De Gloob-Fanfare zesde leerjaar
CORRECTIESLEUTEL - HANDEL
De Gloob-Fanfare!!
Onze uitdagingen: g g 1.
_______________________________________________________ Wat __________________________________________________ hebben auto’s te maken met Filippijns water? _______________________________________________________
2.
_______________________________________________________ Word regisseur en film ‘Het mysterie van het Filippijns water’. _______________________________________________________
3.
_______________________________________________________ Toon jullie filmpje aan zoveel mogelijk mensen. _______________________________________________________
2
Het Gloob-lied REFREIN 1 : Dit is de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die ‘t goed menen met de globe Kom, doe mee met de fanfare Zet u in voor onze aarde Kom erbij, ja, ja, ook gij! Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die ‘t goed menen met de globe. Blijf niet zitten niksen. Zullen wij dat hier eens fiksen! Met veel goesting vliegen wij erin. Strofe 1 : Zijn wij wel goed bezig? Dat is nog maar de vraag Heel de wereld wordt maar warmer, arme landen alsmaar armer. We moeten iets doen vandaag. De vraag is heel eenvoudig: wat kunnen wij hier nu aan doen? Want we zijn hier met zoveel, maar doet iedereen een deel dan doen we samen veel Een beetje aandacht alstublieft want deze wereld is mij lief. En als wij er goed voor zorgen wordt elke dag een goeiemorgen. REFREIN 2 : Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die ‘t goed menen met de globe. Kom, doe mee met de fanfare. Zet u in voor onze aarde. Kom erbij, ja, ja, ook gij! Strofe 2 : We weten hoe het moet maar leven op te grote voet, zo van “ikke en den dikke en al de rest kan stikke”. Dat is niet al te goed. We moeten de wereld delen want we zijn hier met z’n velen. En dit klinkt misschien wat raar maar de mens is een gevaar. De aarde is zo kwetsbaar.
Het mens-dom is niet slim. Het is de wereld aan ’t verknoeien. T’is tijd voor een nieuw begin. T’is tijd om u te komen moeien. REFREIN 3 : Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die ‘t goed menen met de globe. Kom, doe mee met de fanfare. Zet u in voor onze aarde. Kom erbij, ja, ja, ook gij! Rap : Wij komen helemaal niets te kort. Alle dagen lekker eten op ons bord. Dat is gezond, ja, dat is goed. Maar wat u ook wel weten moet: veel lekkers komt uit andere landen en reisde hele grote afstanden. Uitlaatgassen en transport liggen elke dag mee op je bord. Het is niet simpel, dat is waar, want het gevaar is soms onzichtbaar. Maar als je let op wat je eet en er iets meer over weet, red je zo ook de planeet! Red de planeet! REFREIN 4 : Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die ‘t goed menen met de globe. Kom, doe mee met de fanfare. Zet u in voor onze aarde. Kom erbij, ja, ja, ook gij! Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die ‘t goed menen met de globe. Dit is een prachtige planeet maar ze gaat naar de knoppen. Het is aan ons om die vervuiling nu te stoppen. Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die ‘t goed menen met de globe. Blijf niet zitten niksen. Zullen wij dat hier eens fiksen! Met veel goesting vliegen wij erin. 3
Een babbeltje met Paolo, Arvin, Gloob en Pieter Wil je meer weten over Pieter, Gloob, Paolo en Arvin en de Filippijnen? Surf dan naar: www.2015ikloopmee.be, wereldbol, Gloob!, Pieter www.2015ikloopmee.be, wereldbol, Gloob!, Gloob www.2015ikloopmee.be, wereldbol, Gloob!, handel, Paolo en Arvin www.2015ikloopmee.be, wereldbol, Gloob!, handel, Filippijnen
Welkom in de Filippijnen!
