D e Va l k e n i e r Uitgave van Coöperatie “De Valk Wekerom” UA
21e jaargang nr. 5 - december 2007
De “opmaat” naar 2008 Het einde van het jaar 2007 nadert met rasse schreden, de meesten van u zijn net als wijzelf, druk doende om naast alle dagelijkse beslommeringen de laatste zaken van dit jaar te regelen. Maar bovenal nog zeker zo belangrijk de plannen voor het nieuwe jaar meer vorm te geven, althans in de voorbereiding daarvan. De opmaat naar 2008! Wanneer we een korte beschrijving van uw coöperatie van dit jaar geven zou dat moeten zijn “een jaar met in een aantal gevallen zaken die boven verwachting zijn gelopen”. Ook al is het jaar nog niet voorbij en hopen we dit jaar van calamiteiten bespaart te blijven. De fabrieken draaien op volle toeren, zowel in De Valk als in Wilp (Achterhoek). We rekenen erop dat we de omzetprognose ruimschoots gaan halen. Voor uw beleving de fabriek in De Valk had in de tweede helft van oktober reeds de omzet van 2006 geproduceerd, met recht een record! Dit bevestigt nogmaals dat we een koers varen die u als lid/afnemer weet te waarderen. Hierdoor is ook de prikkel bij onze medewerkers nadrukkelijk aanwezig om de zaken voor u waar het kan nog beter en nog meer tot ontwikkeling te laten komen. De aanwezige kreet, op ons zeer bij de tijds bulkwagenpark, “uw doel is ons succes …” en “uw succes is ons doel…” spreken voor zich in dit verband. Om hier voldoende invulling aan te
kunnen blijven geven, wordt er volop geïnvesteerd in o.a. de fabrieks locatie De Valk. Ten aanzien van locatie Wekerom hopen we binnenkort van de gemeente uitsluitsel te krijgen, wanneer we kunnen starten met de uitvoering van de plannen van onze winkelactiviteit aldaar. Voor wat betreft het resultaat van de deelnemingen van uw coöperatie, daar mogen we tot nu toe spreken van zeer bevredigende resultaten. Dat geldt overigens ook voor uw coöperatie. Ook hier geldt dat het jaar nog niet voorbij is. Velen van u hebben we mogen begroeten op de voor ons zeer succesvolle Landbouwvakbeurs te Hardenberg met als thema “voor beleg op uw boterham”. Op een plezierige informele manier is er met u gesproken over allerlei actuele zaken die u
en ons als ondernemer in deze sector bezig houdt. Hoewel het jaar 2007 zakelijk een topjaar lijkt te gaan worden, gaan onze gedachten ook uit naar een aantal leden/afnemers en medewerkers, die in privésfeer met verdrietige gebeurtenissen te maken hebben gehad. Wij wensen u en uw naasten veel sterkte en kracht toe om deze dieptepunten te verwerken. Ik wens u en de uwen goede feestdagen en in persoonlijk en zakelijk opzicht een goed 2008 toe. Tevens spreek ik de nadrukkelijke wens uit dat we ook in 2008 op u mogen rekenen. Met vriendelijke groet, Bart Eggink, directeur
Bestuur, directie en medewerkers van Coöperatie “De Valk Wekerom” UA wensen u als leden en afnemers
Goede Kerstdagen en een Voorspoedig 2008 voor uw gezin en bedrijf
De Valkenier
Coöperatie De Valk Wekerom
1
Wat doe jij voor de kost? Aart van de Loenhorst Aart is sinds 1984 bulkwagenchauffeur van beroep. Hij is één van de 13 chauffeurs binnen ons bedrijf. Loopbaan Na zijn schoolopleiding tot automonteur is Aart in de garage gaan werken bij Pon, importeur van VW, in Amersfoort. De werkzaamheden bij Pon werden voor een periode van maar liefst 20 maanden onderbroken door het vervullen van de militaire dienstplicht. Hij werd geplaatst als chauffeur op een kraanwagen en kon daardoor meteen zijn groot rijbewijs halen. Na weer een periode Volkswagens lonkte het grotere werk en viel de keuze op Ginaf: reparatie en transport van vrachtwagens. Hier heeft Aart 10 jaar gewerkt, waarna hij overstapte naar het transport van legkippen naar de slachterij. Op 1 juni 1984 is de laatste omschakeling gemaakt: (hulp)chauffeur bij de Boerenbond Lunteren. Nu Aart rijdt op een bulkauto bij Coöperatie “De Valk Wekerom” UA, een
24 tons dubbelas-oplegger met 9 cellen. Dat laatste komt vooral van pas bij leveringen aan veehouders die veel verschillende soorten voeder afnemen. ’s Morgens begint de werkdag om ongeveer 06.00 uur met het wegbrengen van de voeders die de vorige avond geladen zijn. Terug in De Valk heeft de expeditiechef de volgende rit al gepland. Volgens deze planning worden de producten in de auto geladen en naar de klanten getransporteerd. Deze cyclus herhaalt zich nog een aantal keren, waarna rond 19.00 uur de auto volgezet wordt voor de volgende dag. Soms wordt het nog later, waarna mevr. van de Loenhorst terecht laat horen “Ben je nou alweer laat?”. Wat is er leuk aan het chauffeur zijn? Het eerste antwoord van Aart op deze vraag is “het heeft wat”, iets wat je alleen begrijpt als jezelf chauffeur bent. Voor diegenen onder u die geen chauffeur zijn geeft hij nog wel uitleg. Het is de combinatie van het
contact met de klanten, het werken met de techniek van de auto/bulkoplegger en het samenwerken met een ploeg prettige collega’s. Zijn er ook minder leuke dingen? Na enig nadenken weet Aart slechts twee zaken te noemen. Bestellingen die laat binnenkomen veroorzaken nogal eens problemen in de productie en het transport. Planningen moeten worden omgegooid en niet zelden moet er dan ’s avonds laat of op de zaterdag nog gereden worden. Verder is het onder winterse omstandigheden niet altijd even prettig om buiten een bulkwagen te staan lossen. Maar “dat moj door mekoar nemen”, want in de zomer sta je lekker in het zonnetje.
