de pr kkel najaar 2007
j a a rg a n g 7
vanuit de kern N e d e r l a n d s Tra i n i n g s i n s t i t u u t voor Neuro-Linguïstisch Programmeren
2
Ina Fabritius ‘Stralende ogen op school’
Thema: ‘de kracht van oplossingen’
3
Nieuwe methodieken deden hun intrede en daarmee ook nieuwe invalshoeken voor het vinden van oplossingen. In deze Prikkel staat de kracht van oplossingen centraal. Of het nu gaat om trainingen voor jongeren, onderwijs, coaching of in het bedrijfsleven.
Succesdagboek Vers van de pers
5
Verder laten we een aantal cursisten en organisaties aan het woord over waar zij de kracht van oplossingen vandaan halen. Veel leesplezier!
Arnoud Huibers ‘Niks positivo’s’
IPROFS Maatwerk voor technologiehuis
7
Als iets goed werkt doe er meer van Ooit begonnen in de serre van hun huis met de eerste NLP-introductietraining. Nu, vijftien jaar later, doen Bouke de Boer en Dorien Groot volgens hun zeggen nog steeds hetzelfde. Wat doen zij
door JOHAN BOS
dan precies? Wat zorgde en zorgt ervoor dat NTI-NLP maar blijft groeien? Waar vinden zij dat ‘de kracht van oplossingen’ in zit?
Z
NTI-NLP NTI-NLP is hèt instituut in persoonlijke ontwikkeling en effectieve communicatie voor zowel zakelijk als persoonlijk succes, met als hoger doel een tastbare bijdrage leveren
o’n tien jaar geleden werd het steeds drukker. Het begon een beetje te wringen. ,,De tijd van zelf postzegels plakken is voorbij, je moet doen waar je goed in bent, dus training geven. En waar is jullie vijfjarenplan?” Goede vriend en marketingdeskundige Joost van Zoelen sloeg tijdens een gezellig etentje de spijker op zijn kop. Bouke: ,,Ik weet nog dat ik dacht: nee hè, ik moet toch niet van tevoren gaan bedenken hoeveel trainingen ik over een paar jaar wil geven.” Dorien vervolgt: ,,Ook ik zag m’n geest al dwalen. Hoe moet dat nu als andere mensen de telefoon gaan opnemen? Zouden die dezelfde aandacht
kunnen geven en genoeg kwaliteit kunnen leveren?” Over het geven van persoonlijke aandacht en het leveren van kwaliteit hebben Bouke en Dorien zich destijds onnodig zorgen gemaakt. Onderzoek door Anita Tol in het kader van haar studie communicatiewetenschappen aan de HES in Amsterdam toont dit aan. In het voorjaar van 2007 onderzocht Anita waarom mensen voor NLP kozen en waarom zij de keuze maakten voor NTI-NLP. Diepte-interviews – zowel bij particuliere als zakelijke cursisten – en enquêtes (van de 200 kwamen er 170 ingevuld retour) leverden boeiende informatie op.
Belangrijkste redenen bleken: beter willen leren communiceren en beter kunnen omgaan met veranderingen. De behoefte aan persoonlijke groei was groot. De meesten waren met NLP in aanraking gekomen door familie en vrienden. Vooral de resultaten die men bij hen zag waren doorslaggevend. Bij de keuze specifiek voor NTI-NLP werden woorden genoemd als: integer/respectvol, professioneel en warm/persoonlijk. De kernwaarde (zie linksonder op deze pagina) die het meest typerend voor NTI-NLP werd gevonden bleek persoonlijke aandacht (41%), gevolgd door kwaliteit (24%) en integriteit met (20%). vervolg op pagina 2
aan de menselijke evolutie. Vanuit de kern. NTI-NLP geeft om mensen en communicatie. Onze kenmerken: kwaliteit, persoonlijke aandacht, resultaatgerichtheid en integriteit. Met een no-nonsense attitude. NTI-NLP is gespecialiseerd in: NLP, Familieopstellingen, Management- en Organisatieopstellingen, Persoonlijk Leiderschap, Maatwerk in Organisaties.
Richt je op de oplossing, niet op het probleem
d o o r M A R C - J A N H O LLE N B E R G
‘T
he energy flows where the attention goes!’ Een veel door NTI-NLP gebruikte uitspraak. Een uitspraak met een werking die z’n weerga niet kent. Op het moment namelijk dat we ons op iets richten gaan we vaak van alles waarnemen dat met dat specifieke onderwerp te maken heeft. Bijvoorbeeld, je hebt een nieuwe auto gekocht en ineens zie je datzelfde type overal... Of je wilt verhuizen en ineens zie je hoeveel er te koop staat. Dit geldt ook voor problemen: als je je er op richt, dan ontdek je ze. Idem dito voor oplossingen! Dat is toch goed nieuws? Is het dan zo simpel? Ja. Zo werkt nu eenmaal ons zenuwstelsel. Geloof je het niet? Probeer maar uit. Het gaat erom dat je kunt kiezen. Neem eens een situatie in gedachten waarin iets niet lukt en stel jezelf de vraag ‘wat is toch het probleem?’. Grote kans dat je antwooord krijgt in de vorm van een opsomming van allerlei problemen. Stel je jezelf daarentegen de vraag ‘wat kan ik nù doen om richting een oplossing te komen?’, dan ontstaat er een volstrekt andere beweging. Onze hersenen zoeken dan mogelijke oplossingen. Door deze vervolgens te toetsen aan je doel of missie, ontstaat er een pad dat uiteindelijk helderheid geeft over de meest geschikte oplossing. Kortom: energie gaat daar naartoe waar jij je aandacht op richt. vervolg op pagina 6
2
informatiekrant
Op naar goud!
Samen bereik je meer
Dorien vervolgt: ,,Wij halen in ons instituut ook veel kracht uit de verschillen die er zijn. Zo leerden Bouke en ik destijds door NLP onze verschillen juist te respecteren en te gebruiken. Wat een eye-openers! Waar is iemand specifiek goed in? Waar krijgt iemand energie van? Wie kunnen we
vanuit de kern
“
vervolg voorpagina
Waar zit voor jullie de kracht van oplossingen in? Bouke vertelt: ,,Mijn uitgangspunt is altijd geweest ‘doe wat goed werkt’. Tegenwoordig kan ik dat zowel confronterend als subtiel, en met respect. Ik heb veel geleerd – en leer nog – van Systemisch Werken, Traumawerk en Oplossingsgericht Werken. Deze methodieken passen naast NLP uitstekend bij onze missie: een tastbare bijdrage te leveren aan de menselijke evolutie, vanuit de kern. Ik zou gek zijn als we hier geen gebruik van zouden maken. Veel kracht zit voor mij ook in het openstaan voor nieuwe dingen, bereid zijn de spiegel voor te houden, durven te staan waar je voor staat en altijd ontvankelijk te zijn voor feedback. En het besef dat je samen meer bereikt.”
de prikkel
waar het beste inzetten? Dus doen waar je goed in bent.” Het afgelopen halfjaar hebben jullie veel geïnvesteerd in jullie trainingscentrum in Limmen. Is het huisvestingsvraagstuk opgelost? Dorien begint meteen: ,,Alle eer hiervoor aan Bouke wat mij betreft. Want dan kom ik meteen op een andere kracht, namelijk investeren in mensen, in relaties. Ik ben ervan overtuigd dat we sinds kort een contract voor vijf jaar hebben gekregen dankzij de manier waarop Bouke zijn contacten onderhoudt; eerlijk en oprecht. Ik ben van mening dat deze instelling zijn vruchten heeft afgeworpen.” Hoe ziet de nabije toekomst van NTI-NLP er uit? Bouke en Dorien: ,,Als iets goed werkt, doe er dan meer van. Het onderzoek van Anita Tol heeft ons eigen beeld bevestigd. Met alle medewerkers zullen we prioriteit blijven geven aan persoonlijke aandacht en kwaliteit. Het blijkt goed te werken!”’
