De baan krijgen: Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden

De baan krijgen: Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden

Inleiding U heeft tijd besteed aan het schrijven van het perfecte cv. Dat heeft u een uitnodiging opgeleverd voor een sollicitatiegesprek voor die belangrijke baan die een volgende stap in uw carrière betekent. Nu komt het meest intimiderende deel – het sollicitatiegesprek zelf. Een sollicitatiegesprek biedt een werkgever de mogelijkheid om dieper op uw werkverleden in te gaan, waaronder op uw vaardigheden en ervaring. Een werkgever probeert zo te achterhalen hoe u in het team en in de organisatie in het algemeen zult passen. Vergeet niet dat dit uw kans is om meer te weten te komen over de functie en het bedrijf. Verzeker u ervan dat deze kans aansluit op uw carrièreplanning voor de lange termijn. Een sollicitatiegesprek kan een zenuwslopend traject zijn. Bedenk echter dat de persoon met wie u het gesprek heeft, ervan uitgaat dat u een geschikte kandidaat voor de vacature bent. Daarom bent u uitgenodigd. Nu willen ze gewoon wat meer over u te weten komen en bevestigen dat u inderdaad de juiste kandidaat voor de functie bent. Als u onze eenvoudige richtlijnen voor sollicitatiegesprekken volgt, bent u overal op voorbereid. U weet hoe u op uw best kunt zijn en hoe u de baan binnen kunt halen.

Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden

2

Een goede voorbereiding is het halve werk De basis voorbereiding op een sollicitatiegesprek omvat: • weten wat er in uw cv staat • een goed verhaal voorbereiden over de hoogtepunten van uw werkervaring • weten op welke wijze u uw vaardigheden en ervaring kunt aanbevelen aansluitend op de functie waarop u solliciteert De sleutel van een succesvol sollicitatiegesprek omvat een uitgebreide voorbereiding. Een goede voorbereiding houdt ook in dat u de indeling van het gesprek voorbereidt. Hiermee zorgt u dat u professioneel en deskundig overkomt. Tevens zorgt u ervoor dat de onderwerpen die u wilt bespreken, ter sprake komen. En tot slot kan een goede structuur het hele proces aangenamer maken en uw gesprek een goede indruk achterlaten.

Zelfreflectie Het is van essentieel belang dat u eerst naar uzelf kijkt, voordat u verder nadenkt over de functie waarnaar u solliciteert. U moet helder hebben waarom juist u de meest geschikte kandidaat bent en hoe u zich kunt onderscheiden van de massa. Zelfreflectie is een goede manier om op kritische wijze te kijken naar uw vaardigheden, kwalificaties, sterke en zwakke punten, interesses en professionele ethiek. Zelfreflectie stelt u in staat na te denken over wat voor u belangrijk is en wat voor soort functie u gelukkig maakt. Op basis hiervan kunt u vervolgens uw carrièreplan ontwikkelen. Door voor het sollicitatiegesprek een periode van zelfreflectie in te lassen, kunt u uw verrichtingen, prestaties en successen analyseren. Hierdoor krijgt u inzicht in de aspecten die van specifiek belang zijn voor een toekomstige baan. Schrijf op wat u motiveert, wat u van uw carrière verwacht en welke plaats uw werk in uw leven inneemt. Dit vormt de basis voor uw gesprek en bepaalt uw agenda voorafgaand aan de ontmoeting.

Cv U heeft ongetwijfeld uw cv geüpdate voordat u voor het sollicitatiegesprek werd uitgenodigd. Het is echter een goed idee om met de inzichten die u uit uw zelfreflectie heeft verkregen, opnieuw naar uw cv te kijken. Zorg ervoor dat uw cv de juiste boodschap overbrengt, uw huidige en toekomstige behoeften weerspiegelt en is aangepast aan de baan waarop u solliciteert. Dit kan inhouden dat u uw cv nog eens doorneemt om te kijken of alles klopt en zorgt dat u bij alle onderdelen een goed verhaal heeft. Het kan echter ook betekenen dat u uw cv herschrijft om het aan te laten sluiten op uw carrièredoelen. U kunt dan ook de aspecten benadrukken die relevant zijn voor de functie waarop u solliciteert. U doet er verstandig aan om ter voorbereiding op het gesprek, uw cv door te nemen en verbanden te leggen tussen uw belangrijkste prestaties en de verantwoordelijkheden van de functie waarnaar u solliciteert. Als er prestaties in uw cv staan waarbij u eigenlijk geen goed verhaal heeft, vraag u dan af of u ze niet beter weg kunt laten.

Research Research naar het bedrijf waar u op gesprek gaat, is van onschatbare waarde. Door inzicht te krijgen in de uitdagingen, targets en doelstellingen van het bedrijf, laat u zien dat u het belangrijk vindt het bedrijf waarvoor u werkt, te kennen. Het stelt u ook in staat uw optreden, kernvaardigheden en expertise af te stemmen op de unieke vereisten van het bedrijf. Een goed geïnformeerde kandidaat valt altijd op in de massa. Het is het verschil tussen een goede en een middelmatige sollicitant. Maak dus gebruik van de vele publiek toegankelijk researchmogelijkheden. Gebruik websites, nieuwskanalen, jaarverslagen en social media om meer te weten te komen over de bedrijfscultuur, wat ze motiveert, het soort projecten waaraan ze werken, hun uitbreidingsplannen, en het soort mensen dat het binnen het bedrijf goed doet. Als uw research laat zien dat een bedrijf zich profileert als leider op het gebied van innovatie, spreek dan tijdens het gesprek uw waardering hiervoor uit. In uw voorbereiding kunt u voorbeelden bedenken van situaties waarin u als innovatieleider beschouwd werd. U kunt nog een beetje extra doen door ook wat research naar concurrenten te verrichten.