Grondstoffenmarkt De grondstoffenmarkt wordt momenteel gekenmerkt door grote prijsschommelingen na een periode van forse en gestage prijsstijgingen. In de granenmarkt hebben we de laatste maanden verschillen gezien van ruim € 5,-/100 kg. In september werd voor tarwe € 27,50/100 kg betaald franco put, terwijl in november de prijs terugviel naar € 22,-/100 kg. Deze daling wordt veroorzaakt door een ruim aanbod van concurrerende vervangers, zoals tapioca en sorghum, terwijl de vraag gering is. De meeste mengvoederbedrijven hebben zich tot het einde van het jaar 2007 ingedekt. Als de vraag begin volgend jaar weer aantrekt kunnen de prijzen echter weer snel stijgen. Mede gezien de achtergrond van een vaste wereldmarkt voor tarwe, zijn de aankomende maanden geen lagere prijzen te verwachten. Maïs is in
2
verhouding tot tarwe laag geprijsd. Normaal ligt de maïsprijs boven de tarweprijs (€ 1,- tot € 1,50/100 kg). Op dit moment ligt de maïsprijs onder die van de tarwe. De eiwitmarkt is in tegenstelling tot de granen vast gestemd en geeft op korte termijn weinig ruimte voor lagere prijzen. We verwachten dat diermeel niet op korte termijn kan worden verwerkt. Dit in tegenstelling tot berichten in de media. De techniek om diermeel bij analyse van een voer te kunnen onderscheiden van andere grondstoffen laat nog steeds te wensen over. Ook politiek zitten er nogal wat haken en ogen aan. Als we kijken naar de mengvoederprijzen zien we dat deze sinds juli dit jaar fors zijn gestegen. De LEI-prijzen (graadmeter voor landelijke prijzen)
Coöperatie De Valk Wekerom
zijn ca. € 4,50 tot € 5,-/100 kg gestegen vanaf juli t/m november. Een aantal mengvoerbedrijven hebben de prijzen in de maanden september/ oktober/november wekelijks verhoogd. In een mengvoedermarkt met forse prijswijzigingen is het normaal dat er op enig moment forse verschillen zijn tussen diverse leveranciers. Uw coöperatie heeft echter door een zeer gunstige inkooppositie in een onstuimige markt een vaste koers aangehouden. Dit heeft het vertrouwen bij onze afnemers in onze verkoopprijzen vergroot en mede voor uitbreiding van onze klantenkring gezorgd. De verwachting voor de komende maanden is, dat de prijzen nog € 1,50 euro/100 kg zullen doorstijgen, om vervolgens stabiel te blijven. Wim van den Brink
nr. 5 - 2007
Bedrijfsreportage Familie Schrör Bedrijfsgegevens: Fam. Schrör: Henk, José, dochter Marlies, zoon Theo Het bedrijf bevat 68.000 vleeskuikens en 150 ha akkerbouw. Het bouwplan van 2007 zag er als volgt uit: – 71 ha fabrieksaardappelen; – 55 ha wintertarwe; – 20 ha suikerbieten; – 4 ha braak. Historie: Henk is de vierde generatie van de familie Schrör die een akkerbouwbedrijf runt in Musselkanaal. De ouders van José hadden een akkerbouwbedrijf in Westerlee. Beide bedrijven zijn nu samengevoegd. In 1978 begon Henk in maatschap met zijn vader, met vleesstieren. Begin jaren negentig volgden vleeskuikens. De vleesstieren gingen in 1998 de deur uit om bedrijfseconomische redenen en om plaats te maken voor een tweede stal met vleeskuikens. Tarwe voeren: Sinds jaar en dag wordt de eigen tarwe van het bedrijf al gevoerd aan de kuikens. Ook wordt van twee collega’s tarwe bijgekocht. De kuikens doen het er goed op, zijn sterker en
vitaler. Daarnaast kun je zelf nog wat bijsturen op groei en v.c. aan de hand van de vertering. Gemiddeld bestaat ruim een kwart van het rantsoen uit hele tarwe. Stro verbranden: Om de energiekosten van het bedrijf te verlagen werd deze zomer gestart met het verbranden van het eigen stro. Hiervoor is een Lin-Ka stroverbrander van 400 KW uit Denemarken geïmporteerd. Stro dat goed droog en grijs/grauw van kleur is, brandt het beste. Een hakselaar verkleint het stro, dat vervolgens door een cycloon wordt aangezogen. Een vijzel transporteert het stro vervolgens naar de brander. Deze gaat aan als het water 85 graden is en verwarmt het tot 90 graden. De PLC, het besturingsprogramma, meet de zuurstofwaarde in het rookgas. Op basis van de metingen wordt er al dan niet meer zuurstof in de brander gepompt voor een optimale verbranding. Het rendement is hoog: van 100 kilo stro blijft er 2 kilo as over. Deze as wordt van het bedrijf afgevoerd.
Om rookontwikkeling in verband met luchtvervuiling tegen te gaan is de verbrander uitgerust met een omvangrijk filtersysteem. Dankzij dit systeem is alleen tijdens het opstarten van de kachel nog een beetje rook waar te nemen. Behalve het plaatsen van de strobalen neemt het proces weinig tijd in beslag. Alles gebeurt automatisch: als het vuur uit is, wordt het met behulp van een dieselinjectie weer aangestoken. Ook de as wordt automatisch afgevoerd. CO2 neutraal: De familie Schrör verwacht op jaarbasis ongeveer 100 ton stro te zullen verstoken. Voorheen werd jaarlijks 45 á 50.000 m3 aardgas verbruikt. Het systeem is CO2 neutraal: de tarwe heeft net zoveel CO2 opgenomen als dat er verbrand wordt. De investering van deze installatie bedraagt ongeveer 300 euro per kWh. Henk en José hopen de installatie in 8 jaar terug te verdienen.
Strobalen worden via een transportband naar de schredder gebracht.
