Departement Handelswetenschappen & Bedrijfskunde
Studentenhandleiding Postgraduaat Informatica Management Academiejaar: 2008-2009
1
DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA
2
EINDDOELEN VAN DE OPLEIDING Algemene competenties De cursist moet: - soepel kunnen samenwerken binnen een organisatie (organisatievermogen) - exact en oplossingsgericht kunnen denken - sociaal vaardig zijn en teamgericht leiderschap (conflictbeheersing) beheersen - kunnen rapporteren aan de hogere directie - zich schriftelijk en mondeling doelgericht kunnen uitdrukken. Hij kan spreken voor een publiek en presentaties geven. Beroepsspecifieke competenties De cursist moet: ·- in staat zijn om een organisatie en haar bedrijfsvoering te analyseren en knelpunten te signaleren en op te lossen aan de hand van IT-oplossingen; - een informatieplan voor een bedrijf kunnen opmaken; - kunnen zelfstandig én in samenwerking met anderen een informatiesysteem tot stand brengen; - kennis en inzicht hebben in verband met organisatieontwikkeling, cultuurverandering, coaching en weerstand tegen veranderingen kunnen opvangen; - strategische IT-bedrijfsactiviteiten geïntegreerd kunnen coördineren; - gefundeerd strategisch en technisch advies kunnen geven.
3
DE OPBOUW VAN HET POSTGRADUAAT INFORMATICA MANAGEMENT De volgorde waarin deze modulen worden aangeboden kan variëren
•
IT Security Management en IT Audit
Module 1
•
Project Management voor IT-managers
Module 2
•
Module Informatiemanagement en Strategie
Module 3
•
Module Verandermanagement
Module 4
•
afstudeeropdracht die relateert naar je jobomgeving
Module 5
4
Module 1 IT SECURITY MANAGEMENT EN IT AUDIT Algemene doelstelling van de cursus
Twee derden van de Belgische bedrijven beschikt niet over een IT-veiligheidsplan. Dit betekent dat bij calamiteiten er onherroepelijk schade zal ontstaan voor deze bedrijven en gegevens onherroepelijk verloren gaan. De cursus IT Security Management en IT Audit bestaat uit twee onderdelen. Het eerste deel beoogt de beginselen aan te leren voor IT Management die betrekking hebben op beveiliging, veiligheid en continuiïteit van de IT-omgeving. Met deze module ben je in staat een start te maken met de doorvoer van een beveiligingsbeleid.
Naam van de docent Aantal studiepunten Aantal contacturen per week Aantal weken Aantal uren zelfstandige studie Studiebelasting College 1
College 2
College 3
College 4
College 5 College 6 College 7
Het tweede deel leert je de beginselen van het vakgebied IT Audit. Hierbij worden een audit methodologie aangeleerd, gekeken naar principes van risicomanagement en administratieve organisatie. Het leerdoel is drieledig: je kunt eenvoudige IT audits verrichten, je bent in staat een bijdrage leveren aan grotere audits en je kunt advies om de problemen die zijn gesignaleerd tijdens de audit op te lossen. Wouter Janssen 3 3 10 60 90 Beveiligingsmodellen Inleiding tot Risico, beveiliging en beheersing Welke beveiligingsmodellen en –principes zijn gangbaar en wat zou als basis kunnen dienen voor een beveiligingsbeleid; Beveiligingsbeleid Wat is een beveiligingsbeleid en waarom hoort elk bedrijf dit te hebben? Op welke wijze kan een beleid worden opgezet? Beveiligingsorganisatie. Hoe kan beveiliging in een organisatie worden ingericht. Hierbij wordt gekeken naar rollen, verantwoordelijkheden en de taken die in dit kader moeten worden toebedeeld; Risico-Analyse en Beveiligingsmaatregelen. Wat is nu eigenlijk een risico-analyse? Bespreking van de verschillende methodieken en hoe dit kan worden uitgevoerd. Tevens wordt een topologie van mogelijke maatregelen behandeld met een bespreking over hoe een beheersraamwerk kan worden opgezet Casus. Audit Methodologie. Wat is EDP-Audit en aan welke vereisten dient te worden voldaan en welke audit-methodologie gangbaar? Administratieve Organisatie en Bedrijfsprocessen. Bespreking van noodzakelijke en gangbare maatregelen
5
College 8
College 9 College 10 Cursusliteratuur