___ Mijn lievelingseten is _____________________________________ Het lievelingseten van Gloob is kip met rijst, wortelen en mango. _____ _____ ___________________________________________________________
Pieter eet heel graag __________________________________________________________ tom kai kai. Dat is Thaise kip met kokosmelk en rijst. ____ Hoeveel mensen wonen in Manilla? _______________________________ 11,5 miljoen ___
de Filippijnen _ Arvin en Paolo wonen in _____________________________________ Kleur de vlag van dit land:
nee Wat denk je? Hebben Arvin en Paolo een koning? _______________ De Filippijnen zijn een republiek. Waarom wel/niet? _________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ 4
5 broers en zussen. Arvin heeft _____ Het lievelingsspel van Paolo is ______________________________________________ met auto’s spelen __ ________ _ verse broodjes, vers fruit en melk Wat eet Paolo als ontbijt? ________________________________________ rijke Paolo woont in een ____________________ wijk. Arvin woont in een ________ Wat kan je zeggen over de buurt van Arvin? ___________________________________ levendige maar arme buurt. ___________________________________________________________
IIk speel graag met _____________________________________________________ ________
hard zingen, muziek maken en met zijn rugzak de wereld D De hobby’s van Gloob zijn ___________________________________________________________ rondtrekken. ________________________________________________________
Dit ben ik!
5
Op bezoek bij Paolo en Arvin
Hallo, jullie hebben ons al gezien in de stad waar we wonen: Manilla. Vinden jullie de Fillippijnen terug op de wereldkaart? En vinden jullie ook onze stad terug?
1. Kijk goed naar de wereldkaart in de klas. Vinden jullie de Filippijnen en Manilla op de blinde kaart in jullie werkbundel blz. 8-9? Kleur de Filippijnen groen en zet een kruisje op de plek waar Manilla ligt. Schat de afstand tussen België en de Filippijnen. _________________________________________ 2. Bereken de afstand in vogelvlucht. Gebruik hiervoor de schaal van de wereldkaart op blz. 8-9 van je werkbundel. Bewerking: 1 cm op de kaart is 75 000 000 cm in het echt = 750 km in het echt ____________________________________________________________________________
14 x 750 km = 10 500 km ____________________________________________________________________________ Antwoord: Manilla is in vogelvlucht ____________ 10 500 km van Brussel.
6
Kijk eens op de wereldkaart of wereldbol. Zie je die horizontale en verticale lijnen? Deze lijnen dienen om steden en landen gemakkelijk terug te vinden. De twee belangrijkste lijnen zijn de EVENAAR en de NULMERIDIAAN.
De evenaar verdeelt de wereld in twee delen: een noordelijk en een zuidelijk deel. De evenaar loopt van west naar oost en verdeelt de wereld in een noordelijk en een zuidelijk halfrond. De evenaar ligt op 0°. De volgende landen liggen op de evenaar: Brazilië, Ecuador, Oeganda, Kenia en Indonesië. Vind je de evenaar terug op de wereldkaart?
3. Zoek een kaart van Azië in de atlas. Liggen de Filippijnen ten zuiden of ten noorden van de evenaar? ________________________________________________ De Filippijnen liggen ten noorden van de evenaar.
