Culinair Cornwall
De lekkerste uithoek van Europa
Het landelijke Cornwall is een walhalla voor foodies. Het geheim? Superverse vis, vruchtbare landbouwgrond, een mild klimaat en het allerbelangrijkste, inwoners die al generaties lang met passie hun eigen producten koesteren. Voor bezoekers zit er niks anders op dan al dat lekkers te proeven! Door Aafke Jochems, fotografie Rene Koster
“De clotted cream wordt gemaakt van de vetlaag die na het melken bovenop de melk drijft”
Van links naar rechts: Vleespasteitjes van pasty queen Ann Muller, scones met jam en clotted cream en het winkeltje van Tregothan Tea Plantation.
D
it moet het huis zijn van de pasty queen van Cornwall, Ann Muller. Ik heb de bordjes vanaf het begin van het plaatsje gevolgd naar de Lizard Pasty Shop en sta nu voor haar knalgele en daardoor opvallende rijtjeshuis. Haar eenvoudige bakkerij annex winkel, net zo knalgeel, is schuin achter het huis gebouwd op de plek waar ooit de garage stond. Van hieruit zie je in de verte de vuurtoren van Lizard Point, het meest zuidwestelijke puntje van Engeland. Met daarachter de weidsheid van de Atlantische Oceaan. Hier woont en werkt Ann, ook wel de pasty queen genoemd, omdat ze al twintig jaar volgens traditioneel recept pasties bakt die tot in de verre omtrek beroemd zijn. Elke ochtend om acht uur begint ze en aan het eind van de ochtend geurt het naar versgebakken pasties. Hét moment om bij haar binnen te stappen en haar authentieke pasties te proberen, een soort vleespasteitjes zo groot als een flink broodje. Ze legt de ingrediënten voor me neer voordat ze ermee aan de slag gaat: deeg, aardappelen, uien, rundvlees, koolraap, zout en peper, bijna allemaal lokaal geproduceerd. Simpele ingredienten die tot voor kort gezien werden als armeluiseten. Niet zo verwonderlijk, want Cornwall was niet zo lang geleden een streek van arme boeren en mijnwerkers. In elke reisgids zult u lezen dat de pasties oorspronkelijk de lunch waren van die mijnwerkers die in de tinmijnen werkten en ze als lunch meenamen. Ze pakten dan de pasty met vuile handen aan elk uiteinde vast en namen de eerste happen uit het midden. De vieze uiteinden gooiden ze weg, zo wordt er beweerd.. “Onzin en onmogelijk”, zegt Ann meteen. “Als je het zo eet, valt de vulling er meteen uit. Je moet bij het uiteinde, de punt, beginnen, en je eet alles op, je gooit niks weg. En het waren niet alleen de mijnwerkers die pasties aten, iedereen op Cornwall at en eet pasties. Elke familie bakt ze nog altijd, het is van generatie op generatie overgebracht en ieder geeft er zijn draai aan en varieert met de ingrediënten die ze erin doen.”
