de Zorgboog op koers Meerjarenkoers dichtbij, gastvrij en deskundig maart 2013
pagina pagina 3 | Meerjarenkoers 2 | Meerjarenkoers de Zorgboog de Zorgboog
de Zorgboog op koers Als één van de grotere zorgaanbieders in Zuidoost-Brabant heeft de Zorgboog een lange historie in de Peelregio. Naast zorgaanbieder in meerdere gemeenten zijn we ook werkgever. Rond de 2.500 medewerkers en 1.000 vrijwilligers zijn dagelijks bezig om de zorg voor alle generaties waar te maken. De Zorgboog heeft een gevarieerd aanbod en omvat de zorg voor zwangere en bevallen vrouwen en hun gezin, preventieve jeugdgezondheidszorg, thuiszorg/wijkverpleging, diverse vormen van advies en behandeling en verschillende beschutte of beschermde woonvormen met een aanbod voor zorg, behandeling en begeleiding. Dagelijks hebben duizenden inwoners uit de regio contact met een van de Zorgboogmedewerkers. Met alle aangekondigde veranderingen voor de gezondheidszorg is het belangrijk om stil te staan bij de koers die we als organisatie moeten én willen varen. Hierover hebben we intern en extern met medewerkers, vrijwilligers en relaties uitgebreid gesproken. Het gaat dan om de manier waarop wij naar de zorg en de organisatie daarvan kijken, het totale aanbod van de Zorgboog en de wijze waarop we willen werken. In ‘de Zorgboog op koers’ laten we zien wat we belangrijk vinden, wat we willen zijn en wat de uitgangspunten zijn voor de koers voor de komende jaren. Elk team van de Zorgboog zal zelf stil moeten staan bij de vraag wat dit voor hen betekent en er mee aan de slag moeten gaan. De Zorgboog is een gastvrije organisatie waar we het fijn vinden om onze cliënten te ontmoeten en hen goed en deskundig bij te staan. Als het kan in de buurt van of in hun eigen leefomgeving. De Zorgboog is ook een organisatie waar het fijn werken en leren is. Met ruim 3.500 mensen zijn wij klaar voor de toekomst, de Zorgboog is op koers! Henri Plagge en Ton Borghs raad van bestuur de Zorgboog Helmond, maart 2013
Meerjarenkoers de Zorgboog | pagina 3
ondernemend en resultaatgericht: wij werken binnen de lijnen maar buiten de perken
pagina 4 | Meerjarenkoers de Zorgboog
de Ontwikkelingen Met minder geld en minder jonge mensen de noodzakelijke goede zorg leveren; dat is onze uitdaging voor de komende jaren. Dit kan alleen als mensen zo veel mogelijk zelf in regie blijven en er nieuwe vormen van zelf- en mantelzorgondersteuning worden ingevoerd. Vrijwilligers zijn daarbij heel belangrijk en steeds harder nodig. Door de veranderde regelgeving hebben we als zorgaanbieder steeds minder zekerheden. In de bedrijfsvoering moeten we rekening houden met meer risico’s, veel verschillende klanten, en sneller inspelen op veranderingen. De gemeenten moeten wennen aan hun grotere rol in de zorg. Veel verantwoordelijkheid voor het organiseren van preventie en/of zorg voor kwetsbare doelgroepen komt namelijk bij hen terecht. De Zorgboog hecht daarom veel waarde aan meerjarige samenwerking tussen overheden, zorgverzekeraars, lokale en regionale organisaties zoals verhuurders, andere zorgaanbieders en welzijnsorganisaties. Dit is nodig om samen de toekomst goed aan te kunnen en optimaal gebruik te maken van alle aanwezige kennis, kunde en ervaring. Vanuit grootschalige organisatie en samenwerkingsverbanden is kleinschalig organiseren en uitvoeren van zorg onze visie, met het accent op de wijk en het dorp. Daar waar mensen wonen en leven, worden ze ook ziek en hebben ze te maken met beperkingen. Daar waar mensen wonen en leven, kennen ze elkaar ook. Het ondersteunen van elkaar is dan ook bijna vanzelfsprekend.
