DE WITTE STOK. Het GBO onder de loep! Steun het onderzoek. VN-Verdrag: verslag van het BDF : De oorlogsblinden Onder Ons

DE WITTE STOK

DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT januari – februari – maart N r. 1 2014 Afgiftekantoor Erkenningsnummer:

Brussel

X P008624

■ Het GBO onder de loep! ■ Steun het onderzoek. ■ VN-Verdrag: verslag van het BDF. ■ 14-18: De oorlogsblinden ■ Onder Ons

EngeIandstraat 57 1060 Brussel Tel.: 02 533 32 11 IBAN: BE11 0000 0000 4848 BIC: BPOTBEB1

DE WITTE STOK Redactie en coördinatie: Catherine Claeys. Hebben meegewerkt aan dit nummer: Steffie De Meulemeester, Catherine Dosen, Sabine Ghyssens, Céline Gurdebeke, Anne Harts, Noëlla Jardin, Rebecca Lévêque, Bruno Liesen, Lies Paelinck, Valérie Staal, Magda Van Waes. Foto’s: Pierre Bol, Catherine Claeys, Quentin Declerck, Stéphane Depoorter, Jean-Claude Hérin, Maksim Kostenko, Rebecca Lévêque, Bruno Liesen, Lies Paelinck, Nicolas Van Bever. Druk: Drukkerij Adam-Demortier. Abonnement:10 € te storten op rekeningnummer IBAN: BE11 0000 0468 0248 – BIC: BPOTBEB1 met vermelding: « Abonnement Witte Stok ». Gratis voor blinde en slechtziende personen. Op Daisy-CD beschikbaar en op onze website: www.braille.be. Contact: Brailleliga vzw, Engelandstraat 57 – 1060 Brussel – Tel.: 02 533 32 11 – Fax: 02 537 64 26 – E-mail: [email protected]. Verantwoordelijke uitgever: Michel Magis, Engelandstraat 57 – 1060 Brussel.

Help ons verkwisting te vermijden: indien u verhuist, er fouten in uw gegevens voorkomen of indien u dit tijdschrift meerdere malen ontvangt, … gelieve ons te verwittigen! Houder van het bestand: Brailleliga vzw. Onze vereniging respecteert nauwgezet de privacy van haar schenkers en sympathisanten overeenkomstig de wet van 08/12/1992. Hun gegevens worden aan geen enkele andere vereniging of persoon bekendgemaakt. Op uw eenvoudig verzoek worden uw gegevens meegedeeld en zo nodig verbeterd. We kunnen het niet vaak genoeg herhalen: laat u niet misleiden door oneerlijke personen. De Brailleliga verkoopt niets, noch van deur tot deur, noch op de openbare weg. De Brailleliga wijst er nogmaals op dat zij een neutrale vereniging is, gehecht aan de democratische waarden en actief in het hele land. Zij staat ten dienste van alle blinde en slechtziende personen.

IN DIT NUMMER: Editoriaal.................................................................................................................................................p. 1 Het Gespecialiseerd beroepsoriënterings- en consultatiecentrum onder de loep....................................p. 2 Oogheelkunde: 5 jonge onderzoekers bekroond.....................................................................................p. 7 De huishoudhulp ten dienste van personen met een visuele beperking................................................p. 14 VN-Verdrag: verslag en aanbevelingen van het BDF...........................................................................p. 18 Honderdste verjaardag 14-18: De oorlogsblinden in België.................................................................p. 23 De Brailleliga trekt erop uit..................................................................................................................p. 28 Ons verdriet, Dankbetuigingen.............................................................................................................p. 30

ONDER ONS

• Prijs Lion-Francout 2014. • Nieuws van de BrailleShop: uurwerken – telefoons. • Nieuws van de Sociale dienst: Nieuwe vereenvoudigde regeling verhoogde tegemoetkoming – Aanpassing aan de wetgeving voor de inkomensgarantie voor ouderen – Verkiezingen van mei 2014: meer toegankelijke kiesbureaus – Aanwervingen in de federale overheidsdiensten – Pensioenhervorming – Reorganisatie van de pleegzorg – Nieuwe VAPH-brochure “Rechten en plichten van de gebruiker van een voorziening voor personen met een handicap”. • Nieuws van de Dienst Begeleiding en hulp in het dagelijks leven: Huishoudhulp met een vorming over de visuele beperking. • Nieuws van de Gespecialiseerde opleidings-, begeleidings- en bemiddelingsdienst: de jobcoach. • Nieuws van de Dienst Vrijetijdsbesteding: Activiteiten april, mei en juni 2014.

Foto’s Cover: 1. Katrien Sterkendries, het nieuwe diensthoofd van het GBO – 2. De onderzoekers in de oogheelkunde die beloond werden door de Stichting voor de blinden – 3. VN-Verdrag: 21 aanbevelingen van het BDF – 4. Talrijke soldaten werden 100 jaar geleden blind in de oorlog.

DE WITTE STOK

EDITORIAAL. Zoals iedereen weet, wordt er in 2014 veel aandacht besteedt aan de herdenking van de oorlog 14 – 18 die honderd jaar geleden begon. In dit nummer van De Witte Stok beginnen wij met het eerste artikel van een reeks over de “oorlogsblinden”. Onze vereniging werd kort na dit verschrikkelijke conflict opgericht. Er moesten boeken in braille bezorgd worden aan personen die het zicht verloren hadden, meer bepaald aan de talrijke soldaten die door de aanvallen met mosterdgas blind geworden waren. De Bibliotheek van de Brailleliga was geboren. Sindsdien is de Brailleliga verder gegroeid en is ook het aantal diensten die de vereniging aanbiedt sterk toegenomen. Naar aanleiding van de aanstelling van het nieuwe diensthoofd besteden we in dit nummer extra aandacht aan één van deze diensten, met name het gespecialiseerd beroepsoriënterings- en consultatiecentrum (GBO). In onze steeds complexere samenleving waarin technologie ook voor blinde en slechtziende personen een groeiende rol van betekenis speelt, is het advies van het GBO niet onbelangrijk opdat personen met een visuele beperking over de juiste aangepaste hulpmiddelen zouden kunnen beschikken. Dit nummer biedt u ook nog andere informatie die blijk geeft van het dynamisme van de Brailleliga en haar constante bekommernis om met haar tijd mee te zijn. Net zoals de technologische vooruitgang het dagelijks leven van blinde en slechtziende personen kan vergemakkelijken, kan de wetenschappelijke vooruitgang de ooggezondheid van de bevolking verbeteren. Daarom hebben wij – mede dankzij uw hulp, beste lezers! – vijf projecten van jonge onderzoekers in de oogheelkunde gesteund. Wij stellen veel hoop op hun werk. Om ook in 2014 deze steun te kunnen bieden, nodigt de Brailleliga iedereen die dit wenst uit om een gift te doen door middel van het overschrijvingsformulier dat u vindt bij dit nummer van De Witte Stok. Alvast van harte bedankt! 1

DE WITTE STOK

HET GESPECIALISEERD BEROEPS­ORIËNTERINGS- EN CONSULTATIECENTRUM ONDER DE LOEP. Op 1 januari 2014 heeft Katrien Sterkendries de fakkel overgenomen van Agnes De Muer, die op pensioen gegaan is. Het Gespecialiseerd beroepsoriënterings- en consultatiecentrum (GBO) van de Brailleliga heeft voortaan dus een nieuw diensthoofd. Voor ons een prima gelegenheid om niet alleen Katrien aan u voor te stellen maar ook de werking van het GBO toe te lichten. Katrien, je hebt intussen al enkele maanden de leiding over het GBO. Hoog tijd dus om jezelf even kort aan onze lezers voor te stellen. Echt nieuw ben ik natuurlijk niet, ik werk immers al in het GBO sedert juni 2010. Daarvoor heb ik een 4-tal jaren gewerkt als opvoedster met adolescente meisjes met een emotionele en/of verstandelijke handicap. Ik ben van opleiding een klinische kinderpsychologe. Ik was dus eigenlijk niet meteen vertrouwd met de visuele handicap maar heb wel altijd een sterke interesse gehad in de manier waarop mensen zich aanpassen wanneer er zich iets bijzonders voordoet op hun levenspad. Je hebt nu de leiding over een team met een psychologe, orthopedagoge, maatschappelijk assistente, ergotherapeut en een ergotherapeut-orthoptist. Wat is de taak van al deze mensen? Wij trachten personen met een visuele handicap, of met een vermoeden van een handicap, te ondersteunen in hun streven naar een volwaardige participatie in de samenleving. 2

DE WITTE STOK

Katrien Sterkendries

Concreet betekent dit dat ons advies zich toespitst op enerzijds vragen rond werk en anderzijds vragen rond zorg, wonen en hulpmiddelen. Laten we beginnen met de vragen rond werk. Om welke vragen gaat het dan en hoe gaan jullie hiermee aan de slag? Personen met een visuele handicap hebben vaak specifieke vragen over hun professionele mogelijkheden: welk beroep wil en kan ik uitoefenen? In samen­spraak met de VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding) en GTB (Gespecialiseerde dienst voor trajectbepaling en -begeleiding voor personen met een arbeids­­handicap) trachten wij een antwoord op die vragen te bieden. Onze GA (Gespecialiseerde Arbeids­onderzoeksdienst) is trouwens de enige GA die zich niet beperkt tot één bepaalde regio. Omwille van onze expertise inzake de visuele handicap kunnen wij personen bijstaan uit gans Vlaanderen en Brussel. Wij gaan in eerste instantie, samen met de persoon, de bestaande situatie in kaart brengen: welk studieniveau heeft de persoon, welke job(s) heeft deze persoon al gehad, wat zijn de wensen en verwachtingen van de persoon, … 3