18
Portfolio | 4-2008
Ann geeft me een pasty die nog lekker warm is. Ik heb aardig wat cornish (het bijvoeglijk naamwoord van Cornwall) pasties tijdens mijn reizen door Groot-Brittannië geproefd en altijd hoorde ik dat de allerbeste natuurlijk in Cornwall gemaakt worden. Nu heb ik dan eindelijk de kans om een echte pasty te proberen, van de pasty queen herself nog wel. Mijn oordeel? Het deeg blijkt goed knapperig en de vulling is werkelijk heerlijk; de beste die ik ooit geproefd heb. Ik ben het helemaal eens met de uitspraak van Ann’s moeder, een ervaren pasty maker en auteur van The Pasty Book: “Every mouthful is a piece of Cornwall - a dream folded in heaven.” Theeplantage in Engeland
Nog een andere heerlijkheid die ik door heel Groot-Brittannië geprobeerd heb, behalve tot nu toe in Cornwall, is een cream tea, thee met een scone – een soort stevig cakeje – met daarbovenop jam en clotted cream. Vooral de clotted cream zou de specialiteit van Cornwall zijn. Dikke room, haast boter, die gemaakt wordt van de vetlaag die meteen na het melken bovenop de melk drijft. En waar kan ik een cream tea dan beter proberen dan op de enige theeplantage die Engeland rijk is, Tregothnan Tea Plantation? Want wie dacht dat theestruiken alleen groeien in Azië, merkt in Cornwall dat dit een grote misvatting is. Het is hier niet zo warm als in Azië, maar door de warme golfstroom voor de kust vriest het hier niet en er is regen genoeg. Zo’n tien jaar geleden werden de eerste theestruiken geplant op het landgoed van de familie van Lord Falmouth, die al sinds 1335 het landgoed bezit en er nog altijd woont. De eerste honderd struiken kwamen in de kitchen garden, verscholen achter een mysterieuze, zware deur met deurposten die nog dateren uit de 14de eeuw. Door de jaren heen zijn her en der over het landgoed verspreid struiken geplant. “Een paar jaar geleden hadden we de eerste oogst”, vertelt medewerkster Lucy Simpson. “Sindsdien worden van april tot en met oktober de knop en de twee bovenste blaadjes met de
Grote foto: De koeien van Lobb’s Farm worden ter plekke geboren en lopen de meeste tijd van het jaar buiten rond. Boven: Landbouwgrond omringd door heggen en bomen, typisch Cornwall. Links en onder: Niet alleen in Azië, maar ook in Cornwall is een theeplantage te vinden: Tregothan Tea Plantation.
Portfolio | 4-2008
19
hand geplukt.” Hoe dat in z’n werk gaat, laat ze meteen zien. Ook het hele verwerkingsproces van de blaadjes totdat ze uiteindelijk thee zijn, vindt op het landgoed plaats. Om een constante smaak te garanderen worden de eigen blaadjes samengevoegd met wat Chinese theeblaadjes uit Azië. Als afsluiting van een rondje over het landgoed, wacht een kopje Tregothnan afternoon tea me op, samen met een scone, pruimenjam van de eigen kea plum-boomgaard en clotted cream van de eigen koeien. Ik heb weer de zware taak om te proeven. “In Cornwall smeren we eerst de jam op de scone en daarbovenop komt een flinke klodder clotted cream”, legt Lucy uit. Ik volg haar aanwijzigingen op en ook dit keer kan ik niet anders dan volmondig toegeven dat dit de beste cream tea ever is! De theeplantage is normaal gesproken niet voor het publiek toegankelijk, alleen in af en toe op afspraak. Maar bij de ingang is wel een simpel winkeltje, eigenlijk meer een keet, waar de verschillende theesoorten – classic tea, afternoon tea, earl grey en green tea – te koop zijn, evenals kruidentheeën en de eigen flesjes earl grey ice tea van het landgoed., Alleen al vanwege de weg ernaartoe, loont het de moeite het winkeltje te bezoeken: smalle, vaak holle wegen die door het mooie glooiende landschap kronkelen. En dan maar hopen dat je geen tegenligger tegenkomt, want naast elkaar pas je niet op zo’n weggetje. Maar dat lost zich wel op, merkte ik toen een brede schoolbus me tegemoet kwam. Hup, in de achteruit naar een zogenaamde passing place, dicht tegen de heg aan manoeuvreren, langs elkaar wurmen en dan vriendelijk zwaaien. Niemand die zich druk maakt.
Een zanderig weggetje voert naar Roskilly’s organic farm.
