De Nieuwe Bibliotheek Nieuwegein Strategie voor het nieuwe tijdperk De leukste plek in elke plaats!
Bibliotheek met ambitie
Uitgangspunten hierbij zijn dat informatieverwerving
De leukste plek in elke plaats
en cultuurbeleving fundamentele waarden zijn voor maatschappelijk succes en welzijn. Een (toekomstige)
De openbare bibliotheek is de beste en de mooiste plek in
kennissamenleving kan niet zonder een goede bibliotheek
de stad. De meest leuke en goede boeken zijn er te vinden en
voor informatievoorziening en culturele ondersteuning.
te leen. Bovendien is alle informatie en kennis van anderen
De bibliotheek moet de leukste plek van de stad worden.
beschikbaar en toegankelijk, en in de bibliotheek ligt de
De nieuwbouw in het Stadshart in Nieuwegein bood een
cultuur voor het oprapen waar niet voor betaald hoeft te
unieke kans om een belangrijk deel van het nieuwe concept
worden. Alleen voor het lenen van materialen wordt een
versneld te concretiseren. Dit concept houdt in dat de biblio‑
bijdrage gevraagd. Deze bijdrage is overigens altijd minder
theek lokaal verankerd is, een wezenlijke interactie met de
dan de aanschaf van 2 à 3 boeken per jaar. Bibliotheken
inwoners aangaat en een proactieve instelling heeft.
leveren sinds mensenheugenis een belangrijke bijdrage aan de verheffing van het volk door middel van taalontwikkeling
De bibliotheek is er voor, door, met, en van de inwoners van
en leesbevordering.
Nieuwegein. Wij willen onze kennis en inzichten graag delen met collega-bibliotheken, bestuurders, politici en potentiele
Over tien jaar echter leent niemand meer fysiek een boek,
samenwerkingspartners, want de bibliotheek wordt in
maar zal de behoefte aan informatie, selectie, contextuali‑
deze tijd opnieuw uitgevonden. Hieronder volgt een nadere
sering en duiding groter zijn dan ooit. Daarin, en ook in de
toelichting.
verdergaande individualisering van mens en maatschappij, ligt een grote kans voor bibliotheken. Zij bieden een aangename verblijfsfeer: prikkelend, veilig, informatief, maar tot niets verplichtend.
Missie
Het fundament van de kennissamenleving is informatie en kennis De Bibliotheek Nieuwegein stelt zich als drager en onder‑
meer dan een bibliotheek
steuner van de lokale kenniseconomie en tevens als belangrijkste cultuurdrager (hoeder van het lezen en schrijven tot doel) :
Inspiratie bieden voor lezen en voor
taalontwikkeling;
Al lange tijd is de Bibliotheek Nieuwegein ervan overtuigd
dat de bibliotheek een andere maatschappelijke functie krijgt.
Informatie betekenis en diepte geven,
Hiertoe is een toekomstvisie ontwikkeld om die nieuwe
in de context van de lokale samenleving;
functie vorm en inhoud te geven (ook samen met de regio‑
bibliotheek Lek en IJssel).
De onderzoeken ‘De openbare bibliotheek tien jaar van nu’
(2008) en ‘De staat van de publieke dienst’ (2008) hebben de
noodzaak van deze functieverandering en van de nieuwe visie
overtuigend aangetoond. Ook het ‘Library and Information
Manifesto 2010’ van het Chartered Institute of Library and
Stimuleren van burgerschapsparticipatie;
Verschaffen van plezier aan de inwoners;
Information Professionals (CILILP) biedt inzicht in nieuwe bibliotheekvormen. de nieuwe bibliotheek Nieuwegein - strategie voor het virtuele tijdperk
de tweede verdieping
3
Verbeteren en bevorderen van welzijn,
gezondheid en zelfredzaamheid van burgers;
Vier doelstellingen voor een virtuele toekomst
Leuk, relevant, verbindend, stimulerend
Bevorderen en verbreden van de kennis over,
en de beleving van, cultuur en kunst;
INFO
beleid, het boomkapbeleid of de fijnstofproblematiek,
gebied van welzijn en gezondheidszorg, huisartsen en
maar ook thema’s als eenzaamheid, de betekenis van
verpleegkundigen.
vrijwilligerswerk en energielevering.