De nulmeridiaan ligt net als de evenaar op 0°, maar loopt van noord naar zuid. De nulmeridiaan wordt ook wel de meridiaan van Greenwich genoemd (zeg grenitch), omdat deze door de Londense buurt Greenwich in Groot-Brittannië loopt. De gebieden ten westen van de meridiaan liggen op het westelijk halfrond en de gebieden ten oosten op het _________________________________ halfrond. oostelijk
4. Teken nu deze nulmeridiaan op de wereldkaart van werkbundel blz. 8-9. 5. Liggen de Filippijnen ten oosten of ten westen van deze meridiaan? ____________________________________________________________________________ De Filippijnen liggen ten oosten van de nulmeridiaan. 6. Op welke oosterlengte en noorderbreedte ligt Manilla? ____________________________________________________________________________ Manilla ligt op 120° oosterlengte en 15° noorderbreedte 7. Schat uit hoeveel eilanden de Filippijnen bestaan. ____________________________________________________________________________
7
De wereld op een blaadje
evenaar
nulmeridiaan
8
SCHAAL: 1:75milj. 9
Het belangrijkste ingrediënt van elk recept
1 kilo biefstuk Voor 1 kilo biefstuk hebben we het volgende nodig: een koe veel groen gras veel soja om goed dik te worden 16.000 tot 25 000 liter water een vrachtwagen 100 liter benzine slachthuis
1 kilo papier Voor 1 kilo papier hebben we het volgende nodig: houtschilfers 450 liter water een zeef een pers
Tomatensoep Om tomatensoep te maken, heb je de volgende ingrediënten nodig: - 1 kg tomaten (ontveld en in stukjes) - 1 eetlepel tomatenpuree - 2 grote ajuinen (fijngesneden) - 1 takje selderij (fijngesneden) - 1 grote wortel (geschild en gesneden) - 4 blokjes vleesbouillon - 1 kruidentuiltje - 2 liter water - peper en zout - 3 eetlepels peterselie (fijngesneden)
Welk ingrediënt komt in deze drie recepten voor? _______________________________________________________________________________ water _________ _________ _______ ______ ______ 10
_________________ Water wordt echt overal voor gebruikt. Bekijk het taartdiagram en ga naar www.xard.be en klik achtereenvolgens op ‘water’, ‘materialen’ en zoek de ‘Wat kost wat-show’. Zoek hoeveel liter er nodig is om de volgende zaken te produceren: een auto: een kilo rijst: een kilo papier: een kilo biefstuk: een kilo tarwe: een kilo staal: een kilo rubber:
_______________ 200 000 liter _______________ 3 500 liter 450 liter _______________ 25 000 liter _______________ _______________ 675 liter _______________ 1 000 liter _______________ 2 500 liter
De grote _______________verbruikers in de wereld
INDUSTRIE 22%
GEZINNEN 8% LANDBOUW 70 %
De land landbouw en de industrie zijn samen verantwoordelijk voor 92 % van het _________________verbruik op aarde, ggezinnen 8 %. Dat is erg duidelijk als we zien hoeveel liter er in een auto kruipt of in een kilo biefstuk.
11
Een wereld vol water?
Is onze blauwe planeet echt bedekt met heerlijk fris water?
97% zout water ____________________________
3% zoet water ____________________________
= UITVERGROTING
_68,7% _____in __ijskappen ________en ____________ _______gletsjers _____________________
_0,3% ____in __rivieren, ________meren _____en ________ ______reservoirs ______________________
_31% ____in__bodem, ______moeras _______en ________ ______grondwater ______________________ 12
Slik…, zoals een mens zonder water De letters van onderstaande woorden zijn vervangen door cijfers: ‘a’ is vervangen door 1, ‘b’ door 2, enz. Lees de brief aandachtig en vul de woorden in de brief in. Lees de brief nog een keer en antwoord op de vragen. 1 A 13 M 4 D 18 R 1 A 26 Z 1 A 14 N 2 B 23 W 22 V
2 B
3 4 5 C D E 1 A 18 R 5 E 1 A 9 I 21 U 15 O 5 E 1 A 5 E
14 N 9 I 7 G 14 N 5 E 20 T 15 O 4 D 20 T 18 R
6 F 9 I 14 N 5 E 19 S 11 K 15 O 4 D 18 R 5 E 5 E
7 8 9 G H I 12 L 11 K 18 R 12 L 20 T ‘ ‘ 26 Z 9 I 18 R 18 R
12 L 23 W 9 I 21 U 5 E 19 S 1 A 10 J 12 L 7 G
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z 1 A 1 A 14 N 9 I
20 T 7 G 20 T
5 E
18 R
9 I
14 N
7 G
11 K 22 V 5 E 5 E
5 E 5 E 9 I 18 R
12 L 14 N 4 D 4 D
9 I
10 J
11 K
9 I 5 E
14 N 14 N
7 G
5 E
14 N
