Denkraam. gratis magazine voor en door cliënten in de regio Rijnmond nummer 19 - februari 2006

Denkraam www.denkraam.info

Geestelijke Gezondheidszorg Maatschappelijke Opvang Verslavingszorg

gratis magazine voor en door cliënten in de regio Rijnmond

nummer 19 - februari 2006

[1]

Redactie: Christian Dogterom, Jose Bonouvrier, Liesbeth Vollemans, Koos Bijlholt, Michiel van Gog, Yvonne Barning, Carla Berkhof, Susan Leijnsen, Erwin Tukker, Loyce van den Berg en Cees Ouwerling. Eindredactie: Ernest Smit, Jan B. Burger, Ton Hensing, Martin Luycx en Bas van Bellen. Correspondenten: Adriaan Spaans, Carla Berkhof, Annemiek Meus, Ted Borghmans, Barbara Veger, Suan Leijnsen, Louise Molenaar, Klantenkrant Groningen, Ronald Oosterhof, José Bonovrier, Bas van Bellen, Renée Smulders, Werkgroep Week van de Psychiatrie, Sharon Janssen Andeweg, mr Helen, Virginia, Liesbeth Vollemans, Karin Everhardus, Michiel van Stratum, Kees Buitendijk, Erwin Tukker, Martin Luycx, Henri Sunant en Teus van Wijk. Fotografie: Jan B. Burger, Michiel van Gog en Martin Luycx; Voorkant: “De Crisisconsulent”, Jan B. Burger Achterkant: “Mels van Meggelen”, Jan B. Burger. Strip: Ferry van Wing Vormgeving en druk: Argus, Rotterdam Verzendklaar maken: Datawerk, Rotterdam Distributie: Postdienst Vredehof, Rotterdam Verspreidingsgebied: Regio Rijnmond, de Hoekse Waard, Voorne-Putten en de Zuid Hollandse Eilanden. Oplage: 2700 exemplaren. Redactieadres: (ook voor een gratis abonnement): Postbus 21078 3001 AB Rotterdam tel: 010-7502123 / 010-4665962 E-mail: [email protected] Website: www.denkraam.info

Deadline nummer 20: 13 maart 2006 Verschijning: vanaf 3 april 2006 Projectondersteuning: Teus van Wijk, Basisberaad Rijnmond (hoofdredacteur) Tel: 010 – 7502123 / 010 – 4665962 e-mail: [email protected] ‘Denkraam’ is een onafhankelijk magazine. Het is een product van de gezamenlijke cliëntenraden uit de GGZ, Maatschappelijke Opvang en Verslavingszorg uit regio Rijnmond in samenwerking met Basisberaad Rijnmond. Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die desondanks onvolledig of onjuist is opgenomen aanvaardt de redactie geen aansprakelijkheid. Alle in deze uitgave opgenomen artikelen mogen niet worden overgenomen zonder toestemming van de opsteller. De redactie kan besluiten ingezonden bijdragen zonder opgave van reden niet te plaatsen, in te korten en/of taalkundig te bewerken. Publiceren onder pseudoniem mag, mits naam en adres bij de redactie bekend zijn.

[2]

[Denkraam]

Colofon

Inhoud februari 2006 6

(Hard-)drugs overlast in de Bavo Door Barbara Verger: ‘De harde hand is geen oplossing’.

10

De belangrijkste veranderingen in 2006 Door Ted Borghmans. Nieuwe regels, nieuwe zorgstelsel: wat betekent dit in de praktijk?

12

Honderd crisiskaarten Door Adriaan Spaans. 26 januari werd op feestelijke wijze de 100e crisiskaart uitgereikt.

14

Doorbreek het isolement Eind maart wordt landelijk de jaarlijkse Week van de Psychiatrie gehouden met als thema ‘Doorbreek het isolement’. Ook in de regio Rijnmond worden diverse bijeenkomsten georganiseerd.

16

Conferentie Internationalisering Door Martin Lucyx. Een conferentie over de trend van toenemende interculturalisering in diverse sectoren: wat betekent dit voor de zorg?

18

Daar ben ik weer Door Annemiek Meus. “Ik wil jullie deelgenoot maken van het feit dat ik er weer ben. En dat bedoel ik bijna letterlijk.”

20

Herstel doet hopen en hoop doet herstellen Door Susan Leijnsen (werkgroep Herstel). Een eerste artikel uit een reeks over herstel van psychisch lijden.

22

Van Zomerhofberaad naar Voice Door Renée Smulders. Landelijke bundeling van regionale en lokale cliëntenorganisaties is een feit.

24

Interview met Wendelien Lucy Door Ronald Oosterhof en José Bonovrier

nummer 19

nummer 19

Van de redactie En verder: 4 Klaagmuur (Filantropia en omstreken) – Carla Berkhof 4 Geboren (gedicht) – Karin Erverhardius 5 Feestelijkheden in het nieuwe jaar (column) – Henri Sunant 7 Woning (gedicht) Michel van Stratum 9 Ingezonden 13 Maaskringgroep 80 jaar – Bas van Bellen 15 Pekel in mijn ego (gedicht) - Virginia 17 Sport en internationalisering – Erwin Tukker 17 Valse beloftes (gedicht) – Liesbeth Vollemans 19 Samen, samen (gedicht) 21 (On-)mogelijke missie (column) – Sharon Janssen Andeweg 27 Dichters Dichtbij 28 Het geheim van succes 29 Toolkit van een hulpverlener in revisie (column) – mr Helen 30 Henkie Denkie (strip) – Ferry van Wing 31 Recept

De nieuwjaarsborrels lopen nog door de aderen van de redactie als we druk bezig zijn om de nieuwe uitgave van Denkraam in elkaar draaien. Het resultaat ligt hier voor u. Het vorige nummer heeft veel positieve reacties opgeleverd, variërend van inhoud en samenstelling tot aan het nieuwe papier waar het op gedrukt is. Reden te meer om met het nieuwe papier door te gaan, en ook dit nummer is weer iets dikker dan normaal. Wat in het nieuwe jaar direct opvalt is de overvolle agenda. De redactie heeft al verschillende aankondigingen ontvangen aangaande jubilea van organisaties in de regio Rijnmond. Een jubilerende organisatie willen we er even uithalen: het Basisberaad Rijnmond dat dit jaar haar 25e verjaardag viert. Het Basisberaad Rijnmond is een regionale cliëntenorganisatie (geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijke opvang, en dak- en thuislozen), en is in die hoedanigheid kassier en faciliteur van Denkraam. In de loop van het jaar wordt er aandacht besteed aan het 25-jarig bestaan van het Basisberaad Rijnmond, alsmede aan het belang van cliëntenparticipatie. Een andere activiteit die de speciale aandacht verdient krijgt is de Week van de Psychiatrie. Deze jaarlijks terugkerende Week, welke landelijk wordt gehouden, wordt in de regio georganiseerd door het Basisberaad Rijnmond in samenwerking met cliëntenraden en organisaties uit de regio. Het thema dit jaar is: “Doorbreek het isolement”. De Week van de Psychiatrie wordt gehouden van 27 t/m 31 maart op diverse locaties in de regio. Meer informatie over deze week vindt u verderop in Denkraam. Hou de aankondigingen in de gaten! Op 26 januari is ‘Dichters Dichtbij’ geboren. De lieftallige ouders zijn Denkraam / GGzPlaza en het Basisberaad. Gebruikers van de geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en maatschappelijke opvang schrijven vaak juweeltjes van gedichten, welke vaak hun leven onterecht eindigen in de prullebak. Graag ziet ‘Dichters Dichtbij’ deze gedichten tegemoet! Ook hier geldt: hou aankondigingen in de gaten, zowel via het magazine van Denkraam als via de website. Op 1 februari heeft de conferentie “Internationalisering” plaatsgevonden, georganiseerd door het Riagg Rijnmond en het Albeda College. Een trend in de veranderende samenleving is de internationalisering in de diverse facetten van de samenleving, wat betekent dit voor de zorg? Een onderwerp met veel aspecten, en door de complexiteit van het onderwerp riep de conferentie ook de nodige vragen op. Gezien de krappe tijd voor onze deadline staat in dit nummer een korte impressie, maar in het volgend nummer komen we hier zeker wat uitgebreider op terug. Naast de gebruikelijke rubrieken ook een artikel van de werkgroep ‘Herstel’ van het Basisberaad, het begin van een nieuw feuilleton. Herstel doet hopen, en hoop doet herstellen. Rond het thema herstel is de werkgroep al ruime tijd bezig, lotgenotencontact kan een belangrijke rol spelen bij het herstel. In het artikel van de werkgroep staat de ervaring van mensen centraal. Zowel de werkgroep als de redactie wil een oproep doen aan de lezers om ervaringen rond herstel op te tekenen en in te sturen. En, ‘last but not least’, de redactie wil graag rechtstreekse feedback hebben van de lezers van Denkraam. Elke tweede week na verschijning van Denkraam houdt de redactie een openbare bijeenkomst met en voor de lezers van Denkraam. Graag horen we uw mening over Denkraam over de inhoud, samenstelling en vormgeving, over alles wat u als lezer bezighoudt. De eerste bijeenkomst wordt gehouden op 3 maart, van 10.00 tot 12.00 uur, te lokatie Basisberaad, Zomerhofstraat 80-86 (2e etage), Rotterdam. We zien en horen u graag. Al met al een drukke agenda, maar de redactie ziet dat graag! Veel leesplezier toegewenst, De redactie van Denkraam.

Adriaan Spaans, de crisisconsulent [3]

Klaagmuur

In het jaar 2005 heb ik niet alleen partner, woning en hond verloren, ook mijn werk, mijn psycholoog destijds en mijn arbeidsconsulent zij mij ontvallen. Naar aanleiding daarvan is dit gedicht:

vrouwen wonen, is het anders. Er wordt

ging over het klagen van Nederlanders.

van alles georganiseerd en we proberen

Er werd gezegd: “als de klaagmuur te

het leuk te maken. Elke dag weer. De

koop zou zijn, dan stond hij in Neder-

planten krijgen water, het is er schoner

land”. Nu moet ik zeggen dat het me

en er is saamhorigheid. Niet bij iedereen,

raakte en ik begon erover na te denken.

maar bij de meeste mensen zit het hart

Het is best wel waar. Als ik naar mezelf

op de juiste plaats. Het is niet “ieder voor

kijk, dan heb ik alles wat mijn hartje

zich”. Nee, we organiseren etentjes en

begeert, maar het is niet genoeg.

feestjes. Iedere verjaardag

Ik zou overal op- en aanmerkin-

wordt gevierd met slingers en

gen over mijn leeftoestand kunnen hebben. Ja, ik klaag ook. Daar waar rampen, oorlogen en honger zijn, klaag ik over mijn vloer die niet wordt gedweild omdat ik het zelf niet kan. Mijn kamer is te klein. Ik heb de pest erin omdat ik in een beschermde leefomge-

Geboren

ving moet wonen. Het leed wat me is aangedaan en zo kan ik nog wel even doorgaan. Het is bespot-

Weggeslagen zijn de pijlers waarop mijn wereld was gebouwd, ziel – en zinloos lijkt het leven glij naar beneden, de diepte in.

telijk. Ergens anders op de wereld vergaan mensen van de honger of liggen levend onder het puin van een aardverschuiving. Dan mag ik eigenlijk niet mopperen. Maar ja, het zit in de aard van de Nederlanders om nu eenmaal te

Het water sluit zich om mij heen brengt me naar het oppervlak, wordt dan door de stroming meegezogen, op weg naar verre, vreemde oorden…..

klagen. Ik probeer het nu anders aan te pakken. Ik kijk naar wat ik heb en voel. Naar mijn rijkdom aan vrienden. Ik kan eten. Ik ben dankbaar dat ik in Nederland ben geboren. Ik ben dankbaar voor de mensen in de BW (Beschermde Woonvorm). Samen moeten we

Golvend, deinend op geweld niet tot rust te komen, soms klampend aan een rots en dan weer meegenomen.

het maken. Niet iedereen in de BW is zo ingesteld maar een vast groepje van mensen probeert het wonen in een BW zo gezellig mogelijk te maken. Onze flat is gerangschikt door de

De oever is onbereikbaar het einde niet in zicht, hoe ver moet ik nog drijven hooploos voelend in mijn ziel?

etages waar je woont. Op twee verdiepingen wonen alleen maar mannen. Het valt echt op dat mannen minder sociaal zijn dan vrouwen, al kunnen ze op hun manier het toch ook gezellig

Ik weet het niet.

maken. Maar saamhorigheid is er niet. “Ieder voor zich”, is het

Karin Everhardus.

[4]

motto. Op de verdieping waar ook

BW FILANTROPIA EN OMSTREKEN

[gedicht]

Laatst keek ik naar ‘Rondom Tien’ en het

ballonnen. Als ik hier aan denk, dan wordt het warm van binnen bij mij. En dan moet ik zeggen dat ik het niet slecht heb getroffen. Er wordt geknuffeld en er worden grapjes gemaakt. Natuurlijk is er ook wel eens mot, maar het komt altijd weer goed. Wat wel wreed is dat er wordt gezegd dat ik veel privileges heb omdat ik gehandicapt ben. Ik mag roken op mijn kamer. Wat de andere privileges zijn weet ik niet, maar ik weet dat ik liever op de bovenste etage woon en trappen kan lopen dan dat ik op mijn kamer mag roken. “Privileges”: het doet me pijn. Ik zou weer willen rennen en springen, of gewoon weer kunnen lopen. Dan vind ik privileges een zwaar woord. Ik heb er niet om gevraagd om een spierziekte te hebben. Ik kan mezelf net redden. Ik was op de hand omdat ik de trap niet meer goed op kom. Nu wil het personeel me wel helpen, maar ik vind het heel moeilijk om hulp te vragen. Ik wil zelfstandig zijn. Als de winter voorbij is dan komt het (hoop ik) wel weer goed. Wintertijd is voor mij de moeilijkste tijd van het jaar. Ik ben vaak somber en heb een stuk minder energie. Gelukkig kan ik er met de begeleiders goed over praten. Dat is voor mij heel belangrijk. Daar waar ik altijd moest zwij-

[column] Feestelijkheden in het nieuwe jaar gen door mijn verleden, heb ik geleerd nu overal over te praten. Dat lucht op. Soms lucht ik ook mijn hart bij een van mijn vrienden. Zoals op oudejaarsavond. Ik had het moeilijk en ik bel in pure nood naar de hoofdredacteur van dit blad. Hij heeft me er doorheen getrokken. Ik mocht zelfs op zijn kosten een taxi nemen en naar hem toe gaan. Hartverwarmend. Fijn, dat je baas ook je vriend is. Trouwens: heel Denkraam en GGz-Plaza is een grote familie. Dat maakt het werken er zo leuk aan. Al ben ik dan geen eindredacteur meer, heb ik toch regelmatig contact via de telefoon en e-mail. En ze blijven me allemaal steunen. Ook nu ik er niet meer kom. Ik vond dat ik dit eventjes onder de aandacht moest brengen. Wat ook moet worden gezegd is dat de begeleiders er ook van alles aan doen om het gezellig te maken. Zaterdag- en zondagochtend drinken we met wie dat wil koffie. Meestal met een koekje erbij. In het weekend wordt er vaak een film getoond en dan is er chips en limonade. Het zijn van die momenten dat ik toch blij ben dat ik hier woon. En dan is er ook nog het DAC (dag activiteiten centrum). Daarover volgende keer meer. Het opkikkertje deze keer: maak je hoofd eens per dag leeg als dat lukt. Dat schept ontspanning. En blijf lachen. Als u ook eens iets wil schrijven over de BW waar u woont of u wilt gewoon zomaar iets kwijt, dan kan dat. Het e-mail adres is: [email protected]