De bibliotheek organiseert ook bijeenkomsten, debatten en voorlichtingsbijeenkomsten. Mensen kunnen elkaar in
1) De bibliotheek is de leukste plek van Nieuwegein
een neutrale omgeving ontmoeten en worden concreet
De bibliotheek is uitdagend en verrassend ingericht en
uitgenodigd om informatie tot zich te nemen, hun visie te
altijd open. De inrichting is niet zozeer gericht op doel‑
leveren op maatschappelijke ontwikkelingen of interesses
groepen, maar op situaties en rollen van gebruikers.
met elkaar te delen. Daarmee versterkt de bibliotheek de
Toegang bieden tot digitaal cultureel erfgoed;
Zo kan iemand de ene keer als oma met kleinkinderen
4) De bibliotheek stimuleert de beleving van taal, literatuur, kunst en cultuur De bibliotheek wil het klimaat om te lezen en te schrijven versterken en mensen in aanraking brengen met litera‑
sociale cohesie binnen Nieuwegein.
binnenlopen en de volgende keer als student aan de
Versterken van de sociale cohesie in de wijken
4
inwoners. Daarbij werkt zij samen met organisaties op
tuur, kunst en cultuur. Dit draagt ertoe bij dat mensen Vernieuwend en onderscheidend hierbij is dat de biblio‑
en buurten door middel van (contextuele)
HOVO. Er zijn plekken om te werken, te lezen, elkaar te
informatie, ontmoetingen, discussie‑
ontmoeten en om kennis te maken met kunst, cultuur en
theek informatie selecteert, verrijkt en met elkaar verbindt,
theek biedt ook een platform voor lokale kunst. Via het
bijeenkomsten en debatten.
wetenschap. Overal is uitdaging te vinden, zowel in de
opdat mensen niet alleen een mening hebben maar vooral
werk van lokale kunstenaars krijgen Nieuwegeiners meer
content als in het aanbod en in de inrichting.
ook een mening kunnen vormen, kennis kunnen verwerven
inzicht in de achtergronden van beeldende kunst en het
om deze vervolgens met elkaar uit kunnen wisselen.
kunstklimaat in hun stad.
Bibliotheken kunnen deze missie waarmaken als zij daarin door de overheid worden gesteund. Niet alleen financieel en
zichzelf en de samenleving beter begrijpen. De biblio‑
5
Beeldschermen maken integraal en haast ongemerkt deel
materieel, belangrijker is dat deze visie wordt gedeeld.
uit van het meubilair. Er is een dorpsplein dat uitnodigt tot
Het belang is groot: bibliotheken dragen bij aan de versterking
ontmoeting – onder het genot van goede koffie. Er zijn
breed programma waarin schrijvers, taalvirtuozen en
van de democratische samenleving en de kenniseconomie.
beeldschermen met actuele berichten uit de samenleving,
kunstenaars aan het woord komen of worden geïnter‑
Ze maken informatie voor iedereen toegankelijk en kunnen het
kranten en tijdschriften. Dat alles maakt de bibliotheek tot
3) De bibliotheek verbindt en verrijkt informatie
viewd en waar actuele thema’s worden besproken.
vertrouwen van de burgers in publieke informatie vergroten.
een plek waar mensen graag verblijven. Het wordt leuk
Er is tegenwoordig zoveel informatie bereikbaar dat
Er is ruimte voor aankomende talenten en er zijn open
Er is geen instelling die dat beter kan dan de lokale bibliotheek.
om te kijken wat er nu weer in de bibliotheek te doen is!