DE WITTE STOK

Daarna voeren we een reeks onderzoeken uit om de cognitieve vaardigheden, de motoriek, het visueel functioneren, de persoonlijkheid en zijn vaardigheden met een pc te evalueren. Wat gebeurt er met de resultaten van deze onderzoeken? Op basis van de bevindingen in ons onderzoek gaan wij dan een advies formuleren. Dat advies kan gaan over de omgeving waarin de persoon kan werken (normale economische circuit, een beschutte werkplaats). Wij geven ook een advies over tewerkstellingsondersteunende maatregelen zoals aanpassingen aan de werkpost, aangepast arbeidsmateriaal en eventuele loonsubsidies voor de werkgever. In bepaalde gevallen is ons advies ook het volgen van bijkomende opleiding. Gedurende het volledige onderzoeksproces is de betrokkenheid van de persoon met een visuele handicap uiteraard van essentieel belang. Je sprak ook over een tweede luik in jullie taak, namelijk de vragen rond zorg, wonen en hulpmiddelen. Kan je onze lezers hier wat meer over vertellen? Personen met een visuele beperking, van wie de handicap door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) erkend is, hebben recht op een tussenkomst bij de aanschaf van bepaalde hulpmiddelen (beeldschermloep, brailleleesregel, witte stok, …) of ondersteuning voor begeleid wonen, zorgvragen of Persoonlijk AssistentieBudget (PAB). Wij kunnen de mensen helpen bij het indienen van hun aanvraag. Wij zijn immers door het VAPH erkend als multidisciplinair team. Als de persoon nog niet erkend is door het VAPH, kunnen wij hem ook ondersteunen in de inschrijving bij het VAPH. Soms komen mensen met een zeer specifieke vraag naar een bepaald hulpmiddel maar meestal komen de mensen

4

DE WITTE STOK

hier met een veel meer open vraag terecht: ik heb een visuele beperking, welke mogelijkheden zijn er? In dat geval gaan wij samen met de persoon op zoek naar de meest zinvolle keuzes: welk hulpmiddel is in deze specifieke situatie zinvol voor die persoon? In onze demonstratieruimte kan men indien nodig onder begeleiding van de ergotherapeut – orthoptiste ook bepaalde hulpmiddelen uittesten. Wij maken nadien het verslag op dat nodig is om de ondersteuning aan te vragen bij het VAPH. Ook wie geen recht heeft op een tussenkomst bij de aanschaf van hulpmiddelen kan uiteraard bij ons terecht, maar hij of zij zal helaas wel zelf moeten instaan voor de financiering van de aankoop van de hulpmiddelen. Je spreekt ook over het Persoonlijk Assistentiebudget (PAB). Wat is jullie rol in dit specifieke domein? Het GBO is door het VAPH erkend om personen in te schalen voor een PAB. Het PAB is een budget dat ter beschikking gesteld word aan een persoon met een handicap. Hiermee kan de persoon zelf iemand aanwerven om zich te laten assisteren of ondersteunen op de manier die hij zelf verkiest. Het is onze taak om, op basis van een onderzoek, in te schatten wat de mogelijkheden en beperkingen zijn van de persoon en een inschatting te maken van hoeveel ondersteuning hij nodig heeft. Op basis van dat verslag wordt nadien dan het budget door het VAPH toegekend. Tot slot nog één vraag: als nieuw diensthoofd heb je vast wel een bepaalde visie voor de toekomst? Ik hoop in eerste instantie om het werk van mijn voorgangster zo goed mogelijk verder te zetten. Samen met mijn team van gemotiveerde medewerkers wil ik er alles aan doen om ook in de toekomst aan personen met een visuele beperking een correcte oriëntering te kunnen blijven garanderen, met andere woorden een oriëntering die gebaseerd is op onze specifieke expertise rond visusproblemen.

5

DE WITTE STOK

Agnes De Muer 15 november 1971, niet zomaar een dag maar wel de start van de carrière van Agnes De Muer bij de Brailleliga. 42 rijk gevulde jaren later is voor Agnes het moment aangebroken om te gaan genieten van haar welverdiend pensioen. Wie Agnes kent, zal haar beschrijven als een zeer gedreven vrouw en voorvechter van haar dienst maar ook als iemand die er graag bij is als er gefeest wordt. De Brailleliga wenst Agnes De Muer van harte te bedanken voor haar jarenlange trouwe inzet met als belangrijkste drijfveer: op een professionele manier omgaan met de noden van blinde en slechtziende personen. Daarbij had ze niet alleen oog voor de moeilijkheden en problemen van personen met een visuele handicap maar zeker ook voor hun mogelijkheden. Ze leerde heel wat medewerkers van de Brailleliga aandacht te hebben voor de impact van de visuele beperking op alle aspecten van het leven. Bedankt Agnes! Geniet met volle teugen van je pensioen!

6

DE WITTE STOK

OOGHEELKUNDE: 5 JONGE ONDERZOEKERS BEKROOND.

Naar jaarlijkse gewoonte brengt het congres Ophthalmologica Belgica op het einde van november oogheelkundigen uit het hele land bijeen. Ook dit jaar hebben enkele jonge Belgische wetenschappers een beurs ontvangen ter ondersteuning van hun oogheelkundig onderzoekswerk. De eerste vijf prijzen, gefinancierd door de Stichting voor de Blinden en door u, lezers van De Witte Stok, werden toegekend door het FRO (Fonds voor Research in Oftalmologie). Het FRO werd in het leven geroepen om oogheelkundig onderzoek te stimuleren door beurzen toe te kennen aan jonge wetenschappers. Dergelijke steun is onmisbaar om de situatie van de vele mensen met een oogziekte te 7

DE WITTE STOK

verbeteren. Allerlei onderzoeksprojecten zoeken naar manieren om blindheid te voorkomen of te genezen, maar vaak ontbreekt het de onderzoekers aan financiële middelen. Via haar Stichting voor de Blinden (erkend als stichting van openbaar nut) werkt de Brailleliga sinds 2006 samen met het FRO om wetenschappelijk oogheelkundig onderzoek te steunen. De bekroonde projecten werden geselecteerd door een internationale jury die de wetenschappelijke waarde, de originaliteit, de haalbaarheid en het belang ervan voor de oogheelkunde evalueerde. De vijf bekroonde onderzoekers ontvingen samen een bedrag van 50.000 euro. Dit werd ingezameld door de lezers van De Witte Stok, die we bij deze van harte willen bedanken. Hieronder vindt u een beknopte beschrijving van de winnende onderzoeksprojecten.

???

Identificatie van nieuwe adRP-genen in een Belgische familie met adRP in 4 generaties. — Studieproject van Caroline Van Cauwenbergh (Universiteit Gent). Retinitis pigmentosa (RP) is de meest voorkomende erfelijke ziekte die blindheid tot gevolg kan hebben. Wat start met nachtblindheid, gaat over naar tunnelzicht en kan in een finaal stadium leiden tot totaal gezichtsverlies. Er zijn verschillende manieren waarop men RP kan overerven. ‘Autosomaal dominante retinitis pigmentosa’ (adRP) vertegenwoordigt tussen de 15% en 30% van de RP gevallen. Genetisch gezien is de ziekte erg complex want slechts in 50% van de gevallen kan een genetische diagnose de klinische bevindingen verklaren.

8

DE WITTE STOK

Het hoofddoel van dit project is nieuwe adRP-genen identificeren zodat nieuwe inzichten in de functionering van de fotoreceptoren in de retina kunnen verworven worden. Hiervoor werd een studie uitgevoerd op een Belgische familie met adRP in 4 generaties waarbij men een nieuw kandidaatgen wenst te identificeren. De opheldering van het genetisch defect in een individuele familie is niet alleen belangrijk bij genetische counseling maar is ook een eerste vereiste voor toekomstige gentherapie. De gevonden genetische varianten zullen verder geanalyseerd worden via verschillende strategieën, om vervolgens dit gen te evalueren in nog 73 bijkomende adRP-families.

Hyaluronzuur helpt de nanogeneesmiddelen bij het netvlies komen. — Studieproject van Thomas Martens (Universiteit Gent). Sommige ziekten die blindheid veroorzaken, kunnen met nanogeneesmiddelen behandeld worden. Dit zijn therapeutische agenten, verpakt in kleine partikels, die bijna 1000 keer kleiner zijn dan een mensenhaar. Voorbeeld: we weten dat een genetische afwijking (RS1) de oorzaak is van X-gebonden juveniele retinoschisis. Het zou misschien mogelijk zijn om dit probleem te behandelen door een correct gen in het netvlies aan te brengen. Vandaag worden de therapeutische agenten vaak in het middelste deel van het oog (het glaslichaam) geïnjecteerd. Gezien het netvlies aan de achterzijde van het oog ligt, moeten de nanogeneesmiddelen echter nog in staat zijn om zich doorheen dit glaslichaam naar het netvlies te verplaatsen. Met dit onderzoeksproject op basis van positieve voorlopige resultaten wil Thomas 9

DE WITTE STOK

Martens nagaan of hyaluronzuur gebruikt kan worden om de mobiliteit van de kleine partikels in het glaslichaam te verbeteren. Een ander voordeel van dit natuurlijke bestanddeel is dat het de partikels naar de juiste plaats in het netvlies zou kunnen leiden. Met dit onderzoeksproject hoopt Thomas Martens de doeltreffendheid van nanogeneesmiddelen te verbeteren en zijn bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van gentherapie in de oogheelkunde.

Identificatie van de genhandtekening van retinale endotheelcellen tijdens klassieke experimentele autoimmune uveïtis, Th1- en Th17-afhankelijke uveïtis. — Studieproject van Deborah Lipski (ULB). Uveïtis is een verzamelwoord voor een diverse reeks van inwendige oogontstekingen. Het zijn veelvoorkomende ziekten die gewoonlijk jonge mensen treffen. Samen vormen ze de vijfde oorzaak van blindheid in de wereld. In fysiologische omstandigheden wordt het oog van de systeemcirculatie geïsoleerd door de bloed-retinabarrière. De breuk van de bloed-retinabarrière, teweeggebracht door autoreactieve T-lymfocyten, speelt een bepalende rol in de doordringing van immunitaire cellen in het oog en de ontwikkeling van niet-infectieuze uveïtis. Lymfocyten van de subtypes Th1 en Th17 zouden de cellen van de bloed-retinabarrière en in het bijzonder de endotheelcellen tijdens niet-infectieuze uveïtis gedifferentieerd kunnen activeren. Het project heeft als doel de voornaamste genen te identificeren, geregeld in de endotheelcellen tijdens de experimentele auto-immune uveïtis of, specifieker, 10

DE WITTE STOK

geregeld door de Th1-lymfocyten of door de Th17-lymfocyten. De genomische uitdrukking van de endotheelcellen zal worden geëvalueerd met behulp van microarray-analyses. De moleculaire mechanismen, betrokken bij deze regeling, zullen vervolgens worden bestudeerd op in-vitroculturen van endotheelcellen. Tot slot zal de rol van de genen die kandidaat zijn in de ontwikkeling van klassieke, experimentele, auto-immune Th1- of Th17-afhankelijke uveïtis in vivo bestudeerd worden. Dit project zou kunnen leiden tot een beter begrip van de fysiopathologie van de degradatie van de interne bloed-retinabarrière, teweeggebracht door de verschillende subtypes van T-cellen tijdens uveïtis. Vanuit klinisch perspectief zou de identificatie van mogelijke nieuwe therapeutische doeleinden een aanzienlijke invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van biotherapieën in de toekomst.

