De Gemeente en de sport(organisatie)
Prof. mr. Marjan Olfers Vrije Universiteit
DAAR IS DE OVERHEID…
Subsidies Vergunningen Betrokkenheid van de gemeente bij de organisatie Faciliteiten Betrokkenheid bij beleid?
HELP….
Aanbesteden Staatssteun Anders?
´Met gevolg dat wij als gemeente de achtergestelde vordering van 2001 met rente kwijt zijn. ..1,7 miljoen euro´.
´Wij zullen de komende jaren voor 45-50 miljoen euro investeren in deze omgeving en het is ondenkbaar dat er middenin dit gebied een leeg stadion staat´.
Wellicht geen aanbestedingsplicht? Andere rechtspersoon? Recht verleend door overheid, mag alleen als sprake is van een dienst van algemeen economisch belang (Motoe HvJEU) Zeggenschap als ware het een overheidsdienst (Of, quasi-inbesteding?)
Een evenement organiseren? Commercieel of niet-commercieel van aard? Niet-commercieel => subsidiering Facilitering => meestal geen probleem Bijvoorbeeld?
Artikel 107, 108, 109 VWEU (voorheen artikel 87, 88 en 89 van het EG-Verdrag) Onverenigbaar met de interne markt: steunmaatregelen van de staten of in welke vorm dan ook door de staatsmiddelen bekostigd die de mededinging vervalsen of dreigen te vervalsen door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties voor zover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt
Tot controleren, goedkeuren, afwijzen Europese Commissie DUS Overheden (nationaal, regionaal, lokaal) verplicht om de voorgenomen steunmaatregelen ter goedkeuring bij de Europese Commissie aan te melden
STAATSMIDDELEN Subsidie Lening Garantie Koop stadion Kwijtschelden lening
Ook mislopen van inkomsten door overheid kan steun zijn
Elke eenheid die een economische activiteit uitoefent, ongeacht haar rechtsvorm en de wijze waarop zij wordt gefinancierd.’ zaak C-41/90 (Höfner en Elser) Economische activiteit is het aanbieden van goederen en diensten op de markt Maken van winst, of al dan niet winstdoelstelling niet van belang Economische activiteit, op markt waar concurrentie bestaat? Let op commerciële nevenactiviteiten
HANDELT DE OVERHEID ALS IEDERE ANDERE ONDERNEMER?
Market Economy Investor Principle Handelt de overheid zoals iedere ´normale´ marktdeelnemer gehandeld zou hebben… dan geen steun Lening met terugbetalingsverplichting, marktconform percentage rente, te lange looptijd?
Gemeente Almere sluit prestatiecontracten twee sportclubs. Op basis van deze contracten zullen de clubs diensten verlenen op het gebied van opleidingen, Rijksoverheid sportstimulering, breedtesportactiviteiten en citymarketing. Contract 215.000 Regionale overheid, provincies e.d. duur vijf jaar per sporttak. Gemeenten De prestatiecontracten vormen geen steun omdat het alleen gaat om het verlenen van diensten aan de gemeente Almere tegen een passende marktconforme vergoeding.
Aanbesteding geen garantie (wel indicatie) dat geen sprake is van staatssteun, bij staatssteun gaat het nl. om de vraag of een onderneming wordt bevoordeeld. Andersom ook: stel geen sprake van staatssteun, de vraag kan wel gesteld worden of er niet had moeten worden aanbesteed.
Handel tussen de Lidstaten?
Zowel Commissie als HvJEG nemen snel aan dat sprake is van handel tussen de Lidstaten Criterium: Ongerechtvaardigd voordeel ten opzichte van andere ondernemingen op de gemeenschappelijke markt Voorbeeld het zwembad in Dorsten (Freizeitbad Dorsten, N258/00, 21 december 2000 en vergelijk LJN:BO2687)
Automatische vrijstelling Artikel 107 lid 2 (uitzonderlijke situaties, zoals natuurrampen) Vrijstelling mogelijk Artikel 107 lid 3 (streken met abnormale levenstandaard, ter vezelijking belangrijk Europees project, ter behoud cultureel erfgoed, e.d.)
DAEB geen staatssteun, hoeft niet te worden gemeld.
-Overheden moeten een bepaalde activiteit als DAEB aanwijzen. (Pas op! Hof gaat hierin niet altijd mee) - Niet ieder publiek belang is ook een DAEB. - Marktfalen
-Altmark-arrest, Wees objectief plus transparant en zorg ervoor dat er geen sprake is van overcompensatie
DAEB Verplichtingen die worden opgelegd door de overheid die de onderneming niet of niet voldoende zouden verrichten op de markt (marktfalen).
