DEFINITIEF ONTWERP STADSKANTOOR EN STADHUIS

visie op het

DEFINITIEF ONTWERP

STADSKANTOOR EN STADHUIS LANGE WEMEN TE HENGELO

DEFINITIEF ONTWERP 30 november 2012 - EGM ARCHITECTEN - HVE ARCHITECTEN

1

INHOUD Hoofdstuk 1 Het project als geheel 2 Stadskantoor * stedenbouwkundige inpassing * architectonische uitstraling * functionele aspecten * duurzame materialisatie * technische uitwerking

3 Stadhuis * visie op renovatie * functionele aspecten * duurzame materialisatie * technische uitwerking

4 Duurzaamheid * GPR-methodiek * Klimaat-, CO2- en energieneutraal * Milieubelasting materialen

5 Visie op interieur * impressie

6 Technische aspecten * Detaillering * Constructief ontwerp * Installatietechnisch ontwerp

30 NOVEMBER 2012 Defi nitief Ontwerp EGM architecten bv - HVE architecten bv

2

DEFINITIEF ONTWERP STADSKANTOOR EN STADHUIS - LANGE WEMEN - HENGELO

visie op het

DEFINITIEF ONTWERP

STADSKANTOOR EN STADHUIS LANGE WEMEN TE HENGELO


3

1

Stedebouwkundig plan Lange Wemen

HET PROJECT ALS GEHEEL

Inleiding

Ervaring

Hengelo staat voor een bĳzondere opgave. Een belangrĳk deel van het centrum gaat op de schop. Het stedebouwkundige plan Lange Wemen voorziet in een nieuwe stedelĳke structuur met een verscheidenheid aan stedelĳke woon, werken winkelmilieus. De realisatie van een nieuw stadskantoor maakt de ambities om de levendigheid van de Hengelose binnenstad te vergroten zichtbaar.

‘Vanuit het verleden kent men het heden’, is een credo dat onze houding kenmerkt als het gaat om bestaande gebouwen en zeker als het gaat om een monument zoals het Stadhuis van architect Berghoef.

Het belang van de opgave is niet te onderschatten. Samenwerking, ervaring en creatief inzicht van alle betrokkenen is van het grootste belang om een in vele opzichten duurzaam resultaat te bereiken. Het voorliggende definitieve ontwerp is het resultaat van de inspanningen van het ontwerpteam bestaande uit EGM architecten, HVE architecten, ingenieursbureau Nelissen, Schreuders bouwtechniek, DGMR, Kleissen en partners en de gemeente Hengelo. Het definitieve ontwerp is vervaardigd op basis van uitgangspunten die vastgelegd zĳn in het voorlopig ontwerp Stadhuis en Stadskantoor Hengelo van maart 2012. In essentie zien wĳ de opgave als volgt: “Hoe maken wĳ van het bestaande stadhuis en het stadskantoor één functioneel geheel dat het stedelĳk weefsel versterkt.” Het project zal nadrukkelĳk de kenmerken dragen van Hengelo. Het bestaande stadhuis is diep geworteld in het collectief geheugen. Voor ons is het een bron van inspiratie. Als potentieel rĳksmonument verdient het een zorgvuldige en respectvolle behandeling.

HVE architecten, als kenners van het oeuvre van Berghoef en de Delftseschool, hebben met respect voor het stadhuis de ingrepen die nodig zĳn om het stadhuis en het stadskantoor functioneel met elkaar te koppelen, verder door ontwikkeld. Het bestaande stadhuis zal als ‘huis van de stad’ het karakter bepalen van het nieuwe complex. Het nieuwe stadskantoor en de aanpassingen aan het stadhuis dienen naar onze mening de architectonische waarde van het bestaande gebouw en haar inrichting bĳ voorkeur te versterken en op zĳn minst te respecteren. Dit heeft betrekking op alle schaalniveaus, van de positie in de stedelĳke ruimte tot de zorgvuldige detaillering, waarin de menselĳke schaal doorklinkt. De combinatie van bestaand en nieuw genereert bĳzondere ruimtelĳke kwaliteiten, verrassende doorzichten en een levendige en uitdagende combinatie van functies. Een aansluiting op de routes in de stad zorgen ervoor dat het nieuwe complex op een natuurlĳke wĳze onderdeel wordt van het publieke domein.

In het voorlopig ontwerp is de hoofdverschĳningsvorm en de functionele indeling vastgelegd. In het definitieve ontwerp is dat verder uitgediept. In de achterliggende periode is gezocht naar een karakter dat passend is bĳ Hengelo en haar inwoners. Een zoektocht naar een evenwicht tussen romantiek en techniek, naar een gebouw dat Hengelo waardig is en waar men trots op kan zĳn. Dat heeft geresulteerd in een ontwerp dat beter past in haar omgeving met een warme uitstraling, aangevuld met technische elementen. Hiernaast is diepgaand en uitputtend onderzoek gedaan naar de gewenste toepassing van materialen en de invloed daarvan op het milieu. Conform de ‘Hengelose’ materiaalprincipes zĳn er heldere en eerlĳke keuzes gemaakt, die zorgvuldig onderbouwd zĳn.

4


Bouw van het stadhuis


5

2

STADSKANTOOR

Stedenbouw en architectuur

Bĳ de vaststelling van het voorlopig ontwerp stond nog een belangrĳke kwestie open: “Hoe krĳgt het nieuwe stadkantoor de uitstraling die past bĳ het karakter van Hengelo en haar bevolking?” Het functionele programma dat gevraagd wordt, is massief aanwezig in de Deldenerstraat. Tevens sloot de voorgestelde materialisering nog niet voldoende aan bĳ de voorstelling die men erbĳ had. Het gebouw oogde te industrieel, te gesloten, te hard en toonde weinig gevoel. Een van de eerste taken na de afronding van het voorlopig ontwerp, was het ontwerp van een gevel die recht doet aan de plek, passend bĳ het karakter van Hengelo. Het werd een zoektocht naar het evenwicht tussen romantiek en techniek, zoals reeds in het voorlopig ontwerp als ambitie geformuleerd. Diverse varianten zĳn de revue gepasseerd en beoordeeld. Uiteindelĳk zĳn er drie zaken geïntroduceerd die tot het gewenste beeld hebben geleid. In de eerste plaats is er kritisch gekeken naar de hoogte van het gebouw ten opzichte van haar omgeving. De dubbelhoge begane grond is teruggebracht tot anderhalve laag. Hierdoor sluit het beter aan bĳ de menselĳke schaal en voegt het gebouw zich beter in haar omgeving. Het tweede belangrĳke aspect heeft te maken met het gevoel dat het gebouw oproept en dat lag uiteindelĳk aan de gekozen materialisatie ervan. Door de introductie van warm gekleurd metselwerk als banden, in plaats van het industrieel ogende staal, kreeg het gebouw een zachter karakter en sloot het beter aan bĳ het Hengelose gevoel voor ambacht en romantiek. Het derde toegevoegd element is een knipoog naar de Hengelose staaltechniek en de Hengelose cultuur. De met hoogwaardige technieken vervaardigde witte stalen elementen verzorgen de natuurlĳke toevoer van verse lucht. In de elementen is het kenmerkende silhouet van de streekgebonden zouttoren verwerkt. Wanneer een medeweker een raam open zet, stroomt frisse lucht door het geperforeerde staal langs de zouttoren naar binnen. Vanuit de organisatie zĳn vragen geteld over de exploitatielasten van deze elementen. Een aantal alternatieven is hiervoor bekeken. Het uiteindelĳke voorstel is om de witte elementen te voorzien van een systeem met glazen lamellen. Op deze gematteerde glazen lamellen wordt het silhouet van de zouttoren geëtst. Medewerkers kunnen zelf deze lamellen open- of dichtzetten. Door er verlichting achter te plaatsen, kunnen deze elementen ook een belangrĳke rol spelen in het stadsbeeld in avonden nachtsituatie.