Veroudering in het netvlies als barrière voor gezichtsherstel: inzichten vanuit de zebravis. — Studieproject van Jessie Van Hoecke (KU Leuven). Elke cel in ons lichaam is onderworpen aan verouderingsprocessen, zo ook het centraal zenuwstelsel. Neurodegeneratieve oogaandoeningen zoals glaucoom, leeftijdsgebonden maculaire degeneratie en diabetische retinopathie leiden dan ook vaak tot het afsterven van neuronen in het netvlies of beschadiging van de oogzenuw. Aangezien het centraal zenuwstelsel van de mens niet in staat is om neuronen te vervangen of zenuwbanen te laten hergroeien na schade, leiden deze aandoeningen typisch tot onomkeerbare blindheid. Amfibieën en vissen daarentegen 11

DE WITTE STOK

bezitten een zeer grote weefselherstelcapaciteit. Ze kunnen ledematen, organen, alsook hun netvlies en de oogzenuw na letsel of beschadiging volledig hernieuwen. Vergelijkend onderzoek focust zich dan ook vaak op de zebravis, met het oog op het ontrafelen van de onderliggende processen die leiden tot een volledig herstel van het gezichtsvermogen na oogschade bij deze tropische zoetwatervis. Eerdere studies hebben bijgedragen tot mogelijke therapeutische strategieën voor herstel van het netvlies en de oogzenuw. Er zijn echter aanwijzingen dat het verouderingsproces het herstel ervan bemoeilijkt. De zebravis blijkt echter net zoals zoogdieren te verouderen en vormt hierdoor het ideale model om de invloed van veroudering op het herstel van het netvlies en de oogzenuw na beschadiging te bestuderen. Dit onderzoek draagt bij tot de ontwikkeling van nieuwe behandelingen om blindheid te voorkomen en/of te genezen en nieuwe behandelingen bij oudere patiënten te verbeteren.

Functionele karakterisering van ECSIT, een nieuw kandidaatgen voor primair congenitaal glaucoom (PCG). — Studieproject van Hannah Verdin (Universiteit Gent). Wereldwijd lijden ongeveer 70 miljoen mensen aan glaucoom, waarvan in het Westen 1 op 10.000 lijden aan primair congenitaal (of aangeboren) glaucoom (PCG). Deze erfelijke ziekte is het gevolg van een genetische fout die leidt tot een abnormale ontwikkeling van de voorste oogkamer van het oog. Hierdoor wordt de uitvloei van het inwendig oogvocht verhinderd, stijgt de oogdruk en wordt in sommige gevallen de oogzenuw beschadigd. Dit laatste leidt tot onomkeerbaar gezichtsverlies. De zoektocht naar de genen die verantwoordelijk zijn voor PCG is moeilijk aangezien meerdere mogelijke 12

DE WITTE STOK

ziektegenen betrokken kunnen zijn bij de ziekte en het een recessieve overerving betreft, wat betekent dat een ziek kind van beide gezonde ouders de genetische fout heeft overgeërfd. Tot op heden zijn dan ook nog maar twee ziektegenen gevonden. Een nieuw kandidaatgen voor PCG, ECSIT genaamd, werd echter geïdentificeerd door middel van genetisch onderzoek in een grote familie met PCG waarin bloedverwantschap voorkomt. Het doel van dit project is dit nieuwe kandidaatgen functioneel te bestuderen door een combinatie van verschillende testen. Met deze studie hoopt men nieuwe inzichten te bekomen in het ontstaansmechanisme van PCG waardoor op termijn mogelijk nieuwe behandelingsvormen kunnen ontwikkeld worden.

HELP ONS HET ONDERZOEK TE STEUNEN! Wilt u de Stichting voor de Blinden helpen om wetenschappelijk oogheelkundig onderzoek te steunen? Uw bijdrage – hoe klein ook – is altijd welkom, want het ontbreekt de onderzoekers aan voldoende middelen. De Stichting voor de Blinden wil haar inspanningen verderzetten om deze jaarlijkse hulp aan de jonge wetenschappers in stand te houden. Maar daarvoor heeft ze uw steun nodig. Deze wetenschappers zetten zich in om de gezondheid van onze ogen te verbeteren. Laten we hen helpen! U kunt een bijdrage leveren via het stortingsformulier dat u bij dit nummer van De Witte Stok vindt. Van harte dank aan iedereen die op deze oproep ingaat!

13

DE WITTE STOK

DE HUISHOUDHULP TEN DIENSTE VAN PERSONEN MET EEN VISUELE BEPERKING. In februari vonden er in Charleroi, Gent en Brussel enkele buitengewone sensibiliseringssessies plaats. Het waren opleidingen die speciaal georganiseerd werden voor huishoudhulpen die in dienst zijn bij Randstad Dienstencheques. Een veelbelovend pilootproject!

Je huis poetsen: een eenvoudige taak? Niet voor blinde en slechtziende personen! Als je niet goed ziet, is het onbegonnen werk om vlekken op te sporen, stof af te nemen in alle hoekjes of om veilig vensters te wassen! Een huishoudhulp is dus meer dan welkom voor personen met een visuele beperking. Dit vraagt echter wel een specifieke aanpak. Met deze vaststelling in het achterhoofd hebben Randstad Dienstencheques en de Brailleliga samen een programma uitgewerkt met specifieke opleidingen voor huishoudhulpen. Het was de bedoeling om enkele werknemers van Randstad op te leiden zodat ze goed voorbereid bij personen met een visuele beperking aan de slag zouden kunnen gaan. De huishoudhulpen kregen verschillende 14

DE WITTE STOK

aanbevelingen over de manier van werken bij deze bijzondere klanten: duidelijk uitleggen wat men doet, meubels en andere voorwerpen steeds op dezelfde plek terug zetten, zich kenbaar maken als men de kamer binnenkomt of verlaat waarin de blinde of slechtziende persoon zich bevindt, enz. Ze leerden ook de specifieke kenmerken van verschillende oogaandoeningen (zie foto) kennen, hebben de technieken om iemand te gidsen geoefend, maakten kennis met hulpmiddelen en kropen voor even in de huid van een blinde persoon tijdens een geblinddoekte lunch. De huishoudhulpen in Charleroi, Gent en Brussel waren zeer enthousiast en heel blij dat ze deelgenomen hadden aan deze verrijkende, leerrijke dag! Velen onder hen zijn zich bewust geworden van de moeilijkheden waarmee personen met een visuele beperking kunnen geconfronteerd worden: vermoeidheid, ontmoediging, angst, versterking van geluid, enz. De commentaren na de geblinddoekte lunch waren veelzeggend: “Ik heb het al snel opgegeven om een tas te vinden”, “Het rumoer heeft me behoorlijk in de war gebracht”, “Ineens voelde ik me compleet uitgeput”, “Ik heb gewoon gegeten wat het dichtst bij mij stond en het gemakkelijkste was, ik geef toe dat ik het me gemakkelijk gemaakt heb.”. Dat ze zich ook bewust geworden zijn van de dingen waarmee ze rekening moeten houden in aanwezigheid van een blinde of slechtziende persoon, blijkt duidelijk uit volgende reacties na het aanleren van de gidstechnieken en een korte geblinddoekte wandeling: “Hoe beangstigend! Je moet echt wel kunnen vertrouwen op de andere persoon”, “Ik verstijfde helemaal”, “Als je iemand begeleidt, moet je echt overal op letten: vuilnisbakken, voorbijgangers, … en vooral je moet het vertellen aan de persoon!”. 15

DE WITTE STOK

Alle deelnemers deden dit op vrijwillige basis, sommigen waren gemotiveerd omdat ze al eens geconfronteerd waren met een blinde of slechtziende persoon. Christelle, Lourdés en Nathalie vertellen over hun ervaringen (zie kaderstuk). In de regio’s Henegouwen, Oost-Vlaanderen en Brussel zijn er dus nu huishoudhulpen die klaargestoomd zijn om te gaan werken bij blinde en slechtziende personen. Indien het project zijn vruchten afwerpt en er een duidelijke vraag merkbaar is, zal de actie uitgebreid worden naar de andere regio’s van het land en naar een grotere groep van huishoudhulpen. De Brailleliga en Randstad Dienstencheques zijn in ieder geval laaiend enthousiast! Personen die in één van de drie vernoemde regio’s wonen en interesse hebben, mogen Randstad contacteren via het gratis nummer 0800 30 130.

ZIJ GETUIGEN: Christelle: “Toen ik een opleiding tot huishoudhulp volgde, maakte ik kennis met een slechtziende persoon. In het begin was ik vooral bang in haar plaats, maar al snel had ik door dat zij zich voor heel veel zaken goed uit de slag kon trekken. Mijn grootmoeder heeft bovendien ook cataract gehad. Ik ben dan ook gekomen omdat ik zin had om meer te weten over de visuele handicap. Nu begrijp ik beter wat een slechtziende persoon nog kan zien en ik weet met welke problemen hij of zij geconfronteerd wordt.”

