1 DE TEGENWOORDIGE WAARHEID schriftelijke bijbelcursus uitgave: Wegbereider Evangelisatie, Mezenhof 41, 9561 CC Ter Apel, Bankrekening 42 94 694, Web: http://www.ZDA-Ref.nl
Les 1 GODS BRIEF AAN DE MENS In sommige fasen van het leven vragen we ons af wat het doel van het bestaan is. Vooral jonge mensen zijn vaak vol hoop, hebben ambities en toekomstplannen. Toch zijn er ook onder hen die het moeilijk vinden om een doel voor hun leven of een reden voor hun bestaan te vinden. Ook voor mensen die eenzaam zijn, of zich ongelukkig voelen is dat een moeilijkheid. Hoe kan het leven voldoening geven en interessant zijn? Wat is er na de dood? Is het mogelijk om eeuwig leven te ontvangen? Mensen met verschillende achtergronden zijn daar onzeker over. Om te voldoen aan hun noden van veiligheid, bescherming en zekerheid willen zij graag een antwoord op deze belangrijke levensvragen. Maar kun je er eigenlijk wel antwoorden op vinden, en zo ja, waar vind je die dan? We hebben allemaal zo onze overtuigingen en ideeën, maar hoe juist zijn die, en waaraan kunnen we ze toetsen? Geen ander boek dan de bijbel geeft de antwoorden op deze en andere fundamentele levensvragen. Dit boek toont hoe rijk en vreugdevol een leven kan zijn. 1
Wie schreef de bijbel?
Sommige critici beweren dat de bijbel een boek is als alle andere en dat het door gewone mensen is geschreven. Dat laatste is waar, het eerste niet. Zeker, de bijbel is door gewone mensen geschreven, maar de reden waarom ze schreven was verschillend van die van andere schrijvers. Zij schreven op Gods bevel; niet om hun persoonlijke visie uit te dragen of omdat ze literair begaafd waren. Gods woord zegt over het profetisch woord – en daaruit bestaat de bijbel grotendeels: ‘want nooit is profetie voortgekomen uit de wil van een mens, maar, door de Heilige Geest gedreven, hebben mensen van Godswege gesproken.’ 2 Petrus 1:21. God koos rechtvaardige mensen om Zijn boodschappen op te schrijven. Het waren meestal geen creatieve schrijvers van nature. Gebeurtenissen en boodschappen werden opgetekend zoals ze werden geopenbaard en geïnspireerd door de Heilige Geest. Ze ontvingen gezichten en visioenen en waren er zeker van dat deze van God kwamen. Getrouw schreven ze in hun eigen taal op wat hun was getoond. Op deze wijze ontstond er een grote variëteit aan stijlen en uitdrukkingen, echter zonder dat ze met elkaar in tegenspraak zijn. ‘De Geest des Heren spreekt door mij, zijn woord is op mijn tong.’ 2 Samuël 23:2. Degenen aan wie Gods heilige boodschappen werd toevertrouwd, ontvingen goddelijke hulp bij het opschrijven daarvan. Feitelijk is de bijbel een verzameling van boeken en is God de werkelijke Auteur. In al deze heilige geschriften staat het thema van de redding van de mens centraal. De voorwaarde voor deze verlossing is acceptatie van Gods voorzieningen en raad. ‘Elk van God ingegeven schriftwoord is ook nuttig om te onderrichten, te weerleggen, te verbeteren en op te voeden in de gerechtigheid, opdat de mens Gods volkomen zij, tot alle goed werk volkomen toegerust.’ 2 Timotheüs 3:16-17.
