Jumbo aan de Zaan
VERKADE
De spelletjesfabriek Jumbo, bekend van ‘Mens-erger-je-niet’ en ‘Ganzenbord’ besloot zijn hoofdkantoor te verplaatsen van Amsterdam naar het voormalige Verkade complex in Zaanstad. Dit complex is door Cocon Vastgoed Management BV i.s.m. Carree architecten verbouwd tot een verzameling van ateliers, sportvoorzieningen, horeca, winkels, woningen en kantoorunits. Hierbij is het industriële karakter van de fabrieksgebouwen intact gelaten, door bijvoorbeeld de historische constructies in het zicht te laten en de bestaande tegelvloeren te handhaven. In het midden van de fabriek is een aantal overkappingen verwijderd waardoor een centraal binnenplein is ontstaan dat zorgt voor licht en luchttoetreding in de omliggende gebouwen.
UITGANGSPUNTEN
Jumbo is gevestigd in het oudste deel van het complex dat bestaat uit 3 lagen. In opdracht van Koninklijke Hausemann en Hötte BV heeft Studio De Leur Wasch in dit basiliekachtige deel van het complex het hoofdkantoor van Jumbo vormgegeven. Behoud en versterking van het industriële karakter was hierbij het belangrijkste uitgangspunt. De oude fabriekskenmerken zijn na de verbouwing bewaard gebleven; gietijzeren kolommen die de stalen balken ondersteunen, betegelde wanden en vloeren, houten trappenhuizen en een stalen kapconstructie. Hergebruik van bestaande inrichtings-elementen uit het Verkade complex zoals stalen scheidingwanden en lichtarmaturen versterken dit karakter.
HERGEBRUIK
Naast het hergebruik van elementen uit de Verkadefabriek, was het hergebruik van het zestiger jaren meubilair uit het kantoor in Amsterdam een bepalend uitgangspunt. Uit budgetaire overwegingen werd besloten zoveel mogelijk bureau's, stoelen, (laden)kasten en studioapparatuur in gebruik te houden. Tenslotte kwamen er tijdens de verhuizing vele historische objecten boven water, die in Zaandam bij konden dragen aan het Jumbo-gevoel.
MATERIALEN
Ook de keuze van nieuwe materialen en kleuren is afgestemd op de bestaande materialen in het pand. Het oker van de tegelvloer komt terug in de rubberen vloeren op de begane grond. Het hout van de verhoogde vloer op de eerste verdieping is afgestemd op het hout van het bestaande kantoormeubilair. Daaraan toegevoegd zijn het ei-glans wit van de verlichtingsarmaturen en de constructie, wit voor de wanden en zwart voor de lage kasten. Het bestaande meubilair is in deze kleuren gespoten. De verzinkte kasten benadrukken het industriële karakter van het gebouw en het rood (uit het logo van Jumbo) wordt toegepast als accentkleur.
CONCEPT
Om de ruimtelijkheid en het industriële karakter van het gebouw zo goed mogelijk tot uiting te laten komen is gekozen voor vrij opgesteld meubilair en vrij hangende verlichting. Werkplekken worden geclusterd: de werktafels worden tot een vierkant gekoppeld, met ieder een halfhoge kast aan de kop, die tevens dient als afscheiding en magneetbord. De vrijstaande kastenwanden fungeren als scheidingswanden en creëren nieuwe volumes in de ruimte. Een ander belangrijk ontwerp-principe is de routing binnen het pand. Op elke verdieping loopt er tussen de verschillende functies een centrale as. Centraal, op de rode stip bevinden zich de ontmoetings- en ontspanningsplekken.
Begane Grond
Op de begane grond bevindt zich centraal in de ruimte de ontvangstruimte, die op de as loopt van de ingang aan de Zaan naar de centrale middenruimte van het complex. In een doos die los in de ruimte lijkt te staan is de showroom/ verkoopruimte gecreëerd, waar alle spellen en winkeldisplays zijn ondergebracht. Het verkoopteam en ICT bevinden zich ook op deze verdieping. Deze werkplekken bestaan uit eilandjes op verhoogde vloeren bekleed met oker noppenrubber deels begrensd door kasten. Ook de hier gevestigde lunchruimte is een eiland, gevormd door een grote tafel begrensd door lange houten banken met op de kop een hoge kast.
1e verdieping
Deze verdieping is over de gehele breedte in 3 zones verdeeld; aan de voorzijde, met uitzicht op de Zaan, bevindt zich de administratie, weliswaar open in de ruimte maar doordat de vloer, uitgevoerd in eiken hier weer verhoogd is t.o.v. de oorspronkelijke tegelvloer is het toch een apart gebied. Aan de achterzijde, de kant van het binnenplein bevinden zich over de volle breedte naast elkaar afgesloten ruimtes: het kantoor van de drie directeuren, van de personeelsmanager en een spreekkamer. Het middengebied bevat enkele facilitaire elementen en een speelruimte voor het personeel.
