DE ROMEINEN KOMEN!! Groep 5 en 6 Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum 1. Namen leerlingen:
Naam van de school: Te:
1
In de museumzaal hangen banieren met tekst. Een banier is een soort “vlag”. Er staan ook panelen. Panelen zijn grote blokken met tekst. Bij een paneel begint een nieuw thema. Ieder banier en paneel heeft een nummer. Dat nummer vind je rechts onder in de hoek. De tentoonstelling heeft 6 verschillende onderwerpen. Ieder onderwerp heeft een eigen kleur:
De onderwerpen zijn: Algemeen: grijs Huizen: blauw Platteland: geel Wegen: groen Dood en begraven: paars De stad: rood Om de opdrachten op te lossen kijk en lees je op de banieren, de panelen en de tekst in de vitrines.
Weet je wat een vitrine is? Een vitrine is een glazen kast waarin oude voorwerpen liggen.
2
GRIJS ALGEMEEN Wist je: - Dat Julius Caesar op oorlogspad was? Hij wilde veel land veroveren. - Dat zijn soldaten ook in Heerlen zijn geweest?
Kijk op Paneel 1 (lees de tekst in het donkergrijze vakje, beneden) Vraag 1: In deze zaal staan veel voorwerpen uit de tijd van de Romeinen. Waar zijn deze gevonden? q in Rome en omgeving q in Heerlen en omgeving q in Aken en omgeving Vraag 2: Hoelang geleden zijn de Romeinen naar Heerlen gekomen? (lees de bovenste regels op hetzelfde grijze paneel)
q 200 jaar geleden q 1200 jaar geleden q 2000 jaar geleden Kijk in de grote vitrine met vier glazen planken. Kijk van boven naar beneden: Vraag 3: Op de voorlaatste plank van de vitrine, liggen oude munten: dit is Romeins geld. Iedere keizer liet zijn eigen portret op de munten drukken. Hoeveel verschillende keizers ontdek je op de Romeinse munten? Op de witte kaartjes, aan beide kanten, lees je welke keizers er te zien zijn. q5 q6 q7
Loop VERDER naar paneel BLAUW 3
BLAUW HUIZEN Wist je - Dat de huizen van de eerste bewoners werden gebouwd van hout, wilgentenen(=takken), leem(=modder) en riet. - Dat ze van de Romeinen stenen huizen leerden te bouwen.
Blauwe Paneel Op het blauwe Paneel zie je een foto van een hutje van de bewoners uit deze omgeving. Je ziet ook een Romeinse villa. Zie je het verschil? Lees op het blauwe paneel de tekst “Nieuwe bouwmaterialen”. Vraag 1: In het lijstje hieronder staan verschillende bouwmaterialen. Kruis in het lijstje aan: Wie bouwde een huis met …..? Eerste bewoners Romeinen hout q q natuursteen q q
q q wilgentenen q q riet q q beton q q leem q q
gebakken klei
Loop naar de vitrine om de hoek Kijk in de vitrine bij banier 8.
Vraag 2: Romeinen gebruikten toen al glas in de ramen en sloten op de deuren. Zie jij hoeveel Romeinse sleutels in de vitrine liggen?
q4 q5 q6
4
Loop verder naar het huis. Banier 9 Voor wie meer wil weten: Wist je dat in Romeinen in hun huizen al vloerverwarming gebruikten? Dit heet een “hypocaustum” (spreek uit als: hie-po-kaus-tum). Hoe bouwden ze de vloerverwarming? Op een stenen vloer stapelden de Romeinen torentjes van ronde tegels, ongeveer 60 cm hoog. Daarover werd een tweede vloer gelegd. Een oven zorgde ervoor dat warme lucht tussen de vloeren werd verspreid. De bovenste vloer werd zo aangenaam warm. De muren maakte men van holle bakstenen. Hier kon de warmte zich ook door verspreiden. Zo voelden de muren ook heerlijk warm. Kijk goed: In dit huis kun je zien hoe het werkt.
LOOP VERDER NAAR PANEEL GEEL 5
GEEL PLATTELAND Wist je: - Dat de Romeinen ook hier kwamen wonen!
Loop naar Banier 15 (aan de rechterkant) Kijk naar de foto’s aan de muur. Je mag één korreltje “spelt” uit de glazen pot nemen. Pel het schilletje af. Je houdt dan de graankorrel over. Romeinen hadden een heel slimme oplossing. Ze gebruikten wrijfschalen om het schilletje van de korrel te krijgen. Daarna gingen de korrels in de maalmolen. Vraag 1: Rechts van de maalmolen staan maalstenen tegen de muur. Hoeveel maalstenen zijn het? q3 q4 q5
Loop verder naar de keuken. Kijk naar het filmpje in de keuken.
Vraag 2: De Romeinen hebben nieuwe producten meegebracht. Wat hoort niet in het rijtje thuis? Streep het woord, of woorden, door.
