidatieafdeling zaten werd er nogal eens een beroep op je gedaan vanaf die afdeling.” Chris: “En we willen elkaar graag helpen natuurlijk, dat is goed, maar het ging ten koste van het huiselijke gebeuren. Nu helpen we elkaar ook nog wel als het echt hectisch is, maar we zitten er niet meer middenin en de bewoners hebben er geen last meer van.” Klussen Vorig jaar juni werd er verhuisd. Op de nieuwe plek moest nog flink geklust worden en team Wierdezoom voelde zich daar niet te beroerd voor. Samen met vrijwilligers en familie zijn alle teamleden flink bezig geweest. Het resultaat is een veel lichtere ruimte. Stef schilderde samen met meneer Dijk de kamer van diens vrouw. Chris: “Het was heel leuk om dat als team met elkaar en voor onze afdeling te doen”. Afdelingshoofd Sjoerd van Winden zag het dan ook meteen als een goede teambuilding. “Ik merkte dat het voor jullie als team meteen binding gaf met de afdeling. Het was meteen Wierdezoom.”
20
Liever afhaalchinees Allemaal gaan ze op hun eigen manier met ‘hun’ bewoners om. Chris: “Maar allemaal kijken we naar wat mensen nog kunnen. Wat ze zelf nog willen doen moeten ze vooral doen, dat geeft fleur aan het leven. Op zaterdag maak ik wel eens een grote pan soep. Alleen al het ruiken daarvan prikkelt de bewoners.” Stef: “Of een hele middag Sissi zitten kijken. Of Het Kleine huis op de Prairie. Het zit hem in hele kleine dingen”.
“ Op de nieuwe plek moest nog flink geklust worden en team Wierdezoom voelde zich daar niet te beroerd voor
Gemopperd wordt er best wel eens, maar dat is ook wel logisch vindt Chris. “Stel je voor dat jij voor de rest van je leven met vijf mensen moet samenwonen die je niet zelf hebt uitgekozen. Dat is niet zo gemakkelijk. Daar moet je soms even over mopperen.” Het team doet zijn best erachter te komen wat mensen leuk vinden om te doen en wat ze graag willen. Sjoerd: “In de zorg zijn we heel erg geneigd om voor mensen te denken, en dan kom je er soms achter dat ze heel andere dingen leuk vinden. Ik dacht bijvoorbeeld als leuk uitje aan een visje eten op Lauwersoog, maar dat willen ze helemaal niet: ze willen hangen in Paddepoel! Of met kerst: geen grootse gerechten op een leuke locatie, maar liever afhaalchinees, op de afdeling.” Stef: “Door mensen te vragen wat ze willen, helpen we ze doorgaan met leven zoals ze gewend waren.” En dat was ook de insteek van de verhuizing.
Sjoerd van Winden, Nadija Peretz, Jitske Dijksterhuis, Anna Zwama, Stef Buikema, Wilma Nienhuis en Chris Top
Vrijheid Aan standaard werkoverleggen doet team Wierdezoom niet. Er hangt een papier waar iedereen punten op kan aangeven die hij wil bespreken en als er genoeg punten op staan gaat het team met elkaar om tafel en wordt alles kortgesloten. Sjoerd voelt zich faciliterend in zijn rol als afdelingshoofd. “Jullie zijn een heel zelfstandig team dat maar weinig sturing vraagt. Jullie regelen zelf de afdeling. Leuk dat jullie zelf zo’n werkoverleg beginnen, dat zijn ook geen dingen die ik hoef te weten.” Chris: “Juist omdat we zoveel vrijheid hebben werkt het goed. Dat ligt ook aan de mensen in het team.” Stef vindt het ook prettig, de grotere verantwoordelijkheid die hij nu heeft. Vroeger werkte hij veel meer van lijstjes en moest alles overlegd worden. Sjoerd: “Dat maakt het werk ook leuker, dat je meer verantwoordelijkheid hebt. Voor mij ook: ik wil niet overal bovenop hoeven zitten.” Chris: “Dat zou ook erg verstikkend werken, dan haal je alle creativiteit weg.”
