De techniek achter Nederland
Een veelzijdige visie op de toekomst van Nederland
De techniek achter Nederland
Een veelzijdige visie op de toekomst van Nederland
Informatie op het moment dat het nodig is Camera’s kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan onze veiligheid. Maar het feit dat camera’s alles registreren, brengt ook een nadeel met zich mee: iemand moet alle beelden bekijken en interpreteren. Dat is duur en lang niet zo effectief als je op het eerste gezicht zou verwachten. Huisman Elektrotechniek heeft het nadeel van conventionele cameraregistratie gezien én er iets mee gedaan. Het bedrijf ontwikkelde een systeem dat niet alleen registreert, maar de beelden ook interpreteert. Parkobserver is uitgebreid getest op een bedrijventerrein in het Gelderse Druten. Met succes. De oogst van de pilot bestond uit nul calamiteiten en de vondst van één gestolen busje. Overzichtelijk terrein Het bedrijventerrein in Druten was de ideale locatie om het nieuwe systeem te testen: een overzichtelijk terrein en slechts toegankelijk via één toegangsweg. Bovendien zijn op het terrein diverse bedrijven gevestigd met dure apparatuur in huis. Fair Bewaking houdt op het bedrijventerrein’s nachts een oogje in het zeil. Schijnveiligheid In de traditionele bewakingssituatie met cameratoezicht zou de observant in de meldingskamer de beelden ‘uitkijken’. Ziet hij iets verdachts, dan waarschuwt hij de bewaker die hier ’s nachts rondrijdt. Directeur Rob Huisman van Huisman Elektrotechniek noemt dit schijnveiligheid. “Uit onderzoek is gebleken dat een observant na acht uur achter een beeldscherm het niet eens meer ziet wanneer een man in een apenpak langs de camera loopt”, zegt hij. “Bovendien kost zo’n bemande meldkamer een smak geld.” Parkobserver die door Huismans bedrijf is ontwikkeld, slaat
Noodstroomvoorziening in Medisch Centrum Alkmaar Installateur: DIGIT Elektrotechniek Opdrachtgever: Medisch Centrum Alkmaar Op 22 april 2010 kreeg Noord-Holland te maken met een stroomstoring. Voor het Medisch Centrum Alkmaar (MCA) was het de ultieme test voor de gerenoveerde noodstroomvoorziening. De twee belangrijkste systemen bleven zonder onderbreking functioneren, de overige systemen werden binnen tien seconden overgenomen door een automatisch opgestart noodstroomaggregaat. Het hele ziekenhuis bleef probleemloos in bedrijf. Voor de renovatie van de noodstroomvoorziening verzwaarde DIGIT de netaansluitingen, er kwam een extra noodstroomaggregaat en de bestaande schakelinrichting werd aangepast. DIGIT installeerde ook een nieuwe, geïntegreerde besturing voor de warmtekrachtkoppelingsinstallaties.
de meldkamer dan ook over. Het systeem registreert zelf of er iets opvallends gebeurt en meldt dit direct via de iPad aan de beveiliger in de auto. Die bekijkt de beelden, interpreteert ze en gaat er zo nodig op af. Dat werkt niet alleen sneller en goedkoper, maar is ook een extra service. Huisman: “Dat iemand vier keer heen en weer rijdt, kan ook zijn omdat hij de weg kwijt is. In zo’n geval kan de bewaker hem verder helpen.” Filter De nieuwe technologie resulteert in een intelligent systeem. Bij de slagboom die toegang biedt tot het terrein staan camerakasten opgesteld. Hierin bevindt zich onder meer een camera met software. De ‘black box’ registreert alle auto’s die in- en uitrijden. Auto’s die het systeem niet kent, krijgen een ‘stempel‘ mee. Zo filtert het systeem om te beginnen al alle auto’s van eigenaars en werknemers. Zij worden wel vastgelegd door de camera’s, maar niemand hoeft er aandacht aan te besteden.
