De Boom van Bas over Levensloopbestendig wonen
5 oktober, Technology Cares! Gerben G. van Dijk (
[email protected])
Introductie ISSO – wie – UNETO-VNI ONRI
Participanten
TVVL SAVI
Bestuur
Deskundigen: Universiteiten TNO Participanten
VABI
RvB
ISSObureau
1
Introductie ISSO – wat en hoe – •
Kennisvragen signaleren
•
Verzamelen, verrijken en verspreiden van kennis
•
Veel publicaties gelden als praktijk-richtlijnen voor de installatiesector
ISSO-publicatie 77
Opzet: • Realisatieproces • Gebruiksfuncties • Uitvoeringsconcepten • Model met ontwerpcriteria
Installaties voor Levensloopbestendig wonen: functie ontwerp en uitvoering
2
Ik ben Bas
Levensloop en levensfase 33 jaar samenwonend parttime job (4 dgn) luxe huurwoning studerend
Levensloop •
Kenmerken traditionele levensloop: – –
•
Vast patroon Een activiteit per levensfase centraal: zorgen, ouderdom
Leren, werken of
Kenmerken moderne levensloop: – – –
differentiatie en diversiteit, geen standaard; het combineren van activiteiten komt in alle levensfasen voor; mensen stappen vaker over van de ene activiteit op de andere, tussen én binnen verschillende levensfasen.
3
Levensfasen Traditionele Levensloop 1e
2e fase
3e fase
jeugd
volwassenheid
ouderdom
0-20 jaar
20-65 jaar
>65 jaar gemiddeld 75 jaar
fase
Moderne Levensloop 1e fase
2e fase
3e fase
4e fase
5e fase
vroege jeugd
jongvolwassenheid
consolidatie en ‘spitsuur’
actieve ouderdom
intensieve verzorging
0-15 jaar
15-30 jaar
30-60 jaar
60-80 jaar (en ouder)
>80 jaar
Levensloopbestendig wonen (LLBW) • •
Vele definities Een voorbeeld: Deelverkenning Wonen, SZW, 2002: "Een levensloopbestendige woning is een woning die aan de bewoners, – in willekeurig welke levensfase, huishoudsamenstelling en culturele achtergrond, – optimale mogelijkheden biedt voor alle vormen van fysieke en geestelijke activiteit en zelfontplooiing die kunnen worden toegerekend aan het wonen – en die door de ruimtelijke vormgeving en materiële constructie ervan die mogelijkheden niet in de weg staat."
4
LLBW en installaties Verleden •
kachel, olielamp en kaars
Heden •
primair voor licht, water, verwarming en (elektrisch) vermogen voor losse apparaten in de woning
Toekomst • •
belangrijke rol in complexere levensloop van mensen; bv. op gebied van comfort, veiligheid, energiebesparing, diensten, zorg hoe? o.a. ISSO-publicatie 77
Levensloopbestendig Installeren (LLBI) Op basis van definitie LLBW: • de technische installatie is aan te passen aan wijzigende levensomstandigheden • en de daarbij behorende wensen en behoeften • ook kan de installatie eenvoudig gewijzigd of uitgebreid worden volgens de laatste stand van de techniek.
5
Ik ben Bas
Levensloop en infrastructuur …
Infrastructuren in de omgeving van Bas
6
Interne infrastructuren van Bas
Vatenstelsel
Zenuwstelsel
Infrastructuur in het huis van Bas
7
Interne infrastructuren van Bas Besturingscentrum Meterkast
Energievoorziening
Signaalverwerking
Wat wil Bas? • • • • • • • •
Twee dagen per week thuiswerken De indeling van de woonkamer veranderen Internet op z’n slaapkamer Online videoverbinding met zieke moeder ver weg De deur uit zonder veel gedoe TV in de keuken Elektrische barbecue in de tuin Etc.
Maar wat wilt u?