2
De schriften getuigen van God en Zijn liefhebbend karakter. ‘Gij onderzoekt de Schriften, want gij meent daarin eeuwig leven te hebben, en deze zijn het, welke van Mij getuigen.’ Johannes 5:39. 2
De onderverdeling
De bijbel bestaat uit zesenzestig boeken. Zij werden door zo’n veertig schrijvers gedurende een periode van ongeveer zestienhonderd jaar geschreven. De eerste negenendertig boeken vormen het Oude Testament, de overige zevenentwintig het Nieuwe Testament. Altijd wanneer Jezus naar de Schriften verwees, dan was dat naar het Oude Testament; het Nieuwe Testament was in Zijn tijd nog niet geschreven. Het Oude Testament heeft drie hoofddelen. Jezus zei: ‘(…) Dit zijn mijn woorden, die Ik tot u sprak, toen Ik nog bij u was, dat alles wat over Mij geschreven staat in de wet van Mozes (a) en de profeten (b) en de psalmen (c) moet vervuld worden.’ Lukas 24:44. a
b
De wet van Mozes De uitdrukking ‘de wet van Mozes’ verwijst naar de eerste vijf boeken, van Genesis tot en met Deuteronomium. Zij zijn door Mozes geschreven en worden vaak aangehaald als ‘de wet’, omdat ze alle wetten bevatten (de zedenwet en de ceremoniële wetten) die God de mens gegeven heeft. De zedenwet, ook wel de morele wet genoemd, is de wet der tien geboden. De ceremoniële wetten waren symbolisch en waren van kracht tot aan de kruisdood van Christus. Maar er staat meer in beschreven dan alleen maar een ceremonieel systeem. Dan zijn er de natuurwetten, de gezondheidswetten en de aanwijzingen voor organisatie en orde. De wet is bedoeld als basis voor Gods gemeente op aarde. De profeten Met ‘de profeten’ worden alle specifiek profetische boeken bedoeld van Jesaja tot en met Maleachi. Jezus gebruikte deze indeling ook, toen Hij na Zijn opstanding met twee van Zijn discipelen sprak die op weg waren naar Emmaüs. ‘En Hij begon bij Mozes en bij al de profeten en legde hun uit, wat in al de Schriften op Hem betrekking had.’ Lukas 24:27. De boeken Jozua tot en met Esther worden wel profetische boeken genoemd, maar ook deze bevatten profetische gedeelten. Een van de meest fascinerende testen voor de authenticiteit van de Schriften is het bewijs der profetie, want ware profetie geeft vóóraf een verslag van de geschiedenis. Veel bijbelse profetieën zijn honderden jaren voordat ze in vervulling gingen geschreven. Een groot aantal is reeds vervuld, sommige vervullen zich vandaag de dag, en van andere ligt de vervulling nog in de toekomst. De profetie is zo belangrijk, dat God iedereen uitdaagt om, evenals Hij, de toekomst nauwkeurig te voorspellen. ‘Brengt uw rechtsgeding voor, zegt de Here; voert uw bewijsgronden aan, zegt de Koning van Jakob. Laten zij aanvoeren en ons bekendmaken, wat er geschieden zal. Geeft te kennen, hoe het vroeger was, opdat wij het overdenken en kennis nemen van de afloop. Of doet ons het toekomstige horen; geeft te kennen wat in de toekomst komen zal, opdat wij weten, dat gij goden zijt. Doet althans iets, goed of kwaad, opdat wij elkander verbijsterd aanstaren en bevreesd zijn bovendien.’ Jesaja 41:21-23.
3
c
De Psalmen Met de term ‘psalmen’ worden de poëtische boeken bedoeld. Het zijn: Job, Psalmen, Spreuken, Prediker, en het Hooglied van Salomo. In sommige bijbelvertalingen zijn deze boeken opgenomen in poëtische vorm. Hoewel het metrum door de vertaling uit de oorspronkelijke taal verloren is gegaan, komen de schoonheid, majesteit en bezieling nog duidelijk aan de oppervlakte.
Het Nieuwe Testament is als volgt in te delen: a Geschiedkundige boeken Het zijn de vier evangeliën van Matthéüs, Markus, Lukas en Johannes en het boek de Handelingen der apostelen. De evangeliën handelen over het leven en werk van Jezus Christus als de mens geworden Zoon van God. De Handelingen der apostelen geeft een beschrijving van het begin van de christelijke kerk. b De brieven Er zijn brieven van Paulus, Jakobus, Petrus en Johannes. Hierin komen onderwerpen aan de orde die tegemoet komen aan verschillende gemeentelijke en persoonlijke behoeften van die tijd zowel als van de onze. c Een profetisch boek De Openbaring. Dit boek beschrijft onder meer gebeurtenissen rond de uiteindelijke overwinning van Christus en Zijn gemeente over de machten van het kwaad. 3
De kracht van de bijbel
De kracht van Gods woord wordt op verschillende wijzen geopenbaard. Wanneer we een blik slaan op de hemellichamen, die hun vaste baan beschrijven door het immense heelal, dan zijn we daarvan getuige. ‘Door het woord des Heren zijn de hemelen gemaakt, door de adem van zijn mond al hun heer. Want Hij sprak en het was er, Hij gebood en het stond er.’ Psalm 33:6, 9. Maar er bestaat nog een kracht in het levende woord, even groot als de scheppingkracht: Jezus, de Zoon van God, zei: ‘De Geest is het, die levend maakt, het vlees doet geen nut; de woorden, die Ik tot u gesproken heb, zijn geest en zijn leven.’ Johannes 6:63. En de apostel Paulus zei: ‘Want het woord Gods is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard en het dringt door, zo diep, dat het vaneenscheidt ziel en geest, gewrichten en merg, en het schift overleggingen en gedachten des harten.’ Hebreeën 4:12. Het woord heeft in zichzelf een diepe, eeuwige kracht. Het brengt ons ertoe onszelf te zien zoals we werkelijk zijn. Het onderzoekt grondig onze diepste beweegredenen en verlangens, en schept mogelijkheden om vanuit de grootste diepten weer omhoog te klimmen. Het heeft de kracht om de mens te rechtvaardigen, iets wat hij uit zichzelf niet kan. Het bijbelwoord is in staat het karakter te veranderen en om ieder mens vreugde te geven en hoopvol te doen zijn. De psalmist getuigt van deze wonderlijke transformerende kracht: ‘Ik berg uw woord in mijn hart, opdat ik tegen U niet zondige.’ Psalm 119:11. En dat woord is een eeuwige kracht, want Jezus verklaarde: ‘De hemel en de aarde zullen voorbijgaan, maar mijn woorden zullen geenszins voorbijgaan.’ Matthéüs 24:35. En de apostel Petrus schreef, terwijl hij de beperkte levensduur van een mens vergeleek met het woord van God: ‘Want: Alle vlees is als gras en al zijn heerlijkheid als een bloem in het gras; het gras verdort en de bloem valt af, maar het woord des Heren blijft in der eeuwigheid. Dit nu is het woord, dat u als evangelie verkondigd is.’ 1 Petrus 1:24-25.