3

Oefening baart kunst U weet nu dus wat uw persoonlijke en professionele doelen zijn. U begrijpt hoe deze in lijn zijn met de behoeften van het bedrijf waar u op gesprek gaat. En u begrijpt hoe de behoeften van het bedrijf aansluiten op die van u. Dan is het nu tijd u te richten op de gesprekstechnieken. Vraag een vriend of familielid om het gesprek met u te oefenen. Gebruik de functiebeschrijving en de uitkomsten van uw zelfreflectie als basis voor het gesprek. Zorg dat u de standaardvragen van een sollicitatiegesprek op zelfverzekerde en deskundige manier kunt beantwoorden. Houd tijdens dit hele proces uw carrièredoelen en de uitkomsten van uw zelfreflectie in uw achterhoofd. Richt u op het promoten van uw kernvaardigheden en benadruk uw toegevoegde waarde voor het bedrijf. Hoewel dat moeilijk kan zijn, is het van essentieel belang dat u uw gesprekspartners vraagt kritisch te zijn. Het doel van de gespreksoefening is u te helpen u te verbeteren en u op uw allerbest te presenteren. U kunt de kritiek dus beter nu krijgen, dan tijdens het sollicitatiegesprek.

Kleding

Tips voor vrouwen • • • • • • • • •

Traditioneel pak in één kleur Bijpassende blouse Niet te opvallende schoenen Bescheiden sieraden Net, professioneel kapsel Huidkleurige of lichte kousen Bescheiden make-up & parfum Verzorgde nagels Portfolio of aktetas

Tips voor mannen • • • • • • • • •

Traditioneel pak in één kleur Wit overhemd met lange mouwen Conservatieve das Donkere sokken, professionele schoenen Sieraden zeer beperkt Net, professioneel kapsel Bescheiden gebruik van aftershave Verzorgde nagels Portfolio of aktetas

Kleed uzelf met de toekomstige functie in uw achterhoofd. Anderen zullen u dan in de functie kunnen voorstellen. Het is verstandig om er voor een sollicitatiegesprek goed gekleed uit te zien, ongeacht de kledingcode van het bedrijf. Hoewel mensen nooit een baan krijgen vanwege de manier waarop zij zich kleden, is er een aanzienlijk aantal mensen dat een baan niet kreeg door de kleding die zij droegen. Als u zich niet gepast kleedt, heeft u al een achterstand opgelopen nog voordat u iets heeft gezegd. Bereidt u voor en kies uw sollicitatiekleding zorgvuldig uit. Besteed aandacht aan de details. Sollicitatiekleding moet schoon, netjes en gestreken zijn. Als u enige afstand moet afleggen naar het gesprek, bedenk dan van tevoren hoe gekreukeld uw kleren eruit zien na een paar uur reizen. Kies in dat geval kleding die niet snel kreukt.


4

Checklist voorbereiding sollicitatiegesprek Met een eenvoudige checklist voor de voorbereiding, structureert u de aanpak van u gesprek. U zorgt dat uw antwoorden de juiste boodschap overbrengen en dat u hiermee voldoet aan de behoeften van het bedrijf. Hieronder vindt u een eenvoudig voorbeeld dat u aan uw eigen wensen kunt aanpassen.

Checklist voorbereiding sollicitatiegesprek Naam bedrijf:

Naam functie:

Datum en tijd gesprek:

Gespreksdeelnemers:

Plaats: Waarom moeten ze mij aannemen? Waarom wil ik daar werken? Welke van mijn kernvaardigheden wil ik benadrukken? -

Hoe ga ik dat overbrengen? -

Hoe weerspiegelt mijn ervaring de behoeften van het bedrijf? -

Hoe ga ik dat overbrengen? -

Met welke uitdagingen wordt het bedrijf geconfronteerd? -

Wat is mijn toegevoegde waarde? -

Welke vragen stel ik aan het einde van het gesprek?

Soorten sollicitatiegesprekken Telefonisch sollicitatiegesprek Telefonische sollicitatiegesprekken worden meestal gebruikt voor een eerste screening. Consultants of werkgevers kunnen zo de geselecteerde kandidaten evalueren zonder dat zij hiermee veel tijd kwijt zijn. Als u met een recruitment consultant werkt, kunt u een telefonisch sollicitatiegesprek verwachten voordat uw cv aan een werkgever wordt voorgelegd. Het is daarom van essentieel belang dat u elk telefonisch sollicitatiegesprek serieus en professioneel afhandelt. • Zorg ervoor dat u zich op een rustige plaats bevindt waar u uw sollicitatiegesprek ongestoord kunt voeren. • Houd uw cv en andere informatie bij de hand: als u ernaar moet zoeken is het gesprek voorbij.

• Zorg voor pen en papier: misschien moet u belangrijke informatie opschrijven. • Zorg voor een glas water voor het geval u een droge mond krijgt.