Albert Trip
Afsluiting boekjaar per 31 december 2007 Het wordt door ons bijzonder op prijs gesteld als openstaande rekeningen vóór 31 december 2007 aan ons worden voldaan. Let op: tijdige indiening betaalopdrachten i.v.m. verwerking dit jaar. Tip: Betaal in onze winkels zoveel mogelijk met uw pinpas, zowel voor u als voor ons gemakkelijk en bij onze winkels altijd kosteloos voor u. Met vriendelijke groet, Piet Jan Seton
De Valkenier
Coöperatie De Valk Wekerom
3
Worminfectie bij kippen In dit artikel wil ik ingaan op wormen, dit zijn parasieten, welke we niet moeten onderschatten op zijn schade die hij toe kan brengen aan zijn gastheer. We kennen de volgende type wormen: De grote spoelworm, Latijnse naam Ascaridia; De kleine spoelworm, Latijnse naam Heterakis; De haarworm, Latijnse naam Capillaria. Deze 3 zijn de belangrijkste wormen, daarnaast komen we nog de grote lintworm, Latijnse naam Raillietina en de kleine lintworm, Latijnse naam Davainea tegen. Nadelen van een besmetting: • Darmwand met ontstekingen en bloedinkjes; • Zgn. mee-eten met de kip van voedingsbestanddelen; • Uitscheiding van giftige stoffen; • Bij een ernstige grote spoelworm (ascaridia) infectie is er verstopping van de darm; • Via de eitjes van de kleine spoelworm kan de histomonas-parasiet (blackhead) worden overgedragen. De symptomen van een wormbesmettingdie we vaak uitwendig zien zijn: • De kippen voelen slap aan d.w.z. ze hebben weinig vleugelweerstand; • Meestal is er daarna sprake van een chronisch ziekte beeld; • Hennen met een kleine kam, hebben een verminderde produktie; • Bij jonge hennen verloopt een wormbesmetting in het algemeen ernstiger dan bij oudere dieren; De ziekteverschijnselen zijn afhankelijk van de wormsoort en de ernst van de infectie. Vaststellen van een besmetting: Door het aantonen van wormeieren in mestmonsters of via sectie kan een besmetting met zekerheid worden vastgesteld.
Mijn voorkeur gaat uit via sectie van hennen, omdat daar de trefkans het hoogst is. Zieke dieren niet gebruiken voor sectie om een wormbesmetting te controleren, omdat bij deze dieren de wormen de kippen meestal hebben verlaten. Wel voorzichtig zijn met een diagnose bij sectie, omdat je maar een aantal dieren onderzoekt in een grote koppel. Hoe voorkoming en behandelingvan worminfecties: Afhankelijk van de wormsoort en de ernst van de infectie wordt een behandeling ingesteld. Op dit moment zijn alleen wormmiddelen geregistreerd voor gebruik bij kippen met als werkzame stof flubendazole. Je kunt de wormen op twee manieren aanpakken: 1 Behandelen als er een besmetting is: Bij scharrelkippen bijv. kun je ervoor kiezen om een behandeling toe te passen als een besmetting is geconstateerd. Dit moet dan wel gebeuren bij regelmatig mest- of sectie onderzoek. Bij deze behandeling blijven wel de infectieuze eitjes achter in het strooisel. 2 Een preventief behandelingsschema toepassen: Bij buitenloop-kippen kun je er voor kiezen om een preventief behandelings-schema toe te passen. Bij deze methode worden ook de infectieuze eitjes die achterblijven aangepakt en wel door opnieuw te ontwormen voordat deze eitjes zich tot nieuwe wormen hebben ontwikkeld. We kiezen er dan voor om circa iedere 8 à 10 weken een wormbehandeling toe te passen, zonder dat er dan eventueel mest- of sectieonderzoek wordt verricht. Bij dit alles geld natuurlijk wel maatwerk en overleg tussen u als pluimveehouder en de pluimveespecialist. Hans Wien
Snijmaïs als strooisel bij vleeskuikens, nieuwe trend bij vleeskuikenbedrijven? Eén van onze relaties met vleeskuikens heeft de afgelopen ronde als proef in één van zijn vleeskuikenstallen snijmaïs als strooisel gebruikt. Deze ervaring is zeer positief verlopen. Komende ronde wordt in alle stallen hiermee gewerkt. Wordt vervolgd.
Opstart pluimveemestverbranding in Moerdijk Ter verlichting van het mestprobleem is al jaren geleden besloten tot de bouw van een grote mestverbrandingsinstallatie in Moerdijk. Deze installatie zal eind dit jaar gaan opstarten waardoor een aanzienlijke hoeveelheid pluimveemest van de markt zal worden genomen.
4
Als alles goed verloopt zal in mei 2008 de centrale op volle kracht draaien. Een overzicht van de huidige afzet van pluimveemest kunt u vinden in bijgevoegde tabel. Een ander initiatief tot grootschalige mestverwerking is Fibroned. Deze
Coöperatie De Valk Wekerom
zal ca. 300.000 ton pluimveemest kunnen verwerken en 80.000 ton overige biomassa. In verband met de vereiste vergunningen is deze fabriek nog steeds niet gerealiseerd. De capaciteit van de installatie in Moerdijk bedraagt meer dan 440.000
nr. 5 - 2007
door een lager eiwitgehalte in het voer verlaagd kunnen worden. Het as-gehalte in de mest van legpluimvee ligt nogal eens aan de hoge kant. Dit vanwege het hoge Calcium in het voer. In een aantal monsters bleek ook het gehalte van de zware metalen Cadmium en Thallium te hoog. ton stapelbare pluimveemest per jaar. De mest wordt geleverd door pluimveehouders die zich verenigd hebben in coöperatie DEP (Duurzame Energie Pluimveehouderij). De leden zijn houders van met name legkippen en vleeskuikens. Ook zullen een aantal bedrijven met opfokhennen, ouderdieren en kalkoenen mest gaan leveren. Verder is er de regeling geweest dat de pluimveehouder die mest aan de DEP gaat leveren de mogelijkheid gaf om bij uitbreiding van het aantal dieren maar de helft van de produktierechten hoefde te kopen. Deze regeling is inmiddels beëindigd. Recent zijn gesprekken gevoerd met de directeur van coöperatie DEP, de heer Munsters met als doel om een toelichting te krijgen op het verbrandingsproces. Welke factoren hebben invloed op de kwaliteit van de overblijvende anorganische stof (as). Hiervoor is een uitgebreide studie uitgevoerd door Schothorst Feed Research. Enkele belangrijke kwaliteitscriteria worden hierbij weergegeven. Belangrijkste punt is dat de aangeleverde mest tussen de 50 en 75%