zone tussen stadhuis en stadskantoor

bovenaanzicht

vanuit de toren

nieuwe hoofdentree

Bovengenoemde ingrepen vormden samen met het voorlopig ontwerp de basis voor de verdere uitwerking van het definitieve ontwerp. Deldenerstraat

6


hoek Deldenerstraat - Bornsestraat DEFINITIEF ONTWERP 30 november 2012 - EGM ARCHITECTEN - HVE ARCHITECTEN

7

Functionele aspecten Onder het stadskantoor bevindt zich een parkeergarage die voornamelĳk bedoeld is voor de dienstauto’s van de gemeente. De overige ruimten zĳn voornamelĳk bedoeld voor techniek, waaronder ook een waterbassin voor de sprinklerinstallatie. Een drietal trappenhuizen voert naar de begane grond van het stadskantoor. Op de begane grond van het stadskantoor ligt de nieuwe hoofdentree van de totale gemeentelĳke huisvesting. Komend vanaf het Burgemeester Jansenplein, lopend langs het stadhuis en de dagwinkel, komt men via een tourniquet de centrale hal binnen. Bezoekers worden opgevangen bĳ de receptie, waarvandaan men doorverwezen wordt naar de publieksdienst op de begane grond of via de trap over de passerelle naar het vergadercentrum op de eerste verdieping van het stadhuis. Eén lift is opengesteld voor bezoekers die zonder barrières van de begane grond naar de eerste verdieping kunnen. Medewerkers krĳgen via een toegangscontrole systeem toegang tot de kantoorruimten. De begane grond kent twee entrees: de hoofdentree van de zĳde van het stadhuis en een nevenentree aan de zĳde van de Deldenerstraat. Deze entree is nodig om de lange gevel aan de Deldenerstraat te voorzien van een accent om zo de lengte ervan te bekorten. Zo kan een interessante route door de publiekshal ontstaan die een toegevoegde waarde is voor de openbare ruimte van Hengelo. De publieksdienst is in twee delen gescheiden In het gedeelte met de vide liggen de baliefuncties en aan de westzĳde liggen de spreek- en artsenkamers. Om veiligheidsredenen zĳn de logistieke stromen van bezoekers en medewerkers hier gescheiden. Aangezien de publieksdienst nog weinig kan zeggen over de vorm van dienstverlening op het moment van oplevering, betreft het een hier een voorbeeldindeling. Dit zal worden bĳgesteld naar gelang er meer zicht is op de vorm van de toekomstige dienstverlening.

De verdiepingen van het stadskantoor huisvesten de medewerkers van de gemeente Hengelo. Grote open kantoorvelden gelegen rond een alles verbindende vide en omgeven door grote glasvlakken, geven lucht en ruimte aan de werkplekken van de medewerkers. Een belangrĳk samenbindend aspect van het kantoorconcept is keuze voor de splitlevel oplossing. De zĳde van de Deldenerstraat ligt telkens een halve verdieping hoger dan de kantoorvloeren aan de stadhuiszĳde. Deze vloeren worden op een logische wĳze met elkaar verbonden door brede trappen die rond de vide voeren. Brede trappen zorgen ervoor dat de kantoorvelden visueel doorlopen en alle velden op een logische manier met elkaar verbonden worden. Medewerkers bewegen zich gemakkelĳk van de ene naar de andere vloer en hebben overal visueel contact met de rest van de organisatie. Dit stimuleert niet alleen het traplopen, maar bevordert ook de saamhorigheid binnen de organisatie. Op strategische plekken liggen kernen met daarin de toiletten, de pantry’s, de reprocorners en locker ruimtes. Het kantoorlandschap wordt zo ingericht dat er activiteitengericht gewerkt kan worden met een grote diversiteit aan werkplekken, waaronder: werkplekken voor normale kantoorwerkzaamheden, werkplekken voor CAD-werkzaamheden, aanlandplekken voor snelle, korte werkzaamheden, loungeplekken voor meer ontspannen werkzaamheden, concentratieplekken voor geconcentreerde bezigheden en overlegplekken voor informeel overleg. Daarnaast is er de mogelĳkheid in het restaurant of in het grand café op de begane grond van het stadhuis, op het dakterras van het nieuwe stadskantoor of in het vergadercentrum op de eerste verdieping van het stadhuis te werken, te overleggen of bezoek te ontvangen. De bovenste verdieping van het stadskantoor wordt gebruikt voor de techniek die nodig is om het gebouw te koelen, te verwarmen en te ventileren.

nieuwe situatie

isometrien rondom het nieuwe gebouw

8


karakteristieke doorsnede over de vide

langsdoorsnede over de vide

dwarsdoorsnede over de vide DEFINITIEF ONTWERP 30 november 2012 - EGM ARCHITECTEN - HVE ARCHITECTEN

9

plattegrond kelder

10


plattegrond begane grond


11

plattegrond 1e verdieping

12




13


14




15

Materialisatie

Vanaf het begin van het definitieve ontwerp heeft bĳ elke keuze voor een materiaal duurzaamheid een belangrĳke rol gespeeld. Diverse mogelĳke uitvoeringen van de gevel zĳn in de markt uitgezet en beoordeeld op milieukosten en het cradle-to-cradle principe. Naast harde feiten heeft ook gezond verstand een belangrĳke rol gespeeld bĳ verschillende keuzes. De variant die uiteindelĳk de laagste milieubelasting met zich mee brengt, is de basis geworden voor verdere uitwerking. Factoren als prefabricage, zo min mogelĳk afval- en transportkosten zĳn, voor zover mogelĳk, ook meegewogen. Uiteindelĳk is alles via de GPR-methode getoetst. De banden in de gevel worden uitgevoerd in panelen van prefab glasvezel versterkt beton, ingelegd met steenstrips. Dit reduceert niet alleen het gewicht, maar zorgt ook voor een lagere milieubelasting door materiaalbesparing. Deze elementen worden door middel van speciale isolerende blokken bevestigd aan de gevelconstructie die grotendeels is opgebouwd uit profielen van hout met een aluminium buitenlĳst. Binnen deze profielen worden vlakken gevuld met houtskeletbouw, triple beglazing of draaiende panelen die de natuurlĳke ventilatie regelen. Aan de buitenzĳde worden de witte elementen met daarin de glazen lamellen aan hetzelfde systeem bevestigd. Alle onderdelen zĳn geprefabriceerd en demontabel. De dichte delen van de gevel krĳgen een hoge isolatiewaarde en de transparante delen worden voorzien van triple beglazing waarin zonwering is opgenomen.