Evaluatievorm
op vlak van interne controle. De typologie van beheersmaatregelen wordt behandeld, het concept van controle-technische funktiescheidingen en de definities op vlak van risico’s en bedreigingen binnen bedrijfsprocessen Normenkaders. De noodzaak van een geschikt normenkader voor de audit wordt belicht; tevens wordt één representatief normenkader als referentie in meer detail behandeld en dient een klassikale groepsopdracht te worden gemaakt. Organisatie van de Automatisering + Casus. Identificatie van rollen/funkties in IT-afdelingen en bespreking over de wijze van toetsing. Capita Selecta Verschillende onderwerpen relevant voor IT Audit Als basis voor het onderdeeldient het boek Inleiding EDPAuditing van J. van Praat/H. Suerink (ISBN 90-267 2806.9). De leermaterialen bestaan uit o.a. de presentatieslides en hand-outs uitgedeeld gedurende de cursus. Partiële evaluatie: Het eindcijfer voor de cursus wordt voor 20% bepaald op basis van de resultaten behaald op de twee casus. Examen eerste zittijd De overige 80% van de punten worden behaald op het formeel examen. Het examen bestaat uit 50% multiple choice vragen en 50% open vragen. Examen derde zittijd Indien een student deelneemt aan een derde zittijd voor dit opleidingsonderdeel, kan hij voor elk van de casi die deel uitmaakten van de partiële evaluatie, vrijstelling bekomen indien hij voor deze casi geslaagd is.
6
MODULE 2 PROJECT MANAGEMENT VOOR IT-MANAGERS Algemene doelstellingen van de cursus
Als IT-er met management verantwoordelijkheid, zal men nauw betrokken zijn bij het realiseren van projecten voor interne en externe klanten van het bedrijf. Als IT-er zal men de informatica implicaties van het projectmanagement moeten in begeleiden. Met deze opleiding leer je de specifieke rol van de ITer bij het opzetten, plannen en beheren van het project.
Naam van de docent Aantal studiepunten Aantal contacturen per week Aantal weken Aantal uren zelfstandige studie Studiebelasting College 1
Pascal Vanden Bossche 3 3 10 60
College 2
College 3
College 4
90 Inleiding De cursist leert hoe hij als projectmanager in zijn firma een project zelf moet definiëren en aflijnen en de valkuilen te vermijden: wat is een project maar ook wat is het niet? Voorbeelden van verschillende types van projecten. Wat is project management? Waar komt het vandaan? Belang van project management. Definitie van een succesvol project, wat is hiervoor nodig? Wat kan er allemaal verkeerd lopen? Het belang van visie en motivatie! Verschillende fazen in het leven van een project. Pre-project faze, voorbereiding, uitvoering, afronding. Wat kan er per fase verkeerd lopen? Lesactiviteit De studenten analyseren een integrale casus die refereert naar de eigen werksituatie. De voorbereidingsfase en de project planning Definitie van een project. Doelstellingen bepalen, scope vastleggen. Het belang van communicatie vanaf de eerste fase. Planning van een project, mijlpalenplan, tijdsplanning (Gantt chart). Resource planning en het belang hiervan. Actieve betrokkenheid van belanghebbenden en gebruik van creativiteit naast ervaring. Lesactiviteit De studenten analyseren een werkplan voor hun integrale casus Rollen en verantwoordelijkheden Herkennen van de verschillende belanghebbenden. Het opstellen van een verantwoordelijkheden matrix. Het verkrijgen van betrokkenheid doorheen de organisatie en het team. Lesactiviteit De studenten beraadslagen met elkaar rond bovenstaande aandachtspunten in functie de eigen integrale casus Team management
7
College 5
College 6 College 7
College 8
College 9 en college 10 Cursus literatuur Aanbevolen literatuur Evaluatievorm
