De terminale patiënt: Inleiding
Prof Dr Nele Van Den Noortgate Universitair Ziekenhuis Gent PUO VZA – 6 november 2007
Medische beslissingen bij levenseinde % of all death
Type of deaths 1998
2001
Intention to shorten life
4.4
1.82
Euthanasia Assisted suicide Without request
1.1 0.2 3.1
0.3 0.01 1.5
17.2
22
Pain relieve probably life shortening Not intended Intended
Withholding or withdrawing therapy
12.2 5
15.7
15
Deliens et al. Lancet, 2000; 356:1806-11 Eureld, Lancet 2003; 362: 345-350
Begrippenkader: Medisch begeleid sterven
Doelstelling – –
Transparantie in communicatie Transparantie in praktijk
Vermijden van verwarring Federatie palliatieve zorg olv Bert Brouckaert www.palliatief.be
Medisch begeleid sterven: 3 Categorieën
(Afzien van) Curatief en/of levensverlengend handelen
Pijn- en symptoomcontrole
Actieve levensbeëindiging
(Afzien van) curatief en/of levensverlengend handelen
Behandelingsbeslissing
“Het opstarten of voortzetten van een curatieve of levensverlengende behandeling”
Niet-behandelingsbeslissing“
“het staken of nalaten van een curatieve of levensverlengende behandeling omdat deze behandeling in de gegeven situatie als niet langer zinvol of doeltreffend wordt beoordeeld”
Weigering van behandeling
“het staken of nalaten van een curatieve of levensverlengende behandeling omdat patiënt deze behandeling weigert”
(Niet)-Behandelingsbeslissing
Keuzes zijn zelden zwart-wit keuzes – – –
Wat als menswaardig en zinvol wordt gezien, is afhankelijk van individu –
wat is de reële kans op succes? wat is zinvol / zinloos? hoe kwaliteit en kwantiteit afwegen?
Betrekken patiënt en/of naasten bv DNR
Beslissing veronderstelt twee keuzemogelijkheden: – –
Staken of nalaten Voortzetten of opstarten
(Niet)-Behandelingsbeslissing
Niet-behandelingsbeslissingen kunnen niet (enkel of vooral) als levensverkortend handelen worden bestempeld –
Niet kunstmatig verlengen van stervensproces (allow natural death) is verschillend van levensverkortend handelen
–
Behandelingen, die niet leiden tot gewenste genezing of levensverlenging, stoppen heeft niets te maken met levensverkorting maar met vermijden van therapeutische hardnekkigheid
Categorieën
Curatief en/of levensverlengend handelen
Pijn- en symptoomcontrole
Actief levensbeëindiging
Pijn- en symptoomcontrole
Actieve palliatieve zorg – –
Comfort van patiënt en zijn/haar familie Symptoomcontrole
– –
Lichamelijk Psychosociaal Spiritueel
Interdisciplinaire zorg Duidelijke communicatie nodig – vermijd te vage termen
Pijn- en symptoomcontrole
Pijn- en symptoom bestrijding
“ het toedienen van analgetica en/of andere medicatie in doseringen en combinaties vereist om pijn en/of andere symptomen op adequate wijze te controleren” –
Dr De Laat
Palliatieve sedatie
“het toedienen van sedativa in doseringen en combinaties die vereist zijn om het bewustzijn van een terminale patiënt zoveel te verlagen als nodig om één of meerdere refractaire symptomen op adequate wijze te controleren” –
Prof Dr Menten
Categorieën
Curatief en/of levensverlengend handelen
Pijn- en symptoomcontrole
Actieve levensbeëindiging
Actieve levensbeëindiging
Geen normaal medisch handelen Drie vormen: –
Euthanasie
“ opzettellijk en actief levensbeëindigend handelen door een andere dan de betrokkene, op diens verzoek” –
Prof Dr Distelmans
–
Hulp bij zelfdoding
“opzettelijk meewerken aan een opzettelijk en actief levensbeëindigend handelen door de betrokkene” –
Actieve levensbeëindiging zonder verzoek
“opzettelijk en actief levensbeëindigend handelen door een andere dan de betrokkene, niet op diens verzoek”
‘de terminale patiënt’
14.00 - 14.15: Inleiding Prof Dr Nele Van Den Noortgate, UZ Gent
14.15 - 15.15: Symptoomcontrole bij de terminale patiënt Dr Martine De Laat, UZ Gent
15.15 - 16.00: Palliatieve sedatie Prof Dr Johan Menten, UZ Leuven
16.00 – 16.30: Pauze
16.30 - 17.15: Euthanasie: standpunten en producten Prof Dr Wim Distelmans, UZ Brussel
17.15 - 17.45: Organisatie van de thuisverzorging Dr Jean Loop, palliatief netwerk Gent-Eeklo
17.45 - 18.00: Besluit en discussie Prof Dr Nele Van Den Noortgate, UZ Gent
