Het kanaal terug in beeld

c

c on

ept

con

ce

p

t

nce

conce

pt

co

pt

t ep

c e

c

on c

p

t

con

cept

co

n

gebiedsagenda 5e en 6e pand Apeldoorns Kanaal

Het kanaal terug in beeld

2

GEBIEDSAGENDA 5E EN 6E PAND APELDOORNS KANAAL

gebiedsagenda 5e en 6e pand Apeldoorns Kanaal

Het kanaal terug in beeld

HET KANAAL TERUG IN BEELD

3

Inhoud

DEEL A: VERKENNING EN VISIE 5 Inleiding 1. GEBIED 8 Apeldoorns Kanaal 10 Langs het kanaal 16 Rondom het kanaal 20 Bij de dorpen 20 Toeristisch perspectief 22 Lopende projecten

27 28 29

30 30 30 32

KANALEN IN NEDERLAND Trekvaart Zuidlaardermeer Eindhovens Kanaal Kanaal Almelo-Nordhorn 2. VISIE Terug in beeld Nieuwe rol kanaal Stevig inbedden Verdere toekomst van het kanaal

DEEL B: GEBIEDSAGENDA 37 38 39

Uitwerking visie Agenda Mogelijke initiatiefnemers, kostenraming

41 42 43 44 45 46 47

1. NIEUW GEBRUIK KANAAL Saneren 5e pand Baggeren 6e pand Verplaatsen overstort effluent RWZI Alles-in-één-steigers Uit- en instapsteigers Overdraagplaatsen Overdracht 6e pand aan Waterschap

49 50 51 52 53

2. RECREATIEF NETWERK Aanleggen wandelpad op schouwpad Verkeerskundige maatregelen Kanaaldijk, zuid Verkeerskundige maatregelen Kanaaldijk, noord Fietspad door Hoenwaard opwaarderen Opnemen in fietsknooppuntennetwerk

55 56

3. LANDSCHAPPELIJKE VERSTERKING Herstel doorzichten Planten laanbomen

59 60 61 62 63 64 65

4. DORPSFRONTEN EN CONCENTRATIEPUNTEN Heerde, aanleg Kanaalpark Heerde, verbinding dorp-Bonenburg-Gulbroek Hoorn, dorpsvisie en aanhechting kanaal Wapenveld, ontwikkeling dorpsboulevard Wapenveld, herontwikkeling Zwarte Paard Wapenveld, aansluiten winkelstraat Klapperdijk Hattem, waterfront kanaal en IJssel

67 68 69 70 71 72

5. PLEKKEN LANGS HET KANAAL Voorzieningen Bonenburgersluis Heerde, herontwikkeling melkfabrieklocatie Voorzieningen Molen De Vlijt Herontwikkeling voormalige directeurswoing BPF Voorzieningen Hezenbergersluis Voorzieningen Keersluis Het Bastion

74

Bronnen Colofon

Inleiding

Aanleiding Het Apeldoorns Kanaal ligt er inmiddels al enige decennia werkeloos bij, de oorspronkelijke transportfunctie is in de loop van de vorige eeuw verdwenen, en daarmee de levendigheid. Maar nog altijd vormt het kanaal een markante lijn in het veld. Dat bracht zo’n tien jaar geleden mensen er toe om na te denken of het kanaal opnieuw bevaarbaar gemaakt kon worden. Nu niet meer met het oog op de beroepsvaart maar op de toervaart. De plannen die werden ontwikkeld schetsen een wervend perspectief. De ambitie die hier aan ten grondslag lag bleek echter, vooral door de hoge kosten, te ver te reiken. Een impasse ontstond. In 2009 werd de draad naar aanleiding van een breed ‘Gelders debat’ weer opgepakt. In 2010 stemde Provinciale Staten in met een nieuwe studie. Opdracht Vertrekpunt voor de studie vormen de uitgangspunten uit de notitie van Gedeputeerde Staten. De Gedeputeerde Staten stellen voor om te beginnen met een aanpak van het 5e en 6e pand, gelegen in de gemeente Heerde en Hattem. Dit om de kosten en de problemen te beperken en de kans op succes en verdere ontwikkeling te vergroten. De scope wordt daarbij verbreed: er wordt gevraagd om een visie op het kanaal in relatie tot het omringende gebied. Het 5e en 6e pand zijn uitgekozen omdat hier koppelingen mogelijk zijn met lopende provinciale projecten als de Hattemer en de Wisselse Poort, de Hoogwatergeul Veessen Wapenveld en de ontwikkeling van de Berghuizer Papierfabriek. Proces We moeten de impasse voorbij. Vanuit die overtuiging zijn zo wel de bestuurders als vertegenwoordigers van organisaties uit de streek bij het planproces betrokken. De bestuurders van de gemeente Hattem en Heerde en de bestuurders van het Waterschap Veluwe zijn vooraf geïnterviewd en hebben zich nadien


uitgesproken over de resultaten. Tegelijkertijd hebben verschillende organisaties uit de streek deelgenomen aan een tweetal workshops en zo belangrijke input en reflectie op de ideeën geleverd. De hele studie is begeleid door een ambtelijke werkgroep. Status De voorliggende Gebiedsagenda heeft de status van een verkenning. De studie schetst de kwaliteiten en de ontwikkelingen van het gebied en toont hoe deze met de ontwikkeling van het Apeldoorns Kanaal kan worden versterkt. Die ontwikkeling van het Apeldoorns Kanaal wordt bovendien concreet gemaakt. De verkenning biedt daarmee belangrijke handvaten voor een snel vervolg. Bij dat vervolg zullen nadere afspraken gemaakt moeten worden over de programmering, de initiatiefnemers en de financiering van de projecten. Leeswijzer Het verslag bestaat uit twee delen; de visie en de gebiedsagenda. Deel A kent twee hoofdstukken, de verkenning en de visie. De verkenning schetst de huidige situatie en de lopende ontwikkelingen in de regio. De visie beschrijft de inhoudelijke inzet van de Gebiedsagenda. Deel A bevat ook een kort intermezzo, waar drie andere kanalen in Nederland de revue passeren en de lessen die daaruit te trekken zijn. Deel B omvat de uitwerking van de Gebiedsagenda. In dit deel wordt de visie voor het Apeldoorns Kanaal vertaald naar concrete maatregelen, projecten en bijbehorende kosten.

DEEL A: Verkenning en visie

6



7

1. Het gebied

Apeldoorns Kanaal In 1825 is gestart met het graven van het Apeldoorns Kanaal, werk dat nog met de hand gebeurde. Het initiatief voor de aanleg werd genomen door koning Willem 1 waarbij het doel was om door de scheepvaart een economische impuls te geven aan de regio. De Grift, de natuurlijke waterloop langs de oostelijke flank van de Veluwe, was slecht bevaarbaar. De start van de aanleg van het kanaal lag bij Hattem, het traject van Hattem naar Apeldoorn werd in 1829 geopend. Na 1858 werd ook het zuidelijke deel tussen Apeldoorn en Dieren aangelegd. Aan het einde van de 19e eeuw wordt het kanaal al te krap vanwege de toename van de grootte van de boten. Er vindt dan nog een keer een verdere verbreding en

1850; woeste gronden

8

verdieping plaats. Het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw vormden de hoogtijdagen van het kanaal. Een foto van de Berghuizer Papierfabriek uit begin 1900 toont een drukke levendige kade. Aanvankelijk voeren de boten onder zeil of werden ze door paarden voortgetrokken. Daarvoor lag er langs het noordelijke deel van Apeldoorn tot Hattem een jaagpad op de westelijke oever. In de loop der jaren schakelden de boten over op stoom, later kregen ze een dieselmotor. Zo kent het deel van het kanaal ten zuiden van Apeldoorn al geen jaagpad meer, dit eerste pand staat dik in de bomen. In de loop van de vorige eeuw is het transport over het kanaal overvleugeld, eerst door het railtransport en daarna door het wegvervoer.

1900; Veluwe groeit


noodbrug in Hoorn, net na tweede wereldoorlog

eind 1900; open landschap langs kanaal

Berghuizer Papierfabriek, begin 20ste eeuw


9

Op de kaart van 1900 staat al de spoorlijn van Apeldoorn, via Heerde en Hattem, naar Zwolle. Het noordelijke deel van het kanaal werd in 1962 buiten gebruik gesteld, in 1972 volgde ook het zuidelijke traject. Het hele kanaal is 55 kilometer lang. Omdat het kanaal een fors hoogteverschil overbrugt zijn er op het hele traject een zestal sluizen aangebracht. Elk deel tussen twee sluizen heet een pand. Het vijfde pand begint bij de Bonenburgersluis net ten oosten van Heerde, het zesde pand bij de Hezenbergersluis juist ten zuidoosten van Hattem. Bij de Bonenburgersluis heeft het water een verval van anderhalve meter, bij de Hezenbergersluis is dit ruim drie meter. Het zesde pand watert vrij af op de IJssel, wel ligt er halverwege het pand nog een keersluis. Deze keersluis keert bij hoogwater op de rivier de toestroom van water vanaf de IJssel en zorgt daarmee dat het kanaal en de lagere gronden pal ten westen van het kanaal niet onder water komen te staan. Onder normale omstandigheden staan de deuren van de keersluis open. Het vijfde en het zesde pand hebben gezamenlijk een lengte van 12 kilometer. Langs het kanaal Als we nu langs het 5e en het 6e pand reizen lijkt het kanaal binnen de regio uit beeld te zijn verdwenen. Het kanaal heeft zeker zijn kwaliteiten maar de situatie is ten opzichte van een eeuw geleden omgedraaid: het kanaal oogt stil, vergeten en soms ook in verval. Ten zuiden van Apeldoorn staat het Apeldoorns Kanaal monumentaal in de bomen terwijl in het noorden het kanaal van een afstand verdwijnt in het beeld van de omgeving. Het kanaal valt niet op en langs het kanaal is het beeld heel afwisselend. Grote delen van het 5e en het 6e pand zijn onbeplant. De omgeving speelt in het beeld van het kanaal een nadrukkelijke rol. Typerend voor het kanaal zijn hier enkel de bijna continue breedte en kades ter weerszijden. Het kanaal is over de gehele lengte zo’n twintig meter breed. De oevers

10

0.86 m + N.A.P.