2e verdieping
Op de tweede verdieping, onder de kap, hebben de afdelingen marketing & productie hun werkruimtes en werken de ontwerpers aan de spellen. Dankzij de daklichten is daarvoor voldoende daglicht aanwezig. In lange, vrijstaande stellingen zijn de verschillende spellen ondergebracht en er is een lange testtafel waar de spellen uitgeprobeerd worden. Het oorspronkelijke karakter van het gebouw is hier het meest duidelijk, met de zichtbare dakconstructie, de gietijzeren kolommen en de originele tegelvloer.
Speciaalmeubilair
Voor de inrichting van het nieuwe kantoor zijn niet alleen nieuwe constructies ontworpen met gebruikmaking van bestaande meubels - zoals de werkeilanden met acoustische tussenwand op de begane grond - er zijn ook veel nieuwe elementen ontworpen. Aan de buitenzijde van de verkoopruimte bijvoorbeeld zijn kleine perspex vitrines opgehangen, waarin zich prijzen en nominaties bevinden. Het interieur van de vitrine bestaat uit een grondplaat en een achterwand van spiegel-perspex op een console aan de wand, waardoor verlichting niet nodig is.
De verzinkte stellingkasten die op iedere verdieping een prominente rol spelen zijn deels voorzien van speciaal ontwikkelde voorzet-deuren. Deze deuren zijn opgebouwd uit een semi-transparante tube-plaat met een dunne aluminium omlijsting. De hiervoor ontworpen scharnierpunten passen in de bestaande uitsparingen in de staanders van deze kasten.
Lichtplan
Op alle verdiepingen wordt de verlichting gevormd door vrijhangende, hergebruikte tl-armaturen over de volle breedte die zo de ruimte zichtbaar maken; ook waar gebruik is gemaakt van scheidingswanden. Omdat deze vanaf een hoogte van twee meter in glas zijn uitgevoerd zijn de lichtstroken altijd in de volle lengte zichtbaar.
Belettering
De wanden en vloeren van het gebouw waren voorheen voorzien van teksten en cijfers. Studio Jesse heeft voorstellen gemaakt voor grafische toevoegingen gebaseerd op deze karakteristieke typografie. Zo kan de slogan 'Jumbo brings playing to life' aansluitend op de bestaande plinten worden toegepast. De bekende olifant kan worden ingezet als grafisch element op bestaande wanden of losse scheidingselementen. De pictogrammen voor de toiletten zijn afgeleid van ikonen uit oude spelregels en verpakkingen van Jumbo.
opdrachtgevers en projecten Kantoren Schaap & Partners, Rotterdam Bureau B + B, Amsterdam Dimensions BV, Amsterdam Levob verzekeringen, Den Bosch Shell, Rijswijk Politie, regiokantoor Maastricht PTT Telecom, Hilversum Buma/Stemra, Amsterdam Endemol Entertainment, Hilversum Wagner & Partners, Rotterdam CS modegroep, Nieuw Vennep LA Colours, Amsterdam TPG Post, Hoofddorp AON, Hoofddorp Kverneland Grass, Nieuw Vennep Interpolis, Tilburg Jumbo Nederland, Zaandam Kardan BV, Amsterdam
renovatie (i.s.m. Veenendaal + Bos architecten) haalbaarheids studie (i.o.v. Marijke v.d Wijst) indelingen en speciaalmeubilair (i.s.m. Theo Laken interieur. architectuur) indelingen (i.s.m. Veenendaal + Bos architecten) concept en indelingen (i.o.v. Hidde consultants) indelingen en speciaalmeubilair (i.o.v. Hidde consultants) presentatie (i.o.v. Hidde consultants) interieur raad van bestuur (i.s.m. Veenendaal + Bos architecten) ontwerp directiekamers (i.s.m. Veenendaal + Bos architecten)
concept, indeling en ontwerp hoofdkantoor concept, ontwerp inrichting kantoor + showroom indelingen en ontwerp studio's ontwerp directiekamers (i.s.m. Veenendaal + Bos architecten) interieur raad v. bestuur (i.s.m. Veenendaal + Bos architecten) concept, indeling en ontwerp hoofdkantoor bibliotheek en clubhuis (i.s.m. Bas van Tol) concept, ontwerp en inrichting (m.m.v. Studio Jesse) concept inrichting, kleur en materiaal voorstellen
