Introductie ISSO – wie – UNETO-VNI ONRI
Deskundigen:
Participanten
Universiteiten
TVVL
De Boom van Bas
SAVI
over Levensloopbestendig wonen
TNO
Bestuur
Participanten
VABI
5 oktober, Technology Cares! Gerben G. van Dijk
RvB
(
[email protected])
ISSObureau
Introductie ISSO – wat en hoe – •
Kennisvragen signaleren
•
Verzamelen, verrijken en verspreiden van kennis
•
Veel publicaties gelden als praktijk-richtlijnen voor de installatiesector
ISSO-publicatie 77
Opzet: • Realisatieproces • Gebruiksfuncties • Uitvoeringsconcepten • Model met ontwerpcriteria
Installaties voor Levensloopbestendig wonen: functie ontwerp en uitvoering
Levensloop Ik ben Bas •
Kenmerken traditionele levensloop: – –
Levensloop en levensfase 33 jaar samenwonend parttime job (4 dgn)
•
Vast patroon Een activiteit per levensfase centraal: zorgen, ouderdom
Leren, werken of
Kenmerken moderne levensloop: – – –
differentiatie en diversiteit, geen standaard; het combineren van activiteiten komt in alle levensfasen voor; mensen stappen vaker over van de ene activiteit op de andere, tussen én binnen verschillende levensfasen.
luxe huurwoning studerend
1
Levensfasen
Levensloopbestendig wonen (LLBW)
Traditionele Levensloop 1e fase
2e fase
3e fase
jeugd
volwassenheid
ouderdom
0-20 jaar
20-65 jaar
>65 jaar gemiddeld 75 jaar
Moderne Levensloop 1e fase
2e fase
3e fase
4e fase
5e fase
vroege jeugd
jongvolwassenheid
consolidatie en ‘spitsuur’
actieve ouderdom
intensieve verzorging
0-15 jaar
15-30 jaar
30-60 jaar
60-80 jaar (en ouder)
>80 jaar
LLBW en installaties
• •
Vele definities Een voorbeeld: Deelverkenning Wonen, SZW, 2002: "Een levensloopbestendige woning is een woning die aan de bewoners, – in willekeurig welke levensfase, huishoudsamenstelling en culturele achtergrond, – optimale mogelijkheden biedt voor alle vormen van fysieke en geestelijke activiteit en zelfontplooiing die kunnen worden toegerekend aan het wonen – en die door de ruimtelijke vormgeving en materiële constructie ervan die mogelijkheden niet in de weg staat."
Levensloopbestendig Installeren (LLBI)
Verleden •
kachel, olielamp en kaars
Heden •
Op basis van definitie LLBW: • de technische installatie is aan te passen aan wijzigende levensomstandigheden
primair voor licht, water, verwarming en (elektrisch) vermogen voor losse apparaten in de woning
• en de daarbij behorende wensen en behoeften Toekomst •
•
belangrijke rol in complexere levensloop van mensen; bv. op gebied van comfort, veiligheid, energiebesparing, diensten, zorg hoe? o.a. ISSO-publicatie 77
• ook kan de installatie eenvoudig gewijzigd of uitgebreid worden volgens de laatste stand van de techniek.
Infrastructuren in de omgeving van Bas Ik ben Bas
Levensloop en infrastructuur …
2
Infrastructuur in het huis van Bas
Interne infrastructuren van Bas
Vatenstelsel
Zenuwstelsel
Interne infrastructuren van Bas Besturingscentrum Meterkast
Wat wil Bas? • • • • • • • •
Energievoorziening
Signaalverwerking
Maar wat wilt u?
Twee dagen per week thuiswerken De indeling van de woonkamer veranderen Internet op z’n slaapkamer Online videoverbinding met zieke moeder ver weg De deur uit zonder veel gedoe TV in de keuken Elektrische barbecue in de tuin Etc.
Maar wat wilt u?
Infrastructuur bij uw buren?
