3-6-2016
1
De toekomst van inkoop: kantelen we door of kantelen we terug? Programma • Discussie • Enkele praktijkvoorbeelden • De toekomst van inkoop: welke kant gaan we uit? • Discussie • Enkele ideeën
1
3-6-2016
De toekomst van inkoop: kantelen we door of kantelen we terug? Laten we bij het begin beginnen… 1. Waar ben je trots op mbt inkoop binnen de overheid? 2. Waar ben je minder trots op…wat zou echt anders of beter moeten?
Public procurement: waar ben je trots op? • Via lead buyership is in Gemeente Amsterdam gebruiker betrokken en verantwoordelijk gemaakt… • We hebben inkoop account management ingevoerd + categoriemanagement… • Wijze waarop we de Rijksinkoop met IUCs hebben ingevoerd en georganiseerd…werkt goed… • We hebben met 3 partijen succesvolle samenwerking in complexe projecten (ProRail/RWS/Amsterdam)… • Ik vind het mooi dat we een open en transparante houding hebben… • We zijn trots op de kennis die wij van het vak hebben (inkoop communicatiemanagement)… • Samenwerking met de markt gaat steeds beter en levert betere resultaten…
2
3-6-2016
Pubic Procurement: wat moet beter? • Waterschappen: inkoop is gelijkgesteld met aanbesteden…wordt teveel als een bedreiging gezien… • Katwijk: we zijn teveel een verlengstuk van de accountant… • Zaanstad: soms gaat rechtmatigheid boven doelmatigheid (gebeurt te veel)… • RWS: we hebben teveel risicomijdend gedrag..staat innovaties in de weg… • ProRail: veel collega’s zijn met dezelfde dingen bezig… • RWS/IUC: we profileren ons niet goed… we zijn te weinig trots….we moeten veel beter onze toegevoegde waarde laten zien (ipv besparingen)… • Inkooptaken zijn binnen Ministerie veel te veel opgeknipt…dat leidt tot teveel coordinatie problemen • Haarlemmermeer: we moeten meer oplossingen uitvragen in plaats van leveranciers laten voldoen aan specificaties… • Praten met de markt is veel te moeizaam…
Korte terugblik Het inkoopvak heeft belangrijk aan invloed gewonnen • • • • • •
Bloeiende en groeiende beroepsvereniging (NEVI) Actieve en betrokken beroepsbeoefenaren 6 hoogleraren en 2 lectoren Omvangrijk opleidingsgamma (universitair, HBO, praktijk) Bloeiende en groeiende inkoopadviespraktijk Wetenschappelijke erkenning (JSCM, JPSM)
Inkoop heeft grote bijdrage aan het bedrijfsresultaat geleverd…
3
3-6-2016
Korte terugblik
Rabobank Nederland: onderzoek onder meer dan 1200 inkooptrajecten toont aan dat vroegtijdige betrokkenheid van inkoop tot aanzienlijke besparingen heeft geleid en tot interne klanttevredenheid…
Korte terugblik ‘A first empirical and important finding of our study is that Early Purchasing Involvement enhances the cost savings result in sourcing projects…’ (p.28) ‘Within this logic, we expected earlier involvement of purchasing professionals in these projects…’ ‘Therefrom we conclude that in Alpha internal customers are …rather reluctant to involve purchasing professionals when sourcing complexity is high…’
4
3-6-2016
Korte terugblik Ontwikkelingen inkoop bij de overheid: • • • • • • •
Piano: Expertise centrum Aanbesteden Purchasing Excellence Publiek (MSU+) Metrokaarten (https://www.pianoo.nl/metrokaart-inkopen-aanbesteden) Best Value Procurement Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Nieuwe Aanbestedingswet Nederlandse Vereniging voor Aanbestedingsrecht (NVvA)
Langzame maar gestage erkenning van inkoop en aanbesteding binnen de overheid.
9
Korte terugblik Ontwikkelingen inkoop bij de overheid: • • • • • • •
Pianoo: Expertise centrum Aanbesteden Purchasing Excellence Publiek (MSU+) Metrokaarten (https://www.pianoo.nl/metrokaart-inkopen-aanbesteden) Best Value Procurement Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Nieuwe Aanbestedingswet Nederlandse Vereniging voor Aanbestedingsrecht (NVvA)
Langzame maar gestage erkenning van inkoop en aanbesteding binnen de overheid…en daaraan gerelateerde sectoren (zorg, woningcorporaties) 10
5
3-6-2016
Korte terugblik Inkoop en aanbesteding hebben zich de afgelopen decennia sterk ontwikkeld… • • • •
Van ‘backroom’ in de ‘boardroom’… Professioneel inkopen en aanbesteden heeft geleid tot grote besparingen… Veel CFOs zijn zich hiervan bewust… En vragen jaar naar jaar hogere besparingen…
11
Korte terugblik Worden wij inkopers slachtoffer van ons eigen succes?