63 63
Concurrerende industrie Nederland is een klein land. Het is dan ook niet verwonderlijk dat we ons geld vooral over de grens verdienen. Bijna 70% van de omzet van de Nederlandse industrie is afkomstig uit het buitenland. Dat onze industrie zich overal ter wereld onderscheidt, is onder meer te danken aan het feit dat intelligente installatietechnologie ervoor zorgt dat complexe industriële processen snel, soepel, veilig en efficiënt verlopen. Als het management over nauwkeurige en actuele gegevens beschikt, levert dat betere beslissingen én betere producten op. Zo blijft ‘Made in Holland’ een kwaliteitslabel.
70
Een Nederlandse kraan op een Engels schip In de offshore, olie- en gasindustrie en baggerindustrie behoren Nederlandse bedrijven tot de top. Specialisatie is daarbij het sleutelwoord. Kranenbouwer Kenz Cranes in Zaandam is zo’n specialist. Voor het Engelse bedrijf Seajacks bouwen de Zaankanters een 400 ton zware offshorekraan voor de bouw van windparken op de Noordzee. DIGIT Elektrotechniek uit Hoorn ontwerpt en plaatst de besturing. Wat doet een Nederlandse kraan aan boord van een Engels schip? Gespecialiseerde partners Kenz Cranes heeft ruim een jaar gewerkt aan de 80 meter hoge kraan, die Seajacks heeft besteld om op het Engelse werkschip Leviathan de twee bestaande kranen te vervangen. Het bedrijf uit Zaandam werkt samen met diverse andere bedrijven. Directeur Robert de Rijcke: ”Voor het verstevigen van de romp en de dekken van het schip werken we samen met Shipdock uit Amsterdam. Laswerk is niet onze core business. DIGIT Elektrotechniek doet de engineering en installatie van de besturing van de kraan. Zonder gespecialiseerde partners kun je zo’n project niet aan.” De werkwijze van Kenz Cranes is succesvol; bedrijven als BP en het Australische Woodside, onderdeel van Shell, behoren tot de vaste klanten, net als diverse internationele pijpenleggers. De Rijcke: “We leveren maatwerk. Als de Leviathan op zee een windmolen installeert, rust het schip op vier uitschuifbare torens op de zeebodem. De kraan moet precies tussen die torens kunnen draaien. De giek past tussen de brug en één van de poten en ook het kraangewicht blijft binnen de eisen van de klant.” Nico Broersen van DIGIT Elektrotechniek vult hem aan. “Je moet precies kunnen maken wat de klant vraagt.
Op tijd en volgens de specificaties in het contract. Daarin onderscheidt de Nederlandse industrie zich.”
Een nieuwe tankput in het Botlekgebied Elektrotechnische dienstverlener: Croon Elektrotechniek Opdrachtgever: Service Terminal Rotterdam In opdracht van Service Terminal Rotterdam, een overslagbedrijf voor minerale oliën en board-to-boardactiviteiten voor chemicaliën, is op dit terrein een nieuwe terminal gebouwd (T.P. 200) van 175.000 m3. Croon Elektrotechniek leverde de elektrotechnische installaties van de tankput. De installaties bestaan uit een transformatorstation T-02, een laagspanningsruimte, een pompenkamer met drie productpompen en een aantal headers. Croon hield zich bij dit project bezig met de detailengineering van de elektrotechnische en instrumentatie installaties. Daarnaast leverde en installeerde Croon een onderstation, hoofdverdelers, besturingskasten, de licht- en krachtinstallaties en de instrumentatie. De klanten van Service Terminal Rotterdam, zowel binnenvaart- als zeeschepen die het Botlekgebied bezoeken, zijn hierdoor verzekerd van een doelmatig en probleemloos havenverblijf.