0.86 m + N.A.P.

Keersluis ‘Het Bastion’

0.86 m + N.A.P. Hezenbergersluis

Gemaal Veluwe

4.00 m + N.A.P.

Nieuwe Wetering

4.00 m + N.A.P. Grote Wetering

Bonenburgersluis

5.55 m + N.A.P.

watersysteem


Hattemerbrug

Keersluis ‘Het Bastion’

Hezenbergerbrug Verval 3,05 meter

Hezenbergersluis

Kloosterbrug

Manenbergerbrug

Flessenbergerbrug

Suikerbrug

Oostindische brug

Griftbrug Verval 1,50 meter

Bonenburgersluis

Bonenburgerbrug HET KANAAL TERUG IN BEELD

bruggen en sluizen

11

van het kanaal zijn daarbij overal redelijke steil. Daarbij varieert de aanwezigheid van de kanaaldijk met de variatie in hoogteligging van het landschap, bij de laagten is de dijk duidelijk aanwezig terwijl ze bij de ruggen uit het zicht verdwijnt. De beide sluizen zijn, samen met de aanpalende sluiswachterswoningen, aangewezen als Rijksmonument. De Hezenbergersluis is inmiddels gerestaureerd, voor de Bonenburgersluis moet dit nog gebeuren. Alle originele bruggen over het kanaal zijn in de oorlog vernietigd. Van de huidige bruggen is nog slechts een klein deel beweegbaar. Vanaf Hattem tot aan de Kloosterbrug is het kanaal nu bevaarbaar. De huidige vaste bruggen kennen wel een beperkte doorvaarhoogte die enkel genoeg is voor kleine boten en kano’s. Op een enkele plaats langs het kanaal vertellen oude industriële panden nog het verhaal van de vroegere bedrijvigheid langs het water. In Heerde springt de schoorsteen van de oude melkfabriek in het oog. Bij Hoorn staat het pand van de oude vatenfabriek markant aan het water. Bij Wapenveld staat naast de Kloosterbrug een oud industriepand met een monumentale schoorsteen. Grote delen van de voormalige Berghuizer Papierfabriek zijn onlangs gesloopt, hier rest pal aan het kanaal wel de historisch waardevolle directeurswoning. Alleen de routes langs het 6e pand spelen nu een rol in het netwerk van wandelen fietsroutes in de regio. Over de gehele lengte van het 5e pand ligt een autoweg op de westelijke kanaaldijk. Vanaf Heerde tot aan Wapenveld is deze weg redelijk druk. Alhoewel feitelijk de dorpenroute daarvoor bestemd is, wordt de weg ook gebruikt door doorgaand verkeer. Daarbij wordt er soms hard gereden. Bij de sportvelden, net ten noorden van Wapenveld, is een ‘knip’ in de weg aangebracht om de route verkeersluw te maken. Ten noorden van de sportvelden zit er minder verkeer op de weg en is het ook prettiger fietsen. Vanaf het 6e pand kan over de westelijke kanaaldijk tot

12


Op een enkele plaats langs het kanaal vertellen oude industriële panden nog het verhaal van de vroegere bedrijvigheid langs het water. In Heerde springt de schoorsteen van de oude melkfabriek in het oog. Bij Hoorn staat het pand van de oude vatenfabriek markant aan het water.

Coop ‘De Eendracht’, Hoorn HET KANAAL TERUG IN BEELD

13

vaste brug bij Wapenveld

Kanaaldijk

Als we nu langs het 5e en het 6e pand reizen lijkt het kanaal binnen de regio uit beeld te zijn verdwenen. Het kanaal heeft zeker zijn kwaliteiten maar de situatie is ten opzichte van een eeuw geleden omgedraaid: het kanaal oogt stil, vergeten en soms ook in verval.

14


bew

beweegbare brug bij Hattem

fietsen op Kanaaldijk ten noorden van Kloosterbos

schouwpad op oostoever kanaal

vervuilde kanaalbodem zichtbaar

voormalige loswal Heerde

Euroma, Wapenveld

Hoorn: brug, café en voormalige Vatenhandel


gerestaureerde Hezenbergersluis

15

aan de keersluis alleen gefietst worden. Vanaf de keersluis tot aan Hattem rest er een smaller wandelpad. Op bijna de hele oostelijke kanaaloever ligt een beheerpad van het Waterschap. Het pad is niet opengesteld. Op enkele plekken wordt de route onderbroken door tuinen of ander particulier gebruik. Rondom het kanaal Het Apeldoorns Kanaal volgt de rand tussen de IJsselvallei en de Veluwe. Ten zuiden van Apeldoorn bestaat de westelijke IJsselvallei uit drogere zandgronden, in het noorden ligt tussen de hogere gronden en de rivier een laag gelegen en nat gebied met veenrijke komgronden. Ter hoogte van het 5e pand van het Apeldoorns Kanaal versmalt de IJsselvallei. Op korte afstand van elkaar vinden we hier een reeks van afwisselende landschappen: een bosrijke Veluwe, een gevarieerde Veluweflank, open komgronden, een bewoonde oeverwal en de ruime uiterwaarden langs de rivier. Het kanaal volgt ruwweg de flank van de Veluwe. Die zandige flank is grillig van aard met ruggen en laagten die elkaar in het landschap afwisselen. Het kanaal snijdt hier eigenwijs doorheen. Vooral de hogere ruggen zijn bewoond en beplant. Ter hoogte van het 6e pand schuren Veluwe en IJssel zelfs tegen elkaar aan. Aanvankelijk loopt het kanaal markant op de rand, noordelijk van de keersluis schiet het de uiterwaarden in. Het kanaal wordt van oudsher gevoed door

Veluwe

kanaal

de beken en sprengen die het water afvoeren vanaf de flank van de Veluwe naar het kanaal. In het plangebied liggen een tweetal beken nabij Heerde en een bij Hattem. Net ten noorden van de Bonenburgersluis komt ook de Grift, een belangrijke waterloop voor de oost Veluwe bij het kanaal. Oostelijk van het kanaal stromen door de lagere gronden een tweetal weteringen die het water, bijna parallel aan het kanaal, afvoeren naar de IJssel. Bij het gemaal Veluwe wordt het water van de weteringen uitgeslagen op de uiterwaarden en de IJssel. Voor het geval het hoog water is en de keersluis wordt gesloten is er een dwarsverbinding aangebracht tussen het Apeldoorns Kanaal en de Grote Wetering zodat ook het overtollige water van het kanaal op de rivier kan worden gezet. Het water van de beken is schoon, de Grift wordt opgeknapt en is in 2013 schoon. Het water is dan van het hoogste ecologische niveau. De waterbodem van het kanaal is door de industriële activiteiten zwaar vervuild. In jaren ’80 is de bodem van het zesde pand al gesaneerd, voor het vijfde pand moet dit nog gebeuren. De borden die aangeven dat het water is vervuild dempen elk enthousiasme om er iets mee te doen. Voornemen is om het water van de Grift in de toekomst van het kanaal af te halen en te koppelen met het Gulbroek en de Grote Wetering waar nieuwe natuur wordt gerealiseerd. In die opzet van de waterhuishouding voor de regio speelt het kanaal dan bijna geen rol meer.

komgebied

oeverwal

IJssel

schematische doorsnede Veluwe - IJssel

16


6e pand

5e pand

4e pand

3e pand

2e pand

1e pand

IJssel met uiterwaarden en oeverwallen Veluwe Veluwezoom hogere zandgronden komgronden polders en droogmakerijen steden Apeldoorns Kanaal HET KANAAL TERUG IN BEELD

17

18

zicht door open kom

Veluweflank

uiterwaarden IJssel

oude hoeves langs Kanaaldijk

Landgoed Vosbergen

Molen De Vlijt

De Hezenberg in Hoenwaard

Landgoed De Bonenburg


Ter hoogte van het 5e pand van het Apeldoorns Kanaal versmalt de IJsselvallei. Op korte afstand van elkaar vinden we hier een reeks van afwisselende landschappen: een bosrijke Veluwe, een gevarieerde Veluweflank, open komgronden, een bewoonde oeverwal en de ruime uiterwaarden langs de rivier.

kanaal doorsnijdt landschap


19

Bij de dorpen Het kanaal heeft een zeer wisselende relatie met de steden en dorpen waar het langs komt. Hattem is een oude vestingstad aan de IJssel. De vesting is nog goed herkenbaar en recent heeft de stad maatrgelen gestart om het front van de binnenstad naar de IJssel tot een voorkant te maken. In het dorpsbeeld van Heerde, Hoorn en Wapenveld speelt het kanaal bijna geen rol. In Wapenveld grenst de industrie ten noorden van het dorp met de achterkant aan het kanaal. Bij de overgang van de dorpstraat over het kanaal is onlangs wel een nieuwe brug gerealiseerd met een bank. De herinrichting van de straat en ook de activiteiten ter weerszijde bereiken het kanaal echter niet. Het voormalige café ‘Het Zwarte Paard’ staat er leeg bij. De groene oever ten zuiden van de dorpsstraat wordt nauwelijks gebruikt. De hoofdstraat van Hoorn staat bijna haaks op het kanaal. De hoge bebouwing van de voormalige vatenhandel markeert de ontmoeting van beide maar ook hier is de plek verder weinig markant. Het Apeldoorns Kanaal passeert Heerde eigenlijk aan de rand van het dorp. De uitstraling langs het kanaal wordt hier veel meer bepaald door de landgoederen Vosbergen en De Bonenburg respectievelijk net ten noorden en ten zuiden van het dorp. De oude havenkom ligt er verlaten bij, in de oude industriële panden langs het kanaal zit wat perifere detailhandel. Toeristisch perspectief De regio zet momenteel in op een stevige toeristische en recreatieve ontwikkeling. Daarvoor heeft zij ook de kansen. De rijkdom en de diversiteit van de aanwezige landschappen vormen daarbij de belangrijkste kwaliteit die ingezet wordt. Op de Provinciale beleidskaart ruimtelijke structuur springt in het oog dat de grootste delen van de regio vallen onder het Groen Blauw Raamwerk. De Veluwe en de IJssel met zijn uiterwaarden vallen onder de gebieden