Bij het samenstellen van deze Denkraam hebben we ons vol gegeten en gedronken bij de nieuwjaarsrecepties van diverse instellingen in het Rijnmondse. Nauwelijks bekomen van de feestdagen van vorig jaar gaan we vrolijk door. Er wordt wat geld tegenaan gesmeten om te mogen komen kussen, handjes schudden en om ons het allerbeste voor het nieuwe jaar voor te nemen uiteraard…. De meeste grote instellingen schakelen restaurants en/of cateringbedrijven in om de nieuwjaarsrecepties te mogen organiseren. Geld speelt geen rol. Maar hoe zit het nu met de kleinere instellingen of belangenbehartigingsorganisaties? Huren die ook dat soort bedrijven in of doen die het anders? Nu wil het toeval dat het kantoor van Denkraam bij het Basisberaad Rijnmond is ondergebracht en wij dus ook gebruik maken van de facilitaire diensten van het Basisberaad Rijnmond. Ook hier uiteraard een nieuwjaarsreceptie, dus natuurlijk ook catering. Maar hier ging het anders. Op de dag des oordeels wordt de catering ingeschakeld. Geen bedrijf maar het personeel neemt de catering zonder gemor op zich. Menigeen loopt te sjouwen met de geluidsinstallatie, standaards, boxen, microfoons en al wat daar al bij hoort. Er wordt gediscussieerd waar en hoe het opgesteld moet worden. De drank arriveert en er wordt geschouwd met kratten bier, frisdrank en wijn. Er wordt geschoven met tafels, en in het gehele kantoor zijn de stoelen vogelvrij. Gebroederlijk wordt er gezweet en geschoven. En de boel staat klaar voor de avond. Eerst kort vergaderd over de koers en beleid het Basisberaad, maar al snel werden de stoelen en tafels weer opzij geschoven en werd er plaats gemaakt voor de hapjes en drankjes. Als je dan denkt dat het zo half januari wel over zal zijn met de nieuwjaarsrecepties en men weer aan het werk gaat, die komt in 2006 bedrogen uit. De uitnodigingen voor de recepties maken plaats voor aankondigingen van diverse jubilea van instellingen en organisaties. Bij de eerder genoemde nieuwjaarsborrel van het Basisberaad werd er al aangekondigd dat er feestelijkheden worden georganiseerd rond het 25-jarig bestaan. Wordt er nu weer met tafels en stoelen geschoven,

en met apparatuur en drank gesjouwd? De plannen zijn nog niet zeker, maar dát er iets gedaan wordt is in ieder geval zeker. Eind januari al jubileerde de crisiskaart met de 100e uitgave hiervan. “Eten en drinken is iets waar we goed in zijn”, zo werd door iemand opgemerkt. Het personeel van het Basisberaad is bij deze gewaarschuwd. Ook andere organisaties jubileren dit jaar. De Maaskringgroep bestaat 80 jaar, en nam in december tussen de kerstborrels door al een aftrap door half december een jubileum-kalender uit te reiken in de luxueuze locatie Imax. Door het jaar heen zal de instelling nog meer activiteiten organiseren. Veel borrelen en catering dus. Ook grotere organisaties, zoals de Bijenkorf (75 jaar) en Microsoft (25 jaar), vieren hun lustra. Hiervoor zullen we waarschijnlijk geen uitnodiging krijgen. Gelukkig niet, meedoen aan zoveel feestelijkheden is misschien wat veel van het goede. We moeten ook op onze gezondheid letten. Ja, we moeten ook op onze gezondheid letten. Op het gebied van de zorg zijn er dit jaar andere ‘feestelijkheden’ te bespeuren. De WAO heeft per 1 januari plaats gemaakt voor de WIA, de traditionele verzekeringen en ziekenfonds voor de nieuwe zorgverzekering. Over de nieuwe financiering in de zorg, de WMO, wordt nog gepraat in de Tweede Kamer waardoor wederom getwijfeld wordt of de invoering hiervan dit jaar nog haalbaar is. Of deze ‘feestelijkheden’ een drankje en een hapje waardig zijn, valt nog te bezien. De invoering van de WIA en de zorgverzekering gaat in ieder geval niet zonder slag of stoot, en het blijft altijd afwachten of de beoogde resultaten gehaald gaan worden. We dienen er waakzaam op te zijn dat een goede, toereikende zorg bereikbaar is en blijft voor diegenen die het nodig hebben. Uiteraard de felicitaties aan al de jubilerende organisaties, Denkraam besteedt er in dit nummer en verdere nummers dit jaar uitgebreid aandacht aan. En uiteraard iedereen nog de beste wensen voor 2006. Ik weet wat mijn goede voornemen voor 2006 is: na al de borrels ga ik morgen mijn roes uitslapen, en dan weer hard aan het werk. Henri Sunant [5]

(Hard)Drugsoverlast in de psychiatrie

van bezuinigingen en sociale afbraak, van individualisering en het breken van de solidariteitsgedachte, hebben ertoe geleid dat er een groeiende onderlaag is ontstaan. Deze groep is opgegroeid in armoede, in verpauperde wijken, heeft

De ‘harde hand’ is geen

geen perspectief op een volwaardige baan of goede opleiding, goede huisvesting, kortom: op een goede toekomst.

oplossing

Logischerwijze leiden al deze dingen tot vervreemding, en soms ook tot drugs- en alcoholmisbruik, tot agressie en crimina-

[6]

Al enige tijd speelt in de cliëntenraad

liteit. Er zijn wel goede initiatieven ont-

van de Bavo Capelle, waar ik deel van uit

wikkeld om drugsgebruikers te helpen,

maak, de discussie over (hard)drugsge-

maar ook die hebben steeds meer te lij-

bruik en –overlast binnen de instelling.

den van de bezuinigingen. En die proble-

Ook in de media staat deze kwestie in de

men stoppen niet bij de muren van de

belangstelling: 25 oktober vorig jaar was

psychiatrische inrichting, maar gaan

er een item op Netwerk over dit onder-

mee naar binnen.

werp en in het decembernummer van

De ironische situatie is nu ontstaan, dat

het blad Psy staat er een artikel over.

de maatschappij niet langer beschermd

Drugsgebruik en –overlast schijnt dan

moet worden tegen de patiënt, maar de

ook niet alleen een probleem bij de Bavo

patiënt tegen de maatschappij. Psychia-

te zijn, maar overal te spelen in psychia-

trische patiënten zijn misschien wel de

trische instellingen. De roep om repres-

meest kwetsbare groep in de samenle-

sie – bewakingsdiensten, hekken en

ving: vaak zitten ze in een slechte sociale

camera’s in de psychiatrische ziekenhui-

positie, en hebben er ook nog eens een

zen - begint steeds luider te klinken.

psychiatrische ziekte bij. Naar ik begre-

Mijn persoonlijke mening is echter:

pen heb (ik heb zelf geen ervaring met

repressie lost het probleem niet op, maar

harddrugs) gebruiken veel patiënten

verergert het alleen. De oorza-

(hard)drugs ook als

ken zullen moeten worden

“zelfmedicatie”: een

aangepakt.

poging om bijvoor-

De Bavo Capelle is in zekere

beeld de angstige

zin het resultaat van de woeli-

psychoses, ondraag-

ge jaren ’70. Er kwam steeds

lijke depressies, een

meer verzet tegen het idee dat

zinloos bestaan van

de maatschappij beschermd

ziek thuis zitten, of

moest worden tegen de “gekken”. Zij

nare bijwerkingen van medicijnen te

moesten veilig worden weggestopt in

onderdrukken door middel van drugs.

complexen in de bossen of duinen, ver

Niet alleen zijn psychiatrisch patiënten

weg van de gewone maatschappij, waar

daarom extra gevoelig om drugs te gaan

ze vaak de rest van hun leven zaten weg

gebruiken; drugsgebruik, ook van soft-

te kwijnen. De psychiatrische patiënt

drugs, kan de psychische ziekte ook nog

moest zoveel mogelijk midden in de

eens verergeren. Voor iemand die gevoe-

maatschappij gaan leven, zo was het

lig is voor psychosen is een jointje roken

nieuwe idee van progressieve hulpverle-

absoluut geen ongevaarlijk tijdverdrijf.

ners en patiënten die in actie kwamen.

Drugsgebruik binnen de psychiatrie is

De Bavo verhuisde mede als resultaat

dus een serieus probleem.

hiervan van de duinen in Noordwijker-

Daar komt nog bij dat dealers “van bui-

hout naar het huidige complex midden-

ten”, of verslaafde patiënten die zelf dea-

in een woonwijk in Capellle a/d Ijssel.

len, voor veel overlast kunnen zorgen.

Echter, de maatschappij is enorm veran-

Bijvoorbeeld in de Bavo Capelle komt het

derd sinds de 70er jaren. Tientallen jaren

voor dat mensen, die niet (meer) ver-

slaafd zijn,

maar ook agressieve patiënten zal er

worden

niet beter op worden als ze in een

gepushed om

gevangenissfeer, achter grote hekken en

te gebruiken,

voortdurend in de gaten gehouden door

met alle

camera’s en beveiligingsbeambten,

gevaren van

behandeld moeten worden.

dien, of onder

Wat dan wel? Ten eerste denk ik, dat hoe

druk gezet worden om mee te werken

dragelijker een crisisopname is door het

aan drugshandel. In de media wordt

bieden van goede zorg, hoe minder snel

bericht over verslaafde patiënten die

patiënten naar drugs zullen grijpen. Die

andere patiënten bestelen, afpersen of

zorg staat echter door de bezuinigingen

intimideren, of hun lichaam verkopen

en invoering van marktwerking steeds

om aan geld voor drugs te komen. Er

meer onder druk (zie ook het artikel over

wordt ook bericht, dat sommige patiën-

de situatie in de Bavo Capelle in Denk-

ten “clean” een psychiatrisch ziekenhuis

raam nr. 18). Zouden hulpverleners meer

binnenkomen, en er verslaafd weer uit

aandacht aan patiënten kunnen geven,

gaan.

zou er meer therapie en meer dagbeste-

Wat is nu de oplossing? In het publieke

dingsactiviteiten aangeboden worden,

debat klinkt de roep om repressieve

zodat patiënten met minder lege uren te

maatregelen steeds luider. Er zijn al

maken hebben en hun kwellende

instellingen die een bewakingsdienst

gedachten minder in hun eentje hoeven

hebben ingevoerd (bijvoorbeeld Parnas-

te verwerken, dan zou dat het al makke-

sia in Den Haag en de St. Servaashof in

lijker maken om weerstand aan drugs te

Venray); er wordt geroepen om hekken,

bieden. Daarnaast denk ik dat openheid,

camera’s, fouilleren en harde sancties

vertrouwen tussen patiënten en hulp-

tegen patiënten, die voor overlast zorgen

verleners, en niet te vergeten voorlich-

of drugs gebruiken.

ting belangrijk zijn. Op het moment dat

Echter, ook in de “normale” maatschap-

patiënten, die last hebben van drugsge-

pij hebben repressieve maatregelen

bruik(ers) of zelf met een verslaving

nooit geholpen. Zelfs in de zwaarst

worstelen, de stap durven nemen om

bewaakte gevangenis komen nog drugs

hierover te praten met hulpverleners, is

naar binnen, bijvoorbeeld via bezoekers

er al veel gewonnen. Harde sancties lij-

of corrupte bewakers. Het repressieve

ken mij geen goede zaak; hulp en voor-

beleid, waarin Rotterdam voorop loopt

lichting werkt veel beter dan straf. Ik

(denk ook aan het sluiten van Perron 0,

kan me voorstellen dat de situatie

de opvang in de Pauluskerk en de Keile-

onhoudbaar wordt als verslaafde patiën-

weg) heeft alleen maar tot het opjagen

ten andere patiënten tot drugsgebruik

en verder in de hoek drukken van ver-

verleiden. Maar als een dergelijke pati-

slaafden geleid. Een hulpverlener vertel-

ënt uit het ziekenhuis gezet moet wor-

de me bijvoorbeeld dat één van zijn pati-

den, zou dat niet mogen betekenen dat

ënten gearresteerd werd, omdat hij op

hij of zij verder aan zijn lot wordt over-

[gedicht] Woning Ik woon In de lyriek Van mijn gedichten Ik woon In de mystiek Van woordelijke gezichten Voor Geen andere woning Zou ik willen zwichten Zeker geen gestichten Ooit bereikten mij heldere berichten Vanuit het iets En Vanuit het niets En zij meldden met hun zwaaiende lichten Met Poezie Kun je het gapende gat Tussen Harmonie en schizofrenie

de verkeerde plaats...... tegen

gelaten, onder het mom van

een muur leunde. Dit soort

‘je hebt het er zelf naar

beleid leidt er mijns inziens

gemaakt’. De verslaafde pati-

toe, dat drugsgebruikers

ënt, die anderen soms zeer

alleen maar meer “onder-

slecht kan behandelen, is niet

Michel van Stratum

gronds gaan” en vaker hun

alleen dader maar zelf ook

Dichter,kunstenaar,astroloog

heil zoeken in crimineel, zelf-

slachtoffer, en zou ook verder

Nieuwegein

destructief of gewelddadig

Dichten.........

behandeld moeten worden –

gedrag.

bijvoorbeeld in een speciale “dubbele

Een psychiatrisch ziekenhuis is boven-

diagnose”-afdeling, of met intensieve

dien geen gevangenis en zou dat ook

ambulante zorg.

beslist niet moeten worden. De kans om

Ook zou meer gebruik gemaakt moeten

te genezen voor met name angstige

worden van de kennis en de ervaring

uit De Viering van de Tovenaar

[7]

van de verslavingszorg. Maar ook hier wreken de bezuinigingen zich. Een citaat van psychiater Vincent Artist van instelling de Meren in Amsterdam (uit de Psy van 23 december 2005): “Je moet niet streven naar het ultieme: een drugsvrije kliniek waar mensen helemaal genezen worden van hun drugsverslaving. Dan maak je het jezelf moeilijker want dat is niet realistisch. Je bent namelijk ook enigszins beperkt door de financiën. Als je kunt beschikken over allerlei verslavingsdeskundigen en methodieken, dan heb je een ander doel voor ogen. Maar dat budget is er niet, dus zoek je naar een compromis.” Maar het is niet alleen de situatie binnen de instelling zelf die verbeterd moet worden. Toekomstperspectief is minstens zo belangrijk, en dat betekent: perspectief op genezing of ten-

Het geheim van succes

minste redelijk herstel, perspectief op een baan of een andere vorm van deel-

Succesverhalen verschenen

name aan het maatschappelijk leven, perspectief op goede zelfstandige huisvesting of een kwalitatief goede beschermde of begeleide woonvorm, perspectief op bevredigende vrije tijdsbesteding en een sociaal leven, perspectief op een inkomen waar je goed van rond kan komen. Het probleem is, dat al deze zaken juist ontbreken in de huidige maatschappij, die van economische crisis naar crisis sukkelt en waarin de problemen alleen maar erger worden. Daarom ben ik ook socialist, omdat ik denk dat alleen een fundamentele verandering van de maatschappij de problemen op kan lossen waar we met zijn allen dagelijks mee geconfronteerd worden. De strijd tegen drugs is naar mijn mening onlosmakelijk verbonden met de strijd tegen bezuinigingen in de zorg, tegen afbraak van sociale voorzieningen in het algemeen, en met de strijd tegen het kapitalisme. Door Barbara Veger

[8]

Hans is 42 wanneer hij wordt opgenomen

Marianne, die vroeger stil en verlegen was,

op de Korsakov – afdeling in Zuidlaren. Hij

heeft nu veel vriendinnen, woont zelfstan-

heeft zichzelf letterlijk en figuurlijk bijna

dig en heeft werk op de sociale werk-

doodgezopen. Zijn geheugen is dan al ern-

plaats.

stig aangetast en in een rolstoel begint hij

Wat is het geheim van de successen die

aan zijn behandeling.

Hans, Marianne en de andere 18 geïnter-

Marianne werd al op de basisschool

viewden hebben geboekt? Lees dat in de

gepest. Op de middelbare school loopt het

vier boekjes. Elk boekje heeft een eigen

zo uit de hand, dat ze ondanks een forse

thema. Die thema’s zijn:

dosis slaapmiddelen nauwelijks meer slaapt en lijdt aan nachtmerries. Vriendin-

Q

Werken en leren

nen heeft ze bijna niet, op school is ze het

Q

Wonen

enige meisje in de klas

Q

Sociale contacten

Q

Vrijetijdsbesteding

Zo beginnen de verhalen van Hans en Marianne. Het is te lezen in een reeks van

De fraai vormgegeven boekjes kosten

vier boekjes met elk vijf interviews die

€3,95 per deeltje , en €15,- voor de hele

zojuist bij Klantenkrant Mediaproducties

reeks (incl. verzendkosten). GGz-cliënten

zijn verschenen. Hoe is het ze na al deze

betalen €2,50 per deel (excl verzend-

tegenslag die een psychische ziekte met

kosten). De boekjes zijn te bestellen bij:

zich mee kan brengen vergaan? Klantenkrant Mediaproducties Hans woont inmiddels zelfstandig in Uit-

St. Walburgstraat 9

huizen en doet daar aangepast werk. Hij

9718 HX Groningen

redt zich met wat hij noemt een ‘papieren

tel: 050 – 368 23 50

geheugen’.

mail: [email protected]

26 december 2005,

Beste redactie van Denkraam,

Beste Redactie van Op de eerste plaats voor iedereen het

Denkraam,

beste wensen voor 2006 met:

Vanmorgen ben ik naar een kerkdienst

365 dagen inspiratie

van ‘De Ontmoeting’ in Odeon in de

52 weken creativiteit en

Gouvernestraat geweest. De pastoraal

12 maanden een te gekke samenwer-

werker van ‘De Ontmoeting’, Teunis Rij-

king met elkaar.

neveld, is geïnteresseerd in een abonnement in Denkraam. Zouden jullie daar-

Via dit mailtje wil jullie een compliment

voor kunnen zorgen? Het is een dien-

maken voor het mooie december num-

stencentrum, ze schijnen ook nachtop-

mer. Door de andere papier soort komen

vang voor dak- en thuislozen te hebben.

de foto’s op de voor én achterzijde beter

Ik denk dat het wel interessant is, vooral

tot zijn recht. Het ziet er meer professio-

als de Pauluskerk dicht gaat. Dus het zou

neel uit.

een mooie geste zijn, vooral in deze tijd

Misschien is het mogelijk om ook de

van Kerst en Nieuwjaar. Bij voorbaat

[ingezonden]

foto’s bij de artikelen in kleur af te druk-

dank, de beste wensen voor 2006, en tot

ken, maar dat zal afhankelijk zijn van

ziens op 10-1-2006.

het budget. Kleurendruk is een stuk duurder. Wie weet is er een sponsor te vinden.