Vijf weken hectiek Timing is essentieel. De Leviathan ligt exact vijf weken in Amsterdam. Betrouwbare leveranciers zijn bij zo’n planning essentieel. De Rijcke: “Als je een kraan in China bestelt, krijg je hem te laat geleverd, dat weet je. In Nederland bepaalt het netwerk van partners de kwaliteit van je werk. We kunnen het alleen winnen als we superbetrouwbaar zijn. In de offshore telt maar één ding: kwaliteit in plaats van problemen.” In de machinekamer van de kraan staan twee elektromotoren die de hydraulische lieren aandrijven. In totaal kunnen ze een last tot 400 ton tillen. De Rijcke: “Nederland bouwt kranen die nog tien keer zo zwaar zijn. Dit is in verhouding een kleintje. Maar de krachten op het materiaal zijn immens. Alleen het hijsblok al, ook door een Nederlands bedrijf geleverd, weegt 13 ton. De gondel van een windturbine weegt tientallen tonnen. Er mag niets fout gaan bij het hijsen.”
71
Offshorekraan
72
De offshorekraan van Kenz Cranes heeft een giek van 80 meter lang en steekt 100 meter boven de zeespiegel uit. De kraan kan 400 ton hijsen. Het Britse bedrijf Seajacks gebruikt de kraan voor het plaatsen van windmolens op de Noordzee. DIGIT Elektrotechniek heeft de complete besturing ontworpen, geplaatst en in bedrijf genomen. Zusterbedrijf Dutch Crane Engineering uit de Kenz Figee Group heeft de kraan ontworpen.
Efficiency en nauwkeurigheid in het magazijn Installateur: Hollander Techniek Opdrachtgever: Nefit (Bosch Thermotechniek) In de productiehal van Nefit HR-verwarmingsketels installeerde Hollander Techniek een uniek magazijnsysteem. In dit P2L (pick-to-light) systeem is dankzij een magazijnopstelling met oplichtende lampen direct duidelijk welke onderdelen voor een bepaald model nodig zijn. Vergissingen en verkeerd assembleren zijn met dit systeem vrijwel uitgesloten. Een infrarood lichtstraal detecteert de hand van de medewerker, vervolgens gaat een groene led uit als bevestiging dat het juiste onderdeel is gepakt. Pakt de medewerker het verkeerde onderdeel, dan licht er een rood signaal op. ‘Pick-to-light’ verhoogt de efficiency en zorgt voor kortere productietijden.
Failsafe besturingssysteem Eén kraandrijver kan op enkele schermen alle processen overzien en de kraan bedienen met behulp van joysticks en touchscreens. De grootste uitdaging bij de engineering van het besturingssysteem zit hem in de beveiliging. Broersen: “Op zee en met deze krachten is er geen ruimte voor fouten. De besturing heeft een failsafe Central Processing Unit (CPU), voorzien van twee processoren. Als extra controle moeten die allebei exact dezelfde data leveren.” Via een satellietverbinding kunnen de technici van Kenz Cranes alle panelen aan boord op afstand uitlezen en de settings opnieuw instellen. Bij onderhoud of een storing kan dat een helikoptervlucht uitsparen. De Rijcke: “Uiteindelijk zijn we een servicebedrijf. Na de bouw van een kraan start het servicecontract. We onderhouden de kraan 30 jaar lang. De CPU is onverwoestbaar.” Windmolens op zee Broersen denkt dat er voor de Nederlandse installatiebranche ook in de toekomst kansen liggen in de offshore. Broersen: “We geven elektrotechnici een training voor het werken op boorplatforms. In Den Helder ontstaan faciliteiten voor het onderhoud van windparken op de Noordzee. Engeland en Duitsland investeren in windmolens. De restenergie van windmolens wordt straks gebruikt voor het winnen en opslaan van waterstof om de windparken rendabel te maken. Daar zijn veel elektrotechnische specialisten voor nodig en die willen wij graag detacheren.”