droge stof moet bevatten om de gewenste verbrandingswaarde te kunnen realiseren. Voor een groot aantal zware metalen worden maxima gesteld. Dit is nodig om corrosie en/of vergiftiging van de katalysatoren tegen te gaan. Hetzelfde geldt voor een aantal mineralen zoals Fosfor, Kalium, Natrium, Calcium en Magnesium. Voor deze mineralen gelden echter ook minimum eisen, omdat deze mineralen “toegevoegde waarde” geven aan de as dat op zijn beurt weer als kunstmest wordt afgezet. Hoe liggen de analyse cijfers in de praktijk? DEP heeft hiervoor inmiddels een groot aantal mestmonsters laten analyseren. Aan de meeste kwaliteitscriteria wordt ruimschoots voldaan. Indien het droge stof gehalte te laag uitkomt, zoals in veel gevallen bij scharrelkippen, dan wordt deze mest bij de DEP opgemengd met mest met een hogere drogere stof %. Een aantal stoffen zouden echter in de toekomst wat problemen kunnen geven. Grootste probleem is de in de mest aanwezige Zwavel wat kan leiden tot een te hoge uitstoot bij de verbranding van de mest. Deze zou
Oplossing van bovengenoemde problemen zal gezocht moeten worden in het vermengen van verschillende soorten mest. Ook zal DEP een aantal knelpunten proberen op te lossen in samenwerking met de toeleverende voerfabrieken. Een voorbeeld hiervan is dat verhoging van fosfaat in de mest mogelijk is door het niet (of minder) toepassen van fytase in het voer. Ten slotte kunnen we stellen dat met de komst van de DEP een aanzienlijke verlichting zal plaatsvinden in de mestmarkt. Ir. Gert Kampert
Overzicht afzet huidige pluimveemest in Nederland op jaarbasis Export: 450.000 ton Mestkorrels: 130.000 ton Compostering: 120.000 ton Binnenland: 700.000 ton Overig: 100.000 ton Totaal: 1.500.000 ton Bron: Dofco
Topresultaten met All-mash mix Sinds geruime tijd levert Coöperatie “De Valk Wekerom” UA All-mash mixen uit, speciaal bestemd voor luxe vleesvee. Dat de All-mash mix van ons goede resultaten geeft kan Mts. van Milligen van de Braeckweg 2 uit Harskamp bevestigen. Naast 270 fokzeugen, 200 vleesvarkens en 375 witvleeskalveren heeft deze maatschap ook nog ca. 50 stuks luxe mestvee. Hoofdzakelijk bestaat deze veestapel uit zuivere Belgische Blauwe, voor een groot deel met stamboek. Van Milligen noemt het een uit de hand gelopen hobby. Maar inmiddels worden er wel zuivere Belgische
De Valkenier
Blauwe dieren gehouden. Er wordt doorgefokt met onder andere stier Bart 1. Deze is op de foto te zien en is geboren op 24 juni 2006. De bijna 1,5 jarige stier is dusdanig luxe dat
hij in aanmerking komt voor de regionale keuring noord-oost voor 100% Belgische Blauwe stamboekstieren. Deze keuring is op het laatste moment niet doorgegaan vanwege de MKZ-dreiging. Helaas Van Milligen is aan deze stier gekomen, door een Holstein-pink te kopen met een daarin geplaatst embryo. (Vader: Emigree de St. Fontaine, moeder: Manuelle Dfdb, moeders-vader Osborne). Hieruit kwam Bart 1 voort, inmiddels weegt het dier rond de 675 kg. De opfok is gedaan door hem eerst 3,5 maand bij de moeder te laten lopen, daarbij smulmix en vervolgens ba-
Coöperatie De Valk Wekerom
5
bykalverkorrel te voeren. Daarna is overgegaan op All-Mash mix. Coöperatie “De Valk Wekerom” UA heeft meerdere mixen. In dit geval is gekozen voor de mix die goed past bij (weide)gras en/of hooi. Van Milligen bevestigd dat er een optimale groei gehaald wordt met een uitermate goede vertering en juiste samenstelling van de mest. Kortom een uitstekend voer, ook voor uw mestvee!!
Het assortiment All-mash mixen ziet er als volgt uit: All-mash start, code 3172 Geschikt voor dieren jonger dan 6 maanden naast hooi; kuilgras en/of snijmaïs. All-mash mix 1, code 3174 Voor ouder vleesvee te voeren naast (weide)gras en/of hooi.
All-mash mix 2, code 3176 Voor ouder vleesvee welke naast (weide)gras en/of hooi ook snijmaïs of andere zetmeelrijke producten krijgen. Voor bedrijfsspecifieke rantsoenen wordt maatwerk samengesteld!!! Informeer naar de mogelijkheden. Martijn van Veldhuizen 06-25067754 Wouter Hazelager 06-54274237
Stand van zaken Bluetongue
Bluetongue heeft dit jaar voor veel problemen gezorgd op veehouderij bedrijven. Hoe de ziekte heeft overwinterd, is niet bekend, wel is duidelijk dat de ziekte zich meer naar het noorden heeft verplaatst en dat in sommige gevallen wel 80 procent van de dieren ziek is geweest. Hierbij de laatste stand van zaken over de situatie van de ziekte. In 2007 begon de uitbraak met de vondst van positieve dieren bedoeld voor export op 26 juli. In de weken daarna nam het aantal gevallen snel toe. De infectie begon in 2006 vanuit één punt. In 2007 lijkt de infectie vanuit veel meer haarden te zijn verspreid. Waar het virus heeft overwinterd, is onbekend. De infectie verspreidde zich zeer snel over Nederland en steeds verder naar het noorden. Eind oktober waren er in Nederland volgens de GD al meer dan 57.000 besmette bedrijven bekend. Bij de runderen en schapen zijn veel meldingen gedaan van klinisch zieke