16

DE WITTE STOK

ZIJ GETUIGEN: Lourdés : “Mijn moeder is ten gevolge van diabetes blind geworden. De laatste jaren van haar leven heb ik haar veel geholpen, ik ben dus al een beetje vertrouwd met de problematiek… Ik besef hoe zwaar deze handicap is. Ik heb dan ook zin om blinde en slechtziende personen te helpen door bij hen thuis te gaan werken. Wat mij vooral bijgebleven is van de opleiding, is dat het zo moeilijk is om referentiepunten te vinden. En daarenboven is het ook wel fijn om te zien dat andere huishoudhulpen ook interesse hebben in het onderwerp en personen met een visuele beperking willen helpen.” Nathalie: “Een van mijn klanten heeft cataract. Omdat haar echtgenoot altijd aanwezig is en zij me vertrouwt, heb ik mijn manier van werken nog niet veel moeten aanpassen. Nu begrijp ik toch wel veel beter wat zij meemaakt! Als ik haar toevallig tegenkwam in de stad, vroeg ik me altijd af waarom zij niet reageerde als ik van ver teken deed. Nu besef ik dat ze mij gewoon niet ziet. Dankzij deze opleiding weet ik waaraan ik me mag verwachten als ik ga werken bij een blinde of slechtziende persoon. Dat is niet alleen beter voor mij, maar zeker ook voor de persoon zelf.” 17

DE WITTE STOK

HET VN-VERDRAG: SAMEN VOOR EEN BELGIË WAARIN IEDEREEN ZIJN PLAATS HEEFT. Het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van de personen met een handicap werd door België geratificeerd en is er van kracht sinds 1 augustus 2009. Dit verdrag is ontegensprekelijk een hefboom voor de personen met een handicap. Het lanceert een nieuwe benadering van de handicap, op grond van de levenssituatie en niet van een medische diagnose. Op 20 februari 2014 heeft het Belgian Disability Forum vzw (BDF), waar de Brailleliga lid van is, officieel zijn alternatief verslag overhandigd aan het Expertencomité van het VN-verdrag inzake de rechten van de personen met een handicap. Een BDF-delegatie heeft nadien de bureaus van de federale, regionale en gemeenschapsparlementen ontmoet om hun het alternatief verslag van het BDF te overhandigen en hun de verwachtingen van de personen met een handicap te verduidelijken op het vlak van hun respectievelijke bevoegdheden. Het BDF en al zijn partners zijn immers de overtuiging toegedaan dat de verschillende parlementen op de hoogte moeten zijn van de verwachtingen van de personen met een handicap. Zij willen bekomen dat parlementsleden hun initiatiefrecht en invloed gebruiken om de integrale participatie van de personen met een handicap in de Belgische samenleving te garanderen. 18

DE WITTE STOK

WAT IS HET BDF? Het Belgian Disability Forum (BDF) is een vzw waarvan de leden organisaties zijn die personen met een handicap vertegenwoordigen. Het BDF heeft 18 lidorganisaties: AHVH, Altéo, ANLH, AP³, ASPH, Brailleliga, Briques du Gamp, FEVLADO, FFSB, GAMAH, Kleines Forum, KVG, LCM, Le Silex, NBMSL, NVHVG, NVSM, VFG. Het BDF vertegenwoordigt meer dan 250 000 personen met een handicap in België. Website: http://bdf.belgium.be/nl/home.html.

Het resultaat van een ruime samenwerking. Het alternatief verslag van het BDF is het resultaat van een ruime samenwerking. 18 verenigingen die personen met een handicap vertegenwoordigen en 4 federale en regionale adviesraden 1 hebben bijgedragen tot de samenstelling ervan. Het verslag behandelt aldus de levensomstandigheden van een groot deel van de personen met een handicap in België. Alle mogelijke handicapsituaties konden aan bod komen. Dankzij de samenwerking met 4 adviesraden kon er op een realistische manier rekening worden gehouden met de beleidscontext waarbinnen de vele aspecten van de realiteit van de handicap zich situeren.

Een snapshot van de levenssituatie van personen met een handicap. Het verzamelen van de gegevens over de levenssituatie van personen met een handicap ging daadwerkelijk van start op 7 april 2011 en liep formeel 1. Nationale Hoge Raad voor Personen met een Handicap (NHRPH) - Commission wallonne de la Personne Handicapée (CWPH) - Conseil Consultatif Bruxellois Francophone des Personnes handicapées (CCBFPH) - Sectie “Personen met een handicap” van de Brusselse Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC). 19

DE WITTE STOK

ten einde op 14 juni 2013. Het resultaat van die 27 maanden werk is een “snapshot” van de levenssituatie van de personen met een handicap in ons land. Het is de ideale aanvulling op het officiële verslag dat België indiende eind juli 2011: het ware leven als tegengewicht voor een koel en zakelijk ideaal van wetten en reglementen. De 22 partners hebben grondig werk geleverd. Op grond van de vaststellingen in het alternatief verslag hebben ze 21 aanbevelingen opgesteld, besproken en onderhandeld. Deze aanbevelingen werden ook overgemaakt aan het Expertencomité van de VN op 20 februari 2014. Het BDF hoopt dat de experten er inspiratie in zullen vinden bij het opstellen van aanbevelingen voor de Belgische Staat voor een volledigere en grondigere implementatie van de inhoud van het VN-verdrag inzake de rechten van de personen met een handicap.

20

DE WITTE STOK

21 AANBEVELINGEN. De 21 aanbevelingen van het BDF kunnen geraadpleegd worden op de website van de vzw op volgend adres: http://bdf.belgium.be/resource/static/ files/pdf_uncrpd/2014-02-20-aanbevelingen--etr-ome.pdf. Het is een uitgebreid document van 22 pagina’s en dus moeilijk samen te vatten in enkele zinnen. Daarom geven we bij wijze van voorbeeld enkele van de aanbevelingen zoals die door het BDF geformuleerd werden: • Doorheen de tijd is België geëvolueerd naar een ingewikkeld federaal model waarin de burgers hun weg vaak erg moeilijk kunnen vinden. Dat kan dramatisch worden wanneer het gaat om personen in een moeilijke of dringende situatie: “Bij welke dienst moet ik zijn? Van wie kan ik de hulp krijgen die ik nodig heb?”. Het BDF geeft daarom volgende aanbeveling: er moeten transversale structuren opgericht worden en een coördinatie tussen de verschillende bestuursniveaus van België is noodzakelijk. Een ander aspect van dit probleem is dat de verschillende entiteiten de inhoud van het VN-Verdrag niet op dezelfde manier geïnterpreteerd hebben. De definitie van wat een handicap is, wat redelijke aanpassingen zijn en wat gelijke deelname van personen met een handicap betekent moet voor alle deelgebieden gelijk zijn en op dezelfde manier opgenomen worden in hun wetgeving. • Het principe van het vrij verkeer van burgers is één van de fundamenten van de Europese Unie. Jammer genoeg moeten we vaststellen dat in België personen met een handicap en hun familie regelmatig op hindernissen stoten, wanneer ze zich van het ene Gewest naar het andere verplaatsen. Sommige diensten worden immers niet in alle regio’s op dezelfde manier ingevuld. Tussen sommige deelgebieden werden samenwerkingsakkoorden afgesloten, maar die zijn niet van toepassing 21

DE WITTE STOK

in alle domeinen en alle deelgebieden. Het BDF beveelt aan dat de nodige maatregelen genomen moeten worden om te waarborgen dat personen met een handicap zich vrij kunnen verplaatsen binnen de verschillende deelgebieden van België, en dat op voet van gelijkheid met anderen. • Er moeten statistieken aangemaakt worden over het aantal personen met een handicap en de noden waarmee ze geconfronteerd worden. Aan de hand van precieze statistieken zal men voor het beleid inzake handicap en de planning van de te ontwikkelen of te verbeteren diensten een langetermijnvisie kunnen ontwikkelen. • Het bedrag van de tegemoetkoming voor personen met een handicap moet worden verhoogd opdat elkeen een toereikend inkomen zou hebben. Dit moet minstens gelijk zijn aan het bedrag van het gewaarborgd minimuminkomen in België. Het streefdoel is de inclusie in alle domeinen van het leven. De inkomsten van de persoon met een handicap moeten een individueel recht vormen. • Er moet meer steun zijn voor gezinnen met één of meerdere personen met een handicap. Dat mensen soms gediscrimineerd worden omdat één van hun gezinsleden een handicap heeft, is – zeker wanneer er sprake is van grote afhankelijkheid – onaanvaardbaar. Dit is slechts een klein deel van de 21 aanbevelingen van het BDF. Andere aanbevelingen gaan over het onderwijs, mobiliteit, toegang tot de gezondheidszorg, toegang tot de arbeidsmarkt, informatieverwerving, het affectieve en seksuele leven, sensibilisering van de bevolking, de discriminatie die personen van wie de handicap slechts na hun 65ste verjaardag erkend werd, moeten ondergaan, ... Laten we hopen dat dit belangrijk werk ervoor zal zorgen dat het VN-Verdrag in België sneller zal geïmplementeerd worden. 22

DE WITTE STOK

Schilderij van John Singer Sargent, Gassed, 1918, dat de soldaten toont die door gas blind werden.

HONDERDSTE VERJAARDAG 14-18: DE OORLOGSBLINDEN IN BELGIË. Honderd jaar geleden brak de Eerste Wereldoorlog uit, een conflict van een nooit eerder geziene omvang en intensiteit, dat een zware stempel op de geschiedenis zou drukken. Na afloop van de Grote Oorlog wekten de strijders die aan het front blind raakten, een bijzondere sympathie onder de bevolking op. Dit vertaalde zich dan ook in de oprichting van diverse verenigingen, waaronder de Brailleliga in 1920. Ter herdenking van deze bijzondere periode zal De Witte Stok in elk nummer van 2014 een artikel wijden aan de ‘oorlogsblinden’. Op 4 augustus 1914 viel het Duitse leger het neutrale België binnen met de bedoeling Frankrijk aan te vallen. De hardnekkige weerstand van het kleine Belgische leger was niet voldoende om de invasie tegen te houden, maar deed de Duitsers in hun opmars wel aanzienlijke vertraging oplopen. Met de steun van Franse en Britse troepen slaagden de Belgen er uiteindelijk in om de bezetter tegen te houden door zich achter de IJzer te verschansen. Dit luidde het begin in van een loopgravenoorlog die vier jaar zou duren. Aan het IJzerfront gebruikten de Duitsers voor het eerst chemische wapens zoals oorlogsgassen en in het bijzonder mosterdgas. Dit beruchte gas wordt ook wel yperiet genoemd, naar de stad Ieper waar het gas op 22 april 1915 voor het eerst werd gebruikt. Mosterdgas veroorzaakt ernstige brandwonden aan de huid, de slijmvliezen en de ogen. De oogletsels ten gevolge van dit gas leiden vaak tot blindheid, soms zelfs wanneer de veteraan al lang zijn oude dag heeft bereikt. De grote meerderheid van de 23

DE WITTE STOK

gevallen van blindheid onder de Belgische soldaten werd echter veroorzaakt door ontploffingen van obussen en door schotwonden. Het is moeilijk te zeggen hoeveel soldaten in de strijd blind zijn geworden. De invalide Belgische soldaten werden naar verschillende rehabilitatiecentra in Engeland, Frankrijk en Nederland gestuurd, wat het tellen er uiteraard niet gemakkelijker op maakte. Zo maakten de officiële Belgische statistieken, gepubliceerd op 15 december 1918, gewag van 47 blinde soldaten op een totaal van 5.273 invalide verklaarde soldaten. Deze cijfers bleven echter stijgen en in 1919 was er sprake van ongeveer 90 blinde soldaten. Hun aantal was hoe dan ook relatief laag, maar hun impact op de publieke opinie des te groter. Ze brachten ook een brede golf van sympathie teweeg. De destijds zeer populaire koningin Elisabeth nam toen zelf een bijzonder interessant initiatief ten voordele van de blinde soldaten.

