Zorg in Beeld Speciaal

Zorg in Beeld Speciaal Schoolondersteuningsprofiel Voortgezet Speciaal Onderwijs - Groningen - Van Heemskerckschool - Th. Hart de Ruyterschool - Erasmusschool Datum: september 2012

©KPC Groep Mei 2012 AV1.

Inhoud

Mei 2012 AV1.

1 SCHOOLGEGEVENS Naam school/locatie

Het VSO Groningen (cluster 4)

Brinnummer school

Van Heemskerckschool

02YM

Th. Hart de Ruyterschool

14OR

Erasmusschool

19WF

Nummer SWV

Samenwerkingsverband VO 20-01 en VO 20-02

Directeur

Dhr. J.N. (Jan Nico) Teerenstra

Teamleider

-

Adressen locaties

-

Star Numanstraat 52, 9714 JS Groningen (van Heemskerckschool)

-

Metaallaan 255, 9743 BV Groningen (Th. Hart de Ruyterschool)

-

Van Heemskerckstraat 56, 9726 GM Groningen (Erasmusschool)

Adressen dislocaties

-

Verlengde Hereweg 191, 9721 AS Groningen (Wenakker)

-

J.C. Kapteynlaan 13/1, 9714 GL Groningen (Herstart/Op de Rails)

Telefoon

Start Numanstraat:

050 – 3097115

Metaallaan:

050 – 3098833

Van Heemskerckstraat:

050 - 3128740

E-mail

[email protected]

Datum startbijeenkomst

22 maart 2012

Datum interview

7 juni 2012

Datum feedback

28 juni 2012

Geïnterviewde personen

Dhr. J.N. (Jan Nico) Teerenstra, directeur Dhr. H. (Henk) van de Laar, teamleider Mevr. A. (Annemiek) van de Horst, teamleider Mevr. I. (Ina) Klamer, teamleider Mevr. G. (Glenda) van der Zee, gedragsdeskundige Mevr. M. (Marjolijn) Engberts, gedragsdeskundige Mevr. N. (Nynke) Kampens, gedragsdeskundige Dhr. S. (Siebolt) Dijkema, intern begeleider Dhr. J. (Jos) Scherpenisse, leerkracht Dhr. E. (Erik) Nijhof, leerkracht Dhr. B. (Berrit) Warris, leerkracht

Aantal ingevulde vragenlijsten

34

Geraadpleegde documenten

schoolgids 2011-2012 inspectierapport notitie veiligheidsbeleid RENN4 RENN4 strategisch beleidsplan 2007-2011 RENN4 strategisch beleidsplan 2011-2015 Evaluatie implementatie onderwijszorgprofielen VSO

Pagina 3/27 Augustus 2012 AV1.

Notitie werkgroep Sociaal Emotionele Vorming

Contactpersoon KPC Groep

De heer R. (Ruud) van Herp adviseur KPC Groep per 1 juli 2012: Mevrouw drs. H. (Hannelore) Veltman adviseur KPC Groep


2 KORTE BESCHRIJVING VAN DE SCHOOL Het VSOGroningen is een school voor voortgezet speciaal onderwijs, cluster 4, voor leerlingen in de leeftijd van 12 – 18 (20) jaar. De school bestaat formeel uit de volgende drie scholen: -


-

Erasmusschool

-

Van Heemskerckschool

Het VSO Groningen zal op termijn, het streven is 2014, gehuisvest zijn in één gebouw op een nieuwbouwlocatie. De scholen van het VSO Groningen zijn bijzonder neutrale scholen en het bevoegd gezag van de scholen is de stichting RENN4. De stichting RENN4 heeft als missie gekozen: Goed onderwijs, Goede zorg voor ieder kind. Het is de opdracht van RENN4 om gepast onderwijs en daarnaast ondersteuning te bieden die aansluit bij de ontwikkelingsmogelijkheden van leerlingen, zodat zij hun toekomstperspectief kunnen realiseren.

doelgroep Het VSO Groningen geeft onderwijs aan leerlingen met ernstige gedrags en/of psychiatrische problematiek. De school biedt onderwijs aan een brede doelgroep cluster 4 leerlingen, leerlingen met zowel internaliserende als externaliserende gedragsproblematiek. De school wordt door jongeren bezocht waarbij sprake is/ kan zijn van: -

gedrags- en emotionele stoornissen,

-

psychische en psychosomatische stoornissen,

-

specifieke en pervasieve stoornissen,

-

stemmingsstoornissen,

-

problemen m.b.t. het cognitief presteren t.g.v. emotionele blokkades,

-

syndromen gerelateerd aan fysiologische en fysieke factoren,

-

een opvoedingssituatie waar sprake is van een stagnerend opvoedingsproces t.a.v. gezinsrelaties en/ of pedagogische bekwaamheden,

-

bijzondere maatschappelijke omstandigheden.

De leerlingen hebben gemeen dat ze, vaak door verschillende oorzaken, sociaal en emotioneel zijn vastgelopen. Deze jongeren ontwikkelen zich niet als vanzelfsprekend. Vrijwel alle leerlingen hebben te maken met hulpverlenende instantie(s). De cognitieve ontwikkeling van de leerlingen varieert tussen normale intelligentie tot moeilijk lerend. voedingsgebied en instroom Het VSO Groningen maakt straks deel uit van twee samenwerkingsverbanden, te weten VO 20-01 en VO 20-02. De scholen hebben een regionale functie, de leerlingen komen zowel uit de stad Groningen als uit de provincie. Er is overlap/grensverkeer met samenwerkingsverbanden VO in Friesland/Drenthe. De instroom van leerlingen is vooral uit het speciaal onderwijs, het speciaal basisonderwijs, maar ook zij-instromers uit het praktijkonderwijs en het VMBO onderwijs. Tenslotte is er nog een categorie leerlingen die instroomt via een (semi)residentiële instelling, na afloop van de behandeling.


.

2.2 Onderwijsconcept van de school Het VSO Groningen vindt het belangrijk om: -

Leerlingen het plezier in het naar school gaan (terug) te geven en geloof in eigen kunnen te bevorderen.