De cursist leert hoe hij zijn projectteam samenstelt. Hij leert de criteria en de methode voor het kiezen van de juiste project manager. Hij leert ook welke methoden er bestaan om zijn teamleden te motiveren. Dit zowel intrinsiek als ook extrinsiek Het werken met team rollen en het herkennen hiervan. De team leden motiveren. Lesactiviteit Korte casus binnen de eigen werkgroep Financieel management Het opmaken van een budget. Het opvolgen van het budget. Het gebruik van de earned value methode. Het gebruik van S-curve grafieken. Project uitvoering Activiteiten in detail plannen en opvolgen via to do lijsten. Het belang en nut van netwerk planning Project afronding en multi-project of programma management Het belang van project afronding. De lerende organisatie. Er bestaat meer dan 1 project op de wereld. Hoe beheer ik dit? Het gebruik van programma management. Het opzetten van een Programma management office. Standaarden en methoden Project management organisaties, methoden en standaarden (PMBOK en Prince2). Wat hebben ze te bieden? Project management netwerken en certificatie (Project Management Institute). Voor wie is dit? Hoe verloopt een certificatie? Wat is het belang hiervan? Interessante referenties en bronnen op het web. In college 9 en 10 lossen de studenten de integrale casus op die refereert naar het eigen bedrijf en de eigen werksituatie. Presentatie en feed-back
Partiële evaluatie: Het eindcijfer voor de cursus wordt voor 20% bepaald op basis van de resultaten behaald op de twee cases. In geval de student voor dit Opleidingsonderdeel aan een derde zittijd deelneemt, Examen eerste zittijd De overige 80% van de punten wordt behaald op het formeel examen. Het examen bestaat uit 50% multiple choice vragen en 50% open vragen. Examen derde zittijd Indien een student deelneemt aan een derde zittijd voor dit opleidingsonderdeel, kan hij voor elk van de casi die deel uitmaakte van de partiële evaluatie, vrijstelling bekomen indien hij voor deze casus geslaagd is.
8
MODULE 3 STRATEGIE EN INFORMATIE MANAGEMENT Algemene doelstelling van de cursus
De student kan beleid betreffende de informatievoorziening uitzetten en analyseren. Hij kan een informatieplan maken en verwerft het inzicht in de relatie van informatiestrategie en strategisch management;
Naam van de docent
Hans Vandenbogaerde + gastspreker (Cisco)
Aantal studiepunten
3
Aantal contacturen per week
3
Aantal weken
10
Aantal uren zelfstandige studie
60
Studiebelasting
90
College 1
“Moving to Enterprise 2.0” Trends in de maatschappij, in het bedrijfsleven en in IT: technologische evoluties, globalisatie, de groene dimensie en Web 2.0 + impact op consument en onderneming: z de nieuwe waardeketting z de nieuwe klant z de nieuwe medewerker Evolutie naar “Enterprise 2.0”: het bedrijf transformeren Demo's en groepswerk
College 2
Bedrijfsstrategie Visie, strategie en uitvoering: concepten en hulpmiddelen Toekomstscenario's ontwikkelen: scenario planning Strategie ten uitvoer brengen: algemene aanpak Demo's en groepswerk
College 3
Waarde van IT – Business-IT-Alignment IT Doesn't Matter: Nicholas Carr + Mc Farlan's weerlegging Waarde van IT binnen het bedrijf Ondernemingsstrategie versus strategie van de IT-functie Rol van IT in de organisatie: following, enabling of leading? Informatiemanagement in kaart brengen z Strategic Alignment: Henderson & Venkatraman z Informatiemanagement: Amsterdamse negenvlak Business-IT-Alignment Game
College 4
IT Strategisch Plan Van strategie naar uitvoering: closed loop systeem Business- en IT-strategie in kaart brengen z Balanced Score Card (Kaplan & Norton) z Strategiekaart z Strategische thema's Strategie uitrollen (in IT) Rollenspel: Strategiekaart
College 5
Resultaatgericht beleid Principes van performantiemeting z rollen van meten: focus, duidelijkheid en actie z performantiemetrieken en effect op gedrag
9
Financiële en niet-financiële benaderingen z service-profit chain z productlevenscyclusbenadering z IT portfolio (Weill & Broadbent) z investeringsbeslissingen – business case investeringsbedrag, ROI, DCF, NPV, IRR z IT portfolio: waarde + risico (Applegate) Groepswerk College 6