gevonden waar hij of zij een klik mee heeft. Als kennismaking werd er een jaar geleden samen gekookt op Winkheem. Iedereen moest zijn eigen ingrediënten meenemen. Er werd gesproken over het nieuwe team en bedacht wat struikelblokken konden zijn. Daarna werd er samen gegeten. Sjoerd: “Het was een heel ongeforceerd gebeuren. Er was niet één iemand die de leiding nam. En zo is het op de afdeling ook.” Anna Zwama (leerling verzorgende IG/sociaal agogisch verzorgende): “Inderdaad. We vullen elkaar mooi aan, ieder heeft zijn eigen kwaliteiten.” Chris: “Ik ervaar zeker veel chemie in onze groep. Er staat hier een sterk team”. Zij horen er ook bij: Op de foto ontbreken de overige teamleden: Mea Steenwijk, Sonja Bockhoudt, Lianne Themmen en Alie van Urk.
Sterk team Team Wierdezoom is nog jong: het bestaat ongeveer een jaar in zijn huidige vorm. Maar de teamleden zijn al aardig op elkaar ingespeeld en iedereen heeft wel iemand
21
Zorg Zonder Regels
Werken vanuit het hart Stel je voor, je zit als verzorgende achter je pc omdat je een rapportage af moet maken. Er ligt een lijstje dat je moet afvinken en nog een berg andere dingen die je moet doen. Maar ondertussen weet je dat meneer De Vries zit te wachten op een praatje. Hij voelt zich niet lekker, heeft een slechte dag gehad en zou erg geholpen zijn met een troostende arm om zijn schouder. André Enter Met de invoering van Zorg Zonder Regels worden dit soort situaties – gelukkig – verleden tijd binnen De Hoven. Het begon allemaal met een bezoek aan bewoners door bestuurder Jannie Nijlunsing en directieleden van De Hoven. Regiodirecteur en projectleider van Zorg Zonder Regels (ZZR) André Enter: “Dat doen we om de levensverhalen van mensen te horen. Wat is hun achtergrond, wat hebben ze meegemaakt. En vooral: wat vinden ze belangrijk. Want ook als je eenennegentig bent kun je heel veel dingen nog heel belangrijk vinden.” Tijdens deze gesprekken en ook tijdens latere gesprekken met afdelingshoofden en medewerkers, kregen bestuur en directie het gevoel dat ze helemaal verkeerd bezig waren. “We zijn heel veel aan het managen, aan het voldoen aan externe normen die allemaal over kwaliteit gaan. Maar eigenlijk gaat het om beheersing en risicomijding. Mensen die zo oud zijn en zoveel hebben meegemaakt maken zich daar niet zo druk om. Ze willen gewoon hun laatste levensfase op een plezierige manier doorbrengen.” Bestuur en directie kwamen in contact met professor Joris Slaets, hoogleraar ouderengeneeskunde binnen het Universitair Medisch Centrum Groningen. Hij stelt dat je om het leven van oude mensen te verbeteren niet moet praten over hun ziektes of wat ze mankeren, maar over waar het welbevinden, het levensgeluk zit. Klinkt eigenlijk heel logisch. André: “Het is hartstikke logisch! Wat we gedaan hebben, is gewoon, gezond verstand terugbrengen.” Welbevinden gestegen Slaets en ook professor Inge Hutter van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG) stimuleerden bestuurder en directie van De Hoven om werk van hun gedachten te maken. Het project Zorg Zonder Regels werd gefinancierd
22