-

Leerlingen inzicht te geven in de eigen mogelijkheden en onmogelijkheden.

-

Leerlingen zich maximaal te laten ontwikkelen op cognitief gebied.

-

Leerlingen te ondersteunen bij het maken van een verantwoorde beroepskeuze en een goede start geven in het arbeidsproces.

-

Leerlingen te ondersteunen en begeleiden naar een passende vervolg- c.q. beroepsopleiding.

Het VSO Groningen beschouwt het speciaal onderwijs als schakelonderwijs. Vanaf het moment dat de leerlingen binnenkomen wordt bekeken welke school/instelling/bedrijf de volgende schakel kan zijn in de ontwikkeling van de leerlingen. Naast het lesprogramma richten de scholen zich op beïnvloeding van het gedrag van de leerlingen, zodat hun scholings- en maatschappelijke kansen toenemen. onderwijszorgprofielen Bij de indeling van de groepen staat niet de gedragsbeperking van de leerling voorop, maar de (cognitieve) ontwikkelingsmogelijkheden. Er zijn drie onderwijszorgprofielen te onderscheiden voor de leerlingen in het speciaal onderwijs die vooral samenhangen met hun mogelijkheden tot leren. RENN4 heeft de volgende onderwijszorgprofielen geformuleerd voor zowel SO als VSO: profiel 1 : de leerling heeft weinig tot geen beperkingen bij het leren ; profiel 2 : voor leerlingen met enige onderwijsachterstand en beperking bij het leren; profiel 3 : voor leerlingen met grote onderwijsachterstanden. Deze onderwijszorgprofielen op VSO Groningen zijn gekoppeld aan drie uitstroomprofielen: profiel 1: uitstroomperspectief regulier voortgezet onderwijs en secundair beroepsonderwijs (vmbo, havo/vwo, mbo niveau 3 en 4). profiel 2:

vmbo (met lwoo), mbo niveau 1 en 2.

profiel 3: praktijkonderwijs, cluster 3 onderwijs, (beschermd) werk. De drie locaties van VSO Groningen bieden de volgende onderwijszorgprofielen aan: -


OZP 1 en OZP 2 (leerjaren 1 en 2)

-

Erasmusschool

OZP 2 leerjaren 3, 4 en 5 en

-

de Van Heemskerckschool

OZP 3

Het VSO Groningen heeft onder- en bovenbouwgroepen: Onderbouw groepen 12 tot 14 jaar De leerlingen zitten in een groep met een vaste groepsleerkracht/mentor. Deze leerkracht geeft alle basisvakken. De vakken die standaard aan alle leerlingen worden aangeboden zijn Nederlands, Engels, wiskunde, aardrijkskunde,Geschiedenis, Biologie, Economie en Maatschappijleer. Een tweede onderdeel van het onderwijsaanbod bestaat uit het vakonderwijs, zoals handvaardigheid, techniek, verzorging, groen en gymnastiek. Daarnaast krijgen de leerlingen les in sociale vaardigheden. In deze onderbouwgroepen wordt veel aandacht besteed aan het realiseren van een affectief en effectief onderwijs- en leefklimaat, waarbij de leerling zich zo goed mogelijk kan ontwikkelen. Dit klimaat sluit zoveel mogelijk aan bij de ondersteuningsvraag (didactisch, pedagogisch en Pagina 6/27

sociaal-emotioneel) van de leerlingen.

Augustus 2012 AV1.

Bovenbouw groepen 14 tot 18 jaar

Het onderwijsprogramma in de bovenbouw is gevarieerder, mede afhankelijk van het profiel van de leerlingen en dus zijn/haar toekomstmogelijkheden. De theorievakken worden qua niveau en hoeveelheid tijd aangepast aan het profiel van de leerling. Voor onderwijszorgprofiel 1 blijven de zaakvakken primair ook in de bovenbouw. Voor leerlingen in OZP 2 wordt een start gemaakt met de aansluiting naar bijvoorbeeld een ROC-opleiding (niveau 1 of 2). Er zitten ook leerlingen in de bovenbouw die geen zicht hebben op een opleiding of zelfstandig werk, leerlingen in OZP 3. Voor deze leerlingen is het streven dat ze voldoende basale kennis en vaardigheden ontwikkelen om in een beschermde woonomgeving en/of werkplek te kunnen functioneren. In algemene zin wordt in de bovenbouw meer aandacht besteed aan praktische vaardigheden, gecombineerd met sociale vaardigheden en zelfredzaamheid. En leerlingen worden voorbereid op stagetrajecten, rekening houdend met hun mogelijkheden en motivatie. Stages Het VSO Groningen organiseert interne- en externe stages. De interne stages zijn gericht op houtbewerking, administratief werk, groen- en/of dierverzorging, conciërgetaken, koken en kleine klussen. Leerlingen krijgen de kans om arbeidsethiek en praktische werkvaardigheden te oefenen en zich op een vakgebied te oriënteren. De externe stages zijn bedoeld voor leerlingen om zich te oriënteren op de arbeidsmarkt en de dagelijkse arbeidspraktijk aan den lijve te ondervinden. De werkzaamheden en leerdoelen worden altijd contractueel vastgelegd. Er worden regelmatig evaluatiemomenten ingebouwd, bedoelt om de stagedoelen te evalueren en nieuwe doelen te formuleren. Diploma's & Certificering Voor leerlingen die op vmbo-tl of havo/vwo-niveau eindexamen willen doen is er de mogelijkheid om voor één of meer vakken staatsexamen te doen. Voor leerlingen die niet op tl-niveau werken bestaat de mogelijkheid tot het behalen van IVIO certificaten. Het IVIO is een volledig door het Ministerie van Onderwijs erkend bureau. Het uitstroomperspectief van de leerling bepaalt op welk niveau een IVIO-certificaat wordt behaald. Voor profiel 2 en 3 leerlingen bestaat er tevens de mogelijkheid tot het behalen van vakcertificaten als het brommercertificaat en branchecertificaten via KPC Groep-SVA cursussen. Alle examens worden, indien mogelijk, op een locatie van het VSO Groningen afgenomen in een voor de leerling vertrouwde omgeving.