Is onderneming daadwerkelijk wel belast met openbare dienst, zijn de criteria voor compensatie wel objectief en transparant?, En is compensatie niet hoger dan de kosten plus redelijke winst?
Geen staatssteun-altmark Dienst van algemeen economisch belang precies omschreven Compensatie mag niet boven kosten + redelijke winst uitgaan Berekening vooraf op basis bekende parameters Aanbesteding of benchmark
MELDEN Stand still bepaling, artikel 108 lid 3 VWEU, de steun mag niet worden verleend zolang de Europese Commissie onderzoeksprocedure nog niet heeft afgerond….
Let op de duur van 2 tot 18 maanden
Zijn er nog uitzonderingen mogelijk? Bij het beoordelen of een steunmaatregel met de gemeenschappelijke markt verenigbaar is weegt de Europese Commissie de positieve impact van staatssteun (het behalen van een doelstelling van algemeen belang) tegen de eventuele negatieve effecten van de steun (verstoring van de mededinging)
Evt. reddingssteun mits sprake is van een aantal zeer restrictieve voorwaarden. Er moet onder andere sprake zijn van ernstige sociale moeilijkheden. Ernstige sociale gevolgen van faillissement moeilijk aan te tonen. Steun moet kortdurend zijn, mag alleen in vorm van leninggaranties en leningen voor 6 maanden, daarna terugbetaling en overheid moet marktconform handelen (rentepercentage marktconform) Evt. herstructureringssteun. Eisen zeer strikt. Plan waaruit levensvatbaarheid langere termijn blijkt. Oorzaak verliezen moeten worden aangepakt. Mag één maal in tien jaar en de entiteit mag niet een even sterke positie houden op de mark
• TIPS
Hoewel er dus wel veilige zones bestaan is het juridisch uitgangspunt dat steun die onder het staatssteunartikel valt eerst ter goedkeuring moet worden gemeld aan de Europese Commissie Risico niet, of niet tijdig melden: Commissie kan op eigen initiatief of na een klacht een onderzoek starten. Dit kan leiden tot opschorting of zelfs terugvordering van de steun
Beperk de steun tot 200.000 Euro. (de-minimis) Specificeer de steun. Welk bedrag subsidieert de overheid voor welke tegenprestatie? Wellicht is een deel van de steun te kwalificeren als een normale marktconforme transactie en is geen sprake van voordeeltoekenning. Omniworld, LET OP AANBESTEDEN Wellicht is een deel van de steun een vergoeding voor aanvullende eisen die overheid stelt op het terrein van het algemeen belang. Bijv. stimulering van breedtesport beoefening. Let dan goed op de voorwaarden waar moet aan worden voldaan.
Voorbeeld 2: financiering stadion door overheid
• Financiering van een stadion kan gezien worden als financiering van infrastructuur. Markt kan deze investering vaak niet geheel dragen. Voorwaarde is wel dat het stadion openstaat voor verschillende activiteiten, die ten goede komen aan de bevolking.
• Overheid bezit stadion – Overheid moet stadion ter beschikking staan aan verschillende gebruikers. Er vinden verschillende activiteiten plaats ten gunste van de bevolking. – Private partij moet gepaste vergoeding betalen. – Kiezen exploitant via aanbesteden.
• Private partij bezit het stadion – Overheid mag private partij ondersteunen in de verbouwing van het stadion of de exploitatie mits sprake is van multifunctioneel gebruik. – Er mag geen overcompensatie plaatsvinden. Het mag alleen gaan om een bijdrage in de stadionkosten.
. laatst gewijzigd: 23-09-010
Wethouder Maastricht treedt af om steun MVV -Wethouder Luc Winants (CDA) van Maastricht is woensdagavond afgetreden. Hij deed dat tijdens een extra raadsvergadering over de gang van zaken rond de aankoop van het MVV-stadion. Schuld MVV Een meerderheid van de raad nam het Winants zeer kwalijk dat hij de raad niet tijdig had geïnformeerd en geconsulteerd over de aankoop van het stadion, toen bleek dat MVV nog een restschuld van 80.000 euro had. De raad had eerder beslist dat het stadion alleen mocht worden gekocht als MVV volledig schuldenvrij was.
UIT DE PRAKTIJK… • We gaan ff privatiseren • Wethouder wil groot sportevenement organiseren, hoe gaan we de betrokkenheid van de gemeente vorm geven?