Groeten, Ada Smit

Teus en Bas, ik beloof dat ik in 2006 met de foto’s van mijn schilderijen en nest-

En succes met het Denkraam!

kastjes bij jullie langs kom. Als het te lang duurt, “trek je maar aan mijn

Beste Teus en Martin,

jasje”.We gaan er een mooi artikel van maken.

Zo tussen Kerst en Oud en Nieuw even een mailtje van Stef en mij, omdat we

Groeten van mij....Yvonne van Wely

Denkraam er heel wat vrolijker uit vinden zien dan voorheen. Wat een leuke foto van jullie beiden op de voorplaat en wat een prachtige foto van de man op de achterkant. Binnenin ziet alles er lichter en vrolijker uit door het gebruik van wit

Ik zie, maar wat ik niet zag waren de

papier. Ook daar kom ik foto’s tegen van

echte mensen die zich verscholen achter

lachende mensen.

mijn gedachten in een wereld vol intri-

Volgens ons is door het lichtvoetiger

ges, malafide praktijken en corruptie.

uiterlijk het blad heel wat aantrekkelijker

Door deze uitstraling van de mensen

voor (potentiële) lezers geworden. We

ontstonden achterdochtige denkpatro-

hoorden nog wel eens iets in de trant

nen die overgenomen worden door

Soms ligt jullie blad Denkraam op onze

van: “alleen als je het blad al ziet, word je

Heersers en Klojo’s, waardoor hun

leestafel-plank. Het December-nummer

gedeprimeerd” of “Ik leg het dan gauw

wereld wankelde. De wanhoop is steeds

meegenomen om eens te lezen. Een heel

weg”. En dat is jammer, want er

dichterbij gekomen. Zelfs de kosmos pikt

goed blad om te lezen! Dat wilde ik jul-

stond/staat veel lezenswaardigs in, in het

het niet langer en stuurt meteorieten

lie laten weten.

verleden echter soms wel eens wat zwaar.

langs de aarde.

Gefeliciteerd met dit decembernummer.

Wees niet bang. Richt je op positieve

28 januari 2006 Beste redactie,

Met vriendelijke groet,

afleidingen en zie wat je ziet. Ineke Maas,

Groetjes van Stef en Tineke Stichting INCENTIVE

Kees Buitendijk

Gespecialiseerde Thuiszorg Rotterdam [9]

De belangrijkste veranderingen in 2006 De belangrijkste belastingmaatregelen

Uitkeringen: van WAO naar WIA

De belangrijkste belastingmaatregelen:

AMSTERDAM - Het WAO-stel-

AMSTERDAM - Politie en justitie krij-

Het gebruikersdeel van de onroerende

sel wordt per 1 januari ver-

gen vanaf 1 januari meer mogelijkhe-

zaakbelasting (ozb) verdwijnt.

vangen door de Wet werk en

den om persoonsgegevens op te vragen

Q

Burgers krijgen nog tot 1 juli de tijd

inkomen naar arbeidsvermo-

bij maatschappelijke instellingen en

om te kiezen tussen deelname aan

gen (WIA). Het belangrijkste

bedrijven. Zulke gegevens spelen bij de

verschil is dat de nadruk

opsporing van misdrijven een belang-

het spaarloon of de nieuwe levens-

Q

Q

Q

Q

Q

loopregeling. De algemene heffings-

komt te liggen op wat mensen nog wel

rijke rol. Een opsporingsambtenaar kan

korting, het vaste bedrag dat iedereen

kunnen in plaats van hun arbeidsonge-

‘identificerende’ gegevens vorderen.

van de belasting mag aftrekken, gaat

schiktheid. Alleen mensen die voor 80

Het gaat niet alleen om iemands naam,

met 78 euro omhoog naar 1972 euro.

procent of meer worden afgekeurd,

adres, woonplaats, geboortedatum of

De accijns op sterke drank als whisky

krijgen een volledige uitkering. Wie

geslacht, maar ook om klantnummers,

en jenever gaat omlaag, zodat een fles

nog deels kan werken, moet zoveel

nummers van een polis of een bankre-

ruim 1 euro goedkoper wordt.

mogelijk aan de slag blijven en krijgt

keningnummer.

De gewone ouderenkorting gaat

daarbij een aanvulling op het loon.

Q Discriminatie van mensen wegens

omlaag met 85 euro naar 369 euro en

Q

Belastingvriendelijk sparen voor vut

een lichamelijke, psychische of ver-

de inkomensgrens omhoog met 200

en prepensioen is er niet meer bij

standelijke handicap wordt strafbaar.

euro.

voor werknemers die met ingang van

Het aanzetten tot haat of geweld

De combinatiekorting, een fiscale

2006 jonger zijn dan 56 jaar. Met het

tegen gehandicapten kan eveneens

tegemoetkoming voor mensen die

oog op de vergrijzende beroepsbevol-

tot vervolging leiden. Bedrijven of

werk en zorg combineren, gaat met

king moeten meer mensen volgens

diensten moeten zorgen dat ze toe-

85 euro omlaag naar 143 euro. De

het kabinet langer aan het werk.

gankelijk zijn voor gehandicapten,

aanvullende combinatiekorting wordt

Werknemers krijgen per 1 januari wel

tenzij ze een goede reden hebben. Zo

156 euro verhoogd naar 545 euro.

de mogelijkheid om belastingvriende-

niet, dan riskeren ze een strafrechte-

Er komt een alleenstaande ouderen-

lijk te sparen voor extra verlofdagen

lijke vervolging.

korting van 562 euro, als vervanger

via de nieuwe levensloopregeling.

van de aanvullende ouderenkorting

Hierdoor moet het voor mensen mak-

drijven waarop maximaal een levens-

van 287 euro.

kelijker worden om arbeid en zorgta-

lange gevangenisstraf staat. Dat bete-

ken thuis te combineren.

kent dat verdachten altijd vervolgd

Kinderopvang wordt voor veel gezin-

kunnen worden als hun misdaad ooit

wordt door het verzamelinkomen.

nen goedkoper. Door extra subsidie

wordt opgelost. Het gaat dan om de

Een verzamelinkomen van maximaal

komen vooral meer hogere inkomens

ernstigste zaken, zoals moord. Voor

28.521 euro levert de maximale kor-

in aanmerking voor steun. De boven-

misdrijven waarop maximaal een

ting van ruim 900 euro op.

grens voor steun in de kosten voor

gevangenisstraf van meer dan tien

De jaarlijkse verhoging van de brand-

kinderopvang wordt in 2006 gelegd

jaar staat, gaat de verjaringstermijn

stoffaccijns wordt geschrapt.

op een gezamenlijk inkomen van een

omhoog van vijftien naar twintig

De aanschafbelasting op auto’s en

huishouden ruim 96.000 euro bruto.

jaar.

Er komt één kinderkorting (nu zijn er drie) waarbij de hoogte bepaald

Q Q

Q

motoren (BPM) wordt per 1 juli afhankelijk gemaakt van het brand-

Q

Overzicht nieuwe wetgeving justitie

Dat is nu nog circa 74.000 euro. Q

Q

Q

De verjaring wordt afgeschaft bij mis-

Gedetineerden worden voortaan al na

Werkgevers hebben vanaf 2006 voor

een eerste veroordeling naar een

stofverbruik. Zuinige voertuigen

de afdracht van premies en belastin-

gevangenis overgeplaatst. Tot nu toe

(energielabel A en B) krijgen een kor-

gen niet meer te maken met verschil-

bleven zij in een huis van bewaring

ting van maximaal 1000 euro, onzui-

lende loketten: die bij de Belasting-

als zij in beroep gingen. Een gevange-

nige (energielabels D, E, F en G) ont-

dienst en bij uitkeringsinstantie

nis kwam pas aan bod als hun straf

vangen een toeslag van maximaal

UWV. Voortaan moeten zowel

onherroepelijk was geworden. Door

540 euro.

belastingen als premies voor werkne-

de maatregel krijgen de gedetineer-

De belastingvrije onkostenvergoeding

mersverzekeringen, zoals WW en

den meer mogelijkheden voor resoci-

die vrijwilligers mogen ontvangen,

WAO/WIA, worden afgedragen aan de

alisatie. Ook de celcapaciteit kan

gaat omhoog naar 1500 euro.

fiscus.

flexibeler worden ingezet.

[10]

Het nieuwe zorgstelsel AMSTERDAM - De nieuwe zorgverzekeringswet gaat in. Het ziekenfonds en

Q

particuliere verzekeringen verdwijnen. Iedereen moet verplicht een basisverzekering afsluiten en kan voor een aanvullende verzekering kiezen. Wie wil, kan ook een eigen risico in zijn verzekering opnemen. Ook de rekening van een bezoek aan de huisarts kan daarin opgenomen worden. Q

Q

De no-claim van 255 euro gaat voor iedereen gelden. De regeling betekent dat patiënten geld van de zorgverze-

Q

keraar terugkrijgen, als ze in een jaar

nog sneller geregeld kan worden dan

afvoeren. Nederland heeft in Brussel

Hoogervorst wil.

wel de felbegeerde versoepeling, de

De spookrekeningen van ziekenhui-

zogenoemde derogatie, van de mestnor-

zen veranderen volgend jaar. Als alles

men gekregen. Die soepelere norm

goed gaat, worden korte bezoeken per

geldt voor de graslanden, ongeveer de

1 februari daardoor weer goedkoper.

helft, of 1 miljoen hectare, van de land-

Andere problemen met het nieuwe

bouwgronden. Vooral de melkveehou-

financieringssysteem, het zogenoem-

derij profiteert hiervan omdat de koei-

de dbc-systeem, moeten op 1 juni

en ondanks de strengere regels toch

opgelost zijn.

buiten kunnen blijven lopen.

Wie naar de fysiotherapeut wil, heeft

Q

gen per 1 januari de tarieven voor de

meer nodig.

treinkaartjes met gemiddeld 3 pro-

Iedereen moet zich vanaf 1 januari

cent. Strippenkaarten worden 2,6 pro-

met een wettig identiteitsdocument

cent duurder.

bij een ziekenhuis of polikliniek kun-

tijd minder dan 255 euro aan zorg-

Q

nen legitimeren.

kosten maken. Elke ziekenhuis- of

maken met de nieuwe (Europese) hygiëneregels. Dit betekent onder

trokken. Een bezoek aan de huisarts

meer dat niet alleen de verwerkers

naar een andere verzekeraar. Dat

Nieuw in onderwijs per 1 januari 2006

geldt ook voor de mensen die nu nog

AMSTERDAM - Scholen moeten zorgen

houders, vissers - onder de voedsel-

via hun werk een collectieve verzeke-

dat Nederlandse leerlingen en hun

veiligheidsregels vallen. Ook moeten

ring hebben. Iedereen moet voor 1

klasgenoten van buitenlandse komaf

alle bedrijven die iets met voedsel of

maart aangeven of hij bij zijn eigen

elkaar leren kennen. Ze krijgen een

diervoeder te maken hebben, zich

verzekeraar blijft. Tot de overstap

wettelijke verplichting om actief bur-

laten registreren.

betaalt hij gewoon zijn premie aan de

gerschap en integratie te bevorderen.

oude verzekeraar. Wie na 1 mei niet

Scholen die in gebreke blijven, kunnen

regels voor alcohol in het verkeer.

verzekerd is, loopt het risico een boete

hun overheidssubsidie kwijtraken.

Voor brom- en snorfietsers tot 24 jaar

Q

Basisscholen mogen Frans en Duits

en voor iedereen die zijn auto- of

terugwerkende kracht tot 1 januari

gaan geven. Een verplichting is dat

motorrijbewijs korter dan vijf jaar

2006.

niet, alleen het Engels behoort al

heeft, geldt een limiet van 0,2 promil-

Wie overstapt, hoeft zich niet druk te

sinds 1986 tot de vaste lesstof op de

le. Dat was 0,5 promille. In de praktijk

maken over de doktersrekening uit

basisschool. Verder krijgen scholen

betekent dat dat die groep (jonge)

januari of februari. De oude en de

meer vrijheid in het onderwijs. Het

automobilisten wordt „drooggelegd“;

nieuwe verzekeraar verrekenen der-

aantal kerndoelen, waarin staat wat

een biertje is al genoeg om de grens

gelijke kosten zelf met elkaar en val-

leerlingen moeten weten en kunnen

te overschrijden.

len klanten er niet mee lastig.

als ze van school gaan, wordt een stuk

telt niet mee. Iedereen is vrij om over te stappen

te krijgen. Een overstap geldt met

Q

Overige veranderingen op zorggebied: Q

Producenten van levensmiddelen en diervoeder krijgen per 1 januari te

medicijnfactuur wordt daarvan afge-

Q

De Nederlandse Spoorwegen verho-

geen verwijsbrief van de huisarts

Q

Q

Vanaf 1 januari gelden strengere

Taxichauffeurs die na 1 januari zonder een geldige chauffeurspas de weg

doelen minder nauw omschreven

op gaan voor een ritje, wacht een bekeuring van 170 euro. Het taxibedrijf kan rekenen op 260 euro boete.

zondheid) gelijk heeft, worden de pro-

regeling voor dure geneesmiddelen,

Mobiliteit en ruimte

die de vergoeding reguleert van bij-

AMSTERDAM -

voorbeeld het borstkankermiddel

Voor boeren en

trastuzumab, zou ertoe moeten leiden

tuinders is

dat iedereen die daar recht op heeft,

2006 het jaar

ziekenhuizen opgelost. De nieuwe

sector - akkerbouwers, tuinders, vee-

kleiner. Ook worden sommige kern-

Als minister Hoogervorst (Volksgeblemen met dure behandelingen in

van voedsel maar ook de primaire

de behandeling ook krijgt. Ziekenhui-

van de nieuwe, strengere mestregels. Ze

zen vinden echter dat er meer geld

mogen minder dierlijke mest op de lan-

voor uitgetrokken moet worden en

derijen uitrijden en zullen een deel

dat toelating van nieuwe medicijnen

hiervan tegen hogere kosten moeten

Taxichauffeurs moeten een wettelijk verplicht examen hebben gehaald voor zo’n pas. Met het examen moet hun kwaliteit zijn verbeterd. De politie en de Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) gaan streng controleren. Ongeldige passen worden ingenomen. Samenstelling: Ted Borghmans

[11]

100 CRISISKAARTEN Donderdag 26 januari waren we bijeen met een 60-tal mensen (grotendeels houders van een crisiskaart, aangevuld met hulpverleners, een enkele mantelzorger en een politieagente) om tezamen te vieren dat de 100e crisiskaart een feit is.

een crisis de regie van hen wordt overgenomen. Waar de één gehoor wil vinden voor zijn verhaal, zijn er andere kaarthouders die absoluut geen prijs stellen op een gesprek en alleen maar willen kunnen uitrusten en bijkomen in een

We hadden een klein programma opge-

teerd. Geschreven door Wouter van de

veilige omgeving.

steld, met muziek (van Emiko en van

Graaf vertellen in dit boekje 10 crisis-

Naast al die verschillen zijn er ook over-

Margriet van Vugt), een gedicht (van

kaarthouders over hun ervaringen.

eenkomsten, want het zijn stuk voor

Miny Warman) en enkele toespraken.

Armin Voogt (psychiater bij de Bavo Rno

stuk authentieke en boeiende mensen,

Het leek ons gepast dat ook de voorzitter

Groep) kreeg het eerste exemplaar over-

die in de regel goed zicht hebben op hun

van GGZ Nederland met haar aanwezig-

handigd en beloofde in zijn daaropvol-

eigen kwetsbaarheid. In de gesprekken

heid het belang van de crisiskaart zou

gende toespraak om de crisiskaart te

met aanvragers voor een crisiskaart ben

onderstrepen, maar men had andere pri-

blijven promoten.

ik gaan beseffen hoe waardevol het kan

oriteiten. Dankzij degenen die wél geko-

Overigens hou ik een dubbel gevoel over

zijn ook om de eigen onvolmaaktheid te

men waren werd het een mooie bijeen-

aan de toenemende populariteit van de

omarmen: juist door hun sterke beleving

komst.

crisiskaart: enerzijds ben ik apetrots dat

van tekortschieten, lijkt het er op dat

Theo Cornelissen (fractievoorzitter van

we al 100 mensen hebben kunnen hel-

deze mensen een voorsprong hebben op

de Socialistische Partij in Rotterdam)

pen bij het opstellen van hun crisiskaart.

de doorsnee-burger. Voor hen is het

was bereid gevonden om de 100e crisis-

Maar anderzijds ben ik het roerend met

immers bittere noodzaak (en geen luxe)

kaart uit te reiken aan Jeroen Wiggers.