Individueel gesprek Dit is het meest gebruikelijke type sollicitatiegesprek. In een individueel gesprek ontmoet de sollicitant de interviewer rechtstreeks. Een individueel gesprek kan op elk moment in de sollicitatieprocedure plaatsvinden. Sommige bedrijven plannen een individueel gesprek met een HR-functionaris aan het begin van de sollicitatieprocedure. Andere bedrijven wachten tot de laatste fase voordat een individueel gesprek met uw mogelijke toekomstig manager wordt georganiseerd. In ieder geval geldt, dat dit het meest gebruikelijke soort sollicitatiegesprek is.


5

Sollicitatiecommissie Een sollicitatiecommissie bestaat meestal uit twee of drie medewerkers van het bedrijf waar u solliciteert. Tijdens de ontmoeting nemen zij het gesprek gezamenlijk af. Elk commissielid heeft normaal gesproken een eigen agenda en eigen vragen. Ook zal elk lid uw prestaties afzetten tegen eigen criteria. Elk lid maakt om een bepaalde reden deel uit van de commissie. Het is daarom belangrijk dat u ze allemaal op dezelfde manier behandelt. Laat u er niet toe verleiden u alleen te richten op uw mogelijke toekomstige leidinggevende. Wanneer u tegenover een sollicitatiecommissie zit, is het belangrijk dat u met alle commissieleden oogcontact maakt. Het is ook van belang om bij het beantwoorden van vragen, te refereren aan eerder gestelde vragen door andere leden, voor zover dat mogelijk is. Hierdoor wordt het sollicitatiegesprek een samenhangend geheel. Bovendien laat u zien dat u begrijpt waarom de verschillende leden aanwezig zijn en hoe zij zich tot elkaar verhouden. Het is verstandig om voorafgaand aan het gesprek inzicht te krijgen in de functies en werkzaamheden van de commissieleden. Bestaat een commissie bijvoorbeeld uit de manager klantenservice, de financieel manager en de HR-manager, zorg dan dat u op de hoogte bent van het actuele bedrijfsbeleid op het gebied van klantenservice, financiën en personeelszaken. Bereid voor ieder commissielid specifieke vragen voor, die relevant zijn voor hun verschillende functies binnen het bedrijf. Hiermee laat u zien dat u goed met de verschillende onderdelen van het bedrijf om kunt gaan.

Groepsgesprek oup interviews Een groepsgesprek betekent gewoonlijk dat u tegelijk met andere sollicitanten wordt geïnterviewd die allemaal naar dezelfde functie hebben gesolliciteerd. Het doel van dit type sollicitatiegesprek is om te observeren hoe sollicitanten met elkaar omgaan en op elkaar reageren. Sommige groepsgesprekken worden gebruikt om een scenario uit de praktijk na te spelen. Hierbij kunt u laten zien hoe u een van de taken van de vacante functie zou aanpakken. Alle sollicitanten worden in een praktijksituatie geplaatst, wat het voor de werkgevers gemakkelijker maakt de ene sollicitant met de ander te vergelijken.

Als u aan een groepsgesprek deelneemt, is het van uitermate groot belang dat u als een actieve deelnemer wordt gezien, in plaats van als toeschouwer. Geef uw mening en opper ideeën, maar luister ook naar de andere kandidaten. Zorg dat u het gesprek niet domineert en andere kandidaten niet onderbreekt, hoe verleidelijk dat ook mag zijn.

Sollicitatiegesprek op basis van competenties Sollicitatiegesprekken op basis van competenties worden ook wel gestructureerde sollicitatiegesprekken genoemd. Deze gesprekken zijn ontworpen om één of meer competenties te testen in het kader van een bepaald soort functie. De kerncompetenties van een bepaalde functie blijken gewoonlijk wel uit de functiebeschrijving of advertentie. Uw antwoorden worden met deze criteria vergeleken en beoordeeld. In een sollicitatiegesprek op basis van competenties krijgen alle sollicitanten dezelfde vragen. De voorbereiding: • Zorg ervoor dat u de vaardigheden en competenties die worden getest, begrijpt. • Gebruik voorbeelden uit uw eerdere werkervaring om te laten zien dat u beschikt over de gevraagde vaardigheden en competenties. • Leer uw verhaal met de STAR-methode te vertellen. Dit betekent dat u de achtergrond schetst en uitlegt hoe u de situatie heeft aangepakt. Hierbij benadrukt u uw eigen rol en u beschrijft het behaalde resultaat. • Oefen het beantwoorden van vragen bij sollicitatiegesprekken op basis van competenties. Voorbeelden van vragen zijn: - Hoe speel je in op de verwachtingen van je leidinggevende? - Geef een voorbeeld van een situatie waarin u het fundamenteel oneens was met een van uw leidinggevenden. Hoe heeft u die situatie aangepakt? - Hoe beïnvloedt u mensen in situaties waar tegengestelde belangen een rol spelen?


