PLANOLOGIE VAN
Wat hebben we de vorige keer gedaan?
STAD & LAND • • •
RO is een proces! (vervolg) Groenbeleid in de praktijk Hoe wil je wonen?
BNB Huub Hooiveld Eikelhof, 2016
Wat gaan we vandaag doen?
Opzet collegereeks PLANNEN MAKEN IN NEDERLAND
• Welkom in Europa! - Europees beleid - RO in Europa?
• Natuurbeleid en RO • Terugblik colleges
1) planologie: wat & waarom? 2) instrumentarium 3) plannen maken is een proces! 4) landschapsbeleid in de praktijk 5) de invloed van Europa discussie & debat
Europa: Europese Unie
WELKOM IN EUROPA!
• Oorsprong rond 1950: - Nederland, België, Luxemburg, Duitsland en Italië - Samenwerking op gebied van handel
• Aantal deelnemende landen groeit: – Sinds 2007 —> 27 landen (17 landen euro)
Beeldvorming
• Waar denken jullie aan bij Europa? • Negatief of positief beeld? • Waar komt dat door?
Associatieverdrag Oekraïne?
• Voor, tegen of weet niet?
EU-beleid met ruimtelijke relevantie
1. Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) 2. Structuurbeleid 3. Milieubeleid 4. RO-beleid
• vanaf oprichting EU (jaren 50) • 2 doelen: - voldoende voedsel + betaalbare prijs - levensstandaard boer
• subsidie op productie • subsidie op overproductie - Ten koste van 3e wereldlanden - In strijd met internationale afspraken
Transformatie GLB
• • • •
Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
Productiesubsidie —> directe subsidie (spoor 1) Daarnaast: plattelandsvernieuwing (spoor 2) Meer vrije markt (o.a. afschaffing melkquota) Boeren moeten bijdragen aan vergroening: – handhaving van permanent grasland – 5 % van bouwland reserveren voor ecologisch beheer (ecologisch aandachtsgebied)
Structuurbeleid • Sociaal-economisch evenwicht • Fondsen / subsidies voor achterstandsregio’s • Voor de periode 2014-2020: circa 300 miljard euro • Ook in NLD! (bijv. Flevoland, noordoost Groningen) • NLD toekomst buiten structuurfonds?
Wie krijgt wat?
Milieu en natuurbeleid • vanaf jaren 70 thema in Europa • veel verdragen opgesteld en ondertekend • meer dan 200 wetten! • thema’s zijn: - klimaat - duurzame ontwikkeling - afval - luchtverontreiniging - waterbeheer - natuur en biodiversiteit - bodem - geluid
• grote gevolgen voor nationaal beleid, bijvoorbeeld: - besluit luchtkwaliteit - natura 2000 - nitraat richtlijn
Macht van de beestjes! • Europa heeft invloed! •
vogelrichtlijn (1979): bijna 200 soorten beschermd
•
habitatrichtlijn (1992): meer dan 500 planten en 200 dieren
•
Natura 2000 (2007)
• Nederland is verplicht gebieden aan te wijzen ter bescherming • Ontwikkeling? Nee, tenzij…dwingende redenen
EROP
Europese RO?