De daken worden grotendeels voorzien van PV-panelen en het deel dat overblĳft, wordt bedekt met mossedum. De gevel van de techniekruimte wordt voorzien van houten latten die los van elkaar gehouden worden. Roosters voor ventilatie worden hier achter weggewerkt, zodat ze het gevelbeeld niet verstoren De vide is overdekt met een glaskap die door houten spanten wordt gedragen. Het glas heeft een lage zontoetredingsfactor, maar een hoge lichtdoorlatendheid, zodat daglicht diep in het gebouw kan vallen. De videranden zelf worden voorzien van een borstwering met gedraaide houten baluster die één continue lĳn naar boven vormen. Deze houten balusters zin geluidsabsorberend en ook in de vloerranden wordt aanvullend geluidsabsorberend materiaal toegepast om geluidsoverlast vanuit de publiekshal naar bovengelegen verdiepingen te voorkomen. Op de kantoorvloeren zelf worden alle installaties aan het plafond gemaskeerd door een houten latten plafond, waarop random geluidsabsorberende panelen worden gelegd. Op de betonnen vloeren komt een verhoogde computervloer, waardoor flexibiliteit van data en elektriciteit gegarandeerd is. Hierop worden cradle-tocradle tapĳttegels toegepast met lucht zuiverende kwaliteiten. De verhoogde vloeren maken het ook mogelĳk om in de toekomst andere functies te kunnen accommoderen. Het casco kan in de toekomst niet alleen dienst doen als zelfstandig kantoor (door het verwĳderen van de verbinding op de eerste verdieping met het stadhuis), maar is al geschikt gemaakt om appartementen te kunnen huisvesten. Hierdoor wordt de levensduur van het casco verlengd en daardoor is het uitermate duurzaam.

diverse materialen

studie naar ventilatie element met zouttoren: - variant met gaas 16


studie naar ventilatie element met zouttoren: - variant met glaslamellen

studie naar ventilatie element met zouttoren: licht in de avondsituatie

schetsen van bevestigingsprincipe voor de gevelelementen


17

3

STADHUIS Programma

Deze toelichting betreft de renovatie van het stadhuis van Hengelo, een gemeentelĳk monument uit 1963, ontworpen door de architect Berghoef. De renovatie van het stadhuis maakt onderdeel uit van de realisatie van een vernieuwd bestuurlĳk knooppunt in het centrum van de stad. Naast het stadhuis wordt door EGM architecten een nieuw stadskantoor gerealiseerd. Het ontwerp voor de renovatie van het stadhuis en voor de nieuwbouw van het stadskantoor is door EGM en HVE opgevat als een geïntegreerde opgave. De inpassing van het programma en het ontwerp van de verschillende onderdelen is op elkaar afgestemd.

Uitgangspunten

De functie (stadhuis)van het gebouw blĳft ongewĳzigd maar de wĳze waarop de organisatie functioneert is sinds de jaren ’60 sterk veranderd. Het is de sterke wens van de gemeente om de publieksdienstverlening laagdrempelig te maken. Daarom is ervoor gekozen om deze onder te brengen op de begane grond van het nieuwe stadskantoor. De centrale hal van het stadhuis verliest daarmee een belangrĳke functie die, in het concept van Berghoef, de burger op een vanzelfsprekende manier in contact bracht met het bestuur en het gemeentelĳke apparaat. Door het maken van een directe verbinding met het nieuwe stadskantoor door de belangrĳke vergaderruimten en een coffee corner rondom de hal te situeren wordt de hal weer een vanzelfsprekende en levendige ontmoetingsplek. Het politieke bedrĳf wordt gecentreerd in het voorhuis, het “huis van de democratie”. Daarmee vormt ze het gezicht van de gemeente naar de stad toe.

In het U-vormige kantorengedeelte rondom de hal blĳven de meeste functies op hun plek. We gebruiken het idee van Berghoef, dat de kantoren per stramien indeelbaar zĳn, om het Nieuwe Werken hier een plek te geven. De bestuursvleugel blĳft in grote lĳnen ongewĳzigd. Alleen de het secretariaat krĳgt een nieuwe plek en alle ruimten worden opgeknapt. Met het verplaatsen van het bedrĳfsrestaurant naar haar oorspronkelĳke plek op de begane grond komt de 4e verdieping vrĳ. Hier worden kantoren en enkele technische ruimten onder gebracht. Het donkere gedeelte in het midden van de begane grond biedt plaats aan hoofdzakelĳk facilitaire ruimten. De kelder wordt ingericht met technische ruimten, archiefruimten, opslag en fietsenstalling.

Visie op de renovatie Voorafgaand aan het opstellen van een restauratie of renovatieplan dienen de uitgangspunten daarvan worden vastgelegd. Wĳ noemen dit de restauratievisie, of in dit geval, de renovatievisie. Gedurende het gehele proces dient deze visie als ĳkpunt en elke ingreep moet hieraan getoetst worden. Zo wordt voorkomen dat de restauratie een aaneenschakeling van ad hoc beslissingen wordt. Hiermee zou onvoldoende recht gedaan worden aan de monumentale kwaliteiten. Voor de renovatie van het stadhuis van Hengelo hebben wĳ een visie ontwikkeld die verwoord wordt in het volgende motto: “ Behoud van een levendig hart.” Concreet betekent dit: • Behoud van het robuuste vrĳstaande gebouw met zĳn eigen logica en cultuurhistorische waarden. • Herstel van de nog aanwezige gebreken aan de gebouwschil. • Inpassen van het nieuwe programma uitgaande van de logica van het oorspronkelĳke ruimtelĳke concept. • Het (re-)activeren van de centrale hal door het toevoegen van een (semi-) publiek programma en het maken van een ruimtelĳk interessante en goed functionerende verbinding tussen de hal in het nieuwe stadskantoor en de centrale hal van het stadhuis. Ook worden twee ruimtelĳke en functionele verbindingen tussen de centrale hal en het bedrĳfsrestaurant op de begane grond gemaakt. • Deze verbindingen zĳn ontworpen als een nieuwe tĳdslaag die de oude structuur in tact laat maar wel gebruik maakt van ontwerpthema’s die in het gebouw aanwezig zĳn. • Herstel dan wel instandhouding van de aanwezige originele ruimteafwerking waar mogelĳk. Het nieuwe trappenhuis naast de passerel dat fietsenkelder, bedrĳfsrestaurant en centrale hal verbindt.