6

Technisch sollicitatiegesprek Tijdens een technisch sollicitatiegesprek worden vragen gesteld die specifiek zijn voor de functie waarnaar u solliciteert. Het is de bedoeling met de vragen te achterhalen of de technische aspecten van de functie beheerst. Hoewel technische kennis in deze opzet uiteraard van belang is, zijn uw gesprekspartners niet alleen daar in geïnteresseerd. Zij willen ook zien hoe u problemen aanpakt, hoe uw denkproces verloopt en welke persoonlijke vaardigheden u laat zien. Met technische sollicitatiegesprekken proberen recruiters erachter te komen wat u weet. Ook willen zij achterhalen hoe u problemen oplost die zich in de vacante functie voor kunnen doen. In sommige gesprekken richten zij zich op het beoordelen van uw begrip van de technische aspecten van de baan, zoals software processing. In andere gesprekken richten zij zich op uw benadering van problemen die te maken hebben met de technische aspecten van de vacature.

Lichaamstaal Het is geen geheim dat uw lichaamstaal boekdelen spreekt en dat geldt nog sterker tijdens sollicitatiegesprekken. Het gebruik van efficiënte nonverbale communicatietechnieken - zoals de toon waarop u spreekt en uw gebaren - is net zo belangrijk als de woorden die u gebruikt. Uw lichaamstaal moet onderstrepen dat u zeker bent van u zelf en van uw kwalificaties voor de vacature. Daarnaast wilt u aan uw gesprekspartners overbrengen dat u een open en vriendelijk persoon bent en de perfecte kandidaat voor de vacature.

Goede lichaamstaal: het draait allemaal om zelfvertrouwen • Begin en eindig uw sollicitatiegesprek met een stevige handdruk. • Neem een goede houding aan en straal vriendelijkheid uit: hiermee laat u zien dat u staat voor een positieve aanpak. • Zit ontspannen in uw stoel, maar ga niet hangen. • Maak oogcontact. Als u meer dan een gesprekspartner heeft, kijk dan bij het beantwoorden van een vraag naar de persoon die de vraag stelt. Maar blijf ook van tijd tot tijd kijken naar uw andere gesprekspartners. • Laat uw handen, losjes gevouwen, in uw schoot of op tafel rusten. Zit niet aan uw gezicht.

• Kruis uw benen bij de enkels of zet beide voeten plat op de grond. • Glimlach en knik waar passend. • Spreek met een heldere, beheerste stem. • Varieer uw toon en gebruik intonatie om te onderstrepen wat u zegt. Zo geeft u de boodschap die u wilt overbrengen, vorm. • Adem in en pauzeer voordat u een vraag beantwoordt. Dit geeft u wat tijd om doordacht te reageren en u weet zeker dat uw gesprekspartner de vraag heeft afgerond. • Communiceer met uw gesprekspartner als met een gelijke, geen ondergeschikte. • Wees evenwichtig. Probeer niet te veel of te weinig emotie te tonen, maar heb een opgetogen vertrouwen in uzelf.

Verkeerde lichaamstaal: wat u niet moet doen • Zwaai uw handen en armen niet in het rond: dit kan als nervositeit worden geïnterpreteerd en duidt op een gebrek aan professionaliteit. • Sla uw armen niet over elkaar: dit suggereert een defensieve houding. • Beweeg uw benen niet te veel: het leidt de aandacht af en duidt op nervositeit. • Leg niet uw been of enkel op de andere knie: deze houding is te informeel. • Kruis uw benen niet hoog: dit wijst op een defensieve houding in de context van een individueel sollicitatiegesprek. • Spreek niet op monotone toon. • Varieer niet te veel in toon en toonhoogte: u kunt te enthousiast of te emotioneel overkomen. • Klink niet te verontschuldigend of defensief. • Barst niet alleen in lachen uit: u komt hiermee ongeloofwaardig over.

“Slechts 7% van uw geloofwaardigheid is gebaseerd op wat u zegt. 38% is gebaseerd op non-verbale signalen. Maar liefst 58% van uw geloofwaardigheid is gebaseerd op visuele signalen, zoals gelaatsuitdrukkingen en gebaren.” Bron: Ondderzoek door Mehrabian, Amerikaans psycholoog.


7

R voor “rapport” Vind de juiste toon in een sollicitatiegesprek door te letten op de houding van uw gesprekspartner en deze over te nemen. Dit heet spiegelen. Als de ander een meer formele houding aanneemt, doe dan hetzelfde totdat u ziet dat uw gesprekspartner zich ontspant en minder formeel wordt. Het spiegelen van de communicatie- en gedragsstijlen van uw gesprekspartner is een interessant concept. Het creëert een soort band die vrijwel - maar niet helemaal - niet waarneembaar is voor uw gesprekspartner. Het werkt omdat, hoe dichter iemands wijze van communiceren en persoonlijke stijl in de buurt komt van uw eigen stijl, hoe groter de kans dat het tussen u beiden “klikt”. En bij sollicitatiegesprekken gaat het niet alleen om wat u weet. Alle factoren die maken dat uw gesprekspartner zich op zijn of haar gemakt voelt, tellen mee. Spiegel lichaamstaal op een subtiele manier. Als uw gesprekspartner achterover leunt, leun dan zelf ook achterover. Als expressieve handgebaren worden gebruikt, doe dit dan ook. Probeer in hetzelfde tempo en op dezelfde toon te praten. Als u uw ademhalingstempo aanpast aan dat van uw gesprekspartner, zult u merken dat u in hetzelfde tempo communiceert. MAAR blijf natuurlijk: probeer niet iemand te zijn die u niet bent en gebruik natuurlijke lichaamstaal.