6
dieren. Bij schapen is er ook sprake van veel sterfte geweest. Dit jaar was er op sommige bedrijven wel 15 procent van de dieren tegelijk ziek en uiteindelijk waren er veehouders die bij wel 80 procent van de runderen ziektebeelden hadden gezien. Heel opvallend waren vooral de beschadigde neusspiegels bij dieren met een niet gepigmenteerde neus. Daarnaast werd gezien: • vieze neusuitvloeiing met aanplakkend voer en pensinhoud; • pijnlijk lopen met het beeld van bevangenheid door oedeem in de klauwen. Soms zelfs dikke poten. Op nogal wat bedrijven was door de pijn de ruwvoeropname minder en konden problemen ontstaan omdat de verhouding ruwvoerkrachtvoeropname scheef ging; • zwelling van de slijmvliezen bij het oog; • problemen bij het melken. Door oedeem in de spenen waren de dieren lastig bij het melken, slecht uit te melken, steeg het celgetal en kregen sommige dieren mastitis;
Coöperatie De Valk Wekerom
• op de ernstig aangetaste bedrijven daalde de melkproductie op koppelniveau met 1-4 l/koe/dag gedurende twee tot vier weken. Verse koeien vertoonden de grootste productiedaling tot soms wel 50 procent of meer; • door bijkomende ziekten (longworm, leverbot, IBR, BVD) kon het ziektebeeld nog ernstiger zijn; Om de verspreiding en besmettingen te beperken hebben we dit jaar veel Butox (of dergelijke producten) gebruikt, hiermee zagen we goede resultaten. Je kunt niet voorkomen dat de dieren ziek worden. Het voordeel is dat als de overbrenger een behandeld dier prikt, de knut vervolgens dood gaat. Bijkomend voordeel was dat ook de vliegen gelijk werden bestreden, wat veel meer rust geeft voor de dieren. Vanaf 1 november 2007 is de Europese blauwtong beschikking vervangen door de EU-verordening. Deze verordening is rechtstreeks van toepassing op alle lidstaten. De belangrijkste wijzigingen zijn: • 20-km-gebieden zijn vervallen. Er is dus op dit moment in noordwest Europa nog slechts sprake van één groot beperkingsgebied blauwtongvirus type 8. Het handelsverkeer in levende dieren tussen besmette en vrije gebieden is meer geharmoniseerd. Het protocol dat bestond tussen besmette lidstaten (Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en Duitsland) is daarom niet langer nodig. • De status van gevaccineerde dieren is in de verordening meegenomen. Deze dieren kunnen binnen de EU worden verhandeld, indien wordt voldaan aan de voorwaarden van de verordening.
nr. 5 - 2007
Er is momenteel nog geen vaccin beschikbaar. De ontwikkeling daarvan is volop in ontwikkeling. Naar verluidt zou dit voor het seizoen 2008 beschikbaar kunnen zijn. Alle betrokken partijen (overheid, land- en tuinbouworganisaties, onderzoekers, universiteiten) zijn bezig om de voor- en nadelen van vaccinatie in te kaart te brengen.
Tip Op veel bedrijven is de weerstand door blauwtong sterk verminderd. Breng daarom de weerstand van uw dieren weer op peil. Naast de weerstand zijn onze mineralen ook geschikt voor verbetering van vruchtbaarheid, uiergezondheid en voor sterke klauwen. Pro act mineralen Droogstandsmineralen
100 gram per koe per dag 50 gram voor jongvee per dag 100 gram per koe per dag
Jacob van Laar
Maïsoogst 2007 De maïsoogst was dit jaar door de weersomstandigheden beduidend later, waardoor je een hoger ds-gehalte zou verwachten. Dat is juist niet het geval. Veel snijmaïskuilen hebben een laag ds-gehalte. In vergelijking met vorig jaar bevatten de snijmaïskuilen minder zetmeel en de verteerbaarheid is goed. Dit alles resulteert in een doorgaans goede VEM. Dit kunt u zien in het analyseresultatenoverzicht van Blgg. Het seizoen 2007 ging van start met veel zon en weinig water, maar na half mei kwam er volop regen en weinig zon. De maïs die half april is gezaaid, heeft een mooie start kunnen maken door de gunstige weersomstandigheden. De maïs die echter begin mei is gezaaid, had een tekort aan water en kon daardoor pas laat kiemen. Deze maïs is qua ontwikkeling achtergebleven. Deze verschillen tijdens de start
Maïskuilen Droge stof VEM VEVI DVE+ en DVE ‘91 OEB+ en DVE ‘91 Ruw as VC-OS Ruw eiwit Ruw vet Ruwe celstof Zetmeel Bestendigheid zetmeel Bestendigheid zetmeel NDF NDF-verteerbaarheid ADF ADL
De Valkenier
zijn terug te vinden in de kwaliteit van de maïs. Zo heeft bijna de helft van de snijmaïskuilen een zetmeelgehalte van meer dan 350 g per kg droge stof. Deze maïs heeft een VEM van 980 en een ds-gehalte van meer dan 34%, dit is een prachtig resultaat. De later gezaaide maïs heeft minder zetmeel. Maar liefst een kwart van de snijmaïskuilen heeft een zetmeelgehalte van nog geen 300 g per kg DS. Naast de verschillen in de start kan natuurlijk ook de bladvlekkenziekte hebben meegespeeld. Mede hierdoor valt bij een aantal maïskuilen de kwaliteit wat tegen. Bestendig zetmeel Het gegeven dat het rantsoen rijk is aan zetmeel is tegenwoordig niet meer voldoende. Voor de melkgift van koeien willen we een juiste verhouding tussen bestendig en onbestendig zetmeel.