Dislocaties Wenakker (intern onderwijs) Het VSO Groningen verzorgt het (deeltijd) onderwijs voor leerlingen die zijn opgenomen in of in behandeling zijn bij de Accare-kliniek ‘Wenakker’. Regelmatig vindt multidisciplinair overleg plaats met de behandelaars van de kliniek, om ervoor te zorgen dat behandeling en onderwijs zoveel mogelijk op elkaar aansluiten (één kind, één plan). Zodra de behandeling is beëindigd keren de leerlingen in princiep terug naar de school van herkomst. Indien dat niet haalbaar is wordt in overleg met de behandelaar en de ouders gezocht naar een andere school, dat kan ook één van de drie locaties van VSO Groningen zijn. De leerlingen staan alleen voor de duur van de behandeling binnen Accare tijdelijk bij het VSO Groningen ingeschreven middels plaatsbekostiging en hebben geen CvI-indicatie voor cluster 4. Herstart / Op de Rails Het VSO Groningen verzorgt tevens onderwijs aan leerlingen die worden geplaatst binnen de Pagina 7/27 Augustus 2012 AV1.

projecten Herstart en Op de Rails: -

Herstart voor leerlingen die gedurende langere tijd (minimaal vier weken) geen onderwijs hebben gevolgd en via het Herstart traject weer worden toegeleid naar het (reguliere)

onderwijs. Het Herstart traject duurt ongeveer dertien weken. -

Het project Op de Rails is voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen die geen cluster 4 indicatie hebben. Het traject duurt ongeveer één schooljaar. Ook de leerlingen van Op de Rails worden toegeleid naar het regulier onderwijs, bij voorkeur de school van herkomst.

2.3 Leerlingpopulatie Het VSO Groningen heeft op peildatum 01-10-2011 151 leerlingen. In vergelijking met voorgaande jaren zijn er in het schooljaar 2011-2012 meer aanmeldingen voor OZP 1. Dit pleit voor meer tussentijdse schakelmomenten in de onderbouw van het VSO naar het regulier VO onderwijs, rekening houdend met de diverse PTA ’s van het regulier voortgezet onderwijs. De leerlingen zijn als volgt ingedeeld in de drie onderwijszorgprofielen. 2011-2012

uitstroomperspectief

n. leerlingen

%

01-10-2011 Vervolgonderwijs

OZP 1 IQ: > 90 Leerachterstand: < 1 jaar

VWO HAVO

2

VMBO GL en TL

1

MBO niveau 4

6

MBO niveau 2-3

22

21%

Diploma /Arbeidsmarkt

OZP 2 IQ: 80-90 Leerachterstand: 1-2 jaar

VMBO BB en KB

1

MBO niveau 1-2

51 37%

Praktijkonderwijs Arbeid

6

Arbeidsmarkt/dagbesteding

OZP 3 IQ: < 80 Leerachterstand: > 2 jaar

Praktijkonderwijs

3

Arbeidstoeleiding

14

MBO niveau 1 Arbeid (beschermd)

38

REA College (UWV)

3

Intern VSO

1

Anders / nog niet bekend

3

totaal

151

VSO Groningen (totaal)

2.4 Uitstroomgegevens Uitstroom

2008-2009

2009-2010

2010-2011

HAVO

6

1

4

VMBO GL en TL

2

MBO niveau 4

6

aantal leerlingen VWO


MBO niveau 2-3

1 9

5

42%

100

VMBO BB en KB

8

7

3

MBO niveau 1-2

44

34

43

MBO niveau AKA

13

10

4

Arbeid

3

2

6

3

3

8

VSO cluster 4

16

18

63

VSO cluster 3

2

2

Anders

23

21

24

totaal

126

107

162

Praktijkonderwijs 1

VSO cluster 2 2

1

VSO Groningen (totaal)

Het merendeel van de leerlingen gaat naar het vervolgonderwijs. De leerlingen die naar een andere VSO cluster 4 school gaan zijn vooral leerlingen die binnen de drie VSO locaties naar een ander onderwijszorgprofiel overstappen en in dit geval naar een andere VSO school in Groningen.


1 2

2010/2011 interne verschuiving o.a. Wajong, gesloten/semi-gesloten setting, dagbesteding

3 KWALITEIT VAN HET ONDERWIJS 3.1 Basiskwaliteit van het onderwijs Uit de meest recente rapportages van de onderwijsinspectie blijkt dat inspectie aan alle drie de locaties van het VSO Groningen een basisarrangement heeft toegekend: -Erasmusschool, rapportage d.d. 29-09-2011 -Th. Hart De Ruyterschool, rapportage d.d. 15-09-2009 -Van Heemskerckschool, rapportage d.d. 29-09-2011 3.2 Kwaliteitsafspraken RENN4 Het bestuur van RENN4 heeft in haar strategisch beleidsplan 2011-2015 de ambitie uitgesproken dat uiterlijk in 2015 op alle Renn4 scholen het traject naar HKZ certificering als onderdeel van het totale kwaliteitszorg-managementsysteem van Renn4 is gerealiseerd. De landelijk ontwikkelde ‘Kwaliteitsnorm Speciaal Onderwijs’, waar ook Renn4 een bijdrage aan heeft geleverd vormt hierbij het kader. Het Centrum voor Kwaliteit en Management in Zorgsector (CKMZ) geeft de kwaliteitscertificaten af. Centraal staat het primaire proces en het kwaliteitsdenken aan de hand van de Demingcirkel of de PDCA-cyclus. VSO Groningen zal schooljaar 2012-2013 een start maken met dit specifieke kwaliteitstraject.