20


Veluwe is voelbaar en zichtbaar

rijkdom van de Veluweflank

komgebied

Veluweflank Oeverwal Kom Uitwaard

kanaal en landschappen


21

Zwolle LEGENDA Cultuurhistorische Hanzestad Hattem Kwalitatief opgewaardeerde IJsselzone Jachthavenontwikkeling Groene woonmilieus Bevaarbaar / recreatief Apeldoorns kanaal Kleinschalige economische functies (wonen en recreatie) Uiterwaarden met agrarisch natuurbeheer Stedelijk recreatief uitloopgebied Landschappelijke versterkte zone d.m.v. ‘rood voor groen’

IJssel

Landschappelijk en ecologisch versterkte zone inclusief recreatieve functies

Hattem

Recreatief versterkte locaties Hattemer poort: combinatie van natuur en sport Natuurvriendelijk ingerichte Oude Middenwetering Landschappelijke inpassing Hanzelijn Fietverbinding over de IJssel (Rozenboomspoor) Bedrijventerreinen Reservering toekomstig bedrijventerrein Kern Hattem

Ontwikkelingsvisie Hattem Rondje langs de IJssel

Zones, Natuurlijkheid Nieuwe zakelijkheid en gezondheid zijn indicatief

WAPENVELD

Werven

Natuur, cultuur en voedselproductie Het Zwolse bos

Robuuste groene verbinding Ecologische Hoofdstructuur Oldebroeksche heide

ka

na

ou tes

al

Groene wig/ Natte natuur

oo

rns

Mar

Verbindingen/routes Corridor Heerderstrand Veessen

Ap

eld

De Tonnenberg

Trekker:

De Ossenberg De Kamper klippen

Agrarisch natuurgebied: Weidevogel gebied

HOORN

Gemeentebossen Heerde Heerder strand

VORCHTEN

Mogelijkheid tot concentratie sportvoorzieningen Knooppunt blauw: Waterknooppunt, horeca Jachthaven Passantenhaven

HEERDE

enmeer

IJssel, waterrecreatie

Schaapskooi

Zone Apeldoorns Kanaal, Zorg/wellness/recreatie

VEESSEN

Inbreidingsgebieden: opwaarderen dorpskern en wijken Ontwikkelingskansen Beperkte uitbreiding

Horsthoek Kleinschalig bedrijventerrein

Markluiden Fortmond

Woonwerklandschap Transferium, Heerderstrand

Vemde

Knooppunt

Dijkhuizen Hoogwatergeul,

Toekomstvisie Heerde

Projecten In de regio lopen momenteel, aangestuurd vanuit de Provincie Gelderland, een viertal projecten. Twee projecten moeten op termijn zorgen voor natuurverbinding tussen de Veluwe en de IJsseluiterwaarden. Het gaat om de Hattemer

22

N

Windmolens

Fie tsr

die aangewezen zijn als Natura 2000. Buiten het Gulbroek bij Heerde en een aantal bossen en akkers pal ten zuiden van Hattem vallen de meeste delen van de EHS hiermee samen. Grote delen van de gronden ten oosten van het Apeldoorns Kanaal zijn aangewezen als waardevol landschap waarbij voor de komgronden de nadruk ligt op de openheid. In de noordelijke kom ligt een omvangrijk weidevogel- en ganzengebied. Binnen het gebied staan geen omvangrijke ontwikkelingen met betrekking tot wonen, werken en vervoer op de kaart. Hattem voegt in zijn Ruimtelijk Ontwikkelingsplan uit 2008 de daad bij het woord. De bedrijvigheid van de stad wordt uitgebreid en geconcentreerd rond knooppunt Hattemerbroek ten noordwesten van de stad. De historische binnenstad krijgt een front naar de IJssel. De jachthaven aan dit IJsselfront is onlangs uitgebreid, momenteel worden de verbindingen naar de binnenstad verbeterd en komen er mogelijkheden om langs het kanaal en de uiterwaard te lopen. Ten zuiden van de binnenstad staat over de gehele breedte het landschap van de IJssel, met agrarisch natuurbeheer en de Veluwe, als stedelijk uitloopgebied voorop. Ingezet wordt op een bevaarbaar, recreatief aantrekkelijk Apeldoorns Kanaal. Heerde concentreert in haar Toekomstvisie uit 2009 de ontwikkelingen in de zone tussen Heerde en Wapenveld. In deze zone is ruimte voor nieuwe zakelijkheid en gezondheid. Ook hier staan buiten deze zone de natuur, het landschap en het agrarisch gebruik centraal. Bij het Heerderstrand komt een transferium. Recreatieve verbindingen leggen in de visie een relatie tussen het zand en de rivier, langs de verbindingen liggen recreatieve knooppunten. Bij de dorpen wordt gekozen voor opwaardering van de dorpskernen en de bestaande wijken.


beleidskaart ruimtelijke structuur, Provincie Gelderland


23

Poort in het noorden en de Wisselse Poort in het zuiden. De verbinding van de Hattemer Poort loopt via golfbaan en de voormalige terreinen van de Berghuizer Papierfabriek naar de Hoenwaard. Voornemen is om hiervoor de noordelijke gronden van Berghuizer te herontwikkelen met substantiële natuur en hier ook het Apeldoorns Kanaal te kruisen. Daarvoor zullen in ieder geval fauna in- en uittreedplaatsen moeten worden aangelegd in de kanaaloever die hier nu volledig beschoeid is. De Wisselse Poort loopt via het Vemderbroek en het Gulbroek. Ten behoeve van de bescherming tegen hoogwater wordt tussen Veessen en Wapenveld een hoogwatergeul aangelegd. Parallel aan de realisatie van de geul loopt in dit kader ook een proces voor de ontwikkeling van het gebied. Er worden verschillende maatregelen gerealiseerd die geul goed in het gebied inpassen. Maar ook wordt bestaande wandelen fietsnetwerk aangevuld en wordt een netwerk gerealiseerd voor de kanovaarder. Tevens worden studies gestart naar nieuwe vormen van dag- en verblijfsrecreatie. Tot slot wordt aan een nieuwe bestemming gewerkt voor de terreinen van de Berghuizer Papierfabriek. De fabriek is enkele jaren geleden gesloten. De bedrijfshallen op het zuidelijke deel zijn nog in goede staat en zullen, zo het nu lijkt, hun bestaande bestemming houden. De bedrijfshallen op het noordelijk deel zijn inmiddels gesloopt.

gebiedsontwikkeling Veessen-Wapenveld

Hattemerpoort

Berghuizer Papierfabriek

Hoogwatergeul Veessen Wapenveld

Wisselse Poort

vier provinciale projecten

24



25

Kanalen in Nederland

Trekvaart Zuidlaardermeer, ±15 km - weer bevaarbaar - geen natuurfunctie - intensieve recreatie op het water - herstel oude waterweg, verbinding

Kanaal Almelo-Nordhorn, ± 38 km - geen scheepvaart - natuurfunctie, bijzondere natuur - recreatie op het water, minder langs de oevers - verdichting van bestaande netwerk van waterwegen

Apeldoorns Kanaal, ± 55 km, 5e en 6e pand 12 km

Eindhovens Kanaal, ± 14 km - geen scheepvaart - natuurfunctie - extensieve recreatie op water, intensief langs oevers

Trekvaart Zuidlaardermeer VAN

TURFVAART NIEUWE

VAARVERBIND ING ZUIDLAARDERM EER OOS T-G RON ING EN

In 2008 is de trekvaart tussen het Zuidlaardermeer en Bareveld opnieuw geopend. Deze, oorspronkelijk voor het transport van turf bedoelde trekvaart, is omgevormd naar toeristische vaarroute door het veenlandschap en langs dorpen, uitspanningen en musea. Vanuit het Zuidlaardermeer vormt deze route de verbinding met het uitgebreide toervaartnet in Oost Groningen, inclusief het Oldambtmeer in Blauwestad. De keuze voor het wederom bevaarbaar maken is dan ook strategisch. Het netwerk van pleziervaarroutes wordt vergroot door bestaande delen aaneen te sluiten. Tegelijkertijd opent zich met het toerisme een nieuw economisch perspectief voor de enigzins kwijnende regio. Langs de route zijn verschillende trekpleisters aan te doen; het veenkoloniaal museu, diverse restaurants en Museumspoorlijn S.T.A.R.

NAAR

TOERVAART!

De Amshoff

( ( 5 3, .73( ( :9 , 5 4(> > ;;8

restaurant en erfgoedlogies 6 6 .,? (5+

Fietsen en wandelen 8679=63+, 66.,?(5+';0+ 8,<,5)69 Sluis+BB zelfbed.

,05,=012

BB H10 W60

BB H10 W58 BB H13 W60

;3(

A

15x

se

0,3&05+,=,,8

BB

';0+3((8+,8=,.

H10 0

Zuidlaardermeer

68.,8*647(.50,

BB W60

0,

Geert Veenhuizerbrug

D3

rt of H u n z Vaa

0

BB

& 0 3 + , 8 <( 5 2 -18 D16

Vaarverbinding in ontwikkeling

BB

0 H1

BB

60 W

69 :,

BB

8+ 0,

n ge

7

5 5 , 8 <, , 5 9 */ , (5((3 #7012,8)668

BB

BB

1 D2

ugge

nW 57

BB

,3 05 5( H6 W60

Schildmeer

E Groningen 9 Paterswoldsemeer Zuidlaardermeer

")5&3()2

236

Marum E!%%503

8 , 5 : / ,

l aa

, >: , 8 <, , 5 9 */ , BB H7 W60 (5((3

Oldambtmeer Blauwestad

/% 335

Taarlos e Die p

WESTER K WA R T I E R

325 Taarlosebrug BB H9 W80

NIEUWE VAARVERBINDIN

O O S T- G R O N I N G E N E Veendam

G

VAN TURFVAAR T

NAAR TOERVAART!

