De SAVERA Schaal 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
De Savera Schaal • Inleiding
Inleiding Definitie Onderzoeksvraag Voorwaarden Methode Toepassingen Resultaten Besluiten De schaal Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
1. De behoefte aan een consensus rond het tijdstip van aanvang van terminale zorg 2. Resultaat van de samenwerking tussen het palliatief team en de coördinerend arts van het Rustoord Ter Melle in KortrijkHeule
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
1
2
De Savera Schaal •
Definitie • Terminale zorg
1. Een schaal die moet toelaten om bij een zieke bewoner van een RVT het tijdstip te bepalen waarop men terminale zorg dient op te starten. 2. Dit wordt het kantelmoment genoemd
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
• Kantelmoment – Bestaat dat – Is dat te voorspellen – Slechts retrospectief te verifiëren
– Achterwege laten van diagnostische activiteiten en ziekenhuisopnames – Afbouwen en /of stopzetten van agressieve therapeutische activiteiten – Intensifiëren van materiële en emotionele comfortzorg
3
• Onderzoeksvraag – Hoe binnen de zorgsetting van een rust- en verzorgingstehuis het kantelmoment bepalen • • • •
Objectief of Reproduceerbaar Objectiveerbaar (kwantitatief) Onomkeerbaar Dynamisch
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Palliatief Team ism. dr. Verraes
6
1
•
•
Voorwaarden Door middel van variabelen die de zorgstatus van de bewonere definieren 1. Ze zijn ondubbelzinnig en overlappen elkaar niet 2. Ze omvatten de totaliteit van het fysiek en psychisch functioneren 3. Ze includeren geen diagnostische of therapeutische parameters
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
Score
5 4 3 2 1 0
Methode 8 Variabelen worden gedefinieerd 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
7
Score
1:Leeftijd 90 en 85 en > 80 en > 75 en > 70 en > < dan 70
5 4 3 2 1
> 95 >90 >85 >80 >75 <75
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
Leeftijd Mobiliteit, Voedsel en vochtinname, Slaapbehoefte, Zinvolle tijdsbesteding, Continentiestatus, Respiratoire status, Pijn en pijnbehandeling
0
9
8
2:Mobiliteit bedlegerig van het bed naar de zetel rolstoel gebonden Stapt met hulp van VPK stappen korte afstand / gebruik van rollator/gaanstok stappen lange afstanden Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
10
3. 1. VOEDSEL- EN VOCHTINNAME
5 Neemt niets meer per os Score
5 4 3 2 1 0
4 Geen voedselinname meer, enkel nog kleine slokjes vocht
3:Voedselinname
3 Eet en drinkt enkele hapjes op onregelmatige tijdstippen
neemt uitsluitend vloeibare voeding neemt hoofdzakelijk vloeibare voeding volledige hulp bij de maaltijden neemt 2 maaltijden en < per dag neemt 2 maaltijden en meer per dag geen gestoord voedingspatroon Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
2 Eet nog van elke maaltijd enkele hapjes 1 Eet grootste deel van de maaltijden 0 Eet maaltijden volledig en ook nog tussendoortjes
11
2
3.2. AFHANKELIJKHEID BIJ ETEN 5 Volledige hulp bij nodig bij eten of drinken of krijgt sondevoeding
Score
4 In grote mate hulp nodig bij eten of drinken
5 4 3 2 1 0
3 Gedeeltelijke hulp tijdens eten of drinken 2 Beperkte hulp tijdens eten of drinken 1 Heeft vooraf hulp nodig om te eten of drinken 0 Eet zelfstandig
4: Slaapbehoefte (excl. nacht) > dan 5u/dag in bed 4u en >/dag in bed 3u en >/dag in bed 2u en >/dag in bed 1u en >/dag in bed < dan 1u/dag in bed
>8 >6 >4 >2 >1
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
Score
5 Score
5 4 3 2 1 0
Score
5
4 3 2
1 0 15
02 therapie
5
16
8: Pijnbeleving pijnpomp Pijnpomp of zeer ernstige pijn zonder behandeling
4
aerosoltherapie > dan 4
morfine en analogen Sterk narcotische analgetica trap 3 of zeer ernstige pijn zonder behandeling
aerosoltherapie < dan 4
3
majeure analgetica Zwak narcotische analgetica trap 2 of matige pijn zonder behandeling
ademt zonder assistentie maar onregelmatig 2