Op het jaarcongres Oplossingsgericht Werken in Brugge 2007 kregen wij een map met op de voorkant de volgende tekst: ‘There will always be more solutions than problems’.Wat zou het prachtig zijn als wij allen op deze manier iedereen en de hele wereld zouden benaderen. Bij mijn aanstelling als mental-coach van de nationale herenhockeyselectie gaf een van de belangrijkste spelers aan: ‘Ik ben teleurgesteld en heb alle hoop in deze groep opgegeven’. Ik had hem kunnen vragen: welke hoop? wanneer? hoe lang? wat is er precies gebeurd? is het vaak zo? Ik vroeg echter: zou je het anders willen? hoe weet je dat je weer tevreden bent? ben jij bereid hier ook aan mee te werken? hoe ziet voor jou een groep eruit die bereid is voor elkaar te werken? Enzovoort, enzovoort. De opdracht die ik had gekregen luidde: ‘na vijf jaar zonder eerste plaats eindelijk weer een titel halen’. Welnu: we hebben in 2006 de Champions Trophy gewonnen en in augustus 2007 zijn we Europees kampioen geworden.
COLUMN Bouke de Boer Is dit belangrijk? Wat ik in ieder geval belangrijk vind is dat in deze situatie een groep mannen de bereidheid heeft getoond de kracht van oplossingen op zichzelf toe te passen. En dan zie je ook in deze context resultaat. Bedankt hockeymannen, voor jullie bereidheid. Ik ben ervan overtuigd dat jullie resultaat een metafoor kan zijn voor veel andere mensen en in veel andere situaties. En wie weet hoeveel meer kracht dit kan geven in Beijing tijdens de Olympische Spelen in augustus 2008!
”
Ina Fabritius met aan tafel zittend haar collega’s Mariëtte Konijn en Paul Hager op de school het Kleurenorkest in Limmen.
Als je iets doet voor de wereld, geeft de wereld jou iets terug C U R S I S T A A N H E T WO O R D
Timme Hoyng
“
Ik wist het altijd al wel
,,Ik wist het altijd al wel. Bouke heeft het alleen goed onder woorden gebracht’’, zegt Timme Hoyng, een van de spelers uit de hockeyselectie van Oranje. Hij doelt op het feit dat je van dingen waar je goed in bent meer moet doen. Het is namelijk effectiever aandacht te schenken aan je sterke punten dan de nadruk te leggen op je zwakke kanten.
Het is niet verwonderlijk dat Dorien Groot gelijk aan Ina Fabritius dacht toen ze iemand zocht voor het team van de door haar nieuw op te richten basisschool ‘het Kleurenorkest’. Ina heeft meer dan 25 jaar ervaring in het onderwijs en heeft bovendien de bagage in haar rugzak die aansluit bij de uitgangspunten van deze bijzondere school. Het Kleurenorkest, een basisschool voor natuurlijk leren, is afgelopen schooljaar van start gegaan en is gebouwd op drie pijlers: Neuro-Linguïstisch Programmeren, Systemisch Werk en Oplossingsgericht Werken.
door NADJA JANSMA
I
na heeft bij NTI-NLP opleidingen gevolgd in al deze richtingen. Verder heeft ze ook coaching gedaan. Daarnaast volgde ze talrijke workshops (veel in relatie tot het onderwijs) en momenteel doet ze de cursus Deep Change. Het Systemisch Werken (familieopstellingen) heeft het meest haar hart gegrepen. ,,Voorheen heb ik gewerkt op een school voor persoonlijkheidsonderwijs. Ik heb daar veel geleerd. Het heeft me sterk gemaakt en zelfstandig. Mijn toekomst ligt bij het Kleurenorkest.’’ Bewustzijn voor de wereld Het belangrijkste doel dat Ina voor ogen heeft is de kinderen bewustzijn voor de wereld meegeven.
,,De leerkracht moet ècht in contact zijn met de kinderen, dan pas heeft het toegevoegde waarde. De school hoort te leven en humor en plezier zijn daarbij heel belangrijk!’’ Op het Kleurenorkest gaan de leerkrachten niet uit van wat het kind nìet kan, maar van waar het kind wèl goed in is. Door de sterke kant te versterken wordt vanzelf de zwakkere kant meegetrokken en dat kan alleen als je goed in je vel zit. De school wil kinderen hun natuurlijke levenspad laten vormgeven en daar de juiste handvatten voor aanreiken. ,,Als je wilt leren fietsen, heb je een fiets nodig!’’, aldus Ina. Op de school worden de leerlijnen (de kerndoelen) en de ontwikkellijnen van een kind gevolgd. Denk bij dit laatste bijvoorbeeld aan zelfkennis, sociale vaardigheden, verantwoordelijkheid, maar ook taakgerichtheid en creativiteit, kortom het ontwikkelproces dat kinderen leert hoe ze straks in de wereld staan.
Hulpbronnen Het thema ‘de kracht van oplossingen’ sluit aan bij alle drie pijlers waar de school op gefundeerd is, en het meest expliciet bij het oplossingsgericht benaderen. ,,Stel’’, zegt Ina, ,,een kind zit niet lekker in zijn vel. Ik zou dan kunnen vragen wat er precies aan de hand is. Of ik kijk naar de andere kant en vraag: wat heb je nodig of wat kun je doen om weer lekker in je vel te gaan zitten? Wij gaan ervan uit dat elk kind, ieder mens, de oplossing in zichzelf kan vinden. Aan ons de taak deze hulpbronnen aan te spreken. Ook als je vooruitgang bij een kind bemerkt, kun je oplossingsgerichte vragen stellen, zoals: Wat heb je allemaal gedaan om zo ver te komen? Hoe zou je dit bij andere dingen ook kunnen gebruiken? Wat vooral goed werkt is veel complimenten geven!’’ Ina heeft zelf de sterke overtuiging dat als zij iets doet voor de wereld, de wereld haar iets teruggeeft. Dit probeert ze de kinderen ook mee te geven, naast milieu- en maatschappijbewustzijn en respect voor anderen. ,,En’’, zegt Ina, ,,de school gaat voor stralende ogen, bij kinderen èn volwassenen!’’
Bouke de Boer is sinds zo’n anderhalf jaar mentalcoach van het Nederlands herenhockeyelftal en voert groeps- en individuele gesprekken met de mannen van het team. Het doel is dat de individuele spelers er als mens beter van worden en dat de teamband er sterker van wordt. Volgens Timme, in het dagelijks leven freelance fotograaf, zit de teamspirit er goed in. ,,Zelfs tijdens het WK van vorig jaar, waar we zevende zijn geworden, bleef de sfeer goed. We hebben de koppen bij elkaar gestoken en zijn afgelopen zomer na twintig jaar weer Europees Kampioen geworden!’’ De kwalificatie voor de Olympische Spelen in 2008 is een feit en dus is het volgende doel in China een medaille te halen. Waar Timme het meeste aan had tijdens de gesprekken met Bouke is het versterkte vertrouwen in zichzelf. ,,Geloof in jezelf, overtuigd zijn van je eigen krachten is het sterkste wat je iemand kunt meegeven. Bouke maakt ons bewust van onszelf en geeft daarnaast aan hoe je mensen het beste kunt benaderen. We weten nu, ook als team, wat we wel moeten doen en vooral wat we niet moeten doen.’’ Tot slot wil hij nog een tip meegeven die niet alleen voor hockeyers geldt: ‘geniet van het moment dat je gegeven wordt, in alles wat je doet... en durf te leven!’
3 Vers van de pers:
Het Succesdagboek Gericht zijn op problemen, kijken naar wat er
Lidwien van Wissen met een kersvers drukexemplaar van het Succesdagboek. Een peulenschil voor de spiksplinternieuwe vierkleurenpers van Finesse Druk.
niet is, mopperen, klagen, of ... stilstaan bij wat je hebt bereikt en genieten van je succes! NTI-NLP-trainer Lidwien van Wissen ontwikkelde het Succesdagboek als hulpmiddel om op koers te blijven.