5/ %23 6

(zelfbediening) 321c

332

Verrassende combinatie van stoer veengebied en parkachtig esdorpenlandschap. 3

OOST-GRONINGEN

29 ()

33

p

ie

Museumspoorlijn S.T.A.R. Museumspoorlijn S.T.A.R (Stichting Stadskanaal Rail) rijdt met historische treinen op het oude NS traject tussen Veendam en Musselkanaal. Het spoor loopt H24 W100 langs de grens Groningen en Drenthe. Met een lengte van 26 km. is het de langste museumspoorlijn van Nederland. Een BB H9 W60 van onze historische treinen is de grote 143 stoomlocomotief T3 5933. Daarnaast bezit de S.T.A.R nog 17 diesel- en stoomlocomotieven en enkele tientallen Verlaat en BB historische wagons en1e rijtuigen. 16 4D20 W60 L380 BB

142

D1

Informatie: www.stadskanaalrail.nl 108 141 Stationsstraat 3, Bonnerbrug Stadskanaal BB H7 W60 BB W60 BB H13 W60 T: +31 (0)599 651 890 (van 9.00–12.00 uur)

E Stadskanaal

Slingerende waterlopen bepalen het landschap van dit voormalig waddengebied.

Marsdijk

DAMSTERDIEPGEBIED Verlies jezelf in de eindeloze vergezichten van Noordoost Groningen. BB H22 W88

sche D

Havenkanaal

MARENGEBIED 321b

Gasteren

D31

Coulissen- en dijklandschappen wisselen elkaar aar hier af.

(8,<,3+ BB W60

www.veenkoloniaalmuseum.nl Museumplein 5, Veendam T: +31 (0)598 364 224

Pe ke

ssantenhaven WESTERKWARTIER ebrug

(3

,>:,8<,,5

MARENGEBIED

324 Oudemolensebrug BB H9 W79

2(

D A M S T E R D I E P E Delfzijl GEBIED

1 D2

.9

E De Marne Lauwersmeer

D16

BB H5 W60

,<

A28

-18

BB H10 W60 Eexterveensverlaat D20.8 W59.5 L315

8

;0:93(5+

Vele

0,;=55,8<,,5

E Roodeschool 80,93(5+

Openingstijden dinsdag t/m donderdag: 11.00–17.00 uur vrijdag t/m zondag: 13.00–17.00 uur In de maanden juni, juli en augustus is het museum ook op maandag geopend van 13.00–17.00 uur.

ep

BB

BB

ug Br

VVV stad Groningen 86:,(82: 86505.,5 $ E 74

BB

;+55,8<,,5 63,5=012

di

e

Het Zuidlaardermeer is niet door mensenhanden gegraven, zoals andere meren in de provincie Groningen. Het is duizenden jaren geleden onder invloed van de laatste twee ijstijden ontstaan, als natuurlijke verbreding van de Hunze. Tegenwoordig is het een weids meer dat in de zomer veel door recreanten wordt gebruikt.

VVV Zuidlaren #:(:0659=,. ';0+3(8,5 $

BB H11 W118 147 Het Veenkoloniaal Museum in Veendam Schutsluis en BB biedt kijkje in de wereld van het D22.5een W70 L400 146 veen, turfgravers, binnenschippers en BB W118 strokartonarbeiders. Ook zijn er wisselende tentoonstellingen. H56.9 W118

0

BB

D3

e rs oe

0, 7

rm

,8+

s te

39 :

Oo

VVV Westerwolde, kantoor Vlagtwedde 8!"059,4(9:8((: %3(.:=,++, $

Spoorbrug BB (alleen voor museumlijn gesloten)

%, , 5 + ( 4

';0+3((8+,8<,,5

fd

VVV-ANWB Oldambt 98(373,05 &059*/6:,5 $

22

www.de-amshoff.nl Pieter Venemakade 93–95 Kiel-Windeweer T: +31 (0)598 491 066

W6

VVV Hoogezand-Sappemeer ,829:8((: 66.,?(5+ $

Meedenerbrug BB H9.5 W120 VHF 148

D30

nt Dre

BB H5 W50

H240

le r

&6 3 - 9 ) ( 8 . ,

VVV/ANWB Veendam ;9,;473,05 e %,,5+(4 $

Veenkoloniaal Museum

)865&

oo

D15

H

0, 3+0, 7

eegb are br

';0+3((8+,8 4,,8

5 0, ; =, < ( ( 886; :,

bew

In de omgeving van deze vaarroute zijn veel mooie wandelen fietsroutes. Een leuke en ontspannen manier om de omgeving te verkennen! Meer informatie en routebeschrijvingen vindt u onder andere bij de VVV’s in de regio:

)8; .., 5 /66.:,,5)8,,+:,

De rustieke pastorie De Amshoff (restaurant en erfgoedlogies) ligt in het lintdorp Kiel-Windeweer en wordt omgeven door een prachtige pastorietuin in Engelse landschapstijl. Er wordt onder leiding van Jan Stams met schwung gekookt. Na een culinair onthaal is er de mogelijkheid te logeren in de twee luxe eigentijdse gastenverblijven die de pastorie rijk is. In het restaurant kunt u ook lunchen en dineren, kooksessies behoren ook tot de mogelijkheden, dit alles op aanvraag.

Eindhovens Kanaal In 1846 werd het 14 kilometer lange kanaal van Eindhoven naar de Zuid Willemsvaart geopend. Men transporteerde vooral zware vrachten; machines en bulkgoederen. Rond 1930 werd het kanaal verbreed en gemoderniseerd. Na de Tweede Wereldoorlog vond er een kleine opleving plaats, in 1974 werd het kanaal voor scheepvaart gesloten. Plannen om op de bedding ervan een snelweg aan te leggen hebben geen doorgang gevonden. Het kanaal nu is een oase van rust en ruimte. Fietsers, wandelaars en vissers vinden er nu hun plek. Het kanaal maakt, samen met haar omgeving, onderdeel uit van de ecologische hoofdstructuur. Het kanaal wordt vooral gebruikt als beeld, als decoratie. De recreatie vind plaats aan de opgeknapte en goed ontsloten randen. Het kanaal is belangrijk voor de natuur en aantrekkelijk voor fietsers en wandelaars, het heeft een duidelijke functie gekregen in het recreatieve netwerk van de regio.

Kanaal Almelo - Nordhorn Het kanaal van Almelo naar Nordhorn meet ruim 38 kilometer. Het is eind 19e eeuw aangelegd aan verbinding tussen Nederland en Duitsland. Al snel werd het kanaal te krap voor groter wordende boten, in 1960 werd het kanaal gesloten. Sinds de sluiting voor de scheepvaart heeft het kanaal zich ontwikkeld tot natuurgebied met vele soorten vissen, bloemen en vogels. Daarnaast is het kanaal geschikt gemaakt voor kanovaart. Tijdens een 7 uur durende tocht van Almelo naar Nordhorn komt men 14 obstakels tegen, waarvoor overdraagplaatsen zijn gemaakt. De inrichting van het kanaal en de landelijke omgeving zijn daarbij aangegrepen om een aantrekkelijke en afwisselende route te maken.

2. Visie

Terug in beeld Waar het Apeldoorns Kanaal ooit een levendig beeld had, toont een tocht langs het 5e en 6e pand nu veelal de ‘achterkant’ van de regio. Het kanaal is uit beeld. Het meest noordelijke deel laat met de Hoenwaard en het voorgenomen IJsselfront van Hattem wel de potenties zien. De kansen liggen vooral in het toeristische recreatieve perspectief van de regio, dat een impuls kan zijn voor de sociaaleconomische ontwikkeling. Dit perspectief wordt niet alleen neergezet in het beleid van de provincie en de gemeenten Hattem en Heerde maar ook in de lopende projecten in de regio. De voorliggende agenda sluit daar bij aan. Inzet van de gebiedsontwikkeling moet zijn om het kanaal een volwaardige rol te geven binnen dit perspectief. De gebiedsontwikkeling brengt het Apeldoorns Kanaal opnieuw in beeld. Daarbij worden twee lijnen gevolgd: het kanaal krijgt een eigen rol in het toeristische perspectief en wordt tegelijkertijd stevig ingebed in zijn omgeving. Nieuwe rol kanaal De voorstellen rond de nieuwe rol van het 5e en 6e pand van het kanaal concentreren zich op de eerste investeringen die direct een gebruik van het kanaal mogelijk maken en het kanaal een rol geven in het recreatieve netwerk van de regio. Het kanaal wordt van een genegeerde achterkant een gewaardeerde en goed gebruikte voorkant. Dit gebeurt binnen een lange termijn visie die richting geeft en kaders stelt bij de ingrepen: de bevaarbaarheid blijft als stip op de horizon staan. De belangrijkste voorwaarde voor een nieuwe rol van het kanaal is de sanering van de waterbodem van het 5e pand. Zolang de borden aangeven dat het kanaal is vervuild zal er weinig animo bestaan om in ontwikkelingen langs het kanaal te investeren en zal het water niet gebruikt worden. Sanering is ook randvoorwaarde voor een stevig maatschappelijk draagvlak zo blijkt uit een rondgang bij bestuurders en uit de workshops met vertegen-

30

woordigers van belangengroepen. Vanuit de richtlijnen voor de waterkwaliteit, het belang voor de volksgezondheid, natuur en het milieu zal het kanaal aangepakt moeten worden. Door dat nu te doen sla je meerdere vliegen in één klap: schoon kanaal, gezond investeringsklimaat voor recreatie en toerisme, omslag in denken en handelen, kansen voor spin off. En wel in één keer goed! Het afdekken van de vervuiling is gezien het doel op lange termijn dus geen optie. In de gebiedsagenda wordt het kanaal een vaarroute voor kano’s en kleinere boten. Het gebruik wordt gestimuleerd door op verschillende plekken de nodige voorzieningen aan te brengen. Grote steigers voor kano’s, boten, zwemmers en sportvissers in de dorpen. Kleine steigers, overstapplekken en rustplaatsen bij de bruggen en sluizen. Buiten het gebruik van het kanaal worden ook de oevers ingezet om het water te beleven. Het oude jaagpad op de westoever wordt opengesteld en geschikt gemaakt als wandelpad terwijl het autoverkeer op de oostelijke kanaaldijk wordt beperkt teneinde het recreatief fietsen aantrekkelijker te maken. Stevig inbedden Het kanaal moet weer een volwaardig onderdeel worden van het gebied. Daartoe wordt in de gebiedsontwikkeling op een viertal fronten ingezet: aansluiten op het recreatieve netwerk, landschappelijke versterking, een hoogwaardiger aansluiting op de dorpen en het stimuleren en sturen van initiatieven langs het kanaal. De kaart van de agenda wijst langs het kanaal een viertal recreatieve concentratiepunten aan. De locaties sluiten aan op de regionale wandel-, fiets-, en kanoroutes en geven het kanaal hierin een stevige plek. Deze concentratiepunten worden gecombineerd met de grote steigers in het kanaal. Daarbij snijdt het kanaal door de randen van de Veluwe met een afwisseling van open en besloten plekken. Die afwisseling wordt versterkt door de kanaaloevers op de hoge en besloten zandkoppen in


Jachthaven

Kanostartpunt

recreatief netwerk

nieuw gebruik kanaal

de

n

terwaar

?

