De Blauwe Verbinding Verbindt stad en land

www.rotterdam.nl/blauweverbinding

De Blauwe Verbinding

De Blauwe Verbinding Verbindt stad en land Colofon Deze brochure is een uitgave van de Gemeente Rotterdam Tekst: Concept en ontwerp: Fotografie: Coverfoto: Oplage: Datum:

Elvira de Kraag afdeling communicatie Gemeentewerken Rotterdam Eric Fecken George Burggraaff 1500 april 2011

www.rotterdam.nl/blauweverbinding

Verbindt stad en land

De Blauwe Verbinding

Verbindt stad en land

A20 Capelle aan den IJssel

Rotterdam Schiedam

A16

A4

Zuiderpark

Blauwe Verbinding

A15 Rhoon

Barendrecht Waal

A29

Buytenland Albrandswaard Oude Maas

Zuidpolder

Oud-Beijerland

Water leeft. Water boeit. Water verbindt. Genieten van het leven op, in en aan het water. Sportief recreëren in een kano om pas na uren peddelen weer aan land te gaan. Vanuit je achtertuin naar een prachtig stukje natuur varen om er in je eigen roeiboot te gaan picknicken. Zwemmen, vissen, zonnen of aan het water even wat drinken. Recreëren op en rond het water biedt voor elk wat wils. U, jij en ik voelen ons prettig in de buurt van water.

1

De Blauwe Verbinding Op de kaart zie je het eigenlijk meteen: in en rond Rotterdam is veel water. Water in havens, water in woonwijken en water in recreatiegebieden: water is overal om ons heen. En toch heeft onze regio op een aantal plekken soms te weinig water van goede kwaliteit. Waterschap Hollandse Delta bewaakt en beheert de waterhuishouding op het eiland IJsselmonde. Hier is op verschillende plaatsen sprake van een onvoldoende kwaliteit van het oppervlaktewater. Een paar jaar geleden ontstond daarom het idee de instroom van water niet meer uit de Nieuwe Waterweg te laten komen, maar vanuit de zuidelijker gelegen Oude Maas. Deze ingreep moet het watersysteem op het eiland sterk verbeteren, zowel in kwaliteit als in kwantiteit. Daarvoor moeten bestaande watergangen, vijvers en plassen met elkaar verbonden worden tot dáár waar de watertoevoer van essentieel belang is: het Zuiderpark in Rotterdam-Charlois. Het Zuiderpark heeft ‘s zomers vaak last van een lage waterstand en weinig doorstroming in vijvers en sloten. Met alle gevolgen vandien. Ook de Gaatkensplas in Barendrecht kan zo met de Oude Maas worden verbonden. Deze relatief jonge recreatieplas heeft een kwetsbaar ecosysteem dat veel baat zal hebben bij continue instroom van vers rivierwater.

Samenwerken voor groter effect Rotterdam heeft grote ambities op het gebied van duurzaamheid. We willen dat Rotterdam in 2025 de duurzaamste havenstad in zijn soort is: schoon, groen en gezond. Het College stelt duurzaamheid en de kwaliteit van de leefomgeving centraal. Via een beter milieu maken we de stad ook aantrekkelijker voor mensen om te wonen en te bezoeken. Daarnaast kan duurzaamheid een belangrijke economische motor worden. Om te zorgen dat Rotterdam ook over twintig jaar nog steeds een fijne plek is om in te wonen, werken en recreëren, moet er nu geïnvesteerd worden in de kwaliteit van de buitenruimte. Zeker ook op Rotterdam-zuid, waar we met veel partijen samenwerken aan wijken waar het plezier is om te wonen, te leren of te werken.

Aaneenschakelen van kansen Het is belangrijk dat we de stad aantrekkelijker maken om in te wonen en te recreëren. Inwoners stellen steeds hogere eisen aan hun leefomgeving. We willen goede verbindingen, voorzieningen om de hoek, en groen voor de deur. Niet overal kan dat laatste worden gerealiseerd. Maar door goede wandel-, fiets- en vaarverbindingen te maken zijn groene oases, zoals het Zuiderpark en de grote groengebieden langs de Oude Maas, straks zo te bereiken. De Blauwe Verbinding is voor mij een mooi voorbeeld van het aaneenschakelen van kansen. Het draagt direct bij aan de noodzakelijke waterberging, er komt extra ruimte voor recreatie en zorgt voor een stuk licht en lucht in de stad. Zichtbaar project De Blauwe Verbinding krijgt de steun van het College omdat het voldoet aan de drie voorwaarden die wij stellen aan dit soort projecten: het draagt effectief bij aan onze ambities; het stimuleert en ondersteunt andere duurzaamheidini-

