2015 #4 | relatiemagazine van het Kadaster
Levensloopbestendig wonen in Borsele VERKAVELING OLST-WESEPE SLAAGT DANKZIJ NIEUWE AANPAK MAKELAARS VRIJEHUIZENMARKT WILLEN KOPERS PRIKKELEN WELKE AANPAK PAST VOOR LANDREGISTRATIE IN MOZAMBIQUE?
HET VLAKKE LAND
“Vanaf de watertoren kijk je vanuit vogelvluchtperspectief” wie Anne-Paul Zwolle wat B eleidsadviseur Economische Zaken, gemeente Meppel waar Meppel, gebied rond de watertoren
X 208750 Y 524540 IN HET KORT
Gebied rond de watertoren, Meppel
Waarom is deze plek voor u zo bijzonder? “Vanaf de watertoren kijk je vanuit vogelvluchtperspectief uit op de stad Meppel, het dorp Nijeveen en de omgeving. Je ziet de bedrijvige binnenhaven, de sluizen, het kanaal en de levendige, historische binnenstad rondom de kerktoren. Het platteland wordt gekenmerkt door het middeleeuwse verkavelingspatroon: het slagenof strokenlandschap en de oude griften. Even verderop ligt het moerasgebied waar ik elk voorjaar rondpeddel op zoek naar de eerste drijvende nesten van de zwarte stern. De uitdaging bij de watertoren is om deze nieuwe betekenis te geven. Zo bied je toekomst aan een icoon uit het verleden.”
Recente luchtfoto’s vrij beschikbaar
Even voorstellen: directeur Alf Overmars
Verschillende overheidspartijen, waaronder het Kadaster, laten
Per 1 september 2015 is Alf Overmars in dienst getreden bij het Kadaster als
gezamenlijk jaarlijks van het hele land luchtfoto’s maken. Sinds
directeur Organisatie & HRM. Na het vertrek van Godfried Barnasconi naar
dit voorjaar zijn de luchtfoto’s met een nauwkeurigheid van 50 cm
het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda ontstond een vacature voor zowel
kosteloos en vrij beschikbaar voor niet-commercieel gebruik. Ze zijn
een bestuurder als een directeur Organisatie & HRM. Met de aanstelling
onder meer te bekijken in de viewer van Publieke Dienstverlening
van Alf Overmars is deze laatste vacature nu vervuld. Voordat Alf Overmars
Op de Kaart. Door de jaarlijkse actualisering zijn deze luchtfoto’s
bij het Kadaster kwam, werkte hij onder meer als HR Directeur bij a.s.r.
actueler dan luchtfoto’s uit andere bronnen. pdokviewer.pdok.nl
Verzekeringen en als Directeur Talent Management bij Fortis.
Samenwerking met Vlaamse Landmaatschappij Op 23 november organiseren de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en het Kadaster een bijeenkomst om hun samenwerking te versterken. Beide organisaties bundelen de krachten omdat hun werkvelden sterk op elkaar lijken. Processen en methoden voor grondmobiliteit, inrichting en duurzame ontwikkeling van de open ruimte zijn cruciaal in de toekomst. Denk bijvoorbeeld aan voedselproductie, klimaatverandering, waterbeheer of stedelijke herstructurering.
COLOFON
De samenwerking biedt kansen voor het uitwisselen van kennis, ervaring en innovaties.
Terzake #4, november 2015 | Eindredactie Karl Adams | Redactie Erwin Willemsen, Huub Bouwmeester, Leo van der Sluijs, Ernst Peter Oosterbroek, Ruud van Veldhuizen Opmaak Peter Donderwinkel, Kadaster | Fotografie Plaatwerk Fotografen, Gerhard Witteveen Fotografie (15), Kadaster | Druk OBT BV, Den Haag | Oplage 9.000, vier keer per jaar Redactieadres Terzake, Postbus 9046, 7300 GH Apeldoorn;
[email protected] | Terzake downloaden? kadaster.nl -> Over Kadaster -> Brochures en publicaties
“Vandaag
komt een droom uit!” Dorine Burmanje bij de opening van het gebouw van Kadaster Bonaire | 29 september 2015
Inhoud
4 8 10 11
12
Levensloopbestendig 4
vergangsvoorziening voor 11 Ogrootschalige topografie
7 In debat tijdens opleiding Woningmarkt 8 Verkaveling Olst-Wesepe
12 “Geo doen we samen” aanpak past voor landregistratie 13 Welke in Mozambique?
Vrijehuizenmarkt willen 10 Makelaars kopers prikkelen
14
wonen in Borsele
slaagt dankzij nieuwe aanpak
Kwartaal in cijfers
terzake #4 | 2015
3
TER ZAKE
Levensloopbestendig wonen in Borsele
Senioren moeten en willen tegenwoordig langer zelfstandig wonen. Dat vraagt om huizen die geschikt zijn voor bewoning door ouderen. Het Kadaster heeft voor vijf Zeeuwse gemeenten geïnventariseerd hoe levensloopbestendig het woningbestand is. Borsele gebruikt de inventarisatie bij de uitvoering van het gemeentelijke woonbeleid.