Ik ben Lourdes, de mama van Arvin. Jullie hebben mij nog niet gezien, maar ik heb wel al erg veel over jullie gehoord. Die Gloob-Fanfare vind ik echt een super idee! Het werd hoog tijd dat kinderen zich eens gingen moeien met al dat geklungel van de volwassenen in de wereld. Soms begrijp ik er echt niets meer van. Moet je horen… Jullie hebben waarschijnlijk in de film van Gloob gezien dat wij het niet zo breed hebben. Dat komt omdat het Manilla in de Filippijnen moeilijk is om werk te vinden.Als je, zoals wij, woont in de hoofdstad __________________ 13
kom je zonder werk meestal in een krottenwijk terecht. Er wonen miljoenen mensen in een krot, zonder water en elektriciteit. Sommigen hebben zelfs geen krot en slapen in een houten karretje. Zo één waarin ze overdag afval bij elkaar zoeken om dan te verkopen aan de schroothandelaar. Ik heb altijd gehoopt dat ik genoeg zou verdienen om mijn kinderen naar school te laten gaan. Maar tot nu toe hebben we amper genoeg geld om eten te kopen. Dus moeten mijn kinderen gaan werken. Met het geld dat we samen verdienen, kunnen we eten en water kopen. Maar geld om naar school te gaan, is er spijtig genoeg niet. In 1997 dachten we allemaal dat onze moeilijkheden gingen worden opgelost, want de Filippijnse regering had een plan. Maar, beste Gloob-Fanfare, nu zal ik jullie eens iets vertellen waar ik geen sikkepit van begrijp. In de jaren 90 was het kraantjeswater in Manilla erg ongezond. Duizenden mensen werden zwaar ziek van het kraantjeswater, zo slecht waren de waterleidingen onderhouden. En 1/3 van de bevolking had niet eens een aansluiting ________________________ tot de waterleiding. Nu ja, aangezien je toch ziek werd van het kraantjeswater, kon je er misschien maar blij om zijn.Tja, soms lach je beter om je ellende… . De watervoorziening was toen een openbaar bedrijf. Dat wil zeggen dat de staat mee kan beslissen over het beheer van het bedrijf. Hoewel de waterleidingen dringend aan reparatie toe waren, gebeurde er niets. Maar toen in 1997 de Filippijnse regering zei dat ze een plan had om ons te helpen, dachten wij dat alles zou veranderen. De regering stelde de watervoorziening te koop aan privébedrijven. regering Met het geld dat ze zo verdienden, kon de Filippijnse _______________________ de economie in ons land verbeteren zodat er werk zou zijn voor iedereen. Het bedrijf kon dan de reparaties aan de waterleidingen uitvoeren. Zo zou de watervoorziening in Manilla verbeteren én geen geld meer kosten aan de regering. Twee vliegen in één klap!
bedrijven Twee grote privé __________________________ hebben toen de watervoorziening overgekocht van de Filippijnse regering. De watervoorziening werd geprivatiseerd. Privatiseren betekent dat privébedrijven zorgen voor iets waar vroeger de staat voor zorgde. Eén van die twee grote privébedrijven was een Japans bedrijf auto’s dat ook ______________________ maakt. Ik weet zeker dat jullie ook wel auto’s van Mutsubishi hebben in België. Een bedrijf dat werkzaam is in verschillende landen, zoals Mutsubishi, noemt men een multinational. Je kent zelf zeker en vast nog andere multinationals: Coca-Cola, Nestlé, Chiquita, H&M, Zara, … Toen de multinationals de watervoorziening overnamen, was iedereen wel tevreden. De bedrijven investeerden waterleiding in het onderhoud van de ______________________________ van de stad! Wij dachten allemaal dat de Filippijnse regering een meesterzet had gedaan met de privatisering van onze watervoorziening. Alles leek beter te worden. Maar…, na een tijdje kwamen de oude problemen weer de verergerden kop opsteken. Meer nog, ze ______________________________ zelfs! De privébedrijven hebben het 14
kraantjeswater al vier keer duurder gemaakt dan vroeger! Weet je dat er vaak een aantal uur per dag niet eens water uit de kraan komt? De waterleidingen zijn ondertussen weer in net zo slechte staat als vroeger: door de vele barsten in de leidingen komen bacteriën uit de straat gewoon in het leidingwater terecht. Geregeld ziekte breekt er een _________________________ uit. Bovendien hebben miljoenen mensen net als wij geen wateraansluiting thuis omdat zo’n aansluiting veel te duur is. Daarom kopen wij noodgedwongen water bij een straatventer. Dat is iemand die als beroep heeft zijn kraantjeswater te verkopen aan mensen zonder kraan thuis. Natuurlijk wil hij er ook iets aan verdienen. Water is voor de mensen uit krottenwijken daarom duurder dan voor mensen die het geld voor een aansluiting wel hebben.