Following, Enabling, Leading, Outsourcing McFarlan's Strategic Grid Following: kwaliteit, kost en tijd + IT service management Enabling: IT Lifecycle + “flexible” en “agile” Leading: IT als innovatieleider: stappenplan Outsourcing, Offshoring en Software as a Service Groepswerk
College 7
Cultuur in IT z 6 logische niveau's van denken (Robert Dilts) z voorbeeld Cisco cultuur z culturele lagen (Thornbury) z cultuur veranderen Management en leiderschap in IT z wie neemt IT-beslissingen? (Ross & Weill) z een organisatorische blauwdruk voor IT z engaging management (Gosling & Mintzberg) z Level 5 leiderschap (Jim Collins) Groepswerk
College 8
Het merk “IT” Een merk opbouwen: roadmap Waarheen met IT? En hoe dat overbrengen? Rol van CIO, relatiemanagers en het IT-team Functiebeschrijving van een relatiemanager Strategisch veranderingsmanagement in IT De hartslag nemen Een route map bouwen Het verhaal vertellen Stakeholders managen
College 9
Herhaling en consolidatie + Afwerken casus
College 10
Presentatie van de casus + Q&A + Discussie
Cursusliteratuur
Boek: “Align IT – Business Impact Through IT” Auteur: Richard Wyatt-Haines Uitgever: WILEY
Evaluatievorm
Som van 4 afzonderlijke evaluaties: z Een appreciatie per groep van het casus document. z Een individuele evaluatie van de eigen presentatie van een onderdeel van de casus. z Punten individueel behaald op het open-boek-en-openslides-examen op basis van schriftelijke antwoorden op 4 open vragen. z Punten individueel behaald op het open-boek-en openslides-examen op basis van schriftelijke antwoorden op 8 meerkeuze-vragen over de stof.
10
CHANGE MANAGEMENT (VERANDERINGSBEHEER) Algemene doelstelling van de cursus
Het doel van de Hogere Informatica is het ontwikkelen van de management-vaardigheden van de studenten die reeds een relevante bedrijfservaring hebben. In dit vak richten we ons specifiek op vaardigheden op het vlak van veranderingsbeheer bij het doorvoeren van de IT- strategie in het bedrijf. Op het einde van de cursus zijn de studenten in staat een CM-strategie te formuleren en een CM–plan uit te tekenen in het kader van typische veranderingsprojecten (steeds met een I.T.-inslag). De theorie wordt steeds uitgebreid geïllustreerd aan de hand van simulaties en praktijkvoorbeelden. Meer dan de helft van de tijd wordt besteed aan het inoefenen van de vaardigheden zelf, rond realistische cases genomen uit het bedrijfsleven.
Naam van de docent Aantal studiepunten Aantal contacturen per week Aantal weken Aantal uren zelfstandige studie Studiebelasting College 1
Philippe FONTAINAS 3 3
College 2/3
•
10 60 90 • Definitie en kenmerken van organisaties, hun omgeving en interne structuur • Types van verandering binnen organisaties • Beheer van verandering: de vijf bouwstenen van een Change- Managementstrategie
• • •
Relatie tussen bedrijfsprocessen, organisatie en systemen De vijf dimensies van organisatie-ontwerp CM-component 1: Afstemmen van de organisatie (structuur, jobinhouden, …) op wijzigende systemen en processen. Simulatie-oefening
College 4 • • College 5
• •
CM-component 2: Analyse van de betrokken partijen (“stakeholder management”) CM-component 3: Leiding geven aan verandering
Communicatievaardigheden CM-component 4: Veranderingscommunicatie : opstellen van een communicatiestrategie, en uitwerken van een communicatieplan voor de verschillende betrokken partijen
College 6
11
• •
CM-component 5: Uitvoeren van een opleidingsbehoefte-analyse en opstellen van een opleidingsplan Definiëren van een CM-strategie en opstellen van een CM-plan
• College 7
• • •
College 8
•
De vijf belangrijke aspecten voor het opzetten van een succesvol projectteam De ontwikkelingscurve van projectteams volgens Tuckman Individuele teamrollen volgens Belbin
•
Introductie van een realistische case (veranderingsproject) - Opdracht: opstellen van een CM-strategie en geïntegreerd CM–plan in het kader van dit veranderingsproject. Uitwerken van de case
College 9
•
Uitwerken van de case
College 10
•
Presentatie van de resultaten Vraag- en antwoordsessie als voorbereiding op examen.