(g/kg) (per kg ds) (g/kg ds) (g/kg ds) (g/kg ds) (g/kg ds) (%) (g/kg ds) (g/kg ds) (g/kg ds) (g/kg ds) (%) (g/kg ds) (g/kg ds) (%) (g/kg ds) (g/kg ds)
2007 329 958 1006 53 -40 41 75,4 83 36 189 338 27 93 394 54,2 216 18
2006 350 988 1037 52 -26 40 77,0 80 31 180 360 21 75 375 54,9 201 15
Onbestendig zetmeel wordt door bacteriën in de pens omgezet. Bestendig zetmeel wordt vrijwel geheel in de dunne darm omgevormd en is goed voor het eiwitgehalte in de melk. Snijmaïskuilen van 2007 zijn door het groeiseizoen in samenstelling sterk verschillend. Met een goede analyse vormt dit een mooie basis om rantsoenen kloppend te krijgen, zodat er goed geproduceerd kan worden. Ook deze winter staan wij als rundveeteam weer voor u klaar om samen met u de rantsoenen weer te optimaliseren om een maximaal rendement uit uw ruwvoeders te behalen. Voor meer informatie kunt u met ons contact opnemen. Jacob van Laar. Bron: Blgg
2005 339 948 984 48 -30 42 74,6 72 30 211 325 22 73 434 55,7 233 19
2004 323 965 1007 49 -31 42 75,6 72
2003 336 953 992 49 -30 44 75,0 75
_
_
204 339 21 71 416 57,7 225 17
212 324 25 81 415 53 230 21
Coöperatie De Valk Wekerom
7
Vruchtbaarheidsmanagement bij Zeugen tot succes!! Een goed vruchtbaarheidsmanagement begint al in de kraamstal. Een optimale conditie van de hoog drachtige zeugen in de kraamstal is belangrijk i.v.m. het vlot op gang brengen van het werpen en de melkproductie. In de kraamstal volgt na het werpen een zoogperiode van 3 tot 5 weken, waarin de zeugen 8 tot 12 kg melk per dag produceren. Deze melkproductie leidt tot een negatieve energieen eiwitbalans van de zeugen. Vooral bij eerste-worpszeugen, die niet de gewenste voeropname halen, kan dit aanzienlijk zijn. In deze periode ligt de hormoonproductie voor de berigheid stil. Wel worden in deze periode al de follikels (vroege eicellen) gevormd. Na het spenen valt de zoogstimulans van de biggen weg en is het belangrijk om de zeugen in een goede conditie uit de kraamstal te halen. Dit om de zeugen zo snel mogelijk uit de negatieve energie- en eiwitbalans te krijgen. Daarnaast komt, door het spenen van de zeugen, de hormoonproductie voor het berig worden van de zeugen weer op gang. Het mooie van bovenstaand toch wat technisch verhaal is dat de hele hor-
moonhuishouding, de berigheid beïnvloedt. Zo kan er gestuurd worden om zoveel mogelijk eicellen vrij te laten komen bij berigheid van de zeugen en uiteindelijk het aantal levend geboren biggen te vergroten. In onderstaand overzicht wil ik hier wat dieper op ingaan. Voeding: Voernivo (flushen) en voersamenstelling kunnen het aantal vrij te komen eicellen beïnvloeden. Suiker in dekstalvoeders beïnvloedt bijvoorbeeld de kwaliteit van de vrij gekomen eicellen, zo hebben wij hiervoor een speciaal dekstalvoer ontwikkeld. Verder zijn er ook topdressings te verkrijgen die over bijvoorbeeld dragend zeugenvoer verstrekt kunnen worden. Licht: In de dekstal, maar ook de eerste 4 weken (tot innesteling van de embryo’s in de baarmoeder) verbetert licht het berig worden van de zeugen en daarna de innesteling. Dit houdt in dat er een vast dag- en nachtritme moet zijn van 14-16 uur licht per dag, maar ook voldoende licht op deze momenten. In de dekstal is 1 TL lamp op een hoogte van 1 tot 1,5 meter boven 3 zeugen een standaardnorm hiervoor. Dit systeem zorgt ervoor dat de zeug niet het
idee heeft dat er seizoensveranderingen optreden en beïnvloedt hierdoor de hormoonproductie van melatonine. Het hormoon dat dit proces (ook wel de “biologische klok” genoemd) beïnvloedt. Beercontact: Uit onderzoek is gebleken dat het contact met een beer de beste berigheidsstimulans is. Deze effecten zijn niet op te vangen met berigheidsspray of het geluid van een beer op een CD, maar deze kunnen wel extra stimuleren, bijvoorbeeld bij een beer die weinig “lawaai” maakt, kan een CD extra stimuleren. Stress en rust: Het verplaatsen van de zeugen na het spenen naar de dekstal is positieve stress en zorgt zo voor het berig worden van de zeugen. Na het insemineren is het zaak de zeugen de 1e 4 weken rust te geven, zodat de innesteling goed verloopt en de zeug haar conditie weer kan opbouwen. TIP: Leg 1e worps zeugen na het spenen bij elkaar in de dekstal, dit vermindert de angst voor de andere zeugen en verbetert het berig worden. Peter Veltkamp
Oplossing prijsvraag Hardenberg Op de beurs in Hardenberg werd een prijsvraag uitgeschreven, waarbij een half varken kon worden gewonnen. Er waren 107 mensen die de prijsvraag invulden. 13 hiervan wisten de prijsvraag helemaal goed te beantwoorden. De prijsvraag was dus zeker niet eenvoudig. De juiste antwoorden waren als volgt: 1. Wat is CCM? Dit is korrelmaïs die gemalen wordt op een ds van rond de 65% 2. Hoeveel meer CCM verwerkt Coöperatie “De Valk Wekerom” UA in 2007 ten opzichte van 2006? 20% 3. Coöperatie “De Valk Wekerom” UA maakt gebruik van de uitzonderlijke eigenschappen van CCM. Welke van onderstaande vier eigenschappen is geen eigenschap van CCM? Het bevat veel eiwit, waardoor de biggen harder groeien. 4. Waarom past Coöperatie “De Valk Wekerom” UA vismeel toe in Lacto voeders? Vismeel bevat veel eiwit, dat ook nog eens melkstuwend werkt. 5. Hoeveel % goedkoper is Kraambig CCM ten opzichte van gangbare pre-starter gerekend naar voederwaarde en ds? 45% Winnaar van de enquête is Renger van de Bunt uit Putten, houder van 150 zeugen en 300 witvleeskalveren.
8
Coöperatie De Valk Wekerom
nr. 5 - 2007
Bepaal uw mestvoorraad op 1 januari aanstaande! Sinds 1 januari 2006 is in Nederland de nieuwe Meststoffenwet van kracht, in plaats van de tot dan toe geldende Minas. Met deze nieuwe Meststoffenwet voldoet Nederland aan de Nitraatrichtlijn, die vanuit de Europese Unie gesteld is. Een belangrijk verschil tussen de oude Minas wetgeving en de nieuwe Meststoffenwet, is dat u vroeger een Minas aangifteformulier naar Assen moest sturen, en voor de Meststoffenwet moet u uw voorraad mest op 1 januari bepalen en dit voor 1 februari opgeven bij Dienst Regelingen. Hiervoor krijgt u het formulier Aanvullende gegevens toegestuurd. Dit betekent echter niet dat u uw mineralenadministratie niet meer bij dient te houden, want hiervoor in de plaats is voor de intensieve veehouderij een zogenaamde stalbalans gekomen, waarbij de mestvoorraad de eindbalans is. Zo is bijvoorbeeld de mestvoorraad op 1 januari 2008 a.s. de eindbalans van het jaar 2007. De stalbalans bestaat uit de aan- en afvoer van dieren (veesaldo). De stalbalans wordt dan aangevuld met: – aangevoerde mest – afgevoerde mest
Kalender 2008 Voor de leden en afnemers is er dit jaar weer de gebruikelijke kalender beschikbaar. De boerderij die nu afgebeeld is, staat aan de Bisschopweg te Lunteren. Het is de bedoeling dat de kalenders voor de kerstdagen zijn bezorgd. Mocht u geen kalender ontvangen hebben, dan kunt u er uiteraard één ophalen in de winkel. Zo lang de voorraad strekt.