drinkwater Nu hebben wij allemaal schrik.Wat als het water zo duur wordt dat wij zelfs geen zuiver ________________ kunnen betalen? Ik begrijp echt niet wat onze regering wilde bereiken met de verkoop van de watervoorziening in Manilla. noodzakelijk Vinden jullie dat het eerlijk is om iets te verkopen dat even ______________________ is als lucht? Beste kinderen van de Gloob-Fanfare, ik ben er zeker van dat jullie veel slimmer zijn dan volwassenen. Als jullie met veel zijn, zullen zulke dingen in de toekomst zeker nooit meer gebeuren. Ik moet gaan werken nu… Nog veel succes met de Gloob-Fanfare! Takits! (dat is Tagalog voor ‘tot gauw!’),
Wat is er in 1997 met de watervoorziening in onze hoofdstad gebeurd? De Filippijnse regering verkocht de watervoorziening van Manilla _______________________________________________________________________________
aan twee grote privébedrijven. _______________________________________________________________________________ Waarom wilde de Filippijnse regering het water laten overnemen door privébedrijven? De verkoop moest geld opleveren om de economie van het land te verbeteren. _______________________________________________________________________________ De privébedrijven konden de waterleidingen repareren. _______________________________________________________________________________ Welk land heeft te maken met de privatisering van het water in Manilla? Japan _______________________________________________________________________________ Wat zijn multinationals? Een multinational is een bedrijf dat werkzaam is in verschillende landen. _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ Wat verkoopt het bedrijf dat water verkoopt in Manilla nog behalve water? auto’s _______________________________________________________________________________ duurder De privébedrijven hebben de prijs van het water ondertussen al vier keer _____________________ gemaakt dan vroeger. Wie is hier het grootste slachtoffer van? De arme mensen zijn hier de grootste slachtoffers van. _______________________________________________________________________________ 15
Een slecht rapport voor de Filippijnse regering? Bekijk deze cijfers goed en bereken indien nodig! 100 Filippijnse peso = 1,6 euro
• Het loon van een dokter is 15 000 peso per maand. Hoeveel euro is dat? Bewerking: Filippijnse peso Euro 100 peso = 1,6 euro
240 euro 15 000 peso = ______________ 240 euro per maand Antwoord: Een dokter in de Filippijnen verdient ___________________
• Een Filippijnse verpleger verdient 4500 peso per maand. Hoeveel euro is dit? Bewerking: Filippijnse peso Euro 100 peso = 1,6 euro 4 500 peso
72 euro ______________
=
72 euro per maand Antwoord: Een verpleger in de Filippijnen verdient ___________________
• Om in de Filippijnen met een gezin één dag te leven, heb je 594 peso nodig. Dit is 9,5 euro per dag. Hoeveel peso heb je nodig om een maand van 30 dagen rond te komen in de Filippijnen? Bewerking: _______________________________________________________________________________ 594 x 30 = 17820
594
Hoeveel euro is dit?
9,5
x 30
17 820
x 30
285
17 820 peso of ______________ 285 euro nodig om met je gezin Antwoord: In de Filippijnen heb je ______________ een maand te kunnen leven.
