door je haren? Je komt overal, je bent veel sneller waar je wilt zijn en je ademt de sfeer van de stad. Koffiedrinken
in dat leuke buurtje en dan via musea en parken naar die superlunchplek aan de andere kant van de stad: de hele stad is binnen handbereik als je fietst.
FIETS & THE CITY
Wat is er fijner dan een stad te ontdekken met de wind
FIETS & THE CITY
FIETSKAARTEN blz. 56
martyrs, pigalle, montmartre blz. 20
De gidsen van Fiets & the city richten zich op plekken
mee de wijk in, weg van het toeristische centrum, op naar leuke terrasjes, fijne plekjes en heerlijke winkels. Met
punten waar je kunt bijtanken met koffie, lekkere hapjes
en gratis wifi. En natuurlijk waar je terecht kunt voor een lekke band. Alles is makkelijk te vinden met de handige
Parijs
waar inwoners van de stad zelf graag komen. Ze nemen je
canal st-martin blz. 26
PARIJS
central blz. 14
haut marais blz. 32
rive gauche blz. 38
kaartjes en het complete adresoverzicht achterin.
Het mooiste van de stad ontdek je op de
ISBN 978-90-215-5556-0
NUR 480 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen
www.boekenwereld.com
fiets_Parijs-Cover_NL.indd 1
www.kosmosuitgevers.nl
20-09-13 11:50
Een realisatie van Andrew Edwards en Max Leonard van Tandem London, een ontwerp-, drukwerk- en redactiestudio. Met dank aan Louis Thomas voor de illustraties, Kid Laidlaw en Hugo Mendez; en Greg en Alexandre Vermersch voor de info bij ‘Racen en trainen’.
Fiets & The City is een co-editie van Kosmos Uitgevers en Dragonetti Publishing. DRAGONETTI is een label van Ballon Media © 2014 Kosmos Uitgevers, Utrecht en Ballon Media nv, Belgium www.ballonmedia.com – F. Rooseveltplaats 12, B-2060 Antwerpen www.kosmosuitgevers.nl – Postbus 13288, 3507 LG Utrecht Vertaling: de taaldokter (Steffen Peelmans) Opmaak: Ine De Haes Alle rechten voorbehouden / All rights reserved ISBN 978-90-215-5556-0 (editie Kosmos Uitgevers, Nederland) ISBN 978-94-91513-16-9, D/2014/12905/03 (editie Ballon Media, België) NUR 501 Published by arrangement with Thames & Hudson Ltd, London Oorspronkelijke uitgave: First published in the United Kingdom in 2013 by Thames & Hudson Ltd, 181a High Holborn, London wc1v 7qx City Cycling Paris © 2013 Andrew @Edwards and Max Leonard Illustrations © 2013 Thames & Hudson Ltd, London and Rapha Racing Ltd Designed by Andrew Edwards Illustrations by Louis Thomas, louist.blogspot.co.uk Gedrukt in China
INHOUD ZO GEBRUIK JE DEZE GIDS 4 FIETSSTAD PARIJS 6 LOUVRE, LES HALLES 10 MARTYRS, PIGALLE, MONTMARTRE 16 CANAL ST-MARTIN 22 HAUT MARAIS 28 RIVE GAUCHE 34 RACEN EN TRAINEN 40 ONMISBARE FIETSINFO 44 LINKS EN ADRESSEN 48 NOTITIES 51 FIETSKAARTEN 56 Voorflap
PLATTEGROND | EEN DAG OP DE FIETS Achterflap
INFORMATIE, FEITEN EN CIJFERS | LEGENDA
ZO GEBRUIK JE DEZE GIDS Dit deel van Fiets & The City over Parijs is zo opgevat dat je de stad met een gerust hart per fiets kan gaan verkennen, in je eigen tempo. Op de voorflap vind je een plattegrond van de hele stad om je te oriënteren. Hier vind je vijf stadsdelen om te verkennen: Louvre, Les Halles (p. 10), Martyrs, Pigalle, Montmartre (p. 16), Canal St-Martin (p. 22), Haut Marais (p. 28) en Rive Gauche (p. 34). Al deze plaatsen zijn makkelijk toegankelijk met de fiets en er zijn cafés, bars, galeries, musea, winkels en parken bij de vleet. Elk deel is gedetailleerd in kaart gebracht met een duidelijke markering van de door ons aanbevolen plaatsen, waar je iets interessants kan zien, waar je koffie en cake kan tanken, en waar je wifi-spots vindt. Stap op je fiets voor een tochtke en kijk wat je bevalt. Kaarten van de volledige stad, vind je achteraan deze gids. Op deze detailkaarten vind je zowel fietsroutes als wegen die je beter