De bibliotheek presenteert elk nieuw seizoen een
Het concept van De Tweede Verdieping; meer dan een bibliotheek De bibliotheek is een fysieke en virtuele belevenis
De bibliotheek is het lokale informatiecentrum, het boeken-
mensen er haast geen raad mee weten. De bibliotheek kan
podia voor jong en oud. De bibliotheek vergroot daarmee
een belangrijke rol vervullen door informatie te selecteren,
de wereld van Nieuwegeiners; vooral ook door het
verbanden te leggen, informatie in een context te plaatsen
contact met elkaar.
en te duiden. De bibliotheek verbindt en verrijkt informatie. Zij biedt die informatie aan via virtuele dossiers, en zet 2) De bibliotheek is relevant in het dagelijks leven
cross-mediale interactieve media in, om inwoners te
betrekken bij het maatschappelijk debat.
van Nieuwegeiners inwoners denken als zij op zoek zijn naar informatie.
Is er in Nieuwegein bijvoorbeeld een discussie gaande
Vanzelfsprekend heeft de bibliotheek nog steeds een grote
De bibliotheek als een betrouwbare en Nieuwegeinse
over de steun van de overheid voor kerken en moskeeën,
boekencollectie voor jong en oud, en die blijft zij ook uitlenen.
bron. Wie iets wil weten over Nieuwegein, gaat te rade bij
dan levert de bibliotheek een dossier waarin feiten,
In de vernieuwing komt alles samen: content, inrichting en
de bibliotheek, zowel fysiek als via internet. De bibliotheek
meningen en visies op een rij worden gezet.
dienstverlening. De drie elementen versterken elkaar.
werkt hierbij samen met andere instellingen in de stad, zo‑
De bibliotheek wordt een plek om er fysiek en virtueel te
als bijvoorbeeld de wijkservicecentra. Ze zoekt continu
dwalen, te ontdekken, te werken, kennis op te doen en elkaar
aansluiting bij de geschiedenis en de toekomst van
te ontmoeten.
Nieuwegein, bij lokale activiteiten en lokale thema’s,
de tweede verdieping
kunst
ontmoeten
lezen
Ruim baan voor innovatie, virtualisering en interactie
De bibliotheek wil de eerste instantie zijn waaraan
lees- en schrijfcentrum en het centrum voor kunst en cultuur.
informatie
De Nieuwegeinse aanpak
De bibliotheek is de huis- , studeer en leeskamer van de stad.
Ook organiseert zij een debatavond waar deskundigen en
1) We koppelen de inrichting aan de dienstverlening
Nieuwegeiners hun verhaal kunnen vertellen, en neemt
die bijdragen op in het dossier. Het dossier wordt aan‑
Het verblijf in de bibliotheek nodigt alle Nieuwegeiners
en de inhoud
en zet structureel social media in om de mening van
geboden aan de instantie of onderneming die er direct
uit om te ontdekken, te reflecteren, elkaar te ontmoeten
Nieuwegeiners te peilen. D e bibliotheek kent zichzelf een
belang bij heeft. Alle onderwerpen, die Nieuwegeiners
en deel te nemen aan het publieke debat over stad en
extra taak toe als het gaat om het verschaffen van gezond-
bezig houden, kunnen in dossiers worden verwerkt.
samenleving. De mens staat centraal, de drempel is laag,
heidsinformatie, ter bevordering van het welzijn van
Als voorbeeld kunnen worden genoemd het parkeer‑
de nieuwe bibliotheek Nieuwegein - strategie voor het virtuele tijdperk
de inrichting is verrassend. De bibliotheek is primair
de nieuwe bibliotheek Nieuwegein - strategie voor het virtuele tijdperk
de tweede verdieping
ingericht om de gebruiker te ondersteunen bij zijn vraag
De communicatie met de inwoners vormt een belangrijke
Daarnaast bevordert de bibliotheek informatie-uitwisseling en kennisoverdracht door middel van publieke ontmoe‑
Ga mee op verkenning Think global, act local
naar informatie, kennis, literatuur, cultuur en kunst.
basis van het concept. De website, met leuke berichten,
Gemak en klantgerichtheid staan hierbij voorop.
BicatWise, digitale en interactieve dienst vormen het
tingen, dialogen en debatten. Ook virtueel.