Theo Cornelissen eens, en besef ik dat de

om zich te bezinnen op wie-zij-in-

In zijn toespraak benadrukte Theo dat

crisiskaart zijn bestaansrecht ontleent

wezen-zijn, hetgeen zijn neerslag krijgt

goede zorg een verantwoordelijkheid

aan het ontbreken van vanzelfspreken-

in de tekst op hun crisiskaart. Het is

van de gehele samenleving is én blijft,

de, goede zorg, zowel in de samenleving

geen eenvoudig proces, om je te bezin-

maar zo lang dat nog niet een vanzelf-

als geheel, als binnen de instellingen.

nen op een vraag als: hoe ziet een crisis

sprekendheid is, is de crisiskaart noodza-

Daarnaast is het natuurlijk (te) veel

er bij mij uit?

kelijk om tijdens een crisis verzekerd te

gevraagd om van crisishulpverleners te

Mocht dit verhaal u inspireren tot het

zijn van adequate hulp.

verwachten dat ze zicht hebben op een

maken van een eigen crisiskaart: bel het

Omdat je zo’n 100e crisiskaart natuurlijk

ieders “gebruiksaanwijzing”. Want als

Basisberaad (010) 466 59 62 en vraag

alleen haalt als er ook iemand bereid is

het maken van crisiskaarten één ding

naar de crisiskaart-consulent. Of surf

om de 1e te zijn werd hierna Leoniek

duidelijk maakt dan is het wel dit: ieder

naar www.crisiskaart.nl.

Houffelaar als 1e houder van de crisis-

mens is uniek, en stelt heel eigen eisen

Het boekje is te koop voor hulpverleners:

kaart (nu alweer zo’n 6 jaar) even in het

aan opvang tijdens crises. Waar veel

7,50 euro t.n.v. stichting Basisberaad,

zonnetje gezet. Zij hield een korte uit-

kaarthouders de nadruk leggen op auto-

rekeningnr.378 84 10 (Postbank) o.v.v.

eenzetting over de geschiedenis van de

nomie (en bijvoorbeeld onder geen voor-

“interviews crisiskaart”. Als je cliënt bent

crisiskaart.

waarde willen worden aangeraakt) zijn

krijg je ‘m gratis!

Diezelfde middag werd het boekje “10

er ook kaarthouders die vragen om een

interviews over de crisiskaart” gepresen-

troostende arm en die willen dat tijdens

De 100e crisikaart

[12]

Wouter van der Graaf

Leoniek Hauffelaar

Adriaan Spaans, Consulent crisiskaart Adriaan Spaans

80 jaar Maaskringgroep ingesteld, nog ver voordat er hiertoe een wettelijke verplichting bestond. Dat maakt de cliëntenraad de oudste raad in de regio Rijnmond, en misschien zelfs wel van Nederland. De Maaskringgroep wil haar 80-jarig bestaan niet ongemerkt voorbij laten gaan, en heeft in 2006 een scala aan feestelijke activiteiten georganiseerd. Op 19 december 2005 is het startschot gegeven. Tijdens een receptie werd een speciale jubileum-kalender voor 2006 uitgereikt, speciaal voor alle medewerkers en cliënten van de Maaskringgroep. In deze kalender worden mensen geportretteerd in woord en beeld met de door hun uitgezochte BR-ers (Bekende Rotterdammers). Alle geportretteerden maken gebruik van de voorzieningen van de Maaskringgroep Bekend of onbekend, mensen kan je overal tegen komen. Bij het sporten, winkelen of uitgaan. Dat maakt dat bijzondere mensen gewoon, en iedereen bijzonder. In de kalender staat centraal de ontmoeting tussen de verschillende mensen, bekend en onbekend, maar mensen die dezelfde passie of ambitie delen. Dit leidt tot interessante ontmoetingen. Gerrie, die verzot is op zingen en elke week met een koor repe-

In 2006 bestaat de Maaskringgroep 80 jaar. De Maaskringgroep is een samenwerking van de stichting PameijerKeerkring (welke ook weer het resultaat is van een fusie), RIBW Rijnmond en Maasstad in de regio Rijnmond. De doelgroepen van de Maaskringgroep zijn: sociale psychiatrie, verstandelijk gehandicapten en jongeren.

teert, ontmoet de BR-er Lee Towers. Na een gesprek over onder andere de markt op Zaterdag en over Feyenoord komt het al snel tot een uitvoering van ‘You’ll never walk alone’. “Geniet van de kleine dingen”, zegt Lee als ze het over het leven hebben. Het is slechts een van de twaalf ontmoetingen, die in de kalender geportretteerd worden. De uitreiking van de kalender

Enige historische feiten op een rij:

Ruim 25 jaar geleden opende dagactivi-

werd gedaan aan alle mensen die zijn

In 1926 is de stichting Pameijer opge-

teitencentrum ‘Bijna Alles’ haar deuren,

geportretteerd in de kalender, tijdens

richt door dr J.H. Pameijer. De Pameijer

en is hiermee de eerste en oudste dagac-

een informele receptie vlak voor de

stichting richtte zich (en richt zich nog)

tiviteitencentrum in Nederland. ‘Bijna

feestdagen. Het startschot voor het 80-

op opvang van mensen met psychische

Alles’ is onderdeel van de Maaskring-

jarig bestaan van de Maaskringgroep is

problematiek en verstandelijk gehandi-

groep.

gegeven. Wat de feestelijkheden zullen

capten in kleinschalige woonvormen in

De Maaskringgroep heeft, net als elke

zijn in 2006 is in ieder geval voor de

de stad. Met deze kleinschalige woonvor-

andere instelling, een cliëntenraad. Wat

redactie nog een verrassing.

men was de instelling de eerste in heel

wél bijzonder is aan deze cliëntenraad, is

Nederland.

dat zij al zo’n twintig jaar geleden is

Bas van Bellen

[13]

27 maart tot 2 april Week van de Psychiatrie 2006 berheid te vervallen. Maar depressie

vormt juist ook een belangrijke oorzaak voor een sociaal isolement. Een depres-

Het thema van de Week van de Psychiatrie in 2006 is “Doorbreek het Isolement!”. Het gaat in deze week om het doorbreken allerlei vormen isolement van mensen met een psychiatrische achtergrond. Ook gaat het in deze week over het doorbreken van het ‘isolement’ van cliëntenorganisaties in de Geestelijke Gezondheidszorg (GGz). Deze organisaties kunnen meer en vaker gaan samenwerken met bijvoorbeeld organisaties in de verslavingszorg, maatschappelijke opvang of wao-beraden.

sief iemand trekt zich terug, in het ‘alleen zijn’. “Als ik iemand anders was, zocht ik mijn gezelschap niet op”. Langdurige ernstige problematiek kan banden met familie en de vriendenkring op scherp stellen, er hoeft dan niet veel te gebeuren of iemand komt steeds meer alleen te staan. Het ontbreken van sociale contacten kan ook gevaarlijk zijn op het moment dat iemand in een crisis raakt, in de praktijk blijkt dat crisissituaties vaak kunnen worden voorkomen door een goed functionerend sociaal netwerk. Een belangrijke ontwikkeling in de nabije toekomst is dat gemeenten steeds meer verantwoordelijkheid krijgen voor ondersteuning, begeleiding en activiteiten van mensen met een psychiatrische achtergrond. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) komt eraan en dit heeft veel gevolgen. In alle regio’s van Nederland moet nu alvast de discussie gevoerd worden met gemeenten over wat nodig is in de nabije toekomst om menswaardig te kunnen leven in de verschillende regio’s en gemeenten en op welke wijze er opnieuw aandacht kan worden gevraagd voor sociaal contact, lotgenotencontact, maatjesprojecten,

In deze week krijgt het isolement

die tot doel heeft de positie

inloop en andere activiteiten die een bij-

waarin veel mensen met psychi-

van de cliënt in de geestelij-

drage leveren aan het doorbreken van

sche of psychiatrische problemen

ke gezondheidszorg en in de

het sociale isolement.

zich bevinden, extra aandacht. Want:

samenleving te versterken. En dit blijkt

sociaal isolement wordt genoemd als

nog steeds hard nodig, ook gezien alle

Het hebben van een sociaal netwerk

één van de belangrijkste problemen. In

initiatieven die worden ontplooid in alle

wordt door bijna alle mensen in Neder-

deze week krijgen projecten en initiatie-

regio’s in de Week van de Psychi-

land als heel belangrijk erva-

ven op het gebied van het doorbreken

atrie. De werkgroep Week van de

ren. Al in het begin van de

van het isolement de aandacht. Ook kij-

Psychiatrie bestaat uit vertegen-

jaren 90 is geconstateerd dat

ken we in deze week naar positieve en

woordigers van Anoiksis, Cliën-

14% van de bevolking gezien

negatieve ontwikkelingen in de samen-

tenbond, Vereniging Manisch

kan worden als meer of min-

leving en de politiek die invloed hebben

Depressieven en Betrokkenen,

der “sociaal geïsoleerd”. Uit

op het isolement of juist het doorbreken

Stichting Pandora, LPR(Landelijke

onderzoek blijkt dat welzijn,

van isolement.

Patiëntenraden) en het Basisbe-

geluk en gezondheid minder

De werkgroep Week van de Psychiatrie

raad Rijnmond.

vaak te vinden is bij perso-

organiseert van 27 maart tot 2 april

Isolement kan oorzaak én gevolg van

nen die in een sociaal isolement verke-

2006 de twee-en-dertigste Week van de

depressie (of andere psychische proble-

ren. De individualisering in de samenle-

Psychiatrie. De Week van de Psychiatrie

men) zijn. Het missen van goede sociale

ving heeft er toe bijgedragen dat men-

is een activiteit van landelijke en regio-

contacten, van stabiele vriendschaps-

sen zich steeds meer los maken van tra-

nale cliëntenorganisaties en cliëntenra-

banden, van een bevredigende liefde is

ditionele verbanden als kerkgemeen-

den in de geestelijke gezondheidszorg

niet de minste reden om in grote som-

schap, buurtgemeenschap en familie.

[14]

2006

Sociaal isolement en eenzaamheid leiden tot serieuze problemen op het persoonlijke vlak: verhoogde activiteit of juist apathie, een negatief zelfbeeld of een te sterke gerichtheid op zichzelf,

Pekel in mijn ego

sociale problemen en lichamelijke klachten zoals slapeloosheid en hoofdpijn, gevoeligheid voor middelengebruik (medicijnen en drugs). Doelstelling van de Week van Psychiatrie 2006

De week van de psychiatrie 2006 kan bijdragen aan de mogelijkheden om het isolement te doorbreken door: Q

het leveren van informatie over de mogelijkheden op het gebied van contact in de regio’s, cursussen, lotgenotencontact, contact via internet, bijzondere projecten voor mensen met een psychiatrische achtergrond, ontwikkelen van nieuwe ideeën in de regio’s op dit gebied door informatieverzameling op de website weekvandepsychiatrie.nl

Q

Het zout in de wond maakt het vlees uiteindelijk wel lekkerder. Is dit cynisme? Ik ruk mij los en realiseer, ik hou van hem, nog steeds, waarom…..? Hij maakt deel uit van mij en vice versa en uiteindelijk is het enige dat ons bindt eigenliefde. Subliem zou ik zeggen of ziek….. Is dit nu vriendschap? Is dit liefde?

het bieden van ideeën over samenwerkingsverbanden van cliëntenorganisaties in de GGz en andere organisaties op landelijk gebied en de regio’s

Q

Hij doet open en ik zeg héé, onze blikken kruisen zich en even verdrink ik in die poel, die duisternis waar hij zichzelf rechtvaardigt. Ik zag ons, op het eind, als zout en de wond, hij het zout, ik de wond, uiteraard. Dan dwaal ik weer, terwijl hij strooit als een pekelwagen en ik stik in hem.

het betrekken van de gemeentelijke overheden bij de Week van de Psychiatrie. Wat kan een gemeente doen om mensen de kans te geven sociale

Héé hallo, zegt hij, terwijl ik naar boven loop, Bakkie blow? Ja lekker, zeg ik, maar ik blijf niet lang hoor, en terwijl ik dat zeg weet ik dat het laat gaat worden en dat ik hem morgen haat en nooit meer wil zien. Ik ken mijn pappenheimers, ik ken hem, hij is van mij.

contacten op te bouwen en te onderhouden? Discussie over de rol die

Virginia

gemeenten hebben en krijgen ten aanzien van de groep mensen met een psychiatrische achtergrond. Ondersteuning voor gevolgen? Q

het stimuleren en ondersteunen van lokale initiatieven van cliëntenraden, basisberaden en regionale groepen en platforms. De werkgroep Week van de Psychiatrie draagt het thema aan, zorgt voor achtergrondinformatie en publiciteit, verzamelt initiatieven in de regio’s en is een belangrijke stimulans voor activiteiten in het land gedurende de week. In de landelijke Breingeindag, dit jaar gehouden in Rotterdam, komen alle initiatieven samen en wordt het ‘beste’ idee beloond met een prijs.

[gedicht]

Wat heeft de Wet Maatschappelijke

[15]

Conferentie over Internationalisering Onze Rotterdamse samenleving is wezenlijk veranderd. Een andere trend is de toegenomen internationalisering in de sectoren zoals zorg en welzijn, arbeid, cultuur en sport.

Het transnationale karakter van de projecten is terug te vinden in de samenwerking met andere landen. Door over de landsgrenzen heen te kijken doen de partners inspiratie op en kunnen ze van elkaars ervaringen leren. EQUAL hanteert een aantal basisprincipes: In de inleiding van Jos Lamé (directeur Riagg Rijmond) werd uiteengezet wat de internationalisering voor de ambulante

het Albeda College, partners in het Maljuna Frato project, een

geestelijke gezondheidszorg in de Rijnmond betekent. Het uit-

conferentie over Internationalisering in eerder genoemde sec-

zenden van hulpverleners van de Riagg Rijnmond naar de Rif

toren. Rotterdam is van wereldhaven tot een internationale

in Marokko heeft veel politiek stof doen opwaaien. Al jaren is

stad geworden. Wat betekent dat voor de zorg, het onderwijs,

de Riagg Rijnmond betrokken bij hulpvragen van uit het bui-

werk en de onderlinge verhoudingen?

tenland. Genoemd werden o.a.; voormalig Joegoslavië, Portu-

En zijn er overeenkomsten met andere grote steden in Europa,

gal, busongelukken in Frankrijk en Polen. Er zijn ook contacten

bijvoorbeeld Parijs.

met Artsen zonder grenzen.

Maljuna Frato

Het Maljuna Frato is een onderdeel van het Europese Equalproject. Het Maljuna Fratoproject omvat twee aandachtsgebieden: hulpverlening en onderzoek. EQUAL is een nieuw programma van de Europese Unie. Het is de opvolger van Adapt & Employment en is gericht op het creëren van gelijke kansen en het bestrijden van discriminatie op de arbeidsmarkt. Lidstaten van de EU kunnen projecten opzetten met behulp van Equal-subsidies om ongelijkheid en discriminatie aan te pakken op en bij de toegang tot werk. Door middel van innovatieve methoden in transnationaal verband kan discriminatie op grond van bijvoorbeeld geslacht, ras, etnische afkomst, godsdienst, levensovertuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid tegengegaan worden. Overheidsdiensten, niet-gouvernementele organisaties, sociale partners en het bedrijfsleven werken in een ontwikkelingspartnerschap samen om hun kennis en ervaring te bundelen.