Lichaamstaal via de telefoon Hoewel uw gesprekspartner u niet ziet, speelt lichaamstaal nog steeds een grote rol bij telefonische sollicitatiegesprekken. Uw houding, de manier waarop u zit/staat, kijkt en zich voelt zijn allemaal van invloed op hoe u overkomt en hoe goed u reageert. Neem dus voor het sollicitatiegesprek even de tijd om: • rechtop te gaan zitten of staan zodat u alert klinkt. • u aan te kleden: onderzoek heeft aangetoond dat mensen die zich professioneel kleden voor een telefonisch sollicitatiegesprek het er beter vanaf brengen dan personen die zich informeel kleden. • te glimlachen, zodat uw stem en uw toon vriendelijk klinken en u niet negatief of agressief overkomt. • langzaam en duidelijk te spreken.

Typische vragen tijdens het sollicitatiegesprek Er is een ding met zekerheid te zeggen: u krijgt enkele vragen voorgelegd. Proberen te raden wat die vragen zullen zijn, is voldoende om zelfs de meest ervaren sollicitant een slapeloze nacht te bezorgen. In plaats van te piekeren over een lange lijst mogelijke vragen en antwoorden, kunt u zich beter bezighouden met de voorbereiding van de onderwerpen die tijdens een sollicitatiegesprek vrijwel zeker aan de orde komen.

Vertelt u eens iets over uzelf Uw huidige functie Zorg dat u alles over uw huidige functie weet. Ken uw vaardigheden en uw verantwoordelijkheden, zelfs al voert u ze maar eens per veertien dagen/maand/ kwartaal/jaar uit. Uw vorige functies Zorg ervoor dat u uw cv van voor naar achter kent. Er kan naar vroegere vaardigheden en ervaringen worden gevraagd omdat zij relevant zijn voor de functie waarop u solliciteert. Uw sterke punten Leiderschap, organisatietalent, empathie: als u erover beschikt, pronk er dan mee. Dit is uw moment om te schitteren. Vertel uw gesprekspartner al die geweldige dingen over uzelf en geef voorbeelden om uw sterke punten in een context te plaatsen en relevantie te geven. Ontwikkelpunten Als u weet welke aspecten van uw persoonlijkheid en uw werkende leven verbetering behoeven, is dat voor uw gesprekspartner een teken dat u zelfbewust bent en vooruit wilt komen. Maar wees voorzichtig met welke punten u noemt. Wanneer u aangeeft uw organisatorische kwaliteiten te willen verbeteren, kan de ander ongemakkelijke vragen stellen over waarom u deze basisvaardigheid niet bezit. Maar als u aangeeft dat meer ervaring wilt opdoen op geavanceerder terreinen – zoals leiderschap en spreken in het openbaar – dan geeft u de ander de indruk dat u zich verder wilt ontwikkelen en wilt slagen.


8

Doelstellingen Bepaal realistische doelstellingen die relevant zijn voor de functie en organisatie. Als u deze functie als een opstapje naar iets anders beschouwt, houd dit dan voor uzelf.

Grootste uitdagingen voor de organisatie in de komende vijf jaar Dit is uw kans om uw gesprekspartner te laten zien dat u niet alleen de organisatie kent, maar ook de bedrijfstak en dat u weet welke uitdagingen eraan komen.

Prestaties Vermeld werkgerelateerde prestaties altijd. Leiding geven aan een succesvol project of geld besparen voor het bedrijf doen het altijd goed. En mocht u de marathon hebben gelopen of een berg hebben beklommen, dan is dat een prestatie die u best in het gesprek kunt laten vallen.

Hoe functioneert u binnen een team?

De reden waarom u uw huidige functie wilt verlaten Hoewel het belangrijk om is eerlijk te zijn, is het nog belangrijker u niet laatdunkend of negatief uit te laten over uw huidige werkgever. Hierdoor komt u bitter over. Uw gesprekspartner zal zich afvragen of u zich uiteindelijk ook zo over zijn/haar bedrijf zult uitlaten als zij u die baan aanbieden. Goede redenen om aan te voeren zijn bijvoorbeeld de ontwikkeling van uw carrière en de kans een meer uitdagende functie te vervullen.

Wat kunt u mij over onze organisatie vertellen? Wat weet u over de organisatie? Wat doet/verkoopt/produceert de organisatie? Hoeveel mensen werken er? Waar is het bedrijf actief? Is het beursgenoteerd? Dit zijn de belangrijkste punten om te weten voordat u aan het sollicitatiegesprek begint. Reden(en) waarom u voor deze organisatie wilt werken Een beter salaris en meer vakantiedagen zijn niet meteen de beste argumenten. U moet erachter komen wat u aantrekt in de organisatie en de afdeling waarvoor u wilt gaan werken. Leg daarbij een verband met uw carrièredoelen. Wie zijn de concurrenten van de organisatie? Als u de baan daadwerkelijk krijgt, dan zijn dat de bedrijven waartegen u het op moet nemen. Zoek dus uit om welke bedrijven het gaat, en in welke verhouding zij tot de wervende organisatie staan. Hoe onderscheidt de organisatie zich van zijn concurrenten? Als u weet wat het bedrijf doet en wie concurrentie is, dan kunt u na enig onderzoek vaststellen wat de twee onderscheidt. Maar met vleierij komt u ook een heel eind: wees dus positief over uw potentiële werkgever.