Stormloop voor een ijsje
De smalle landweggetjes leiden me ook naar Roskilly’s organic farm. Al beland je hier niet zomaar, want het ligt niet aan een doorgaande weg. Als je even verder rijdt over het lommerrijke laantje, eindig je zelfs in zee. Toch blijken veel mensen de weg ernaartoe te weten. Zij komen niet alleen voor het ijs van het huis, maar ook voor het café en restaurant. Of voor een wandelingetje naar de weilanden met de koeien die voor de melk zorgen, het voornaamste bestanddeel van hun lekkere ijs. Jaren geleden begon de familie Roskilly zonder business plan met het maken van ijs, puur uit enthousiasme, vertelt Toby Roskilly. De man is het toonbeeld van hartstocht voor zijn vak. Niet verwonderlijk. Zijn moeder leefde zich jaren uit in het maken van de zoetste toetjes en clotted cream, totdat de familie op het idee kwam om ook ijs te gaan maken. Hun ‘marktonderzoek’ bestond uit het peilen van de dorpsbewoners. “We hingen posters op in de dorpswinkel met de oproep om op zondagmorgen gratis ons ijs te komen proeven”, vertelt Toby. “We verwachtten wat nieuwsgierige buurtgenoten, maar het werd een enorme stormloop. Er kwamen niet minder dan tweehonderdvijftig mensen op onze oproep af! Als tegenprestatie voor het gratis ijsje lieten we ze op een lijst invullen wat ze van de smaken vonden.” Jaren later maakt de familie Roskilly een keur aan smaken die door heel Cornwall te koop zijn. Toby laat me er enkele proeven en het ijsje van verse frambozen is echt mijn favoriet. Boerenzonen
Niet alleen Toby Roskilly is een enthousiaste cornish boerenzoon, ook Ian Lobb van Lobb’s Farm Shop en Giles Eustice van Trevaskis Farm werken met passie en tomeloze inzet op hun boerderij. Beiden zijn zonen uit een boerengeslacht dat al generaties lang boert in Cornwall en allebei zijn ze met hun tijd meegegaan. Geen gemop-
Het ijs van Roskilly’s is in heel Cornwall te koop.
Portfolio | 4-2008
21
Bordjes geven aan waar de groenten en het fruit van Trevaskis Farm vandaan komen. Het meeste vee loopt vrij rond.
Boerenzoon Giles Eustice was ooit directeur van een computerfirma, maar koos toch voor het boerenbestaan.
per over moeilijke tijden voor boeren, maar ideeën verwezenlijken om het boerenbedrijf gezond te houden, met hart voor hun zaak en oog voor het milieu. Met Ian van Lobb’s Farm in het zuiden van Cornwall, loop ik tussen het hoge klaver naar zijn runderen. Zo ver mijn oog reikt, zie ik land dat van hem en zijn twee broers is. Runderen en schapen grazen erop, afgewisseld met landbouwgrond. Het zijn vooral kleine stukjes land, omringd door heggen en her en der bomen. “Dit landschap is nu typisch Cornwall”, zegt Ian. “Het zou winstgevender zijn als we al die bomen zouden kappen en de heggen weg zouden halen, maar dat gaat ons aan het hart. Pas sinds kort krijgen we subsidies voor natuurbeheer, maar ook zonder die subsidies zouden we het zo houden.” In hun uitgebreide farm shop verkoopt Lobb’s Farm onder meer het vlees van hun vee. “Omdat we ons eigen veevoer verbouwen en we geen krachtvoer toevoegen, kan ik helemaal instaan voor de kwaliteit van het vlees. De dieren worden hier geboren, lopen de meeste tijd van het jaar buiten rond en worden vlakbij geslacht. Beter kan niet.” Giles van Trevaskis Farm, dat vlakbij de noordkust ligt, is net zo begaan met wat van zijn land komt. Hij is een dertiger die jaren directeur was van een computerfirma in Londen en de hele wereld over reisde. Totdat hij erachter kwam dat de plek waar hij hoort Cornwall is en terugkeerde naar huis om het boerenbedrijf met farm shop en restaurant te leiden. Hij maakt zich vooral zorgen over de jeugd. “Kinderen groeien op met junkfood en hebben geen idee hoe groenten eruitzien”, zegt hij. Vandaar dat hij rondleidingen voor schoolklassen organiseert en ze verse producten laat proeven. Als hij dan zo’n scholier enthousiast ziet terugkomen om alles aan z’n ouders te laten zien en proeven, is zijn dag gemaakt. Iedereen die wil, mag trouwens over zijn boerenland slenteren en naar gelang het seizoen fruit plukken – tegen betaling uiteraard. Op mijn wandeling samen met Giles pluk ik een appeltje, bekijk de
Portfolio | 4-2008
23
Cornwall wordt omringd door de zee, boordevol vis
Langoustines, superverse krab en kreeft … allemaal zó uit zee. The Seafood Restaurant van tv-kok Rick Stein is niet voor niets zo’n groot succes.