4 ONDERWIJSARRANGEMENTEN Zoals de overige scholen van RENN4 werkt ook deze school vanuit de visie CAREBAGS. Hieronder staat beschreven op welke wijze de school deze visie concretiseert. CARE staat voor: Competentie, Autonomie, Relatie en Engagement. Dit zijn vier psychologische basisbehoeften waaraan een pedagogisch klimaat tegemoet moet komen om de ontwikkeling van leerlingen te kunnen ondersteunen. BAGS staat voor: Beschermende factoren, Adaptief onderwijs, Gedragsverandering en Systematisch (samen-)werken en deze factoren kenmerken het onderwijskundige klimaat. De BAGS vormen de instrumenten die de school inzet om de CARE-aspecten bij de leerling te versterken. 4.1 CARE – beginsituatie bij instroom Om leerlingen verantwoord in één van de onderwijszorgprofielen te plaatsen, is een goed integraal beeld van de leerling belangrijk. De ondersteuningsbehoefte van de leerling wordt in termen van CARE in kaart gebracht op de locaties van VSO Groningen. Dit gebeurt aan de hand van het intake-gesprek met ouders en leerling en de gegevens uit het dossier. De eerste weken is ook de leraar veel in gesprek met de leerling over wat hij/zij kan, leuk vindt, goed in is en nodig heeft aan ondersteuning en aandacht. Ook op de dislocaties worden de leerlingen voor wat het onderwijs betreft in kaart gebracht aan de hand van diezelfde begrippen CARE. 4.2 Pedagogisch klimaat om tegemoet te komen aan CARE van leerlingen Bij de inrichting van het pedagogisch klimaat zijn rust en veiligheid van groot belang. Twee andere belangrijke pijlers van het pedagogisch klimaat zijn: - Het gericht ontwikkelen van de sociale competentie van de leerlingen - Leerlingen zoveel mogelijk positieve ervaringen te laten opdoen, de leerling (weer) zelfvertrouwen geven Het orthopedagogisch handelen van de leerkrachten beïnvloedt de veilige en ondersteunende leeromgeving op een gunstige manier en ondersteunt het leren van de leerlingen. Leerlingen spelen een actieve en zelfstandige rol binnen de onderwijsactiviteiten. Leerlingen kunnen en durven te werken op hun eigen niveau. De school heeft een aantal omgangsregels en schoolregels geformuleerd. Deze regels zijn zichtbaar in de school en staan in de schoolgids beschreven. Deze regels gelden voor de leraren en de leerlingen. In het kader van het (sociale) veiligheidsbeleid hanteert de school de volgende regels/programma’s en afspraken:

Veilig schoolklimaat,

De school heeft een aantal afspraken gemaakt in het kader

sociale veiligheid

van het veiligheidsbeleid: -

het veiligheidsbeleid is opgenomen in het schoolplan

-

er is een contactpersoon veiligheidsbeleid

-

overtredingen van de basisregels worden geregistreerd in het leerlingvolgsysteem

-

(ernstig) strafbare feiten worden gemeld bij de contactpersoon van de politie


-

de school spant zich in om het verwijderen van leerlingen te voorkomen, o.a. door het vroegtijdig inschakelen van de leerplichtambtenaar

-

alle leerkrachten zijn getraind in het signaleren van seksueel misbruik en grensoverschrijdend gedrag

-

de school heeft voor agressie, seksueel misbruik en grensoverschrijdend gedrag een aandachtsfunctionaris aangesteld (taak van één van de leerkrachten)

-

op de school wordt een agressie protocol gehanteerd en dit protocol wordt door de ouders bij het intake-gesprek ondertekend.

-

er is een pestprotocol op school

-

Er is een intensieve samenwerking met ketenpartners (jeugdagenten, leerplichtambtenaar, schoolarts en jeugdzorg) alsmede met ouders om tijdig te signaleren en zonodig gepaste actie te ondernemen

-

De school hanteert de ABC-methodiek (zie 4.5 gedragsverandering)

-

De locatie Th. Hart de Ruyterschool heeft tevens een 24uurs camerabeveiliging.

4.3 B = Beschermende factoren

Beschermende factoren

Er wordt door school actief geacteerd op het inzichtelijk krijgen van de beschermende factoren door de eigen waarneming te verbinden met de waarneming van ouders/instanties/ketenpartners. De beschermende factoren worden ingezet bij de uitvoering van het individuele handelingsplan, waarbij de leerling actief wordt betrokken. Dit betekent dat de inzet van beschermende factoren vorm wordt gegeven op: Organisatieniveau -

Indelen van leerlingen op onderwijszorgprofiel

-

Inzetten schoolmaatschappelijk werk

-

Inrichting leer-/werkomgeving

Professioneel niveau -

Communicatie van medewerkers naar derden

Leerling-niveau -


Specifiek op onderwijsbehoefte van de leerling

4.4 A = Adaptief onderwijs

Adaptief onderwijs

Leerlingen worden in een onderwijszorgprofiel geplaatst op basis van hun IQ, leerniveau en leeftijd. Leerlingen kunnen afhankelijk van hun leerprestaties overstappen naar een ander onderwijszorgprofiel. De CvB neemt een besluit tot overstap naar een ander OZP op basis van nieuwe observatie- of onderzoeksgegevens. In het geval van het VSO Groningen betekent een overstap naar een ander OZP nu nog in bijna alle gevallen een wisseling van locatie. Het onderwijsaanbod is per onderwijszorgprofiel en per leerjaar uitgeschreven en in een jaarplanning vastgelegd. In het onderwijsprogramma wordt gewerkt met kleine haalbare stappen (didactisch en pedagogisch) en zowel voor de ouders als de leerling is het tijdpad voor een mogelijk schakelmoment duidelijk. Binnen de locaties van VSO Groningen wordt het directe instructiemodel (DIM) gehanteerd. Binnen VSO Groningen worden praktijkvakken aangeboden aan alle leerlingen. Tevens heeft VSO Groningen een stagebureau, van waaruit vorm en inhoud wordt gegeven aan het stageaanbod.