?

ui

?

we

?

?

?

al rw

an

?

?

ve

lu

r we

kom

ve

d

lu

ve

oe

landschappelijke versterking


? E M K A

dorpsfronten en concentratiepunten

?

plekken langs het kanaal

31

te planten met bomen. Bestaande bomenrijen in de open delen worden gekapt. Heerde, Hoorn en Wapenveld krijgen in de agenda ieder op hun eigen wijze een relatie met het kanaal. Daarbij gaat het om investeringen in de openbare ruimte in de vorm van een park, een wandelpad of een boulevard maar ook om het stimuleren en regisseren van ontwikkelingen aan het kanaal. Dit geldt tot slot ook voor een aantal markante plekken langs het kanaal buiten de dorpen. De ingrepen aan het kanaal vormen een kans maar ook een open uitnodiging aan partijen om te investeren in een kansrijke toekomst. Verdere toekomst van het kanaal De nu gepresenteerde visie en bijbehorende agenda is opgesteld als een haalbare en betaalbare visie. Het uitgangspunt is de uiteenlopende voorstellen binnen enkele jaren te realiseren. Voor verschillende partijen uit de regio blijft een volledige bevaarbaarheid echter het lange termijn doel. In dat kader is het van belang nu geen ingrepen te doen die dit perspectief bemoeilijken. Indien bestaande bruggen vervangen moeten worden moet er een beweegbaar of op termijn gemakkelijk beweegbaar te maken exemplaar voor terug komen. Indien de Kloosterbrug wordt vervangen en de Manenbergerbrug beweegbaar wordt gemaakt is Wapenveld bijvoorbeeld technisch bereikbaar voor grotere boten. Naast de vaste bruggen vormen praktische zaken als voldoende watertoevoer in het kanaal, bemensing van sluizen en bruggen en aanlegmogelijkheden voor grote boten nog de belangrijkste te overwinnen obstakels.

32


schoon kanaal kanaal bevaarbaar voor kleine bootjes recreatieve routes wandelroute fietsroute landschappelijke versterking kanaal met doorzichten kanaal met beplanting dorpsfronten en concentratiepunten IJsselfront Hattem dorpsboulevard Wapenveld knoop Hoorn kanaalpark Heerde concentratiepunt stimuleren initiatieven bijzondere plekken


33

gebiedsvisie

DEEL B: gebiedsagenda

34



35

36


Uitwerking visie De vijf ingrepen die noodzakelijk zijn voor het realiseren van de visie worden hier stuk voor stuk vertaald naar concrete maatregelen. Middels principeschetsen en referentiebeelden worden voorstellen gedaan voor verdere uitwerking van de uiteenlopende planonderdelen. Van elke maatregel wordt eerst het doel beschreven. Daarnaast worden mogelijke initiatiefnemers voor de maatregel genoemd en wordt een eerste indicatie gegeven van de kosten voor het planonderdeel. Beide moeten worden gezien als een voorzet. De plannen zijn inhoudelijk afgestemd met de verschillende partijen. Over de financiering, uitwerking en uitvoering is verder overleg tussen de betrokken partijen nodig.


37

21

7 2 11 27

6 8 26

25

10

5

9 24 5 1

20 4 12 18 19

9

5 8 14

5

13

9 4 12 14 17

8 13 1

9

14

3 4 12 15

23 13

6 16 22 5

gebiedsagenda

38


maatregel

initiatiefnemer en partners

raming kosten excl BTW

GEBRUIK KANAAL

1

saneren 5e pand baggeren, afvoeren van verontreinigde slib, herprofileren kanaal

Provincie Gelderland, Waterschap Veluwe

€ 7.424.000,-

2

baggeren 6e pand 10 cm baggeren, afvoeren slib, herprofilering

Rijkswaterstaat

€ 344.000,-

3

verplaatsen overstort effluent RWZI overstort effluent aansluiten op bestaande leiding naar IJssel

Waterschap Veluwe, Rijkswaterstaat

€ 56.000,-

4

alles-in-één-steigers realisatie bijzondere houten steigerobjecten, 3 stuks

Waterschap Veluwe, Provincie Gelderland

€ 175.000,-

5

uit- en instapsteigers realisatie houten kanosteigers, 6 stuks


€ 124.000,-

6

overdraagplaatsen realisatie houten steiger om kano over te dragen, 2 stuks


€ 37.000,-

7

overdracht 6e pand aan Waterschap Veluwe overdracht eigendom van RWS naar lokale waterbeheerder

Waterschap Veluwe, Rijkswaterstaat

€ P.M.

RECREATIEF NETWERK

8

aanleggen wandelpad op schouwpad aanleggen informeel, halfverhard pad over lengte 5e en 6e pand

Provincie Gelderland, Waterschap Veluwe

€ 550.000,-

9

verkeerskundige maatregelen kanaaldijk, zuid afwisselend éénrichtingsverkeer ten zuiden van Kloosterbos

Provincie Gelderland, Gemeente Heerde

€ 147.000,-

10

verkeerskundige maatregelen kanaaldijk, noord afsluiten en versmallen kanaaldijk ten noorden van Kloosterbos

Provincie Gelderland, Gemeente Hattem

€ 249.000,-

11

fietspad door Hoenwaard opwaarderen op smalle delen verbreden halfverharde fietsstrook

Gemeente Hattem

€ 113.000,-

12

opnemen in fietsknooppuntennetwerk opnemen routes kanaal en delen dorpen in knooppuntennetwerk

Gemeente Hattem, Gemeente Heerde

€ 19.000,-

LANDSCHAPPELIJKE VERSTERKING

13

herstel doorzichten in komgebieden kappen aanwezige bomen

Gemeente Heerde

€ 14.000,-

14

planten laanbomen op zandruggen planten van laanbomen langs kanaal

Gemeente Heerde

€ 33 .000,-

DORPSFRONTEN EN CONCENTRATIEPUNTEN

15

Heerde; aanleg kanaalpark aanleg park met bomen en wandelpad, terras voor ‘Lindenhoeve’

Gemeente Heerde, Provincie Gelderland

€ 88.000,-

16

Heerde, verbinding dorp-Bonenburg-Gulbroek aanleg wandelpad vanaf Bonenburgerlaan, drempel in Kanaaldijk

Gemeente Heerde

€ 53.000,-

17

Hoorn, dorpsvisie en aanhechting kanaal opstellen toekomstvisie Hoorn, haalbaarheidsstudie vatenhandel


€ 105.000,-

18

Wapenveld; ontwikkeling dorpsboulevard aanleg kade en promenade over kanaaldijk


€ 1.310.000,-

19

Wapenveld; herontwikkeling Zwarte Paard haalbaarheidsstudie, stedenbouwkundig plan


€ 107.000,-

20

Wapenveld, aansluiten winkelstraat Klapperdijk planten laanbomen in Klapperdijk, doorzetten profiel tot aan kanaal

Gemeente Heerde

€ 149.000,-

21

Hattem, waterfront kanaal en IJssel aanleg plan Palet van Voerman, kanaalfront Hattem

Gemeente Hattem, Provincie Gelderland

€ 1.844.000,-

PLEKKEN LANGS HET KANAAL

22

voorzieningen Bonenburgersluis realisatie voorzieningen; bank, tafel, informatiebord, fietsenrek e.d.

Waterschap Veluwe

€ 10.000,-

23

Heerde; herontwikkeling voormalige zuivelfabriek haalbaarheidsstudie, stedenbouwkundig plan


€ 94.000,-

24

voorzieningen Molen De Vlijt realisatie voorzieningen; bank, tafel, informatiebord, fietsenrek e.d.

Gemeente Heerde

€ 10.000,-

25

Benutting Berghuizer Papierfabriek/voormalige directeurswoning haalbaarheidsstudie, stedenbouwkundig plan

Provincie Gelderland, gemeenten

€ 94.000,-

26

voorzieningen Hezenbergersluis realisatie voorzieningen; bank, tafel, informatiebord, fietsenrek e.d.

Waterschap Veluwe

€ 10.000,-

27

voorzieningen Keersluis Het Bastion realisatie voorzieningen; bank, tafel, informatiebord, fietsenrek e.d.