Pruimen- aardappelen- kip- olijven- tomaten- wijn- noten Lees op de wand: Romeinen hielden van pittig eten. Ze gebruikten veel kruiden. Op de tafel staan kruiden in potjes. Vraag 3: Welk kruid vind jij het lekkerst ruiken. Hoe heet dit kruid?
Vraag 4: Romeinen hadden vreemde recepten. Hoe weten we dat? Kijk op het paneel: Gevulde muis en
6
Rechts hangt een grote poster van een boer en zijn vrouw. Vraag 5: Welke dieren zie je op deze afbeelding? 1. 2. 3. 4.
Vraag 6: Zie je ook de kinderen van de boer? Wat denk je dat zij overdag deden?
LOOP VERDER NAAR PANEEL GROEN 7
GROEN DE WEGEN Wist je: - Dat de Romeinen de éérste wegen aanlegden? - Dat Romeinse soldaten deze wegen maakten? Vraag 1: Tegen de muur staat een kopie van een belangrijke Romeinse weg : de “Via Belgica”. Waar hebben we deze weg gevonden? (LEES HET KAARTJE vóór DE MUUR)
Banier 20 Kijk in de vitrine Vraag 2: Zie je iets in de vitrine dat we nu nog steeds gebruiken?
In deze vitrine staat ook een Romeinse schoen. Kijk maar eens goed!
Loop verder naar Paneel Paars 8
PAARS DOOD EN BEGRAVEN Wist je: - Dat Romeinen geloofden dat je na de dood aan een nieuw leven begon. - Dat je geschenken mee kreeg in je graf. Dit noemen we grafgiften.
Banier 22 Kijk in de vitrine Vraag 1: In deze vitrine staan grafgiften. Op de middelste plank zie je oude glazen flesjes. Weet jij waar de flesjes gevonden zijn?
Banier 25 Je ziet hier 3 doodskisten staan. Dit noemen we askisten. De grootste askist is gevonden in Simpelveld. Vraag 2: Van wie is deze grote askist?
Banier 27 Wist je dat … de Romeinen erg gelovig waren? Iedere god had een eigen taak. Bijvoorbeeld: • De god Mars beschermde het leger. • De god Mercurius (spreek uit: Mer-ku-rie-us) beschermde de handelaar en reizigers. • De godin Epona beschermde paarden en ruiters.
Kijk in de vitrine Vraag 3: Hoeveel beeldjes van de god Mercurius zie je in de vitrine? Aantal beeldjes:
Loop verder naar Paneel Rood 9
ROOD DE STAD Wist je -Dat Heerlen door de Romeinen “Coriovallum” werd genoemd? (spreek uit: Ko-rio-val-lum)
Banier 29 Kijk in de vitrine. In de stad ontmoeten de mensen elkaar in een “taberna”(=café). Romeinen waren gek op gokspelletjes. Er ligt een spel in de vitrine: een “MOLENSPEL”. Vóór het spel liggen Romeinse speelschijven (kijk bij nummer 1, 2 en 3). Vraag 1: De Romeinen maakten speelstenen van…... Weet jij waarvan? Tip: Lees op de witte kaartjes op dezelfde plank. 1. 2. 3.
Kijk in de vitrine bij Banier 31 Op de onderste twee planken liggen dakpannen. Dakpannen werden gemaakt van klei. Ze moesten drogen in de zon. Er is een dier over de dakpannen gelopen toen de klei nog niet droog was. Vraag 2: Weet jij welk dier?
Banier 30 Kijk op de witte kaartjes in de vitrine. Vraag 3: Noem drie beroepen uit deze tijd? 1. 2. 3.
Loop langs de pottenbakkersoven naar Banier 35 10
Banier 35 Vraag 4: Wat is de voornaam van een beroemde pottenbakker uit Heerlen?
Langs de wand staat een “pottenbakkers-werkplaats” van toen. Op het filmpje zie je hoe een pottenbakker te werk gaat. Loop langs de vitrine met aardewerken potten. Deze potten zijn gemaakt door Lucius. Omdat de oven te heet was, zijn de potten gebarsten!!
Kijk nu op de poster aan de muur Zo zag Heerlen uit in de tijd dat het nog Coriovallum werd genoemd. Vraag 5: Kijk goed en vul de volgende woorden in Via Belgica
Aardewerk
Pottenbakkersoven
Romeins soldaat
Rechts op de tekening zie je een Linksonder op de tekening wandelt een
met een schild.
De grote weg links boven noemen we de In het midden staan marktkraampjes. Er wordt
verkocht.
Controleer of je alle kleuren in de zaal hebt gehad. -Nee? Loop dan verder naar het Paneel met de kleur waarvan je de vragen nog niet hebt beantwoord.
-Ja?
Kijk dan eens in de “Schatkamer”! Achter de zwarte gordijnen staan vier vitrines. In iedere vitrine liggen héél bijzondere voorwerpen die in de omgeving van Heerlen zijn gevonden. Je ziet: Eén vitrine Eén vitrine Eén vitrine Eén vitrine
met met met met
juwelen glaswerk mooi aardewerk voorwerpen van brons.
11