door Zorgkantoor Menzis en de provincie Groningen. Meteen waren er moeilijkheden. Want welke regels schaf je af ? Het moest echt gaan om regels die het levensgeluk van ouderen in de weg stonden. En daarbij komt dat heel veel instanties een stichting als De Hoven aan alle regels houden. André: “En daar hebben ze ook een punt, want we werken met veel maatschappelijk geld en dat moet goed besteed worden: de kwaliteit van zorg moet dus goed zijn.” Bestuurder Jannie Nijlunsing zocht contact met Haagse politici om steun te krijgen. Die werd gevonden en al snel werd ook in de Tweede Kamer positief op het idee gereageerd. Daarna besloot het ministerie van VWS om regelarme projecten in te stellen. Tot 2014 wordt het gedoogd dat binnen De Hoven een aantal regels zijn afgeschaft. André: “En we zijn druk bezig om te zorgen dat we ook vanaf 2014 gewoon zo door kunnen gaan.” Want het welbevinden van bewoners is duidelijk verbeterd. Ze hebben de regie over hun leven weer terug. Professor Slaets ontwikkelde een instrument om welbevinden, kwetsbaarheid, en complexiteit van zorg (hoe ervaren mensen hun beperking of ziekte, in hoeverre hebben ze daar last van en in hoeverre komt de zorg daaraan tegemoet) te kunnen meten. Het welbevinden van bewoners is significant gestegen, hun kwetsbaarheid afgenomen en de complexiteit van zorg verminderd. André: “Er is gewoon geen weg meer terug nu we dit hebben aangetoond. Het moet raar lopen als het nu nog allemaal wordt teruggedraaid.” Hart versus regels De kracht van het succes van het ZZRproject ligt in het feit dat het op de werkvloer is ontstaan. Alles is bedacht door medewerkers, niet door het management. Een onderzoek naar het werkplezier binnen De Hoven kon dus niet ontbreken. Want dat plezier werd door alle regels inmiddels
flink ondermijnd. Opvallend is dat medewerkers zeggen dat ze harder werken, maar minder last hebben van stress. Stress is volgens André ook niets anders dan het gevoel dat je met de verkeerde dingen bezig bent. André: “Medewerkers gaven tijdens gesprekken aan dat ze steeds meer in een spagaat komen. Ze ‘moeten’ heel veel vanuit de organisatie en in het kader van verantwoording, maar ze willen iets heel anders. Een voorbeeld zijn de normen voor verantwoorde zorg, die voorschrijven hoe wij om moeten gaan met risicopreventie, vroegsignalering. We moeten bijvoorbeeld op tijd signaleren of iemand onder- of overgewicht krijgt, dus we moeten mensen op een weegschaal zetten. Mensen gaan zich patiënt voelen door dat soort dingen. Dat heeft echt effect op hun welbevinden en levensgeluk, want ze krijgen het idee dat ze in een soort ziekenhuis zijn beland en van alles mankeren. Al die formulieren die ze in moeten vullen, zorgleefplannen waarin staat wat ze allemaal niet meer kunnen…” Nog zo’n voorbeeld van vroegsignalering is dat, wanneer iemand drie dagen achter elkaar gehuild heeft, er ‘volgens het systeem’ een verhoogde kans is op depressie. “En daar moet je dan wat mee. Maar als je zo oud bent, je partner en kinderen niet meer leven, de buurvrouw met wie je zo goed op kunt schieten is verhuisd naar het verpleeghuis, en je lichaam niet zo goed meer werkt, dan kán ik me enigszins voorstellen dat er periodes zijn waarin je je even niet zo happy voelt. Die mevrouw heeft een troostend gesprek en een arm om de schouder nodig, niet een geformaliseerd gesprek waarin gezegd wordt dat ‘wij tot de conclusie zijn gekomen dat er sprake is van een verhoogde kans op depressie’. Dat geeft medewerkers heel veel stress. Dat ze zo’n gesprek aan moeten gaan terwijl ze vanuit hun professionaliteit en hun hart weten dat er heel