16
• In België geven we gemiddeld 1/200 van ons loon uit aan water. In de Filippijnen is dat gemiddeld 1/5 van het loon. Hoeveel peso geeft een verpleger uit aan water? Bewerking: 1 van 4500 peso = 900 peso _______________________________________________________________________________
5
1 van 72 euro = 14,4 euro Hoeveel euro is dit? ________________________________________________________________ 5
Antwoord: Een verpleger verdient __________________ 4500 peso per maand en moet elke maand __________________ 900 peso betalen aan water alleen!
De Filippijnse regering zegt dat zij het beste voorheeft met de bevolking. Daarom heeft zij de watervoorziening verkocht aan enkele privébedrijven.
Amai! Rare regering. In Manilla kunnen de mensen nog amper water kopen omdat die bedrijven het water steeds duurder maken. Dat mogen we niet laten gebeuren. We moeten iets vinden om hier iets aan te doen. Dat is werk voor de Gloob-Fanfare!
17
Men zegge het voort! Er wordt veel gekletst onder de mensen. Soms praten ze over dingen waar ze geen verstand van hebben. Daar kan jij nu tegen ingaan! Reageer op wat er in de tekstballon over water in Manilla gezegd wordt. Als het niet waar is wat ze zeggen, verbeter hen dan!
1. Water is zo goedkoop in Manilla dat zelfs de arme mensen het kunnen betalen. 2. In Manilla komt er soms geen water uit de kraan. 3. Het water is niet altijd gezond, maar je wordt er niet ziek van. 4. Sommige mensen kopen hun water op straat omdat dat makkelijker en goedkoper is.
1. Water is helemaal niet goedkoop in Manilla! Integendeel, de laatste jaren is het water al vier keer duurder geworden. Arme mensen kunnen bovendien meestal geen aansluiting op de waterleiding betalen en moeten water kopen van een straatventer die kraantjeswater verkoopt. Zo betalen arme mensen zelfs meer voor hun drinkwater dan mensen met een aansluiting.
2. Dat klopt! Soms komt er gedurende een aantal uur geen water uit de kraan.
3. Dat is helemaal niet waar. Door slecht onderhoud zijn er vele barsten in de waterleidingen gekomen. Het vuil van de straat komt door deze barsten in het leidingwater terecht. Geregeld worden mensen ziek van het leidingwater.
18
4. Onzin! Veel mensen kopen inderdaad hun water op straat van een straatventer. Maar dit doen ze omdat een wateraansluiting te duur is voor hen. De straatventer verkoopt zijn kraantjeswater aan een hogere prijs dan hij er zelf voor betaald heeft. Zo komt het dat water van een straatventer dus eigenlijk duurder is. Makkelijk is het evenmin, want je moet dan net als Arvin sleuren met emmers en bidons water.
Water voor iedereen? Even rekenen!
We hebben gehoord dat de Belgische regering het belangrijk vindt dat iedereen toegang heeft tot zuiver drinkwater. Daarom zorgen ze ervoor dat de prijs laag blijft. Maakt er dan in België niemand winst met de verkoop van drinkwater?
In de meeste rijke landen waakt de staat over de kwaliteit en de prijs van kraantjeswater. Zo blijft kraantjeswater betaalbaar voor iedereen. Toch is water ook in België een winstgevende handel. Los onderstaande rekenoefeningen op!
Een gemiddelde Belg drinkt 148 liter flessenwater per jaar. Dat is 6 keer meer dan de gemiddelde wereldburger. Hiermee zijn we de vierde grootste drinkers van flessenwater van de wereld.