[16]

[verslag]

Op woensdag 1 februari j.l. organiseerde de Riagg Rijnmond en

In Marokko (en ook Turkije) wordt vooral in de leefomgeving van de cliënt sociale psychiatrie geleverd om terugval tijdens vakantie te voorkomen. Dit initiatief heeft de discussie over de export van AWBZ zorg behoorlijk aangezwengeld. “Waarom gaat een klant op vakantie als die ziek is?” Het blijft Nederlandse zorg aan een Nederlander het verschil is alleen de plaats. De regie blijft in Nederlandse handen. Wat over blijft om over te debatteren is het kosten aspect. Internationalisering van de zorg. Er is geld voor en het verstandig met de huidige volksverhuizing. In het volgende nummer meer over deze conferentie Martin Luycx

(valse) beloftes Sport en internationalisering Laat ik voorop stellen dat ik een beetje moeite heb gekregen met de woorden ‘autochtonen’ en ‘allochtonen’. Het heeft een beetje een wrange bijsmaak gekregen bij me n.a.v. de vele discussies en een schijnbaar onbeheersbaar’ wij en zij’ gevoel . Als je het vaak hebt over deze twee groeperingen dan begint de scheiding al bij de bewust – eenwording . Terug naar de actualiteit Mevrouw Verdonk vindt het blijkbaar niet wijs om met elkaar te barbecuen, maar vindt het productiever aangaande de integratie dat we met elkaar een sport beoefenen. Nou ben ik op een conferentie geweest in Rotterdam, 1 februari jongstleden . Die conferentie had als thema “internationalisering sport en psychiatrie” (het psychiatrische gedeelte ontging mij even). Slotconclusie die ik kan trekken uit die conferentie is dat integratie en sport níet leiden tot verbroedering tussen de verschillende culturen, echter wel binnen de “eigen gelederen”. In de sport zoeken mensen hun eigen cultuur, herkenning en traditie . Allochtonen lijken te integreren in de sport, maar leggen de nadruk teveel op behoud van eigen identiteit of misschien de angst om die kwijt te raken . Autochtonen zoeken ook hun eigen identiteit in sporten, maar rennen met de staart tussen de benen weg naar een andere club als het elftal plots wat teveel exotische, voor hun onbekende, namen heeft. En gaan dan weer op zoek naar hun eigen cultuur . Dus wat mevrouw Verdonk beweert of meent te moeten stellen is een beetje erg quatsch, af en toe krijg ik het idee dat men structureel en onzichtbaar wanhopig zoekt naar een systeem waarmee men wel de integratie kan doen laten slagen. Naar ik meen kan men geen ijzer met handen breken en trouwens alle respect voor mevrouw Verdonk, zij durft tenminste wel dingen te benoemen en ze bij de horens beet te pakken. Maar over integratie gesproken , hebben we haar nou bij de kop of bij de staart ? Waaraan meet je integratie af? Kwaliteit lijkt me. Er is een uniform beleid en pluriforme situaties in de stad of in het dorp Iedereen lijkt het succes van integratie anders te meten . Er is dan ook geen instructie boekje , en dat handelt ook niet per geval. Misschien doen we het eigenlijk best wel goed wat betreft de integratie alleen kosten belangrijke zaken veel tijd (en geduld) .En misschien krijgen we dat wel een keer onder de

[gedicht]

Je beloftes zo mooi zo vlug in het begin waren wij tweeën beminden jij raakte mij aan met je geluksgevoel nam jij meedogenloos onbarmhartig terug jouw deel weer net zo snel nam jij mee alles wat ik liefheb alles waar ik van hou bezittingen, trouw je liet mensen in de kou ik wou jou nooit gezien te hebben jij onzichtbare, vluchtige minnaar Jij liet mij het grootste geluk ervaren om daarna te verdwalen in een doolhof van kommer en kwel Weg, weg uit mijn leven wil ik jou verbannen Ook al zou ik mij soms willen verhangen mijzelf verlossen van jou is een hels karwei Jij, oh, jij, wijkt niet van mijn zijde was ik maar gelukkig zonder jou Door de tijd heen wordt mijn gevoel tot steen koud en nat van de tranen zal jij mij verlaten Nooit, nooit meer wil ik naar jou heen.

knie, dat geduld, in deze snelle maatschappij…. Erwin Tukker

Liesbeth [17]

!!!!!!

Daar ben ik weer!!!!!!!!!

toen was ik al redelijk geaccepteerd.

of dat kon na zes jaar. Zij dacht van wel.

De eerste driekwart jaar leefde ik met

een agenda waarop op dag 1 de bood-

Toen moest ik het ook nog denken. Ik

schappen stonden, dag 2 poetsen, dag

heb dikwijls gedacht, welke verstands-

drie de bibliotheek etc. Per dag een ding,

verbijstering heb ik in die tijd gehad om

Ik wil jullie deelgenoot maken van het

en wekelijks naar therapie. Af en toe een

te denken dat ik dat zou kunnen. Ik had

feit dat ik er weer ben. En dat bedoel ik

voorlichting en zo kwam ik te werken

het misschien nu, nu ik beter weet hoe-

bijna letterlijk. In mei 1993 heb ik me

met een trainster communicatieve

veel het trainersvak van je vraagt, niet

laten opnemen op een afdeling voor

vaardigheden bij een organisatie die veel

gedurfd maar ik ben er hartstikke blij

intensieve behandeling. Ik heb de dia-

non-profit organisaties traint. Zij vroeg

mee. Ik heb na mijn stage een inciden-

gnose DIS (dissociatieve identiteitsstoor-

mij waarom ik met het trainersvak niet

teel contract aangeboden gekregen en

nis) en daar dan de extreme vorm van,

verder kon gaan. Stomverbaasd was ik

werk nu op oproepbasis. Ik krijg heel

het vroegere MPS (meervoudig persoon-

dat iemand in mij geloofde. Dat iemand

geregeld opdrachten en die gaan goed. Ik

lijkheidsstoornis). Ik heb in ieder geval

dacht dat ik na zes jaar instelling en

leer waanzinnig veel bij en voel me vol-

3½ jaar op die afdeling gezeten en 2½

jaren ambulante therapie zoiets kon

ledig geaccepteerd door mijn collega´s

jaar op het terrein van de inrichting

gaan doen. In eerste instantie was het

die wel weten wat er gebeurd is. Het is

gewoond. Daarna weer naar mijn eigen

ook te vroeg. Ik was blij dat ik mijn

voor hun soms moeilijk voor te stellen

huis en eigenlijk wil ik jullie over die tijd

boodschappen normaal kon halen. Maar

dat ik niet gewoon volledig werk maar

iets vertellen. Omdat ik er trots op ben

zo ongeveer nog een driekwart jaar later

dat ik zeg dat ik gemiddeld niet meer

en omdat ik hoop dat er mensen zijn die

heb ik de stoute schoenen aangetrokken

dan twee dagen in de week kan werken.

er steun of hoop aan kunnen ontlenen.

en geïnformeerd naar opleidingen tot

De ene keer zijn dat er twee de andere

Na zes jaar instelling kan ik jullie wel

trainer communicatieve vaardigheden.

keer vier. Het trainersvak is heel wisse-

verzekeren dat ik nooit meer dacht dat

Een stageplek gevraagd bij de organisa-

lend met nauwelijks vaste tijden of

het veel zou worden met de rest van

tie waar die trainster werkte en daar ben

dagen en voor mij is dat prima. Ik werk

mijn leven. Ik had de hoop dat ik nog

ik aangenomen. Ik heb ze eerlijk van

veel vanuit huis en kan daarmee goed

wat vrijwilligerswerk aan zou kunnen

mijn achtergrond verteld. Dat kon ook

bepalen wanneer ik wat doe. Alleen als

en in ieder geval uit de inrichting zou

niet anders want ze wisten dat ik voor-

ik training geef, dan moet ik er twee

kunnen blijven. Meer stond er niet op

lichtster bij Pandora was en dat zijn alle-

dagen helemaal psychisch en uiteraard

mijn verlanglijstje. Dat vond ik al heel

maal (ex-)cliënten. Maar voor een stage

ook lichamelijk zijn, maar daar richt ik

veel.

mocht ik het proberen.

mijn programma de rest van de week

Er was in ieder geval één ding wat ik me

Daarna een brief naar het UWV geschre-

ook helemaal op in.

ook had voorgenomen. Ik was niet van

ven waarin ik schreef wat ik al aan mon-

Als ik maar zorg dat ik voldoende vrije

plan om me te gaan schamen voor mijn

delinge toezeggingen had en welke hob-

tijd over hou waarin ik niet helemaal

opname. Ik had al jaren ambulante the-

bels ik nog zag, maar dus ook wat ik

volwassen hoef te zijn, zoals ik altijd zeg.

rapie gehad, crisisopname en heel lang

wilde bereiken en wat ik vond dat het

Soms zijn er bij mij delen van mijn per-

voorlichtingswerk voor Pandora gedaan

UWV nog voor mij uit moest zoeken. Ik

soonlijkheid die nog heel jong zijn en

(een voorlichtingsorganisatie op het

werd uitgenodigd voor een gesprek. Het

even de ruimte moeten hebben. Dat kan

gebied van psychiatrie vanuit de cliën-

was de eerste keer sinds acht jaar of zo

natuurlijk niet binnen mijn werk en

tenkant). Dat heeft me over mijn

dat ik weer naar het UWV ging. Al die

daar moet ik dus rekening mee houden.

schaamte heen geholpen. Voor het groot-

tijd hadden we geen contact gehad. Ik

Dat is lastig uit te leggen aan mensen

ste gedeelte tenminste. Weer thuis geko-

was in hun ogen natuurlijk min of meer

die dat stuk van je leven niet zien of

men bedacht ik me dat ik in ieder geval

afgeschreven tijdens mijn opname. Ik

niets van DIS weten maar alleen een

moest zorgen dat ik mensen zag en dat

had verwacht dat ik hemel en aarde zou

redelijk stevige Annemiek zien. Het

ik het huis uit kwam. Ik gaf me dan ook

moeten bewegen om de man te overtui-

vraagt dus wel eens veel uitleg over DIS

een beetje met de moed der wanhoop op

gen dat ik echt nog wel wat kon. En mis-

maar dat doe ik graag omdat ik er niet

voor softbal. Een week later kon ik al

schien niet alleen die man, maar mezelf

vanuit ga dat mensen begrip voor mij

meetrainen en het zweet brak me bij

ook. Tot mijn stomme verbazing stond ik

kunnen hebben als ik ze niet duidelijk

voorbaat al uit. Toch die schaamte hè,

een kwartier later buiten. Mocht ik de

maak hoe een en ander in elkaar steekt.

wat moet ik zeggen als ze me vragen

opleiding doen en kon ik stage lopen. Hij

wat ik doe. Waar ik hiervoor gewoond

was onder de indruk geweest van mijn

En laat ik nu toch sinds 2003 ook een

heb. De eerste vier trainingen heb ik heel

brief, vond het een gedegen en rea-

relatie hebben! DIS heeft erg vaak te

veel over de sport gevraagd en daarna

listisch plan met aandacht voor obsta-

maken met een verleden met misbruik,

dacht niemand meer aan vragen over

kels en mogelijkheden en had aan de

en dat maakte dat ik het hoofdstuk rela-

werk etc. Dat kwam pas veel later en

arts gevraagd of zij iets van DIS wist en

tie al helemaal had weggeschoven. Ik

[18]

rigens al heel lang kende omdat we al jaren gewoon bevriend zijn, maar nu hebben we ook een relatie waarin DIS meewandelt zeg ik altijd maar, maar zeker niet de overhand heeft. Soms kan ik nog steeds niet geloven dat dit me echt overkomt. Dat ik zoveel weer op de rails heb gekregen. Begin 1996 dacht ik nog dat ik nooit meer van het terrein af zou komen en nu heb ik weer een opleiding gevolgd, een baan ook al is dat in een beperkt aantal uren en heb ik een vriend waar ik een hele fijne relatie mee heb. Op het symposium kwartier maken kwam ik in aanraking met dit blad en werd mij gevraagd er een stukje in te schrijven. Ik heb gekozen voor dit stuk

[gedicht]

heb nu een hele lieve vriend, die me ove-

Samen samen-zijn laat, je stem horen net toen ik dacht, het hoeft niet meer voor mij net toen ik dacht, het is wel goed zo wat zou ik nog veranderen in mijn leven? wat zou er nog meer kracht kunnen geven? hoewel, een maatje, een vriend…. samen wandelen, eten, er helemaal uit samen lachen, samen huilen is dat niet wat iedereen verdient…? die mensen maken het verschil in mijn leven geven mij die extra energie laten me voelen, laten me leven samen met een maatje samen samen zijn samen met een maatje samen samen zijn met heel ons hart zetten wij ons in even heel dichtbij die ander steeds voelen en denken wij mee in het wel en wee van die ander

om mensen wellicht wat hoop te geven dat ook al lijkt een `normaler´leven ver weg, het tij soms toch weer ten goede kan keren. En om aandacht te vragen voor al die mensen die met de psychiatrie in aanraking zijn (geweest), hun leven weer redelijk op de rails hebben

contacten leggen je mening zeggen vriendschap sluiten je gevoelens uiten de gezelligheid, de hartelijkheid even je problemen kwijt eerlijkheid en vertrouwdheid

en nu liever niet meer met de psychiatrie geconfronteerd worden. Probeer je eventuele schaamte opzij te zetten. Verloochen dat stuk niet van jezelf. Je hebt er toch ook hard voor moeten knokken om zover te komen? Dat is toch alleen maar krachtig en niet iets om je voor te schamen. We hoeven het niet van de daken te schreeuwen dat we psychiatrisch cliënt zijn (geweest), doe ik ook niet, maar door erover te zwijgen en niet te laten zien aan anderen in deze maatschappij dat iemand met een psychiatrische achtergrond best heel goed in staat is om weer mee te draaien doen we onszelf en anderen tekort. Als mensen bijna

soms denk ik, is er nog wel een morgen? en wat zal ik dan gaan doen? kruip ik weer onder de dekens? vlucht ik voor mijn zorgen? vlucht ik weer niet als toen hoewel, een maatje, een vriend samen wandelen, eten, er helemaal uit samen lachen, samen huilen is dat niet wat iedereen verdient…? die mensen maken het verschil in mijn leven mijn verzameling kan ik delen of we spelen samen muziek en wat dacht je van samen zingen of samen even samen zijn samen met een maatje samen samen zijn

nooit geconfronteerd worden met psychiatrische cliënten die goed functioneren met in acht neming van eventuele beperkingen krijgen andere cliënten te

met heel ons hart zetten wij ons in even heel dichtbij die ander steeds voelen en denken wij mee in het wel en wee van die ander

weinig kansen om middels bijvoorbeeld een stageplek te laten zien dat ook zij weer hun leven op orde kunnen brengen op een manier die voor hen goed is. Daar wil ik voor knokken! Annemiek Meus

contacten leggen je mening zeggen vriendschap sluiten je gevoelens uiten de gezelligheid de hartelijkheid even je problemen kwijt eerlijkheid en vertrouwd Tekst (en muziek): Hans van den akker

[19]

Herstel doet hopen en hoop doet herstellen

spaart je energie voor wat je wel kunt. Dat is goed voor het zelfvertrouwen. Daarmee treedt in werking de wet van

Aankondiging van een reeks artikelen over herstel van psychisch lij-

het toenemend herstel.” (Uit: Lezing tij-

den en uitnodiging aan de lezers van Denkraam om te reageren .

dens de open dag van de Stichting Weer-

Herstellen hoort bij het leven

Q

Vechtlust

en dus bij ons allemaal. Her-

Q

Bewustzijnsverruiming: jezelf beter

stellen van liefdesverdriet,

hebben leren kennen teneinde in

een lichamelijke of psychi-

staat te zijn tot méér dan slechts over-

sche aandoening, een versla-

leven

ving, enzovoorts. Wij – de Werkgroep Herstel – richten

klank op 26 juni 2004 in Baarn. Wilma Boevink, Trimbos-instituut, Utrecht)

Mijn verhaal door Louise Molenaar Mijn moeder placht te zeggen: “Jij bent

Het project, dat zoals gezegd uit louter

een echte Molenaar.” En ook: “alle Mole-

ons op jullie: mensen die beroepsmatig

lotgenoten bestond, dus zonder aanstu-

naars zijn gek.” Een plus een is twee, dus

en/of als cliënt te maken hebben of te

ring van hulpverlening, leverde herken-

niet zo vreemd dat ik geen hulp ging zoe-

maken hebben gehad met de Geestelijke

ning, erkenning en tips en trucs op. Maar

ken voor mijn psychische nood, want ja,

Gezondheidszorg, Maatschappelijke

vooral ook hoop om zelf verder te groei-

dan zou ik toch toegeven dat ik ook gek

Opvang of Verslavingszorg. Aan deze

en en anderen te kunnen helpen op

was, net als die hele familie van mijn

doelgroep willen wij een reeks artikelen

basis van de eigen ervaring. De projectle-

vader? Na diverse depressies kon ik er ech-

presenteren over herstel met en zonder

den waren het erover eens dat herstel

ter niet meer omheen: er was toch echt

lotgenoten. We gaan dit doen aan de

meestal begint met tegenslag. Tegenslag

wel wat met me aan de hand. Ik voelde me

hand van wisselende thematiek. Te den-

kan psychisch lijden tot gevolg hebben,

daar erg alleen in. Nou had ik een tante die

ken valt aan invalshoeken als lotgeno-

eventueel uitmondend in een crisis. Het

met hetzelfde bijltje hakte. Maar mijn

tencontact, hulpverlening, mantelzorg

daaropvolgende herstel van psychisch

moeder waarschuwde me dat ik daar voor-

en spiritualiteit maar natuurlijk zijn er

lijden gaat gepaard met rouw om wat je

al niet te veel mee om moest gaan, want

nog vele andere ingangen om jezelf te

niet (meer) kunt, om waar je vanaf moet

helpen met herstellen van leed. Wie

blijven. Het delen van gevoelens met lot-

weet waar u als lezer nog allemaal mee

genoten kan vervolgens een bron van

aankomt!

hoop zijn.

Even in het kort de achtergrond van de

De tijd is nu voor ons aangebroken om

Werkgroep Herstel. Bij het helingsproces

met de rode draad de boer op te gaan.

tante zich steeds beter staande wist te

van moeilijke ervaringen kunnen lotge-

Wij zijn bijzonder geïnteresseerd in uw

houden. Mijn tante bleef ook in de zwart-

noten een belangrijke rol spelen. In onze

reacties en in uw eigen levensverhaal en

ste periodes vertrouwen in mij houden. En

regio, de regio Rijnmond, is er sprake van

hopen een en ander te kunnen verwe-

mijn moeder? Die heeft het niet met

braakliggend terrein op het gebied van

ven met onze ervaringen. Op deze

zoveel woorden gezegd maar het is wel

herstellen met louter en alleen lotgeno-

manier willen wij een poging wagen om

duidelijk dat ze inmiddels inziet dat het

ten. Het Herstelproject Basisberaad Rijn-

herstel uit het isolement te halen. Want

lotgenotencontact me goed deed en doet!

mond deed een poging om deze leemte

immers: herstellen doe je zelf maar

wat in te vullen. De leden van de project-

samen kun je een stuk verder komen.