kunt vermijden in een groot deel van het centrum van Parijs. De kaarten helpen je om veilig te navigeren en precies te vinden wat je zoekt, van fietswinkels tot fietsstallingen van Vélib, landmarks, enz. Als je graag een uitgestippelde fietsroute wil, blader je naar ‘Een dag op de fiets’, dat ook op de voorflap te vinden is. Laat je meevoeren op een ontspannen route van 35 km doorheen enkele delen van Parijs die we niet in de hoofdstukken over de verschillende buurten hebben opgenomen, en bezoek enkele van de meer toeristische bezienswaardigheden. Pik er de stukjes uit die je wel leuk lijken, ga van achter naar voor en gebruik de route zoals het jou past. Een hoofdstuk over ‘Racen en trainen’ (p.40) leert je het een en ander over, onder andere, de bezoekjes van de Tour de France aan Parijs en reikt ideeën aan voor langere ritten, als je het mooie platteland rondom de stad wil verkennen. ‘Onmisbare fietsinfo’ (p.44) behandelt dan weer het weggedrag en de nodige kneepjes en weetjes om je weg te vinden langs de Franse fietsroutes. Tot slot krijg je in ‘Links en adressen’ (p.48) alle praktische informatie die je nodig hebt.
5
FIETSSTAD PARIJS Combineer romantische verfijning, ongedwongen chic en een roemrijke wielergeschiedenis die door geen enkele andere stad geëvenaard wordt, en je hebt misschien wel de ultieme bestemming om al fietsend te verkennen. Of je nu zin hebt om de aankomst van de Tour de France op de Champs-Elysées te zien, in luie ritjes langs de rivier, of om van bakkerij naar kunstgalerie te hoppen, van ‘parfumier’ naar museum en van antiekwinkel naar bistro, in de Franse hoofdstad kan het allemaal. Maar het staat buiten kijf dat fietsen in Parijs de voorbije jaren een erg beangstigende naam gekregen heeft, omdat de agressieve reputatie van de plaatselijke automobilisten waarschijnlijk heel wat bezoekers van de straten weghoudt. Het mag dan wel leuk zijn om te doen alsof je Mark Cavendish bent en rond de Place de la Concorde te sprinten, toch zijn er in Parijs enkele minder aangename wegen – en je wil echt niet rond de Arc de Triomphe rijden, tenzij je een ervaren fietser bent. Op onze kaarten vind je meer informatie over wegen waarvoor het aan te raden is extra voorzichtig te zijn, en in ‘Onmisbare fietsinfo’ krijg je tips over veiligheid en beveiliging. Genoeg met het vermanende vingertje gezwaaid en hoog tijd om de positieve kanten te belichten. De Parijzenaars hebben hun houding ten opzichte van het fietsverkeer bijgestuurd en de hoofdstad beschikt nu over een uitgebreid en behoorlijk logisch systeem van fietspaden, waarvan er heel wat volledig afgescheiden zijn van het wegverkeer. En de situatie zal nog blijven verbeteren – niet in het minst dankzij de verlichte acties van de Parijse burgemeester, Bertrand Delanoë. Toen hij in 2001 in Parijs aan de macht kwam, stelde hij meteen zijn eerste daad tegen de tirannie van koning auto. Hij richtte in de zomer Paris Plage in, waarbij de autowegen langs de waterkant tijdens de maand juli gesloten werden voor het autoverkeer, zodat voetgangers, fietsers en toeristen de ‘jeu de boules’-terreintjes, cafés en andere attracties die er opdoken, konden koloniseren. Snel doorspoelen naar 2013: grote delen van de Seine-oevers zijn meer dan fietsvriendelijk gemaakt. Op de Rive Gauche werd de weg tussen het Musée d’Orsay en de Pont de l’Alma afgesloten, waarbij naar verwachting 4,5 hectare nieuwe drijvende tuinen, bomen en sportterreinen gecreëerd zullen worden. Aan de andere kant van de rivier wordt het gemotoriseerde verkeer op de bij Parijzenaars geliefde ‘voie rapide’ vertraagd door verkeerslichten en de weg is er versmald om meer ruimte te maken voor fiets- en voetpaden.