kruidentuin en tal van najaarsgroenten en blijf even staan bij de biggetjes die buiten ronddartelen bij een paar zeugen. Giles’ spiksplinternieuwe en moderne farm shop, qua assortiment zowat een supermarkt, is een streling voor het oog en doet me watertanden. Bordjes geven aan waar groenten en fruit vandaan komen. Het meeste is uiteraard afkomstig van de eigen boerderij of uit Cornwall. Alles is zo vers en zo mooi uitgestald dat je overal zin in krijgt. Tv-kok Rick Stein
De man die Cornwall bij uitstek op de culinaire kaart heeft gezet is Rick Stein. U kent hem misschien wel van tv, want voor de BBC heeft hij verschillende kook- en reisprogramma’s gemaakt, die ook op Nederlandse zenders zijn uitgezonden. Op dit moment is hij in Azië waar hij aan een programma over culinair Azië werkt dat waarschijnlijk najaar 2009 op de BBC-tv verschijnt. Hij is de man die seafood de aandacht heeft gegeven die het verdient. Hoewel zijn wortels niet in Cornwall liggen, begon hij in de jaren zeventig met The Seafood Restaurant in het toen nog rustige vissersplaatsje Padstow. Hij zag in dat Cornwall door zijn ligging de plek is om een seafood restaurant te beginnen. Het gebied wordt immers omringd door de zee met een rijkdom aan vis. Dat merk ik al als ik even buiten de kust vanaf een bootje achteloos een hengeltje uitgooi: binnen een mum van tijd heb ik vier makrelen aan de haak! Inmiddels heeft Rick Stein in Padstow een waar imperium opgebouwd met restaurants, accommodatie, delicatessenwinkel, cadeauwinkel, kookschool, bakkerij en een authentieke fish & chips shop. Met als gevolg dat het een toeristische trekpleister is geworden voor hordes dagjesmensen. Gelukkig zijn de vissers op kreeft en krab er niet door verdreven. En wat een kanjers van krabben en kreeften komen hier uit het water! Ik lunch bij het intussen vermaarde en chique The Seafood Restaurant van Rick Stein en bestel superverse krab en kreeft. In alle vroegte in de buurt van Padstow gevist, ver-
telt de bediening me, naar de afslag van Newlyn gebracht, ingekocht door de chef van dit restaurant en nu op m’n bord. Verrukkelijk! Het leuke van Rick Stein is dat hij ook hét volkse gerecht van Groot-Brittannië, fish & chips, weet te waarderen. In zijn fish & chips shop kun je terecht voor deze traditionele lekkernij. Alleen de krantenpagina waarin vroeger de vis en friet werd gewikkeld ontbreekt. Dat hier de beste en meest verse ingrediënten worden gebruikt, gebakken in rundervet zoals vroeger gebruikelijk was, proef ik meteen. Alleen de kabeljauw komt ingevroren uit IJsland, want daarvan is er niet genoeg in de omliggende zee. Voor mij reden om heek te bestellen, want dat is wel vlakbij uit zee gevist. De aardappelen komen ook zoveel mogelijk uit de buurt en worden elke ochtend met de hand geschild. Het resultaat mag er zijn. Zelfs voor de ] beste fish & chips moet je naar Cornwall! Kijk op de volgende pagina’s voor onze speciale lezersaanbieding!