2

tiatieven; en, last but not least, het is duidelijk zichtbaar voor de mensen in en om Rotterdam. Samenwerking over de stadsgrenzen heen Een goede samenwerking in dit project is van groot belang. Niet alleen om uiteindelijk de Blauwe Verbinding tot stand te brengen, maar ook als oefening voor toekomstige maatregelen op het gebied van duurzaamheid. Water, temperatuur, lucht en geluid houden zich immers niet aan stadsgrenzen. Door de uitdagingen regionaal aan te pakken, samen met de partijen die nu bij de Blauwe Verbinding zijn betrokken, worden effecten van genomen maatregelen vele malen groter. Ik ben ervan overtuigd dat we door nu samen te werken aan de Blauwe Verbinding de huidige en toekomstige inwoners van de regio een grote dienst bewijzen. Alexandra van Huffelen Wethouder Rotterdam

Bestaande plannen bieden kansen Door in kansen en mogelijkheden te denken kunnen we op

Duurzaam waterbeheer

regionaal niveau vele vliegen in één klap slaan met deze aaneenschakeling van watergangen en -partijen. Door op

De Blauwe Verbinding is een belangrijk middel bij het

zichzelf staande plannen voor verschillende deelgebieden

waterbeheer in de deelgemeenten Charlois en

te combineren en te integreren tot één geheel, ontstaat een

Feijenoord. De klimaatverandering veroorzaakt

waterverbinding van wel dertien kilometer lang, die begint

aantoonbaar intensievere buien. Deze kunnen het

bij het Zuiderpark en eindigt in de Zuidpolder.

rioolstelsel overbelasten, waardoor rioolwater op het oppervlaktewater gaat lozen en singels vervuild

Met een integrale projectaanpak kunnen we een aantal

worden. Maar ook langere droge perioden met hoge

al bestaande initiatieven op verschillende gebieden met

temperaturen zullen vaker voor gaan komen. Deze

elkaar verenigen en uitbouwen. Zo speelt in dit gebied on-

perioden kunnen weer leiden tot een zuurstoftekort

der meer de behoefte aan duurzame waterbergingen, het

en algengroei in het water, met mogelijk vissterfte en

opknappen van het Zuidelijk Randpark en de verbreding

stankoverlast tot gevolg. De Blauwe Verbinding zorgt

van de A15. Door dit soort plannen op elkaar aan te laten

voor een natuurlijke en duurzame waterbuffer, die

sluiten en in te bedden in een overkoepelende aanpak kan

bijdraagt aan een effectief en efficiënt watersysteem in

binnen tien jaar een bijzondere recreatieve vaarroute tot

de regio.

stand komen: de Blauwe Verbinding.

Veelzijdige benadering Je kunt de Blauwe Verbinding op een aantal manieren bekijken. Wie het bestempelt als alleen een lange recreatieve

groen en water. Een deel van de nieuwbouw in Zuidwijk

vaarroute voor waterliefhebbers doet het project feitelijk

komt rechtstreeks te liggen aan water dat onderdeel

tekort. De Blauwe Verbinding is veel meer dan recreatie al-

wordt van de Blauwe Verbinding.

leen. Het rijgt bestaande initiatieven, plannen en projecten • Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde en de gemeente

aaneen om zo de impact van alle afzonderlijke plannen te vergroten. Dat zijn plannen op het gebied van onder meer

Barendrecht willen het Zuidelijk Randpark herontwik-

wonen, welzijn, natuurbeheer, waterbeheer en ecologisch

kelen zodat de bewoners er beter gebruik van kunnen

milieubeheer.

maken. Het groen wordt ingrijpend aangepakt en de afzonderlijke, visrijke plassen worden met elkaar verbon-

Enkele voorbeelden:

den. Door de Blauwe Verbinding kan er uitwisseling met

• De Rotterdamse wijken Pendrecht en Zuidwijk worden

andere plassen en vijvers van buiten het park plaatsvinden.

in het kader van het Pact op Zuid ingrijpend geherstructureerd. Belangrijk voor een prettige leefomgeving zijn

Waterschap Hollandse Delta kan de Blauwe Verbinding inzetten voor het verbeteren van het waterbeheer in de deelgemeenten Charlois en Feijenoord. Met goed waterbeheer zorgt het waterschap ervoor dat er niet te veel, maar ook niet te weinig water in de sloten en singels staat en ook dat het water van goede kwaliteit is. Door de klimaatverandering verwachten we intensievere buien, maar ook langere droge perioden met hoge temperaturen. Vooral in droge perioden is de aanvoer van voldoende en kwalitatief goed water essentieel. Dit zorgt voor de juiste hoeveelheid zuurstof en voedings-

stoffen voor waterplanten in singels en sloten. Zo gaan deze niet stinken. Om het water in de deelgemeente Charlois te verversen gebruiken we op dit moment water uit de Nieuwe Waterweg. De kwaliteit van dit inlaatwater laat te wensen over. In droge zomers wordt het water in de Nieuwe Waterweg landinwaarts zout. Hierdoor wordt de kwaliteit van dit water ongeschikt om te gebruiken voor verversing van het watersysteem. In de toekomst zal dit inlaatwater vaker en langer ongeschikt zijn voor kwalitatief goed waterbeheer. De Blauwe Verbinding maakt het mogelijk om water vanuit de Oude Maas in te laten. De kwaliteit van het inlaatwater