4
Te midden van alle beroering en conflicten van de huidige tijd staat de bijbel als een onbeweeglijk en onveranderlijk baken, dat zijn licht doet schijnen op de ware haven. Hij is een leraar en raadgever van de hoogste orde. 4
Kan iedereen de bijbel begrijpen?
Eeuwenlang is door de geestelijkheid beweerd, dat de bijbel niet door leken begrepen kan worden, omdat alleen geleerde theologen in staat zouden zijn om zijn leerstellingen te verklaren. Dit achterhouden van de Schriften uit de handen van het volk resulteerde in een intellectuele, geestelijke en morele achteruitgang in de tijd die vandaag bekend staat als de donkere middeleeuwen. ‘Mijn volk gaat te gronde door het gebrek aan kennis (…)’ Hosea 4:6. Lijnrecht tegenover deze stelling van de geestelijkheid staat de verklaring van Psalm 119:130: ‘Het openen van uw woorden verspreidt licht, het geeft de onverstandigen inzicht.’ Daarom is het woord van God niet alleen bestemd voor intellectuelen, maar, indien bestudeerd en gehoorzaamd, zal het iedere nederige zoeker naar waarheid verheffen, wat zijn of haar huidige situatie in het leven ook is. Christus verklaarde dat Gods woord beter begrepen wordt door hen die een open geest als een klein kind hebben dan door hen, die in eigen ogen wijs zijn. ‘Ik dank U, Vader, Heer des hemels en der aarde, dat Gij deze dingen voor wijzen en verstandigen verborgen hebt, doch aan kinderkens geopenbaard. Matthéüs 11:25. Vaak zijn mensen van grote, zowel wereldlijke als theologische geleerdheid te trots om toe te geven dat er nog een hogere kennis bestaat, nl. Gods woord. Daardoor sluiten ze zich af van Gods waarheid. Dit wordt in de bijbel duidelijk geïllustreerd door de houding van de schriftgeleerden en Farizeeën tegenover de leer en de persoon van Christus. Hoewel ze een theoretische kennis hadden, konden ze de waarheid die hen werd voorgehouden niet accepteren. Maar de Here neemt slechts diegenen aan die nederig naar waarheid zoeken. ‘(…) op zulken sla Ik acht: op de ellendige, de verslagene van geest en wie voor mijn woord beeft.’ Jesaja 66:2. Zoals we reeds vaststelden heeft de Heilige Geest de verschillende schrijvers ertoe aangezet om Gods woord op te tekenen. Om nu dat woord te kunnen begrijpen hebben we dezelfde Geest nodig. ‘Doch wanneer Hij komt, de Geest der waarheid, zal Hij u de weg wijzen tot de volle waarheid; want Hij zal niet uit Zichzelf spreken, maar al wat Hij hoort, zal Hij spreken en de toekomst zal Hij u verkondigen.’ Johannes 16:13. Het geschreven Woord van God is Zijn stem die tot ons spreekt. Het moet met respect benaderd worden en worden bestudeerd met de oprechte wens de waarheid en de daarin besloten boodschappen te onderzoeken. Tijd, besteed aan onderzoek van de Schriften moet worden gezien als tijd, gewijd aan contact met de Hemel. Daarom, voordat je de bijbel opent, is het goed om te bidden voor begeleiding van de Heilige Geest. En geloof dan ook werkelijk dat je op de juiste wijze wordt geleid en onderwezen. 5
Verschillende interpretaties
Waarom zijn er zoveel verschillende uitleggingen van het bijbelverhaal? Deze vraag stellen critici nogal eens als argument voor de onbetrouwbaarheid van de bijbel. Hebben zij gelijk? Wat is de sleutel tot een juist begrip? Een reden voor deze bedenking tegen de betrouwbaarheid van de bijbel geeft Petrus: ‘(…) Daarin (in de brieven van Paulus) is een en ander moeilijk te verstaan, wat de onkundige en
5