iets anders nodig is.” Professionaliteit toetsen In essentie is het misgegaan, zegt André, omdat de samenleving normen en waarden over veiligheid, hygiëne en gezondheid heeft, die geprojecteerd worden op mensen die dertig, veertig jaar ouder dan wij zijn. “We vallen die mensen daar mee lastig. Laat ze toch zelf beslissen wanneer ze willen douchen en hoe ze hun eitje eten.” Natuurlijk zijn bepaalde regels nodig en is alleen werken vanuit het hart niet voldoende. Mensen moeten bijvoorbeeld niet de verkeerde medicijnen krijgen. Maar professionaliteit en verantwoordelijkheidsbesef verdwijnen niet door een regel meer of minder volgens André.“Het moet nou juist in het hart zitten dat je het zo goed mogelijk doet en elkaar toetst en scherp houdt. Dat je elkaar aanspreekt en reflecteert. Al die regelsystemen halen dat soort communicatie weg”. Om aan de buitenwereld te kunnen laten zien dat het goed gaat in de ouderenzorg en om te zorgen dat er vanaf 2014 mag worden doorgegaan met ZZR, is De Hoven samen met andere instellingen, het ministerie en de inspectie, druk bezig nieuwe indicatoren te ontwikkelen waarmee ze kunnen aantonen dat ze professioneel werken. André: “Maar in plaats van meten of voldaan is aan hygiënerichtlijnen volgens de HACCP, die bijvoorbeeld voorschrijft dat eieren hardgekookt moeten worden, moeten we weten of het eten voldoet aan de wensen en behoeften van bewo-
ners, en aansluit bij hoe ze gewend waren te eten. Want je zegt tegen iemand van zevenentachtig, die zijn leven lang al zachtgekookte eieren eet toch niet ineens: dat mag niet, want dat is niet goed voor u? Je zou het moeten omdraaien. Hoe bent u zevenen tachtig geworden? En als dat door die zachtgekookte eieren komt dan wil ik ze ook wel. Wat we zoeken zijn indicatoren waarmee we kunnen laten zien dat degene die de eieren klaarmaakt professioneel is, en in staat zichzelf te toetsen, om de goede dingen te doen.”
“ Wat we gedaan hebben, is gewoon, gezond verstand terugbrengen
Geen weg terug Binnen De Hoven zal ZZR verder worden doorontwikkeld. Bewoners hebben hun levensgeluk weer terug en daar gaat het om. In eerste instantie werd er nogal eens sceptisch gereageerd. Niet zo vreemd voor mensen die dagelijks van verzorgenden te horen krijgen: ‘Sorry maar ik moet dit doen van hogerhand’. Maar inmiddels is het vertrouwen, in ieder geval binnen Viskenij, de Kwelder in Vliethoven en in Winkheem weer terug. André: “Wij hebben natuurlijk heel verheven idealen, maar in het rapport van de RuG zegt een bewoner heel basic: ‘De zuster heeft minder haast’. Of: ‘Er mag hier meer’. Dat lees ik echt met plaatsvervangende schaamte. Er mag hier meer? Het huis is van jullie, jullie wonen hier!” Bewoners zullen het er zeker mee eens zijn. Er is echt geen weg meer terug.
Johan Dijkstra, Rustende zichters, 1924, olieverf/doek, 1984.0324, foto John Stoel, Collectie Groninger Museum - In bruikleen van ‘Stichting De Ploeg’
23
mien laifste bezit
De 79-jarige in Blijham geboren Mevrouw Catharina Vegter woont in Alegunda Ilberi in Bedum. Ze kan niet zonder haar zelfgemaakte speldenkussen. “Als jong meisje hebt ik dit gemaakt en het is me erg dierbaar. Ik gaf vroeger handwerkles op een school in Drieborg en daar doet me dit aan denken”, aldus mevrouw Vegter. Mevrouw is nog steeds aan het handwerken. Ze breit hemdjes en broekjes voor Roemenië.
24