8
Maar wat wilt u? • U als (toekomstig) bewoner – – – –
bent niet of nauwelijks betrokken bij ontwerp kent de mogelijkheden niet weet onvoldoende wat u koopt komt al wonende op ideeën
• Praktijk – massaproductie moet snel en goedkoop – minimum wordt maximum – weinig aandacht voor ‘zenuwstelsel’
Infrastructuur bij uw buren?
9
Resumé 1. Fysieke infrastructuur is weinig flexibel 2. Infrastructuur in woning ‘loopt mank’ 3. Conflict tussen variatie aan wensen en massaproductie
Oplossingen • Realisatieproces • Gebruiksfuncties • Woning-backbone – Robuust – Flexibel te gebruiken – Energietransport &
Zenuwstelsel
10
Realisatieproces • Aanbodgestuurd of consumentgericht? – Wie, wanneer, hoe en wat – Rol overheid? Kamerbrief juni 2004: ¾ Meer zeggenschap en keuzevrijheid consument ¾ Belangrijke rol marktpartijen
– Introductie systeemintegrator ¾ In staat functionele eisen en wensen te vertalen in passende installaties.
Realisatieproces – vervolg – opdrachtgever
bewoner/ gebruiker
opdrachtgever
systeemintegrator
aannemer
project(organisatie)
dienstverlener installateur
realisatie ET+KT+ST
producten bewoner/ gebruiker
11
Gebruiksfuncties
Zorgfunctie tijdens levensfase
Globale verhouding van gegeven zorg (grijs) en ontvangen zorg (wit) tijdens vijf fasen van de levensloop.
12
Gebruiksfuncties – vervolg – • Confrontatie met meest voorkomende niveau van technische voorzieningen • Oplossingrichtingen voor opheffen knelpunten • Voorbeeld: 3. Zorgfuncties 1. zorgfuncties ten behoeve van kinderen 2. zorgfuncties ten behoeve van mensen met een beperking 3. zorgfuncties ten behoeve van senioren
o
o o
Standaard geen zorgondersteunende functies, domotica of voorbereidingen hiertoe (buiten 2 telefoonaansluitingen; in woonkamer en hoofdslaapkamer) Geen zorgondersteuning voor handicaps (visueel/mobiliteit) Geen extra beveiligingen t.b.v. kinderen (bijv. kinderveilige wandcontactdozen)
Zie woonfuncties, additioneel: o Noodstroomvoorziening voor zorgapparatuur o Aansluitmogelijkheid voor een elektrisch deurslot en/of een smartcard bij de hoofdentree o Aansluitpunt bij het toilet t.b.v. een comforttoilet o.i.d. o Aansluitpunt in badkamer voor telecare/medice o Aansluitpunt voor een woonhuislift (traplift) o Alle schakelaars zijn voorzien van grote bedieningselementen (conform het WoonKeur). o Wandcontactdozen toepassen die zijn voorzien van kinderbeveiliging
Woning-backbone • Energietransport: EDN energiedistributienet: voor het distribueren van elektrisch vermogen (230 V) • Zenuwstelsel IBN ICT- en besturingsnet: voor het overdragen van signalen verwarming, ventilatie, verlichting, internet, audio, video, beveiliging, etc.
13
Woning-backbone – vervolg – • Fysieke infrastructuur EDN – Bedraad • •
buizen en dozen plint en kanaalsystemen
• Fysieke infrastructuur IBN – Bedraad – Draadloos – Powerline •
integratie met EDN
Interne infrastructuren van Bas
Energietransport en zenuwstelstel zorgen samen voor optimale werking
Actoren
Sensoren
14
Infrastructuur in het huis van Bas
De Boom van Bas • ‘BackBoom’ voor energietransport en het zenuwstelsel van de woning • Zodat wensen van verschillende bewoners kunnen worden ingevuld • Tegen een aanvaardbare prijs
15
Hoe groeit de Boom van Bas? • Technology • Care • People • Investments • Profit
¾ TCP/IP in de juiste mix
Dank voor uw aandacht
Zie binnenkort ook: www.levensloopbestendiginstalleren.nl
16