18


Duurzaamheid De gemeente heeft hoge ambities op het gebied van duurzaamheid. Deze grote renovatie biedt een uitgelezen kans om het stadhuis om te vormen tot een duurzaam monument. Dat houdt in het behoud van zoveel mogelĳk materiaal, het toepassen van zoveel mogelĳk Cradle to Cradle materialen bĳ nieuwe toevoegingen en het beperken van het energieverbruik. Bĳ de kaskorenovatie van 2011 is deze weg al ingezet door het dak te isoleren met vlas en gerecycled EPS en te voorzien van EPDM bedekking met, waar zinvol, PV-cellen en PV-panelen. Het voegwerk is gerepareerd en niet integraal vervangen. Toen is ook duidelĳk geworden dat de mogelĳkheden voor schilverbetering beperkt zĳn. De gevel kan niet geïsoleerd worden zonder gevaar voor schade aan het gebouw. Het is wel mogelĳk om de ramen beter te isoleren en de kierdichting te verbeteren. Uit onderzoek is gebleken dat er veel warmte verloren gaat door kieren rondom de kozĳnen in de gevels. De huidige isolerende beglazing is meer dan 15 jaar oud en aan vervanging toe.

Installaties Betere kierdichting en een hogere isolatiewaarde van het glas dragen bĳ aan het reduceren van het energieverlies en het verhogen van het comfort in de verblĳfsruimten langs de gevel. In het DO is nader onderzoek verricht naar noodzakelĳkheid en de gevolgen van deze vervanging. Uiteindelĳk is gekozen voor het geheel vervangen van de aluminium puien (met uitzondering van de kozĳnen in de kelder en in de verkeersruimten) en de isolerende beglazing. Hiermee ontstaat de voor dit gebouw meest optimale balans tussen materiaaltoepassing, energieverbruik en comfort. Door de oude buitenzonwering te vervangen door een nieuwe, centraal gestuurde, zonwering wordt onnodige opwarming van het gebouw in de zomer voorkomen. Door het toepassen van nieuwe installaties en een slimme koppeling met het nieuwe stadskantoor kan de energievraag gereduceerd worden. Uitgangspunten daarbĳ zĳn: comfortverbetering, beperken van materiaalgebruik en een goede inpassing in het monument.

De bestaande CV en Luchtbehandelingsinstallatie zĳn zeer energie onzuinig. De nieuwe installatie zal de benodigde warmte duurzaam moeten opwekken en op een effectieve manier in het gebouw moeten afgegeven. De warmte afgifte van de huidige radiatoren wordt zeer beperkt door de toegevoegde kabelgoten en vensterbanken. De luchtbehandelingsinstallatie heeft een beperkte capaciteit en werkt niet optimaal samen met het gebouw. Bovendien is een groot deel van de kanalen asbesthoudend.

alle nieuwe installaties in het stadhuis

De nieuwe installatie zal beter inspelen op de bouwfysische eigenschappen van het gebouw. Zĳ wordt op strategische plaatsen ingepast in de kelder en op zolder zodat kanaallengten beperkt worden. In de kelder worden ringleidingen aangebracht die de bgg , 1e en 2e verdieping van frisse lucht voorzien. De 3e en 4 verdieping en de raadzaal en burgerzaal worden vanaf de zolder geventileerd. Voor de verticale leidingen is rondom de centrale hal tegen de binnenwand van de vertrekken een zone gereserveerd. Daardoor blĳft de hoofddraagconstructie in tact en worden de plafonds zo min mogelĳk aangetast. Per kamer zal de temperatuur individueel, binnen grenzen, regelbaar zĳn. De E-installatie voldoet redelĳk goed maar kan energiezuiniger. De bestaande armaturen in de hal, de verkeersruimten en de representatieve ruimten zĳn onderdeel van het monument. De lampen in deze armaturen worden, voor zover dat nog niet gedaan is, vervangen door energiezuinige exemplaren. De lampen in de algemene kantoorruimten zĳn ingebouwd in het plafond. Nieuwe energiezuinige en eventueel daglicht gestuurde Ingrepen in de gevel van het stadhuis aan de zĳde van de toren


19

armaturen kunnen bĳdragen aan een lagere energievraag. De data-installatie is verouderd en is niet geschikt voor het Nieuwe Werken. Bovendien doen de kabelgoten afbreuk aan de uitstraling van het monument en belemmeren ze de warmteafgifte van de radiatoren. Er komt een nieuwe data-installatie die goed ingepast wordt in het monument. In het bestaande gebouw zĳn vele asbesthoudende kanalen verwerkt. Kort geleden is het beschikbare Asbestinventarisatieonderzoek geactualiseerd. Met een specialist wordt een plan van aanpak voor de asbestproblematiek opgesteld. Dit plan zal straks onderdeel uitmaken van het bestek.

Materialen Bĳ deze restauratie is hergebruik van materiaal als uitgangspunt kozen. Deuren, kozĳnen en houten plafondpanelen worden zoveel als mogelĳk hergebruikt evenals het uit de sloop komend natuursteen. Om de monumentale kwaliteiten geen geweld aan te doen zĳn we bĳ de restauratie, dus het herstellen van de oorspronkelĳke toestand van onderdelen, uitgegaan van het herstel of het terugbrengen van de oorspronkelĳke materialen. Bĳ de keuze van materialen voor de nieuwe elementen hebben wĳ ons zoveel als mogelĳk laten leiden door de zogenaamde “Hengelose materiaalprincipes”. In deze principes is vastgelegd hoe de gemeente invulling wil geven aan het thema materiaal in het kader van duurzaamheid. Uitgangspunt is dat de toe te passen materialen in beginsel van hernieuwbare bronnen komen, zoals hout, karton en vlaswol. Waar dit om technische redenen of vanuit het gebruik niet mogelĳk of niet wenselĳk was, hebben we materialen gekozen met een lage milieubelasting. Hiervoor zĳn de publicaties van het NIBE geraadpleegd en er is gekeken naar Cradle to Cradle certificaten.