Waterschap Veluwe

€ 18.000,€ 13.177.000,-


39

1. Gebruik kanaal 1

saneren 5e pand

2

baggeren 6e pand

3

verplaatsen overstort effluent RWZI

4

alles-in-één-steiger

5

uit- en instapsteiger

6

overdraagplaats

7

overdracht 6e pand aan Waterschap Veluwe

2 7 6

5 5

4

5 1

4

3 4

6 40


1

Saneren 5e pand

principeprofiel, bestaand

oever

bodem

1:2

1:3

4.0 m

4.5 m

11 m

oever 1:3

1:2

4.5 m

4.0 m

principeprofiel, nieuw

Maatregel volledig saneren en baggeren 5e pand, afvoeren verontreinigd slib, herprofileren kanaal Doel positieve beeldvorming, geschikt maken voor varen en watervermaak, wegnemen gezondheidsrisico’s omwonenden, mogelijkheden voor vissen, ruimte voor natuur Mogelijke initiatiefnemer Provincie Gelderland, Waterschap Veluwe Kosten € 7.424.000,Het slib in het 5e pand van het kanaal is zwaar vervuild. Inzet is om het kanaal volledig te baggeren, het slib af te voeren en te storten. Deze sanering maakt de weg vrij voor activiteiten aan en op het water. Ook de natuur profiteert hiervan. De actie laat tegelijk zien dat er serieus werk wordt gemaakt van de aanpak van het kanaal. Dat is een belangrijk signaal naar particuliere initiatieven. Het kanaal krijgt bij de sanering een nieuw profiel. De bestaande beschoeiing wordt verwijderd. De iets verflauwde oevers maken beschoeiing overbodig en verrijken de mogelijkheden voor flora en fauna. Het voorgestelde profiel komt overeen met de Kaderrichtlijn Water (K.R.W.).

baggeren en afvoeren


41

Baggeren 6e pand

2

Maatregel baggeren van 6e pand Apeldoorns Kanaal, herprofileren kanaal Doel aanpassen aan K.R.W., positieve beeldvorming, onderhoud Mogelijke initiatiefnemer Rijkswaterstaat Kosten € 344.000,-

Uit de archieven kan worden opgemaakt dat het 6e pand in de jaren ‘80 is gesaneerd en zelfs bijna op diepte is ten behoeve van de toervaart. Het kanaal hoeft dus enkel nog te worden gebaggerd in het kader van onderhoud, de mate waarin dient onderzocht te worden. Het kanaal krijgt een nieuw profiel. Het voorgestelde profiel komt overeen met de kaderrichtlijn water (K.R.W.) en geeft ruimte voor flora en fauna. De bestaande beschoeiing wordt waar mogelijk verwijderd. Sommige delen van de kanaaldijk zijn echter onderdeel van de primaire waterkering en zullen met dat oogmerk hun beschoeiing moeten behouden.

principeprofiel, bestaand

oever

bodem

1:2

1:3

4.0 m

4.5 m

11 m

oever 1:3

1:2

4.5 m

4.0 m

principeprofiel, nieuw

baggeren en afvoeren

42


3

Verplaatsen overstort effluent RWZI

Maatregel verplaatsen overstort effluent RWZI Heerde van Apeldoorns Kanaal naar IJssel via bestaande leiding. Doel stoppen stort effluent op Apeldoorns Kanaal, schoon water schoon houden Mogelijke initiatiefnemer Waterschap Veluwe Kosten € 56.000,-

RWZI

Na het baggeren en het saneren van het kanaal is het niet langer wenselijk om rioolwater op het schone kanaal te lozen. In de huidige situatie loost de RWZI Heerde het effluent op het Apeldoorns Kanaal. Dit effluent is behoorlijk schoon maar het kan beter. De afvoerleiding van de RWZI naar de IJssel is groot genoeg om alle effluent af te voeren. De later volgende exploitatiekosten die hier het gevolg van zijn, zijn geen onderdeel van de gebiedsagenda.

Apeldoorns Kanaal

IJssel

koppeling aan de IJssel


43

4

Alles-in-één-steigers

Maatregel realisatie van grote aanlegsteiger, 30 x 3 meter, inclusief informatiebord, zitmogelijkheden en aanmeermogelijkheden bij Griftbrug, Oostindische Brug en Manenbergerbrug Doel faciliteren kanovaarders, uitstappunt in dorpskernen Mogelijke initiatiefnemer Waterschap Veluwe, Provincie Gelderland Kosten € 175.000,Grote steigers bij de dorpskernen van Heerde, Hoorn en Wapenveld dienen als op- overen uitstappunten voor waterrecreanten. De steigers bieden ruimte aan een combinatie van activiteiten. Kano’s kunnen er aanleggen, er is ruimte voor vissers en fietsers en wandelaars kunnen erop pauzeren. Door het formaat en de vormgeving van de steigers kunnen ze het visitekaartje voor de dorpen aan het kanaal worden. Een informatievoorziening bij de steigers maakt de recreanten wegwijs in de omgeving. Alle verschillende functies komen samen in één integraal, bijzonder ontwerp. Deze steigerobjecten worden de nieuwe iconen van het Apeldoorns Kanaal.

dicht bij het water

zitelement geïntegreerd in steigers

gebruik van het water

44


5

Uit- en instapsteigers

Maatregel realisatie van kleine in-en uitstapsteigers bij Bonenburgerbrug, Suikerbrug, Flessenbergerbrug, Kloosterbrug, Hezenbergerbrug, Molen De Vlijt Doel faciliteren kanovaarders en kleine boten, uitstappunt langs interessante plek bij kanaal, Mogelijke initiatiefnemer Waterschap Veluwe, Provincie Gelderland Kosten € 124.000,-

goed bereikbaar


Naast de steigers bij de dorpskernen komen er bij alle overige bruggen in- en uitstapsteigers. Ook bij Molen De Vlijt is er een steiger voorzien. Mensen op het water hebben zo de gelegenheid om even uit te stappen en zich te oriënteren of te recreëren in de omgeving.

kleinschalige uitstapvoorziening

45

6

Overdraagplaatsen

Maatregel realisatie van overdraagplaatsen bij Bonenburgersluis en Hezenbergersluis Doel obstakels in kanaal passeerbaar maken voor kleinschalige recreatievaart Mogelijke initiatiefnemer Waterschap Veluwe, Provincie Gelderland Kosten € 37.000,-

In het kanaal zitten twee sluizen waar niet door gevaren kan worden zonder te schutten. Bij de Bonenburgersluis en de Hezenbergersluis worden daarom overdraagplaatsen gerealiseerd voor de kano. Hierdoor is er een verbinding van het zesde met het vijfde en het vijfde met het vierde pand. Daarnaast zijn er koppelingen van het kanaal met de Grote Wetering, de Nieuwe Wetering en het Gulbroek voorzien zijn bij het project Veessen-Wapenveld. Op deze manier ontstaat een uitgebreid netwerk aan kanoroutes.

eenvoudige overdraagmogelijkheid

eenvoudige overdraagmogelijkheden bij sluizen

kanonetwerk

46


7

Overdracht 6e pand aan Waterschap Veluwe

Maatregel overdracht van 6e pand aan regionale waterbeheerder, Waterschap Veluwe Doel logische ordening van eigendommen en verantwoordelijkheden Mogelijke initiatiefnemer Waterschap Veluwe, Rijkswaterstaat Kosten P.M.


Door de overdracht van het kanaal aan het waterschap komen alle panden in beheer van het waterschap zodat ook alle recreatievoorzieningen bij een organisatie ondergebracht zijn. De lokale waterbeheerder is zo verantwoordelijk voor het gehele kanaal.

47

2. Recreatief netwerk 8

aanleggen wandelpad op schouwpad

9

verkeerskundige maatregelen kanaaldijk zuid

10

verkeerskundige maatregelen kanaaldijk noord

11

fietspad door Hoenwaard opwaarderen

12

opnemen in knooppuntennetwerk

11

10

8

9

48


8

Aanleggen wandelpad op schouwpad

Maatregel openstellen schouwpad, aanleggen van informeel, halfverhard pad Doel toegankelijk maken van kanaaloever voor recreanten en dorpsbewoners Mogelijke initiatiefnemer Waterschap Veluwe, Provincie Gelderland Kosten € 550.000,Realisatie van een wandelpad op het schouwpad aan de westelijke kant van het kanaal breidt het wandelnetwerk in het gebied flink uit. Aan deze kant van het kanaal kan gewandeld worden zonder hinder van ander verkeer. De route voert de wandelaars langs de dorpskernen, de verschillende landschappen en bijzonder punten zoals de sluizen. Waar de route niet over het schouwpad kan lopen wordt hij via de kortste weg omgeleid. Het openstellen van het schouwpad maakt ook korte ommetjes vanuit de dorpen mogelijk. Het schouwpad aan de westzijde is eigendom van het waterschap. In de loop der jaren zijn delen van het pad geannexeerd door particulieren. Mogelijk levert dit enkele knelpunten op bij de realisatie van een wandelroute. Nader onderzoek over de juridische status van de eigendommen is noodzakelijk.

knelpunt Klompenpad LF- wandelroute

routes en knelpunten, indicatief

halfverhard wandelpad


49

9

Verkeerskundige maatregelen kanaaldijk, zuid

Maatregel aanleggen afwisselend eenrichtingsverkeer op Kanaaldijk tussen Plakkenweg en Kloosterweg. Doel Kanaaldijk geschikt maken voor recreatief fietsverkeer Mogelijke initiatiefnemer Provincie Gelderland. Gemeente Heerde Kosten € 147.000,Het afwaarderen van de kanaaldijk voor autoverkeer maakt de weg veiliger voor fietsers. Hierdoor wordt deze route langs het water aantrekkelijker en krijgt hij een belangrijke plek in het fietsroutenetwerk. Ook voor vissers en recreanten op het water is minder verkeer op de kanaaldijk een verbetering. Om toch een goede bereikbaarheid te garanderen wordt er afwisselend eenrichtingsverkeer voorgesteld. Het doorgaande karakter van de dijk verdwijnt, terwijl alle omwonenden hun huizen kunnen bereiken.

alternatieve routes autoverkeer, indicatief

ruimte voor recreatief fietsen op oostkant Kanaaldijk

50


10

Verkeerskundige maatregelen kanaaldijk, noord

Maatregel versmallen Kanaaldijk tussen Kloosterweg en Hezenbergersluis, afsluiten voor doorgaand verkeer Doel Kanaaldijk geschikt maken voor recreatief fietsverkeer Mogelijke initiatiefnemer Provincie Gelderland, Gemeente Hattem Kosten € 249.000,De kanaaldijk ten noorden van het Kloosterbos wordt afgesloten voor autoverkeer om hem recreatief aantrekkelijker te maken. Dit past ook in de doelstelling van de Hattemer Poort om de verbinding voor de fauna tussen Veluwe en IJssel te versterken. Alleen bestemmingsverkeer kan nog gebruik maken van dit wegvak.

alternatieve routes autoverkeer, indicatief


51

11

Fietspad door Hoenwaard opwaarderen

Maatregel verbreden van halfverhard fietspad tussen Keersluis en Hattemerbrug Doel verbeteren mogelijkheden fietsverkeer langs kanaal Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Hattem Kosten € 113.000,-