Cursus literatuur Aanbevolen literatuur Evaluatievorm
• Eigen syllabus • Partiële evaluatie: Het eindcijfer voor de cursus wordt voor 20% bepaald op basis van de resultaten behaald op de twee cases. In geval de student voor dit Opleidingsonderdeel aan een derde zittijd deelneemt, Examen eerste zittijd De overige 80% van de punten wordt behaald op het formeel examen. Het examen bestaat uit 50% multiple choice vragen en 50% open vragen. Examen derde zittijd Indien een student deelneemt aan een derde zittijd voor dit opleidingsonderdeel, kan hij voor elk van de casi die deel uitmaakte van de partiële evaluatie, vrijstelling bekomen indien hij voor deze casus geslaagd is.
12
INFORMATICA MANAGEMENT ADVIESNOTA Algemene doelstellingen van de adviesnota
Naam van de docent Aantal studiepunten Aantal contacturen per week Aantal weken Aantal uren zelfstandige studie Studiebelasting Cursus literatuur Evaluatievorm
De student dient een informatica-technisch probleem met een omvangrijke moeilijkheidsgraad en waaraan managementaspecten vastzitten te contracteren met zijn werkgever of bij een extern bedrijf of organisatie. In samenwerking met een externe mentor, die een senior management functie uitoefent in een ander bedrijf wordt het probleem omschreven. Er wordt een technische oplossing gezocht en de implementatie wordt uitgewerkt. Daarbij wordt het bewijs geleverd dat de student alle analytische, management en consultancy competenties die tijdens de zes modulen aan bod kwamen, in voldoende mate beheerst Koen Vandromme 12 0 360 360 Kempen en Keyzer.- Inleiding tot de Advieskunde Mondelinge presentatie van het advies. Formeel eindwerk
13
HOE BEREIKT U ONS? Met de Auto Vanaf de E40 (Gent) volgt u richting Koekelberg (rechtdoor) Ring rond Brussel: Buitenring: Op de afrit Gent neemt u afrit Koekelberg (Brussel) Binnenring: Ter hoogte van afrit Gent neemt u afrit Koekelberg (Brussel) U volgt de Keizer Karellaan stadinwaarts. Aan de stoplichten voor de Basiliek van Koekelberg houdt u rechtsaan en rijdt u bovengronds rechtsom (Pantheonlaan) de basiliek rond. Eens de Basiliek voorbij rijdt u rechtdoor (links van u het Elizabethpark). U rijdt dan recht op de gebouwen van de K.U.Brussel en de Hogeschool voor Wetenschap & Kunst campus HONIM af. De ondergrondse parking bevindt zich achteraan het gebouw. U volgt Vrijheidslaan naar links (voor het gebouw langs) en slaat dan rechtsaf (Elisabethparkstraaat). Onderaan opnieuw scherp rechts voor de ingang van de ondergrondse parking (Vande Sandestraat). Met het openbaar vervoer: De K.U. Brussel en HONIM zijn gelegen vlakbij het Simonisplein en de campus is gemakkelijk te bereiken: Trein Station Brussel-Centraal, daarna metrolijn 1A richting Koning Boudewijn, halte Simonis Station Laken-Bockstael, daarna metrolijn 1A richting Hermann-Debroux, halte Simonis Station Brussel-Zuid, daarna metrolijn 2 richting Simonis, eindhalte Simonis Metro Metrolijn 1A (Koning Boudewijn - Herrmann-Debroux), halte Simonis. Metrolijn 2 (Simonis - Clemenceau), eindhalte Simonis
14