Doorsnede over het stadhuis met links het ‘raadscafe’ en rechts de nieuwe trappen

Wĳzigingen ten opzichte van het Voorlopig Ontwerp Naar aanleiding van de evaluatie van het voorlopig ontwerp, de gesprekken met opdrachtgever en monumentencommissie en voortschrĳdend inzicht is het ontwerp in de DO fase verder uit gewerkt en waar mogelĳk versoberd. Het ontwerp is op de volgende zaken aangepast: • De ondergrondse verbinding is komen te vervallen. • De ingrepen rond de centrale hal zĳn gebundeld: in de verdiepingsvloer worden 2 in plaats van 3 vides gemaakt en de nieuwe trap is nu gekoppeld aan de passerel. • In overleg met de brandweer kon de impact op het gebouw van de maatregelen tbv de brandveiligheid beperkt worden. Er zĳn minder zware brandwerende voorzieningen nodig. • De installaties zĳn verder uitgewerkt en zorgvuldig ingepast.

Het ‘raadscafe’ ontmoetingsplek en onderdeel van het bedrĳfsrestaurant

20


De verbinding tussen het stadskantoor en het stadhuis


21

4

DUURZAAMHEID

In de DO-fase zĳn de voorgestelde maatregelen en keuzes uit de VO-fase bewaakt middels tussentĳdse GPR berekeningen zodat ook aan het einde van de DO-fase aan de gestelde ambities wordt voldaan. Hierbĳ is in nauw overleg met het ontwerpteam meegedacht om tot een zo duurzaam mogelĳk energieconcept te komen, zĳn materiaalvoorstellen gedaan en zĳn materialen beoordeeld op duurzaamheid.

Ontwerp stadskantoor behaalt grote CO2 reductie! Met behulp van GPR gebouw is de CO2-emissie van het nieuwe stadkantoor bepaald en vergeleken met een referentiekantoorgebouw uit 2006. De te verwachten CO2-reductie is opgesplitst naar energiegebruik en materiaalgebruik. Het stadskantoor heeft een 52% lager CO2-emissie dan de referentie uit 2006.

GPR gebouw - Stadskantoor scoort een ruime 8! GPR Gebouw is een methodiek, vertaald in een programma waarmee de prestaties van een gebouw op het gebied van kwaliteit en duurzaamheid kunnen worden bepaald. Een gebouw wordt beoordeeld op de duurzaamheid thema’s energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. Per thema kan een score tussen 1 en 10 worden behaald. Wanneer een gebouw voldoet aan het Bouwbesluit wordt een score van 6 gerealiseerd. Voor de nieuwbouw van het stadskantoor is in het PvE een GPR-score van minimaal 8.0 opgenomen. Uit onderstaande figuur blĳkt dat het Definitief Ontwerp voor het stadkantoor op alle vĳf aspecten voldoet aan de geëiste waarde van 8.0.

Duurzaam energieconcept In overleg met de installatieadviseur zĳn de te treffen energiebesparende maatregelen bepaald en is de energieprestatieberekening geoptimaliseerd om op dit thema tot een GPR-score van 8 punten te komen. Belangrĳk uitgangspunt is de duurzame opwekking van koude en warmte en aansluiting op een warmtenet. De energieprestatie van het Definitief Ontwerp voor het stadskantoor is 29% beter dan het Bouwbesluit 2012 eist.

Milieubelasting materialen De milieubelasting van materialen wordt door verschillende aspecten veroorzaakt. Tĳdens het winnen van grondstoffen, het vervoeren, produceren tot halffabricaten, toepassen in gebouwen, repareren/renoveren, slopen en storten, is er sprake van emissies (onder andere CO2 uitstoot), uitputting, landgebruik en hinder. Als deze effecten worden vergeleken met de milieubelasting van het energiegebruik gedurende de levensloop van een gebouw, dan blĳkt dat het materiaalaandeel voor een standaard gebouw circa 20% van het totaal uitmaakt. Bĳ de materialen werd de grootste bĳdrage geleverd door de constructie (vloeren en wanden/kolommen). Hier kan een grote milieuwinst behaald worden.

22


In het ontwerp van het stadskantoor worden betonnen kolommen met een bollenplaatvloer toegepast. In deze vloer is een deel van het beton vervangen door holle bollen van gerecycled plastic, waardoor een gewichtsbesparing wordt bereikt ten opzichte van een massieve betonvloer van circa 30%. De milieubelasting door de constructie is teruggebracht van 45% naar 21%.

De binnendozen zĳn opgebouwd uit een HSB-element met een houten regelwerk van Steico-wall en daartussen vlaswolisolatie met als afwerking een houten beplating. Het systeem van Steico wall zorgt voor een reductie van het materiaalgebruik en een hogere isolatiewaarde (Rc) van de gevel. Voor de houten onderdelen geldt dat deze voorzien moeten zĳn van een FSC keurmerk. Een deel van het dak wordt voorzien van mossedum. Dit heeft een positief effect op de leefomgeving en de plaatselĳke biodiversiteit en biedt een prettig uitzicht vanuit werkplekken die op het dak uitkĳken. De PV-cellen op het dak leveren op duurzame wĳze energie aan het gebouw. Op materiaalgebied zorgen de PV cellen echter voor extra milieubelasting. Per saldo (energie + materiaal) is de toepassing van PV-cellen positief voor de milieubelasting.

Afwegingen materiaalgebruik Bĳ de materiaalkeuzes in de nieuwbouw van het stadskantoor en de renovatie van het stadhuis zĳn afwegingen gemaakt waarbĳ duurzaamheid een belangrĳke rol hebben gespeeld. Het gaat hierbĳ om de belasting van het milieu op de lange termĳn (tĳdens de gehele levenscyclus).

Als gevolg van het kantoortuinconcept is er sprake van een sterke reductie van het materiaalgebruik ten behoeve van scheidingswanden en binnendeuren. Deze materiaalreductie leidt tot een sterke reductie van de milieubelasting. Om de milieubelasting van het inbouwpakket verder te verlagen, is gekozen voor houten kozĳnen met FSC-keurmerk. Voor de nietdragende vaste wanden rondom kernen en toiletgroepen is gekozen voor kalkzandsteenwanden met een lage milieubelasting.

In levenscyclusanalyses (LCA’s) worden de milieueffecten van materialen in kaart gebracht. Vanuit de LCA’s worden schaduwprĳzen van materialen opgesteld, zodat vergelĳkingen gemaakt kunnen worden en ambities geformuleerd. In de figuren zĳn dergelĳke vergelĳkingen weergegeven voor de draagconstructie en kozĳnen. De gekozen bollenplaatvloer scoort beduidend beter dan een breedplaatvloer of infra+vloer. Een extra voordeel van een bollenplaatvloer is dat er geen balkenstructuur of dragende gevel noodzakelĳk is waardoor flexibiliteit in het gebouw ontstaat. In de toekomst zal het gebouw makkelĳk een andere functie kunnen krĳgen. In de gevel is gekozen voor houten kozĳnen met FSC-keurmerk met een lage milieubelasting in combinatie met drievoudige beglazing. In verband met een beperking van het buitenonderhoud is ervoor gekozen om de houten kozĳnen aan de buitenzĳde te voorzien van een aluminium bekleding. Voor de horizontale gevelbanden is vanuit architectonisch oogpunt gekozen voor baksteen. Om de milieubelasting te beperken en gewicht te reduceren is ervoor gekozen om panelen te prefabriceren bestaande uit baksteen steenstrips met een dikte van 30 mm opgenomen in een achterconstructie van 30 mm hogesterktebeton.