3

van de Oude Maas is aanzienlijk beter en minder gevoelig voor verzilting. Door de lengte van de Blauwe Verbinding kan de waterkwaliteit bij een goede inrichting, met bijvoorbeeld zuiverende waterplanten, nog verder verbeteren. De Blauwe Verbinding heeft dan ook grote potentie als aanvoerroute voor voldoende goed water. Voor het waterschap is het van belang dat vanuit de Oude Maas per minuut zo’n 30 m3 water Rotterdam kan bereiken. Het is de uitdaging dit te realiseren met oog voor een efficiënt te beheren en onderhouden watersysteem. Bert Schelling Heemraad Waterschap Hollandse Delta

• Het Buijtenland van Rhoon wordt een prachtig natuur- en recreatiegebied. De karakteristieke open sfeer van het polderlandschap is de basis. Dijken, oude boederijen en de dorpse sfeer blijven behouden. En er komt volop mogelijkheid voor recreatie. Het zal een sterke aantrekkingkracht hebben op mensen uit heel Rotterdam-Zuid en IJsselmonde door de goede bereikbaarheid via de vele fiets- en wandelpaden. De Blauwe Verbinding is een waardevolle aanvulling voor de flora en fauna in

Een uitdagend project

het landschapspark. Daarnaast doet het een levendige

De Blauwe Verbinding maakt vooral gebruik van al be-

watersportrecreatie opbloeien.

staande watergangen. Vaak is dat water nu niet geschikt voor recreatief gebruik. Bijvoorbeeld omdat de kruising

• Het oostelijke deel van de nu nog overwegend agrari-

met een weg niet met een brug is opgelost, maar met een

sche Zuidpolder is opgenomen in het plan Klimaatbuffer

kleine of grote duiker zodat een bootje er niet verder kan.

IJsselmonde van ARK Natuurontwikkeling. De basis van

Een ander knelpunt kan het opvangen van de peilverschil-

dit plan is het creëren van een waterberging om klima-

len tussen de afzonderlijke deeltrajecten zijn. En ook liggen

tologische veranderingen op te vangen. De Blauwe Ver-

er serieuze infrastructurele uitdagingen te wachten.

binding vormt door zijn lengte en contact met een aantal grote plassen een essentieel onderdeel van de Klimaat-

Dit project raakt soms bewoners en gebruikers van infra-

buffer. Het gebied zal natuurlijker worden ingericht en

structuur die door werkzaamheden in meer of mindere

daardoor van grote ecologische waarde zijn in onze sterk

mate overlast zullen ondervinden. Daarnaast zijn maar

verstedelijkte regio.

liefst acht verschillende partijen rechtstreeks bij het project betrokken, en zijn er minstens evenveel indirecte betrokkenen. Deze partijen moeten met elkaar overeenstemming

De Blauwe Verbinding in cijfers

bereiken over allerlei zaken. Soms zullen twee of meerdere

• Lengte totaal • Breedte vaarweg • Diepte • Doorvaarhoogte • Projectperiode • Raming kosten

deelde verantwoordelijkheid over het grondgebied.

partijen intensief moeten samenwerken vanwege een ge-

ca. 13 km min. 4 m min. 1,00 m min. 1,50 m 2010-2020 30 miljoen

Betrokken partijen • Gemeente Albrandswaard • Gemeente Barendrecht • Deelgemeente Charlois • Waterschap Hollandse Delta • Gemeente Rotterdam • Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde • Provincie Zuid-Holland • Stadsregio Rotterdam

Al met al is de Blauwe Verbinding geen eenvoudig project. Maar wel een dat door de aansluiting bij bestaande initiatieven te realiseren moet zijn. De langetermijnplanning biedt ruimte voor de financiële invulling. Wat het project vraagt van de betrokken partijen is: een lange adem, de wil om samen tot oplossingen te komen en een open communicatie. Met elkaar, en met bewoners en belanghebbenden in het bijzonder.

4

Deelgebieden en planning

Zuiderpark als vertrekpunt

Deelgebied Noord: Zuiderpark tot aan Zuidelijk Randpark 2011-2013 (Slinge 2015-2020, Zuidelijk Randpark 2013-2015)

Het Zuiderpark ligt aan de basis van de Blauwe Verbinding. De waterkwaliteit in dit park en de omliggende woonwijken was dusdanig dat Waterschap Hollandse Delta in 2007 het plan opvatte om de aanvoer van het instromende water anders te gaan regelen. In de gesprekken met de deelgemeente Charlois en de gemeente Rotterdam ontstond het idee om het oorspronkelijke doel, goede waterkwaliteit, te koppelen aan plaatselijke projecten op het gebied van recreatie, waterbeheer, ecologie en landschapsinrichting. Recentelijk heeft het Zuiderpark een behoorlijke kwaliteitsimpuls gekregen door het aanleggen van waterpartijen, strandjes, speeltuinen en nieuw straatmeubilair. Met de Blauwe Verbinding zal de recreatieve aantrekkingskracht van het Zuiderpark behoorlijk toenemen.