Uiteindelijk zijn mijn tante en ik in de loop der jaren toch op zeer vertrouwelijke voet geraakt. En in privé-sfeer zijn we beslist (en nog!) elkaars belangrijkste hulpverlener geweest. Alleen al die herkenning en

groep deelden hun eigen unieke levensverhaal met elkaar. Langzaamaan kwam

Overigens pretenderen wij niet de eer-

daar een rode verbindende draad uit

sten te zijn die over herstel schrijven.

naar voren:

Een van de belangrijke pioniers op dit gebied is Wilma Boevink. Tot besluit een

Q

daar zou ik maar depressiever van worden.

erkenning. En later ook de hoop, toen mijn

Herkent u zichzelf in dit artikel of heeft u vragen? Dan stellen wij het enorm op prijs om van u een reactie / eigen ervaring te mogen ontvangen. U kunt mailen naar [email protected]

Eenzaamheid door gebrek aan accep-

citaat van haar: “Herstel betekent niet

tatie van wie je bent, vaak van kind-

dat alles goed komt. Sommige dingen

saf aan

komen niet meer goed. Daar moet je

Q

Ervaring met hulpverlening

mee leren leven. In de literatuur heet dat

Q

Verslavingsgevoeligheid (voor

handicaps of psychische beperkingen. Ik

drugs/alcohol/medicijnen maar ook

hou het liever op kwetsbaarheden of

Werkgroep Herstel Basisberaad Rijnmond

bijv. pijn, werk, aandacht, etcetera) als

gevoelige plekken. Als je weet waar die

Auteur: Susan M.L. Leijnse; overige werkgroe-

overlevingsstrategie en/of compensa-

liggen, kun je jezelf een beetje ontzien.

pleden: Liesbeth Vollemans, Jan B. Burger en

tie van gevoelens van tekortschieten

Dat scheelt een hoop ellende. En het

Foekje Bok.

[20]

of schrijven naar Denkraam t.a.v. Werkgroep Herstel, Postbus 21078 3001 AB Rotterdam.

(on-)Mogelijke

[column] Februari, de goede voornemens liggen alweer een maand in de prullenbak en we gaan weer gewoon verder met onze ‘slechte’ en oude gewoontes. Vandaar dat ik ook niet aan goede voornemens doe, ik wil ze wel waar kunnen maken. Dit jaar heb ik voor mezelf een missie bedacht en dit is de eerste stap: het wereld kundig maken.

toe, een paar keer per maand een jointje vind ik wel oké. Dat het fungeert als antidepressiva vind ik toch wel ernstig, en dat wil ik dan ook zeker veranderen. Maar ik wil het wel zelf kunnen, ik wil niet meer terug naar de antidepressiva. Het is wel de bedoeling dat ik er verder mee kom tenslotte, en niet verval in mijn leven zoals dat een paar jaar geleden was. Dan

Ik heb iets tegen het woord ‘gevoel’, ik wil

ten, maar het is zo moeilijk. Veel dingen

kan ik me ook wel alvast aan gaan mel-

namelijk niet gevoelig zijn. Dat kan ik wel

die moeilijk en ingewikkeld zijn ga ik lie-

den bij een psychiatrisch ziekenhuis, dat

willen, maar ik heb toch echt gevoel. Niet

ver uit de weg, zeker als het over gevoel

wil ik niet meer hoor.

alleen als ik heel hard in mijn vinger bijt,

gaat. Veel moeilijke dingen kan ik ook als

Wat dus zal betekenen dat ik door een

maar ook situaties nemen een gevoel met

een uitdaging zien en dan ga ik de con-

hele lange, enge, donkere tunnel naar het

zich mee. Positieve gevoelens vind ik

frontatie wel aan. Maar als het over moei-

licht toe moet. Want stoppen met dage-

natuurlijk geen probleem, ik lach bijvoor-

lijke dingen in de zin van praten en gevoel

lijks blowen betekent heel veel gevoel.

beeld graag en veel. Het gaat me met

gaat; echt niet! Dan doe ik lekker alsof

Dat gevoel waar ik zo moeilijk over kan

name om de negatieve gevoelens, vooral

het niet bestaat. “Ik heb geen gevoel”,

praten en dus ook niet weg kan blowen.

aan verdriet en pijn heb ik een hekel. Niet

krijgt de hulpverlener dan te horen.

Dat gevoel waaraan ik een hekel heb,

alleen fysieke pijn, het is meer de mentale

Inmiddels ben ik al ruim een half jaar uit

waarvan ik niet wil dat ik het heb. Ik wil

pijn die ik vervelend vind. Ik kan me ook

het land der hulpverlening, maar dat wil

het niet alléén doen, ik wil het wel met

niet voorstellen dat iemand die gevoelens

(helaas) niet zeggen dat ik nu wel raad

mensen om me heen kunnen delen. Dus

wel prettig vindt.

weet met mijn gevoel. Ik heb er op allerlei

zal ik dat verschrikkelijke gevoel ook moe-

In hulpverleningsland gaat het veel over

manieren over gepraat, ik ken de oorza-

ten laten zien, anders schiet ik er nog

gevoel, dat is denk ik de voornaamste

ken en de gevolgen. Ook heb ik de wijze

niets mee op. Ik zal streng moeten zijn

reden dat mijn nekharen ervan overeind

les mee gekregen om vooral te ervaren:

voor mezelf, bijvoorbeeld eerst een paar

gaan staan. Ik wil geen gevoel hebben en

als ik positieve ervaringen op doe door

maanden helemaal niet blowen voordat

kan het al helemaal moeizaam met ande-

mijn gevoel te uiten zal me dat uiteinde-

ik het af en toe ga doen. Ik moet het niet

ren delen. Hulpverleners moeten vaak erg

lijk steeds beter af gaan. Oftewel, ik moet

meer uitstellen, maar het gewoon gaan

hun best doen om enig gevoel bij me te

door de donkere tunnel naar het licht toe.

doen. Het is niet de eerste keer dat ik

bespeuren. Wat het voor mij juist moeilij-

En ook dat neemt weer gevoel met zich

mijn wiet voorgoed links wil laten liggen,

ker maakt om gevoelig te zijn. Ik vind het

mee natuurlijk.

maar het is me dus nog nooit gelukt. Nu

lastig om te voelen, maar vooral om het

Ik blow mijn gevoel vooral weg, mijn joint

is het mijn missie voor 2006, en ik beloof

te verwoorden. Als hulpverleners dat dan

is een soort antidepressiva geworden. Zo

dat ik er aan het eind van het jaar broodje

steeds maar weer gaan proberen wordt

heb ik bijvoorbeeld geen rust in mijn don-

nuchter op terug zal komen. En bij deze

het erg vervelend. Makkelijker wordt het

der voordat ik mijn dosis wiet binnen heb.

heb ik dan ook voor de komende maan-

er zeker niet op, het leidt er dus zelfs toe

Ik voel me een emotioneel en sentimen-

den mijn laatste jointje gerookt.

dat ik het woord ‘gevoel’ er mee associeer.

teel wrak als ik een paar dagen zonder

Natuurlijk weet ik ook wel waarom het

heb geleefd. Daar wil ik vanaf, ik wil abso-

goed kan zijn om over mijn gevoel te pra-

luut stoppen met dagelijks blowen. Af en

Sharon Janssen Andeweg

[21]

Van Zomerhofberaad naar VOICE Landelijke bundeling van lokale/regionale cliëntenorganisaties een feit Op initiatief van het Basisberaad Rijnmond kwamen in juni 1995 de regionale cliëntenorganisaties (RCO’s) GGZ (geestelijke gezondheidszorg) in de Zomerhofstraat te Rotterdam bijeen om te praten over de zorgvernieuwingsplannen van de overheid. Het overleg bleek te voorzien in de behoefte van RCO’s om informatie uit te wisselen en elkaar te ondersteunen bij de werkontwikkeling. Zo ontstond het Zomerhofberaad, dat eind 1997 bijna een officieel Platform werd. Bijna, want de conceptstatuten zijn nooit bij de notaris terechtgekomen. De tijd was blijkbaar nog niet rijp. Precies 10 jaar later (zomer 2005) is het wel zover, en liggen de statuten van VOICE bij de notaris. Dit artikel gaat over VOICE en andere landelijke ontwikkelingen binnen de cliëntenparticipatie in de GGZ.

VOICE en haar missie

VOICE wil met belangenbehartiging, beleidsbeïnvloeding en het ontwikkelen van producten de maatschappelijke positie, participatie en ondersteuning van RCO’s en hun achterban verbeteren. VOICE wil een bijdrage leveren aan het stimuleren, verbeteren of bevorderen van: Q

de sociale, maatschappelijke en culturele positie van mensen met (ernstige) psychische problemen, een psychische handicap, verslaving en/of dakloosheid;

Q

positieve beeldvorming, erkenning en acceptatie van psychische ongemakken in onze gevarieerde en veelkleurige samenleving;

Q

adequate huisvesting, betekenisvolle sociale contacten en zinvolle dagbesteding, werk of andere, passende

Regionale Cliënten Organisaties

arbeidsmogelijkheden; Q

In de 28 regio’s van ons land zijn er zo’n 36 RCO’s actief; bundelingen van organi-

een brede diversiteit aan laagdrempelige maatschappelijke steunvoorzie-

saties en initiatieven van mensen met

ningen van goede kwaliteit; Q

psychische, verslavings- en/of dakloos-

doen op de landelijke ondersteuningsor-

heidsproblematiek.

ganisatie Regioconsult GGZ.

Zij komen op voor de belangen van deze

Regioconsult ondersteunde onder andere

mensen en hun directe omgeving in de

het Regioberaad (bijeenkomsten van de

ervaringskennis en ervaringsdeskun-

lokale en regionale samenleving. RCO’s

RCO’s), gaf de nieuwsbrief ‘Rijp en Groen’

digheid, ruimte voor eigenzinnigheid,

uit, en onderhield een website.

de vorm van projecten, die bijdra-

Per 2005 stopte VWS de finan-

gen aan de versterking van de positie van hun doelgroepen. De RCO’s hebben verschillende organisatievormen, zoals: basisberaad, cliëntenplatform, zorgvragersoverleg, sectie GGZ van een regionaal patiënten/consumentenplatform of een cliëntenbelangenbureau. Morgen wordt alles beter

In juli 2001 startte het programma ‘versterking positie GGZ-cliënten in de regio’, met geld van het ministerie van VWS. Met dit programma voerden de RCO’s projecten uit. Zij konden daarbij beroep [22]

[profiel]

organiseren activiteiten, vaak in

ciering van dit programma.

zelfgestuurde initiatieven en projecten, zelforganisaties en zelfbeheer;

Q

het belang van herstelprocessen,

en het tegengaan van (zelf)discriminatie; Q

inzicht in de specifieke behoeften en

Ondanks de inspanning van

voorkeuren van mensen met een psy-

veel betrokkenen lukte het niet

chische handicap op basis van ver-

Regioconsult als zelfstandige

scheidenheid;

organisatie ‘in de lucht te hou-

Q

den’.

zorg en dienstverlening, goede cliënt-

In september 2005 werd met de conferentie ‘Morgen wordt

vraagsturing en keuzevrijheid in de informatie en cliëntondersteuning;

Q

het wegwerken van de (chronische)

alles beter’ een punt gezet ach-

financiële achterstandssituatie van

ter Regioconsult. Tegelijkertijd

velen.

presenteerde VOICE zich op de conferentie als formele opvol-

VOICE anno nu

ger van het Regioberaad en fak-

VOICE heeft een werkbestuur van vijf

keldrager van onder andere de

mensen, allen betrokken bij het werk

ondersteuning van de RCO’s en

van de RCO’s.

de nieuwsbrief Rijp en Groen.

Er zijn nu zo’n 22 RCO’s deelnemer van

VOICE; samen vormen zij de deelnemers-

pen werkelijk in staat stelt hun stem te

Wordt morgen alles beter?

raad. Op korte termijn zal de deelne-

laten horen op lokaal en regionaal

In ieder geval heeft de landelijke over-

mersraad een definitief bestuur kiezen,

niveau, zal de toekomst uitwijzen. Aan

heid, beter laat dan nooit, ingezien dat

en zelf de organisatie en invulling van

VOICE zal het zeker niet liggen!

de positie van onze doelgroepen bij de voorbereiding van de WMO extra aan-

de tweemaandelijkse deelnemersvergaderingen ter hand nemen.

Het programma valt onder de verant-

dacht en investering nodig heeft, in ver-

VOICE heeft de uitgave van de digitale

woordelijkheid van een andere ‘nieuwe

gelijking met bijvoorbeeld de positie van

nieuwsbrief Rijp en Groen overgenomen

ster’ aan de landelijke hemel van de

gehandicapten, of ouderen.

en is bezig met de opbouw van haar

GGZ-cliëntenparticipatie: het Landelijk

Het nieuwe stimuleringsprogramma van

website: www.voicenederland.nl.

Platform Cliënten- en Familieorganisa-

VWS biedt kansen voor een ‘inhaalslag’

VOICE heeft in samenwerking met de

ties in de GGZ. Dit platform wil de tot nu

en kan een bijdrage leveren aan de mis-

Cliëntenbond een subsidieaanvraag bij

toe toch vaak verdeelde landelijke orga-

sie die VOICE zich heeft gesteld voor de

VWS ingediend voor voorlichting aan en

nisaties die zich bezighouden met parti-

komende jaren.

ondersteuning van moeilijk bereikbare

cipatie en inspraak van GGZ-cliënten en

Voor het slagen van dit programma,

cliënten op lokaal/regionaal niveau over

familieverenigingen, tot een beter

vindt VOICE, is draagvlak bij de organisa-

de veranderingen in de zorgverzekering.

geheel te smeden. Het platform wordt

ties en netwerken op lokaal/regionaal

Dit project, ‘aandacht gevraagd 2’, is een

binnenkort een vereniging en heeft tot

niveau een absolute voorwaarde!

vervolg van het project dat VOICE en de

nu toe tien landelijke organisaties bereid

Cliëntenbond samen uitvoerden in het

gevonden zich aan te sluiten, waaronder

Renée Smulders, bestuurslid VOICE

laatste kwartaal van 2005.

VOICE.

[email protected]

Binnenkort komt het eerste werkplan van VOICE uit, op basis van een inventarisatie van behoeften onder de deelne-

[persbericht]

mende RCO’s (Voice on tour!). Evenals de RCO’s heeft VOICE (nog) geen structurele financiering. Het bestuur probeert bij verschillende fondsen steun

financiering een feit is.

NFGV heet vanaf 1 januari Fonds Psychische Gezondheid

Programma lokale versterking participatie

Utrecht, 10 januari 2006

te vinden voor een overbruggende financiering tot het moment dat structurele

GGZ

Mogelijkheden tot een structurele vorm van financiering van RCO’s en VOICE in de toekomst liggen wellicht bij de gemeenten, in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Eén jaar na het stoppen van de subsidie voor het programma ‘versterking positie

Het Nationaal Fonds Geestelijke Volksgezondheid heet per 1 januari 2006 Fonds Psychische Gezondheid. Het fonds biedt voorlichting aan een groot publiek en houdt regelmatig publiekscampagnes voor meer openheid over en begrip voor psychische problemen. Daarnaast geeft het fonds financiële steun aan wetenschappelijk onderzoek en projecten in de geestelijk gezondheidszorg. Via de nieuwe website www.fondspsychischegezondheid.nl kunnen bezoekers terecht voor het bestellen van brochures, boeken en beeldmaterialen. Medewerkers van de Informatie- & Advieslijn (telefoon: 0900 903 903 9) adviseren mensen met een depressie en hun omgeving.

GGZ-cliënten in de regio’ komt VWS met een nieuwe stimuleringsregeling voor twee jaar: versterking van de lokale participatie van cliënten van de GGZ, de maatschappelijke opvang en de verslavingszorg. Het programma moet ervoor zorgen dat over twee jaar cliënten uit deze sectoren en hun naast betrokkenen in de gemeenten meepraten over gewenste maatschappelijke ondersteuning. Of het hier om ‘oude wijn in nieuwe zakken’ gaat, of om een daadkrachtig pro-

Het Fonds Psychische Gezondheid verwacht met deze nieuwe naam een grotere bekendheid op te bouwen en meer te kunnen betekenen voor mensen met psychische problemen. De nieuwe naam laat beter zien dat de organisatie geld werft en zich inzet voor psychische gezondheid in Nederland. Het Fonds Psychische Gezondheid werkt zonder subsidie van de overheid en is afhankelijk van bijdragen uit de samenleving. De organisatie heeft het keurmerk voor verantwoorde fondsenwerving, het CBF-keurmerk. Fonds Psychische Gezondheid Postbus 5103, 3502 JC Utrecht tel. 030 297 11 97 fax 030 297 11 98 e-mail: [email protected] website: www.fondspsychischegezondheid.nl

gramma dat ook RCO’s en hun doelgroe-

[23]

Interview met Wendelien Lucie

,

afdeling Preventie bij Context

Wendelien Lucie is cliëntenvoorlichtster bij Context, centrum voor GGZ-preventie. De slogan van het programma cliëntenvoorlichting is: ‘Cliënten en familieleden van de GGZ Groep Europoort zijn goed geïnformeerd waardoor ze weloverwogen keuzes kunnen maken’. Ronald: Oosterhof (ondersteuner cliëntenraad Riagg RNW, GGzPlaza) en José Bonovrier (cliëntenraad Riagg RNW en Denkraam / GGzPlaza) zijn op bezoek geweest bij Wendelien.

zelf de vraag niet direct beantwoorden, dan overleggen we met de desbetreffende contactpersoon. José: Dus jullie verwijzen alleen maar door, jullie nemen geen mensen in behandeling?