4
In Heinkenszand worden woningen van seniore bewoners aan de Mr Dr Meslaan gesloopt. Bewoners als de heer en mevrouw Raas verhuizen naar nieuwgebouwde, levensloopbestendige woningen in dezelfde straat.
Heinkenszand is de grootste plaats in de gemeente Borsele. 100
staat en energetische kwaliteit.” Dat zegt Jolanda Boerjan, senior
jaar geleden was het niet veel meer dan een lintbebouwing met een
beleidsmedewerker Volkshuisvesting bij de gemeente Borsele. “Bij
protestantse en een katholieke kerk en een landhuis. Pas na de oorlog
vergunningsaanvragen voor (ver)bouw van woningen informeren
is het Zuid-Bevelandse dorp gaan groeien tot ruim 5000 inwoners nu.
we de aanvragers over de noodzaak van energieverbetering en
De komende jaren zal het inwoneraantal naar verwachting nog licht
levensloopbestendigheid. Ook een gemeentelijke subsidie voor
groeien. Daarbij neemt ook het aantal senioren toe. En dat vraagt om
woningaanpassingen helpt mee.” Zo haakt de gemeente dus aan bij
woningen die geschikt zijn voor die bevolkingsgroep. Zulke woningen
particuliere initiatieven van woningeigenaren. “Daarnaast hebben we
zijn bijvoorbeeld gelijkvloers of hebben een badkamer en slaapkamer
momenteel een pilot lopen. Daarbij bezoeken we dorp voor dorp de
op de begane grond. En zij hebben deuren die breed genoeg zijn voor
bewoners om energieverbetering en levensloopbestendigheid onder
een rollator of een rolstoel. De vraag is hoe geschikt de bestaande
de aandacht te brengen.”
woningen eigenlijk zijn.
Bevelandbreed Betrekken bewoners
Op het punt van vergrijzing is de gemeente Borsele niet uniek. Alle
“Levensloopbestendigheid is een belangrijk speerpunt van onze
gemeenten in de regio kampen in zekere mate met dit vraagstuk.
WOONvisie ‘groeien in kwaliteit’ 2015-2019. Naast bouwtechnische
In het regionale overleg De Bevelanden besloten de gemeenten terzake #4 | 2015
5
TER ZAKE vervolg
“De Kadasterinventarisatie is een goede basis voor verdere detaillering” Jolanda Boerjan | gemeente Borsele
Noord-Beveland, Goes, Borsele, Kapelle en Reimerswaal daarom voor
nieuwgebouwde, levensloopbestendige woningen in dezelfde straat.
een gezamenlijke inventarisatie. In Borsele richtte men zich al sterk
“Voor twee kernen van onze gemeente heeft het Kadaster de informatie
op het vraagstuk van de vergrijzing. Daarom nam deze gemeente het
van R&B Wonen verwerkt in de kaarten. Voor de andere kernen gaan
voortouw in de Bevelandbrede aanpak. Onderdeel daarvan was ook de
we dat zelf nog doen. Tegelijk brengen we dan in wat we weten over
vraag aan het Kadaster om relevante gegevens te verzamelen. Veelal uit
levensloopbestendigheid van particuliere woningen, bijvoorbeeld aan
verschillende basisregistraties.
de hand van bouwvergunningen. Het verwerken van de aanvullende informatie is best wat werk, maar zo krijgen we een beter beeld van
Inventariseren vanuit basisregistraties
de levensloopbestendigheid. Een rooskleuriger beeld dan je op basis
In de landelijke basisregistraties zitten heel veel data waarmee de
van alleen bouwjaar, gebruiksoppervlakte en woningtypering zou
levensloopbestendigheid van woningen ingeschat kan worden. Zo
verwachten. En de echte knelpunten komen er ook uit.”
geeft de BAG (Basisregistraties Adressen en Gebouwen) aan of een pand als woning in gebruik is en wat het bouwjaar is. Aanpassingen in de landelijke bouwregelgeving in 1965, de jaren 1980 en rond 2000 hebben telkens geleid tot een betere levensloopbestendigheid van de vanaf toen gebouwde woningen. Het bouwjaar is daarom samen met de gebruiksoppervlakte uit de BAG een mooie indicator voor levensloopbestendigheid. Voeg daar de leeftijd van de eigenaren aan toe en je krijgt bij niet-levensloopbestendige woningen ook een indruk of er een acuut probleem is. Wanneer een gezond gezin met ouders van ongeveer 35 jaar in een niet-levensloopbestendige woning woont, is er niet direct een probleem. Is de bewoner daarentegen 85, dan is te verwachten dat de woning nu of in de nabije toekomst niet meer voldoet.