– stikstofcorrectie voor ammoniakverliezen. Verder zijn er nog mogelijkheden om correcties te doen op basis van voorraadverschillen van voer en varkens van het ene op het andere jaar, oftewel heeft u meer voer (dus stikstof en fosfaat) in de silo of meer dieren (dus stikstof en fosfaat) in de stal ten op zichte van 1 januari van het vorige jaar, dan kan dit worden gecorrigeerd. De administratie van dit geheel kunt u naar eigen inzicht bijhouden, als het maar volgens het ministerie zorgvuldig, inzichtelijk en volledig is. Hiervoor is bijvoorbeeld een managementprogramma ook geschikt, wanneer dit voldoet aan de voorschriften hiervoor. Voorschriften gelden bijvoorbeeld voor het bijhouden van de dieraantallen per diercategorie. Verder dient u de gegevens over: – de productie van de dieren – de aan- en afvoer – het gebruik van meststoffen bij te houden in uw administratie, evenals de documenten waaruit blijkt dat alle gegevens correct zijn, zoals: – facturen van de aan- en afvoer van dieren, melk, eieren
Voor meer vragen over bovenstaande, kunt u contact opnemen met uw specialist. Peter Veltkamp
Deze bulkauto gesignaleerd? In verband met vereiste extra transportcapaciteit hebben we deze bulkauto ingehuurd.
Feestdagen:
Met de komende feestdagen in het vooruitzicht vragen wij u uw bestellingen zo vroeg mogelijk door te geven.
Wederom een topprestatie in de vleesvarkenssector. Bij J.D. v.d. Voort in Leersum werd een gemiddelde daggroei gerealiseerd van 869 gram over een periode van 12 maanden. Een prestatie die een attentiewaard is. Van Harte Gefeliciteerd!
De Valkenier
De laatste tijd komen wij onderweg ook brieven tegen, waarin Dienst Regelingen vraagt om aanvullende gegevens, zoals wat is de voervoorraad op 1 januari en 31 december van hetzelfde jaar. Ook kan er gevraagd worden naar uitslagen van bepaalde mestmonsters. Dienst Regelingen kan zo zelf de stalbalans narekenen. Bij eventuele tekortkomingen, kan Dienst Regelingen dan “het voornemen tot opleggen van een boete” bij u neerleggen, oftewel een boete geven voor een fout berekende stalbalans of eindvoorraad mest.
Vreemde bulkauto
Een “TAART” waard
Plaats uw bestellingen zo vroeg mogelijk
– voer (dit overzicht krijgt u één keer per jaar, maar kan op aanvraag ook tussentijds naar u opgestuurd worden) – meststoffen. Daarnaast kan er bij controle ook gevraagd worden naar eigendomsactes, eventuele pachtcontracten of de oprichtingsakte van uw bedrijf. Deze documenten dienen minimaal vijf jaar bewaard te worden.
Coöperatie De Valk Wekerom
9
Va l k e n i e r t j e s Te koop: - Hooihark Deutz-Fahr - Dieselolietank met pomp 600 ltr - Hogedrukspuit compleet 150 atm. - Weidepomp - Oude slijpsteen - Grote staande boormachine Tel.: 0318-461501 Te koop: Chocolade-bruine Labrador pups ingeënt en ontwormd gezondheidsverklaring met kinderen opgegroeid Tel.: 06-28962500
Te koop: Giermixer z.g.a.n zitgazonmaaier 10 stuks tweede hands groepshuisvesting voor kalveren tel: 0342-441644
Vleesvoordeel: - Een half varken à € 2,85 / kg geheel panklaar gemaakt. - Vleespakket met schnitzels (2 kg), hamlappen (3 kg), ribkarbonades (4 kg), varkensrollades (1 kg) en
verse worst (2,5 kg) voor € 60,--.Tevens tegen voordeelprijs: rookworst (grof & fijn). Tel.: 0318-461359 / 461195 J. Hooijer
Te koop gevraagd: Stikstofcat voor het bewaren van spermarietjes. A. van Milligen Tel: 0318-453032
Te koop: Kruising Berner Sennen x Sint Bernard Tel.: 06-28962500 Te koop: Diverse soorten consumptieaardappelen B. Minnen, Lunterseweg 57 6718 WD Ede Tel.: 0318-610351
C o l o f o n
Te koop: Rosévlees van uitstekende kwaliteit G. Hazeleger Tel.: 0342-414437
Staat ter dekking: Jack Russell Black en Tan laagbenig/kortharig klein formaat Tel.: 06-25067753
Recent werden de prijzen uitgereikt aan de 3 winnaars van de kleurplatenwedstrijd die werd gehouden bij Coöperatie “De Valk Wekerom” UA. De 1e prijs werd gewonnen door Rick Roelofsen, de 2e prijs Berry Gerritsen en de 3e prijs Jaap vd Munt. Er waren 90 kleurplaten ingeleverd allen bedankt hier voor. Op bijgaande foto zijn de drie winnaars tesamen met Rini Ploeg, de winkelchef in De Valk te zien.
Staat ter dekking: Chocolade-bruine labrador reu met stamboom HD- en ED-vrij Tel.: 06-28962500
Postbus 3 6740 AA LUNTEREN Eindredactie: Gert Kampert Bert van Lagen Druk: Drukkerij Perfekt Barneveld
Hoge Valkseweg 58 6741 GN LUNTEREN Telefoon: 0318-461141 Telefax: 0318-461657
Edeseweg 103 6733 AD WEKEROM E-mail:
[email protected] Website: www.dvw.nl
Opzegging: Wilt u de Valkenier niet meer ontvangen? Stuurt u even een briefje naar: Postbus 3, 6740 AA LUNTEREN. Of geef dit tele- fonisch door op tel. 0318-461141. Of stuurt u een e-mail naar
[email protected].