23

5

24

VISIE OP INTERIEUR een impressie in concept


eerste indicatie van aantal werkplekken DEFINITIEF ONTWERP 30 november 2012 - EGM ARCHITECTEN - HVE ARCHITECTEN

25

6

TECHNISCHE ASPECTEN detaillering

technische uitwerking aansluiting stadhuis - stadskantoor

26


technische uitwerking principe doorsnede over stadskantoor


27

6

TECHNISCHE ASPECTEN constructie

A

B

C

D

E

F1

G1

H1

I1

36750 3350

+22700

NIVO 12

3350

1525

4875

Metsawood Kerto KRT

gelamineerd

5x45x225 Ripa T h=250

houten dakspant

3350

8050

3350

bubbledeckvloer d=390

IPE360

+21175

schil C30/37; opstort C30/37; XC1

S235

NIVO 11

3525

200/120/8 S275

HE140A S235 schil C30/37; opstort C30/37; XC1

betonkolom ø500/750

140/140/8

140/140/8

S275

S275

C45/55_XC1

+15175


+17175


NIVO 9


balk 300x740



C45/55_XC1

C45/55_XC1

4000


NIVO 8

C30/37_XC1

+13175

bubbledeckvloer d=390 4000

NIVO 7



+11175


NIVO 6



C45/55_XC1

balk 300x740

4000

De constructie is dermate flexibel en duurzaam opgezet dat in de toekomst bĳ hergebruik ook andere gebruiksfuncties gehuisvest kunnen worden. Deze duurzaamheid komt ook tot uitdrukking in de toegepaste Bubbledeckverdiepingsvloeren. Door de ingestorte bollen in deze betonvloer wordt het materiaalgebruik beperkt en kan een lichtere fundatie worden toegepast.

4000


+19175

NIVO 10

4000

In de DO-fase is door Schreuders Bouwtechniek het constructief ontwerp uitgewerkt voor het Stadskantoor. De constructie bestaat uit een efficiënte kolomstructuur met uitkragende vloervelden. Het aantal constructieonderdelen is daarbĳ tot een minimum beperkt. Op deze wĳze is een constructief ontwerp ontstaan dat optimaal aansluit op de gewenste indelingsvrĳheid en transparantie.

8900

C45/55_XC1

C30/37_XC1

+9175

4000


In het dak van het atrium zĳn houten spanten toegepast met een verlopende hoogte. De grootste hoogte bevindt zich op de zwaarst belaste positie en neemt af richting de minder belaste posities. De afnemende spanthoogte komt ten goede aan de transparantie van de kapconstructie van het atrium.

28


balk 300x740



C45/55_XC1

C45/55_XC1

C30/37_XC1

4000

+7175

NIVO 4


+5175


-260

NIVO 0



C45/55_XC1

C45/55_XC1

5435

7435

NIVO 3

breedpl.vl. d=250


-260



NIVO 0

holle wand d=300 schil C30/37; ihw C30/37; XC4

betonwand d=200

betonkolom 450x900

C30/37; XC1

betonkolom 450x900

C45/55_XC1

C45/55_XC1

betonvloer d=300

-3275

C30/37; XC4_XD3 monoliet afwerken

Kelder

constructieve doorsnede


3015

Het gebouw is geheel onderkelderd door middel van een waterdichte betonnen bak. Onder de inritvloer zĳn in verband met efficiënt ruimtegebruik de waterbuffers t.b.v. de sprinklerinstallaties en hemelwaterberging ondergebracht.


3015

De verdiepingsvloeren worden ondersteund door tapse betonkolommen welke in polyestermallen in het werk worden gestort in een hoge betonkwaliteit. Op de begane grond hebben deze kolommen een iets forsere maat gekregen. Dit is gedaan om de constructie de nodige robuustheid te geven in geval van calamiteiten.

NIVO 5


holle wand d=300 schil C30/37; ihw C30/37; XC4

-3275

Kelder

6/paalspoer

6/paalspoer

C30/37_XC4

C30/37_XC4

6

TECHNISCHE ASPECTEN installaties

Het huidig stadhuis te Hengelo wordt gerenoveerd, daarnaast wordt een nieuw stadskantoor gerealiseerd. Ter afronding van het definitief ontwerp is door Nelissen ingenieursbureau b.v. een rapportage opgesteld met de titel ‘2e concept definitief ontwerp’ met kenmerk 3273.113.ur.hwa d.d. 30 november 2012, waarin de werktuigbouwkundige en elektrotechnische installatieprincipes uitgebreid zĳn beschreven. Daarnaast zĳn hierin de adviezen en ontwerpoplossingen, die volgen uit de onderzoeken en berekeningen ten aanzien van de aspecten bouwfysica, akoestiek en brandveiligheid, omschreven. In voorliggende rapportage is een samenvatting van deze uitgebreide rapportage gegeven.

werktuigbouwkundige installaties Uitgangspunt voor het ontwerp van de werktuigbouwkundige installaties is dat, in zowel in het bestaande stadhuis als in het nieuw te bouwen stadskantoor een comfortabel klimaat wordt gerealiseerd, dat voldoet aan de richtlĳnen voor kantoorgebouwen. Onderstaand een globale omschrĳving van het installatieconcept voor het nieuwe stadskantoor en het bestaande stadhuis. warmte en koudeopwekking De benodigde warmte voor beide gebouwen wordt geleverd door warmtenet. Het leveren van de benodigde koeling door warmtenet is verder onderzocht, zowel volledig als gedeeltelĳk, en ten tĳde van de afronding van het concept definitief ontwerp niet haalbaar gebleken. Parallel is een alternatieve koude opwekking door het ontwerpteam verder onderzocht en zal in de vervolgfase verder worden uitgedetailleerd. De ruimtebehoefte opwekking van koude worden in kaart gebracht, daarbĳ speelt de duurzaamheidsambitie een belangrĳke rol. Uitgangspunt voor dit fasedocument is dat er een aansluiting op “warmtenet” wordt gerealiseerd voor de warmte en koudeopwekking. Warmtenet zal een broninstallatie met warmtepompen voorzien.

stadhuis

stadskantoor

Het bestaande stadhuis wordt gerenoveerd. Een gedeelte van de werktuigbouwkundige installaties worden waar mogelĳk gehandhaafd en hergebruikt. Het betreft hier voornamelĳk de volgende installaties:

Het stadskantoor wordt voorzien van plafondverwarming en -koeling. Hierbĳ wordt de gebouwmassa gebruikt met als doel een aangenaam en behaaglĳk binnenklimaat te creëren. Het principe is gebaseerd op accumulatie van warmte en koude in de bouwconstructie. Aanvullend worden ter plaatse van de beglazing in de gevel convectoren opgenomen in de vloer. De ruimteverwarming en -koeling kunnen per vergaderruimte geregeld worden, waardoor de gebruiker zelf het gewenste klimaat in de ruimte kan bepalen. In de kantoorgebieden zĳn zoneringen aangebracht waarin de gebruikers gezamenlĳk de temperatuur kunnen beïnvloeden ten opzichte van de basistemperatuur.