Woningbestand aanpassen aan samenstelling bewoners De inventarisatie van het Kadaster is gebaseerd op het bouwjaar, de gebruiksoppervlakte en de woningtypering, aangevuld met de leeftijd van de eigenaren. “Een goede basis voor verdere detaillering”, vindt Boerjan. De gemeente zelf en de lokale woningcorporatie R&B Wonen beschikken namelijk over aanvullende gegevens en specifieke kennis. Veel woningen van R&B Wonen zijn of worden al levensloopbestendig gemaakt. Zo worden in Heinkenszand bijvoorbeeld woningen van seniore
EVEN NOTEREN!
bewoners aan de Mr Dr Meslaan gesloopt. De bewoners verhuizen naar
6
kadaster.nl/tarieven Per 1 januari 2016 verlaagt het Kadaster
topotijdreis.nl Ga op tijdreis door 200 jaar topografie! Hoe zag Nederland
een groot aantal tarieven. Door het aantrekken van de economie en
er 50, 100 of zelfs 200 jaar geleden uit? Ervaar het zelf. En vier met ons mee dat
het herstel in de vastgoedmarkt is hier ruimte voor. Gemiddeld gaan
Nederland al 200 jaar officieel in kaart wordt gebracht.
de tarieven 10% omlaag. Daarnaast maken we de toepassing van tarieven eenduidiger. Hiermee komen we tegemoet aan de wens van
geobuzz.nl Voor alle geo-professionals: GeoBuzz! Hét jaarlijkse congres rond
klanten. De minister van Infrastructuur en Milieu heeft de tarieven
geo-informatie. In Den Bosch op 24 en 25 november. Inclusief workshops van
voor 2016 goedgekeurd.
het Kadaster.
Maandelijks op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen van het Kadaster? Meld u aan voor de digitale nieuwsbrief Terz@ke. kadaster.nl/terzake
In debat tijdens opleiding Woningmarkt De Amsterdam School of Real Estate (ASRE) verzorgt twee keer per jaar een opleiding woningmarkt. Het Kadaster verzorgt binnen de opleiding één college. Cursisten kunnen zich een mening vormen op basis van kadastrale feiten en daarover met elkaar in discussie gaan. Onder de deelnemers was Gratia van Hooijdonk, beleidsmedewerker van de NVM.
Meer dan aktes
voor Wonen en Rijksdienst bij. Pellenbarg: “Het is
“Aan het begin van een college stellen we de vraag:
mooi dat we op deze manier van elkaar kunnen leren.
Waar kennen jullie het Kadaster van? Meestal
De deelnemers krijgen kennis van de wereld van het
Gratia van Hooijdonk
kennen ze ons alleen van de aktes. Maar het feit
Kadaster, maar ook van elkaars wereld.” “En wij leren
beleidsmedewerker NVM
dat een stapel aktes leidt tot zoveel informatie, is
hier zelf ook iedere keer weer veel van”, vult Van
vaak onbekend.” Dit vertelt Ramona van Marwijk,
Marwijk aan.
adviseur bij het Kadaster. Samen met haar collega Michiel Pellenbarg verzorgt zij het college binnen de
Brug van theorie naar praktijk
opleiding Woningmarkt van ASRE.
Een van de aandachtsgebieden van Van Hooijdonk is de nieuwbouwmarkt. Tijdens de crisis is de vraag naar
“Inzicht in de woningbehoefte draagt bij aan een goede woningmarkt. En daar heeft iedereen belang bij.”
nieuwbouwwoningen bijna stilgevallen. “Daardoor kregen projectontwikkelaars meer aandacht voor de vraagzijde. Op de korte en op de lange termijn. NVM-makelaars beschikken over lokale marktkennis
Leren van elkaar
en analyseren welke nieuwbouw echt iets toevoegt
Gratia van Hooijdonk was één van de deelnemers aan
aan de woningvoorraad. Het Kadastercollege was
de opleiding van begin 2015. Zij is beleidsmedewerker
een dialoog aan de hand van Kadasterfeiten. Soms
woningmarkt bij de NVM. “De opleiding bestond
verrassende feiten. Bijvoorbeeld, dat starters vaker
uit zeven colleges. Het Kadastercollege was meer
een nieuwbouwwoning kopen, waardoor ze minder
een debat dan een college. Door de gemêleerde
voor doorstroming zorgen. Een brug van theorie
samenstelling hebben we als groep verhelderende
naar praktijk. De kennis die ik heb opgedaan in
discussies gevoerd.” In de opleiding van Van
de opleiding, deel ik nu met de NVM-makelaars
Hooijdonk zaten vastgoedbeleggers, gemeenten,
die gespecialiseerd zijn in nieuwbouw. Inzicht
corporaties en makelaars. Andere jaren waren er ook
in de woningbehoefte draagt bij aan een goede
notarissen en beleidsambtenaren van de minister
woningmarkt. En daar heeft iedereen belang bij.” terzake #4 | 2015
7
VELDWERK
Verkaveling Olst-Wesepe slaagt dankzij nieuwe aanpak Betere bereikbaarheid van boerenbedrijven, betere waterberging, hogere verkeersveiligheid. En de kosten zijn miljoenen euro’s lager dan bij een reguliere verkaveling. Hoe de nieuwe aanpak ‘Verkavelen voor Groei’ werkte in Olst-Wesepe.