De beste adresjes • Boerderijwinkel van Lobb’s Farm, www.lobbsfarmshop.com. • Boerderijwinkel, pick your own fruit en restaurant met eigen producten van het land van Trevaskis Farm, www.trevaskisfarm.co.uk. • Roskilly’s ice cream & organic farm, www.roskillys.co.uk. • The Lizard Pasty Shop, www.connexions.co.uk/lizardpasty. • Tregothnan Tea Estate, www.tregothnan.co.uk. • Rick Stein, www.rickstein.com. • Boerenmarkten, www.foodfromcornwall.co.uk/showfairs.php. • The Three Mackerel Restaurant aan het Swanpool-strand van Falmouth, www.thethreemackerel.co.uk. Meer informatie over Cornwall op www.visitcornwall.com.
Portfolio | 4-2008
25
Lezersreis The Bedford hotel.
De indrukwekkende kust.
Yarn Market Hotel.
Een tripje per cabrio is een aanrader.
Culinair Cornwall Ambachtelijke pasteitjes, scones met clotted cream, fijne vleesgerechten en heerlijk verse vis – het zuidwesten van Engeland heeft culinaire genieters veel te bieden. Maar er is meer. Zoals idyllische plaatsjes, een mild klimaat, een fascinerende geschiedenis en een indrukwekkende natuur met zandstranden en hoge kliffen. Nieuwsgierig geworden? Speciaal voor
legendarische koning te weten ’s Avonds kunt u genieten van een heerlijk diner in een van Rick Stein’s restaurants in Padstow.
Portfolio stelde Buro Britain een negendaagse hotelrondreis inclusief fly-drive samen.
In de zuidwestpunt van Groot-Brittannië komen de verhalen over smokkelaars langs de ruige kusten van Devon en Cornwall en van geestverschijningen op de heidevelden van Dartmoor met gemak tot leven. De legendes van koning Arthur en zijn Ridders van de Ronde Tafel blijven hier na eeuwen nog overeind. Maar de overblijfselen van zijn kasteel zijn er dan ook nog echt: op een hoge rots in Tintagel aan de noordkust van Devon. Maar of u nu komt voor prehistorische vondsten of kathedralen, voor een bezoek aan het strand, lange wandeltochten of Cornish pasties, overal zult u versteld staan van de pracht van de natuur. En voor de culinaire avonturiers is er een keur aan restaurants, bistro’s en de traditionele inns. Kwaliteit is er het sleutelwoord: lokale, verse, vaak biologische producten. Vergeet vooral niet de beroemde Cornish pasty te proeven.
nu ingericht als museum over deze illustere zeeheld. Dag 3 tot en met 5: Exotische tuinen en woeste kliffen Drie overnachtingen in Falmouth, Hotel Penmorvah Manor (circa 119 kilometer) Falmouth is bekend om zijn vele exotische tuinen zoals de Trebah Gardens. Dankzij het milde klimaat kunnen boomvarens en andere subtropische plantensoorten hier goed gedijen. Vanuit Penzance neemt u een boot naar de Isles of Scilly. Het dorp Lizard, met zijn vuurtoren uit 1756, wordt omringd door een woeste kliffenkust waar de gesteentes van de Goonhilly Downs abrupt verdwijnen in zee. Bezoek ook het idyllische St. Mawes en Sint Michael’s Mount,
het eilandje dat bij eb te voet bereikbaar is. De toegangsweg verdwijnt bij vloed weer onder water, maar dan kunt u een veerpontje nemen. Dag 6 tot en met 7: Op bezoek bij koning Arthur De zesde en zevende dag verblijft u in Tintagel, in The Bossiney House Hotel (circa 90 kilometer). Op weg naar Tintagel kunt u een mooie route langs de noordkust van Cornwall rijden en een van de subtropische tuinen bezoeken. Hoog op een rots aan zee staat Tintagel Castle, de vermeende geboorteplaats van koning Arthur. In King Arthur’s Great Hall – honderd jaar geleden gebouwd door The Fellowship of the Knights of the Round Table – komt u alles over de
Dag 8: Reeën en wilde pony’s spotten De laatste nacht slaapt u in het Yarn Market Hotel in Dunster (circa 185 kilometer). Dit dorpje ligt bij Dunster Castle, dat al zeshonderd jaar bewoond wordt door dezelfde familie. Kliffen, begroeid met brem en varens, lopen hier steil af in zee. Beken en riviertjes vinden hun weg naar het grote water via nauwe dalen, die combes worden genoemd. Neem de tijd voor een rondrit door het Exmoor National Park, waar in het bos reeën en wilde pony’s rondlopen. Middenin het park vindt u Exford, een pittoresk dorpje bij de brug over de Ex. Dag 9: Terug naar Amsterdam Vanaf Dunster is het zo’n 115 kilometer rijden naar de luchthaven van Bristol voor uw terugvlucht naar Amsterdam. Accommodatie
U verblijft in authentieke middenklasse hotels op basis van logies/ontbijt.