Het Oorlogs­blindengesticht van Boschvoorde. Tijdens het conflict wijdde Elisabeth zich vol overgave aan de hulp aan gewonde soldaten en burgers in nood, wat haar de bijnaam ‘koninginverpleegster’ opleverde. Vanaf 1918 De oorlogsblinden van Bosvoorde met koningin Elisabeth. zette ze zich in voor soldaten die hun gezichtsvermogen hadden verloren. Zo richtte ze een instituut op voor rehabilitatie en maatschappelijke re-integratie om deze mensen te helpen opnieuw een sociaal leven op te bouwen. Het programma omvatte zowel educatieve als recreatieve aspecten. Het nieuwe instituut werd ondergebracht in een eigendom aan de Hertogendreef in Bosvoorde. Dit elegante kasteel in Vlaamse renaissancestijl was omringd door een groot park en werd vreemd genoeg ‘De boerderij’ genoemd. Het was 24

DE WITTE STOK

eigendom van Georges de Laveleye, voorzitter van de Bank van Brussel, die het gebouw voor een vrij bescheiden bedrag verhuurde. Het oorlogsblindengesticht werd enkel gefinancierd door privébijdragen en was aangesloten bij het Permanent Blind Relief War Fund, een fonds dat opgericht werd door de Amerikaanse filantroop George Kessler ten behoeve van blind geworden soldaten. In april 1920 al stuurde George Kessler een cheque van 300.000 frank (het equivalent van 315.000 euro, rekening houdend met de inflatie). Om toegelaten te worden tot het oorlogsblinden­ gesticht moest de betrokkene door het ministerie van Landsdefensie erkend zijn als invalide. De burgers die door de oorlog blind waren geworden, kwamen ook in aanmerking, maar vormden een kleine minderheid. In oktober 1919 kwamen de eerste stagiairs in Bosvoorde aan. De directeur was een gepensioneerde officier van 45 jaar, kapitein Georges Delvaux, die nauw samenwerkte met het Een waaier van opleidingen: muziek, braille, dactylografie, borstelmaker, mandenmaker. secretariaat van de koningin. De koningin bezocht de gasten van het gesticht van Bosvoorde vaak om hun vooruitgang vast te stellen, om naar hen te luisteren of om kerstgeschenkjes uit te delen. Kost en inwoon in het kasteel waren gratis. De stagiairs kregen samen mobiliteitscursussen en initiatie in het brailleschrift. Er werden ook meerdere beroepen aangeleerd: vlechtwerk, hoedenmakerij, mechanisch breien, borstels maken, muziek spelen en piano stemmen. In die tijd waren dat de voornaamste beroepen die toegankelijk waren voor blinde personen. De lessen werden gegeven in drie grote prefab paviljoenen in het park. De stagiairs ontvingen een kleine bezoldiging (berekend op hun vooruitgang) per uur dat ze in de les aanwezig waren. Na afloop van hun stage ontvingen ze begeleiding en materiële steun opdat ze van start zouden kunnen gaan in het beroepsleven. 25

DE WITTE STOK

De brailleles met de bibliothecaris, zelf ook blind.

Het atelier waar borstels werden gemaakt.

Elke dag verstrekten de verpleegsters – onder toezicht van een arts – de nodige oogverzorging. Na de lessen konden de bewoners van Bosvoorde zich ontspannen in een hal aan de ingang van het kasteel, die voorzien was van een wintertuin en een grote vogelkooi met kanaries. Bovendien was er een bibliotheek met boeken in brailleschrift. Vooral de wandelingen in het park werden bijzonder op prijs gesteld. Er werden houten balustrades geïnstalleerd om de blinden te helpen zich te oriënteren en de bomen die te dicht bij de paden stonden, werden voorzien van beschermende stootranden. De Brailleliga, een in die tijd piepjonge vereniging (opgericht in 1920), stuurde vrijwilligers om de bewoners voor te lezen of ze te begeleiden op hun wandelingen. Een speelzaal, ingericht als een club, diende als lokaal voor wekelijkse feestelijke bijeenkomsten met familie en vrienden. Deze ‘gezellige feestjes’ op dinsdagavond ontaardden soms in ‘springpartijen, waar de stagiairs gulzig genoten van het plezier van een dolle one-step of fox-trott’ (Werk der Oorlogsblinden, oorlogsblindengesticht Boschvoorde’, [Brussel, 1919], f. 28). Deze recreatieve activiteiten moesten bijdragen tot de re-integratie van de betrokkenen in de maatschappij. Het doel van deze instelling onder bescherming van de koningin was om zorg te dragen voor alle oorlogsblinden. Bijgevolg ging de directie ook die mensen opzoeken die niet aan het programma van ‘De boerderij’ deelnamen. De zogenaamde ‘pupillen’ konden afhankelijk van hun situatie aanspraak maken op thuishulp, bv. om hun huis in te richten of om zich opnieuw aan het dagelijkse leven aan te passen. In juli 1922 hadden alle stagiairs hun opleiding voltooid en sloot het Oorlogsblindeninstituut van Boschvoorde definitief haar deuren. De campagne, die in totaal bijna honderd mensen begunstigde, werd afgerond met een kleine 26

DE WITTE STOK

ceremonie in aanwezigheid van koningin Elisabeth. Na de sluiting wilden de oorlogsblinden zich opnieuw groeperen om hun belangen te verdedigen en vroegen ze de steun van de koningin. In oktober 1923 richtten ze een vereniging voor onderlinge hulp op onder de naam ‘Werk der Oorlogsblinden van Hare Majesteit de Koningin’, geleid door de secretaris van de koningin, baron Henri Traux de Wardin, en Georges Delvaux, voormalig directeur van het Instituut van Boschvoorde. De vereniging zamelde fondsen in via schenkingen of legaten, die op het einde van elk jaar onder de begunstigden werden verdeeld. Portret van een stagiair in Bosvoorde, getekend door Samuel De Vriendt.

WIST U DIT?

Elk jaar komen de oud-strijders samen aan het graf van de onbekende soldaat, aan de voet van de Congreskolom in Brussel, ter herdenking van de Wapenstilstand van 11 november 1918. Deze ‘onbekende soldaat’ staat symbool voor alle oorlogsslachtoffers. Maar hoe werd die soldaat gekozen? Naar het voorbeeld van de Franse onbekende soldaat die in 1920 werd aangeduid, werd er op 10 november 1922 een ceremonie georganiseerd in een tot chapelle ardente omgevormde wachtzaal aan het station van Brugge. Vijf kisten, gedrapeerd in de nationale kleuren, werden er naast elkaar opgesteld. Ze bevatten de lichamen van vijf niet-geïdentificeerde soldaten die gesneuveld waren op één van de vijf voornaamste slagvelden van de Grote Oorlog: Luik, Namen, Antwerpen, de zone van het bevrijdingsoffensief in Vlaanderen en het IJzerfront. Raymond Haesebroeck, een oorlogsblinde, heeft het stoffelijk overschot aangeduid dat in Brussel zou worden begraven.

27

DE WITTE STOK

Begrafenis van de onbekende soldaat aan de Congreskolom in 1922.

Deze Bruggeling, die amper 22 was toen de oorlog uitbrak, stond van bij het begin van de oorlog aan het front. Hij werd helemaal blind toen hij op 23 oktober 1917 door obussengeschut werd getroffen, terwijl hij een strijdmakker probeerde te helpen. Begeleid door de minister van Defensie, Albert Devèze, raakte de veteraan de vijf kisten één voor één aan. Hij duidde de voorlaatste aan en legde een kleine lauwerkrans aan de voet van de katafalk. ’s Anderendaags, op Wapenstilstand, bracht koning Albert I voor het eerst hulde aan de onbekende soldaat. Hiermee luidde hij een traditie in, die tot vandaag standhoudt.

DE BRAILLELIGA OP TOURNEE! Gedurende het hele jaar is de Brailleliga aanwezig op evenementen en beurzen. Ze maakt er haar diensten kenbaar en sensibiliseert het publiek.

Een nieuw jaar, een nieuw evenement! Brussel, 4 januari, “Wereld Braille Dag”. Het is ondertussen een vaste gewoonte geworden: op 4 januari trekken wij Manneken Pis het school­ uniform aan van de uitvinder van het brailleschrift, Louis Braille. Samen met zijn witte stok en pluchen geleidehond verbaast dit kleine beeldje buurtbewoners en bezoekers, en laat hij hen stilstaan bij dit fenomenale geschrift dat blinde personen een venster op de wereld heeft gegeven. 28

DE WITTE STOK

Kortijk, 28 februari tot en met 2 maart, “Hobby Creatief Salon”. Een nieuw salon, een nieuw idee: geblinddoekt boetseerden creatievelingen er een hondje in klei of speelden zij aangepaste gezelschapsspellen. Een groot succes!