ING Bank (i.s.m. Mariëtta Hoogland) Bankkantoren landelijk indelingen en speciaal meubilair (Fitch) Amsterdamse Poort, Amsterdam kleuren, materiaalconcept en ontwerp service ruimtes Gebouw Centerpoint, Amsterdam kleuren, materiaalconcept en ontwerp service ruimtes Acadium, Amsterdam ontwerp en inrichting kantoor Zilveren Toren, Den Haag ontwerp en inrichting kantoor en vergadercentrum Retailcenters, landelijk concept interieur huisstijl Effectenkantoren, landelijk concept interieur huisstijl Freeler hoofdkantoor, Almere concept interieur huisstijl ING Vastgoed, Den Haag concept interieur huisstijl Service Center Hypotheken, concept en uitwerking interieur huisstijl Amsterdam en Eindhoven I.H.S. interieurhuisstijl backoffices Free work Space, Maastricht indelingen Financial Plaza, Amsterdam concept en ontwerp Millieum Toren, Rotterdam ontwerp en inrichting Nationale Nederlanden, concept en uitwerking interieur huisstijl HP Den Haag en DP Rotterdam Postbank, Amsterdam, Den Haag kleuren, materiaalconcept en ontwerp service ruimtes en Arnhem C+E Bank, Utrecht ontwerp en inrichting kantoor
Winkels Claudia Sträter In de Bogaard, Rijswijk Lucky Jack, Amsterdam Chabrol wines, Amsterdam Tampopo, Amsterdam Diversen Holland International, Amsterdam St. Bavo Muziekintituut, Haarlem
ontwerp pilotstore (i.s.m. Veenendaal + Bos architecten) werktekeningen (i.o.v. SVT) werktekeningen (i.o.v. SVT) ontwerp verbouwing en inrichting (i.s.m. Theo Laken interieur architectuur) ontwerp pilotstore (i.s.m. Bas van Tol)
pilot, inrichtingsconcept rondvaartboten (i.s.m. Theo Laken int. architectuur)
inrichtings voorstellen koorschool
Particuliere opdrachtgevers Woonhuizen en appartementen te Amsterdam, Nieuw Vennep en Oud Sloten Boerderij, Swolgen haalbaarheids studie Showrooms en stands Diverse stands en showrooms Assmann kantoormeubelen, Leusden Trespa BV, Weert Léo Schellens BV, Deurne
i.o.v. Ulf Moritz Design
ontwerp showroom ontwerp stand Bouw Beurs, Utrecht ontwerp en stands voor beurzen in Como, Frankfurt en Brussel
Projectcollecties en specials Academisch Ziekenhuis, Groningen ontwerp bedlinnen (i.o.v. Hidde consultants en i.s.m. Anne Mieke Kooper) Gasunie, Groningen ontwerp tafellinnen (i.o.v. Hidde consultants en i.s.m. Anne Mieke kooper) Moquette Industrie Deventer ontwerp tapijt collectie (i.s.m. Anne Mieke Kooper) Longlife Carpets, Duitsland dessin en kleur advies (i.s.m. Ulf Moritz Design) Endemol Entertainment, Hilversum ontwerp karpetten en lopers (i.o.v. Veenendaal + Bos architecten) ING, Rembrandt Toren, Amsterdam ontwerp karpet v.d. Brink + Campman, Amersfoort tapijt collectie (i.o.v. BRS Premsela Vonk- Mieke Poot) Trespa BV, Weert collectie volkern, Athlon, (i.s.m. Josee de Pauw) Mannington Carpets, USA presentatie interieur en architectuur trends in Europa Officiershotel, Den Helder ontwerp karpetten (i.o.v. architectenbureau Van Herk & De Kleyn) ABN Amro private banking, Bussum ontwerp karpet (i.o.v. OIII Mieke Poot) Léo Schellens BV, Deurne advies en collectie velours Rockpanel, Roermond advies en collectie gevelbekleding Leoxx BV, Houten advies en collectie projecttapijt Koninklijke Hulshof, Lichtenvoorde advies en collectie meubelleer (m.m.v. Marty Lamers) Onderwijs The Design Academy, Eindhoven KABK, Zwolle KABK, Maastricht en Den Haag
docent afdeling Man + Identity, sinds 1992 tot heden docent afdeling Interieur architectuur rijksgecomiteerde afdeling Textiel
Studio De Leur Wasch Eric Wasch, interieurarchitect (BNI) Helen de Leur, industrieel ontwerper (BNO)
Studio De Leur Wasch is een bureau voor interieur architectuur en industriële vormgeving dat is opgericht in 1998. Met ruim 20 jaar ervaring in hun vakgebied hebben Eric Wasch en Helen de Leur zich gespecialiseerd in het ontwikkelen van interieur concepten, voor zowel de zakelijke als de particuliere markt. In de uitvoeringsfase wordt regelmatig gebruik gemaakt van bestaande samenwerkingsverbanden met andere disciplines. Daarnaast is het bureau gespecialiseerd in het ontwerpen van collecties op het gebied van kleur, dessin en materiaal voor de projectmarkt. Deze collecties omvatten niet alleen tapijt en meubelstof, maar ook leer en volkern gevelplaten.
interieur architectuur en industrieel ontwerp
Pakhuis Wilhelmina Groenhoedenveem 28 1019 BL Amsterdam
020 62 44 740
[email protected] 020 62 06 592
tekst Mariëtta Hoogland ontwerp Studio Jesse fotografie Christiaan de Bruijne