L
idwien vertelt: ,,In een NLP Practitioner Opleiding krijg je allerlei gereedschappen in handen om nog succesvoller te zijn in het behalen van je persoonlijke of zakelijke doelen. Je leert je nog beter te richten op dat wat je wilt in plaats van op dat wat je niet wilt. Bij het afscheid op dag zestien spat de energie er bij sommigen vanaf. Iedereen heeft wel ideeën en plannen over wat en hoe hij het anders of beter wil doen. Omdat het niet voor iedereen altijd even makkelijk is die bekrachtigende stemming vast te houden hebben we nu het Succesdagboek als handig hulpstuk... Onveranderbaar? Mijn persoonlijke ervaringen, en die in mijn werk als trainer/coach, inspireerden mij een boekje te ontwikkelen dat cursisten na de Practitioner kan helpen om het gereedschap te blijven gebruiken: het Succesdagboek. Trots zijn wanneer je iets hebt veranderd waarvan jij dacht dat het onveran-
De ontdekkingsreis van jongeren naar eigen oplossingen
Van chillen naar willen...
d o o r R E N É KU I P E R
Masterclass voor NTI-NLP-trainers Cursisten verbazen zich er vaak over dat onze en zoveel positieve effecten teweeg brengen. Ook verwonderen ze zich over het feit dat de mensen in de zaal zo langdurig hun aandacht bij de onderwerpen kunnen houden en zo makkelijk de informatie tot zich kunnen nemen.
A
ls trainingsinstituut vinden wij het heel belangrijk dat onze trainers in structuur leren te trainen. Vanaf de eerste dag dat mensen bij ons binnenkomen besteden we aandacht aan het persoonlijk proces vanuit onze kenmerken kwaliteit, persoonlijke aandacht, resultaatgerichtheid en integriteit. Met een no-nonsense attitude.
Vanuit het managementteam houd ik me bezig met de invulling en begeleiding van deze masterclass. Er worden ervaringen gedeeeld en we doen oefeningen om de kwaliteit van de menselijke benadering te bevorderen. NTI-NLP-trainers zijn op die manier nog beter in staat de meest effectieve modellen toe te passen vanuit NLP, Systemisch Werken, Traumawerk en Oplossingsgericht Werk.
Van idee tot werkelijkheid Ik geniet dan ook zelf volop van mijn succes, namelijk dat ik mijn idee tot werkelijkheid heb kunnen brengen. Een redactieteam, bestaande uit René Kuiper, Dorien Groot en Johan Bos, heeft Jan van der Schoor gevraagd bij elke tekst een relativerende cartoon te maken. Josta Bischoff Tulleken gaf het geheel zodanig vorm dat je, zodra je het boekje in handen krijgt, er vast enthousiast mee aan de slag wilt! Hopelijk zullen steeds meer mensen zich gaan richten op wat ze wèl willen. Aardig voorbeeld is zoals mijn zoon laatst reageerde tijdens een familie-etentje. Mijn zus vertelde over haar werk in de klachtencommissie in een ziekenhuis, waarop mijn zoon aan haar vroeg of er ook een complimentencommissie was ... ”
Nieuw! NLP voor Jongeren 2 Veel jongeren die de NLP jongerentraining hebben gevolgd, willen graag verder met hun persoonlijke ontwikkeling. Voor velen is de stap naar een Practitioner Opleiding nog te groot. Daarom hebben we besloten om een vervolgtraining te ontwikkelen die verder gaat daar waar de eerste jongerentraining is gestopt. In het vervolg spreken we over ‘NLP voor Jongeren 1’ en ‘NLP voor Jongeren 2’. De eerste training gaat vooral over ‘hoe doe ik de dingen die ik doe?’ en ‘hoe zou ik het anders willen?’. Hierin wordt een aantal technieken aangereikt om te gebruiken in de contexten studie/werk en relaties (ouders, partner, vrienden). De tweede training gaat dieper in op de mogelijkheden die jij in je hebt om te bereiken wat je wilt bereiken. We gaan het hebben over hoe je nog effectiever op de wereld om je heen kunt reageren, hoe je met minder moeite meer kunt bereiken en hoe je jezelf nog beter kunt ‘aansturen’. Kortom, weer een supertraining vol bijzondere ervaringen en ontmoetingen. (Data van beide trainingen zijn te vinden op de bijlage.)
trainers met zoveel gemak voor de groep staan
Het volgen van de trainers-masterclass (twaalf dagen verspreid over het jaar) is een van de dingen die NTI-NLP-trainers doen om hun vaardigheden en attitude te trainen. Ook zijn er zes supervisiedagen per jaar voor de hele trainersstaf en het managementteam, die begeleid worden door Johannes Schmidt.
derbaar was en het ‘vieren’ van dit succes, genereert het volgende succes. In het Succesdagboek kun je jouw successen kwijt, je laten inspireren door successen van anderen, je laten uitdagen door talrijke oplossingsgerichte vragen die je jezelf mogelijk niet elke dag stelt en die je wel veel op kunnen leveren. Je kunt je laten raken door gedichten en uitspraken en je geheugen opfrissen door nog eens te kijken naar structuren die je kans op succes kunnen vergroten. En natuurlijk kun je je laten verrassen door je eigen succesverhalen!
kunnen stellen: hoe effectief is deze chill-strategie ren en eigen oplossingen te vinden voor de voor het bereiken van de gestelde doelen? Welnu, uitdagingen in het leven. d o o r H E R M A N CO R N E T misschien is dat waar voor veel jongeren de Jongeren vinden het fantastisch en ervaren de schoen wringt: Welk doel? En misschien ook wel week als een ‘bijzondere belevenis; om nooit wiens doel? Het lijkt erop dat veel jongeren geen meer te vergeten’, zoals een deelneemster dat Als je de kranten mag geloven dan is het niet duidelijk beeld hebben van hun eigen verlangens treffend verwoordde. Van Karen kreeg ik best gesteld met de huidige jongerengeneratie. en wensen voor de toekomst. Chillen mag dan mis- onlangs deze reactie: ,,Het belangrijkste wat Ze zappen, chatten en blowen zich elke dag schien een uitstekende strategie zijn om de stort- ik aan NLP heb overgehouden? Dat je altijd suf. Ze lezen geen kranten meer, studeren te vloed de baas te zijn, het geeft voorin in de bus moet gaan zitten, weinig en kijken nauwelijks nog naar het journog geen antwoord op de het helpt echt. Dat je je eigen ,,Ik ben ervan overbelangrijke levensvragen: gevoel maakt en dit dus ook kan naal. Ze eten ongezond, sporten te weinig en tuigd dat jongeren Wat wil ik zelf? Wie wil ik zijn? veranderen. Maar voornamelijk kruipen liever achter de playstation dan dat ze veel meer willen dan Wat is belangrijk voor mij? dat ik alles kan!” Elize schrijft me: alleen maar chillen.’’ actief bezig zijn. Het kan ze schijnbaar allemaal ,,NLP heeft mij vooral geleerd dat niks schelen. ‘Chillen’ is het credo. Natuurlijk ik alles kan bereiken wat ik wil. Helderheid ontwikkelen zijn deze generalisaties niet de werkelijkheid. Tegen deze achtergrond is het dan ook logisch dat Als ik er maar echt voor ga, wat ik dus eigenlijk nooit echt deed.” er een toenemende interesse is in onze training n zijn onlangs uitgebrachte boek ‘NLP voor Jongeren’. Dit jaar hebben we een extra ‘Boeiuh!’, schrijft socioloog Rob Wijnzomertraining moeten programmeren om aan die Focus berg dat de schijnbaar ongeïnteresgroeiende behoefte te voldoen. Jongeren hebben NLP leert jongeren om zelf focus, doelstellinseerde houding van jongeren een reactie is op een behoefte aan voeding. Ze willen inspiratie, ideeën gen en resultaten neer te zetten op alle terreispervuur aan informatie: als het nieuws je 24 uur en slimme technieken om hun leven vorm te geven nen (familie, relationeel, studie, gezondheid, per dag bereikt, van vier verschillende kanten, is het zoals zij dat willen. werk, sport). Resultaten die hen helpen om moeilijk om nog geraakt te worden. Chillen is dan De kracht van deze vijfdaagse trainingen is dat vrije, autonome en authentieke mensen te worde strategie die veel jongeren kiezen; maak je niet jongeren helderheid ontwikkelen over wie ze zijn, den in deze maatschappij. Kortom, de training zo druk, laat maar waaien en doe waar je zin in hebt. wat ze voor zichzelf willen en welke mogelijkNLP voor Jongeren is een absolute must voor En is dat dan voldoende? Een NLP-er zou de vraag heden ze in huis hebben om hun doelen te realise- iedereen tussen de 15 en 23 jaar!