Het programma
Dag 1 en 2: Een eerste kennismaking De eerste twee dagen overnacht u in Tavistock, in The Bedford Hotel (circa 209 kilometer vanaf Bristol). Na aankomst op de luchthaven van Bristol staat uw huurauto klaar. Het stadje Tavistock is in 2005 uitgeroepen tot het leukste en beste marktstadje van Engeland. Het is een ideaal uitgangspunt voor het verkennen van het Dartmoor National Park. Ten noorden van Tavistock kunt u een mooie wandeling maken in de kloof Lydford Gorge. Bezoek ook het 13de eeuwse Buckland Abbey aan de rivier de Tavy. Ooit woonde hier sir Francis Drake. De National Trust heeft het
26
Portfolio | 4-2008
Inbegrepen
Retourvlucht Amsterdam-Bristol met KLM in de V-klasse, luchthavenbelasting en brandstoftoeslag circa ` 153,- p.p. (onder voorbehoud van wijzigingen), 8 overnachtingen volgens programma in een tweepersoonskamer met bad en/of douche en toilet o.b.v. logies/ontbijt, autohuur 8 x 24 uur, ANWB-reisgids Zuid-Engeland, wegenkaart Groot-Brittannië.
Een kok van het restaurant van Rick Stein.
Autohuur
Kijk op www.burobritain.nl of vraag bij boeking voor aanvullende informatie. Autohuur is gebaseerd op type C inclusief CDW, TW en belasting. Minimum leeftijd is 23 jaar en de bestuurder dient in het bezit te zijn van een creditcard. Het tarief is gebaseerd op de retourvlucht in de ochtend, indien u een latere vlucht boekt, wordt er 1 dag extra autohuur doorberekend. Niet inbegrepen
Reserveringskosten ` 15,- per boeking, bijdrage calamiteitenfonds ` 2,50 per boeking van maximaal 9 personen, (doorlopende)reis- en/of annuleringsver-zekering, last-minute kosten ` 10,- bij boeking binnen twee weken voor vertrek.
Reisperiode en prijzen
Prijzen zijn per persoon Op basis van logies en ontbijt in een tweepersoonskamer 01-04 t/m 30-04-2009 ` 998,01-05 t/m 19-05-2009 ` 1.035,20-05 t/m 14-07-2009 ` 1.055,15-07 t/m 02-09-2009 ` 1.079,03-09 t/m 24-09-2009 ` 1.055,25-09 t/m 21-10-2009 ` 998,-
Typisch Cornwall: pittoreske dorpen in het groen.
Toeslag eenpersoonskamer ` 175 ,-. Toeslag gebruik auto door één persoon ` 147,-. Reiscode: gzhrport. Vertrek is dagelijks mogelijk.
Informatie en boekingen
Voor reserveringen belt u met Buro Britain. Telefoon: (020) 462 10 31. Openingstijden: maandag tot en met vrijdag van 09.00 – 17.30 en zaterdag van 09.30 – 16.00 uur. E-mail:
[email protected]. Of kijk op www.burobritain.nl bij de rubriek aanbiedingen.
Padstow is een gezellig toeristisch plaatsje.
Portfolio | 4-2008
27
.