8
Voorzitter van de verkavelingscommissie, Gerrit Tuten, wandelt samen
vergevorderde verkavelplannen. Steeds liep het vast om diverse redenen.
met Kadasteradviseur Derk Makkinga nog eens langs de vruchten van
De verkaveling kreeg echter een nieuwe kans met commissievoorzitter
‘hun’ project.
Gerrit Tuten, ook voorzitter van LTO Salland.
Versnipperde landbouwstructuur
Nieuwe aanpak: Verkavelen voor Groei
De landbouwstructuur in het gebied Olst-Wesepe was niet in orde.
Het was zaak de juiste aanpak te vinden om snel zoveel mogelijk
Veel boeren hadden meerdere kavels op afstand van hun bedrijf
boeren over de streep te trekken. Normaal gesproken bij een wettelijke
liggen. Wanneer de gronden niet aaneengesloten liggen of op afstand
ruilverkaveling inventariseert het Kadaster de wensen van de
van het bedrijf, kost dit de boer veel tijd en geld. Bovendien levert
belanghebbenden, maakt een ruilplan en legt hun dit ter inzage voor.
landbouwverkeer op de openbare weg onveilige situaties op. En
Tuten, de voormalige Dienst Landelijk Gebied en Kadaster bedachten
schade aan wegen en bermen. Al in 1980 en begin jaren 90 waren er
een andere vorm: Verkavelen voor Groei. Per deelgebied werden
Links: Derk Makkinga, Kadaster Midden: Gerrit Tuten, voorzitter verkavelingscommissie
“De huiskavels zijn behoorlijk vergroot en de verkeersveiligheid is enorm gestegen” clustergesprekken gehouden met 10 tot 20 belanghebbenden. Elk
Hoe werkt de nieuwe verkavelaanpak?
ruilvoorstel konden zij bespreken met de kavelcommissie en buren.
Vroeger duurde een wettelijke verkaveling vaak wel 20 jaar. Nu 4 jaar.
Zo ontstond direct een gedragen ruilplan.
Waardoor zijn tijd en kosten bespaard? Makkinga: “Vanaf het begin hebben commissie, eigenaren, gemeenten en het waterschap nauw
Belangrijkste winstpunten
samengewerkt. Daardoor was het ruilplan voor niemand een verrassing.
“Er is 800 hectare van eigenaar verwisseld”, aldus Tuten. “De huiskavels
In andere projecten zijn er naast de boerenbelangen ook belangen van
zijn behoorlijk vergroot en de verkeersveiligheid is enorm toegenomen.
instanties als natuurorganisaties. Vaak grijpen instanties dit aan om veel
Er zijn veel minder verkeersbewegingen met groot materieel nodig.”
van hun doelen te realiseren binnen de kosten van het project. Die kosten
Tijdens een rondgang door het gebied laat hij zien hoe ver een boer met
komen normaal gesproken voor rekening van de staat of de provincie.
zijn tractor moest rijden om bij een kavel te komen. Daarbij is ook te zien
In deze sobere verkaveling is de grond vrij gemaakt om de doelen van
hoe ruim 40 hectare landbouwgrond is vrijgemaakt voor waterberging.
instanties te realiseren. Maar zij moeten de grond en inrichting zelf betalen. Er waren dan ook weinig andere doelen dan ‘grond vrij maken’
Vele miljoenen goedkoper dan reguliere verkaveling
opgenomen in dit project. Hoe meer doelen in het gebied, hoe meer
Deze sobere verkaveling is ook een toonbeeld van hoe de kosten in de hand
beroering en weerstand. Veel bezwaren en rechtszaken kosten veel geld
gehouden kunnen worden. Makkinga: “Verkavelingen van die omvang
en tijd. Nu zijn er weinig zienswijzen en beroepen ingediend.”
waren bij de oude verkavelingsaanpak vele miljoenen euro’s duurder. De verkaveling van Gerrit en mij heeft totaal slechts ongeveer 3 miljoen gekost
kadaster.nl/verkavelenvoorgroei
en heel veel opgeleverd voor zowel boeren, natuur als milieu.” terzake #4 | 2015
9
UITGELICHT
Makelaars Vrijehuizenmarkt willen kopers prikkelen Maarten Pijnenborgh en Frank Sijbers zien de woningmarkt aantrekken. En hoe onderscheid je je dan als makelaar? Met een top-presentatie van de woning. En met topinformatie voor de koper. “Want alleen concurreren op prijs is onvoldoende.”
helpt het inhuren van een styliste. Zo kun je de mogelijkheden laten zien en de woning naar het nu brengen.”