Deelgebied Rhoonsebaan: tussen A15 en Rhoonsebaan 2011-2016 Deelgebied Heulweg: verbinding Noord met Rhoonsebaan Vanaf 2015 Deelgebied Zuidpolder: Zuidpolder tot aan Oude Maas

Vier deelgebieden De Blauwe Verbinding is in zijn totaliteit dertien kilometer lang. In de uitvoering wordt het project opgedeeld in zes tot twaalf deeltrajecten. Maar voor een duidelijke en overzichtelijke publiekscommunicatie gaan we uit van slechts vier deelgebieden: Noord, Rhoonsebaan, Heulweg en Zuidpolder.

Deelgebied Noord Het deelgebied Noord loopt van het Zuiderpark tot aan het Zuidelijk Randpark, dat grenst aan de A15. Binnen dit gebied zijn er vier deeltrajecten te onderscheiden, ieder met zijn eigen specifieke kenmerken en planning: 1. Oldegaarde 2. Slinge 3. Maeterlinckweg 4. Het Zuidelijk Randpark

Thuis in het groen De Blauwe Verbinding is voor deelgemeente Charlois een belangrijk project. Het is begonnen met als doel het verbeteren van de waterkwaliteit in onze deelgemeente. Vooral in de zomer liet deze te wensen over: er was te weinig instromend water van voldoende kwaliteit. Dat probleem wordt met de Blauwe Verbinding verholpen. Als het hele traject klaar is komt water uit de Oude Maas onze sloten en vijvers continu voeden. Het gevolg: heldere plassen met een grotere diversiteit aan flora en fauna. En, naar wij hopen, de

waterkwaliteit die nodig is om van het Zuiderpark een levendige ontmoetingsplaats te maken waar zelfs gezwommen kan worden. Blauw-groene impuls Schoon water is belangrijk, een goed woon- en leefmilieu is dat ook. De Blauwe Verbinding zal naar wij verwachten een grote impuls geven aan twee wijken binnen ons gebied die dit heel goed kunnen gebruiken: Pendrecht en Zuidwijk. Want waar water is, is groen. En waar groen is, voelen mensen zich prettig. Door in de wijkplannen veel water op te nemen, waarbij in Zuidwijk zelfs direct aan de vaarweg kan worden gewoond, kunnen we het woon- en

5

leefklimaat sterk verbeteren. Recreatie naast de deur Daarnaast zorgt het verbinden van verschillende losse watergangen en vijvers voor een doorgaande recreatieroute. Op termijn zullen er ondernemers zijn die hierop inspringen; denk aan horeca, maar ook aan kanoverhuurders. Zo wordt het aantrekkelijk om vlak bij huis te recreëren. Een dagje uit in het groen hoeft niet meer buiten de stad te worden gezocht: die begint gewoon in je eigen wijk. Alaattin Erdal Portefeuillehouder deelgemeente Charlois

1. Oldegaarde

moet in de tussenliggende jaren schoon water doorvoeren

De Oldegaarde is een zeer brede route direct grenzend

naar het Zuiderpark.

aan het Zuiderpark. Het is een essentiële schakel om schoon water in de wijken Pendrecht en Zuidwijk te bren-

Na 2015 zou het verkeer op de Slinge het water moeten

gen. Het water in singels en sloten wordt aangesloten op

kruisen met aparte bruggen; hoogte en vorm zijn op dit

het water in het Zuiderpark. Zo zullen bewoners van het

moment nog onbekend. De gemeente Rotterdam, de deel-

waterrijke Zuidwijk bijna vanuit hun achtertuin naar het park

gemeente Charlois en het waterschap Hollandse Delta zijn

en daarbuiten kunnen varen.

gesprekspartners in dit gebied.

Water en groen zijn voor Pendrecht en Zuidwijk van groot belang. De gemeente Rotterdam, woningcorporaties en projectontwikkelaars trekken gezamenlijk op in de grootscheepse herstructurering van Pendrecht en Zuidwijk. De aanwezigheid van groen en water geeft een gevoel van rust en ruimte en doet meer recht aan de ligging van de wijken, grenzend aan de groene randgebieden van de stad.