6
De belangrijkste realisatie van Delanoë is echter zonder twijfel Vélib, het fietsverhuurproject van de stad, dat in 2007 geïntroduceerd werd. Ondanks enkele nadelen zijn de Parijse wegen dankzij Vélib weer op mensenmaat en is fietsen een dagelijkse activiteit geworden: of je nu een zakenman bent of een hippe bobo, een chique fashionista of een ‘mamie’ (grootmoeder), iedereen gebruikt de fiets in het dagelijkse leven. In het hoofdstuk ‘Onmisbare fietsinfo’ (p. 44) lees je meer over hoe je Vélib gebruikt. Zodra je een degelijke Vélib gevonden hebt, ben je klaar om de stad op je gemak te verkennen. Parijs is een compacte stad – de Périphérique, de gevreesde ringweg vol grommend verkeer, die Parijs van zijn buitenwijken afsnijdt, heeft een omtrek van slechts 35 km – maar is extreem druk, wat zo zijn gevolgen heeft voor tweewielers. Het zal je enige tijd kosten om ergens te geraken, want er kunnen verkeersopstoppingen zijn in de stad en je zal vaak moeten stoppen voor de verkeerslichten. Onze kaarten vermelden ook hoe lang je ongeveer onderweg bent om een bepaalde afstand af te leggen. Houd er rekening mee! Tenzij je precies weet waar je naartoe gaat, is het zelden een goed idee om een binnenweg te zoeken door het labyrintpatroon en de smalle straatjes met eenrichtingsverkeer. Blijf op de hoofdwegen met fietspaden, als je gehaast bent om op je bestemming te komen. Maar het voordeel van dat overweldigend opeengepakte leven in Parijs is dat er zo veel te zien, ruiken en eten valt. We stellen vijf stadsdelen voor om te verkennen, maar we vertellen amper iets over het ‘Quartier Latin’, we nemen je niet mee naar het Palais de Tokyo of de Eiffeltoren, Montparnasse of het dorpse Butte aux Cailles. Spring dus op je Vélib, trek eropuit en verken de stad.
7
De rustige wateren en het elegante ijzerwerk van het Canal St-Martin zijn zowel in de schilderkunst als in de film (in Marcel Carné’s Hôtel du Nord) vereeuwigd geweest. Het hotel staat er nog altijd – een authentiek stukje old school Parijs, met een restaurant en een bar met een zinken toplaag en zicht op het kanaal tussen dikke fluwelen gordijnen. Het hotel beschikt over een terras voor zonnige dagen en 10 fietsen, die de gasten gratis mogen gebruiken. Het is een perfecte uitvalsbasis om op verkenning te gaan in de buurt, die ten westen ligt van de Rue de Faubourg St-Denis met zijn restaurants en bars, en ten oosten van het nerveuze nachtleven van Belleville. Als je de buurt op een maandagochtend bezoekt, tref je een verlaten plek aan, zo ontspannen dat je erbij zou gaan liggen. Maar kom terug op een zonnige zaterdagnamiddag en elke beschikbare vierkante centimeter langs het water zal gevuld zijn met hippe locals. Het zuidelijke deel van het kanaal, dat door Napoleon gebouwd werd om de krioelende Parijse massa’s van zoet water te voorzien, is vandaag bestraat, waardoor het water onder tuinen, speelplaatsen en parken gedwongen werd. In het noorden vloeit het samen met het Canal de l’Ourcq bij de Place de la Bataille-de-Stalingrad, heel dicht bij Point Éphémère , waar concerten, dj-evenementen en tentoonstellingen van opkomende artiesten gehouden worden. Op zomeravonden staat het volk tot op de kaden. Maar als je hier van de Bastille naartoe komt, is de eerste plek op je weg Chez Prune , een plaatselijk instituut, dat geweldig is voor een drankje overdag, een snelle hap of een glaasje bier of wijn ’s avonds, gezellig binnen of buiten op het terras. Het ligt op de hoek van de Rue de Marseille, die samen met de Rue Toudic en de Rue Beaurepaire het winkelhart van het district vormt met modeboetieks en design pop-ups. Het hedendaagse Parijse kledingmerk apc is hier te vinden (de originele winkel is in het 5de arrondissement), net als Centre Commercial , een milieuvriendelijke conceptstore, die niet alleen kleding en schoenen van stijlvolle, onafhankelijke merken in voorraad heeft, maar ook organische schoonheidsproducten, tweedehandse fietsen en vintage meubelen. Verderop zijn er twee uitmuntende boekhandels: Artazart , voor boeken over architectuur, kunst en design, en Le 29 , een boekhandel voor fotografie met een tentoonstellingsruimte en boven een printlab voor doe-het-zelvers. Le 29 ligt in de Rue des Récoltes, een straat die met artistieke boetieks, goede restaurants en de mooie Jardin Villemin typerend is voor de charme van de buurt. Hier vind je in een voormalig klooster ook het Maison de l’architecture en Île-de-France , een architectuurvereniging die tijdelijke tentoonstellingen en een jaarlijks festival organiseert. Maar de belangrijkste aantrekkingspool voor ingewijde bezoekers van het Maison is het Café A, verstopt in een idyllische,
23
ONMISBARE FIETSINFO Parijs is een compacte stad, die zich ondanks de drukte uitstekend leent voor fietsplezier. Hier zijn enkele tips om zorgeloos te trappen. ETIQUETTE In vergelijking met sommige Noord-Europese steden is het op de Parijse wegen een beetje ieder voor zich, hoewel er een paar zaken zijn die je moet weten: • Parijzenaars rijden meestal waar dat hoort, maar af en toe zie je ze fietsen op voetpaden. Zorg dat het veilig is, wanneer je de ‘piste’ verlaat. • Bij sommige verkeerslichten in Frankrijk mag je nu als fietser rechts afslaan bij rood. Veel mensen zullen bij rood licht rechts afslaan, zelfs waar het niet toegelaten is, maar wees voorzichtig. VEILIGHEID Houd je ogen open en amuseer je. Hier zijn enkele tips: • Vermijd de grote wegen zonder fietspaden tijdens de spits, want hier wordt het al te hectisch. De grote verkeersrotondes zoals de Arc de Triomphe, Bastille en Concorde zijn te allen tijde enkel weggelegd voor de dappersten. Op onze kaarten staan ook de ‘te mijden wegen’ aangeduid. Wees op deze plaatsten extra voorzichtig. • Weet dat je bij twijfel aan een kruispunt net zo goed kan afstappen om met de voetgangers over te steken. • Zelfs op een fietspad kunnen er auto’s voor je afslaan of voetgangers in de weg slenteren. De kwaliteit van fietspaden in de stad gaat met rasse schreden vooruit, maar de Parijse chauffeurs zijn assertiever en minder oplettend dan in Nederland of België. • Verleen voorrang van rechts. Op Franse wegen heeft het verkeer dat van rechts komt voorrang, tenzij anders aangegeven op de verkeersborden – zelfs wanneer het verkeer van een ondergeschikte weg lijkt te komen. • Wees voorzichtig op grote kruispunten, want twee verschillende verkeersstromen mogen soms tegelijk doorrijden • Pas op voor fietspaden in een eenrichtingsstraat. Dit is een relatief nieuwe situatie die bij het begin van eenrichtingsstraten aangeduid wordt met een wegmarkering en de woorden sauf vélo (‘fietsen uitgezonderd’) onder het verkeersbord ‘verboden rijrichting’. Jammer genoeg zijn de Parijse automobilisten zich meestal niet bewust van jouw recht om in de tegengestelde richting te rijden en zullen ze geen rekening met je houden. Veel van deze straten zijn erg smal. 44