“Alleen concurreren op prijs is onvoldoende”
Pijnenborgh en Sijbers zijn lid van
Pijnenborgh. Een goede reden voor een sterke
“Informatie moet op orde zijn”
Vrijenhuizenmarkt. Dit is een franchiseorganisatie
presentatie bij verkoop van een woning. “De
Ook moet de informatie over de woning op orde
voor makelaars en taxateurs. De organisatie heeft
potentiële koper moet worden geprikkeld. En
zijn, stelt collega Sijbers: “Het opvragen van
10 kantoren in Nederland.
beelden helpen daarbij.”
eigendomsgegevens en de kadastrale kaart
Woningmarkt trekt aan
Visuele presentatie is de kern
voorbereiding gebruik te maken van kadastrale
Het werkgebied van Pijnenborgh en Sijbers is
Pijnenborghs achtergrond als fotograaf helpt
informatie toon je een proactieve houding en
Peel en Maas en Horst aan de Maas. Het aantal
bij het visualiseren: “Maak gebruik van beelden
je interesse naar de klant. Hiermee neem je
woningtransacties neemt toe, de woningprijzen
die de potentie van een ruimte laten zien. Ga
de klant serieus. Dit betekent overigens voor
stijgen. Ook voor jongeren en starters op de
verder dan alleen een woning te Photoshoppen.
mij ook dat ik een opdracht niet aanga als de
woningmarkt. “Jongeren willen niet klussen.
Durf ook samen met de verkoper daadwerkelijk
verkoper een verkoopprijs voor ogen heeft die
Die zoeken een woning waar je zo in kunt”, aldus
te verbouwen. Bij een gedateerde inrichting
niet realistisch is.”
bij het Kadaster is onontbeerlijk. Door in de
10
Overgangsvoorziening voor grootschalige topografie
Op 1 januari 2016 wordt de nieuwe Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) ingevoerd. Dit is de opvolger van de GBKN (Grootschalige Basiskaart Nederland). Het Kadaster beheert de Landelijke Voorziening BGT en verstrekt de BGT via PDOK.nl. Maar de BGT is nog niet volledig gevuld. Voor de overgangsperiode is er nu: ‘BGT Lijngericht Vectorbestand’. BGT heeft andere kaartweergave dan GBKN Maarten Pijnenborgh en Frank Sijbers Vrijehuizenmarkt
De BGT is bedoeld voor gebruik op schaalniveau 1:500 tot 1:5000. In de BGT worden objecten zoals gebouwen, wegen, water, spoorlijnen en groen op eenduidige manier vastgelegd. De BGT heeft een andere kaartweergave dan de GBKN.
Volledigheid en betrouwbaarheid
Waarom BGT Lijngericht Vectorbestand?
“Door het opvragen en doornemen van de
Zodra bronhouders (bijvoorbeeld gemeenten) hun topografische gegevens in de BGT zetten, hoeven
eigendomsakte van de verkoper weet je
zij de GBKN niet meer bij te houden. Maar de BGT is op dit moment nog niet volledig gevuld. Voor de
of er nog bijzonderheden aanwezig zijn”,
overgangsperiode is er ‘BGT Lijngericht Vectorbestand’. GBKN-deelnemers ontvangen BGT-informatie in
zo vervolgt Pijnenborgh. “Denk hierbij
een kaartweergave die vergelijkbaar is met die van GBKN. Waar de BGT al beschikbaar is, wordt de GBKN
aan verwijzing naar erfdienstbaarheden
niet meer geleverd.
of kwalitatieve verbintenissen. Of een bodemonderzoek wanneer er een tankopslag
Wat betekent dit voor Kadasterproducten?
is vermeld. Voor een goede waardebepaling
In diverse kaartproducten van het Kadaster (bijvoorbeeld het Uittreksel Kadastrale Kaart) wordt
vragen wij verkoopprijzen op. Naast
topografische informatie vanuit de GBKN getoond. Dan gaat het bijvoorbeeld om gebouwen,
kadastrale informatie maken we ook gebruik
straatnamen en huisnummers. Deze informatie wordt de komende tijd geleidelijk vervangen door de
van gegevens uit de Basisregistraties
corresponderende gegevens uit de BGT. Sommige afnemers van de Kadastrale Kaart kunnen geen
Adressen en Gebouwen, zoals bouwjaar en
BGT-lijngerichte Vectorbestand meegeleverd krijgen. Zij zijn hierover geïnformeerd en voor hen zijn
vierkante-meter-bebouwingsoppervlakte.
alternatieven beschikbaar.