onstandvastige lieden tot hun eigen verderf verdraaien, evenals trouwens de overige schriften.’ 2 Petrus 3:16. Daar komt nog bij dat de bijbel de zonde berispt en de geheimen van het hart blootlegt. Dat kan wel eens onaangenaam zijn, want de door de zonde beïnvloede mens wil die duidelijke bijbelse taal liever niet onder ogen zien. Paulus profeteerde: ‘Want er komt een tijd, dat de mensen de gezonde leer niet meer zullen verdragen, maar omdat hun gehoor verwend is, naar hun eigen begeerte zich tal van leraars zullen bijeenhalen, dat zij hun oor van de waarheid zullen afkeren en zich naar de verdichtsels keren.’ 2 Timotheüs 4:3-4. Het is niet mogelijk een juist begrip van de bijbel te hebben wanneer ons hart niet is veranderd, want de zondige menselijke natuur is tegengesteld aan de Geest van God. ‘Doch een ongeestelijk mens aanvaardt niet hetgeen van de Geest Gods is, want het is hem dwaasheid en hij kan het niet verstaan, omdat het slechts geestelijk te beoordelen is.’ 1 Korinthe 2:14. De natuurlijke mens zoekt slechts naar persoonlijk voordeel, macht, eer en rijkdom. Hij plaatst de regels, tradities en eisen van mensen boven die van God. Als hij daarin volhardt, dan blijven de schatten van Gods woord voor hem verborgen, want gehoorzaamheid (een woord wat je vandaag eigenlijk niet meer mag gebruiken) is de sleutel tot waar begrip van de Schriften. ‘Indien iemand diens (Gods) wil doen wil, zal hij van deze leer weten, of zij van God komt, dan of Ik uit Mijzelf spreek.’ Johannes 7:17. De verschillende uitleggingen ontstaan doordat je je eigen visie over een bepaalde tekst op de voorgrond stelt, je persoonlijke interpretatie ervan geeft. Maar dat is geen betrouwbare manier van schriftverklaring. Er is een meer zekere weg en dat is deze: Laat de bijbel zichzelf verklaren, m.a.w. vergelijk tekst met tekst, en je zult een juist begrip van zijn inhoud krijgen. 6
Het bijbelse thema
De meeste boeken hebben een centrale figuur waaromheen het verhaal is geweven. Ook de bijbel heeft zo’n centrale persoonlijkheid nl. Jezus Christus, de Zoon van God. Hij zei: ‘Gij onderzoekt de Schriften, want gij meent daarin eeuwig leven te hebben, en deze zijn het, welke van Mij getuigen.’ Johannes 5:39. Toen Jezus na Zijn opstanding met twee discipelen sprak, die op weg waren naar Emmaüs, verklaarde Hij hen deze essentiële waarheid. ‘En Hij begon bij Mozes en bij al de profeten en legde hun uit, wat in al de Schriften op Hem betrekking had.’ Lukas 24:27. 7
Geen tijd
Je kunt het onderzoek van Gods woord uitstellen tot later. Tot een moment dat het je beter schikt, meer tijd hebt, in betere omstandigheden verkeert, enz. Maar daarmee maak je een fatale fout, want op zeker moment zal de gelegenheid voorbij zijn. De profeet Amos zegt hierover: ‘Zie, de dagen komen, luidt het woord van de Here Here, dat Ik een honger in het land zal zenden. Geen honger naar brood, en geen dorst naar water, maar om de woorden des Heren te horen. Dan zullen zij zwerven van zee tot zee, en van het noorden naar het oosten zullen zij dolen, om te zoeken het woord des Heren; maar vinden zullen zij het niet.’ Amos 8:11-12. Spoedig zal dit wonderlijke boek niet meer bestudeerd kunnen worden. Er zal dan ook geen gelegenheid meer zijn om zijn inhoud te begrijpen, zich die eigen te maken en ernaar te leven. De Heilige Geest zal dan niet meer beschikbaar zijn om je te helpen de waarheid te leren kennen. Niettemin is er vandaag nog de gelegenheid. Er is nog tijd om bekend te worden met Gods plan voor de mensheid.
6