De content wordt aangeboden in verschillende sferen,
“uithangbord” van de dienstverlening. Naast deze
Deze bijeenkomsten helpen mensen inzicht te krijgen in
afgestemd op de behoefte van de gebruiker op dat
informatie worden virtuele dossiers samengesteld over
maatschappelijke vraagstukken en stimuleren hen tot
samenleving. De succesfactor voor het verwerven van nieuwe
moment (situationele doelgroepen).
actuele thema’s die spelen in en rond Nieuwegein.
betrokkenheid en participatie. Tegelijkertijd geven de
doelgroepen ligt in samenwerking en in netwerkorganisaties,
bijeenkomsten vorm en inhoud aan het concept van
gericht op verbetering en vernieuwing. Voorwaarde is dat de
lokale verankering en versterken zij de sociale cohesie.
moderne informatietechnologie volledig wordt geïntegreerd
Lokale bibliotheken spelen een belangrijke rol in de lokale
De ene bezoeker zoekt specifieke informatie over een
Deze speciaal samengestelde informatie verbindt en
bepaald onderwerp, een ander wil inspiratie opdoen,
verrijkt bestaande informatie en voegt meningen,
de volgende komt een boek lenen of kranten en tijd‑
opvattingen en feiten toe en biedt context (contextuali‑
schriften lezen. Dat kan allemaal. De bezoeker vindt er
seren). Deze informatie is vervolgens op verschillende
Door de dienstverlening te combineren met onder meer
dus een keur aan activiteiten, zowel fysiek als virtueel.
niveaus (beknopt of uitgebreid) doorzoekbaar.
social media, digital signage, digital class en soundshowers,
in een full-service dienstenpakket.
wordt de bibliotheek een plek waar mensen gemakkelijk
De bibliotheek is de huis- , studeer en leeskamer van de stad.
6
Het vinden is belangrijker dan het zoeken. Doel hiervan
is dat mensen inzichten kunnen verwerven en onder‑
Nieuwegeiners betrekken bij lokale kunst
Realisatie van wijkservicecentra
informatie verkrijgen, hun wereld vergroten, ideeën opdoen en in aanraking komen met boeken, kunst en cultuur.
steund worden bij het begrijpen van het maatschappelijk
De bibliotheek wil Nieuwegeiners op een laagdrempelig
Zij worden op die wijze aangezet tot participatie en actief
functioneren.
niveau betrekken bij kunst en cultuur. Dit gebeurt in
burgerschap.
7
samenwerking met o.a. kunstenaars en de amateur‑ kunsten in en rond Nieuwegein. De kunstcollectie,
De kunst is om groots te denken, en dat op lokaal niveau
geheel gevirtualiseerd, wordt op verschillende plaatsen
waar te maken. Lokale bibliotheken vormen een krachtig,
in de stad gepresenteerd. Kijkers kunnen de collectie op
uniek en innovatief landelijk informatienetwerk, dat één van
2) We bieden informatie en dienstverlening consequent
beeldschermen doorbladeren, de toelichting lezen en
de pijlers is van de kenniseconomie. Met ondersteuning van
details vergroten. In de kunstuitleen kan het werk natuur‑
de overheid, in samenwerking met de brancheorganisatie en
lijk ook fysiek worden bekeken en geleend.
hoge scholen en universiteiten, staat niets ‘de bibliotheek van
Wijkservicecentra
Beeldschermen/digital signage Social media (zoals twitter)
virtueel aan op het web
De bibliotheek van Nieuwegein integreert de nieuwste
Het adres voor betrouwbare fysieke en virtuele informatie
Actief op zoek naar Bevordert informatie wat er leeft in de stad verwerving en kennis uitwisseling
de toekomst’ in de weg.
mediatechnologie volledig in haar dienstverlening. Hierdoor ontstaat een intelligente omgeving, waarin
3) We zoeken continu interactie met de lokale bevolking
informatie zowel virtueel als digitaal voorhanden is.
De bibliotheek heeft dus een belangrijke informatiefunctie
De website is een fundamenteel onderdeel van de structurele dienstverlening, maar er is veel meer.