De Nederlandse gezondheidszorg is van een hoog niveau en levert een belangrijke bijdrage aan onze welvaart en het welzijn. De komende jaren hebben we te maken met steeds meer (oude) ouderen en steeds minder jonge mensen. We noemen dit de dubbele vergrijzing en de ontgroening van de samenleving. Dit heeft als gevolg dat er steeds meer mensen zijn met meerdere en vaak chronische gezondheidsproblemen. Hierdoor stijgen de kosten van de gezondheidszorg. Tegelijkertijd zullen er relatief minder mensen voor de zorg beschikbaar zijn op de arbeidsmarkt. Er moet dus iets veranderen. De voortdurende stelselwijzigingen waar de politiek telkens weer mee komt, bieden geen oplossing. De politiek moet zich vooral buigen over de vraag wat betaalbaar is en de noodzakelijke keuzes maken. Zorgaanbieders zijn er dan om de zorg te organiseren, mensen op te leiden voor de toekomst en te werken aan continue verbetering.
Meerjarenkoers de Zorgboog | pagina 5
collegiaal en samen: wij zien wijlanden in plaats van eilanden
pagina 6 | Meerjarenkoers de Zorgboog
de Cliënt Onze cliënten komen uit alle generaties en zijn heel verschillend: van jong tot oud, van gezond tot chronisch of kortdurend ziek, van mobiel tot zeer beperkt en van rijk tot arm. Ouderen gebruiken in de regel meer zorg dan jongeren en de komende jaren komt er een grote groep nieuwe ouderen aan. Mensen die willen dat de zorg voor henzelf of voor hun ouders op een moderne en vraaggerichte manier wordt verleend. Deze groep is gewend om zelf keuzes te maken en beschikt vaak ook over eigen financiële middelen. De nieuwe generatie zorgvragers neemt geen genoegen met standaard dienstverlening en wil een persoonlijke benadering. Bovendien zijn zij - en de generaties na hen - gewend geraakt aan de jarenlange verzorgingsstaat. Duidelijk is dat de verworvenheden die hierbij hoorden, niet langer houdbaar zijn. De samenleving moet anders worden ingericht. De term die hierbij vaak wordt gebruikt is de civil society. Hierbij staat de ‘eigen kracht benadering’ centraal, met als sleutelwoorden eigen regie, zelfzorg, mantelzorg en vrijwilligerswerk. De professionele zorg en behandeling van de Zorgboog is hierop aanvullend. De Zorgboog heeft ook te maken met een groep mensen die niet actief vraagt om zorg of deze zelfs mijdt. Denk bijvoorbeeld aan kwetsbare groepen zoals kinderen in een risicosituatie of eenzame ouderen die zorg mijden. Een goed samenwerkingsnetwerk met anderen, waarin de juiste kennis, betrokkenheid en ervaring samenkomen, vormt de basis van een goed zorgaanbod voor deze speciale groepen. Evenals juiste afspraken met de financiers van deze zorg. We weten uit onderzoek dat onze cliënten het vooral belangrijk vinden om snel en adequaat een antwoord of informatie te krijgen op hun vragen. Een herkenbare Zorgboog ‘voordeur’ waar je als klant met al je vragen terecht kunt, is daarbij erg belangrijk.
Samenleven in de burgermaatschappij De civil society is de laatste vijftien jaar in het brandpunt van de aandacht van politici en beleidsmakers komen te staan. De letterlijke vertaling van het begrip is ‘burgermaatschappij’. De term civil society is eigenlijk afkorting en symbool in één. Het staat voor politieke en maatschappelijke wensbeelden als betrokkenheid van burgers, vergroting van maatschappelijk zelfbestuur en versterking van gemeenschapszin en tolerantie. Een civil society kan alleen bestaan dankzij vrijwillige inzet. En door een sociale infrastructuur te organiseren die deze vrijwillige inzet mogelijk maakt en stimuleert.