Aandacht en tijd

Elke klas bestaat uit ongeveer 13 leerlingen en heeft een eigen groepsleerkracht/mentor die alle hoofdvakken geeft. De mentor werkt samen met een aantal medewerkers uit het multidisciplinaire team zoals de leerkrachtondersteuner en de vakleerkracht. Indirecte ondersteuning van de mentor geschiedt door de leden van de Commissie voor de Begeleiding (CvB), bestaande uit gedragsdeskundige, interne begeleider, schoolmaatschappelijk werker, teamleider en schoolarts.

Onderwijsmaterialen

Voor de leerlingen in OZP 1 en 2 worden de methoden uit het reguliere VO gebruikt (VMBO/HAVO/VWO). Voor de leerlingen in OZP 3 werkt de school met de methodes Promotie en Deviant aangevuld vanuit de CED leerlijn arbeidstoeleiding,


Binnen VSO Groningen wordt een pilot gedraaid met de methode Breingeheim, waarmee vorm wordt gegeven aan het ‘leren leren’.

Binnen VSO Groningen worden de praktijkvakken aangeboden binnen goed geoutilleerde vaklokalen koken en techniek (hout- en metaalbewerking).

4.5 G = Gedragsverandering

Gedragsverandering

Les in sociale vaardigheden wordt gegeven uit een door de school zelf ontwikkelde SOVA map. Sociaal emotionele ontwikkeling staat vast op het rooster voor alle leerlingen. SWITCH en Time-out Als een leerling zich agressief gedraagt, worden er door de school maatregelen genomen. Deze kunnen variëren van korte tijd uit het lokaal verwijderd worden met nabespreking met de leerling (volgens de SWITCH-methode) tot een schorsing voor bepaalde tijd of, in het uiterste geval, tot verwijdering. ABC-methodiek Alle medewerkers zijn geschoold in het omgaan met agressie. Dit gaat volgens het ABC-model (Agressievisie Beroepshouding Communicatie) en het bijhorende protocol. Hierin staat, stapsgewijs, de procedure die moet worden gevolgd als er sprake van agressie is.


4.6 S = Systematisch (samen)werken

Systematisch (samen)werken

Het systematisch werken krijgt op deze school vorm door het werken met handelingsplannen voor elke leerling en de wijze waarop het onderwijsaanbod is ingedeeld in drie profielen. De leerlingen zijn op de hoogte van hun individuele leerdoelen. Ze houden ook zelf hun eigen ontwikkeling bij in een portfolio. In een leerlingenjournaal worden de dagelijkse ontwikkelingen rondom de leerlingen bijgehouden door de mentor. Het eerste handelingsplan (HP) wordt uitgewerkt door de leden van de CvB. Dit HP beschrijft zowel het gedrag als de leerontwikkeling in doelen voor de komende periode. Na vaststelling in de CvB wordt dit handelingsplan met ouders en leerling besproken waarna het, na akkoord, ondertekend wordt. Eventuele specifieke handelingsplannen voor interne en/of externe (hulpverlenings)trajecten maken onderdeel uit van het HP. Op deze manier houdt de school zicht op de samenhang tussen onderwijs en zorg. Tweemaal per jaar wordt het handelingsplan geëvalueerd met de ouders. En tussentijds worden ouders en leerlingen op de hoogte gebracht van de (leer)vorderingen. Door observatie van leerlingen, de beoordeling van eigen gemaakt werk van leerlingen en door het afnemen van toetsen heeft het schoolteam inzicht in de vorderingen van de leerlingen. De school gebruikt zowel methode- gebonden toetsen als de CITO toetsen voor het VO. (VAS). De toetsmomenten worden structureel gepland in het schooljaar. De ontwikkeling van leerlingen houden de leraren bij in het MLS (Maatwerk Leerling volg Systeem).Vanuit het MLS wordt het werken met groepsplannen de komende periode in gang gezet. Voor de vakoverstijgende vakken sociaal- emotionele ontwikkeling en “leren leren” wordt de CLLEO gebruikt. Dit systeem geeft een analyse van leer- en omgangsgedrag en geeft input voor (eventuele) aanpassing van het handelingsplan.


4.7 S = (Systematisch) samenwerken

(Systematisch) samenwerken

Ouders Vanuit het principe ‘samen bereiken we meer’ werkt de school met ouders aan de gezamenlijke opdracht de leerling voor te bereiden op en te begeleiden naar volwassenheid. De school realiseert dit door o.a. -contactmomenten (informatieavonden, huisbezoeken, oudergesprekken twee maal per jaar en schooladviesgesprekken) -telefonische contacten met voor snelle terugkoppeling als dat nodig is -regelmatig nieuwsbulletin VSO Groningen -de oudergeleding van de medezeggenschapsraad Verder zijn er algemene informatieavonden samen met bijvoorbeeld VNN (Verslavingszorg Noord Nederland) of de scholen (VO/MBO) waar leerlingen naar schakelen. Op de “Wennaker” vinden met regelmaat gezinsgesprekken plaats samen met de behandelaars van Accare. Dat gebeurt in ieder geval bij schakelmomenten, zoals de overstap naar een reguliere/speciale school en bijvoorbeeld bij een aanvraag voor de Wajong. ZORG VOOR JEUGD GRONINGEN Hulpverlenende instellingen en alle gemeenten in de provincie Groningen werken vanaf 2010 met een nieuw digitaal systeem: Zorg voor Jeugd Groningen. Het is een hulpmiddel om snel hulp op gang te brengen voor kind of gezin en hulpverlening goed op elkaar af te stemmen. RENN4 heeft zich gecommitteerd aan dit systeem. Als de school een zorgmelding doet bij Zorg voor Jeugd Groningen worden de ouders/verzorgers hiervan op de hoogte gebracht. Samenwerking De school is zeer tevreden over de samenwerking met de wijkagenten en leerplicht die in preventieve en curatieve zin goed werk doen. Wanneer er sprake is van verbaal– en/of agressief gedrag jegens leerkrachten en/of medeleerlingen zal, waar nodig, de politie worden ingeschakeld. Locatiegebonden zijn er verschillen in de samenwerking met Accare (kinder- en jeugdpsychiatrie), jeugdzorg en Portalis (Jeugdinrichting).