I
4
informatiekrant
de prikkel
vanuit de kern
Afgelopen september vond weer een primeur plaats binnen NTI-NLP. Na drie intensieve examendagen mochten zeven cursisten het certificaat van NLP-coach ontvangen.
N
aast de certificering tot NLP-trainer, wat al jaren mogelijk is bij NTI-NLP, is er nu een opleidingstraject waarin mensen zich kunnen kwalificeren tot NLP-coach. Dit traject wordt verzorgd door Helma de Goede en Marieke Soutberg. Deelnemers aan de Opleiding Persoonlijk Begeleider hebben zich verder verdiept in de coaching, theorieën bestudeerd, praktijkervaring opgedaan en zich onder supervisie verder bekwaamd in het coachen. Super trots
Tijdens de examendagen werden de coaches getoetst op hun theorie- en praktijkkennis. Supertrots zijn de trainers Helma en Marieke op wat zij daarin hebben getoond aan kennis, vaardigheden en attitude. Want in het werken als coach gaat het niet alleen om het weten, ook de beweging, het actief bezig zijn als coach is van belang. En om dat in alle openheid te laten zien tijdens de certificering, daar is moed voor nodig. De basis van waaruit de NLP-coaches werken is NLP. Verder maken zij gebruik van technieken uit Transactionele Analyse (TA), trauma-lifework, Systemisch Werk en Oplossingsgericht Werk.
C U R S I S T A A N H E T WO O R D
“
Helma de Goede
Gefeliciteerd NLP-coaches!
Door delen vermenigvuldigen ‘Hoe komt het dat ik met de ene persoon wel kan communiceren en met de andere totaal niet? Ligt het aan mij, ligt het aan hen?’ Die vragen stelde Jeroen den Breejen zich jaren geleden. Een seminar in een kasteel in Limburg en een krantenartikel over Bouke de Boer waren de triggers om zich te gaan verdiepen in NLP. ,,Ik belde Bouke in 1994 op en zei dat ik een training kwam doen. Waarop Bouke vroeg: Hoe weet je dat? Moet je niet eerst komen kennismaken?’’ Jeroen lacht. Met recht mag hij een cursist van het eerste uur genoemd worden. Inmiddels heeft hij de Trainersopleiding gedaan, is hij bezig met Systemisch Werken en staat Oplossingsgericht Werken op zijn verlanglijstje. Hij is erachter gekomen dat het aan jezelf ligt als je niet goed kunt communiceren met een ander. ,,NLP is heus niet zaligmakend, er zijn ook veel andere methodieken die werken. NLP, wat ik ook wel Normale Levens Processen noem, biedt wel een heel krachtig stuk gereedschap. En het krachtigste instrument ligt bij jezelf’’, aldus Jeroen.
Marieke Soutberg NTI-NLP bedankt de NLP-coaches voor hun inzet in het afgelopen traject. De kersverse NLP-coaches komen te staan op een lijst die gebruikt wordt om mensen naar door te verwijzen. In verband met het grote aantal aanmeldingen vindt de volgende certificeringsronde plaats in december.
Focus op oplossingen bij Systemische Structuuropstellingen Afgelopen zomer heeft Matthias Varga von Kibéd weer menig cursist geboeid met zijn indrukwekkende wijze van werken. Samen met zijn vrouw Insa Sparrer is hij in de zomer van 2008 weer van de partij in Limmen.
B
Trouw zijn aan je vrouw-zijn
Jeroen den Breejen
Wat heel sterk veranderd is is dat Jeroen niet meer zoveel praat over problemen. In plaats daarvan zoekt hij gerichter naar oplossingen. ,,Heel veel mensen houden zich vast aan de weg, slechts weinigen focussen echt op het doel. Als je op het doel focust en je ziet een hindernis, dan ga je eroverheen. Als je je te veel op de weg richt dan bots je eerder tegen die hindernis aan.” Een goed voorbeeld van oplossingsgericht bezig zijn is de ervaring die hij in Gambia had met zijn gids. Jeroen vertelt: ,,Een jongen van 28 jaar met wie het gelijk klikte. Hij wil graag een opleiding voor toerisme gaan doen maar dat is in Gambia natuurlijk niet zo makkelijk. Bij thuiskomst heb ik samen met een reisgenoot een stichting opgericht: ‘Door delen vermenigvuldigen’, met als doel geld in te zamelen zodat hij zijn opleiding kan gaan doen. Binnen twee weken hadden we al 2500 euro ingezameld!” Jeroen, die trainer is en vaak managers coacht, stelt ze wel eens de vraag of ze in wonderen geloven. De meeste managers antwoorden dan ontkennend. Waarop mijn vraag luidt: Wanneer kom je dan in actie…?
”
en je een duizendpoot en sta je welDe vragen die tijdens deze training centraal zullen eens op het verkeerde been? En weet staan: Is vrouwelijke kracht maakbaar? Hoe maak je soms ook niet meer waar je alles jij jouw droom waar? Wat betekent leiderschap voor doet? Zou je nog succesvoller willen zijn als voor jou? Ben je alleen een leider als zakenvrouw vrouw, als dochter, als moeder, als partner, als of ook als partner, moeder, dochter? Welke plek zus, als manager, als collega, als heb jij als vrouwelijk vriendin, als ...? leider en hoe neem je jouw plek? Nieuwsgierig? Kortom, zou je nog meer leiding wilHoe kun je de verbinding maken Kijk op de website len nemen over jouw leven en de of neem contact op tussen kracht en zachtheid? richting opgaan die jij wilt als vrouw? met Klantsupport. De training bestaat uit twee blokken De training ‘De kracht van vrouwelijk leiderschap’ van twee dagen en wordt verzorgd door Marlies is een oplossingsgerichte korte training die je van der Putten (rechts op foto) en Ans Vervoort. helpt om weer stappen te zetten in de richting De eerste training is op 5 en 6 november en 6 en 7 van jouw doel. december. In februari 2008 start de volgende.
5 Simple but not Easy door ARNOUD HUIBERS
Sommige mensen denken dat oplossingsgericht werken in een dag te leren is. Niets is minder waar. ‘Het is gewoon een kwestie van een positieve uitstraling hebben en empathisch zijn naar je cliënt’. Klopt ook niet. Alsof de positiviteit van de behandelaar of coach op een zeker moment wel zal overslaan op zijn cliënt. Ik moet dan altijd automatisch denken aan de ‘positivo’s’ van Koot en Bie, de twee typetjes met hun lange bakkebaarden die hun slechte levensstijl gebeterd hadden en de hitlijsten wilden bestormen met hun lied over het ‘het wijnjaar nul’. Arnoud Huibers trekt volle zalen bij NTI-NLP met zijn oplossingsgerichte gesprekstechniek.
Oplossingsgerichte gespreksvoering: niks positivo’s O
plossingsgerichte gespreksvoering heeft weinig te maken met het positief zijn van de behandelaar of coach. Het is eerder een op een zeer realistische wijze onderzoeken van de mogelijkheden van de cliënt. Een gezamenlijke zoektocht, elk gesprek is een gezamenlijk avontuur. En de uitgebalanceerde oplossingsgerichte gesprekstechniek vergt veel discipline om te leren en te praktiseren. Er is visie voor nodig, techniek en dan nog de Kunst, met een hoofdletter. Uiteindelijk levert een goed gesprek dan wel posititiveit op. De cliënt ontdekt mogelijkheden, stappen die hij kan zetten op weg naar zijn doelen. Je zou kunnen zeggen dat de cliënt mogelijkheden die hij over het hoofd had gezien weer helder voor ogen heeft en de concrete stappen die hij kan zetten geven hem moed, hoop en vaak goede energie.