Met de bron Kadaster weten we dat we volledige en betrouwbare informatie
Hoe is BGT Lijngericht Vectorbestand verkrijgbaar?
opvragen. Een optimale klantpresentatie in
Elke GBKN-deelnemer heeft de mogelijkheid gekregen om kosteloos het product ‘BGT Lijngericht
combinatie met de juiste vraagprijs en een
vectorbestand’ te bestellen via een abonnement. Heeft u nog vragen? Stuur dan een mail naar:
proactieve makelaar zorgt voor verkoop!”
[email protected]. terzake #4 | 2015
11
RAAKVLAK
“Geo
doen we samen”
Het ministerie van Defensie en het Kadaster hebben een lange relatie op het gebied van kaarten maken. Dit jaar staat in het teken van 200 topografie in Nederland. Beide organisaties kijken met plezier terug én vooruit. Kaarten werden lange tijd door en voor het leger gemaakt. De eerste civiele kaartedities verschenen in de 19e eeuw. In 1932 werden de Dienst der Militaire Verkenningen en de Topographische Inrigting samengevoegd en ontstond de Topografische Dienst. Sinds 2004 maakt deze onderdeel uit van het Kadaster. En sinds 2012 valt deze onder de Kadasterafdeling Geo-Informatie.
“Bijblijven door samenwerking” “Ik kijk met plezier terug op de samenwerking sinds 2012. Eigenlijk was er vanaf het begin een klik, nog voordat het over de inhoud ging.” Aan het woord is Commandant Dienst Geografie, luitenant kolonel Ronald Bier. Hij vervult zijn functie nu drie jaar na tal van omzwervingen door brandhaarden als Joegoslavië, landen in het MiddenOosten en Pakistan. Ulrike Schild, hoofd Geo-Informatie bij het Kadaster, beaamt Biers woorden: “Je kunt alleen maar bijblijven door samenwerking. Juist in perioden van razendsnelle ontwikkelingen pak je gemakkelijk de telefoon.”
Gezamenlijke sessies medewerkers Bier en Schild kijken met een grote glimlach terug op de gezamenlijke startsessies. Samen met hun medewerkers hebben zij de samenwerking vormgegeven. Bier: “We hebben gesproken over onze visies op de ontwikkelingen in het geo-veld, de toekomst, onze raakvlakken en mogelijkheden tot wederzijdse ondersteuning.” “Dan blijkt dat we met veel dezelfde dingen bezig zijn”, aldus Schild.
“Onze helikopterkaarten worden ook gebruikt door traumahelikopters”
Verbreding dienstverlening voor maatschappij Net als bij het Kadaster zijn er bij Defensie de afgelopen vijftien jaar steeds meer producten ontstaan. En deze worden door steeds meer klantgroepen gebruikt. “Onze helikopterkaarten worden ook gebruikt door traumahelikopters”, geeft Bier als voorbeeld. Beiden zien een ontwikkeling naar steeds bredere relevantie in de dienstverlening aan de maatschappij. “We kijken gezamenlijk naar de toekomst. Wat kunnen wij beter doen voor de BV Nederland?” Ook voor Schild is dit de focus: “Vertrouwen, samenwerking en het neerzetten van een geo-kenniscentrum.” “Ik kijk vol vertrouwen naar een verdieping van onze samenwerking”, zo besluit Bier. “Geo doen we samen!”
12
Ulrike Schild, Kadaster Ronald Bier, Ministerie van Defensie
DE GRENZEN OVER
Welke aanpak past voor landregistratie in Mozambique? Mozambique wil 5 miljoen percelen registreren in 5 jaar. Om de inwoners snel zekerheid te bieden over hun land. Paul Saers, geodetisch adviseur bij het Kadaster, vertelt hoe het Kadaster helpt dit voor elkaar te krijgen. Paul Saers bezocht in juli 2015 het Direcção Nacional de Terras e Florestas (DNTF) in Maputo. Hij maakte deel uit van een delegatie van het Kadaster en Universiteit Twente / ITC.
“Landrechten zijn belangrijk voor economische ontwikkeling” “De weg van het vliegveld naar de hoofdstad is vaak een economische graadmeter. In Maputo zie je dat dit land best een economische injectie kan gebruiken. Het vliegveld bevindt zich in een wirwar van hutjes aan zandpaden. Ruim 54 % van de bevolking leeft er onder de armoedegrens. Om de economie te laten groeien, is niet alleen een financiële injectie nodig. Ook landrechten zijn belangrijk voor de economische ontwikkeling van een land. Gelukkig erkent de overheid van Mozambique dit”, aldus Saers.