3. Maeterlinckweg Tussen de Slinge en Maeterlinckweg liggen volkstuinen en het Crematorium Rotterdam-Zuid. Hier liggen smalle watergangen die als basis kunnen dienen voor de Blauwe Verbinding. Bij de doorsteek naar het Zuidelijk Randpark moet de Maeterlinckweg gekruist worden. De werkzaamheden in dit deeltraject bestaan uit het graven van een nieuwe watergang met een sluis vanwege het peilverschil, het kruisen van een autoweg en fietspad en het dieper leggen van een warmwaterleiding. De uitvoering ervan zal naar verwachting tussen 2011 en 2013 plaatsvinden. Naast de drie al genoemde partijen is ook het Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde bij dit

Voetgangers, fietsers en autoverkeer zullen door aparte

deeltraject betrokken om een goede aansluiting te realise-

bruggen de Blauwe Verbinding kruisen. Hierdoor zal het

ren met het gebied ten zuiden ervan.

open karakter van de Oldegaarde op deze plek behouden blijven, in tegenstelling tot de keuze voor één grote, brede brug. Hoe de bruggen eruit gaan zien is op dit moment nog een punt van bespreking. Dit deeltraject zal bij voldoende financiering uitgevoerd worden tussen 2011 en 2012. De gemeente Rotterdam werkt in dit deeltraject nauw samen met deelgemeente Charlois en Waterschap Hollandse Delta. 2. Slinge Parallel aan de Oldegaarde loopt een andere grote verkeersader, de Slinge. Dit is ook een heel brede weg, met als complicatie een trambaan. Aanpassingen aan tramrails en bovenleidingen zijn altijd kostbaar. In 2015 is er groot onderhoud aan de Slinge gepland, en daarom zal dit deel van het traject voor de Blauwe Verbinding niet eerder dan dat jaar worden uitgevoerd. Een persleiding met gemaal

6

4. Zuidelijk Randpark Het Zuidelijk Randpark is het meest zuidelijk gelegen deel van het deelgebied Noord. Het is een goedbezocht maar versnipperd recreatiegebied met enkele plassen, groenstroken, vele fiets- en wandelpaden en een nog werkende 18de eeuwse windmolen die drie dagen per week toegankelijk is voor publiek. Het park ligt op het grondgebied van de gemeente Barendrecht en wordt beheerd door het Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde. Zij hebben een aantal opties om het park opnieuw in te richten. De Blauwe Verbinding is een belangrijk onderdeel van deze plannen; omgekeerd is het Zuidelijk Randpark essentieel voor het project. Er zullen enkele extra watergangen gegraven moeten worden om de plassen aan elkaar te koppelen en er moet een weg met een trambaan worden gekruist, de Vrijenburgerweg. De werkzaamheden in dit deeltraject zullen bij voldoende financiering uitgevoerd worden tussen 2013 en 2015.

Groene Verbinding De Groene Verbinding verbindt – evenals zijn blauwe bondgenoot – Rotterdam-Zuid met het groen buiten de stad, het Buijtenland van Rhoon en andere natuur langs de Oude Maas, maar dan over land. Een belangrijk deel van de Groene Verbinding volgt dezelfde route als de Blauwe Verbinding. Zo kan de Blauwe Verbinding de recreatieve functie van de Groene Verbinding versterken. Bovendien komt er voor fietsers en wandelaars een brug over de A15 ter hoogte van de wijk Portland. Zo wordt Rotterdam gemakkelijker bereikbaar voor inwoners uit Portland en Carnisselande. En hebben Rotterdammers in de toekomst beter toegang tot het Buijtenland van Rhoon.

Belangrijke stap Vorig jaar zijn wij gestart met de inrichting van de Zuidpolder als een natuur- en recreatiegebied. Daarmee zette Barendrecht meteen een belangrijke stap voor de toekomstige Blauwe Verbinding. In de Zuidpolder worden onder andere twee recreatieplassen aangelegd en een aanlegsteiger geplaatst. Het is nu nog bijna niet voor te stellen, maar recreanten kunnen uiteindelijk via deze open watergang met een kano of klein bootje van dit deel van Barendrecht naar Rotterdam varen en andersom.

Dicht bij huis tot rust komen Om het zeven kilometer lange traject te realiseren werken de buurgemeenten Rotterdam, Albrandswaard en Barendrecht nauw samen. Het is fantastisch dat verschillende partijen zich inspannen voor een omgeving met een belangrijke recreatieve meerwaarde. Juist in een dichtbevolkt gebied draagt de Blauwe Verbinding bij aan een aantrekkelijk woon- en leefmilieu. Wat is er heerlijker dan dicht bij huis genieten van de natuur? Mooie vaarroutes, diverse visplaatsen en een fiets- en wandelroute langs het water zorgen ervoor dat inwoners in het vaak jachtige leven even tot rust kunnen komen.

