Inhoud
Risicoanalyse en beheersplan klimaatinstallaties volgens ISSO-55.3
• Wat is ISSO? • Wetgeving legionellapreventie proceswater • ISSO 55.3 • Risicoanalyse en beheersmaatregelen conform 55.3
Oscar Nuijten Projectcoördinator, ISSO
Wat is ISSO?
• Model legionellabeheersplan koeltorens
Kwaliteitsborging ISSO
• Een zelfstandig, onafhankelijk en objectief kennisinstituut voor de installatiesector • In 1974 opgericht door:
ISSO-Kontaktgroep Brancheorganisaties
ISSO
• Belangrijke opdrachtgevers:
Adviesbureaus
Installateurs
Opdrachtgevers
Levenranciers
Rapporteur
Concept publicatie
Wetten en normen
Raad van Begeleiding
ISSOPublicatie
Producten van ISSO
Historie legionella-incidenten koeltorens
• Folio: – – – –
ISSO-publicaties ISSO-rapporten ISSO-handboeken ISSO-kleintjes
• ISSO-digitaal • Instructiebijeenkomsten
• 1976
Philidelphia
220, 29ϯ
• 1999
Bovenkarspel (Whirlpool)
200, 32ϯ
• 2001
Murcia (Spanje)
450, 6ϯ
• 2004
Harnes (Frankrijk)
60,
• 2005
Toronto
127, 21ϯ
• 2006
Amsterdam
20,
9ϯ
Ontwikkeling wetgeving en richtlijnen
Ontwikkeling wetgeving en richtlijnen
• • • • •
• 2007 • 2008
1999 2000 2004 2004 2006
Uitbraak Bovenkarspel Onderzoek SZW Arbowet en Arbo-beleidsregel 4.87 AI-blad 32 Incident koeltoren Amsterdam
• 2008 • 2009 • 2009 • 2010
3ϯ
Nieuwe Arbowet, en beleidsregel 4.87a Wm, Activiteitenbesluit, zorgplichtbepaling, art 2.3 Î maatwerkvoorschriften (A’dam) ISSO-publicatie 55.3 Herziening AI-32 Model legionellabeheersplan koeltorens Specifieke voorschriften legionella koeltorens in Activiteitenbesluit
Koeltorens in activiteitenbesluit
Wat gaat er nog fout bij beheer?
• Voorstel gebaseerd op teksten in Arbo-besluit art 4.87a • Vrom verwerkt commentaar (o.a. van 2e kamer) • Naar Raad van State voor advies • Verwerking opmerkingen RvS • Publicatie in Staatsblad (planning; 1-1-2010)
• Organisatie rondom beheer koeltoren – Wie doet wat? – Wie meldt wat? – Wie houdt vinger aan pols bij uitbesteding?
• Melding overschrijdingen aan GGD / handhaver • Uitvoeren maatregelen bij overschrijding ?? • Gebruik chemicaliën te hoog!! • Automatische signalering ontbreekt • Beheersplannen verschillen onderling teveel
Waarom ISSO 55.3 ? • Nadere praktische uitwerking AI-32 voor: – Leidingwatergevoede koeltorens – Luchtbevochtigingssystemen – Binnenfonteinen wordt aparte publicatie (ISSO 55.6) • Aanpak vergelijkbaar met ISSO 55.1 en 55.2 Î eenduidigheid in aanpak Legionellapreventie
Verschillen ISSO 55.3 en AI-32 – AI 32: – ISSO 55.3:
Alle industriële proceswatersystemen Uitsluitend voor natte koelsystemen en luchtbehandeling
– AI 32: – ISSO 55.3:
Procesbenadering Componentenbenadering (keten)
– AI 32: – ISSO 55.3:
Algemene systeembeschrijving Systemen die in NL op de markt zijn.