Optimale mengvoederproductie Technisch dienstverlener: Cofely Opdrachtgever: Coöperatie ‘De Valk Wekerom’ UA De Valk Wekerom ontwikkelt, produceert en levert hoogwaardige voeders voor met name pluimvee, varkens en rundvee. Voor het vernieuwen van de verouderde procesbesturing in de productielocatie in Meppel koos De Valk Wekerom voor de Cofely MES Toolbox (MES= Manufacturing Execution System). Met deze modulaire oplossing voor procesbeheersing en –optimalisatie is Cofely al jaren succesvol op de nationale en internationale mengvoedermarkt. De MES Toolbox zorgt in de praktijk voor een aantoonbare productietoename van 10% of meer, zonder dat mechanische aanpassingen in de fabriek nodig zijn. Na de renovatie biedt de fabriek in Meppel ruimte aan een productiecapaciteit van 300.000 ton mengvoeder per jaar. De fabriek heeft ook een belangrijke functie als op- en overslagbedrijf.
73
XXL Wie langs de Oude Maas of de Boven Merwede rijdt, ziet ze al van ver liggen: de torenhoge loodsen van grote scheepswerven. Naast de bekende giganten zijn er in Nederland tientallen kleinere scheepswerven. De schepen die daar worden gebouwd, zijn vaak minstens zo indrukwekkend. Zo is bij Scheepswerf Gebr. Kooiman, een familiebedrijf aan de Oude Maas in Zwijndrecht, een van de grootste zand- en grindbaggerschepen van Nederland in aanbouw. Varende fabriekshal De buitenkant van de Reimerswaal, een 130 meter lange sleephopperzuiger, is een indrukwekkende wand van blauwgeschilderd plaatstaal. Boven het achterschip torent een wit dekhuis met vliegende brug. Boven het middenschip zijn kolossale buizen, kranen en lopende banden van de baggerinstallatie te zien. Maar in de buik van het schip wordt het verschil pas écht gemaakt. In de meeste schepen is de boeg zo goed als leeg. Aan boord van de Reimerswaal bevindt zich een ware fabriekshal achter de stalen bulbsteven. Tientallen lassers en installateurs leggen de laatste hand aan een scheepsbouwkundige installatie die zelfs voor Nederlandse begrippen bijzonder is. Dankzij de bundeling van krachtige motoren en geavanceerde elektrotechniek heeft het schip een ongeëvenaarde capaciteit. Dat levert veel kostbare tijdwinst op, wanneer de Reimerswaal eenmaal aan het werk is. Meer motoren Een sleephopperzuiger heeft méér te doen dan een ‘gewoon’ vrachtschip. Het schip heeft daarom niet alleen dieselmotoren nodig voor de aandrijving, maar ook motoren die speciaal zijn ontworpen om het baggeren en het lossen mogelijk te maken. Rinus Kooiman, één van de
twee broers die in de scheepswerf werkzaam zijn: “Een onderwater-elektromotor van 6.000 Volt levert de energie voor de onderwater-baggerpomp. De baggerpomp is halverwege de zuigbuis geïnstalleerd om zand en grind tot een diepte van 60 meter op te kunnen zuigen. Daarnaast zijn er dieselmotoren voor de pompinstallaties, de generatoren en de boegschroef. De generatoren kunnen afhankelijk van de energiebehoefte worden bijgeschakeld en parallel draaien. Verder heeft het schip een grote dieselmotor die niet alleen de natlosinstallatie aandrijft, maar ook de onderwater-elektromotor, via een 6 kV generator en een elektrische as. Met die installatie kan de Reimerswaal zichzelf lossen, zonder hulp van een ander bedrijf.” Een volledig geïntegreerde installatie Alle maritieme elektrotechniek aan boord van de Reimerswaal (de grootste grindzuiger ter wereld) is het werk van El-Tec uit Hattem. Het bedrijf is verantwoordelijk voor het complete installatietraject, van engineering tot bekabeling. Alle installaties die het baggeren, het laden en lossen en het ankeren mogelijk maken, zijn volledig geïntegreerd. Een veelzijdige klus, waarbij zowel vernuft als kracht een rol spelen. Remko Leinenga van El-Tec: “Op een sleephopperzuiger zijn tal van bewegende onderdelen en installaties aan het werk.