Van april t.e.m. juni kan u ons hier terug vinden! Namen, 3 en 4 april, “Salon Soins & Santé” (Beurs voor zorg en gezondheid). Op deze nieuwe beurs gericht naar professionals in de gezondheidszorg kunnen verpleegkundigen, artsen, opvoeders, enz. kennis maken met de diensten die wij aanbieden aan personen met een visuele beperking. Antwerpen, 27 april, “10 Miles”. Bezoek ons tentje tijdens deze Antwerpse loopwedstrijd en speel er geblinddoekte spelletjes! De slagerijketen “Klasseslagers” zal net zoals vorig jaar deelnemen met een ploeg vrienden en klanten, waarbij de deelnemers van hun ploeg een vrije gift kunnen overmaken ten voordele van de Brailleliga... Van harte dank hiervoor! Luik, 24 tot en met 26 april, “Salon Autonomies”. Een evenement door en voor personen met een handicap georganiseerd. De Brailleliga zal aanwezig zijn met een high-tech stand. Roeselare, 6 mei, “Hulpmiddelenbeurs Visuu Activa”. Kleine hulp­ middelen voor gebruik in het dagelijks leven zullen op onze stand worden voorgesteld aan de blinde en slechtziende bezoekers. Marcinelle, 9 en 10 mei, “Ensemble avec les personnes extraordinaires” (Samen met buitengewone personen). De Brailleliga zal er haar diensten rond tewerkstelling voorstellen. Brussel, 18 mei, “20 km door Brussel”. De Brailleliga is voor de 9de keer aanwezig op de grootste loopwedstrijd van het land. Onze loopploeg bestaat zoals elk jaar uit een bonte mengeling van ziende, slechtziende en blinde lopers, 29

DE WITTE STOK

individuele lopers, groepjes vrienden, en... onze sponsors (zie page 32)! Elke deelnemer steunt al lopend ons project ten voordele van blinde en slechtziende kinderen, waarvoor van harte dank! Veel succes gewenst! Ath, 29 mei, “Sortilèges, Rue et vous”. Dit feestelijke en familiale festival zal onder meer door onze leuke stand ingekleurd worden, want zowel jong als oud zullen zich kunnen wagen aan het boetseren van een diertje in plasticine... Onze jury selecteert nadien het mooiste kunstwerkje en zal dit bekronen met een prijs! U vindt onze stand op de speelplaats van het Sint-François Instituut.

ONS VERDRIET. Julia Charlier overleed in wjanuari 2014. Haar echtgenoot heeft gevraagd dat wie haar een laatste eer wilde betuigen een gift zou doen ten voordele van de Brailleliga. Van harte bedankt aan de talrijke personen die op deze oproep ingegaan zijn. Hun giften zullen bijdragen tot de financiering van de activiteiten van de Brailleclub van Luik. Wij betuigen onze welgemeende innige deelneming aan haar grote familie. Bij het overlijden van Marcel Duchenne hebben zijn echtgenote en zoon aan de naaste buren, die hun medeleven wensten te betuigen, gevraagd om dit te doen in de vorm van een gift voor de Brailleliga. Dank u wel hiervoor. Hun giften zorgden ervoor dat wij de eerste witte stok gratis kunnen schenken aan personen die recentelijk het zicht verloren. Op vraag van zijn dochter hebben de naasten van Albert Visée hem een laatste eer betuigd door een gift te doen ten voordele van de Brailleliga. Albert Visée overleed in februari 2014. Hij leed aan maculaire degeneratie en deed een beroep op de diensten van de Brailleliga. Zelf deed hij ook regelmatig een gift. 30

DE WITTE STOK

Wij zijn er hem dankbaar voor maar uiteraard ook zijn dochter en de talrijke vrienden die zijn solidariteitsactie ten voordele van personen met een visuele beperking verdergezet hebben. Met hun giften zullen wij een boek opnemen dat nadien gratis ontleend kan worden in onze bibliotheek van luisterboeken. In nagedachtenis van de onlangs overleden Lucie Slachmuylders hebben haar naasten gevraagd dat zij die Lucie een laatste eer wensten te betuigen een gift zouden doen voor de aankoop van een blindengeleidehond. Lucie Slachmuylders werd zelf tijdens een demonstratie van blindengeleidehonden gesensibiliseerd omtrent het zeer mooie werk dat deze metgezel op vier poten doet als vervanging van de ogen van zijn baasje. Onze dank gaat uit naar iedereen die door zijn gulheid zal bijdragen tot de financiering van de africhting van een geleidehond voor een blinde persoon. Guido Van Roy deed een beroep op de diensten van onze vereniging. Helaas is hij in februari 2014 overleden. Tal van dierbaren hebben hun sympathie betuigd door een gift te doen ten voordele van de Brailleliga. Wij zijn er hen zeer dankbaar voor. Met hun bijdrages zal de Brailleliga de ontwikkeling van informatieve sessies en opleidingen om personen met een visuele beperking vertrouwd te maken met de nieuwe technologieën, financieren.

DANKBETUIGINGEN. In het kader van een partnership met de Brailleliga heeft de firma Kluwer, uitgeverij en aanbieder van professionele vakinformatie, besloten om de eindejaarsgeschenken voor haar auteurs te vervangen door een gift aan de Brailleliga. Met dit bedrag zullen wij onze sensibiliseringsacties over opleiding en tewerkstelling van blinde en slechtziende personen financieren. De Brailleliga bedankt Kluwer van harte voor haar steun! 31

DE WITTE STOK

Dit jaar starten Randstad Dienstencheques en de Brailleliga een partnership voor de opleiding en sensibilisering van huishoudhulpen omtrent de visuele handicap (zie artikel p. 14). Om deze samenwerking in schoonheid te starten, heeft Randstad Dienstencheques in december beslist om een speelgoedverkoop te organiseren ten voordele van de Brailleliga. Met het geld van deze actie zullen er spelletjes voor onze Spelotheek aangepast worden. Van harte bedankt aan alle medewerkers van Randstad Dienstencheques. In december 2013 organiseerde de telecomoperator Mobile Viking een fondsenwervingsactie ten voordele van, onder andere, de Brailleliga. Voor deze actie had Mobile Viking met haar leden afgesproken vlak bij ons regiohuis in Luik. Voor elke abonnee die opdaagde, stortte Mobile Viking 10 euro aan de Brailleliga. Wij danken Mobile Viking en de aanwezige abonnees voor hun steun! Tal van personen en bedrijven hebben zich dit jaar ingeschreven in de ploeg van de Brailleliga voor de 20 km door Brussel die binnenkort zal plaatsvinden op 18 mei. Dankzij hen breken we niet alleen ons deelnemersrecord – we hebben meer dan 580 lopers! – maar ook het solidariteitsrecord ten voordele van blinde en slechtziende kinderen. Naast hun sportieve prestatie doen de lopers van onze ploeg immers ook nog een gift om de activiteiten te financieren die de Brailleliga organiseert voor jongeren met een visuele beperking. Wij wensen hen allemaal een prima training in de aanloop naar 18 mei. Van harte bedankt aan alle individuele lopers en aan de bedrijven die ons steunen: Bank Degroof, Novartis, Sensotec, Actiris, Auxipress, Base Company, Befimmo, DigitasLBi, Domestic Services, Dun & Bradstreet, Easi, Eureka, Hayez, HSG Relatiegeschenken, Impresor Ariane, Koba Vision, Lidl Belgium, Mattel, Promo Sapiens, Ravensburger, Schréder, Spiromatic, Valeo en Van Piperzeel.

32

Nummer 1 – 2014 Januari – Februari – Maart

PRIJS LION-FRANCOUT 2014. Jaarlijks reikt de Stichting Lion-Francout een prijs van 25.000 euro uit aan een blinde persoon die door zijn moed en activiteiten de bezwaren van zijn handicap te boven komt en zich aldus voor de maatschappij verdienstelijk maakt. Mogen hun kandidatuur voordragen: alle 100 % blinde personen, zonder onderscheid van ras, geslacht of politieke overtuiging, die sedert ten minste 10 jaar vast in België wonen en sedert minstens 5 jaar de Belgische nationaliteit bezitten. De kandidaturen mogen ook worden ingediend door derden. Om uw kandidaat te stellen, volstaat het een brief te sturen naar de Prijs Lion-Francout, samen met volgende documenten: • een recent officieel getuigschrift van zedelijk gedrag; • een fotokopie van de identiteitskaart; • een geneeskundig attest betreffende de oogaandoening; • diverse stukken met nauwkeurige aanduidingen betreffende de activiteit van de kandidaat; • alle andere stukken die de kandidaat gunstig acht voor zijn kandidatuur. De kandidaturen dienen vóór 1 mei 2014 toe te komen bij: Lion-Francout Prijs c/o de Heer J.M. Piret Tortelduivenlaan 9 — 1150 Brussel. 1

ONDER ONS

NIEUWS VAN DE BRAILLESHOP. Altijd op tijd! De BrailleShop informeert u nu alvast over de uurveranderingen in 2014. Op 30 maart gaan we weer terug over naar de zomertijd: om 2u00 ‘s nachts zal het meteen al 3u00 zijn. De wintertijd doet opnieuw zijn intrede op 26 oktober: 3u00 ‘s nachts verandert dan plots terug naar 2u00. Naar goede gewoonte kan u bij ons terecht om uw horloge te regelen indien u dit zelf te moeilijk vindt. We maken van deze gelegenheid gebruik om u eraan te herinneren dat u in de BrailleShop een breed gamma van Nederlandssprekende uurwerken en wekkers kan terugvinden. De horloge R0051 Condor is uitgerust met een nylon klittenband en is enkel in het zwart verkrijgbaar. Wenst u liever een horloge met een armband in kunststof, dan is wellicht de R1697 Senseworks beter voor u geschikt. Hierin hebt u bovendien de keuze tussen een grijze of zwarte uitvoering. Dankzij de witte

R1598 R1676

2

ONDER ONS

Nederlandssprekende wekker R1598 zal u zich ‘s morgens zeker niet meer verslapen. Ook de sprekende sleutelhanger (R1676) wordt door onze klanten erg op prijs gesteld. We hebben bovendien een nieuwe Nederlandssprekende horloge en wekker in ons gamma. Beide toestellen onderscheiden zich door het feit dat zij werken op radiogestuurde technologie. Hierdoor is de tijdweergave altijd correct (ook bij omschakeling van zomernaar winteruur).