4.8 Huisvesting en gebouw In de beschrijving van het model CAREBAGS is door RENN4 toegevoegd dat de huisvesting (schoolgebouw, plein) randvoorwaarden vervullen voor het onderwijs. Gezien de huidige staat van de huisvesting worden op dit moment de voorbereidingen getroffen om tot een nieuwbouw te komen in 2014.


5 INTERNE EN EXTERNE SAMENWERKING 5.1 Interne samenwerking en zorgstructuur Op het VSO Groningen is een Commissie voor de Begeleiding (CvB) aanwezig en een Multidisciplinair Team. De CvB bestaat uit de teamleiders, orthopedagogen, intern begeleiders, maatschappelijk werkers en de schoolarts. De commissie heeft o.a. de volgende taken: -

Het verrichten van intakegesprekken;

-

Het opstellen van het eerste handelingsplan;

-

Het volgen, sturen en begeleiden van de voortgang van de individuele leerlingtrajecten;

-

Het verrichten van facultatieve onderzoeken die nodig zijn in verband met de beantwoording van specifieke hulpvragen.

Het CvB speelt ook een nadrukkelijke rol als er (extra) huisbezoeken nodig zijn en indien gewenst wordt de schoolmaatschappelijk werker ingezet. Multidisciplinair Team Elke leerling wordt twee keer per jaar tussentijds besproken in een team van mensen van verschillende vakdisciplines. Dit multidisciplinaire team bestaat uit de teamleider, leerkracht(en), leerkrachtondersteuner,schoolmaatschappelijk werkende, intern begeleider en gedragsdeskundige. Iedereen die met de leerling heeft gewerkt, levert informatie aan. In dit overleg wordt vooral gekeken of de vorderingen van de leerling (leren en gedrag) in lijn zijn met de doelen uit het HP. De groepsleerkracht zal in eerste instantie de leerling onderwijs(ondersteuning) bieden en de ouder(s)/verzorger(s) hierin betrekken. Soms is het nodig dat een leerling extra aandacht en/of begeleiding krijgt. Wanneer de groepsleerkracht handelingsverlegen is volgt bespreking in het CvB of indien uitgebreider noodzakelijk is consultatieve leerlingbegeleiding. Dit wil zeggen dat er een uitgebreide bespreking volgt met IB, GD, mentor evt. aangevuld met andere deskundigen.

CvB+ Als de school handelingsverlegen is, kan het CvB een leerling inbrengen voor het CvB+. Dit overleg vindt structureel plaats. Naast vertegenwoordigers van de CvB zijn de volgende organisaties aanwezig om over de leerlingen te praten en informatie uit te wisselen: GGD, Accare, politie, leerplichtambtenaar, GGZ, Jeugdzorg Groningen en contactpersoon MEE Groningen en UWV (telefonische consultatie). Alle organisaties zullen hun kennis en ervaring gebruiken om de leerlingen passende ondersteuning te bieden.


5.2 Externe samenwerking ketenpartners ketenpartners

Op afroep

Regelmatig

beschikbaar er

th

ACCARE, GGZ

X

X

VNN Verslavingszorg N-Ned.

X

X

vh

Convenant 1 kind 1 plan

er

th

vh

er

X

X

Landelijk Provinciaal

Lentix Jonx (GGZ-jeugd)

X

Zorg voor Jeugd Groningen Drivers’ Dale (mentoren) Regionaal

X X

X

X

SWV VO 20-01 en 20-02

X

Cluster 1

X

Cluster 2

X

Cluster 3

Gemeentelijk

X

X

X

OPDC

X

X

X

Rebound

X

X

X

Herstart

X

X

X

Op de Rails

X

X

X

BJZ

Bureau Jeugdzorg

X

X

AJL Leger des Heils / B6T

X

Elker

X

Yorneo

X

Ambiq

X X

X

X

X

X

MEE GGD

X*

X X

SMW / MJD

X

X*

FJP (= Accare ?) CJG

X

X X

X

X

X

Schoolarts /bij CvB bespreking Leerplicht

X

Politie/ Jeugdagent

X

X X

X

Wijk/buurt

wijkagent

X

Overige

Community Support

X

William Schrikker Stichting

X

X

Radar

X* X

Molendrift

X

Cult. Maatsch. Zorgbureau

X

10 voor toekomst

X

Noordermaat

X

FJP (overleg behandelaars)

X

X

er (Erasmusschool) th (Th Hart de Ruyterschool) vh (Van Heemskerckschool) *Overleg met voogden


X

th

vh

6 EXPERTISE 6.1 Aanwezige expertise naast leerkracht/mentor Functionarissen en

Taken zijn o.a.

expertises Intern Begeleider

Gedragsdeskundige

-

inrichten van leerlijnen in de verschillende OZP’s

-

ondersteuning en begeleiding teamleden

-

coördinerende taak bij specifieke hulpvragen

-

organiseren van halfjaarlijkse evaluatiebesprekingen

-

verbonden aan multidisciplinaire team

-

leerlingen begeleiden door middel van dossieranalyses, psychologisch onderzoek, vertalen van diagnostiek in orthopedagogisch en didactisch handelen

-

inhoudelijke bijdrage aan scholing en professionalisering

-

afnemen van diagnostische toetsen

-

leerkrachten ondersteunen bij uitvoeren HP

Schoolmaatschappelijk

-

coördinatie en begeleiding individuele zorgtrajecten

werker

-

zorgdragen voor afstemming tussen school, thuis en indien gewenst ook met zorginstellingen

Stagecoördinator

School video interactie

-

verwijzen van ouders naar externe instanties

-

interne en externe stages: oriënterend en beroepsgericht

-

intensieve begeleiding in samenwerking met groepsleerkracht

-

leraren ondersteunen bij hun onderwijstaak bij vragen op het

begeleider

Vaktherapeut

gebied van:

-

o

leerlingenzorg

o

onderwijsvernieuwing

consultatie, screening, observatie, themagroepen en sociale vaardigheidsprogramma’s binnen de groepen

-

ondersteuning van leerlingen, gericht op inzicht in eigen functioneren ook in relatie met de omgeving

Het personeel van het VSO Groningen heeft veel kennis en expertise op het gebied van onderwijs aan leerlingen met ernstige gedragsproblemen. Niet alleen door het volgen van een opleiding/cursus, maar ook door opgebouwde ervaringsdeskundigheid. Op de school is (gecertificeerde) expertise aanwezig op de volgende deelterreinen: -

Alle (nieuwe) leraren hebben de interne basiscursus speciaal onderwijs/psychopathologie van RENN4 gevolgd.