Wendelien: Dat klopt, cliëntenvoorlichting neemt geen mensen in behandeling. Het kan wel zo zijn dat de cliënt bij de GGZ Europoort terecht kan, maar cliëntvoorlichting doet geen intakegesprek. Wij verwijzen dan gewoon door naar

Ronald: Wendelien, wat doe je?

binnenkomen,

andere ondernemingen binnen de GGZ

Wendelien: Ik werk nu bijna drie jaar bij

worden bijgehou-

Groep Europoort. Hier krijgt de cliënt

Context, Centrum voor GGZ preventie.

den in een bestand.

dan een aanmeldgesprek en eventueel

Wij zijn onderdeel van de GGZ Groep

Zo is gemakkelijk

intakegesprekken. Maar het gebeurt ook

Europoort. Context richt zich op preven-

terug te vinden of

regelmatig dat de vraag buiten de GGZ

tie dus het voorkomen van psychische

een vraag al eerder is gesteld en wat er

problemen staat bij ons centraal. En ik

geantwoord is. Daarnaast kun je over

zelf werk bij Context als cliëntenvoor-

een periode bekijken waar de meeste

Ronald: Dus jullie verwijzen ook wel door

lichtster bij het programma cliënten-

vragen over gesteld zijn en of dit een sig-

naar andere instellingen?

voorlichting.

naal kan zijn dat er behoefte is aan een

Wendelien: Ja.

Europoort moet worden beantwoord.

bepaald aanbod. Vorig jaar kwam hieruit José: Wat houdt dat in?

dat er veel behoefte was aan een trai-

Ronald: Dus het is niet zo dat je het binnen

Wendelien: Cliëntenvoorlichting infor-

ning assertiviteit voor volwassenen. Con-

het eigen huis probeert te houden vanwege

meert cliënten, familieleden en betrok-

text heeft deze training ontwikkeld en

de concurrentie?

kenen binnen de GGZ Europoort over

deze training is erg succesvol. De vragen

Wendelien: Nee, de vragensteller staat

geestelijke gezondheid, geeft relevante

die bij ons binnenkomen worden dus

centraal. We luisteren naar wat de vra-

informatie over psychische problemen

omgezet naar concrete acties. Dat is erg

gensteller nodig heeft en geven objectie-

en zorgt ervoor dat ze goed geïnformeerd

nuttig. Daarnaast komen er een ver-

ve informatie over de mogelijkheden. Als

zijn over belangrijke zaken, zoals infor-

scheidenheid aan vragen binnen, dat is

er in de regio meerdere organisaties een

matie over een aandoening en welke

ook interessant om te zien. Je kunt het zo

rouwverwerkinggroep geven, dan vertel-

behandelmogelijkheden er in de organi-

gek niet bedenken, of we hebben er wel

len wij dit, zodat de vragensteller zelf de

satie zijn. Ook medewerkers van de GGZ

een vraag over gehad.

keuze kan maken welk aanbod het beste

Groep Europoort doen vaak een beroep

aansluit of het dichtst bij is.

op de consult en advies functie van

Ronald: Noem eens wat ‘geks’?

Clientenvoorlichting. Bijvoorbeeld als

Wendelien: We hebben wel eens een

Ronald: Okay, dit is geen reclamepraatje?

men een bepaald zorgaanbod zoekt, of

vraag binnen gekregen van een hulpver-

Wendelien: Nee dit is geen reclamepraat-

een patiënten- of familievereniging, of

lener die een cliënt had die leed aan een

je. Wij leggen dus aan de cliënt uit wat

voorlichtingsmateriaal. We krijgen ook

campingfobie. Of wij daar wat over

de mogelijkheden zijn. Ze kunnen dan

vragen van cliënten en algemeen

wisten.

zelf de keuze maken wat ze willen of

publiek en verwijzers van buiten de GGZ

waar ze meer informatie over willen.

Europoort. Maar de hoofddoelgroep waar

José: Maar dat betekent dat je heel veel

wij ons oprichten is toch binnen de GGZ

kennis moet hebben, of weten waar je het

José: Dan moet je ook veel weten wat er in

Europoort. De andere vragen beantwoor-

moet zoeken?

andere instellingen wordt aangeboden.

den wij ook. Maar als wij kijken naar de

Wendelien: Ja, met dat vragenbestand

Wendelien: Ja, wij kijken veel op internet

toekomst om nieuwe dingen te ontwik-

hebben wij veel kennis opgebouwd en

naar de sites van de andere instellingen

kelen dan is het voornamelijk gericht op

verder hebben wij ook bij de andere

die handig zijn voor de sociale kaart.

de cliënten van de GGZ Europoort en

ondernemingen binnen de GGZ Groep

Daarnaast is foldermateriaal van andere

hun familieleden.

Europoort een contactpersoon. Dus als er

organisaties ook een informatiebron, net

Alle vragen die bij Clientenvoorlichting

een vraag binnenkomt en wij kunnen

als contacten in het werkveld.

[24]

ste informatiebronnen: internet, folders, contacten in het werkveld.?

Wendelien: Ja, dat is inderdaad het voornaamste wat betreft de consult en advies functie van Clientenvoorlichting. Een andere taak is het schrijven van folders voor de GGZ Groep Europoort om cliënten te informeren over de werkwijze en behandelmogelijkheden. En verder organiseert Cientenvoorlichting inmiddels voor de derde keer activiteiten in het kader van de Nationale Dag voor de Geestelijke Volksgezond-

[interview]

Ronald: Dat zijn dus de voornaam-

heid. Dit doen wij altijd samen met de collega GGZ instellingen, andere

ting buiten de GGZ Europoort?’

Ronald: Dat is wel heel heftig, ook de RPCP

We vinden het belangrijk om eerst

doet het voor een groot gedeelte. Dus het is

binnen de GGZ Groep Europoort

wel heel typisch dat je allemaal hetzelfde ont-

een goede basis te hebben, dat is

wikkelt, zoals een sociale kaart met informatie

ook onze hoofddoelgroep. In de

over waar je hulpverlening kan vinden en

toekomst zou het wel kunnen dat

informatie over je rechten. Daar kan je ook bij

wij meer nadruk buiten de GGZ

jullie voor terecht?

Europoort kunnen leggen en daar-

José: Maar wanneer ga je als cliënt nou

voor gaan werven.

naar een cliëntvoorlichter? Je gaat je aan-

Toevallig zijn we vorige week wel

melden bij de afdeling aanmelding en

begonnen met een postercampag-

consult of iets dergelijks. Maar dan ben je

ne van Context. In het openbaar

al bij de instelling.

vervoer kun je verschillende

Wendelien: Wij hebben geen aparte afde-

posters van Context tegenkomen.

ling ‘aanmelding en consult’, maar dat

Begin 2006 zijn de posters ook te

heeft de Riagg Rijnmond wel. Bij ons gaat

zien op de hogescholen en in

het gewoon via de dichtstbijzijnde vesti-

gezondheidscentra. De site

ging waar iemand een aanmeldgesprek

www.losjeproblemenop.nl leidt je

kan krijgen. Er is niet één centrale afde-

naar de website van Context.

samenwerkingspartijen en cliëntenra-

ling voor de GGZ Groep Europoort die dat doet.

den om op die dag het grote publiek

José: Jullie hebben ook een website?

bekend te laten maken met de geestelij-

Wendelien: Ja, hier kan je informatie vin-

José: Nee, maar dan hoe gaat het dan? Mijn

ke gezondheidszorg. Afgelopen jaar

den over de verschillende programma’s

dokter zegt ‘je bent vreselijk depressief, je

stond het thema ‘Depressie’ centraal.

van Context, de cursussen en trainingen,

moet naar Puls’. Het is dus niet zo dat een cli-

en je kunt direct een vraag stellen. Er

ënt dan zegt: ‘ik ga eens kijken bij clienten-

Ronald: Hebben jullie veel contact met de

staat een agenda op en je kunt folders

voorlichting waar ik nou terecht kan!’

cliënten dan?

downloaden. De site kan nog meer ont-

Wendelien: Het ligt eraan hoe de cliënt in

Wendelien: Het contact dat wij met de

wikkeld worden en hier zijn we dan ook

contact komt met de GGZ Groep Euro-

cliënten hebben is voornamelijk via de

mee bezig. Dit is een aandachtspunt

poort. Als de cliënt eerst contact heeft

telefoon. We willen ons nu meer richten

voor de komende twee jaar.

gehad met een huisarts, dan maakt die huisarts eerst een verwijsbrief waarmee

op het geven van voorlichting en andere manieren om de cliënten te bereiken.

Ronald: Ja, je kunt zelfs de foto’s bekijken

de cliënt naar de GGZ Europoort gaat. Als

Daarom voeren we een behoeftepeiling

van de medewerksters.

hij dan in contact komt met de balieme-

uit, om op die manier nog beter te kun-

Wendelien: Ha ha ha, dat klopt, ja.

dewerkers met de vraag “ik heb een verwijsbrief en ik wil graag een afspraak

nen aansluiten bij de behoeften van cliënten.

Ronald: Ik heb eigenlijk twee vragen. Eigen-

maken”, dan wordt er meteen een

lijk is hetgeen wat je doet heel typisch dat

afspraak gemaakt en komt er een aan-

Ronald: Dat zijn dus de mensen die jullie

jij hetzelfde doet als wat CLIP Rijnmond

meldgesprek. Dan is er geen contact

telefoonnummer ergens hebben gevonden

(Cliënten Informatie Punt) beoogt, en

geweest met Clientenvoorlichting. Maar

en jullie dan bellen?

eigenlijk ook als wat wij beogen. En zo zul-

het kan natuurlijk ook zo zijn dat mensen

Wendelien: Ja. Meestal is het zo dat ze

len er nog wel een paar partijen zijn. Is dat

niet bij de huisarts zijn geweest, omdat ze

eerst naar een vestiging hebben gebeld

niet vreemd?

nog lichte klachten hebben en er eerst

van Puls, Kores of een andere onderne-

Wendelien: Je hebt ook andere organisa-

zelf aan willen werken.

ming van de GGZ Groep Europoort. Vra-

ties, zoals Delta Psychiatrisch Centrum,

gen die voor clientenvoorlichting zijn,

die hun cliënten voorlichting geven,

José: Maar wanneer komen ze dan bij jou?

worden naar ons doorverbonden.

maar het klopt dat er in de regio meerde-

Wendelien: Ze komen bij mij als ze vragen

re partijen bezig zijn met clientenvoor-

hebben als ‘ik heb last van een depressie’,

Ronald: Jullie doen niet zelfstandig een pro-

lichting. Er zijn natuurlijk ook heel veel

of ‘ik wil weten wat er in de regio georga-

motiecampagne voor de naamsbekendheid

cliënten, en er zit ook verschil in de doel-

niseerd wordt aan hulp bij depressie’. Dus

van Clientenvoorlichting of iets dergelijks?

groepen. Onze hoofddoelgroep zijn de

als ze nog niet bij de huisarts zijn

Wendelien: Nee, dat doen wij niet, maar

cliënten, hun familieleden en professio-

geweest, of als het niet lukt met een door-

daar hebben we het wel eens over

nals van de GGZ Groep Europoort. Maar

verwijzing. Mensen met lichte klachten

gehad. Zo van, ‘moeten wij nou echt

als het nuttig is, staan we altijd open

kunnen zich ook direct aanmelden voor

gaan werven voor de cliëntenvoorlich-

voor samenwerking.

preventieve cursussen bij Context.

[25]

[interview] Ronald: Ja, dat sluit dan weer aan bij

José: Maar waarom zou je als cliënt naar

José: Maar als ik het nu goed begrijp is Con-

mijn vraag: al die instellingen doen

Context bellen? Ik vind dit nou niet echt

text niet hetzelfde als bijvoorbeeld de

ongeveer hetzelfde. Je hebt CLIP, je hebt

een naam waarvan ik denk: ‘kom ik ga even

Riagg. In het algemeen geven jullie cursus-

mij als contactpersoon van de clienten-

Context bellen’. Daar verbind ik helemaal

sen, geen behandelingen.

raad Riagg Rijnmond, Delta doet ook

geen GGZ of wat dan ook aan.

Wendelien: Nee, wij geven geen behan-

zoiets. Dat vind ik op zich vreemd. Dat

Wendelien: Context is een centrum voor

delingen, maar preventieve trainingen

doen wij eigenlijk allemaal op dezelfde

GGZ preventie. Het voorkomen van psy-

en voorlichtingen. We leren mensen hoe

manier, hoewel we allemaal ons uniek

chische problemen staat bij ons centraal.

ze met hun - nog lichte - klachten kun-

proberen te profileren. Maar dat lukt

We kijken altijd naar de context waar-

nen omgaan. Hierdoor nemen hun

eigenlijk niet.

binnen psychische problemen zich voor-

klachten af, waardoor ze weer goed kun-

Ten tweede is het zo dat daar voorname-

doen, daarom heten we Context centrum

nen functioneren en daardoor niet naar

lijk mensen komen als het ‘mis’ gaat,

voor GGZ preventie.

een RIAGG hoeven. De RIAGG geeft

wanner ze het niet weten. Het is dus niet

José: Ja maar dat moet je dan maar net

behandelingen bij ernstigere psychische

zo laagdrempelig als je zou willen. Het is

weten. Ik wist het bijvoorbeeld niet.

klachten.

wij bellen Wendelien Lucie even, want

Ronald: Waarschijnlijk worden die mensen

José: Dan moeten jullie dus wel degelijk

dat weet ik hoe ik het moet aanpakken

ook door de huisarts doorverwezen?!

reclame maken, zodat mensen weten dát ze

en waar ik terecht kan’. Je komt bij de

Wendelien: Nee, om bij Context een

het kunnen voorkomen.

huisarts, die veel van de route bepaalt,

groep of een cursus te gaan volgen heb

Wendelien: Ja, het is goed dat je het zegt.

die zegt dat hij het weet. Hij gaat niet

je geen verwijsbrief nodig. Je wordt ook

We hebben namelijk nieuwe folders van

zeggen: ‘ik zou het niet weten, bel even

niet geregistreerd als cliënt, je kunt dus

Context.

context GGZ preventie’. Een huisarts doet

gewoon anoniem aan een cursus deelne-

of hij het weet. Je komt op een afdeling

men.

dus niet zo dat de mensen denken: ‘kom

Ronald: Nog een vraag over de preventie.

terecht, en pas als je ontevreden bent zal

De toekomst van preventie is nog heel

je pas de neiging krijgen om meer infor-

Ronald: Via welke kanalen kun je daar ken-

onzeker, hoe zit dat? Hoe gaat dat met de

matie te vragen.

nis van krijgen?

financiering?

Wendelien: Via intermediairs, via het

Wendelien: Nu wordt preventie nog

Wendelien: Het hangt natuurlijk ook van

Maatschappelijk Werk, Bureau Jeugdzorg

betaald uit de AWBZ. Dat gaat verande-

de cliënt af. Volgt hij meteen de route die

of andere instellingen die op de hoogte

ren, het geld gaat voortaan naar de

de huisarts hem heeft gegeven, of gaat ie

zijn. Maar ook huisartsen en hulpverle-

gemeente, die het gaat verdelen over het

eerst zelf kijken wat de mogelijkheden

ners in de regio, maar ook bijvoorbeeld

aanbod van GGZ preventie in de regio.

zijn. En het hangt af van de sociale kaart

via folders over Context in bibliotheken

José: Dus dubbel nodig om reclame te

van de huisarts. De huisarts kan ook

en gezondheidscentra. En nu kan het

maken.

gewoon op de hoogte zijn van Context

publiek dus ook kennismaken via de

en mensen een folder van Context mee-

postercampagne van Context.

geven.

Ronald: Naar de gemeente duidelijk maken dat je belangrijk bent. Is daar een plan

José: En via scholen?

voor?