Van ‘te goeder trouw’ naar rechtszekerheid “In Mozambique is de manier waarop land bewoond en gebruikt wordt, niet goed vastgelegd. De relatie met grond is vaak gebaseerd op gebruik en bewoning ‘te goeder trouw’. Langdurig gebruik van land betekent erkenning van je rechten op die grond. De regering wil gebruik en bewoning ‘te goeder trouw’ vastleggen in de landadministratie.”
Aanpak moet bij het doel passen “Hoe kunnen we een basale, kadastrale registratie realiseren die op
van een perceel op de ‘klassieke manier’ kost tussen de 300 en 500
korte termijn maximale rechtszekerheid biedt, tegen lage kosten?
dollar. Bij de nieuwe methode ongeveer 50 dollar. Als de overheid
Welke aanpak past bij het gestelde doel? Welke techniek zorgt ervoor
akkoord is, kan er binnen één jaar na de volkstelling voor iedereen in
dat de verzamelde gegevens gedeeld en gecombineerd kunnen
Mozambique van basisvorm van rechtszekerheid zijn.”
worden met gegevens van andere instanties?”
De mogelijke oplossing
Project vanuit LAND-partnerschap
“Na gesprekken met de overheid en de lokale bevolking is er een
Deze eerste verkennende missie in Mozambique valt binnen het
mogelijke oplossing ontstaan. Over drie jaar vindt een volkstelling
LAND-partnerschap van het ministerie van Buitenlandse Zaken en
plaats. Daar willen we de locatiegegevens van een gezin -de
het Kadaster: Land Administration for National Development (LAND).
coördinaten van de voordeur- vastleggen én hun grondgebruik kort
Zie ook Terzake 2015 #3.
beschrijven: een basale registratie van landrechten. Het vastleggen terzake #4 | 2015
13
KWARTAAL IN CIJFERS
2015, kwartaal 3 Aantal akten
Kwartaalcijfers Terzake nader verklaard Terzake toont kwartaalcijfers over de woningmarkt. Onder akten vallen onder meer de levering van onroerend goed, ruiling of een
Aantal hypotheekstukken
verklaring van erfrecht. Onder hypotheekstukken vallen bijvoorbeeld
kwartaal 3, 2015
89.561 (+22,4%)
kwartaal 3, 2015
83.142 (+34,7%)
kwartaal 3, 2014
73.195
kwartaal 3, 2014
61.746
hypotheekinschrijvingen en beslagen. Onder executieveilingen vallen de akten waarbij onroerend goed in opdracht van een hypothecaire schuldeiser is geveild.
Actuele marktgegevens via Vastgoed Dashboard Actuele en uitgebreide vastgoedcijfers vindt u in ons Vastgoed Dashboard. Ga hiervoor naar de homepage van www.kadaster.nl. Elke maand actualiseren wij de cijfers. U kunt de informatie opzoeken, vergelijken en downloaden.
Prijsindex Bestaande Koopwoningen (pBK) Het Prijsindexcijfer van Bestaande Koopwoningen geeft per kwartaal het prijsverloop weer van bestaande woningen die door particulieren zijn gekocht. Nieuwbouwwoningen maken geen deel uit van de index.
particuliere woningen 76% agrarisch 4% bedrijfsmatig 4% overig 16%
particuliere woningen 81% agrarisch 1% bedrijfsmatig 4% overig 14%
Het cijfer is een gezamenlijke statistiek van het Kadaster en het CBS. Door rekening te houden met de WOZ-waarde, corrigeert het CBS de index voor prijsveranderingen die alleen het gevolg zijn van kwaliteitsverschillen tussen de verkochte woningen. Deze correctie vindt niet plaats bij het bepalen van de Gemiddelde Koopsom.