6
3-6-2016
Enkele praktijkvoorbeelden (1) Door scherpe inkoop zijn marges in de groothandel van voedingsmiddelen tot het minimum gedaald…
Sterke prijsorientatie leidt tot grote verspillingen…
Enkele praktijkvoorbeelden (2) Inkoop van medisch diagnostische diensten (bloedonderzoek)…
Sterke focus op tarieven per diagnose stap…geen oog voor de enorme overcapaciteit en voorschrijfgedrag artsen.
7
3-6-2016
Enkele praktijkvoorbeelden (2) Inkoop van medisch diagnostische diensten (bloedonderzoek)…
Sterke focus op tarieven per diagnose stap…geen oog voor de enorme overcapaciteit en voorschrijfgedrag artsen.
Enkele praktijkvoorbeelden (3) Aanbesteden van spooronderhoud door ProRail…
Tarievendruk leidt tot inzet ongekwalificeerd personeel door aannemers…
8
3-6-2016
Enkele praktijkvoorbeelden (4) Inkopen van Thuiszorg door gemeenten…
Verzekeraars en gemeenten niet afgerekend op kwaliteit zorg clienten…
Enkele praktijkvoorbeelden (5) Maasvlakte-Vaanplein…
Eenzijdig verleggen van projectrisico’s en overschatting van aannemerskwaliteiten leidt tot projectfiasco’s…
9
3-6-2016
De toekomst van inkoop Welke kant gaan we uit? We lijken als inkoop community op een belangrijk kruispunt gekomen…
Wat gaan we doen? Linksaf of rechtsaf…?
De toekomst van inkoop Welke kant gaan we uit?
Waarde
Vraag: Kantelen we door richting waardecreatie… ?
Kosten
Risico
Of…
20
10
3-6-2016
De toekomst van inkoop Welke kant gaan we uit?
Waarde
Vraag: Je kunt een citroen maar één keer uitknijpen!
Kantelen we door richting waardecreatie… ?
Risico
Kosten
Of… Waarde
Kantelen we terug richting kostenreductie…?
Discussie: Wat te doen? Hoe moeten we verder?
Risico
Kosten
21
Enkele ideeën • Iedere overheidsmanager zal moeten afwegen: • Sturen we primair op budgettenBeste of op oplossing maatschappelijke doelen… voor de client/burger • Gaan we onderscheid maken tussen kritische en niet kritische leveranciers en onderaannemers… • Iedere inkoopprofessional zal moeten nadenken of hij/zij in de pas blijft lopen van zijn management of zijn/haar gezond verstand blijft gebruiken…
Social return Duurzaamheid Rechtmatigheid
Customer Value
Societal Value
Shareholder Value Maximale waarde voor het geld
22
11
3-6-2016
Hoe meer op waarde in te kopen? Wat werkt? Je stakeholders vroegtijdig betrekken…proactief zijn… Blijf in verbinding met je interne gebruiker… Betrek je leveranciers vroegtijdig bij je probleem…vraagstelling… Heb meer kennis van de belangen en doelen van je eigen organisatie… Zorg dat je informatie voor elkaar is…prestaties van leveranciers….ken de gehele product– gebruikscyclus (voeding)… • UWV: heb kennis van de belangen van je doelgroep…verplaats je in je doelgroep…coach en train je mensen… • Zaanstad: rapporteer aan het bestuur wat je aan waarde hebt gerealiseerd… • Verminder sowieso je focus op kosten… • • • • •
Enkele ideeën Voor bedrijfskritische activiteiten en leveranciers: • Vraag oplossingen uit in plaats van voldoen aan specificaties…. • Ga niet besparen! Creëer maximale waarde voor je budget en maak dat volledig op!... • Kies met behulp van BVP aanpak de allerbeste leveranciers en werk met de beste mensen van die leveranciers! • Geen EMVI met prijs boven 25% van de weegfactoren
• Kijk hoe je vanuit je eigen organisatie je leverancier maximaal kan helpen en ondersteunen • Neem afscheid van het BAHAMA model (dat werkt niet!) • Pak zelf zaken op die je veel beter zelf kunt doen! 24
12
3-6-2016
Enkele ideeën
25
Literature • Van Weele, A.J. and Van Raaij, E.M. (2014), The Future of Purchasing and Supply Management Research: About Relevance and Rigor, Journal of Supply Chain Management, Vol. 50, Nr 1, pp. 56-72 • Van Poucke, E. , Matthijssens, P. and van Weele, A.J. (2014), The interrelationship between Purchasing Maturity, Internal Customer Satisfaction and Purchasing Performance: an Empirical Study, IPSERA Conference, working paper, Universityof South Africa, Pretoria, 16-18th April, 13 pp. • VanPoucke, E., Matthijssens, P. and Weeren, A. van (2015), Bayesian structural equation modeling in purchasing research: A case illustration, submitted for publication to Journal of Purchasing and Supply Management (work in process), 35 pp. • Van Weele, A.J., Ontwikkelingen in het inkoopvak: kantelen we door of kantelen we terug?, Stichting IPSD, Eindhoven, 73 pp.
http://wardenpress.com/boeken/ontwikkelingen-in-het-inkoopvak/
26
13