Competentievragen gaan meestal over onderwerpen die u al heeft doorgenomen toen u zich voorbereidde op het praten over uzelf, te weten: • sterke punten; • zwakke punten/ontwikkelpunten; • leidinggevende kwaliteiten; • het nemen van risico’s; • probleemoplossende vaardigheden.

Wees een STAR Gebruik de STAR-methode om competentievragen met een maximum aan impact te beantwoorden: Situatie: beschrijf kort het waar/wanneer/wie. Taak: beschrijf de taak of het doel (wat wilde u bereiken). Actie: beschrijf wat u deed en benadruk uw rol en uw bijdrage. Resultaat: vertel uw gesprekspartner wat de uitkomst was en welke vaardigheden u als gevolg hiervan heeft ontwikkeld.

“Maak contact met uw gesprekspartner en laat zien dat u een zelfverzekerd persoon bent die luistert en reageert.” Moeilijke vragen Als u goed voorbereid bent, mogen lastige vragen geen probleem vormen. Maar paniek kan altijd de kop opsteken. Neem dus enkele ogenblikken de tijd om over de vraag en het antwoord na te denken, voordat u een antwoord geeft. Gaten in uw cv Als uw cv gaten vertoont, geef daarover dan een eerlijke uitleg. Probeer ervaringen die niet in uw cv staan, zoals reizen en liefdadigheidsprojecten, relevant te maken voor de functie waarnaar u solliciteert. Blijf eerlijk: als u gewoon een jaar wilde reizen, zeg dat dan.


9

Veranderingen in uw loopbaan Dit is uw kans om een positieve wending te geven aan een aspect dat verkeerd kan worden geïnterpreteerd door iemand die uw cv leest. Eerlijkheid is opnieuw de beste optie, maar probeer de nadruk te leggen op de vooruitgang die u heeft gemaakt. Hoe zouden uw vrienden/collega’s u omschrijven? Hier heeft u weer de mogelijkheid om positief over uzelf te zijn. Vergeet dus niet uw sterke punten te herhalen. Werken met mensen die u niet liggen/lagen of mensen die zich aan hun aandeel onttrekken Wees niet negatief, maar beschrijf de uitdagingen waarmee deze collega’s u confronteren. Toon empathie. Sluit positief af door te beschrijven hoe u met lastige mensen omgaat. Beschrijf ook hoe u uw manager betrekt om u bij dergelijke scenario’s te ondersteunen.

Persoonlijke vragen Recruiters mogen niet discrimineren op geslacht, ras, geloof, seksuele oriëntatie, leeftijd of handicap. Als u zich ongemakkelijk voelt over een vraag, of over de richting waarin een vraag gaat, dan kunt u zeggen: “Het spijt me, maar het voelt niet goed om deze vraag te beantwoorden.”

Heeft u nog vragen voor ons? Een sollicitatiegesprek is tweerichtingsverkeer. Bereidt u dus voor op het stellen van relevante vragen. U hoeft niet te wachten tot het einde van het gesprek. Voel u vrij om tussendoor vragen te stellen of opmerkingen te plaatsen. Hierdoor verwerft u belangrijke inzichten in de organisatie. Bovendien bevordert u de communicatie over en weer en laat u zien dat u zelfverzekerd bent, kunt luisteren en vragen durft te stellen. Voelt u tegen het einde van het gesprek niet verplicht om vragen te stellen.

?

U kunt uw enthousiasme en interesse ook laten zien door bepaalde aspecten van het trainingsprogramma te bespreken, of het te hebben over de werkcultuur of de mogelijkheden voor verder leren. En als u tijdens het sollicitatiegesprek nog niet de mogelijkheid heeft gehad om uw cursus, werk of activiteiten buiten het werk aan te kaarten, dan is dit uw kans. Dit is het moment om (kort) uit te leggen waarom deze activiteiten uw sollicitatie kracht bij zetten.

Belangrijke zaken om niet te vergeten Wees doortastend Als u een vraag niet begrijpt of als niet duidelijk is wat u wordt gevraagd, beantwoordt de vraag dan niet met een enkel “ja” of “nee”. Wees niet bang om naar een toelichting te vragen. Spreek duidelijk en luid genoeg zodat uw gesprekspartners u kunnen verstaan. Probeer niet te snel te spreken. Dit kan lastig zijn als u zenuwachtig bent. Haal even diep adem voordat u een vraag beantwoordt en zorg dat uw antwoorden beknopt zijn. Er zijn geen strikvragen Hoewel dat soms wel zo voelt, proberen uw gesprekspartners u niet in de val te lokken. Bedrijven zijn veel tijd en geld kwijt met het houden van sollicitatiegesprekken: zij willen het beste uit u halen zodat zij de juiste beslissing kunnen nemen. Wees positief over uzelf en uw prestaties Being overly modest or playing down your achievements will not win you a job, neither will arrogance. Being confident as you highlight your achievements, successes and strengths will show you in the best possible light. Lastige vraag om te beantwoorden? Wees eerlijk. Beantwoord de vraag zo eerlijk mogelijk zonder defensief te worden of schuld bij iemand anders te leggen. Probeer uw antwoord te verwoorden in een positieve verklaring die eindigt met een gunstig eindresultaat. Verwijs zwakke punten en andere problemen naar het verleden door telkens duidelijk aan te geven wat u heeft geleerd van het overwinnen van deze obstakels. Blijf positief Als u de indruk krijgt dat u een vraag slecht heeft beantwoord, blijf daar dan niet te lang bij stil staan. Richt u op het goed beantwoorden van de overige vragen. Werkgevers kijken naar het sollicitatiegesprek als geheel en concentreren zich niet op een enkel fout antwoord. Een positieve houding en duidelijk enthousiasme voor de functie leveren u veel meer op.