Aanknopingspunten Een voorbeeld. Een vader en zijn zoon van twaalf jaar kwamen bij me. Na de echtscheiding twee jaar geleden was een bezoekregeling afgesproken, maar zoon had steeds minder zin om naar zijn vader te gaan. Hij verzon smoesjes om onder de bezoeken uit te komen en als hij kwam was hij weinig spraakzaam, dit tot groot verdriet van zijn vader. In het gesprek vroeg ik op een gegeven ogenblik naar de laatste keer dat het gezellig was tussen vader en zoon. Beiden waren het erover eens dat de afgelopen vakantie naar Schotland geslaagd was en ik vroeg beiden naar veel details: wat precies maakte het gezellig? Ze zochten en vonden details en het leek alsof de zoon steeds makkelijker begon te praten. Na enige aarzeling durfde hij ook aan
Ik betaal je om mens te zijn
zijn vader te onthullen dat zijn strenge en kritische houding tijdens de vakantie in Schotland veelal afwezig was en dat het zoveel fijner was om met een ontspannen en vriendelijke vader op te trekken. Dit thema gaf aanknopingspunten en vader was zo fair om zijn zoon erkenning te geven voor zijn visie. Elke week dat ze bij mij kwamen vertelden zij dat het een beetje beter was gegaan en natuurlijk vroeg ik nieuwsgierig door. Na vijf gesprekken konden ze met vertrouwen afscheid van mij nemen.
Vragen naar de uitzondering Het vragen naar de uitzondering op het probleem is een van de parels van het oplossingsgericht werken. Het is natuurlijk van belang dat dit met een goede timing gebeurt en dat de behande-
d o o r A N N E M I E K E G RO OT
In wie of in wat zit de oplossing voor de cliënt? Hoeveel opleidingen en trainingen moeten er nog gevolgd worden om er zeker van te zijn dat nu echt alle oplossingen voor elk probleem
,,Op een diepe laag heeft elk mens erkenning nodig.’’
aanwezig zijn? Of je nu trainer of coach of begeleider bent, waar begin je eigenlijk aan als je in deze wondere wereld beland bent? Hoe kun je jezelf daarin staande houden en hoe doet de cliënt dat?
N
a jaren ervaring in diverse functies in de gezondheidszorg ben ik in 1993 bij NTI-NLP gestart met het volgen van de NLP-trainingen. Al gauw vervolgde ik met Systemisch Werk en later ook met Traumawerk. De ontwikkelingen in mijn persoonlijke proces waren van grote waarde in mijn coachingswerk. Uit steeds meer bronnen kon ik putten om met mijn cliënten te werken. Steeds helderder werd mijn kijk op mezelf als begeleider en op de relatie tussen mij en de cliënt. Ook heb ik veel inspiratie gehaald uit onder andere het boek ‘Mens Worden’ van Carl. R. Rogers. Als trainer binnen NTI-NLP richt ik me vooral op de opleidingen Systemisch Werk en Traumawerk. Ik vind het belangrijk dat ik mezelf blijf ontwikkelen. Momenteel volg ik bijvoorbeeld de opleiding Craniosacraal Therapie. Positieve verandering Natuurlijk is kennis van zaken een noodzakelijk iets. Aan de andere kant hebben we misschien allemaal wel eens de ervaring gehad dat een woord, een gebaar of enkel een luisterend oor van
laar/coach eerst ‘invoegt’ en zeer goed luistert naar de percepties van de cliënt. Nuttige ideeën worden vaak geboren als de cliënt antwoord geeft op uitzonderingsvragen, zoals in bovenstaand voorbeeld zoonlief steeds gemakkelijker ging praten toen ik hem vroeg wanneer het voor de laatste keer gezellig was met zijn vader. Nuttige ideeën met een realiteitswaarde en haalbaarheid worden gegenereerd uit het gesprek. Nuttige ideeën zijn op deze manier een co-creatie tussen behandelaar/coach en cliënt. Niks positivo’s. Arnoud Huibers, psycholoog, psychotherapeut en trainer is zelfstandig gevestigd in Utrecht. www.solutions-centre.org
een buurvrouw, de tuinman, of een wildvreemde een positieve verandering teweegbracht. Wat veroorzaakte dat nu precies? Heeft de buurvrouw misschien toch stiekem een cursus gevolgd? Al doende leerde ik gestaag en ontdekte ik vooral ook wat nìet werkte, zoals: je aan de buitenkant anders voordoen dan je jezelf eigenlijk ervaart; doen alsof je je zeker voelt terwijl je je eigenlijk op dat moment angstig en onzeker voelt; je gedragen alsof je je goed voelt terwijl je ziek bent; doen alsof je de oplossingen kent terwijl je die niet kent, enzovoort. In het contact met de cliënt is er vaak een luisterend oor voor diens verhaal, tot in de details aan toe. In ditzelfde contact ontstaat er gelijktijdig een verhaal in de begeleider. Kun je ook zo goed luisteren naar je eigen verhaal en daarin jezelf zijn? Kun je al die verschillende, soms zelfs tegenstrijdige gevoelens in jezelf toestaan? Stel dat je dit jezelf niet toestaat, kun je je dan nog werkelijk inleven in deze persoon en het gevoel geven hem te begrijpen? Authentiek Op een diepe laag heeft elk mens erkenning nodig: hoor mij, zie mij in mijn bestaan. Als je het jezelf veroorlooft de ander te begrijpen, kan in dit werkelijk begrijpen de aanvaarding plaatsvinden en worden tot dan toe verborgen kwaliteiten zichtbaar. Een cliënt zoekt in het contact met jou geen coach, begeleider of trainer. Hij betaalt jou om mens te zijn, om authentiek te zijn. Dat is in de relatie het ware contact. Alles mag er zijn. Vanuit dit contact ontstaat er ruimte waarin de cliënt in vrijheid onderdrukte aspecten van zichzelf zal gaan ervaren en begrijpen. Door als begeleider steeds meer mens te zijn, hoef ik oplossingen niet te gaan zoeken; ik wacht tot ze zich als vanzelf aandienen ...
6
informatiekrant
de prikkel
vanuit de kern
zakelijk
Slow Management:
vervolg voorpagina
Richt je op de oplossing...
Gezonde mensen in gezonde organisaties
Rob Land (rechts) en Paul Staal: ‘iedereen heeft zijn eigen inspiratie’.
,,De laatste jaren richt NTI-NLP zich steeds vaker op meer integrale maatwerktrajecten binnen organisaties. Kenmerkend is dat deze vanaf de start praktisch en oplossingsgericht zijn. Dat leidt tot een positieve sfeer en daarmee vaak tot verbluffende resultaten’’, aldus Marc-Jan Hollenberg, lid van het managementteam van NTI-NLP en verantwoordelijk voor de maatwerktrajecten in organisaties. Bruisend Marc-Jan vervolgt: ,,Steeds meer directies en managers zien in dat hun organisatie altijd beter kan functioneren zonder dat een probleem de aanleiding hoeft te zijn. Het ontwikkelen van een oplossingsgerichte attitude binnen een organisatie werpt z’n vruchten af op allerlei manieren. Van een prettiger werksfeer, mensen die beter in hun vel komen te zitten, meer tevreden klanten, verhoogde productiviteit, lager ziekteverzuim, het beter benutten van de aanwezige creativiteit, tot het simpelweg bruisender worden van de hele organisatie. Uiteindelijk wordt dit bepaald door waar de leiding van het bedrijf zich op richt: problemen of oplossingen.’’
Het stond onlangs nog in de Volkskrant: ‘Tolerantie voor zieke neemt af’. Twee decennia geleden was het uit den boze om een werknemer op zijn vele ziekmeldingen aan te spreken. In 1980 meldde nog tien procent van de werknemers zich ziek, in 2005 was dat meer dan gehalveerd naar vier procent.