-

cv hoofdtransportleidingen warmteverdeling radiatoren waterleidingen hemelwaterafvoerinstallatie

Een fundamentele verbetering is dat de ruimten worden voorzien van mechanische luchttoe- en afvoer met warmteterugwinning, waardoor de luchtverversing van de ruimten te allen tĳde gewaarborgd is. De lucht wordt verwarmd of gekoeld toegevoerd aan de ruimten. Daarnaast wordt aanvullend verwarmd door radiatoren. De ruimteverwarming en – koeling kan door de gebruiker worden beïnvloed per ruimte. Daarnaast wordt de luchthoeveelheid geregeld op basis van CO2 productie. Hiermee wordt de benodigde ventilatie beperkt waardoor onnodige ventilatie en verwarming dan wel koeling van ventilatielucht wordt voorkomen. Daarnaast worden de sanitaire groepen vervangen en de bĳbehorende riolering hierop aangepast. Het installatie ontwerp van het stadhuis is volledig uitgewerkt in het 3D revitmodel. Een impressie hiervan is weergegeven in onderstaande figuur.


De luchtverversing van de ruimten wordt gerealiseerd door mechanische luchttoe- en afvoer. De benodigde luchthoeveelheid wordt geregeld op basis van de CO2 productie in de ruimte. Waardoor zowel een comfortabel en gezond binnenklimaat als een beperking van het energieverbruik kan worden gerealiseerd. Om de veiligheid en openheid in het stadskantoor te kunnen waarborgen, is een sprinklerinstallatie opgenomen voor zowel de parkeergarage als het stadskantoor.

29

stadskantoor

elektrotechnische installaties In het bestaande stadhuis zĳn aansluitingen op de openbare infrastructuur van elektra, KPN en CAI aanwezig. De huidige elektravoeding wordt verzorgd vanuit een transformatorruimte in de dagwinkels. Deze bestaande aansluiting zal worden verwĳderd. Een nieuwe en zwaardere gezamenlĳke aansluiting ten behoeve van het stadskantoor en stadhuis zal worden gerealiseerd. Daarnaast zĳn er PV-cellen op het dak van het bestaande stadhuis aanwezig en worden op het nieuwe stadskantoor eveneens PVcellen aangebracht voor opwekking van elektrische energie. Verder wordt een noodstroominstallatie gerealiseerd, om de cruciale installaties zoals onder andere de serverruimten en het crisiscentrum in geval van calamiteiten van elektriciteit te blĳven voorzien.

stadhuis De bestaande elektrotechnische installaties, onder andere schakelen verdeelinrichtingen, aarding- en bliksembeveiligingsinstallatie en inbraakdetectie worden zoveel mogelĳk behouden en waar nodig aangepast. De bestaande schakelen verdeelinrichtingen worden zo aangepast dat deze aan de huidige eisen voldoen. Een aantal onderdelen in de kelder zĳn verouderd en worden vervangen, waar mogelĳk worden bestaande kabels en leidingwegen hergebruikt.

Ten aanzien van verlichting geldt ook dat de bestaande installaties zoveel mogelĳk gehandhaafd worden en waar nodig aangepast en uitgebreid. Noodverlichtingsarmaturen worden waar vereist aangebracht. De monumentale verlichtingsarmaturen zoals in de trouwzaal, raadzaal en centrale hal blĳven gehandhaafd, overige armaturen worden vervangen. In de ruimten wordt aanwezigheidsdetectie toegepast in combinatie met centrale schakelingen om het energieverbruik te beperken. De conventionele TL-verlichtingsarmaturen in de historische plafonds zullen binnen de huidige afmetingen en structuur worden vervangen door energiezuinige verlichtingsarmaturen. In het stadhuis zĳn nu drie liften aanwezig, de lift in de entree komt te vervallen en wordt verwĳderd, de andere twee liften worden vernieuwd in de bestaande liftschachten. De liften worden voorzien van een toegangscontrolesysteem (paslezers). Er wordt een goederenlift toegevoegd vanuit de kelder naar de begane grond. En er wordt een nieuw hefplateau toegevoegd nabĳ de entree. De bestaande hefplateaus worden gerenoveerd.

In de gebouwdelen waar geen ingrĳpende wĳzigingen worden doorgevoerd blĳft de brandmeld- en ontruimingsinstallaties gehandhaafd onder andere de eerste tot en met de derde verdieping. Voor de kelder, begane grond en vierde verdieping zĳn wel ingrĳpende wĳzigingen voorzien. Op deze verdiepingen worden de brandmeld- en ontruimingsinstallaties vernieuwd zodat ze aan de huidige normen voldoen.

Er wordt een verhoogde vloer aangebracht, waarin de data- en elektrabekabeling zĳn verwerkt. Hierdoor is het kantoor flexibel indeelbaar en kunnen in de toekomst eenvoudig wĳzigingen in de inrichting en daarbĳ benodigde voorzieningen worden gerealiseerd. Het stadskantoor wordt voorzien van drie nieuwe liften. De liften worden voorzien van paslezers zodat de verkeersstromen van het publiek en personeel geregeld kan worden. In het stadskantoor worden een nieuwe verlichtingsinstallatie aangebracht, de nood verlichtingsarmaturen zullen worden uitgevoerd als energiezuinige armaturen. Uitgangspunt is dat de basisverlichting in het plafondraster wordt gerealiseerd, aangevuld met lokale werkplekverlichting op of boven de werkplekken. Hierdoor wordt voldaan aan de eisen van flexibele indeling in combinatie met Het Nieuwe Werken. De verlichting wordt geregeld door middel van daglichtregeling, aanwezigheidsdetectie en centrale schakelingen om het energieverbruik en onderhoudskosten te reduceren. De toegangscontrole installatie zal worden uitgevoerd met kaartlezers en elektrische ontgrendelingen op toegangsdeuren naar trappenhuizen en verdiepingen. Hierbĳ wordt rekening gehouden met de vluchtwegen. Daarnaast zullen camera’s worden voorzien bĳ de te bewaken toegangen. Er wordt een koppeling voorzien met de receptie van het Stadhuis zodanig dat in beide gebouwen bĳ de recepties de status van installaties, camerabeelden en meldingen kunnen worden weergegeven.