• vanaf eind jaren negentig • aantal vrijwillige afspraken • grensoverschrijdende projecten (bijvoorbeeld water) • EROP als raamwerk: Europees Ruimtelijk Ontwikkelingsperspectief
• algemene afspraken: − evenwichtig en polycentrisch stelsel van steden en nieuwe relatie stad en platteland − relatief gelijke toegang infrastructuur en kennis − zorgvuldig beheer en ontwikkeling natuurlijk en cultureel erfgoed
• niet bindend maar richtinggevend • individuele landen houden eigen beleid
Natuurbeleid en RO
NATUURBELEID EN RO
• per 1 maart 2016 nieuwe wet: “Wet natuurbescherming” • samenvoeging van 3 wetten: • boswet • flora- en faunawet • natuurbeschermingswet
Hoofdlijnen natuurwet • • • •
Eenvoudiger regels Dichterbij de samenleving Natuur heeft intrinsieke waarde Bijna 1000 soorten dieren en planten actief beschermd • provincie krijgt regie en gaat over vergunningen en ontheffingen • Jacht op basis van faunabeheerplan
Bescherming langs twee lijnen 1. Gebiedsbescherming
2. Soortenbescherming
– Natuurnetwerk Nederland (EHS) – Nationale parken – Natura 2000 gebieden
(ook natuurorganisaties moeten deelnemen)
Van ecologische hoofdstructuur (EHS)… • Nationaal beleid (sinds 1990) • Doelstelling:
1-GEBIEDSBESCHERMING
– Netwerk van natuur in Nederland – Ca. 730 duizend ha. (20% opp. Nld.) – In 2018 gerealiseerd —> inmiddels 2021
• EHS bestaat uit: – bestaande natuur (bijv. Veluwe) – nieuwe natuur – robuuste verbindingen (bijv. VeluweAchterhoek-Duitsland)
• Rijk verantwoordelijk, maar provincies werken EHS uit • Gemeenten verankeren in BP
…naar Natuurnetwerk Nederland • uitgedunde EHS • bestaat uit: • bestaande natuurgebieden, waaronder de 20 Nationale Parken; • gebieden waar nieuwe natuur aangelegd wordt; • landbouwgebieden, beheerd volgens agrarisch natuurbeheer; • ruim 6 miljoen hectare grote wateren: meren, rivieren, de kustzone van de Noordzee en de Waddenzee; • alle Natura 2000-gebieden • robuuste verbindingen zijn eruit
Natuurnetwerk provincie Gelderland (1)
• vastgelegd in Omgevingsvisie • Van drie naar twee zones: – GNN = Gelders natuurnetwerk – GO = Groene ontwikkelingszone
• GNN: nee, tenzij • GO: ja, mits • provinciale natuurbeheerplannen
• Provincies in plaats van Rijk • 2027 gereed (weer 6 jaar erbij!)
Natuurnetwerk provincie Gelderland (2)
• Omgevingsvisie 2014 • Van drie naar twee zones: – GNN = Gelders natuurnetwerk – GO = Groene ontwikkelingszone
• GNN: nee, tenzij • GO: ja, mits
Planologisch regime Natuurnetwerk Nederland
• Nee, TENZIJ: – ontbreken van reële alternatieven EN groot openbaar belang (bijv. aanleg snelweg) – Schade beperken (mitigerende maatregelen) – Compenseren: geen nettoverlies waarden 1. Compensatie in plangebied 2. Compensatie aan / nabij plangebied 3. In uiterste geval: financiële compensatie
• geen toename dag- en verblijfsrecreatie
Natura 2000-gebieden
• • • •
Europees natuurnetwerk voortvloeiend uit Europese regelgeving begrenzing via rijk bevoegd gezag wordt provincie
EHS IN APELDOORN
Natura 2000
NATURA 2000
EHS
Beschermingsregels Natura
• • • •
Ook: nee, tenzij Geen significante effecten Toetsing aan instandhoudingsdoelen Indien wel dan toetsing aan: – Zijn er alternatieven – Zijn er dwingende redenen van groot openbaar belang – Is er compensatie mogelijk?
NATURA 2000 + EHS
Instandhouding natuurtypes / vegetaties
Instandhouding dier- en plantensoorten wespendief
zwarte specht Specifieke heidetypen
beekprik
Specifieke watertypen boomleeuwerik
nachtzwaluw
Specifieke bostypen
vliegend hert
Specifieke zandgebieden
ijsvogel
rivierdonderpad
kamsalamander
drijvende waterweegbree
Bescherming soorten
2-SOORTENBESCHERMING
Bescherming soorten
• nu via Flora en Faunawet • geldt overal, niet alleen in specifieke gebieden • E&L is nu bevoegd gezag (straks provincie) voor eventuele ontheffing)
TERUGBLIK COLLEGES
Wat hebben we gedaan? • • • • • • • • •
Planoloog als scheidsrechter Trends bepalen planologische vraagstukken Drie overheidsniveau’s Structuurvisies en bestemmingsplannen Toelatings- en uitnodigingsplanologie Interactief beleid: planologie is een proces Hoe wil je wonen? Nieuw natuurbeleid Europese regelgeving
• WWW.PLANVANHUUB.NL