De verbreding van het bestaande pad langs het noordelijke kanaal door de Hoenwaard maakt de fietsroute van Heerde naar Hattem compleet. Fietsers komen via dit pad en de Hattemerbrug via een groene route uit in het centrum van Hattem.

halfverhard fietspad

52


12 11

Opnemen in fietsknooppuntennetwerk

Maatregel aanpassen bebording en bewegwijzering fietsknooppuntennetwerk Doel verbeteren aansluiting bestaande routes op routes langs kanaal, aanpassen bestaande route naar centrum Wapenveld Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Heerde, Gemeente Hattem Kosten € 19.000,-

De nieuwe route langs het kanaal wordt opgenomen in het fietsknooppuntennetwerk zodat hij verbonden is met bestaande routes. De bruggen bij de dorpskernen worden nieuwe knooppunten. Enkele bestaande routes worden hiervoor aangepast en omgeleid via de dorpscentra.

uitbreiden van fietsknooppuntensysteem HET KANAAL TERUG IN BEELD

53

3. Landschappelijke versterking 13

herstel doorzichten

14

planten laanbomen

13

14

54


13

Herstel doorzichten

Maatregel verwijderen van bomen op kanaaloever op lage delen Doel benadrukken landschappelijke karakteristiek, zicht op komgebied en Veluwezoom Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Heerde Kosten € 14.000,-

Het kanaal snijdt door verschillende landschappen die op korte afstand van elkaar zijn te vinden. Daar waar het kanaal langs de kommen van de IJssel ligt maakt het kappen van bomen de weidsheid van dit landschap goed zichtbaar. Andersom zijn zo vanuit het komgebied de beboste flanken van de Veluwe beter te zien.

zicht op Veluweflank


55

14

Planten laanbomen

Maatregel aanplanten van bomen op kanaaloever t.p.v. de dekzandruggen Doel benadrukken landschappelijke karakteristiek, intimiteit en kleinschaligheid van hogere gronden Veluweflank Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Heerde Kosten € 33.000,-

Op de plaatsen waar het kanaal de hogere dekzandruggen van de Veluwezoom doorsnijdt is het landschap besloten en kleinschalig. Om de beleving hiervan te versterken worden de kanaaloevers, waar dat nu nog niet het geval is, beplant met bomen.

besloten landschap

56



57

4. Dorpsfronten en concentratiepunten 15

Heerde; aanleg kanaalpark

16

Heerde, verbinding dorp-Bonenburg-Gulbroek

17

Hoorn, dorpsvisie en aanhechting kanaal

18

Wapenveld; ontwikkeling dorpsboulevard

19

Wapenveld; herontwikkeling Zwarte Paard

20

Wapenveld, aansluiten winkelstraat Klapperdijk

21

Hattem, waterfront kanaal en IJssel 21

18 19 20

17

15

16

15

Heerde, aanleg Kanaalpark

Maatregel opknappen dorpsfront Heerde; aanleg park met pad en banken, terras voor Lindenhoeve Doel benadrukken aanwezigheid Heerde aan kanaal, leggen relatie tussen Bonenburg en Vosbergen Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Heerde Kosten € 88.000,-

In aanvulling op het groene gezicht van Heerde aan het kanaal met landgoed Bonenburg en landgoed Vosbergen wordt van de kanaaloever in Heerde een park gemaakt. Een voetpad door het park verbindt de landgoederen met elkaar. Het robuuste park kent een landschappelijk karakter. Daarmee krijgt het een relatie met beide aangrenzende landgoederen. In het park is ruimte voor een terras aan het water van restaurant ‘De Lindehoeve’. Wandelaars, fietsers en waterrecreanten vinden hier een plek om even uit te rusten en kunnen vanaf hier eenvoudig het centrum van Heerde in. Op termijn kan de relatie met het centrum van Heerde worden verbeterd, door de inzet van krachtige, groene profielen tussen kanaal en centrum.

kanaalpark

terras aan het water


59

16

Heerde, verbinding dorp-Bonenburg-Gulbroek

Maatregel aanleg pad tussen dorp en Bonenburg, realisatie veilige oversteek Kanaaldijk door verkeersdrempel Doel creëeren van veilige verbinding tussen dorp en Gulbroek Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Heerde Kosten € 53.000,-

Aan de overzijde van het kanaal bij Heerde ligt natuurgebied Gulbroek. Aan de verdere ontwikkeling van dit gebied wordt momenteel gewerkt, het gebied is onderdeel van de Wisselse Poort. Door een veilige oversteek over de kanaaldijk bij de Bonenburgersluis te maken en een pad aan te leggen door de akkers van de Bonenburg kan hier vanuit het dorp een ommetje gemaakt worden.

halfverhard pad

snelheidsremmende maatregel kanaaldijk

60


17

Hoorn, dorpsvisie en aanhechting kanaal

Maatregel opstellen dorpsvisie, haalbaarheidsstudie herontwikkeling vatenhandel Doel aanhechten van dorp aan kanaal, opwaarderen monumentale knoop van vatenhandel, brug en pension Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Heerde, Provincie Gelderland Kosten € 105.000,-

openbare functie in oude vatenhandel


Hoorn heeft een heldere structuur, de hoofdweg loopt dwars op het kanaal. Bij het kanaal ligt op de oostoever een plantsoen met horecavoorziening, school en markante bebouwing en op de oostoever de oude vatenhandel Stijf. Het dorp heeft geen goede relatie met het kanaal, terwijl die inzet het kanaal en het dorp juist meer kwaliteiten zouden geven. Een op te stellen toekomstvisie voor Hoorn moet in beeld brengen hoe de relatie met het kanaal verstevigd kan worden. De monumentale knoop van vatenhandel, brug en pension nemen daarbij een belangrijke positie in. De dorpsvisie vormt een belangrijk instrument met het oog op de regie van de herontwikkeling van de panden rondom het kanaal. Aan de hand van de visie kan worden bezien hoe de vatenhandel herontwikkeld kan worden, waarbij een haalbaarheidsstudie uitsluitsel geeft over de daadwerkelijke mogelijkheden.

uitbouwen landschappelijke kwaliteiten; riante laan, brede bermen

61

18

Wapenveld, ontwikkeling dorpsboulevard

Maatregel aanleg langgerekte lage kade, verharden jaagpad, zitmogelijkheden en trappen Doel realisatie vitaal dorpspark Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Heerde, Provincie Gelderland Kosten € 1.310.000,-

Door de realisatie van een dorpsboulevard krijgt het voormalige jaagpad een nieuwe functie. De dorpsboulevard op de dijk zorgt voor een wandelroute vlak langs het water, met zicht op de overzijde van het kanaal. Een lage kade maakt spelen en varen met een bootje mogelijk. Ook kunnen dorpsbewoners er hun eigen sloep of kano afmeren. Het dorp Wapenveld krijgt op deze manier een aantrekkelijk front aan de kanaalzijde.

wandelroute over boulevard met trappen

zitmogelijkheden aan de dorpsboulevard

aanmeren bij dorpsboulevard Wapenveld

62


19

Wapenveld, herontwikkeling Zwarte Paard

Maatregel bestuderen mogelijkheden herontwikkeling; haalbaarheidsstudie en stedenbouwkundig plan Doel verlevendigen dorpsstraat en kanaaloever Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Heerde, Provincie Gelderland Kosten € 107.000,-

Het Zwarte Paard vormt de kop van Wapenveld aan het kanaal. Op deze locatie ligt een nieuwe horecavoorziening voor de hand met een terras dat uitkijkt op het kanaal. Achter het pand ligt een braakliggend stuk. Een juiste invulling van dit gebied kan de verbinding tussen dorpsstraat en kanaal vervolmaken.

kop van Wapenveld


63

20

Wapenveld, aansluiten winkelstraat Klapperdijk

Maatregel doortrekken inrichting winkelstraat tot aan Manenbergerbrug, aanplant laanbomen over vollge lengte Klapperdijk Doel dorpsstraat verbinden met kanaaloever, leggen relatie tussen kanaal en Veluwe Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Heerde Kosten € 149.000,-

De Klapperdijk is de belangrijkste verbinding tussen de Veluwe, het centrum en het kanaal bij Wapenveld. Door het planten van extra laanbomen en het doortrekken van dezelfde soort verharding rondom het Zwarte Paard wordt de Klapperdijk een aaneengesloten geheel, zodat de route duidelijk en aantrekkelijk is om te volgen.

laanbomen

64


21

Hattem, waterfront kanaal en IJssel

Maatregel herinrichting waterfront Hattem Doel versterken relatie kern met kanaal en IJssel, realisatie ommetjes vanuit het dorp en maken snelle verbinding met IJsselveer Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Hattem, Provincie Gelderland Kosten € 1.844.000,Hattem verbetert de relatie met het water. Een opgeknapt waterfront legt een verbinding met het kanaal, de Hoenwaard en de IJssel. Een nieuw plantsoen waar de Bevrijdingsweg doorheen snijdt. Een extra brug over het kanaal maakt een korte verbinding met het voetveer over de IJssel. Een nieuwe wandelen fietsroute via de Bleek zorgt voor een goede verbinding naar de kanaaloever.

fleurige entree van Hattem, palet van Voerman

referentie nieuwe brug over kanaal, uit Hattem aan de IJssel ma ten ru

palet van Voerman

plan Hattem aan de IJssel


65

5. Plekken langs het kanaal 22

voorzieningen Bonenburgersluis

23

Heerde; herontwikkeling voormalige zuivelfabriek

24

voorzieningen Molen De Vlijt

25

benutting voormalige directeurswoning Berghuizer Papierfabriek

26

voorzieningen Hezenbergersluis

27

voorzieningen Keersluis ‘Het Bastion’

27 26

25 24

23

22

22

Voorzieningen Bonenburgersluis

Maatregel aanleggen recreatievoorzieningen: banken, fietsenrek, afvalbak en dergelijke Doel verhogen recreatieve waarde van Bonenburgersluis, faciliteren recreanten Mogelijke initiatiefnemer Waterschap Veluwe Kosten € 10.000,-

Fietsers over de kanaaldijk kunnen bij de Bonenburgersluis afstappen en via de sluis landgoed de Bonenburg per voet verkennen. Om dit te stimuleren worden bij de Bonenburgersluis fietsenrekken en zitplekken gerealiseerd. Dit zou mogelijk tegelijkertijd met de restauratie van de sluis kunnen.