7

Betere waterkwaliteit Waar niet iedereen bij stilstaat is dat de waterkwaliteit in heel het eiland IJsselmonde duurzaam verbetert door deze permanente waterverbinding. Dus ook in de Barendrechtse Gaatkensplas. Door drie groengebieden ecologisch met elkaar te verbinden, treedt een verbetering op tussen de uitwisseling van planten- en diersoorten. En dat gaat iedereen merken. De Blauwe Verbinding vormt als het ware ‘de longen’ van deze regio. Daar zijn we trots op! Bas Nootenboom Wethouder gemeente Barendrecht

Deelgebied Heulweg

Voor wandelaars en fietsers realiseert de stadsregio een

Autoverkeer dat de A15 en de Betuwelijn wil kruisen is nu

150 meter lange brug, die de Rotterdamse wijk Pendrecht

nog aangewezen op de Heulweg. Deze onderdoorgang

met Portland in de Albrandswaard verbindt. De brug heeft

verbindt de Charloisse Lagedijk met een rotonde tussen

een directe samenhang met de Groene Verbinding, die

de Carnisserbaan en de Rhoonse Baan. Door deze route

langs grote delen van de Blauwe Verbinding voert en zo de

zo’n honderd meter meer naar het westen te verleggen

recreatieve waarde van beide projecten versterkt.

(de Verlengde Zuiderparkweg) ontstaat er ruimte voor een

In het gebied ligt al een watergang, maar deze is nog niet

doorgang onder de snelweg. Welke gevolgen het verleg-

geschikt voor recreatief gebruik. Er zullen enkele duikers

gen van de verkeersstromen heeft wordt nog onderzocht.

vervangen moeten worden door bruggen met een juiste

De deelgemeente Charlois is nog in gesprek met bewoners

doorvaarhoogte om hier voor goed vaarwater te zorgen. De

en belanghebbenden.

watergang is in beheer van Waterschap Hollandse Delta. De Rhoonse Baan ligt op het grondgebied van de gemeen-

In 2009 zijn in een overeenkomst tussen de gemeenten

ten Barendrecht en Albrandswaard. Het traject Rhoonse

Barendrecht en Rotterdam, Waterschap Hollandse Delta

Baan staat op de planning voor 2011-2016.

en Rijkswaterstaat afspraken gemaakt over de uitvoering en financiering. Met de verbreding van de A15 neemt Rijkswaterstaat al een deel van de noodzakelijke werkzaamheden mee in de planning. Er zal een deel van de verkeerstunnel gesloopt moeten worden en er zullen wanden moeten worden gebouwd in het diepe deel van de tunnel. Afgesproken is dat de Heulweg als verkeersroute pas opgeheven wordt als de alternatieve route, de Verlengde Zuiderparkweg, gereed is. Dit deeltraject zal dan ook waarschijnlijk pas na 2015 uitgevoerd kunnen worden.

Deelgebied Zuidpolder Door de verbreding van de A15 gaat er op Barendrechts grondgebied groen verloren. Rijkswaterstaat heeft dit verlies door een geldelijke vergoeding gecompenseerd, die de gemeente Barendrecht gaat steken in de aanleg van een nieuw recreatie- en natuurgebied in de Zuidpolder. Dit gebied zal de komende jaren een ware metamorfose ondergaan. De strakke kavels en rechte polderslootjes maken plaats voor kronkelige beekjes en afwisselend bos, riet en water. De Zuidpolder in nieuwe gedaante wordt

Deelgebied Rhoonse Baan

onderdeel van de Klimaatbuffer IJsselmonde, een project

Dit gebied ligt ten zuiden van de A15, tussen de snelweg

dat ARK Natuurontwikkeling uitvoert, in samenwerking met

en de Rhoonse Baan. De uitbreiding van het bedrijventer-

de gemeenten Barendrecht en Albrandswaard, Waterschap

rein en het doortrekken van de Verlengde Zuiderparkweg

Hollandse Delta, provincie Zuid-Holland en stadsregio

zijn de belangrijkste werkzaamheden in dit gebied waar de

Rotterdam. De gemeente Barendrecht vervult voor de

Blauwe Verbinding op aan wil haken.

Blauwe Verbinding de trekkersrol in dit gebied. Waterschap

Het doortrekken van de drukke Zuiderparkweg betekent

Hollandse Delta legt bij de al bestaande watergang na-

een optimale aansluiting met de verkeersaders Carnisser-

tuurvriendelijke oevers aan. Dit deel zal naar verwachting

baan en Rhoonse Baan.

tussen 2012 en 2016 worden aangepakt.

8

Om de Blauwe Verbinding hier goed op de Rhoonsebaan aan te kunnen laten sluiten, moeten in de watergang peil-

Verbreding A15 gecompenseerd

verschillen worden opgelost. Deze peilverschillen worden gecreeerd door stuwen, deze kun je niet passeren met een

Een belangrijke hindernis voor recreanten is de

bootje. Daarnaast liggen in de watergang verschillende

A15 en de Betuwelijn. Op slechts enkele punten

duikers, verbindingsbuizen onder de grond tussen twee

is het mogelijk deze barrière te nemen. Daarbij

watergangen. Deze duikers zouden bijvoorbeeld vervan-

wordt de snelweg ook nog eens verbreed, waarbij

gen kunnen worden door bruggen, hiermee wordt door-

onvermijdelijk is dat behoorlijk wat groen verloren

varen mogelijk.