Aantal nieuw ingeschreven schepen en luchtvaartuigen 2014
126
140
2015
Gemiddelde koopsom woningen
4
2
totaal 2/1 kap woningen appartementen hoekwoningen tussenwoningen vrijstaand onbekend
€ 0-100
€ 200-300 € 300-400 € x 1000
2.251
1.538
2.076
€ 400-500
> € 500
Gem. prijs
Gem. prijs
bouwkavels
grasland /ha
akkerbouwland /ha
€ 42.397
€ 39.299 7.653
5.220
€ 436
€ 426
2015
€ 41.552
Aantal
bouwkavels /m2
€ 43.116
Gem. prijs 2014
14
1.540
5.406
3.773 € 100-200
2015 233.301 261.387 191.946 229.148 219.187 350.647 226.588
15.651
2.884
2.375
2015
11.444
18.490
2014
22.341
Aantal geregistreerde verkochte woningen per prijssegment
2014 225.193 252.377 186.522 217.585 213.184 333.755 250.662
Aantal geregistreerde verkochte woningen totaal 2/1 kap woningen appartementen hoekwoningen tussenwoningen vrijstaand onbekend
Gemiddelde hypotheeksom woningen totaal 2/1 kap woningen appartementen hoekwoningen tussenwoningen vrijstaand onbekend
2014
2015
39.160 4.027 11.449 5.219 12.892 4.644 929
50.609 5.321 13.655 6.748 16.853 5.925 2.107
2014
2015
249.444 274.078 196.992 244.236 239.614 332.251 269.203
257.516 282.557 213.146 251.896 240.788 353.053 284.663
KADASTERGEZICHTEN
prijsindex bestaande koopwoningen (pbk)
2015
2014
105 100 95 90
2015
2014
105 85
3e kwartaal 3e kwartaal september
juli
mei
april
maart
januari 2015
december
oktober
november
15.000
augustus
5.000 20.000
september
10.000 25.000
februari
15.000 Aantal geregistreerde verkochte woningen
augustus
1e kwartaal
4e kwartaal
3e kwartaal
Eengezins-hoekwoning
Eengezins-vrijstaand
2015
Eengezins-tussenwoning
80 20.000
2e kwartaal
2 onder 1 kap
2e kwartaal
85 Appartementen 25.000
juni
90
1e kwartaal
95
4e kwartaal
3e kwartaal
100 80
Arjan Bruins manager Zakelijke Markt
“Eén organisatie, één gezicht” “Als manager Zakelijke Markt en Klantbeheer ben ik actief aan de klantkant van het Kadaster. Een geweldige plek. De ontwikkelingen in de buitenwereld gaan snel. Onze gevarieerde buitenwereld heeft een
10.000
rotsvast, ‘functioneel’ vertrouwen in onze onafhankelijkheid, betrouwbaarheid en kwaliteit. Een sterke basis. september
juli
augustus
juni
mei
april
maart
februari
2015 januari
december
november
oktober
augustus
september
5.000
Wat betreft het ‘morele’ vertrouwen bespeur ik soms afwachtendheid. De externe ontwikkelingen vragen dat we vanuit klantbehoeften verbindingen maken en samen processen vormgeven. Op die manier creëer je met de buitenwereld nieuwe waarden en beleving. We zijn hiermee steeds nadrukkelijker bezig. Het vraagt van ons dat we grenzen opzoeken en stap voor stap uit onze comfortzone stappen.
september
augustus
juli
juni
mei
april
maart
Voor klanten of gebruikers is het belangrijk dat zij producten of februari
januari 2015
december
oktober
november
september
augustus
Aantal executieveilingen en beslagen woningmarkt
informatie van het Kadaster krijgen. Niet van afdeling x of y. Over je eigen grenzen heen kijken, elkaar inspireren en complementair zijn. Op die manier zijn we één organisatie en gemakkelijk toegankelijk: één gezicht.
Aantal veilingen woningmarkt
september
augustus
juli
juni
mei
april
maart
januari
februari
december
oktober
november
september
augustus
Het Kadaster heeft ambities en verandert geleidelijk. De buitenwereld
Aantal beslagen woningmarkt
heeft een mening over onze koers. Effectieve persoonlijke relaties leggen is daarom onmisbaar en mag wat mij betreft een expliciete Kadasterdoelstelling zijn. Veel draait om persoonlijke contacten en communicatie. Ik draag hieraan met veel plezier mijn steentje bij.”
terzake #4 | 2015
15
PRODUCT & PRAKTIJK
Open topografie. Zelf actuele kaarten maken. Product TOP25Raster open data van de Basisregistratie Topografie | Gebruikt door Scouting Were-di uit Veldhoven | Doel zelf eenvoudig actuele kaarten afdrukken en gebruiken voor scoutingactiviteiten | Hoe topografische open data gebruiken in de online kaartengenerator van Scouting Were-di Twan van de Moosdijk is al 22 jaar actief bij Scouting Were-di. Inmiddels is
gebruik zelfs nog hoger, voorafgaand aan de zomerkampen van alle
hij leider en webmaster. Voor tochten en hikes kopieerde de scoutinggroep
scoutinggroepen. De kaartengenerator is snel en gebruiksvriendelijk.
altijd papieren topografische kaarten. Die waren dan vaak al verouderd.
Een mooie particuliere toepassing van open data uit de Basisregistratie
Dat moet beter en makkelijker kunnen, vond Van de Moosdijk. Hij kwam
Topografie. De data zijn te downloaden via het portaal Publieke
op het idee om met de Topografische kaartbestanden van het Kadaster
Dienstverlening Op de Kaart (PDOK).
een online kaartengenerator te maken. Vanaf november 2014 is deze beschikbaar via de website van de scoutinggroep. Er zijn al meer dan
http://scouting-weredi.nl/algemeen/kaarten
18.000 kaarten mee gemaakt. De site trekt gemiddeld tussen de 300 en
www.pdok.nl
400 unieke bezoekers per week. En vlak voor de zomervakantie is het
www.kadaster.nl