Meerjarenkoers de Zorgboog | pagina 7
de Ambitie De Zorgboog wil een regionaal werkende zorgaanbieder zijn, goed ingebed in de Peelregio. Onze merknaam staat voor wonen, welzijn, zorg, professionele behandeling, cliëntgerichtheid, samenwerkingsbereidheid en variatie (keuzemogelijkheden). De Zorgboog ziet zichzelf als een maatschappelijke ondernemer die in haar werkgebied een bijdrage wil leveren aan zorg en welzijn met oog voor de korte en langere termijn. Hierin onderscheiden we ons van een puur commercieel bedrijf. Als zorgaanbieder staat de Zorgboog bekend om haar expertise, deskundigheid en innovatiebereidheid. En ook als organisatie waar je terecht kunt met lastige zorgvragen waarvoor veel specialistische kennis wordt gevraagd. De Zorgboog is in de regio één van de grote werkgevers en dat brengt een maatschappelijke verantwoordelijkheid met zich mee. We moeten rekening houden met de leeftijdsopbouw van de mensen in ons werkgebied, de arbeidsmarkt en de (lokale en regionale) economie. De Zorgboog ziet de regio Zuidoost-Brabant als haar werkgebied en zal daar waar nodig en gevraagd haar diensten ook aanbieden in gemeenten waar dit nu nog niet gebeurt. De Zorgboog heeft per activiteitengroep belangrijke uitgangspunten voor de koers voor de komende jaren bepaald (zie pagina 9). Bij de uitvoering van al onze activiteiten moeten we continue uitgaan van cliëntgericht maatwerk. Ook als het gaat om zaken die we in gestandaardiseerde programma’s aanbieden. Daarbij moeten we steeds kijken of we ons werk beter en doelmatiger kunnen organiseren met oog voor de kwaliteit en de kosten. Daar waar nodig en gevraagd ontwikkelen we zelf of in samenwerking met anderen een aanvullend (of nieuw) service- of dienstenpakket.
pagina 8 | Meerjarenkoers de Zorgboog
Groep activiteiten Extramurale zorg
Belangrijk bij de koers • flexibel blijven • wijkgericht werken • zorg dichtbij • voortbouwend op de historie van het kruiswerk/wijkverpleging • samenwerken bij uitvoeren en opzet nachtzorgorganisatie
Wonen met zorg en • zorg met verblijf • • • •
bieden van breed en gevarieerd aanbod aan beschutte en beschermde woonvormen (ook bij scheiden van wonen en zorg) lokaal en dichtbij samenwerken met derden doorontwikkelen en verder gaan met zorg voor complexe/specialistische doelgroepen zoals geriatrische revalidatie, zorg voor cliënten met niet aangeboren hersenletsel en gedragsmoeilijke dementerende cliënten realiseren van moderne verblijfsvoorzieningen voor langdurige en kortdurende zorg
Jeugdgezondheidszorg
samenwerking in de keten van zorg voor jeugd versterken maatwerk samenwerken waar nodig herordening van aanbod met doorlopend aanbod van 0-12 jaar
• • • •
Kraamzorg • intensiveren samenwerking verloskundigen en ziekenhuis in verloskundig samenwerkingsverband en eerstelijns verloskundig centrum Extramurale behandelzorg •
verdere uitbouw van het multidisciplinair behandelaanbod aan mensen woonachtig in een ‘eigen’ woning in de BV Zorgboog in Balans. De nadruk ligt hierbij op de expertise rond de oudere mens met soms meervoudige chronische zorgproblemen
Vastgoed • uitvoeren huisvestingsplan en verhuren van beschutte woonvormen als onderdeel van woon-/zorgarrangementen Ledenorganisatie • vergroten van de invloed van leden op het beleid van de Zorgboog (medezeggenschap) • versterken betrokkenheid van leden bij maatschappelijke vraagstukken in eigen omgeving • vergroten doelmatige bedrijfsvoering dienstenbemiddeling Samenwerken •
om alle bovenstaande activiteiten goed te kunnen uitvoeren is samenwerking in een netwerk van groot belang met ziekenhuizen, huisartsen, andere AWBZ zorgaanbieders, zorggroepen, GGD, jeugdzorg, gemeenten, woningbouwverenigingen, welzijnswerk, vrijwilligersorganisatie etc.