– AI 32: – ISSO 55.3:
Gebaseerd op Arbo Gebaseerd op Arbo 2008 en Wm 2008
Inhoud ISSO 55.3
Verantwoordelijkheden
1. Inleiding 2. Verantwoordelijkheden en wetgeving
• “Technische en organisatorische maatregelen nemen om blootstelling aan Legionella te voorkomen”
3. Koeltorens 4. Risico-inventarisatie en evaluatie natte koeltorens
• Aanstellen verantwoordelijk functionaris:
5. Luchtbehandelinginstallaties 6. Risico-inventarisatie en evaluatie luchtbehandelinginstallaties
– – – – – – – –
Inventarisatie systemen (Laten) uitvoeren RI&E Opstellen beheersplannen Opstellen calamiteitenplan Training medewerkers Audits Toezicht waterbehandeling en onderhoud syste(e)m(en) Voeren administratie
7. Bijlagen
RI&E en beheersplan Klimaatinstallatie
Koeltorens: Risicocategorieën Uit de BREF-cooling systems:
Categorie 1 HOOGSTE RISICO Koeltoren <200m van ziekenhuis, verpleeghuis enz. Waar mensen verblijven met verminderd immuunsysteem
Categorie 2 Koeltoren <200m van gebouwen waarin veel mensen verblijven
Categorie 3 (Industriële) koeltorens <600m van woonomgeving
Categorie 4 LAAGSTE RISICO (Industriële) koeltorens >600m van woonomgeving
Stappenplan koeltoreninstallatie
Risicocomponenten koeltoreninstallatie
STAPPENPLAN LEGIONELLA-BEHEERSING KOELTORENS LB043
uitblaas
Arbowet (Wet milieubeheer) Risico-inventarisatie en evaluatie systeem component 1
Componentenbladen: - beschrijving - risico's - maatregelen
waterverdeling
component 2
circulatiesysteem Watervoorbehandeling
verdamping
component 3
Beheersplan
Protocol beheersplan
Beheer en onderhoud
Inspecties, monstename, logboek
verzamelbak aansluitleiding leidingwaterinstallatie leidingwaterinstallatie
Analyse risicocomponenten koeltoren
Voorbeeld component“waterverdeling” leidingwaterinstallatie
aansluitleiding
KOELTORENS watervoorbehandeling
toevoer lucht
waterverdeling verdamping
uitblaas lucht
circulatiesysteem verzamelbak Waterverdeling met sproeiers
Component Schema LB045
druppelvanger
met spatverliezen
Risico’s Standaardmaatregelen
− − − −
− − Situatie Onregelmatig sproeien Regelmatig sproeien
sproeiers
Aerosolvorming Vervuiling Toepassing van lage druk sproeiers (alleen bij pakketten). Tegengaan van ongewenste verspreiding aërosolen door: o druppelvangers o afscherming van de sproeiers naar buiten o goede afstemming toe- en afvoerluchthoeveelheid, luchtsnelheid en koelpakketten op de sproeiers Regelmatige inspectie sproeibeeld Regelmatig reinigen sproeiers en verdeelleiding
Beoordeling Groot risico Geen risico
Maatregelen Reinigen sproeiers en verdeelleiding
Analyse risicocomponenten lb-kast
Voorbeeld component “bevochtiging” leidingwaterinstallatie aansluitleiding toevoer lucht
leidingwater
proceswater
Component
LUCHTBEHANDELING watervoorbehandeling
filtering lucht
bevochtiging + recirculatie bevochtiging
distributie en afgifte
Bevochtiger zonder recirculatie of met zeer beperkte recirculatie, inclusief leidingen en overige onderdelen
Schema
leidingwaterinstallatie
aansluitleiding
watervoorbehandeling
d ru p p elv an g er
bevochtiging met recirculatie bevochtiging zonder recirculatie
toevoer lucht
LB006
distributie en (v o o rb eh an d eld ) w ate r
afgifte LB055
filtering lucht
Risico’s
Standaardmaatregelen
− − − − − − − − − −
Model-legionellabeheersplan koeltoren • • • • • •
Wordt ontwikkeld in opdracht van Rgd Door ISSO en Grontmij i.s.m. kontaktgroep Veel aandacht voor organisatie van het beheer Eenvoudige structuur Logboek geschikt voor digitale toepassing ? Gereed eind 2009
rio o l
Temperatuur Waterinhoud systeem Stagnatie Vervuiling, kalkafzetting, biofilm Kies voor corrosievaste materialen, die bestand zijn tegen het gebruikte water en reinigings- en desinfectiemiddelen. Zorg voor goede reinigbaarheid en toegankelijkheid. Vermijd, of verwijder dode hoeken en dode leidingen > 5 x inwendige diameter. Pleeg minimaal onderhoud volgens eisen fabrikant. Inspecteer bevochtiger minimaal 1 x jaar. Kies voor watervoorbehandeling zoals ontharding in combinatie met ultrafiltratie, nanofiltratie of omgekeerde osmose, als fabrikant bevochtigingssysteem dit eist.
Samenvatting aanpak volgens ISSO 55.3 • Efficiënte en transparante ORGANISATIE van het beheer
• Juist ONTWERP en BEHEER van de gehele koeltoren-installatie
• Juiste WATERBEHANDELING en SPUI ter voorkoming van vervuiling en biofilmvorming
• Automatisch MELDEN disfunctioneren ervan
Samenvatting aanpak volgens ISSO 55.3 • STILSTANDS-management • REINIGEN en DESINFECTEREN op juiste momenten Legionella
• MONSTERNAME – Legionella – Totaal aerobe bacteriën • LOGBOEK bijhouden Totaal aerobe bacteriën
Dank voor uw aandacht