Natuurlijk heeft de bibliotheek een prachtige collectie boeken voor jong en oud. Ook hierbij geldt dat de
Is dat te idealistisch gedacht? De Bibliotheek van Nieuwegein
voor de inwoners van Nieuwegein. Daarin ligt haar voor‑
bibliotheek de Nieuwegeiners wil betrekken bij cultuur,
is met een klein en betrokken team hard bezig om die uit‑
naamste bestaansrecht. De bibliotheek wil het meest
boeken en taal en zo kennis wil laten maken met het
daging waar te maken. Bibliotheken kunnen een grote
voor de hand liggende adres zijn als het gaat om
plezier dat lezen en literatuur kan brengen in het leven.
bijdrage leveren aan de kenniseconomie, burgerschaps‑
Dankzij nieuwe communicatiemiddelen is de biblio‑
betrouwbare informatievoorziening, en is daarom fysiek
theek overal in de stad aanwezig: fysiek in wijkservice‑
op verschillende plaatsen in de stad aanwezig en voor
centra, maar ook via beeldschermen op strategische
elke bewoner goed bereikbaar.
locaties (digital signage). Door inzet van sociale media, crowdsourcing en user generated content, vervult
De bibliotheek is continu en proactief op zoek naar de
participatie en de sociale cohesie van elke gemeente. Hiertoe biedt de bibliotheek, uiteraard in samenwerking
Dat is de ambitie die van de ‘De tweede verdieping’ uitgaat.
met derden, een samenhangend activiteitenprogramma
Iedereen is bij deze uitgenodigd om bij ons te komen kijken,
gericht op versterking van het literaire klimaat in de stad .
mee te denken en mee te gaan op verkenning. Het virtuele
De bibliotheek doet dat door middel van literaire cafés
tijdperk is nog maar net begonnen.
de bibliotheek een verbindende rol tussen verschillende
vraag en interesse van het Nieuwegeinse publiek. Zij richt
(ook voor de jeugd), schrijfwedstrijden, de Nieuwegeinse
bronnen.
zich op lokale ontwikkelingen en actualiteiten, maar speurt
literatuurprijs, maar ook door vertelcafe’s en workshops.
ook naar historische materialen (beeld en geluid) over het Zo worden bijvoorbeeld alle tweets die over Nieuwegein
verleden van Nieuwegein, en geeft daardoor meer profiel
gaan, zichtbaar gemaakt op een social screen. Hierdoor
aan de stad. De bibliotheek levert de gewenste gegevens,
worden de Nieuwegeiners bij de bibliotheek betrokken,
bijvoorbeeld via thematische dossiers, en besteedt daarbij
en omgekeerd komt de bibliotheek te weten welke (lokale)
ook aandacht aan onderliggende vragen die meer inzicht
thema’s en onderwerpen voor burgers van belang zijn.
kunnen bieden in maatschappelijke ontwikkelingen.
de tweede verdieping
de nieuwe bibliotheek Nieuwegein - strategie voor het virtuele tijdperk
de nieuwe bibliotheek Nieuwegein - strategie voor het virtuele tijdperk
de tweede verdieping
8
9
de tweede verdieping
de nieuwe bibliotheek Nieuwegein - strategie voor het virtuele tijdperk
de nieuwe bibliotheek Nieuwegein - strategie voor het virtuele tijdperk
de tweede verdieping
Colofon
10
Uitgave juni 2011
Redactie De tweede verdieping
Infographic Kwiek Ontwerp
Vormgeving en productie pno design IJsselstein www.pnodesign.nl
Meer weten? Bekijk onze website: www.detweedeverdieping.nu Of neem contact op met: Gemma Wiegant:
[email protected] Ed de Boer:
[email protected] De Stichting Bibliotheek Nieuwegein heeft deze visie ontwikkeld in samenwerking met Architectenbureau Dick de Jong: Alex Talsma en Mr W.J. Otto
de tweede verdieping
de nieuwe bibliotheek Nieuwegein - strategie voor het virtuele tijdperk
meer dan een bibliotheek
www.detweedeverdieping.nu
Stadsplein 1c 3431 LZ Nieuwegein Postbus 455 3430 AL Nieuwegein t (030) 604 58 34 i www.detweedeverdieping.nu m
[email protected]