Wie heb ik aan de lijn? De nieuwe Big Button telefoons (zwart met witte cijfers R1796 of wit met zwarte cijfers R1801) zijn vanaf nu verkrijgbaar, net zoals onze draagbare telefoons DORO PE 110 (ref. 1723) die ook in duoversie bestaan (R1734). Vergeet zeker ook niet ons complete gamma DORO gsm’s met grote toetsen. Aarzel niet om ons te contacteren voor meer informatie!

Big Button telefoon (ref. 1796)

Onze volledige catalogus en prijslijst zijn te raadplegen op onze website: http://www.braille.be/nl/over-ons/onze-diensten/ brailleshop. De BrailleShop is open van maandag tot en met donderdag, telkens van 10u00 tot 12u00 en van 13u30 tot 16u00. Op die dagen kan u ook telefonisch (via 02 533 33 30) of per email bestellingen plaatsen ([email protected]).

3

ONDER ONS

NIEUWS VAN DE SOCIALE DIENST.

Nieuwe vereenvoudigde regeling Demandez votre pension en ligne. verhoogde tegemoetkoming. Personen met een laag inkomen kunnen aanspraak maken op een verhoogde terugbetaling van hun gezondheidszorg. In het verleden bestonden er twee statuten die recht gaven op deze tussenkomst: BIM en OMNIO. Vanaf 1 januari 2014 worden beide systemen samengevoegd en blijft er nog slechts één term over: rechthebbende op de verhoogde verzekeringstegemoetkoming (RVV). Voor personen of gezinnen die vóór 1 januari 2014 al recht hadden op de verhoogde tegemoetkoming, verandert er niets: zij worden automatisch in het nieuwe systeem opgenomen. De ziekenfondsen zullen zelf contact opnemen met hun leden indien er bijkomende inlichtingen nodig zouden zijn. Voortaan zal de verhoogde verzekeringstegemoetkoming op 3 verschillende manieren toegekend worden: 1.  automatisch aan personen die al bepaalde uitkeringen ontvangen, zoals het leefloon, een tegemoetkoming voor personen met een handicap, een wees of een niet-begeleide minderjarige vreemdeling; 2. op basis van een controle van de inkomsten van het gezin voor personen met een laag inkomen (dit wil zeggen met een bruto belastbaar inkomen dat in 2013 niet hoger was dan 4

ONDER ONS

16.743,70 euro). Per bijkomende persoon in het gezin mag daar wel nog een bedrag van 3.099,42 euro bovenop komen; 3. op basis van een controle van de inkomsten van het gezin, berekend op jaarbasis vanaf een maandelijks referentieinkomen voor personen die zich in bepaalde situaties bevinden (weduwe of weduwnaar, invalide, gepensioneerde, werkloze sedert meer dan een jaar, …) en die inkomsten hebben die het grensbedrag van 16.965,47 euro niet overschrijden (+ 3.140,77 euro per bijkomende persoon ten laste).

Aanpassingen aan de wetgeving voor de Demandez votre pension en ligne. inkomensgarantie voor ouderen (IGO). De regelgeving omtrent het al dan niet toekennen van een IGO (inkomensgarantie voor ouderen) en de bedragen werden vereenvoudigd dankzij de wet van 8 december 2013. Dankzij deze vereenvoudiging verloopt de procedure om de IGO te verkrijgen ook sneller. De IGO is een uitkering die toegekend wordt aan personen die ouder zijn dan 65 jaar en door omstandigheden niet over voldoende financiële middelen beschikken. Het bekomen van de IGO is verbonden aan een aantal voorwaarden in verband met leeftijd, nationaliteit en woonplaats. De IGO wordt pas toegekend nadat eerst alle bestaansmiddelen van de aanvrager en de personen die dezelfde hoofdverblijfplaats delen, in kaart gebracht werden. Voortaan worden de regels betreffende het bedrag van de IGO uitgebreid naar de wettelijk samenwonende partner en gelden 5

ONDER ONS

ze dus niet langer enkel voor gehuwde personen. Een andere wijziging betreft de evaluatie van de toekenningsvoorwaarden voor een IGO. In de toekomst zal men hierbij rekening houden met het totaalbedrag van de bestaansmiddelen van alle personen die dezelfde hoofdverblijfplaats delen. Indien de persoon die een IGO ontvangt echter beslist om zijn ouders bij hem thuis te verzorgen, zal hij voor de uitbetaling van de IGO toch nog steeds als alleenwonende beschouwd worden. De wetgever hecht immers belang aan de familiale solidariteit. In de nieuwe reglementering wordt er voortaan, bij de evaluatie van de toekenningsvoorwaarden van de IGO, ook rekening gehouden met het inkomen of het pensioen van de huwelijkspartner of wettelijk samenwonende partner indien de persoon die de IGO ontvangt in een rusthuis verblijft maar zijn domicilie nog steeds heeft bij zijn partner. Door het invoeren van deze wijziging heeft een verhuis naar een rusthuis in de toekomst geen invloed meer op de toekenning van de IGO. Indien de rechthebbende echter gedomicilieerd is in het rusthuis, blijft dezelfde regel als vroeger gelden en wordt er dus in dat geval enkel rekening gehouden met de bestaansmiddelen van de rechthebbende.

Verkiezingen van mei 2014: Demandez votre pension en ligne. meer toegankelijke kiesbureaus. In het vorige nummer van de Onder Ons berichtten wij al over de aanpassing van artikel 143 van het Kieswetboek waardoor bij de verkiezingen van 25 mei 2014 de kiesbureaus een stuk toegankelijker zouden moeten zijn voor personen met een be6

ONDER ONS

perking. We vermeldden toen ook al kort de omzendbrief van minister Milquet en Staatssecretaris Courard aan de gemeenten met aanbevelingen om de stembusgang in mei vlotter te laten verlopen. In dit nummer belichten wij enkele maatregelen die in deze omzendbrief staan. Tussen de concrete aanbevelingen spreekt de omzendbrief over: • het voorbehouden van parkeerplaatsen voor personen met een handicap in de nabijheid van een kiesbureau; • de bereikbaarheid tussen de voorbehouden parkeerplaatsen en het kiesbureau voor personen in een rolstoel (geen trappen of hindernissen, de openbare weg, de breedte van de toegangsweg, …); • de breedte van de deuren en de gangen en de identificatie van een steward belast met informatie en begeleiding; • het zorgen dat de signalisatie op de plaats van de verkiezingen leesbaar en zichtbaar is voor slechtziende personen en dat ze gemakkelijk begrepen kan worden, met name voor personen met een auditieve beperking; • het zorgen voor een aangepast stemhokje (voldoende breed, een niet te hoog tafelblad, een touwtje of ketting aan de stempotlood dat lang genoeg is, voldoende verlichting); • de maximale hoogte van de stembussen. Daarnaast herinnert de omzendbrief de gemeentes er ook aan dat zij nog andere schikkingen kunnen treffen dan die die vermeld staan in het Kieswetboek, zoals bijvoorbeeld het oprichten van kiesbureaus in rusthuizen of gespecialiseerde instellingen.

7

ONDER ONS

Aanwervingen in de federale Demandez votre pension en ligne. overheidsdiensten. Bij gelijke competenties moeten personen met een handicap voorrang krijgen bij de aanwerving in de federale overheidsdiensten. Bedoeling van deze maatregel is het aantal personen met een handicap bij de federale overheid te doen stijgen. Voor de overheidsdiensten die tussen de 2 en 3% personen met een beperking in dienst hebben, is de regel ingegaan op 1 januari 2014.

Demandez Persioenhervorming votre pension en ligne. De Ministerraad heeft in december 2013 enkele nieuwe pensioenhervormingen goedgekeurd. Deze moeten nu nog in het parlement gestemd worden en dan in het Staatsblad gepubliceerd worden. De nieuwe wetgeving zal wellicht pas vanaf 1 januari 2015 van kracht zijn!

Overlevingspensioen. Het overlevingspensioen biedt de langstlevende huwelijks­ partner de mogelijkheid een pensioen te krijgen op basis van de beroepsactiviteit als werknemer van zijn overleden huwelijkspartner. De pensioenhervorming wijzigt de voorwaarden voor het overlevingspensioen. In de toekomst zullen weduwen en weduwnaars die jonger zijn dan 45 jaar recht hebben op een overgangsuitkering in plaats van een overlevingspensioen. De leeftijd van 45 jaar wordt tegen 2025 gradueel opgetrokken tot 50 jaar à rato van 6 maanden per jaar. Voor personen die 8

ONDER ONS

vandaag al een overlevingspensioen ontvangen, verandert er niets. Zij behouden hun overlevingspensioen.

Laatst gewerkte maanden tellen mee voor de pensioenopbouw. In het werknemersstelsel werden in het verleden de maanden, gewerkt in het jaar van de pensionering, niet meegeteld bij de berekening van het pensioenbedrag. De pensioenhervorming wijzigt de pensioenberekening nu waardoor alle gewerkte maanden zullen meetellen voor de berekening van het pensioenbedrag.

Berekening van de duurtijd van een loopbaan. Volgens het beginsel van eenheid van loopbaan bestaat een volledige loopbaan en een volledig wettelijk pensioen uit maximum 45 loopbaanjaren. Door het beginsel van eenheid van loopbaan voortaan te baseren op dagen in plaats van jaren, zullen meer dan 45 loopbaanjaren meetellen voor het pensioen. Concreet zal het maximum van 45 jaar vervangen worden door 14.040 loopbaandagen. Hierdoor kan iemand met onvolledige loopbaanjaren toch een pensioen toegekend worden van meer dan 45 loopbaanjaren.

Demandez Reorganisatie votre van pension de pleegzorg. en ligne. Met de ingang van het nieuwe pleegzorgdecreet op 1 januari 2014 is het pleegzorglandschap in Vlaanderen grondig gewijzigd. Vroeger waren er nog 4 sectoren die Pleegzorg organiseerden, sinds 1 januari 2014 neemt enkel nog het Agentschap Jongerenwelzijn de pleegzorg onder zijn hoede. Elke provincie 9

ONDER ONS

krijgt één pleegzorgdienst die sectoroverschrijdend alle pleegzorgvragen bundelt. Deze hervormingen moeten leiden tot een efficiëntere organisatie van de pleegzorg. Vanaf 1 januari 2014 staat het VAPH niet langer in voor de erkenning en subsidiëring van de pleegzorgdiensten. Een persoon met een handicap kan dan ook geen aanvraag voor pleegzorg meer indienen bij het VAPH. Voor minderjarigen dient dit voortaan te gebeuren via de Intersectorale Toegangspoort, pleegzorg voor volwassenen wordt rechtstreeks toegankelijk. De diensten moeten zelf de doelgroep bewaken. Wonen onder begeleiding van een Particulier (WOP) is volledig verdwenen als begeleidingsvorm en is ondergebracht bij begeleid wonen. De regelgeving begeleid wonen werd hiervoor aangepast.