De databekabeling wordt volledig vervangen, zodat deze up-to-date is. Er worden ook nieuwe elementen toegevoegd, zoals een ringleiding voor slechthorenden in de nieuwe commissiekamer. In de burger- en trouw- en raadzaal is deze reeds aanwezig. In de huidige situatie zĳn wandgoten ter plaatse van de gevel aanwezig. Deze worden verplaatst naar de vloer. Daarnaast worden er voorzetwanden aangebracht om luchtkanalen en elektraleidingen weg te werken en nieuwe aansluitpunten aan de gangzĳde te kunnen realiseren.

30

Het nieuw te bouwen stadskantoor wordt voorzien van nieuwe elektrotechnische installaties, zoals schakelen verdeelinrichting, aardings-, brandmeld- en ontruimtingsinstallatie en inbraakdetectie-installatie, zodat voldaan wordt aan de geldende voorschriften. Ten aanzien van de beleving van de ruimten en het binnenklimaat zĳn hieronder een aantal aspecten omschreven die van belang zĳn.


bouwfysica, akoestiek en brandveiligheid

stadhuis Het bestaande stadhuis wordt zodanig gerenoveerd dat de energiezuinigheid en brandveiligheid geoptimaliseerd worden en een gezond en comfortabel binnenklimaat ontstaat. Hiertoe worden een aantal maatregelen getroffen. Uitgangspunt is dat: • de beglazing en kozĳnen worden vervangen door thermisch hoogwaardige materialen • het gebouw wordt voorzien van een gebalanceerd ventilatiesysteem • de huidige buitenzonwering wordt vervangen door automatische buitenzonwering In de DO-fase is onder andere ingezoomd op de bouwfysische kwaliteit van de gevelopeningen. Hieruit volgt dat ten behoeve van de beperking van koudestraling en de huidige kieren naaddichting van de kozĳnen een vervanging van deze kozĳnen sterk gewenst is. De nieuw te realiseren scheidingen voldoen aan huidige richtlĳnen ten aanzien van interne geluidisolatie. Daarnaast is het uitgangspunt dat door wĳzigingen ter plaatse van de bestaande scheidingsconstructies, de huidige akoestische kwaliteit gelĳk blĳft of verbeterd wordt. Bĳ de materialisering van de ruimten is het aspect ruimteakoestiek meegenomen. De houten latten plafonds worden zoveel mogelĳk behouden en indien er aanpassingen plaatsvinden worden vergelĳkbare elementen teruggeplaatst. In de nieuwe ruimten worden geluidabsorberende plafonds aangebracht en de grote open kantoorruimten zĳn voorzien van geluidabsorptie in het meubilair. Gezien de beoogde aanpassingen aan het gebouw, wĳzigt de indeling van de eerste tweede en derde verdieping, nagenoeg niet. Voor deze verdiepingen is, in overleg met de brandweer en gemeente, uitgegaan van het huidig brandveiligheidsconcept, dat op basis van een gelĳkwaardige oplossing aansluit bĳ het brandveiligheidsniveau voor bestaande bouw. Voor het souterrain, de begane grond en de vierde verdieping worden er behoorlĳke aanpassingen gedaan aan de ruimteindeling. Voor deze aanpassingen is uitgegaan te worden

van de brandveiligheidseisen zoals die in het Bouwbesluit 2012 gelden voor verbouw. Dit betekent dat deze verdiepingen worden opgedeeld in brandcompartimenten. Uitgaande van de compartimentering, kan voor het deel dat getoetst dient te worden aan de verbouweisen, voldaan worden aan een ontvluchtingsniveau vergelĳkbaar aan nieuwbouw. Op de eerste t/m de derde verdiepingen kan gebruik gemaakt worden van de drie aanwezige vluchttrappenhuizen die omsloten zĳn door 30 minuten brandwerende constructies om, in combinatie met de aanwezigheid van een rook- en warmteafvoerinstallatie, een veilige ontvluchting te realiseren.

stadskantoor Het nieuw te bouwen stadskantoor is zodanig ontworpen dat een energiezuinig gebouw gerealiseerd wordt. De gevels, vloeren en daken worden voorzien van een goede thermische isolatie en luchtdichtheid. Er wordt hoogwaardig thermisch isolerende en zonwerende beglazing toegepast. In combinatie met de installatietechnische en werktuigbouwkundige installaties levert dit een zeer verantwoord energetisch gebouw op. De hoeveelheid daglichtopeningen in de gevel, in combinatie met vides in het gebouw, zorgen voor ruim voldoende daglichttoetreding. Een goed akoestisch klimaat draagt bĳ aan een comfortabel en gezond binnenklimaat in de gebou-wen. In de nieuwbouw wordt door de keuze van de juiste materialisering voldaan aan de gestelde richtlĳnen ten aanzien van interne geluidisolatie en ruimteakoestiek. Echter, de split-level verdiepingen staan in verbinding met elkaar door het open atrium, waardoor geluidoverdracht kan plaatsvinden. Om dit te beperken zĳn geluidabsorberende plafonds ter plaatse van de kantoortuinen aangebracht, is de vide rand geluidabsorberend uitgevoerd en zĳn wandoppervlakken voorzien van geluidabsorptie. Om inzicht te verkrĳgen in de geluidoverdracht tussen de verdiepingen is een akoestisch rekenmodel. Hieruit volgt dat, in combinatie met geluidabsorberende vlakken op de wand, rustig werken goed mogelĳk is ter plaatse van de gevelzones en een groot deel van de middenzones. Onderstaande figuur geeft een beeld van de geluidverdeling ten gevolge van een gesprek ter plaatse van de begane grond onder het atrium. Voor administratieve werkzaamheden etc. is een streefwaarde van 40 dB(A) voor het achtergrondgeluidniveau ten gevolge van gesprekken in de omgeving. Door middel van de diverse geluidabsorberende materialen wordt een akoestisch comfortabel klimaat in het stadskantoor gecreëerd


Wat betreft brandveiligheid is, ten behoeve van de grote openheid tussen de verschillende verdiepingen, gekozen om een sprinkler toe te passen als gelĳkwaardige oplossing. De ontvluchting van het gebouw wordt gerealiseerd door middel van drie trappenhuizen en voldoet aan de nieuwbouw eisen conform het Bouwbesluit. Op deze wĳze wordt een brandveilig gebouw gerealiseerd.

conclusie Het bouwkundige en installatietechnische definitieve ontwerp van beide gebouwen resulteert in gezond, comfortabel binnenklimaat voor de gebruikers. Tevens zĳn beide gebouwen energiezuinig en duurzaam en brandveilig ontworpen.

31

32



33

34


DEFINITIEF ONTWERP STADSKANTOOR EN STADHUIS

Recommend Documents