D
e daling is voor een groot deel te danken aan een verandering in ‘ziektecultuur’. Er kwam meer aandacht voor preventie en inmiddels verschuift de aandacht steeds meer naar vitaliteit. Rob Land en Paul Staal houden zich beiden al jaren bezig met de gezonde mens in gezonde organisaties. Paul is van huis uit bedrijfsarts en al jaren bestuursvoorzitter van STECR, het platform reïntegratie, waar kennis wordt gedeeld op het terrein van arbeid en gezondheid. Sinds dit jaar is hij onafhankelijk organisatieadviseur en bestuursvoorzitter bij de Slow Management Stichting. Die stichting is in 2000 opgericht door Rob. Door zijn werk als organisatieadviseur bij
Management- en Organisatieopstellingen: helderheid in krachtige oplossingsrichtingen
ministeries en later als onafhankelijk organisatieadviseur is Rob zich steeds meer bezig gaan houden met een andere manier van organiseren. Beiden verdiepen zich in hoe mens en gezondheid zich tot werk verhouden. Volgens hen verschuift de visie over de aanpak in hoog tempo: van ziekte verzuim - reïntegratie naar de gezonde, creatieve mens in de gezonde en creatieve organisatie. Inspiratie ,,Iedereen heeft zijn eigen inspiratie’’, zegt Rob. ,,De kunst is de inspiratie van iedereen in de organisatie centraal stellen.’’ De klassieke organisatie is een vanuit optimaal economisch rendement bedacht systeem en er is momenteel een tendens dat de hele maatschappij weg van dit beheersingssysteem schuift. Het is een verschuiving van de benadering van de mens als economische factor naar de mens als integraal wezen in de eigen context, ofwel van Human Resource naar Human Being. Het inzicht dat gezonde, creatieve mensen gezonde, creatieve organisaties mogelijk maken en andersom is snel gegroeid en dat is wat de Slow Management Stichting verder wil uitdragen.
d o o r M A R C - J A N H O LLE N B E R G
S
teeds vaker krijgt NTI-NLP de vraag om Management- en Organisatieopstellingen in te zetten voor het creëren van oplossingen voor complexe vraagstukken binnen organisaties. De kracht en de eenvoud waarmee deze benadering oplossingsrichtingen helder maakt, is voor velen al niet onbekend meer. NTI-NLP geeft, naast de Leergang Managementen Organisatieopstellingen, ook workshops op teamdagen of tijdens management-retraites. Als onderdeel in een maatwerktraject dat met het trainersteam van NTI-NLP is opgestart is het al niet meer weg te denken.
Paul Zonneveld en Marc-Jan Hollenberg bespreken de brochure over de Leergang Management- en Organisatieopstellingen.
Steeds meer leidinggevenden, (organisatie)adviseurs en HRM-consultants willen zichzelf de kracht van de oplossingsgerichte systemische benadering eigen maken. Niet om alleen maar opstellingen te kunnen begeleiden, maar juist steeds vaker om in de beleids- en besluitvorming gebruik te maken van de vereenvoudigende helderheid die de systemische benadering geeft. De reikwijdte van opstellingswerk binnen de context van management en organisaties is nog lang niet in zicht en breidt zich nog steeds uit.
Vraagsturing ,,Van beheersing naar vraagsturing door partnership, dat is kort gezegd de boodschap van de stichting’’, aldus Rob. ,,Besturen op basis van regels en procedures voldoet niet meer in deze vraaggestuurde diensteneconomie. Het is noodzakelijk de creativiteit van mensen meer ruimte te geven in verbinding met anderen.’’ Paul vult aan: ,,Vroeger werkten mensen om geld te verdienen, tegenwoordig definieert je werk wie je bent.’’ Beiden waren nauw betrokken bij ‘Expeditie Aladdin’, een Stimuleringsprogramma Research & Development Arbeid en Gezondheid, met als doel wetenschappers en dienstverleners bij elkaar te brengen. Hier is het contact met NTI-NLP ontstaan. Deelnemers aan de Aladdin-expeditie hebben bij NTI-NLP organisatieopstellingen gedaan, waardoor de verhoudingen tussen vraag, opdracht en het team onderling helderder geworden zijn. Trainer Paul Zonneveld van NTI-NLP vertelt: ,,Bij Aladdin keken we naar een nieuw managementmodel, waarbij de organisatie stralend is en de medewerkers kunnen schitteren!’’ Verbindende rol De missies van de Slow Management Stichting en van NTI-NLP sluiten wonderwel bij elkaar aan en daarom zal NTI-NLP een verbindende rol gaan spelen bij het blootleggen van structuren. Het uiteindelijke doel is het naar buiten brengen van het nieuwe managementmodel. Over ‘de kracht van oplossingen’ zegt Paul Staal dat de paradox is dat het helemaal niet om de oplossing gaat. ,,Stel je voor dat we de oplossing zouden vinden, dan heeft het geen zin meer! Het gaat om de kwaliteit van de expeditie, niet om het resultaat ervan. Ofwel, het gaat niet zozeer om wat, maar meer om dat. De oplossing levert alleen maar een blokkade op.’’ Dat sluit prima aan bij het motto van de Slow Management Stichting: ‘If you want to go fast, go slow’. Waarmee bedoeld wordt dat als men de tijd neemt om werkelijk met elkaar in verbinding te gaan, de vraag achter de vraag pas duidelijk wordt en er oplossingen ontstaan vanuit het geheel. www.slowmanagementstichting.nl
Praktijkgericht De Leergang Management- en Organisatieopstellingen geeft hier op een concrete en effectieve manier vorm aan. De deelnemers leren hoe zij de Systemische Intelligentie binnen hun eigen organisatie als ook het Systemisch Leiderschap van zichzelf kunnen vergroten. Het is een zeer praktijkgerichte leergang waarbij de input voor een groot deel komt van de deelnemers zelf. Aan de hand van hun eigen praktijkvoorbeelden, wordt de toepassing van systemisch werken binnen management en in organisatiesystemen ontdekt. Modules De leergang bestaat uit twee modules. Een 4-daagse basismodule voor degenen die voor het eerst een opleiding Systemisch Werken doen. De 10-daagse vervolgmodule is bedoeld voor mensen die werkzaam zijn binnen organisaties en reeds systemische opleidingen hebben gevolgd. Deze module sluit naadloos aan op de basismodule, als ook op de 20-daagse Opleiding Familie- en Organisatieopstellingen van NTI-NLP. De leergang wordt verzorgd door Marc-Jan Hollenberg en Paul Zonneveld. Beiden ervaren systeemopstellers en met een jarenlange (leidinggevende) ervaring binnen het bedrijfsleven. Voor meer informatie bezoek www.ntinlp.nl en kijk bij Zakelijk / Trainingen of neem contact op met Marc-Jan Hollenberg (072) 505 35 01.
informatiekrant
7
de prikkel
zakelijk Ruud Rol (tweede van links) en Ron Brinckman (tweede van rechts) met de trainers Ans Vervoort en Paul van Puffelen.
Eerste reacties Business Practitioner
Foto onder: Ron Brinckman (links) en Ruud Rol op het kantoor van IPROFS.
IPROFS
Training helpt bij maken internet-toepassingen B
egin september is de eerste Business Practitioner van start gegaan met de trainers Marc-Jan Hollenberg, Paul Zonneveld en Emijet Wiersma. In deze opleiding zijn de deelnemers – voornamelijk leidinggevenden in organisaties – veel bezig met leiderschapsontwikkeling en de transformatie van inzichten naar de zakelijke context. Een specifieke doelgroep dus. Ook de indeling verschilt enigszins van een ‘gewone’ Practitioner; twaalf dagen met avondprogramma’s. Leuk om reacties te lezen?
Oprichter en directeur Ron Brinckman van IPROFS heeft geen bescheiden doelstelling
An van Damme (teamleider bij Sensis Onderwijs in Breda): ‘Rust creëren bij mezelf om meer ruimte te kunnen geven aan een ander’.
voor zijn bedrijf. Hij wil van IPROFS het beste Java-technologiehuis van Nederland maken. IPROFS, opgericht in 2001, is een ambitieus systeemontwikkelingsbedrijf dat veelal grote
Claudia de Bruijn (sales manager bij Rabobank Nederland): ‘Het heeft me op een andere manier aan het denken gezet en ik ben nieuwsgierig naar meer’.
internet-toepassingen maakt. Een van de meest aansprekende voorbeelden daarvan is de website www.anwb.nl.