Zitten langs het kanaal


67

23

Heerde, herontwikkeling voormalige zuivelfabriek

Maatregel bestuderen mogelijkheden herontwikkeling; haalbaarheidsstudie en stedenbouwkundig plan Doel opknappen kanaalfront, sturen herontwikkeling van voormalige melkfabriek en omgeving Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Heerde, Provincie Gelderland Kosten € 94.000,-

Aan de overkant van de kanaaloever bij Heerde ligt het complex van de voormalige melkfabriek. Wanneer de voormalige zuivelfabriek een fris nieuw gezicht krijgt kan dit een mooie plek aan het kanaal worden, waarbij het karakter van de twee oevers elkaar versterkt. Daarbij gaat het niet alleen om het complex maar ook om de stedenbouwkundige positie en opbouw van dit stukje van Heerde. De toekomstige invulling van de fabriek kan variëren van een streekmuseum tot outdoor-centrum. Een verdere studie zal daar duidelijkheid over scheppen.

lokaal museum?

outdoor activiteiten?

creatieve industrie?

68


24

Voorzieningen Molen De Vlijt

Maatregel aanleggen recreatievoorzieningen: banken, fietsenrek, afvalbak en dergelijke Doel verhogen recreatieve waarde van Molen de Vlijt, faciliteren recreanten Mogelijke initiatiefnemer Gemeente Heerde Kosten € 10.000,-

De geschiedenis van molen De Vlijt gaat terug tot 1448. Bij molen De Vlijt worden jaarlijks allerlei activiteiten ondernomen. Er zijn plannen voor een cultureel centrum. Ook het klompenpad van Wapenveld loopt er langs. Op dit punt komen voorzieningen die het bezoek aan deze plek faciliteren.

verkoop regionale producten

trouwlocatie

cultuurhistorie


69

25

Benutting voormalige directeurswoning BPF

Maatregel bestuderen mogelijkheden herontwikkeling; haalbaarheidsstudie en stedenbouwkundig plan Doel inzetten op groene aangezicht BPF Mogelijke initiatiefnemer Provincie Gelderland, Gemeente Heerde, Gemeente Hattem Kosten € 94.000,De voormalige papierfabriek die hier stond is afgebroken. Het ligt nog niet vast wat er op deze plek zal komen. De voormalige, cultuur historisch waardevolle, directeurswoning staat nog overeind. Van belang is dat de voorkant van het hele complex een groen karakter krijgt. Het grenst immers direct aan het kanaal met op de achtergrond de Veluwe. Het kansen voor het pand liggen enigzins anders dan de bestaande herontwikkeling van de oude bedrijfshallen. Mogelijk kan het gebouw ook een rol spelen voor recreanten en in de toekomst worden ontsloten voor wandelaars of een nieuwe meer publieke rol krijgen.

voorkant aan het kanaal

70


26

Voorzieningen Hezenbergersluis

Maatregel aanleggen recreatievoorzieningen: banken, fietsenrek, afvalbak en dergelijke Doel verhogen recreatieve waarde van Hezenbergersluis, faciliteren recreanten Mogelijke initiatiefnemer Waterschap Veluwe Kosten € 10.000,-

De Hezenbergersluis is recent opgeknapt, hij kan weer bediend worden om schepen van hoog naar laag te krijgen. De sluis maakt het verleden van het kanaal zichtbaar, er valt veel te zien. Op deze plek worden de recreatieve voorzieningen vervangen en opgewaardeerd om nieuwsgierige recreanten een plek te geven.

zitmogelijkheden voor recreanten


71

27

Voorzieningen Keersluis ‘Het Bastion’

Maatregel aanleggen recreatievoorzieningen: banken, fietsenrek, afvalbak en dergelijke Doel verhogen recreatieve waarde van keersluios Het Bastion Mogelijke initiatiefnemer Waterschap Veluwe Kosten € 18.000,-

Keersluis ‘Het Bastion’ is een imposant bouwwerk. Hier is een prachtig uitzicht over de uiterwaarden van de IJssel. Om het fietsers en wandelaars aantrekkelijk te maken hier bij stil te staan wordt er meubilair geplaatst.

zitmogelijkheden voor recreanten

72



73

Bronnen

Arcadis, Toekomstvisie gemeente Heerde 2025, 2009

Provincie Gelderland, Project ecologische poorten Veluwe, De Hattemerpoort, z.j.

Gemeente Apeldoorn, Het Apeldoorns Kanaal, monumentencommissie, 1990

Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Interne Nota Herziene versie toelichting en kaarten m.b.t. aanwijzing beschermd

Gemeenten Apeldoorn, Epe, Heerde, Voorst, Uitvoerings-

stadsgezicht, 2002

programma LOP van Veluwe tot IJssel, 2009 Route IV B.V. raadgevers voor omgevingsplannen en toerisGemeente Heerde, Vanuit Kans, Creativiteit en Daadkracht,

tische ontwikkelingen, Beleidsplan recreatie en toerisme,

beleidsintenties coalitie periode 2010-2014, 2010

gemeente Hattem, 2003

Grontmij Nederland bv, Apeldoorns Kanaal: Kansrijk Water,

Stichting Apeldoorns Kanaal, Het Apeldoons Kanaal, een

2009

waterweg met toekomst, z.j.

Grontmij, Notitie actualisatie en interviews ontwikkelings-

TNR Advies, Toeristisch Beleidsplan 2007-2011 Gemeente

mogelijkheden Apeldoorns Kanaal, 2008

Heerde, 2007

Grontmij, Ruimtelijke ontwikkelingsplan gemeente Hattem,

Uitgeverij Matrijs, Veluwse beken en sprengen, een uniek

2008

landschap, 2007

Ir. R.R. van der Zee Stichting, De Waterrijke Veluwe, z.j.

Vadesto e.a., Inventarisatie voorzieningen Apeldoorns Kanaal Hattem-Heerde, 2010

Ministerie LNV, gemeente Heerde, gemeente Hattem, Provincie Gelderland, Berghuizer Papierfabriek, notitie Nut en

Vedder, Jan, Het Apeldoorns Kanaal, monument van de plat-

Noodzaak, z.j.

telandsgeschiedenis van de Oost-Veluwe, 2001

Projectorganisatie Veessen-Wapenveld, Agenda Gebiedsont-

Veenenbos en Bosch e.a., Nota Ruimtelijke Kwaliteit Veessen-

wikkeling Veessen-Wapenveld, 2009

Wapenveld, 2008

Provincie Gelderland, Dynamiek en vernieuwing op de

Veenenbos en Bosch landschapsarchitecten, Veessen-Wapen-

Veluwe, 2005

veld, Gebiedsontwikkeling, 2009

Provincie Gelderland, Statennotitie Gelders Debat Apel-

Veluwe, Uitvoeringsprogramma Hattemerpoort, concept mei

doorns Kanaal, 2009

2009, 2009

Provincie Gelderland, Uitvoeringsprogramma Vrijetijdseco-

Veluwe, Hattemerpoort, informatiebijeenkomst 23 september

nomie 2009-2012, 2008

2008, 2008

Provincie Gelderland, Streekplan Gelderland 2005, Samen-

Volkers, Kees, Apeldoorns Kanaal, onderzoek naar een moge-

vatting en kaartenmap, 2005

lijke begrenzing van een eventueel beschermd gezicht, 1996

Provincie Gelderland, Gemeente Heerde, Ontwikkelingsa-

Waterschap Veluwe, Watererfgoedbeleid Waterschap Veluwe

genda Gemeente Heerde, concept, 2009

en Projectvoorstellen, z.j.

Provincie Gelderland, Gemeente Heerde, Bestuursrappor-

Waterschap Veluwe, Naar een robuuste Grift, Raamplan, 2010

tage Ontwikkelingagenda, z.j.

74


Opdrachtgever

Genodigden workshops:

Provincie Gelderland

A. Gerritsen, Rijkswaterstaat

Programma Gelderse Gebiedsontwikkeling

J. van Luttikhuizen, Provincie Gelderland

Hans Takke

J. de Haan, Provincie Gelderland

Postbus 9090

A. Thijssen, Provincie Gelderland

6800 GX Arnhem

M. Mekking, Provincie Gelderland

026 359 83 69

B. Bruggeman, gemeente Heerde

[email protected]

B. Dekker, ondernemersvereniging Heerde J. Nitrauw, Stichting Recreatie Wapenveld

Planteam

M. ter Braak, gemeente Hattem

Harm Veenenbos, veenenbos en bosch

G. Beltman, RGV

Bart Janssen, veenenbos en bosch

L. Slobbe, van der Zeestichting

Lucia van der Lee, veenenbos en bosch

S. Agterbosch, Landschapsbeheer Gelderland

Erik van Essen, Arcadis

R. Scholten, Stichting Apeldoorns Kanaal

Gerrit Morren, Arcadis

B. van der Stoep, VADESTO T. Tunnissen, Dienst Landelijk Gebied

Projectgroep

M. Sier, Zijda Yachting

Hans Takke, Provincie Gelderland

W. Lammertink, Gelders Landschap

Anton Koot, Waterschap Veluwe

J. Hillaert, Veluws Bureau Voor Toerisme, Waterrijke Veluwe

Geertje Martens, Gemeente Hattem

E. Piek, Hengelsportfederatie Oost Nederland

Gerrrit Haas, Gemeente Heerde

E. de Groot, T.I.P. Hattem

Marc Hulshoff, Rijkswaterstaat

J. Koornberg, Waterschap Veluwe T. Jalink, LTO G. Schenkel, LTO J. Tjabringa, Cultuurland Advies D. Joekes, V.L.E.M. Hattem M. Karssing, Rond Uit Hattem

10 november 2010


A. Braakenburg, Vereniging Natuur + Milieu Hattem

75

veenenbosenbosch landschapsarchitecten

Zijpendaalseweg 51 6814 CD Arnhem

t 026 35 15 195 [email protected]

Het kanaal terug in beeld

Recommend Documents