Winkels: De Valk, tel.: 0318-452249 Wekerom, tel.: 0318-461645
Aansprakelijkheid: Overname van artikelen is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.
Winkel-aanbiedingen De Valk
(0318-452249) -
Wekerom
THERMOLAARS
(0318-461645)
VOGELHUISJES
Veiligheidslaars + stalen neus Beschermt tot -40º C Leverbaar in groen In de maten 39 t/m 47
Diverse modellen berken en larikshout Bij aankoop van een staand vogelhuis
VAN € 92,50
GRATIS 10 VETBOLLEN
NU VOOR
5
€ 79,9
10 Coöperatie De Valk Wekerom
nr. 5 - 2007
AANHANGERNET
ARIEL 10 + 1,5 KG GRATIS
Leverbaar in de afmetingen 1.6 X 2.5 MTR
Voor de witte was of de gekleurde was Voldoende voor 121 wasbeurten
€ 21,75 2.0 X 3,5 MTR
VAN
€ 36,95
€ 27,95
2.0 X 4.0 MTR
€ 42,95
NU VOOR
5
€ 22,9
STROOIZOUT
AFDEKZEILEN Zware kwaliteit dekkleden, 100% waterdicht en voorzien van aluminium ogen, gelaste zoom met koord tegen inscheuren. Kleur groen/blauw
2x3 - 3x4 - 4x6 - 6x8 - 8x10 METER
Nu alle maten
Aanhangernetten zijn sinds 1 januari 2007 verplicht bij het vervoer van losse lading, zoals puin, brandhout, takken en ander los materiaal. Bij aanhouding riskeert men een bekeuring van e 140,– !
Wintertijd met kans op ijzel en sneeuw, zorg dat u nu strooizout in voorraad heeft
Leverbaar in 25 KG en 7,5 KG verpakking 25 KG - OF 7,5 KG in handige draagemmer
g
ortin k % 5 2
INCIPROP-WAX Een lichttransparante conserveringswas voor preventieve bescherming, onderhoud en reparatiewerkzaamheden van landbouwwerktuigen en voertuigen
€ 4,95 € 3,95
OPRUIMING WINTERKLEDING Vanaf 17 december a.s. opruiming van alle winterjassen – truien – fleecejacks – handschoenen – petten – bodywarmers
40% KORTING
SPUITBUS 500 ML
OP = OP
€ 9,98
Voor al onze winkelaanbiedingen geldt: prijzen zijn incl. BTW. Prijswijzigingen voorbehouden. Acties zijn geldig in de periode december 2007, zolang de voorraad strekt. Er kunnen geen rechten ontleend worden aan eventuele druk- en of zetfouten.
De Valkenier
Coöperatie De Valk Wekerom
11
Puzzels Onze jarenlange traditie dient in stand gehouden te worden dus daarom is er ook dit jaar in het decembernummer weer aan de puzzelliefhebbers gedacht.
Kleur elk zwart vakje in, waarin een stip staat. Er ontstaat een tekening.
Dit jaar is er gekozen voor een Kronkelwoordenzoeker. Onder de goede inzenders verloten wij weer enkele kadobonnen en 10 puzzelpakketten voor volwassenen. Voor de kinderen is er dit jaar een tekenpuzzel. Dit is de oplossing die jullie op kunnen sturen. Onder de goede inzendingen verloten wij 5 puzzelpakketten voor kinderen. Oplossingen dienen vóór 6 januari 2008 in ons bezit te zijn. U kunt ze op kantoor of in onze winkels inleveren of opsturen naar: Coöperatie “De Valk Wekerom” UA Postbus 3, 6740 AA LUNTEREN. Dit alles onder vermelding van uw naam, adres, woonplaats en telefoonnummer. Veel puzzelplezier!!! “met dank aan De Denker te Vaassen”
KRONKELWOORDZOEKER De dikomlijnde hokjes geven de positie aan van de begin- of eindletter. Elke laatste letter van een woord is de beginletter van het volgende woord. Van hieruit staat de volgende letter steeds links, rechts, boven of onder de letter. De letters, die niet gebruikt worden, vormen achterelkaar gelezen het oplossingswoord.
BROODSOORT DICHTBINDEN DIEPLADER GANGLAMP GASVERBRUIKER GEWAS GROENBEMESTING LOEIEN MAAIKNEUZER NATUURKENNIS NATUURVRIEND NETMAAG NOORDEN NUTTIG
PAPIERLAAG RAYON RECHTERMOUW RIETVLECHTER ROERLOOS RUNDERPEST SCHAFTEN SPORTBOOT STROHAKSEL THEETIJD TIJDENS TROEPENVERVOER WORTELKIEM
O
O
R
B
A
G
G
L
A
M
S
V
E
R
B
R
U
D
V
T
M
A
A
N
P
A
P
A
G
T
S
E
P
I
S
A
E
N
L
R
E
I
M
E
I
N
H
E
E
R
K
O
E
R
O
Y
L
K
E
E
S
T
P
E
I
T
E
E
O
V
V
O
A
A
N
N
B
H
C
L
A
D
IJ
D
R
R
N
E
E
R
A
O
E
E
T
E
R
D
E
R
N
U
T
IJ
P
E
O
G
R
M
R
M
A
E
T
E
I
W
A
E
D
O
T
R
W
U
O
I
E
A
I
H
T
V
E
S
N
I
O
B
T
O
R
L
K
E
N
K
C
E
L
G
I
S
T
R
O
R
O
T
E
Z
U
C
H
A
E
U
T
T
E
O
R
H
A
P
S
T
E
O
S
T
F
J
N
E
D
I
L
E
S
K
E
I
N
R
O
N
E
V
R
I
I
N
E
O
R
N
A
U
R
N
O
L
A
U
R
N
E
B
T
N
O
D
E
T
U
K
E
E
R
T
U
S
D
I
C
H
12 Coöperatie De Valk Wekerom
nr. 5 - 2007