D
e structuur van de organisatie is plat en Ron vindt het heel belangrijk dat zijn medewerkers tevreden mensen zijn. Hij vertelt: ,,Ik kende mensen in mijn omgeving die trainingen hadden gevolgd bij NTI-NLP en daarvan echt gelukkiger zijn geworden, en ik wilde de mensen in mijn bedrijf dat ook graag aanbieden. Trainer Marc-Jan vroeg of ik niet zelf ook een training wilde volgen en toen heb ik samen met Ruud Rol, Field Manager bij IPROFS, ‘NLP in organisaties’ gevolgd.’’ Beide mannen hadden van te voren wel wat reserves. ,,Ik dacht, ìk kan al communiceren, ik zit hier alleen om te kijken wat we voor het personeel kunnen doen’’, zegt Ruud. Dat pakte anders uit, beiden kwamen letterlijk wildenthousiast terug van de training. Ze hebben vervolgens samen de Practitioner gedaan. Momenteel volgt Ron de Opleiding Familie- en Organisatieopstellingen en Ruud gaat binnenkort met de Master Practitioner beginnen. Meer inzicht NTI-NLP heeft voor IPROFS een maatwerktraining gemaakt die bestond uit een tweedaagse introductie NLP voor het hele bedrijf, een vierdaagse training voor het managementteam (MT) en voor leidinggevenden ook een op maat gemaakt traject. De maatwerktraining is nu afgerond en heeft volgens beide mannen veel opgeleverd. Het doel was meer inzicht te krijgen in welke kant het bedrijf op moest en duidelijkheid te krijgen over de rolverdeling binnen het MT. Dat gaf ver-
Opdrachtgevers van NTI-NLP NTI-NLP heeft het vertrouwen gekregen van onderstaande organisaties om voor het management, teams en/of medewerkers maatwerktrainingen en -ontwikkelingstrajecten of opleidingen te verzorgen.
volgens meer richting aan de rest van het traject en heeft concreet een betere interne samenwerking bewerkstelligd. ,,IPROFS wàs al een leuk bedrijf’’, vertelt Ruud, ,,de training heeft ervoor gezorgd dat de communicatie nog opener is, problemen makkelijker worden benoemd en conflicten beter worden opgelost.’’ Persoonlijke effecten De effecten van de trainingen zijn niet alleen voor het bedrijf waardevol, het levert de mensen persoonlijk ook veel op. Trainers Ans Vervoort en Paul van Puffelen vertellen dat het doel was de mensen een kans te geven beter in hun vel te gaan zitten. ,,Eén deelnemer is erachter gekomen wat hij werkelijk wil in zijn leven; hij gaat een opleiding tot beroepsvlieger volgen en vertrekt dus bij IPROFS.’’ Ondanks dat dit een verlies is voor het bedrijf, vinden zowel Ans, Paul als Ron het een prima uitkomst van de training. ,,IPROFS probeert mensen inzicht te laten krijgen in hun echte doelen, al is dat niet altijd in ‘the best interest’ van het bedrijf zelf!’’, zegt Ron.
en heeft door de training geleerd de probleemblik van anderen te respecteren. ,,Door het stellen van de juiste vragen kun je iemand de andere kant op krijgen.’’ Ron sluit af met de opmerking dat ‘de oplossing altijd het voor jou gunstige balanspunt is, de gulden middenweg’. Waarop Ruud spontaan uitroept: ,,Gatverdamme, da’s saai!’’, en beide mannen in een bulderend gelach uitbarsten … www.iprofs.nl
IK... Op de vraag wat de ‘kracht van oplossingen’ betekent voor hem antwoordt Ruud: ,,Als je nu tegen mij zegt ‘oplossing’ dan denk ik alleen maar IK. Daar bedoel ik mee dat iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid moet nemen, de manier waarop je ergens instaat kun je wel degelijk veranderen.’’ Ron was altijd al redelijk oplossingsgericht
ABN-Amro, Actiezorg, AKZO, ARPA Intrabouw, artsenmaatschappen (diverse), BAM Techniek, basisscholen (diverse) Belastingdienst Noord-Holland Noord, Bouwfonds, Brabant Water, Branchevereniging KVGO, Cadran Consultancy, Corus, De Tuin van Middenmeer, Delta Lloyd, Douwe Egberts, ECN, Endemol, European Space Agency ESA, Forte Kinderopvang, Gemeente Alkmaar, Gemeente Amsterdam, Gemeente Noordwijkerhout, Gemeente Rotterdam, GP Groot BV, Groenewegen en Partners Gerechtsdeurwaarders, Haagse Vrouwenzaken, Hansink & De Looper, Hogeschool Inholland, Holland Casino, ID College, ING, IMK Opleidingen, Interpolis, IPROFS, Iris Consultancy BV, IS Interned Services, Kennisnet.nl, Kimberly-Clark Europe, KLM, KNHB, KNVB (zaalvoetbal), Koninklijke Euroma BV, Koninklijke Landmacht, Koninklijke Marine, KPN/Fources, Lee Hecht Harrisson, London Verzekeringen, Luchthaven Schiphol, Martinair, Microsoft, Ministeries (Defensie, Financiën, Justitie, Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VROM (Rijksgebouwendienst), VWS), NOC*NSF, NS, Nuon, NV Organon, Omniplan, Ordina, PCO Eerbeek, Penitentiaire Inrichting (PI) Bijlmerbajes Amsterdam, PI Westlinge Heerhugowaard, PI De Marwei Leeuwarden, PI Het Schouw, PI Noord-Holland-Noord, Postbank Telefoonbank, PWN, Rabobank, Radbout Universiteit Nijmegen, Randstad HR Solutions, Reaal Verzekeringen, RK Lyceum Sancta Maria, Robert Half International Nederland, ROC Horizon College, ROC Zadkine Rotterdam, Rode Kruis Ziekenhuis, Rotteveel M4, RTL Nederland, SAP Nederland, Simple Management Technologies, Slow Management, Sonja Bakker, STECR (Aladdin Expeditie), Stichting Voortgezet Onderwijs Flevoland, Studelta, Sunidee, Theater De Vest Alkmaar, TNT, Univé Zorgverzekeringen, Universiteit Twente, UWV, V&D, Vomar Supermarkten, VU Medisch Centrum, 4Motion.
Otto Ott (marketing manager bij SAP Nederland BV): ‘NLP adviseert om voor in de bus te gaan zitten. Ik zit inmiddels voorin in het vliegtuig’. Ron Visser (resource allocator bij de Kamer van Koophandel Nederland): ‘Als ik een vraag stel, ben ik me meer bewust van mijn verantwoordelijkheid voor de reactie bij de ander’. Jaap Willem de Vries (teammanager personeel en salarisadministratie bij Workwide): ‘Daar wil ik wel meer mee, ben bewuster bezig met mijn ontwikkelpunten’.
Emijet Wiersma met twee deelnemers aan de Business Practitioner: Esther Vermeulen en Otto Ott.
Wilfred Riksen (plaatsvervangend hoofd van afdeling Handhaving bij Centraal Bureau voor de Statistiek): ‘In het kader van leiderschap biedt het een verdiepingsslag, bijvoorbeeld bij de kwaliteit van luisteren en observeren’. Bert Voorneveld (controller bij Heliomare Revalidatie in Wijk aan Zee): ‘Heeft me meer bewust gemaakt van hoe ik dingen doe en zeg; mijn manager zei zelfs spontaan dat ik duidelijker overkwam’, en ‘ik laat mijn stemmingen niet meer door anderen beïnvloeden’. Esther Vermeulen (projectmanager bij Boehringer Ingelheim): ‘Ben me bewust geworden dat ik meer leider ben dan ik dacht’.
8 Jeugdweken: Waar een kind ook echt kind kan zijn Aan de roep om iets te doen voor kinderen in de leeftijd van 11 t/m 14 jaar gaf NTI-NLP in de zomer van 2006 gehoor door te starten met drie jeugdweken. De behoefte bleek groot, dus logisch dat we hiermee doorgingen. De tweede zomer, met drie volgeboekte jeugdweken, bleek wederom succesvol. Trainers Marian van Breukelen en Karin Prince kijken C U R S I S T A A N H E T WO O R D
“
voldaan terug.
Hans van der Veen
Andere mensen belangrijk maken
,,Ik wil andere mensen belangrijk maken, dan zal ik geslaagd zijn als manager”, zegt Hans van der Veen, manager operations bij Holland Casino Valkenburg. Hij is in 2005 aangesteld om mee te helpen bouwen aan een andere cultuur in één van de oudste casino’s in Nederland. ,,We zijn al bijna 180 graden gedraaid, er zijn veel veranderingen doorgevoerd”, aldus Hans.