Vanuit Zwaag inloggen op een baggerschip op de Dode Zee Installateur: DIGIT Elektrotechniek Opdrachtgever: VOSTA LMG Baggerschepen winnen op de bodem van de Dode Zee meststoffen en mineralen. DIGIT ontwierp en bouwde de totale elektrische installatie en de automatisering voor deze schepen. De installatie stelt DIGIT in staat om vanuit Zwaag door middel van een GPRS-verbinding in te loggen op het besturingssysteem van de baggerschepen. De besturing vindt plaats met behulp van de programmable logic control (PLC) techniek en een industriële PC met TFT-scherm. Aan boord van het schip staan twee generatoren van elk 180 KVA. De mogelijkheid om op afstand softwareaanpassingen te verrichten is voor de opdrachtgever heel efficiënt en zorgt voor een aanzienlijke besparing op de reiskosten.
79 79
Colofon
De techniek achter Nederland is een uitgave van UNETO-VNI, de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de elektrotechnische detailhandel. Redactie Kirsten Bruijel, Dido Michielsen, Paul van Mieghem, Dick Reijman, Reinoud Sluiters, Suzanne Westgeest. Eindredactie Paul van Mieghem (Optie2, Amsterdam) Vormgeving Rob Touw (Touw Vormgeving, Amstelveen) Projectmanagement José Klaver (Optie2, Amsterdam) Fotografie Maarten Noordijk (Maarten Noordijk Photography)* Drukwerk Drukkerij Groen, Hoofddorp Voor vragen of informatie kunt u contact opnemen met UNETO-VNI, Afdeling Communicatie, Postbus 188, 2700 AD Zoetermeer, T 079 325 06 50, E
[email protected] © UNETO-VNI, september 2012. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Hoewel de inhoud van deze publicatie met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is samengesteld, kunnen onduidelijkheden of onjuistheden niet volledig worden uitgesloten. UNETO-VNI sluit iedere aansprakelijkheid uit voor schade die zou kunnen voortvloeien uit het gebruik van de gegevens in deze publicatie en/of schade die zou kunnen ontstaan als gevolg van onvolledigheden, onjuistheden of onvolkomenheden in deze publicatie.
94
* Met uitzondering van TweeSteden ziekenhuis, Menno Lanting en kaderprojecten.
Projectenindex
Grensverleggende technologie: de Raywaver ________________________________________________________________________________________________________________________12 Recycling van geshredderde auto-onderdelen voor ARN Recycling __________________________________________________________________________________________13 Swillgasser in het Van der Valk Hotel Cuijk __________________________________________________________________________________________________________________________15 De onstuitbare opmars van de glasvezelkabel in Alphen aan den Rijn ______________________________________________________________________________________ 20 Het Rekencentrum van het Universitair Medisch Centrum Utrecht ________________________________________________________________________________________21 Madurodam interactief _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 23 Operatie geslaagd in het TweeSteden ziekenhuis _________________________________________________________________________________________________________________ 28 Het Bernhoven ziekenhuis: meer efficiency en kwaliteit ________________________________________________________________________________________________________ 29 Zorgcentrum Zuidland Purmerend _______________________________________________________________________________________________________________________________________31 Van afval krijgen we energie in de HVC afvalenergiecentrale _________________________________________________________________________________________________ 36 Energiezuinige verlichting voor ABN AMRO _________________________________________________________________________________________________________________________37 Het Christiaan Huygens College levert energie ___________________________________________________________________________________________________________________ 39 Het meest duurzame gemeentehuis van Nederland in Hardenberg _________________________________________________________________________________________ 39 Betonkernactivering in Huis ter Duin___________________________________________________________________________________________________________________________________41 Alle auto’s aan de oplaadpaal met stichting e-laad ______________________________________________________________________________________________________________ 46 De meest innovatieve verkeerscentrale van Europa