10

Do’s-and-don’ts Wat u wel moet doen: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Zorg ervoor dat u precies weet waar het sollicitatiegesprek plaatsvindt en hoeveel reistijd u nodig heeft. Kleed uzelf professioneel en gepast. Kom op tijd: er is geen excuus voor te laat komen. Schakel uw mobiele telefoon uit. Begroet iedereen die u ontmoet op een beleefde en respectvolle manier: u krijgt maar één kans om een goede eerste indruk te maken. Breng extra exemplaren van uw CV mee naar het sollicitatiegesprek. Geef een stevige - niet agressieve - hand. Wacht tot u een stoel krijgt aangeboden voordat u gaat zitten. Blijf rechtop zitten en interesse tonen. Maak oogcontact met uw gesprekspartner(s). Toon tijdens het gehele sollicitatiegesprek uw enthousiasme, zelfs als de functie niet helemaal is wat u verwachtte. Wees eerlijk. Wees zelfverzekerd. Benadruk uw sterke punten. Gebruik waar mogelijk de resultaten van uw onderzoek naar het bedrijf. Gebruik het sollicitatiegesprek ook om het bedrijf en uw gesprekspartners te evalueren. Een sollicitatiegesprek is tweerichtingsverkeer. Vraag indien nodig om herhaling van de vraag. Het geeft u wat meer tijd om na te denken. Wees voorbereid op vragen over uw verwachtingen op het gebied van salaris. Vermijd echter discussies over salarissen, vakantiedagen, bonussen en andere arbeidsvoorwaarden tot u een aanbieding heeft ontvangen. Formuleer een aantal vragen over de baan, het bedrijf, de bedrijfstak om aan uw gesprekspartners te stellen. Blijf altijd professioneel.

Wat niet moet doen: • • • • • • • • • •

Kauwgum kauwen tijdens het sollicitatiegesprek. Uzelf tegenspreken. Vloeken, gebrekkige of ruwe taal gebruiken, platitudes gebruiken. Erop vertrouwen dat uw sollicitatiebrief of cv u wel verkopen: zij vormen slechts de basis voor een gesprek. Frunniken of in uw stoel hangen. Bij binnenkomst naar rook ruiken. U gedragen alsof u wanhopig bent. Uw vorige werkgevers bekritiseren. Anderen onderbreken. Vragen beantwoorden met een enkel “ja” of “nee”. Maak van de gelegenheid gebruik om waar mogelijk in detail te reageren. • Persoonlijke of familieproblemen bespreken. • Uw telefoon beantwoorden tijdens het gesprek. • In de verleiding komen om vragen te stellen over salarissen, vakantiedagen, bonussen of andere arbeidsvoorwaarden voordat u een aanbieding heeft gekregen.


11

Na het sollicitatiegesprek Follow-up Aan het einde van het sollicitatiegesprek kunt u vragen wat de vervolgstappen in de sollicitatieprocedure zijn en wanneer u een reactie kunt verwachten. Dit geeft u een goed beeld van het tijdschema en u weet wanneer u contact op kunt nemen als u nog niets heeft gehoord. Als uw sollicitatiegesprek door een recruitment consultant werd geregeld, zorg dan dat u direct na het gesprek contact opneemt met de consultant voor de terugkoppeling. Zij willen graag weten hoe goed u het gesprek vond gaan, voordat ze contact opnemen met de cliënt. Wees in dit stadium altijd open en eerlijk: als de baan niets voor u is, zeg dat dan. Als u rechtstreeks met de werkgever heeft gesproken, wacht dan tot de sluitingsdatum, voordat u contact opneemt om naar feedback te vragen. Als u na de sluitingsdatum nog niets heeft gehoord, is het acceptabel om het bedrijf te bellen en vriendelijk navraag te doen naar de status van uw sollicitatie. U maakt zo tevens uw blijvende interesse voor de functie kenbaar. Als nog geen beslissing is genomen, vraag dan of zij een nieuwe datum kunnen geven waarop u een reactie kunt verwachten. Neem voordat deze datum is verstreken niet opnieuw contact op.

Bedankbrieven Na een goed sollicitatiegesprek is het van essentieel belang dat uw gesprekspartner u niet vergeet en dat u nog eens benadrukt waarom u de juiste kandidaat bent. U kunt dit bewerkstelligen middels een goed geschreven en gestructureerde bedankbrief of e-mail. Het hoofddoel van uw bedankbrief is uw gesprekspartner te bedanken voor de geïnvesteerde tijd. Het is ook een kans om uw belangrijkste vaardigheden nog eens te noemen en te laten weten dat u nog steeds in de functie geïnteresseerd bent. Vergeet niet dat het in essentie een bedankbrief is. Door uzelf te veel te verkopen, loopt u het risico dat u wanhopig overkomt. U kunt uw brief of e-mail als volgt indelen: In de eerste alinea bedankt u uw gesprekspartner voor de geïnvesteerde tijd. Daarna geeft u zeer kort weer wat u prettig vond aan het sollicitatiegesprek. U vertelt waarom u nog steeds geïnteresseerd bent in de functie en

benadrukt kernvaardigheden die naar uw gevoel in het sollicitatiegesprek onvoldoende aan de orde zijn geweest. Zorg echter wel dat u niet alles wat eerder is besproken, nogmaals herhaalt. Sluit uw brief af door uw gesprekspartner opnieuw te bedanken en uw interesse voor de functie te herhalen. Vergeet niet te vermelden dat u uitkijkt naar het antwoord van het bedrijf over het vervolg van de sollicitatieprocedure.