LINKS EN ADRESSEN 0fr 20, Rue Dupetit-Thouars, 75003 ofrsystem.com
Café Craft 24, Rue des Vinaigriers, 75010 cafe-craft.com
Coutume Café 47, Rue de Babylone, 75007 coutumecafe.com
APC 5, Rue de Marseille, 75010 apc.fr
Café des Deux Moulins 15, Rue Lepic, 75018
Deyrolle 46, Rue du Bac, 75007 deyrolle.com
Artazart 83, quai de Valmy, 75010 artazart.com Astier de Villatte 173, Rue St-Honoré, 75001 astierdevillatte.com Au Rêve 89, Rue Caulaincourt, 75018 Aux Deux Amis 45, Rue Oberkampf, 75011 Aux Folies 8, Rue de Belleville, 75020 Bar Ourcq 68 Quai de la Loire, 75019 barourcq.free.fr Batofar Port de la Gare, 75013 batofar.org Bibliothèque Nationale de France 11, quai François Mauriac, 75013 bnf.fr Bistrot des Dames 18, Rue des Dames, 75017 eldoradohotel.fr Bistrot du Peintre 116, avenue Ledru Rollin, 75011 bistrotdupeintre.com Bistrot Paul Bert 20, Rue Paul Bert, 93400 St-Ouen Black Market 27, Rue Ramey, 75018 Bois de Vincennes Avenue de Gravelle, 94220 Charenton-le-Pont Boulangerie Gontran Cherrier 22, Rue Caulaincourt, 75018 gontrancherrierboulanger.com Boutique look 217, Rue St-Honoré 75001 look-collection.com Breizh Café 109, Rue Vieille du Temple, 75003 breizhcafe.com
Café des Initiés 3, Place des 2 Écus, 75001 lecafedesinities.com Café Germain 25, Rue de Buci, 75006 Café le Basile 34, Rue de Grenelle, 75007 cafe-le-basile.com Café le Buci 52, Rue Dauphine, 75006 le-buci.com Café Noir 15, Rue St-Blaise, 75020 cafenoirparis.fr
Du Pain et des Idées 34, Rue Yves Toudic, 75010 dupainetdesidees.com Espace Kiliwatch 64, Rue Tiquetonne, 75002 espacekiliwatch.fr Et Puis C’est Tout 72, Rue des Martyrs, 75009 Experimental Cocktail Club 37, Rue St-Sauveur, 75002 experimentalcocktailclub.com Fish La Boissonnerie 69, Rue de Seine, 75006
Café Pinson 6, Rue du Forez, 75003 cafepinson.fr
Frenchie Wine Bar 5–6, Rue du Nil, 75002 frenchie-restaurant.com
Cafés Verlet 256, Rue St-Honoré, 75001 cafesverlet.com
Galerie BSL 23, Rue Charlot, 75003 galeriebsl.com
Castro & Co 15b, Rue Alexandre Parodi, 75010
Galerie Christine Diegoni 47 ter, Rue Orsel, 75018 christinediegoni.fr
Centre Commercial 2, Rue de Marseille, 75010 centrecommercial.cc Chez Janou 2, Rue Roger Verlomme, 75003 chezjanou.com Chez Prune 36, Rue Beaurepaire, 75010 Cire Trudon 78, Rue de Seine, 75006 ciretrudon.com Claus 14, Rue Jean-Jacques Rousseau, 75001 clausparis.com Clos Montmartre vineyard 14–18, Rue des Saules, 75018 Colette 213, Rue St-Honoré 75001 colette.fr Coulée Verte Quinze-Vingts, 75012 promenade-plantee.org
48
Galerie Emmanuel Perrotin 76, Rue de Turenne, 75003 perrotin.com Galerie Kreo 31, Rue Dauphine, 75006 galeriekreo.com Galerie Maeght 42, Rue du Bac, 75007 maeght.com/galeries Galerie Salon Antiquités & Astier de Villatte 4, Rue de Bourbon le Château, 75006 galeriesalon.blogspot.com Galerie Yvon Lambert 108, Rue Vieille du Temple 75003 yvon-lambert.com Hermès 17, Rue de Sèvres, 75006 hermes.com Hôtel Amour 8, Rue de Navarin, 75009 hotelamourparis.fr