Nieuwe VAPH–brochure “Rechten en plichten vanpension de gebruiker Demandez votre en ligne. van een voorziening voor personen met een handicap”. Op de Internationale dag voor personen met een handicap, 3 december 2013, stelde het VAPH haar nieuwe brochure “Rechten en plichten van de gebruiker van een voorziening voor personen met een handicap” voor. Personen met een handicap hebben recht op kwaliteit van zorg en zorg voor kwaliteit. Met deze brochure wil het VAPH personen met een handicap die gebruik (willen) maken van erkende VAPH– 10

ONDER ONS

diensten en –voorzieningen beter informeren over hun rechten en plichten. Wie een overeenkomst heeft afgesloten of wil afsluiten met een residentiële, semi-residentiële of ambulante VAPH–voorziening, vindt in de brochure antwoord op al zijn vragen. Er komen verschillende thema’s aan bod zoals de inhoud van een overeenkomst, het recht op inspraak, het verschil tussen collectieve en individuele overeenkomsten, klachtenbehandeling, …

NIEUWS VAN DE DIENST BEGELEIDING EN HULP IN HET DAGELIJKS LEVEN.

Huishoudhulp een vorming Demandez votremet pension en ligne. over de visuele beperking. De Brailleliga en Randstad Dienstencheques hebben samen een dertigtal huishoudhulpen opgeleid om bij personen met een visuele beperking aan de slag te kunnen gaan. Het huishouden doen bij een blinde of slechtziende persoon vereist immers enkele specifieke aandachtspunten: zich kenbaar maken als men een ruimte binnenkomt, alles op dezelfde plek terugleggen, duidelijk uitleggen wat men doet, … Op dit moment gaat het om een pilootproject dat gelanceerd werd in Charleroi, Gent en Brussel. Indien het gunstig geëvalueerd wordt, zal het nadien naar andere regio’s uitgebreid worden. Woont u in één van de pilootregio’s en bent u op zoek naar 11

ONDER ONS

een huishoudhulp, dan kan u contact opnemen met Randstad Dienstencheques via het gratis nummer 0800 30 130.

NIEUWS VAN DE GESPECIALISEERDE OPLEIDINGS-, BEGELEIDINGS- EN BEMIDDELINGSDIENST.

Zoekt u eenvotre job? Onze jobcoaches Demandez pension en ligne. kunnen u helpen! Werk hebben staat gelijk aan een inkomen hebben, contacten leggen met andere werknemers en het zorgt ervoor dat we ons nuttig en erkend gaan voelen in de samenleving. Indien u blind of slechtziend bent en een job wenst te vinden of uw huidige job wenst te behouden, kan de Gespecialiseerde opleidings-, begeleidings- en bemiddelingsdienst (GOB) van de Brailleliga u daarbij helpen. Aan de start van de begeleiding, gaat de jobcoach na of de administratieve situatie van de kandidaat in orde is, met andere woorden of de kandidaat bij de VDAB ingeschreven is als werkzoekende. De tewerkstellingsbevorderende maatregelen (Vlaamse Ondersteuningspremie (VOP), aangepast arbeidsmateriaal, aanpassingen arbeidspost) zijn voor werkgevers een belangrijk element dat zij mee in overweging nemen bij het al dan niet aanwerven van een kandidaat. De jobcoach staat klaar om er mee voor te zorgen dat deze maatregelen bekomen worden. 12

ONDER ONS

De jobcoach begeleidt de persoon in zijn zoektocht naar een job, daarbij rekening houdend met de vaardigheden en kwaliteiten van de persoon en zijn beroepsverleden. Soms is het nodig om een totaal nieuw professioneel parcours uit te stippelen, dat afgestemd is op de visuele beperking van de kandidaat maar dat uiteraard ook beantwoord aan zijn wensen en de realiteit van de arbeidsmarkt. Bijkomende opleiding(en) om bepaalde vaardigheden te verwerven die nodig zijn om een job uit te oefenen behoren eveneens tot de mogelijkheden. Om zijn slaagkansen te vergroten, kan de kandidaat aan de jobcoach hulp vragen bij het opstellen of aanpassen van zijn CV, het schrijven van sollicitatiemails of -brieven, het online zetten van zijn kandidatuur, het zoeken naar geschikte jobaanbiedingen, het sturen van spontane sollicitaties, het zoeken naar een stageplaats of een GIBO (Gespecialiseerde Individuele Beroepsopleiding in de onderneming), het aanmaken van zoekopdrachten om automatisch jobaanbiedingen in zijn mailbox te ontvangen, ... De belangrijkste stap in de zoektocht naar een job is het sollicitatiegesprek. De jobcoach staat de kandidaat bij in de voorbereiding van dit gesprek en kan hem eventueel ook vergezellen. De jobcoach kan ook contact opnemen met mogelijke werkgevers om na te gaan of een bepaalde jobaanbieding al dan niet toegankelijk is voor een persoon met een visuele beperking en kan argumenten aanreiken om een werkgever te overtuigen iemand een kans te geven. Uiteraard blijft het uiteindelijk aan de kandidaat zelf om de werkgever te overtuigen van zijn competenties. Het is de taak van de jobcoach ervoor te zorgen dat de kandidaat dit zo zelfstandig mogelijk kan doen in 13

ONDER ONS

de meest optimale omstandigheden. Kortom, de begeleiding is gestoeld op een wederzijdse samenwerking waarbij elkeen het beste van zichzelf geeft. Eens een geschikte job gevonden kan de jobcoach ervoor zorgen dat het traject van thuis naar het werk wordt aangeleerd, evenals eventueel de weg binnen in het gebouw. Hij kan ook, indien nodig, een sensibilliseringssessie organiseren voor de nieuwe collega’s en verantwoordelijken. Wenst u geholpen te worden door een jobcoach: neem dan contact op het GOB. Dit kan telefonische via 02 533 32 11 of per mail via [email protected].

NIEUWS VAN DE DIENST VRIJETIJDSBESTEDING.

Activiteiten Demandez votre April pension – Mei – Juni en ligne. 2014. • Donderdag 24 april 2014: Culturele uitstap regio Gent: Frans–Vlaanderen. We trekken naar Frans-Vlaanderen, een regio die sinds de Vrede van Nijmegen bij Frankrijk hoort. We starten de dag met een rustige rondvaart in Clairmarais en eindigen de dag met een bezoek aan La Coupole in Helfaut.

14

ONDER ONS

• Vrijdag 9 mei 2014: Culturele uitstap regio Antwerpen: Pairi Daiza. We maken een onvergetelijke uitstap naar het dierenpark Pairi Daiza, dat begin 2013 verkozen werd tot beste themapark van België. We gaan er genieten van de prachtige natuur, de nieuwe panda’s en natuurlijk de 5.000 andere dieren die er hun thuis hebben. • Dinsdag 13 mei 2014: Culturele uitstap regio Oostende: Haven van Zeebrugge en optreden Hummel Bummel. Dit jaar blijven we eens wat dichter bij huis. In de voormiddag brengen we een bezoek aan de haven van Zeebrugge en in de namiddag gaan we genieten van het opreden van het Brechtse Tirolerorkest Hummel Bummel. • Donderdag 22 mei 2014: Culturele uitstap regio Brussel: Frans–Vlaanderen. We trekken naar Frans-Vlaanderen, een regio die sinds de Vrede van Nijmegen bij Frankrijk hoort. We starten de dag met een rustige rondvaart in Clairmarais en eindigen de dag met een bezoek aan La Coupole in Helfaut. • Dinsdag 27 mei 2014: Culturele uitstap regio Leuven: Jules Destrooper en het Mout- en Brouwhuis de Snoek. We trekken dit keer naar West-Vlaanderen waar we in de voormiddag een bezoek brengen aan de alom gekende koekjesfabriek van Jules Destrooper. In de namiddag gaan we naar het Mout- en Brouwhuis de Snoek in Alveringem. Dit uitzonderlijke stukje industrieel erfgoed voert ons terug naar de pre-industriële tijd van dampende brouwzalen en kille gistingskelders. 15

ONDER ONS

• Donderdag 5 juni 2014: Culturele uitstap regio Hasselt: Pairi Daiza. We gaan naar het dierenpark Pairi Daiza. Dit park werd begin 2013 verkozen werd tot beste themapark van België. We gaan er genieten van de prachtige natuur, gaan er uiteraard de nieuwe panda’s bewonderen zonder de 5.000 andere dieren, die er hun thuis hebben te vergeten natuurlijk. • Vrijdag 13 juni 2014: Culturele uitstap regio Kortrijk: Chardonnay Meerdael en de Kamerijckhoeve in Gingelom. We brengen een bezoekje aan het domein Chardonnay Meerdael. Paul en An Vleminckx – Lefever starten er in 1994 met de productie van een mousserende wijn, die we uiteraard ook zullen degusteren. In het landelijke Gingelom krijgen we een rondleiding in de typisch Haspengouwse vierkantshoeve “De Kamerijckhoeve”, die zich toelegt op de kweek van asperges.

16

Morgen is wat we ervan zullen maken. Toen de IJslandse regering een internationale designwedstrijd uitschreef voor nieuwe hoogspanningsmasten, diende het architectenbureau Choi + Shine dit verrassende ontwerp in. Het won daarmee niet alleen de wedstrijd, maar wees op die manier eveneens op het belang om alles anders te bekijken. Zo’n vernieuwende en visionaire kijk op de dingen des levens en de nanciën leggen wij ons al 140 jaar op. Zo zullen wij dus ook naar uw vermogen en uw bedrijf kijken om hun toekomst te vrijwaren. En als u –net zoals wij– ervan overtuigd bent dat de toekomst vandaag begint, dan bent u van harte welkom op toekomstvisies.be

degroof.be