pijn behandelbaar met klasse 1 analgetica Niet narcotische analgetica trap 1 of milde pijn zonder behandeling
kortademig bij inspanning normaal Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
accidenteel incontinent Zusters Augustinessen zelfstandig RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
Scor e
7: Ademhaling/inhalatie
Kortademig bij transfer zetel, bed
1 0
gebruik van incontinentie materiaal Gebruik van incontinentiemateriaal voor urinaire incontinentie
Kortademig in rust
2
gedeeltelijke hulp bij toiletbezoek Gebruik van incontinentiemateriaal voor faecale incontinentie
Onregelmatige ademhaling
3
totaal afhankelijk Gebruik van incontinentiemateriaal voor urinaire en faecale incontinentie
bedlegerig, geen contact mogelijk Toestand van verzonken ik Personeel zoekt zelf contact met bewoner Bewoner zoekt zelf contact met personeel Passieve deelname aan activiteiten Actieve deelname aan activiteiten
Cheyne Stokes ademehaling/ reutelende ademhaling/apnoepauzes
4
6: Incontinentie/toiletbezoek verblijfsonde Totaal afhankelijk / Urineproductie<300 cc/24u
5: Zinvolle tijdsbesteding
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
14
17
1 0
af en toe pijn Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes geen pijn
18
3
• Toepassing
• Toepassing
– Wanneer er een aanvoelen is dat curatieve zorg niet meer zinvol is en onderzoeksdaden de leefkwaliteit danig aantasten zonder enige garantie op herstel – Door wie: door de zorgverstrekker. – Voor wie: Ze spitst zich toe op bewoners van rust- en verzorgingtehuizen en thuiswonenden – Waarover: Men laat zich niet leiden door diagnostische ofZusters andere parameters die tot Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) het domen van de arts behoren 19 Palliatief Team ism. dr. Verraes
– Voor wie niet: Ze werd nog niet getoetst op “patiënten” opgenomen in een ziekenhuis. Daar primeert immers diagnose en therapie wat op heden nog een exclusiecriterium is
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
Dagen
-70
-60
-50
-40
1
20
-30
-20
-15
-10
-5
0
31
29
20
20
30
40
2 3
32 13
4
• Resultaten – Uit de metingen die in de loop van de voorbije jaren werden verricht bleek de score van 29 aan die voorwaarden te voldoen en gaf ze een voorspelbaarheid van overlijden binnen een redelijke termijn – Nota: redelijke termijn?
17
6
28 9
12 9
10 14
13
dd voor exitus
29
-70
-60
-50
-40
-30
-20
-15
-10
-5
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
40
36
40
28
30
40
23
30
40
28
29
40
15
30
40
28
36
37
40
27
29
31
40
21
22
27
29
40
30
31
34
40
31
31
40
33
40
31
32
40
31
32
40
11
30 28
31
16
21
17
21
26 20
19
ACUUT ZIEKTEVERLOOP INTERFERENTIE MET ZIEKTETOESTANDEN MAAKT SCOREN NIET ZINVOL 1 15 2 16 3 14 13 4 10 11 5 30 6 8 7 6 8 1 9 9 10 13 11 17 12 15 17 13 10 14 9
40
27
14
14
20
23
13
11
18 21
20
16
15
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
35
10
9
12
31
11
7 8
29 26
5
40
28 19
20
8
28
40
30 28
40 22
40
• Besluiten
0
40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 23
– De SAVERA schaal is een bruikbaar instrument waarmee op een objectieve en reproduceerbare manier het moment wordt bepaald waarop de terminale fase een aanvang neemt. – Ze kan dan worden gebruikt als element in de communicatie met de familie en – Ze wordt enkel gestart na overleg met de behandelende arts die de score toetst aan aanvullende diagnostische en therapeutische elementen en de uiteindelijke beslissing neemt Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
24
4
• Besluiten – Ze wordt verder getoetst worden op haar bruikbaarheid in RVT en palliatieve centra – Ze werd nog niet getoetst op haar bruikbaarheid in ziekenhuizen en hun centra voor stervensbegeleiding – Retrospectieve gegevensverwerking en vergelijking palliatieve dossiers met en zonder score moeten op termijn voor validatie zorgen
Zusters Augustinessen RVT Ter Melle Heule (B) Palliatief Team ism. dr. Verraes
25
5