Opdracht 1 De productie van flessenwater verbruikt water. Hoezo? Veel van het water dat we kopen in de winkel zit in plastieken flessen. • Om 1 kg plastieken flessen te produceren is er 17 liter water nodig. Een plastieken fles van 50 cl water weegt ongeveer 36 gram. Hoeveel water heb je nodig voor het produceren van een flesje van 36 gram? Bewerking:
1000gram : x
36 gram
1000 36
>
17 liter
>
0,612 liter
: x
1000 36
0,612 liter water. Antwoord: __________________ Waar heb je dus het meeste water voor nodig: om het flesje met water te vullen of om het flesje te maken? Bewerking: een waterfles = 50cl een fles maken = 0,612 liter = 61,2 cl _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ 50cl < 61,2cl Je hebt het meeste water nodig om een fles te maken. Antwoord: _______________________________________________________________________ 19
En dan te bedenken dat zo’n flessenfabriek ook nog energie (petroleum, kernenergie,...) gebruikt om zo’n plastieken flesje te maken! Opdracht 2 De weg die het water tot bij jouw thuis aflegt, is veel langer bij flessenwater dan bij kraantjeswater. Dat betekent meer transport en meer CO2 en dus ook meer vervuiling ... . • Als je een jaar lang (365 dagen) 2 liter kraantjeswater per dag drinkt, verbruik je evenveel energie als 2 km met de auto rijden. De afstand van Brussel naar Oostende is 121 km. Als ik met de auto van Brussel naar Oostende rijd, hoeveel liter kraantjeswater kan ik dan d drinken i k voor evenveel CO2-uitstoot? Bewerking: _______________________________________________________________________________ 2 x 365 = 730 liter 2 km CO2 uitstoot : 2 : 2 _______________________________________________________________________________ x 121 x 121 _______________________________________________________________________________
44 165 liter
121 km
Ik kan 44 165 liter kraantjeswater drinken. Antwoord: _______________________________________________________________________ • Als je een jaar lang (365 dagen) 2 liter flessenwater uit België per dag drinkt, verbruik je evenveel energie als 908 km met de auto rijden. Hoeveel keer meer energie verbruik je dan wanneer je evenveel kraantjeswater drinkt? Bewerking: _______________________________________________________________________________ 365 x 2 liter flessen uit water = 908 km 365 x 2 liter kraantjes water = 2 km _______________________________________________________________________________ 908 : 2= 454 Antwoord: _______________________________________________________________________ Ik verbruik 454 keer meer energie. Privébedrijven verkopen flessenwater, terwijl dit eigenlijk heel grote voeten veroorzaakt! Ik leg het even uit. Die grote voeten komen doordat flessenwater een lange weg aflegt van de fabriek tot bij jouw thuis. De flessen worden met de vrachtwagen aan de bron geleverd, het water wordt in flessen gedaan, vervoerd naar de winkel waar jij het tenslotte (met de auto) komt kopen. De weg van kraantjeswater is veel korter! Het water wordt gezuiverd en door de waterleiding tot bij jouw thuis gebracht. Maar wie nog niet overtuigd is van het fantastische aan ons Belgisch kraantjeswater, zal ik nu overtuigen! Maak gauw volgende berekeningen!
In Brussel kost één liter kraantjeswater: 0,0022 euro 20
Opdracht 3 Zoek in reclamefolders drie merken flessenwater en vergelijk de prijs van het flessenwater met de prijs van het kraantjeswater in Brussel. Opgelet! Meestal is het water verpakt in flessen van 1,5 liter. Reken om indien nodig. Merk 1: ____________, ____________ euro voor ____________ liter water Bewerking: _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ Merk 2: ____________, ____________ euro voor ____________ liter water Bewerking: _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ Merk 3: ____________, ____________ euro voor ____________ liter water Bewerking: _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________
Wist je dat er per jaar € 100 000 000 000 uitgegeven wordt aan flessenwater? Als iedereen kraantjeswater drinkt, kan al dat geld uitgespaard worden. Die spaarcenten zijn genoeg om de hele wereld van drinkwater te voorzien! Straffe kost, niet?