Werkend in een bedrijf waarvan hij wilde dat mensen anders met elkaar om zouden gaan, moest hij dat in zichzelf ook integreren. Het gereedschap daarvoor haalt hij uit de vijftien vooronderstellingen van NLP, die bij hem op kantoor hangen. ,,En dat is niet altijd makkelijk, maar ik haal veel uit de trainingen die ik bij NTI-NLP heb gevolgd. Dingen over cultuur en weerstand doorbreken bijvoorbeeld.” Hans is jaren geleden in aanraking gekomen met NLP toen een vriend kaarten had voor Anthony Robbins in Londen. ,,Ik zei nog tegen mijn vriend, dat is niks voor mij, zo’n Ratelband. Maar ach, drie dagen Londen zag ik wel zitten
en toen ben ik toch maar meegegaan!” Na de eerste dag al had hij zijn scepsis overwonnen en daarna is hij zelfs de Mastery University en Leadership Mastery gaan doen. Taal is voor Hans een belangrijk onderdeel en hij miste toch gevoel bij de woorden die Amerikanen gebruiken, vandaar dat hij in Nederland de Practitioner, Master Practitioner en Trainersopleiding bij NTI-NLP heeft gedaan. De kracht van oplossingen past hij dagelijks toe in zijn werk. ,,In Valkenburg was het zo, hoe hoger in de boom, hoe belangrijker je bent. Dat deed weinig goeds voor de eigenwaarde en creativiteit van de medewerkers. De oplossing zit in de mens en de kracht van oplossingen zit in samenwerking, daar ben ik van overtuigd. We bedenken vaak te snel een oplossing voor een ander. Als ik mensen zèlf een oplossing laat bedenken dan motiveert dat ze, èn hun eigenwaarde en creativiteit stijgt. Mijn stelling is: wanneer je het eerst moet zien om het te geloven, zul je het waarschijnlijk nooit gaan zien.”
Oplossingsgericht werken in het onderwijs
”
“H
et waren weken waarin plek was voor leren, plezier, ontroering, spelen, spanning, humor en nog veel meer! Enkele thema’s die aan bod kwamen: Hoe ga je respectvol met elkaar om? Wat wil je graag bereiken? Welke gedachten heb je over jezelf en over anderen? Hoe is jouw band met je familie? Welke plek heb jij binnen je familie? Kortom, een week waarin veel belangrijke zaken uit een kinderleven aan bod zijn geweest.’’ Marian en Karin: ,,We hebben deze thema’s vanuit het oplossingsgericht denken benaderd. Wat gaat er allemaal al goed en waar kun je nog meer van doen? Stilstaan bij je hulpbronnen; welke krachten heb je allemaal al in je? Ook hebben we naar de waardering gevraagd. Bijvoorbeeld: Welk cijfer geef jij de dag van gisteren? Wat kun jij doen om te zorgen dat je vandaag een hogere score haalt? Het mag duidelijk zijn dat geliefde antwoorden hier waren: nog meer pauze, trampolinespringen en later naar bed!’’ ,,Wat ons enorm ontroerde is hoe bereid kinderen zijn elkaar in te sluiten. Dat ze na een week voor de groep staan en vertellen: ‘ik vind jullie allemaal lief, ook al is iedereen zo anders!’ Voorbeeld geven Heel belangrijk is het dat wij als volwassenen het juiste voorbeeld geven. Kinderen zijn immers zó loyaal en zullen ons volwassenen in al hun onschuld open volgen en modelleren. Dat maakt onze ‘rol’ mooi en kwetsbaar tegelijk. Des te duidelijker de volwassene zijn plek inneemt, des te makkelijker kan het kind ook echt kind zijn. Gelukkig is de volgende jeugdweek al in de kerstvakantie, wij verheugen ons erop!’’
Ik kom hier toch omdat ik niet zo goed kan lezen? d o o r A A LTS J E W E S TE R
I
n de tijd dat ik nog werkzaam was in het onderwijs en een eigen remedial teaching praktijk had, begeleidde ik veel kinderen waarbij het leren nog niet optimaal verliep. Kinderen konden mij haarfijn vertellen wat hun problemen waren. En als ik ze vroeg waar ze goed in waren, dan wisten ze dat vaak niet. Regelmatig hoorde ik: ‘Ik kom hier toch omdat ik niet zo goed kan lezen of rekenen?’ In het verleden had ik meer de neiging te blijven hangen in de leerproblemen, met alle gevolgen van dien. Door te leren luisteren naar wat wèl gaat en waar een kind goed in is, kan er sneller een brug geslagen worden naar datgene wat nog niet zo goed gaat. Door gebruik te maken van de talenten die elk kind/mens heeft kom je vaak tot oplossingen. Gelukkig wordt in het onderwijs tegenwoordig veel meer uitgegaan van de talenten en competenties van de kinderen. Als je goed naar ze luistert weten ze vaak zelf wel een oplossing.
Dat geeft zelfvertrouwen en power. Wij volwassenen hoeven het niet voor hen op te lossen. Kinderen zijn creatief, fantasierijk en inventief. Het geeft dan ook veel voldoening als je als leerkracht ervoor kunt zorgen dat kinderen hun eigen krachten kunnen gebruiken. Vraag aan het kind wat zijn zienswijze op de situatie is en wat zou kunnen helpen. Het blijkt vaak dat er nog niemand serieus aan het kind heeft gevraagd wat zijn ideeën zijn om niet verder in de problemen te komen. Blijf oprecht geïnteresseerd luisteren naar de ideeën van kinderen over wat zal helpen, respecteer deze en gebruik ze om samen met hen oplossingen te construeren. Alle kinderen zijn gevoelig genoeg om te weten wanneer je oprecht en eerlijk tegen ze bent. Kinderen hebben ons veel te leren over henzelf en over hoe we nuttig voor ze kunnen zijn. In onze opleiding NLP Practitioner in het Onderwijs besteden we – Bert Belder en Aaltsje Wester – dan ook veel aandacht aan de oplossingsgerichte benadering. Immers, als iets werkt, doe er dan meer van en meer en ...!
Themadag onderwijs op 22 januari 2008 Oplossingsgericht werken is een methodiek die door zijn eenvoud zeer effectief te gebruiken is. Een effectiviteit die gericht is op de feiten bij het probleem te laten en niet bij de oplossing. Insoo Kim Berg – samen met Steve de Shazer grondleggers van O.G.W. – en Arnoud Huibers hebben gewerkt met groep 7 van een basisschool. Met behulp van een oplossingsgerichte aanpak veranderde een zeer problematische klas – gedragsproblemen, onrust, irritatie naar elkaar – in een sociale en verantwoordelijke groep. Een prachtige aanpak die we graag delen met mensen uit het onderwijs. (Zie ook bijlage.)
“
Reacties
Femke: Ik voel me heel goed hier Niels: Ik vind het hier heel leuk en ik leer ook heel veel. Bas: Je leert samen te werken en daar heb je later weer iets aan. Het eten was elke dag superlekker! Femke: We werden een echte groep. Het was heel gezellig en er hing een soort van beschermende sfeer. Daniel: Alles wat ik heb geleerd gaat nu onderbewust. Ik denk nu soms automatisch na over het gevolg van iets dat ik doe.
Een moeder: Mijn zoon zegt: ‘Ik word nu al minder gepest op school, mam’. Een moeder: Mijn dochters vonden het bijzonder dat er niemand buiten de boot viel. Mijn kind is innerlijk echt gegroeid. Een moeder: En hij heeft er een heleboel vrienden bij gekregen!
”
Voor eventuele vragen, informatiebrochures, het ophalen van boeken en/of ander studiemateriaal kun je ook altijd langskomen.
N e d e r l a n d s Tra i n i n g s i n s t i t u u t vo o r N e u ro - L i n g u ï s t i s c h P ro g ra m m e re n
NTI-NLP Oosterzijweg 8 1906 A X Limmen tel 072 - 505 35 01 fax 072 - 505 22 94 e-mail
[email protected] website www.ntinlp.nl
CO LO F O N De Prikkel is een uitgave van NTI-NLP en verschijnt twee keer per jaar. h o o f d re d a c t e u r Johan Bos re d a c t i e Dorien Groot & Johan Bos i n t e r v i e w s Johan Bos & Nadja Jansma o n t w e r p e n o p m a a k Josta Bischoff Tulleken p ro d u c t i e tiu.nl f o t o g ra f i e B4.nl, tiu.nl, Michael Abels en ntinlp.nl i l l u s t ra t i e Jan van der Schoor d r u k Finesse Druk BV o p l a g e 15.000 exemplaren Deze krant is gedrukt op 100% recycled papier.
vanuit de kern