-

Alle medewerkers hebben de ABC training gevolgd en zijn hierin gecertificeerd.

-

Alle medewerkers hebben de training Seksueel Misbruik & Grensoverschrijdend Gedrag gevolgd.


-

Diverse leerkrachten hebben een Master SEN opleiding afgerond

-

Eén Interne Begeleider is gecertificeerd SVIB begeleider

6.2 Expertiseontwikkeling De volgende ontwikkelingen wil het team komend schooljaar oppakken: -

Doorontwikkelen/uitbreiden van leerlijnen vakonderwijs; handvaardigheid, techniek, verzorging, gymnastiek en ICT

-

doorontwikkeling van de leerlijn arbeidstoeleiding

-

consultatieve leerling begeleiding door Interne Begeleider/Gedragsdeskundige verder implementeren en borgen.


7 GRENZEN EN AMBITIE 7.1 Huidige situatie en grenzen Bij verwijzingsprocedures gaat het vooral om extreem gedrag met een impact op het kunnen waarborgen van de veiligheid van de leerling en/of de kring er omheen. Dit extreme gedrag is dan herhaaldelijk grensoverschrijdend en begrenst de school in capaciteit en aandacht. Een duidelijke grens is ook een IQ beneden de 60. Voor deze leerlingen is het VSO Groningen geen passend onderwijs. Hetzelfde geldt voor leerlingen die niet kunnen functioneren in groepsgericht onderwijs en teveel afhankelijk zijn van 1 op 1 aandacht.

7.2 Ambitie intern Er wordt gewerkt aan een gezamenlijke structuur en uniforme werkwijze. Binnen VSO Groningen is een leerlijn sociaal-emotionele vorming ontwikkeld. Deze bestaat uit vier thema’s: leren leren, leren taken uitvoeren, leren functioneren in sociale situaties en ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief. De leeropbrengsten worden op drie manieren vastgesteld: gebruik van de monitorlijsten behorende bij de module, afname van de CLEOO en het persoonlijk ontwikkelingsportfolio van de leerling.

AKA traject In samenwerking met de Bolster (school voor praktijkonderwijs) en het Alfa College (ROC) is gestart met een traject waarbij leerlingen zich op de Bolster en Renn4 voorbereiden op het examen AKA op het Alfa College. De leerlingen volgen een dag theorie op de Renn4 school en een dag praktijk en praktijktheorie op de Bolster. Daarnaast hebben ze drie dagen per week stage. Gedurende het jaar worden de leerlingen gevolgd om te zien in hoeverre ze voldoen aan voorwaarden van het vervolgonderwijs en kan een en ander worden bijgestuurd. Het gaat in dit geval om een opleiding richting motorvoertuigen.

7.3 Ambitie extern, samenwerkingsverband Passend onderwijs Het VSO Groningen maakt straks deel uit van twee samenwerkingsverbanden: VO 20-01 (Groningen stad) en VO 20-02 (Groningen Ommeland). Er vinden gesprekken plaats met het reguliere onderwijs in de samenwerkingsverbanden over de specifieke deskundigheid van het speciaal onderwijs en de wijze waarop de samenwerking en afstemming verder gestalte kan krijgen. Gesproken wordt o..a over de inzet van de deskundigheid van CvB-leden en het uitvoeren van observaties. Ook de invulling en inzet van het VSO Groningen bij de tussenvoorzieningen zoals Herstart, Rebound en Op de Rails is onderwerp van gesprek. Daarnaast heeft VSO Groningen de ambitie de samenwerking met externe zorgpartners verder te verstevigen.


8 BIJLAGE SCAN HANDELINGSGERICHT WERKEN 8.1 Competentiescan voor HGW

Competentiescan handelingsgericht werken (Sontag,L., Clijsen, A. KPC Groep, 2012).

Deel 1 Het systematisch volgen Deel 2 Het signaleren van leerlingen Deel 3 Het benoemen van de onderwijsbehoeften Deel 4 Het clusteren van leerlingen Deel 5 Het doelgericht plannen Deel 6 Het realiseren en evalueren Deel 7 Samenwerken

Allen 3,2 3,2 3,1 2,9 1,7 2,5 3,0

De competentiescan ‘Handelingsgericht werken’ is als digitale vragenlijst ingevuld door 34 respondenten van de verschillende locaties van VSO Groningen. De scan geeft een beeld van de stappen van de cyclus handelingsgericht (samen)werken. De opvallende lage score bij ‘het doelgericht plannen’ heeft te maken met het gegeven dat de school (nog) niet met groepsplannen werkt (lage score werkt door in 7 van de 11 items). Een vergelijkbare verklaring geldt voor de relatief lage score bij ‘het realiseren en evalueren’. Daar wordt ook gevraagd naar het werken met groepsplannen en daar geldt een lage score van 4 van de 12 items. Bij de terugkoppeling met het team over de uitkomst van de scan handelingsgericht werken zijn de volgende aandachtspunten geformuleerd:


1 Het systematisch volgen

-

hoge en homogene score bij item “observeren van leerlinggedrag en interactie” (3.8)

-

het item systematisch analyseren van opbrengsten heeft een gemiddeld lagere score (2.5)

2 Het signaleren van

-

leerlingen die extra

zowel het kennis hebben van als signaleren van belemmeringen in de sociaal emotionele ontwikkeling van

aandacht nodig hebben

leerlingen scoren vrij homogeen hoog (beide 3.6) -

lagere score (2.5) is zichtbaar bij het hanteren van vaste ijkpunten bij het signaleren van een leerachterstand c.q. leervoorsprong