gaat. Om dit te compenseren, heeft Rijkswaterstaat

Wanneer dit financieel gezien lukt wordt de Rhoonse baan

ruim 4 miljoen euro ter beschikking gesteld aan

aangesloten op de Koedood, Grote Duiker, Kleine Duiker

de gemeente Barendrecht. Die kan hiermee een

en de Gaatkensplas, om uiteindelijk uit te komen in het

groot deel van de Zuidpolder inrichten als natuur-

Waaltje, een zijtak van de Oude Maas. Zo staan inwoners

en recreatiegebied ter compensatie van het

uit de waterrijke wijken Portland en Carnisselande in recht-

verloren groen. Daarnaast is bij de plannen voor de

streeks contact met het nieuwe natuurgebied.

verbreding door Rijkswaterstaat van het begin af aan rekening gehouden met een onderdoorgang voor de Blauwe Verbinding.

De provincie ZuidHolland ondersteunt de aanleg van de Blauwe Verbinding. De provincie is zelf initiatiefnemer en regisseur van het Buijtenland van Rhoon. Dit 600 hectare grote natuur- en recreatiegebied is in 2021 gereed. De Blauwe Verbinding is één van de mogelijkheden

om dit gebied voor de bewoners van Rotterdam te ontsluiten. Niet alleen wordt het Buijtenland van Rhoon beter bereikbaar; deze bereikbaarheid wordt op een duurzame manier gerealiseerd. De Blauwe Verbinding en het Buijtenland van Rhoon vullen elkaar goed aan. Het Buijtenland van Rhoon biedt natuur en recreatie en de Blauwe Verbinding is een recreatieve manier om met natuur

9

om te gaan. De doelstellingen natuurontwikkeling, recreatie en schoon water en waterberging van de Blauwe Verbinding passen uitstekend bij de plannen van het Buijtenland van Rhoon. Martin van Engelshoven-Huls Gedeputeerde provincie Zuid-Holland

Klimaatbuffer Ook het ministerie van Infrastructuur en Milieu draagt de Blauwe Verbinding een warm hart toe. IenM ziet graag dat bestaande losse initiatieven op het eiland IJsselmonde met elkaar worden verweven, om zo een klimaatbuffer mogelijk te maken. Klimaatbuffers zijn open toegankelijke gebieden waar water opgevangen wordt in natte tijden, om in droge tijden een watervoorraad paraat te hebben. In de Zuidpolder komt een uitgestrekt natuur- en recreatiegebied van ca. 170 hectare dat als klimaatbuffer gaat werken. Door de natuurlijke processen meer ruimte te geven onstaat een prachtig, uitnodigend landschap voor recreatie en natuurbeleving.

Een ander deel dat zij gemakkelijk kunnen bereiken is het toekomstige landschapspark, het Buijtenland van Rhoon. Dit gebied ligt in de gemeente Albrandswaard. Het agrarische en dorpse karakter blijft behouden en wordt gecombineerd met open natuur en recreatie. Op termijn zal het Buijtenland van Rhoon via de Blauwe Verbinding toegankelijk zijn over water. De Groene Verbinding zorgt voor de aansluiting over land. Het Buijtenland van Rhoon wordt ontwikkeld door de provincie Zuid-Holland in nauwe samenwerking met de gemeente Albrandswaard. De daadwerkelijke uitvoering zal naar verwachting tussen 2015 en 2020 zijn.

10

Beleidskaders als grondslag voor de Blauwe Verbinding Samengevat dient de Blauwe Verbinding vele doelen:

- 2/44%2$! '%-%%.4% $ 3 % $ % , 4 ! !0(/,,!. 7!4%23#( $ %.%27!!2 $%+2)-0 )%,!.$%. &,!.$ 06!.3#( 06!.$%, 2!!$3#(! 2!!$3#(! (//'(%%(//'(%%-

7 ! 4 % 2 0 , ! .

waterberging, waterbeheer, wonen en welzijn, recreatie, het versterken van ecologie en natuur en de aansluiting

2OTTERDAM

$ ) * + % 3 4 ! 4 2 % + + % , % % . ! ! . % 2 6 / / 2 ! ! . 7 ! 4 7 % 2 + % .

met provinciale projecten zoals de Klimaatbuffer IJsselmonde en de Groene Verbinding. Maar de Blauwe Verbinding helpt ook bestuurders bij het behalen van hun doelen. Wie de achtergrond van de deeltrajecten in de Blauwe Verbinding goed bekijkt, zal zien dat dit project raakvlakken heeft met en bijdraagt aan allerlei plannen waar lokale en landelijke politici zich aan hebben



gecommitteerd, zoals: • Waterplan 2 Rotterdam; • Stadsvisie Rotterdam Ruimtelijke Ontwikkelingsstrategie 2030; • Pact op Zuid; • programma Ecologische Hoofdstructuur (PZH); • Visie op Zuid-Holland (PZH); • Innovatieprogramma Mooi Nederland (VROM); • Visie op Barendrecht 2025.