• U als (toekomstig) bewoner – – – –
bent niet of nauwelijks betrokken bij ontwerp kent de mogelijkheden niet weet onvoldoende wat u koopt komt al wonende op ideeën
• Praktijk – massaproductie moet snel en goedkoop – minimum wordt maximum – weinig aandacht voor ‘zenuwstelsel’
3
Oplossingen
Resumé 1. Fysieke infrastructuur is weinig flexibel 2. Infrastructuur in woning ‘loopt mank’
• Realisatieproces • Gebruiksfuncties • Woning-backbone – Robuust – Flexibel te gebruiken – Energietransport &
Zenuwstelsel
3. Conflict tussen variatie aan wensen en massaproductie
Realisatieproces • Aanbodgestuurd of consumentgericht?
Realisatieproces – vervolg – opdrachtgever
bewoner/ gebruiker
opdrachtgever
– Wie, wanneer, hoe en wat – Rol overheid? Kamerbrief juni 2004: systeemintegrator
aannemer
! Meer zeggenschap en keuzevrijheid consument ! Belangrijke rol marktpartijen
project(organisatie)
dienstverlener installateur
realisatie ET+KT+ST
– Introductie systeemintegrator producten
! In staat functionele eisen en wensen te vertalen in passende installaties.
Gebruiksfuncties
bewoner/ gebruiker
Zorgfunctie tijdens levensfase
Globale verhouding van gegeven zorg (grijs) en ontvangen zorg (wit) tijdens vijf fasen van de levensloop.
4
Gebruiksfuncties – vervolg – • Confrontatie met meest voorkomende niveau van technische voorzieningen • Oplossingrichtingen voor opheffen knelpunten • Voorbeeld: 3. Zorgfuncties 1. zorgfuncties ten behoeve van kinderen 2. zorgfuncties ten behoeve van mensen met een beperking 3. zorgfuncties ten behoeve van senioren
o
o o
Standaard geen zorgondersteunende functies, domotica of voorbereidingen hiertoe (buiten 2 telefoonaansluitingen; in woonkamer en hoofdslaapkamer) Geen zorgondersteuning voor handicaps (visueel/mobiliteit) Geen extra beveiligingen t.b.v. kinderen (bijv. kinderveilige wandcontactdozen)
Zie woonfuncties, additioneel: o Noodstroomvoorziening voor zorgapparatuur o Aansluitmogelijkheid voor een elektrisch deurslot en/of een smartcard bij de hoofdentree o Aansluitpunt bij het toilet t.b.v. een comforttoilet o.i.d. o Aansluitpunt in badkamer voor telecare/medice o Aansluitpunt voor een woonhuislift (traplift) o Alle schakelaars zijn voorzien van grote bedieningselementen (conform het WoonKeur). o Wandcontactdozen toepassen die zijn voorzien van kinderbeveiliging
Woning-backbone – vervolg –
Woning-backbone • Energietransport: EDN energiedistributienet: voor het distribueren van elektrisch vermogen (230 V) • Zenuwstelsel IBN ICT- en besturingsnet: voor het overdragen van signalen verwarming, ventilatie, verlichting, internet, audio, video, beveiliging, etc.
Interne infrastructuren van Bas
• Fysieke infrastructuur EDN – Bedraad • •
buizen en dozen plint en kanaalsystemen
• Fysieke infrastructuur IBN
Energietransport en zenuwstelstel zorgen samen voor optimale werking
– Bedraad – Draadloos – Powerline •
integratie met EDN
Infrastructuur in het huis van Bas
Actoren
Sensoren
De Boom van Bas • ‘BackBoom’ voor energietransport en het zenuwstelsel van de woning • Zodat wensen van verschillende bewoners kunnen worden ingevuld • Tegen een aanvaardbare prijs
5
Hoe groeit de Boom van Bas? • Technology • Care • People
Dank voor uw aandacht • Investments • Profit Zie binnenkort ook:
! TCP/IP in de juiste mix
www.levensloopbestendiginstalleren.nl
Meer informatie over ISSO: www.isso.nl
6