Tips voor bedankbrieven • • • •

Wees kort en bondig Toon enthousiasme Wees professioneel Zorg dat u de brief grondig naleest.

Netwerken Uw gesprekspartner aan uw contacten toevoegen Het wordt steeds populairder om na een sollicitatiegesprek een contactverzoek te versturen aan uw gesprekspartners via netwerken, zoals LinkedIn, Xing of Viadeo. Zoals u vroeger visitekaartjes uitwisselde, is het nu heel gewoon om contactverzoeken voor sociale netwerken uit te wisselen. Deze verzoeken worden beschouwd als een goede manier om het contact met gesprekspartners te vergemakkelijken. Bovendien kunnen zij op hun beurt hun geheugen opfrissen door uw profiel te bekijken. Eventuele updates die u post, maken ook dat u onder de aandacht blijft. Als u echter door een recruitment consultancy voor de functie bent voorgedragen, mag u geen onderdelen van de functie direct met de werkgever bespreken, maar loopt alle communicatie via uw consultant. Uw consultant verkeert in een betere positie om uw vragen, of die van de werkgever, ter sprake te brengen.

“Het doel van het sollicitatiegesprek is u ervan te vergewissen dat het bedrijf goed bij u past: net zoals zij het doel hebben u te screenen.”


12

Sommige werkgevers vinden het prima om na een sollicitatiegesprek een contactverzoek te krijgen. Anderen kunnen er echter voor kiezen dergelijke verzoeken pas te accepteren als zij een duidelijker beeld hebben van uw professionele vaardigheden en u beter kennen. Het kan zelfs als voorbarig worden beschouwd als u hen na het eerste gesprek een uitnodiging stuurt. Als u een linkverzoek wilt versturen, doe dit dan binnen 48 uur na het sollicitatiegesprek. Gebruik uw eigen beoordelingsvermogen om te bepalen of het klikte tussen u en uw gesprekspartner. Doe dit voordat u uw verzoek verstuurt, u wilt immers niemand voor het hoofd stoten. Als u besluit het verzoek te versturen, schrijf dan een persoonlijk bericht en gebruik niet de standaard uitnodiging. U wordt afgeraden om uw gesprekspartner na een sollicitatiegesprek een Facebook- of Orkut-verzoek te sturen. Facebook en Orkut worden veel meer als sociale platforms gezien. Een dergelijk ‘vriendenverzoek’ zal dan ook door veel werkgevers als aanmatigend en overdreven familiair worden beschouwd.

Uw recruiter aan uw contacten toevoegen

denkt als zich weer nieuwe banen aandienen. En u breidt uw netwerk uit naar andere potentiële werkgevers die met uw consultant zijn gelinkt.

Een aanbod voor een baan accepteren Als uw sollicitatiegesprek succesvol is verlopen en u de functie krijgt aangeboden, neem dan geen overhaaste beslissing. Onthoud dat het doel van het sollicitatiegesprek was om na te gaan of het bedrijf een goede keuze voor u is. Het bedrijf screende u, dus het is nu uw beurt om na te denken over hoe de functie in uw carrièredoelen past, of het salaris of tarief overeenkomt met wat u wilde of verwachtte, en of u verwacht dat u in het bedrijf zult slagen. Een nieuwe baan verandert uw hele leven: zorg dus dat u de baan voor de juiste redenen aanvaardt. Als u besluit het aanbod te accepteren, vraag dan altijd om een schriftelijke bevestiging van het aanbod Controleer de voorwaarden van het aanbod zorgvuldig, voordat u het formeel accepteert en bij uw huidige werkgever uw ontslag aanbiedt.

Mocht u de eerste baan waarnaar u heeft gesolliciteerd niet krijgen, dan is het raadzaam om uw recruiter een linkverzoek te sturen. Zo zorgt u dat uw recruiter aan u

Onze carrièregidsen Bij Progressive Recruitment richten wij ons op het ondersteunen van onze cliënten en het leveren van de best beschikbare recruitmentoplossingen in de markt. Deze gids is daar onderdeel van. Progressive Recruitment is een van’s werelds meest vooraanstaande recruitment consultancy. Wij zijn er trots op dat wij als recruiter in veel verschillende sectoren een sleutelrol vervullen voor zowel professionals als bedrijven. Onze carrièregidsen bevatten de beste adviezen uit de praktijk. Ook krijgt u inzicht in het meest actuele recruitmentnieuws om u te helpen bij het krijgen van uw nieuwe baan.

Andere carrièregidsen in deze reeks: Uitgenodigd worden voor het sollicitatiegesprek: Schrijf het perfecte cv. Een profiel aanmaken: Een online profiel zichtbaar maken, onderscheiden en beheren.


13

De baan krijgen: Succesvol het sollicitatiegesprek ingaan en afronden

Recommend Documents