José: Maar betekent dat dan dat je zelf

Wendelien: Scholen ook ja. Context is

Wendelien: Ja, daar is een plan voor.

kunt kiezen waar je naar toe gaat?

anderhalf jaar geleden met het project

Ronald: Ja, dat kan. Waar je het over hebt

“Bloemhof” de wijk in Bloemhof inge-

Ronald: Nu even over de folders.

zijn mensen die assertief genoeg zijn.

trokken. We hebben ons aangesloten bij

Wendelien: Wij willen via thema’s de

Dat is de doelgroep die wij voornamelijk

bestaande netwerken op scholen en zijn

mensen aanspreken en aansluiten bij

bedienen. Als ik zo hoor wat voor men-

ook bij lokale zorgnetwerken gaan zit-

hun belevenis en leefwereld. Wij hebben

sen naar CLIP bellen: die zouden altijd

ten. Mijn collega’s van het programma

de volgende thema’s gekozen: ‘Somber’,

wel iemand hebben gevonden. Dát zijn

‘Angst en Depressie’ hebben contacten

‘Stress’, ‘Eenzaam’ en ‘Onzeker’. We heb-

de bellers.

met scholen.

ben deze folders voorgelegd aan cliënten, om hen te vragen wat ze van de fol-

Wendelien: Ja, dat hangt ook af van

Ronald: Je hebt een soort

der vonden. De folder ‘Onzeker’ is speci-

hoe de vraag gesteld wordt. Wij

openbare cliëntenvoorlich-

aal voor jongeren geschreven. We heb-

krijgen ook vragen binnen van

ting, via de telefoon, voorlich-

ben aan jongeren gevraagd wat ze van

mensen die bij Context terecht

ting en via de website. De

het uiterlijk, de inhoud en het taalge-

zouden kunnen. Waarvan de klach-

andere weg is via diverse

bruik vonden, om zo goed mogelijk aan

ten nog zo licht zijn, dat ze niet

organisaties in de gezond-

naar Puls worden doorverwezen.

heidszorg.

te sluiten bij de leefwereld van de jonge>> p. 28 ren.

[26]

Dichters Dichtbij

[profiel]

26 januari is dichters dichtbij opgericht. De belangrijkste doelstelling is het verzamelen van gedichten die door de doelgroep geschreven worden. Van achterkant van bierviltjes tot mooie schrijfschriften worden er door jullie vaak juweeltjes van gedichten geschreven. Te vaak gaat dit moois verloren of blijft het in kleine kring. Dit willen wij doorbreken. Schroom niet en stuur de dichtsels naar [email protected] of stuur ze op naar DichtersDichtbij Postbus 21078 30001 AB Rotterdam. Om ook een concreet begin te maken hebben wij een gedicht, waarbij we de auteur niet konden achterhalen, op een kaart gezet met een ilustratie van Irmlinda de Vries. Hiervan hebben we er dertig van verstuurd waarop we leuke reacties hoorden.

Geachte redactie,

Bij deze wil ik jullie van harte feliciteren met de geboorte van dichtersdichtbij. Wederom een prima initiatief. Het gedicht op de geboorte aankondiging is van de bekende nederlandse dichteres en tekstschrijfster “Liselore Gerritsen”. (Jan B. Burger, dat had je toch kunnen weten; of heb je geen bemoeienis gehad met de geboorteaankondiging?) Het zou van zorgvuldigheid getuigen, wanneer jullie haar naam in de volgende Denkraam vermelden. Vriendelijke groet, Annemarie Burger

Goedemiddag,

Bedankt voor de kaart met het gedicht erop. Om deze ook onder de cliënten te verspreiden zou ik jullie willen vragen om meer exemplaren op te sturen zodat wij deze verder kunnen verspreiden binnen de voorzieningen. Met vriendelijke groet, Leonie Steenbrink Coach/ ondersteuner Cliëntenraad SP RIBW Rijnmond

[27]

>> p. 26 José: Dat gekras op die folder ‘Onzeker’ heeft

Ronald: Dat klinkt duidelijk. Maar dan mis ik

voordat het echt een probleem wordt.

dus een reden?

nog een dingetje natuurlijk. Je maakt die fol-

José: En dan is het maar te hopen dat de

Wendelien: Ja, dat is dus om op te vallen.

ders, die komen in deze vestiging en worden

gemeente dat ook vindt.

Als je het in je handen krijgt is het net of

ook door het netwerk verspreid. DE folders zijn

iemand anders in de folder heeft zitten

getest op de mensen die hier komen, niet op

Ronald: Maar daar is nog geen inzicht over?

krassen en dat je dan denkt: ‘wat is dit

de mensen die hier niet komen.

Wanneer verandert de financiering?

nou?’ Dit is gewoon door het communica-

Wendelien: Ja, dat is zo. Met die test heb-

Wendelien: Die financiering gaat stapsge-

tiebureau bedacht.

ben wij ook gedacht of wij op Zuidplein

wijs in 2006 veranderen De manager van

zouden gaan staan en daar mensen gaan

Context houdt zich hier mee bezig.

Ronald: Hoe doe je dat dan? Ga je allemaal bij

aanspreken. Maar eigenlijk door de tijds-

Ronald: Okay, dan zijn wij bij de hobby

elkaar zitten en geef je ze allemaal een brief-

investering die dit met zich mee brengt,

vragen, over je favoriete eten, enzovoorts.

je?

hebben wij voor die andere manier geko-

Die zijn meestal het lastigst, dus ik zou

Wendelien: Het is een vragenlijst met acht

zen.

maar opletten. José, heb jij een goede

vragen. Soms leggen wij dat zelf voor aan

strikvraag?

de cliënten, die wij opzoeken. We nemen

Ronald: Weet je dat je bepaalde groepen moei-

de folders en de vragenlijsten mee. We

lijk bereikt? Jullie richten je op Rotterdam

José: Wat is het laatste boek wat jij hebt gele-

gaan met de cliënten in gesprek waarbij

Zuid.

zen?

dan de vragenlijst voorleggen en de folder

Wendelien: Nee het is veel breder, ons

Wendelien: Dat is de “Eetclub” van Saskia

laten zien.

werkgebied is Rotterdam Zuid tot en met

Noort. Dat gaat over een vriendengroep

de Zuid-Hollandse eilanden.

(vier stelletjes) die eetavondjes bij elkaar

José: Je zei ook dat je de doelgroep opzoekt.

Ronald: Dan zit je inderdaad ver weg.

hebben. Maar op een gegeven moment

Maar hoe weet je dat het een cliëntengroep is?

Maar goed, van dit gebied dan zitten de

brandt het huis van een van de stelletjes

Wendelien: Nou bijvoorbeeld, voor de

meeste mensen sowieso op Rotterdam

af, en komt een man daarbij om het

algemene folder van Istia zijn mijn colle-

Zuid.

leven. En dan is de vraag: is er opzet in

ga en ikzelf vorig jaar op pad geweest. Wij

het spel en zo ja, wie heeft het gedaan?

zijn naar een locatie van Istia aan de Riet-

José: Maar jullie willen dus alleen Nederlan-

dijk geweest, en naar Soeda (Dagactivitei-

ders bereiken?

tencentrum).

Wendelien: Nee, ook voor migranten die

Ronald: Favoriete gerecht?

Nederlands lezen. Maar mensen die geen

Wendelien: (Lachend) Uhhhhhhhh. Ja dat

José: Maar hoe kom je dan in contact met die

Nederlands lezen, kunnen wij niet via

blijft dan toch pannenkoeken, net zoals in

cliënten?

deze folders bereiken. Wij hebben wel,

het vorige interview.

Wendelien: Bij Soeda zijn wij naar de alge-

onder het programma “angst en depres-

mene ruimte gegaan waar mensen acti-

sie”, gericht op migranten de cursus “lie-

Ronald: Met Stroop! Geen spek?

viteiten aan het doen waren. We hebben

ver bewegen dan moe”. Dat is heel laag-

Wendelien: Ja, dat ook!

gevraagd of zij wilden meewerken. En wij

drempelig, om vooral mensen in de wijk-

zijn in de wachtruimten gaan zitten. Ver-

en buurthuizen aan te spreken, om groe-

Ronald: Favoriete vakantie bestemming: wat is

der spreken we mensen gewoon aan in

pen te organiseren om over lichte som-

jouw laatste vakantie geweest?

de wachtkamer.

berheidklachten te praten in combinatie

Wendelien: Ik heb dit jaar een rondreis

met bewegen voor vrouwen die de Neder-

gemaakt door Noorwegen en Zweden. We

José: En dat wordt niet gezien als dat je men-

landse taal minder machtig zijn. Zo pro-

reisden met een bus en we sliepen in ten-

sen lastig valt? Vindt de instelling dat niet

beren wij hun via andere kanalen te

ten op het dak van de bus. Twee hele

bezwaarlijk?

bereiken. Wij hebben wel de folders voor

mooie landen met prachtige landschap-

Wendelien: Nee, maar wij bespreken dat

de cursussen “liever bewegen dan moe”

pen, waar ik zeker nog terug zal komen.

wel van te voren met de desbetreffende

en “lichte dagen, donkere dagen” in ver-

afdeling.

schillende talen laten vertalen.

Ronald: Dus dan ga je gewoon zitten totdat er

Ronald: Weet je daar ook het effect van?

weet wat Context is?

mensen komen en dan geef je ze die folder en

Wendelien: De doelgroep kwam zelf met

José: Ja, absoluut. Je hebt het heel goed en

een vragenlijst? Het is een bepaalde vragen-

het verzoek om de vertalingen. Wij heb-

duidelijk verteld.

lijst die jullie altijd gebruiken?

ben de vertaling voorgelegd aan de doel-

Wendelien: Ja, wij proberen zoveel moge-

groep.

lijk bij elke folder dezelfde vragen te

Maar Context vind preventie dus de

gebruiken, omdat dát dan ook goed verge-

meest efficiënte zorg die er is omdat je er

lijkbaar is en objectief meetbaar.

vroeg bij bent en dat je klachten al oplost

Leuk boek.

Wendelien: En José, omdat je Context nog niet kende, heb ik je voldoende verteld zodat je nu

[28]

[interview] Door: Ronald Oosterhof en José Bonouvrier.

Mr. Helen en haar visie op de GGz [ Mr Helen’s ‘Toolkit van de hulpverlener in revisie?’ Recht Hoekje ] Q

Betrokkenheid en mededogen Het spreekt voor zich dat tussen hulpverlener en cliënt een bepaalde afstand dient te zijn: immers alleen vanuit een objectief waarnemen kan de hulpverlener de cliënt helpen zich te ontwikkelen in zelfstandig omgaan met haar/zijn

Enige maanden geleden zag ik een dis-

wijze van leven. Een cliënt(e) met seksuele problemen mag

cussieprogramma met Bram Bakker, de

dan ook niet fysiek door de hulpverlener worden benaderd.

psychiater die als het ‘enfant terrible’ wordt beschouwd in de geestelijke gezondheidszorg (GGz). Het leek overigens meer een

Sommige hulpverleners distantiëren zich echter wel heel

boksring waarin Bram Bakker probeerde slagen boven én

erg, even een greep:

onder de gordel te pareren. De discussie ging over ethiek en

Q

Het niet aankijken van de cliënt gedurende de 45 minuten dat de sessie duurt.

betrokkenheid van een hulpverlener. Q

De cliënt als dossiernummer benaderen; de cliënt niet bij naam noemen.

Wat is/was het geval?

Q

Een cliënte van Bram dook op in dezelfde stamkroeg en ging

Q

Circa 3 meter afstand aanhouden (soms zelfs vanaf de deuropening) en van afstand begroeten; Geen inhoud geven aan de gesprekken, maar volstaan

aan de haal met een met Bram bevriende hulpverlener. Gevolg:

met cliché matige opmerkingen, nog erger: bagatellise-

de beroepsgroep meende dat dit niet kon, na een klacht van

ren van een probleem zo gaf een hulpverlener aan een

een groep collega’s daartoe ingediend te hebben.

allochtoon over cultuurverschillen te kennen: ‘ach, kom toch’.

Het kwam mij voor alsof de beroepsgroep het belangrijkste

Q

Bij emoties de cliënt gewoon laten vertrekken zonder

uitgangspunt van hun eigen vak uit het oog verloren, te weten

inventarisering hoe de cliënt zich voelt en of het wel

een open en directe communicatie (“transparantie” in vakjar-

veilig is. Eén hulpverlener merkte letterlijk op: ‘het is

gon). Ging deze discussie eigenlijk wel om hetgeen Bram met

mijn verantwoordelijkheid niet’ en viel stil toen cliënt

betrekking tot deze cliënte verkeerd zou hebben gedaan? Het

opmerkte dat daar al redelijk wat rechtspraak over bestaat die op het tegendeel wijzen.

leek meer een afrekening voor zijn openhartige visie op de weinig flexibele wijze waarop het vak van therapie wordt beoefend.

Q

Praten over ‘wij’( = de instelling) tegenover ‘jij’ (= de cliënt)

Overigens: Er zijn er talrijke vormen van therapieën, waarvan

Wat zijn de belangrijkste gereedschappen van een hulpverlener? Mijns inziens zijn dat:

de bekendste de psychoanalytische is (u weet misschien wel: Sigmund Freud), terwijl de meest gehanteerde in Nederland de cognitieve in combinatie met gedragstherapie zal zijn. Los van

Q

Inlevingsvermogen ( ‘empathie’)

welke therapievorm wordt gekozen, het gereedschapskistje

Hieraan schort het bij een groot aantal, hetzij op grond van

moet met deze tools gevuld zijn, anders kan zo’n hulpverlener

jeugdige onervarenheid (ik hoorde een pas afgestudeerde

beter straten gaan plaveien.

student psychologie zeggen dat hij niet begreep waarom een 55 jarige mevrouw zo moeilijk deed over het onderwerp seks)

De fakkel van psychologie en therapie is van Europa inmiddels

of omdat men zo lang binnenskamers cliënten over de vloer

lang overgegaan naar Noord-Amerika. Voor wie het interes-

heeft dat men niet meer weet wat er gebeurt buiten de

seert om te weten hoe men dat ‘over de grens’ doet, kan ik als

kamer, op straat of op een werkvloer. Los van het feit dat de

leesvoer van harte aanbevelen de boeken van Irvin D. Yalom:

meesten na hun studie pardoes hulpverlener worden zonder

‘Love’s executioner’, ‘De Therapeut’, therapie als geschenk (voor

zich te oriënteren in andere beroepen. En aan de cliënt maar

de doorbijter), ‘Mama en de lessen van de ziel’.Het zou in elk

voorhouden dat de pesterijen op het werk vast wel meeval-

geval verplichte kost voor therapeutisch werkzame hulpverle-

len, waarbij zo’n hulpverlener totaal geen kaas heeft gege-

ners (zowel ín als ná de opleiding) moeten zijn…

ten van alle onderzoeken op dit gebied die de lezing van cliënt bevestigen.

Wilt U reageren? [email protected]

[29]

[henkie denkie]

[30]

Jemenitische linzensoep

[recept]en]

Na de feestdagen aan het einde van het

2 uitgeperst teentje knoflook

jaar en het traditionele lijnen wat meest-

2 l. water

al in de maand daarop plaatsvindt (als u

500 gr. bruine linzen

De olie in een pan

tenminste niet te veel nieuwjaarsrecep-

2 vastkokende aardappel

verhitten.

ties heeft bezocht), is het nu weer tijd

-

De stukjes kip rond-

voor een lekkere versnapering in deze

120 gr groene hete pepers

om bruinen.

koude, grijze dagen. Voor de afwisseling

2 eetl. peterselie

Peper en zout erover, ui en knoflook

is daarom voor een gerecht gezocht uit

2 eetl. korianderblad

erbij, nog even doorbakken en water

het exotische Jemen. Eet smakelijk

1 teentje knoflook

erbij doen.

mespuntje gemalen komijn

Aan de kook brengen, linzen en blokjes

zout

aardappel erbij doen.

2 eetl. olijfolie

Ongeveer een uur zachtjes laten koken.

-

Pepers, peterselie, koriander, knoflook,

blaadjes sla

komijn, zout en de olijfolie in een ble-

munt

nder tot een dikke saus mengen, eventu-

bieslook

eel met een beetje water erbij.

olie

Naar eigen smaak schept ieder wat in

Ingrediënten:

citroensap

zijn soep.

2 eetl. olijfolie

zout

Serveren met sla, geroosterde pijnpitten

4 drumsticks

knoflook

en verkruimelde feta.

peper

pijnpitten

Aan tafel in een pitabroodje proppen op

zout

feta

smaak brengen met de overige ingredi-

2 gesnipperde ui

pitabrood

ënten.

JEMENITISCHE LINZENSOEP (voor vier personen)

[oproep]

Openbare redactie vergadering Denkraam Datum:

vrijdag 3 maart 2006

Tijd:

10.00 – 12.00 uur

Lokatie:

Basisberaad Rijnmond Zomerhofstraat 80-86 (2e etage), Rotterdam Tel: 010 7502123 e-mail: [email protected]

De redactie nodigt de lezers van Denkraam van harte uit om deze vergadering bij te wonen. Thema van de bijeenkomst is het magazine Denkraam zelf. Wat vind ú van Denkraam? Kom langs op vrijdag 3 maart!! [31]

Dit is Mels van Meggelen, 46 jaar Hij kent de Bavo al sinds 1976 En is in het bezit van een crisiskaart Een uniek mens, net zoals jij en ik