Meerjarenkoers de Zorgboog | pagina 9
vertrouwen en respect: wij doen onze schoenen uit om in die van een ander te gaan staan
pagina 10 | Meerjarenkoers de Zorgboog
de Medewerker Goed opgeleide, professionele en betrokken medewerkers vormen het hart van de Zorgboog. Zij hebben het directe contact met de cliënten en bepalen dus in hoge mate onze kwaliteit. De komende jaren kan er een tekort ontstaan aan goed gekwalificeerde medewerkers in de zorg. Ook binnen de Zorgboog. Door een actief personeelsbeleid willen wij er alles aan doen om dat te voorkomen. Zo hebben wij aandacht voor de verschillende levensfasen van onze medewerkers, het zogenaamde vitaliteitsbeleid. Flexibiliteit is daarnaast ook van belang om de goede balans te vinden tussen de vraag van cliënten en de wensen en mogelijkheden van professionals. Voorbeelden zijn een professionele flexorganisatie, zoeken naar nieuwe werkvormen en het faciliteren van ZZP-ers (zelfstandigen zonder personeel). We willen ook graag een moderne werkgever zijn en werken voortdurend aan het innoveren van de zorg. We experimenteren met nieuwe zorgvormen zoals beeldzorg, het gebruik van domotica en andere (digitale) hulpmiddelen. De Zorgboog is een grote opleidingsorganisatie en leidt actief bestaande en nieuwe beroepsbeoefenaren op. Ook hierbij experimenteren wij met nieuwe vormen van (digitaal) opleiden en leren. Onze besturingsfilosofie gaat uit van veel regelvermogen bij medewerkers. Zij hebben de ruimte om binnen Zorgboogbrede kaders, zelf actief vorm te geven aan hun werk en aan een klantgerichte organisatie. Samen met hun directe collega’s en leidinggevende zijn zij zelf verantwoordelijk voor de professionaliteit en kwaliteit van hun werk. Zo blijft de Zorgboog een aantrekkelijke werkgever in de zorg en een moderne, professionele zorgaanbieder.
Besturingsfilosofie De Zorgboog kiest voor een decentrale besturingsfilosofie. Deze gaat uit van een slagvaardige organisatie met weinig managementlagen (raad van bestuur, directeur, afdelingshoofd), een inspirerende en coachende stijl van leidinggeven en een resultaatgerichte werkwijze. Op deze manier kunnen we op de diverse zorgvragen snel en flexibel inspelen en kunnen we ook goed en snel reageren op (lokale) ontwikkelingen. De raad van bestuur stuurt de organisatie centraal aan. Gekeken wordt naar het ondernemerschap van de verschillende onderdelen en waar nodig en nuttig, ook naar onderlinge samenhang. De werkorganisatie wordt op diverse vlakken ondersteund door bijvoorbeeld vastgoed, informatievoorziening, financiën, personeelsaangelegenheden en communicatie bij werkzaamheden waar specifieke kennis en kunde voor nodig is.
Meerjarenkoers de Zorgboog | pagina 11
betrokken en professioneel: wij werken met ons hoofd om de harten van anderen te winnen
pagina 12 | Meerjarenkoers de Zorgboog
de Vrijwilliger Dagelijks zijn er bij de Zorgboog veel vrijwilligers actief. Zij organiseren activiteiten, assisteren bij de maaltijden, zorgen voor gezelschap en een gesprek, en knappen klusjes op. Sommigen komen op vaste momenten en anderen wanneer het hen past. Wij zijn blij met al deze vrijwilligers omdat zij onmisbaar zijn en veel extra’s toevoegen aan het welzijn van onze cliënten. Vrijwilligers worden steeds belangrijker binnen zorgorganisaties. De collectief betaalde zorg wordt steeds verder ingeperkt, terwijl tegelijkertijd families steeds kleiner worden en vaak verder weg wonen. Familieleden zijn dan ook steeds minder vaak beschikbaar voor mantelzorg. Vrijwilligers dragen bij aan de kwaliteit van leven van onze cliënten. Daarbij vormen zij een brugfunctie naar de samenleving. Wij willen onze vrijwilligers binden, boeien en behouden en hen mogelijkheden geven om te groeien als persoon in hun vrijwilligers. Door alle veranderingen in de zorg zijn we ook op zoek naar nieuwe samenwerkingsvormen van en met vrijwilligers. Zo werken we steeds vaker samen met lokaal georganiseerde vrijwilligers die in de lokale gemeenschap actief zijn. Als organisatie willen we daarnaast ook inspelen op maatschappelijke en individuele behoeften. We zien mogelijkheden om de behoefte aan vrijwillige inzet te combineren met ervaringsplaatsen voor vluchtelingen, herintreders, arbeidsgehandicapten, werklozen, outplacement-kandidaten, mantelzorgers en studenten.