Kraantjeswater is minder vervuilend én goedkoper dan flessenwater. Maar zal ik jullie nog eens zeggen dat kraantjeswater in België heel gezond is! Als je net als Gloob en Pieter van mening bent dat niemand winst zou mogen maken uit drinkwater, is het heel simpel: Laten we maar gewoon met z’n allen kraantjeswater drinken! Zo slaan we verschillende vliegen in één klap! 21
Handel in de wereld Wat draag ik vandaag? _______________________________________________________________________________ Kan je zien in welke landen je kleren zijn gemaakt? _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________
Schrijf hier 10 producten die je thuis vindt en die gemaakt of afkomstig zijn uit België.
Product Prod ductt mad made dee in B d Belgium ellgium
22
En hier 10 producten die uit andere landen komen!
Product Prod duct
Made in …?
Migreren is de boodschap!
Invullen maar! Vul de ontbrekende woorden in de onderstaande zinnen in. 1. Zoals jullie nu weten, komen veel mensen in de Filippijnen niet toe met het geld dat ze verdienen. armoede Deze mensen leven in ____________________________ . water 2. Stel je voor! Je komt nauwelijks rond en je moet 1/5 van je budget uitgeven aan ________________ ! In België is dat bijlange niet zoveel. Kraantjeswater kost immers maar 0.0022 euro per liter! Dat is per maand gemiddeld maar 1/200 van een loon. geld 3. Wist je dat 63% van de Filippijnse bevolking niet eens genoeg ____________ heeft om eten te kopen? afval 4. Veel mensen verkopen het _____________________ dat ze vinden op straat. Van het geld dat zij hiermee verdienen, onderhouden zij hun gezin. 5. Mensen die in grote armoede leven, proberen soms ergens anders hun geluk te vinden. buitenland Ze migreren dan naar het _______________________ . verdienen 6. Ze sturen het geld dat ze _______________________ op naar hun familie in de Filippijnen. eten 7. Wat zou jij doen als je geen geld had om ________________________ of drinken te kopen?
Ben je klaar? Zoek nu de woorden die je hebt ingevuld in onderstaande woordzoeker.
L
B
I
P
W
D
N
M
A
M
R
J
V
Q
Y
A
U
V
I
B
W
L
I
R
P
E
E
T
E
N
V
I
V
I
B
W
L
I
R
P
R
E
T
E
N
F
T
K
G
F
Y
E
R
J
D
P
E
B
A
G
A
E
C
J
L
D
G
P
I
N
L
H
U
M
W
D
N
O
D
L
Z
J
E
B
G
D
K
R
P
V
M
L
E
E
F
X
N
Y
B
Z
R
O
R
A
X
W
A
G
E
D
E
O
M
R
A
W
I
U
D
L
O
N
I
G
N
J
H
V
Z
U
J
U
P
O
O
B
D
N
X
K
Z
K
L
L
E
J
J
M
C
P
T
I
M
X
P
R
J
B
J
D
S
R
M
W
L
C
S
Y
G
X
U
J
C
B
M
H
T
B
R
G
P
Q
X
X
S
I
C
X
F
O
K
B
V
A
O
P
S
Z
B
A
O
F
H
W
X
Y
B
U
R
E
A
D
B
C
E
I
Q
X
K
C
O
W
M
G
H 23
Djapo vzw presenteert: De Gloob-Fanfare Een creatie van: Djapo Limburg Stationsstraat 131 3570 Alken T: 011 31 32 11 E-mail:
[email protected] www.djapo.be Overige steunpunten: Djapo Antwerpen Koning Albertstraat 15 2300 Turnhout T: 014 41 94 39 E-mail:
[email protected] Djapo Oost-Vlaanderen Sint-Antoniuskaai 9 bus A 9000 Gent T: 09 224 01 11 E-mail:
[email protected] Algemene Coördinatie Vital De Costerstraat 2 3000 Leuven T: 016 62 30 46 E-mail:
[email protected] Of neem een kijkje op één van onze websites: www.djapo.be www.2015ikloopmee.be De Gloob-Fanfare kwam tot stand met de financiële ondersteuning van DGOS en de Vlaamse Gemeenschap
Grafisch ontwerp & Illustratie: www.denkbeeld-producties.be