Ik stel me voor dat we over een aantal jaren mooie roei- of kanotochten kunnen maken in ons waterrijke gebied. Genietend van alle moois en in de wetenschap dat de kwaliteit van het water een stuk beter is geworden. Toekomstmuziek? Nog wel, maar de totstandkoming van de Blauwe Verbinding spreekt op een positieve manier tot de verbeelding. Het belang van water voor mens en natuur, en de kwaliteit daarvan, wordt steeds duidelijker. Dit staat dan ook bij veel overheden en organisaties hoog op de agenda. Het is

niet voor niets dat Prins Willem-Alexander onze meest prominente ambassadeur voor water wereldwijd is. Water in de hoofdrol Ik zie een duidelijke relatie tussen de Blauwe en de Groene Verbinding. In onze dynamische, maar milieutechnisch kwetsbare omgeving is veel industrie en verkeer. Daarom is het van groot belang juist in dit gebied veel aandacht te besteden aan de natuur- en milieuaspecten. In Albrandswaard vormt de invulling van water een belangrijk onderdeel van Het Buijtenland van Rhoon, een landschapsgebied in ontwikkeling. Maar ook bij de ontwikkeling van het Binnenland, een gebied van 6 hectare dat deels als

11

klimaatbuffer zal gaan dienen, wordt goed nagedacht over het water. Het is de bedoeling dat dit allemaal aan gaat sluiten op de Blauwe Verbinding. Als wethouder met onder meer milieu en buitenruimte in de portefeuille, spreekt dit project mij bijzonder aan. Ik kijk ernaar uit om mijn steentje hieraan bij te dragen. Maar, ik hecht er ook aan te horen wat onze inwoners van de plannen vinden; die kennis neem ik mee in het verdere traject. Mieke van Ginkel-van Maren Wethouder gemeente Albrandswaard

Tot slot De Blauwe Verbinding verbindt niet alleen het Zuiderpark met de Oude Maas. Het verbindt niet alleen water met water en stad met natuur. De Blauwe Verbinding zorgt ook voor een concrete invulling van veel reeds bestaande plannen en projecten. De Blauwe Verbinding geeft aan die projecten een extra dimensie zodat op een hoger niveau doelen eerder en efficiënter gerealiseerd kunnen worden.

Zowel ten noorden als ten zuiden van de rijksweg A15 ontstaan waardevolle recreatiegebieden, als we in dit deel van de regio waterrijke gebieden kunnen creëren en met elkaar kunnen verbinden. In Rotterdam Zuid kan op die manier de kwaliteit van de buitenruimte in de omgeving worden verbeterd, waardoor nieuwe sterke woonmilieus worden ontwikkeld. Deze extra kwaliteitsslag die we bij de bestaande recreatiegebieden gaan maken, past in het groenbeleid dat we als stadsregio Rotterdam voor de periode vanaf 2011 momenteel ontwikkelen. De plannen ten zuiden van de A15 voor het landschapspark Buytenland

worden vooral getrokken door de provincie. Ik wil ik als portefeuillehouder van de stadsregio onderzoeken, welke rol wij kunnen spelen, om de ambitie te verwezenlijken en zo de recreatieve functies van de blauwe verbinding ten noorden en zuiden van de A15 versterken. De recreatieve waarden van deze waterverbinding hangt vooral samen met de kansen om bestaande en nieuwe waterrijke gebieden aan elkaar te koppelen. Daardoor zal de recreatieve waarde in dit deel van de regio fors toenemen. De gemeente Rotterdam en de corporaties ontwikkelen in Rotterdam Zuid nieuwe woongebieden met een groene, waterrijke uitstraling, zoals verwoord in de ambities van Pact op Zuid, de stadsvisie en het waterplan. Al met al ontstaat

12

een afwisselend waternetwerk dat een belangrijke kwaliteitsimpuls is voor alle woongebieden in Portland en Carnisselande en op Rotterdam-Zuid. De nieuwe blauwe verbinding zal in dit deel van de regio de recreatieve mogelijkheden vergroten en de woonmilieus in Rotterdam-Zuid, Carnisselanden en Portland een kwaliteitsimpuls geven. De bewoners aldaar verdienen dat. J. van Belzen Portefeuillehouder Groen, Water en Milieu, stadsregio Rotterdam

A29

www.rotterdam.nl/blauweverbinding

De Blauwe Verbinding

De Blauwe Verbinding Verbindt stad en land Colofon Deze brochure is een uitgave van de Gemeente Rotterdam Tekst: Concept en ontwerp: Fotografie: Coverfoto: Oplage: Datum:

Elvira de Kraag afdeling communicatie Gemeentewerken Rotterdam Eric Fecken George Burggraaff 1500 april 2011

www.rotterdam.nl/blauweverbinding

Verbindt stad en land