3 Het benoemen van de

-

onderwijsbehoeften van de leerlingen

er wordt nauwelijks gebruik gemaakt van groepsoverzichten (2.0)

-

het kiezen van een geschikte pedagogische aanpak om gewenst gedrag te stimuleren scoort hoog (3.6)

-

Een hoge score (3.5) bij het stellen van concrete en meetbare doelen

4 Het clusteren van

-

leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften

Een hoge score bij het afstemmen van pedagogische aanpak en communicatie af op de onderwijswijsbehoeften van de leerlingen (3.6)

-

De items “groeperen van leerlingen die verlengde instructie dan wel extra uitdaging/verdieping nodig hebben” geven een opmerkelijk lagere score (beide 2.2)

5 Het doelgericht plannen

-

van een aanbod

het doelgericht opstellen van een plan om aan de specifieke onderwijsbehoefte van leerlingen tegemoet te komen scoort 3.1. Daarbij worden de leerlingen betrokken (3.2)

-

uit de antwoorden blijkt dat de school (nog) niet met groepsplannen werkt, er is een relatief lagere score (2.1) voor de bereidheid tot het werken met en het nut van een groepsplan.

6. Het realiseren en

-

evalueren van het plan

Er wordt ruimte geboden aan leerlingen om hun eigen leerproces vorm te geven (3.4)

-

Het ‘erin slagen om tijdens de les aan subgroepje(s) leerlingen een specifieke instructie te geven scoort iets boven het gemiddelde (Geen score

7. Samenwerken

-

de leraren stemmen systematisch hun aanbod en aanpak af met collega’s scoort relatief laag (2.7)

-

Er is een vrij homogene hogere score (3.5) bij het vragen van ondersteuning als men niet aan de specifieke onderwijsbehoeften van een leerling tegemoet kan komen


Locatie: Th. Hart de Ruyterschool

2011-2012

Uitstroomperspectief

n. leerlingen

%


OZP 1 IQ: > 90 Leerachterstand: < 1 jaar

VWO HAVO

2

VMBO GL en TL

1

MBO niveau 4

6

MBO niveau 2-3

22

71%

Diploma /Arbeidsmarkt

OZP 2 IQ: 80-90 Leerachterstand: 1-2 jaar

VMBO BB en KB

1

MBO niveau 1-2

4 11%

Praktijkonderwijs Arbeid Arbeidsmarkt/dagbesteding

OZP 3

Praktijkonderwijs Arbeidstoeleiding

IQ: < 80 Leerachterstand: > 2 jaar

MBO niveau 1

Toegevoegd:

REA College (UWV)

3

Intern VSO

1

Anders / nog niet bekend

3

Arbeid (beschermd) 18%

totaal

43

100

Locatie: Erasmusschool 2011-2012


n. leerlingen

%


OZP 1

VWO HAVO

IQ: > 90 Leerachterstand: < 1 jaar

VMBO (B)KGT MBO niveau 4 MBO niveau 2-3 Diploma /Arbeidsmarkt

OZP 2

VMBO B(K) LWOO MBO niveau 1-2

IQ: 80-90 Leerachterstand: 1-2 jaar

Arbeid Arbeidsmarkt/dagbesteding

OZP 3

Praktijkonderwijs Arbeidstoeleiding


IQ: < 80 Leerachterstand: > 2 jaar

47 100

Praktijkonderwijs


6

totaal

53

100

Locatie: Van Heemskerckschool

2011-2012


n. leerlingen

%


OZP 1

VWO HAVO

IQ: > 90 Leerachterstand: < 1 jaar

VMBO (B)KGT MBO niveau 4 MBO niveau 2-3 Diploma /Arbeidsmarkt

OZP 2

VMBO B(K) LWOO MBO niveau 1-2

IQ: 80-90 Leerachterstand: 1-2 jaar

Praktijkonderwijs Arbeid Arbeidsmarkt/dagbesteding

OZP 3 IQ: < 80 Leerachterstand: > 2 jaar

Praktijkonderwijs

3

Arbeidstoeleiding

14 100


38

totaal

55

Locatie: Th. Hart de Ruyterschool Uitstroom

2008-2009

2009-2010

2010-2011

VWO

0

0

0

HAVO

6

1

4

VMBO (GL en TL

2

0

0

MBO niveau 3 - 4

6

9

5

VMBO BB en KB

1

1

0

MBO niveau 1-2

27

18

21

Arbeid

0

0

0

Praktijkonderwijs

0

0

0

VSO cluster 4

0

0

0

VSO cluster 3

0

0

0

VSO cluster 2

0

0

0

Anders (REA)

3

3

8

aantal leerlingen

MBO niveau 2-3

MBO niveau AKA

Anders (apart

3

traject) Pagina 26/27 Augustus 2012 AV1.

totaal

45

32

41

100

Locatie: Erasmusschool.

Uitstroom

2008-2009

2009-2010

2010-2011

VMBO BB en KB

5

5

3

MBO niveau 1-2

14

16

22

4

29

aantal leerlingen VWO HAVO VMBO GL en TL MBO niveau 4 MBO niveau 2-3

MBO niveau AKA Arbeid

1

Praktijkonderwijs

1

VSO cluster 4

9

VSO cluster 3

2

VSO cluster 2 Anders

13

12

14

2009-2010

2010-2011

totaal Locatie: Van Heemskerck

Uitstroom

2008-2009

aantal leerlingen VWO HAVO VMBO GL en TL

1

MBO niveau 4 MBO niveau 2-3 VMBO BB en KB

2

1

MBO niveau 1-2

3

MBO niveau AKA

13

10

3 4

Arbeid

2

2

6

Praktijkonderwijs

2

3

8

VSO cluster 4

7

14

34

VSO cluster 3

2

VSO cluster 2


1

Anders

10

9

10

totaal

41

39

67

Zorg in Beeld Speciaal

Recommend Documents