in Velsen Zuid ___________________________________________________________________________________________47 Sluiskiltunnel __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 49 Een intelligent transportsysteem op proef in Helmond__________________________________________________________________________________________________________ 49 Van een ESCo wordt iedereen beter in sportcentrum West in Rotterdam _________________________________________________________________________________ 54 De RDM-hal, een duurzaam centrum voor innovatie ______________________________________________________________________________________________________________55 Een duurzaam sportcomplex in Nieuw-Stappegoor ________________________________________________________________________________________________________________57 Collectieve warmte-koudeopslag in woonzorgcentrum Jozefzorg ____________________________________________________________________________________________57 Informatie op het moment dat het nodig is met de Parkobserver ____________________________________________________________________________________________ 62 Noodstroomvoorziening in Medisch Centrum Alkmaar _________________________________________________________________________________________________________ 63 Elektrische veiligheid in 11 betoncentrales __________________________________________________________________________________________________________________________ 65 Een offshorekraan van Kenz Cranes op een Engels schip _______________________________________________________________________________________________________ 70 Een nieuwe tankput in het Botlekgebied ______________________________________________________________________________________________________________________________ 71 Efficiency en nauwkeurigheid in het magazijn van Nefit _________________________________________________________________________________________________________73 Optimale mengvoederproductie bij De Valk Wekerom ____________________________________________________________________________________________________________73 Sleephopperzuiger de Reimerswaal ____________________________________________________________________________________________________________________________________ 78 Vanuit Zwaag inloggen op een baggerschip op de Dode Zee ___________________________________________________________________________________________________ 79 Op weg naar CO2-neutrale schepen ____________________________________________________________________________________________________________________________________81 Verschillende klimaten in de Hermitage Amsterdam ____________________________________________________________________________________________________________ 86 Renovatie Jeugdkliniek Damianenklooster St Oedenrode _______________________________________________________________________________________________________ 87 Nieuw leven voor karakteristiek industrieel erfgoed ______________________________________________________________________________________________________________ 89 Trias Energetica in de Rembrandtflat __________________________________________________________________________________________________________________________________ 89 Aan de bovenstaande projecten hebben de volgende bij UNETO-VNI aangesloten bedrijven meegewerkt: Burgers Ergon Brusche Elektrotechniek Cofely Croon Elektrotechniek DIGIT Elektrotechniek El-Tec GreenFox Hollander Techniek HOMIJ Technische Installaties Huisman Elektrotechniek Imtech
Koninklijke Damstra Installatietechniek Kuijpers Parkstad Inspecties Schouten Techniek Strukton Unica Van Delft Installatie Verkerk Groep VolkerWessels Telecom Wolter & Dros
95
© UNETO-VNI, september 2012, art.nr. 47820
UNETO-VNI vertegenwoordigt zo’n 5.000 ondernemers in de installatiebranche en ruim 1.350 technische winkelbedrijven. Deze belangrijke sector van de Nederlandse economie levert onze samenleving niet alleen veel werkgelegenheid (ruim 150.000 banen) op, maar ook vernieuwende technologie die het leven aangenamer, mooier en interessanter maakt. De techniek achter Nederland verschijnt tegelijk met de start van een gelijknamige televisieserie en een website. De campagne waarvan dit boek deel uitmaakt, is een van de vele manieren waarop UNETO-VNI de aandacht vestigt op een bijzondere bedrijfstak. Een inventieve branche die met slimme, geavanceerde en efficiënte techniek dag in dag uit zijn stempel drukt op Nederland.