In 2012 hebben we op verschillende manier gesproken over de koers die we moeten en willen varen; in bijeenkomsten met het managementteam, leidinggevenden, raad van toezicht, centrale cliëntenraad, ondernemingsraad en in gesprekken en bijeenkomsten met belangrijke samenwerkingspartners, financiers en overheden. Ook hebben meer dan 600 medewerkers en vrijwilligers in het najaar bijeenkomsten bezocht waar we over belangrijke ontwikkelingen van gedachten hebben gewisseld. Uiteraard is dankbaar gebruik gemaakt van de aanbevelingen en suggesties die uit al deze gesprekken naar boven zijn gekomen. Ook de vele vragen en kritische kanttekeningen die zijn gemaakt, hebben wij als raad van bestuur ervaren als een inspiratiebron.
Meerjarenkoers de Zorgboog | pagina 13
de Zorgboog staat open voor elke vorm van ontmoeten
pagina pagina 15 |14 Meerjarenkoers | Meerjarenkoers de Zorgboog de Zorgboog
de Missie & Visie Missie de Zorgboog Elke organisatie heeft een missie. Het zegt wat de organisatie wil zijn of waar de organisatie voor staat. De missie van de Zorgboog luidt: ‘de Zorgboog biedt aan alle generaties een breed pakket aan diensten en expertise in wonen, welzijn en zorg ter ondersteuning van hun kwaliteit van leven, met aandacht voor individuele behoeften’. Zorgboogvisie: ruimte voor ontmoeten Iedere ontmoeting is belangrijk en draagt bij aan de kwaliteit van wonen, welzijn, zorg en dienstverlening en aan de kwaliteit van het werk. De Zorgboog wil samenwerken met anderen en duidelijk zijn over wie ze is en wat ze kan bieden. De Zorgboog biedt ruimte om te ontmoeten en om betrokken te zijn, om mee te denken en om mee te doen. De cliënt voelt zich thuis bij de Zorgboog. De Zorgboog biedt de cliënt een goede kwaliteit van wonen, welzijn, zorg en dienstverlening. Zij respecteert de cliënt in zijn of haar mogelijkheden en wensen: in wat de cliënt kan en in wat hij of zij belangrijk vindt. De cliënt moet zichzelf kunnen zijn en blijven en voert de eigen regie. Als dat onverhoopt niet kan, vindt overleg plaats met de familie. Dit betekent dat er ruimte is voor verschillen. De Zorgboog erkent daarmee de eigenheid van iedere cliënt. Ze luistert goed naar wie de cliënt is en wat hij of zij wil en ondersteunt daar waar gewenst, binnen de mogelijkheden van de Zorgboog. Bij de Zorgboog werken medewerkers en vrijwilligers samen om de ontmoeting met de cliënt en met elkaar tot een succes te maken. Zij handelen professioneel, zijn betrokken en oplossingsgericht. Medewerkers van de Zorgboog waarderen, respecteren en vertrouwen de ander. Zij luisteren en willen de ander verstaan. Ze zijn in staat om ruimte te bieden aan andere opvattingen en levensgewoonten.
Gastvrije organisatie De Zorgboog wil een gastvrije organisatie zijn voor hen die zijn aangewezen op haar zorg en diensten. Wat is een gastvrije organisatie en hoe wordt die zichtbaar? Uit het antwoord op deze vragen zijn onze ‘gouden draden’ of anders gezegd onze kernwaarden ontstaan: ‘betrokken en professioneel’, ‘vertrouwen en respect’, ‘collegiaal en samen’ en ‘ondernemend en resultaatgericht’. Vier gedragskenmerken waarmee medewerkers en vrijwilligers de gastvrijheid van de Zorgboog op meerdere gebieden laten zien.
Meerjarenkoers de Zorgboog | pagina 15 16
0313 de Zorgboog | Postbus 16 | 5760 AA Bakel T 0900 - 899 86 36 (Zorgcentrale € 0,01 p.m.)
[email protected] | www.zorgboog.nl www.facebook.com/zorgboog | #DeZorgboog