6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Werkblad
Het werkblad sluit aan bij de infofiches waarin je ook meer informatie vindt bij de verschillende opdrachten. Gebruik de infofiches en het werkblad naast elkaar.
❚ Opdracht 1 (aansluitend bij infofiche 1) Lekker of/en gezond? Bekijk aandachtig de menu’s van Jana en Stef. Wie heeft volgens jou het lekkerste menu? Waarom?
Wie heeft volgens jou het gezondste menu? Waarom?
N I C E
www.calcimus.be
6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Werkblad
❚ Opdracht 2 (aansluitend bij infofiche 1) Jana, Stef en de actieve voedingsdriehoek Plaats de voedingsmiddelen uit de menu’s van Jana en Stef op de juiste plaats in de actieve voedingsdriehoek. Er zijn al enkele voorbeeldjes ingevuld. Neem er als leidraad de actieve voedingsdriehoek bij.
N I C E
www.calcimus.be
6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Werkblad
Bekijk de ingevulde voedingsdriehoeken eens goed. Wat kan je hieruit afleiden? Voldoen de menu’s aan de vereisten van de actieve voedingsdriehoek en aan de aanbevolen hoeveelheden? Wat zit er fout? Waar is er een tekort en waar is er overdaad? Noteer je bevindingen hieronder. Het menu van Jana:
Het menu van Stef:
N I C E
www.calcimus.be
6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Werkblad
Stel met de voedingsmiddelen uit de menu’s van Jana en Stef een nieuw menu samen dat volgens jou lekker én gezond is. Doe waar nodig aanvullingen.
Ontbijt
N I C E
Middagmaal
Avondmaal
www.calcimus.be
Tussendoortjes
6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Werkblad
❚ Opdracht 3 (aansluitend bij infofiche 2) Evalueer je eigen voedingsgewoonten Denk eens na over je eigen eetgewoonten. Ben je er tevreden over? Of besef je dat er zaken zijn die veel beter kunnen? Noteer in de ene kolom wat je goed doet (bv. ik eet elke dag 2 tot 3 stukken fruit) en in de andere wat beter kan (bv. ik moet meer water drinken).
N I C E
www.calcimus.be
6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Werkblad
Vul vanavond ter controle in de lege actieve voedingsdriehoek alle voedingsmiddelen in die je vandaag hebt gegeten. Vergeet ook je drankjes en tussendoortjes niet.
Komen je resultaten overeen met je eerdere evaluatie? Wat had je over het hoofd gezien?
N I C E
www.calcimus.be
6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Werkblad
❚ Opdracht 4 (aansluitend bij infofiche 2) Veel te weinig of zeer eenzijdig eten kan je ziek maken. Het is niet altijd eenvoudig om de precieze oorzaak van een ziekte of kwaal te kennen. Meestal spelen er verschillende factoren mee. Toch is men in de loop der jaren te weten gekomen dat een eenzijdige voeding en voedingstekorten het risico op bepaalde ziekten kan vergroten. Hieronder vind je enkele voorbeelden. Verbind de ziekte of kwaal met het overeenkomstige voedingstekort. Fien voelt zich dikwijls moe en futloos. Het lijkt wel of ze nergens meer zin in heeft.
Thomas ziet altijd bleek. Hij is ook snel vermoeid.
een tekort aan calcium
Jan heeft op een korte tijd al verschillende keren een breuk opgelopen. Jan is nochtans geen wildebras. Jona heeft altijd moeite om naar het groot toilet te gaan. Hij heeft daardoor ook vaak buikpijn.
Kato voelt zich dikwijls duizelig en flauw op haar benen.
N I C E
een tekort aan voedingsvezels
www.calcimus.be
een tekort aan ijzer
een tekort aan energie door te weinig te eten
een tekort aan vitaminen
6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Werkblad
❚ Opdracht 5 (aansluitend bij infofiche 2) Hoe gezond of ongezond eten de Belgen? Bekijk de figuur met de resultaten van het onderzoek naar de voedingsgewoonten van de Belgen en vergelijk ze met de aanbevelingen van de actieve voedingsdriehoek. 1. Uit welke voedselgroepen wordt te weinig gegeten en/of gedronken om goed te zijn?
2. Uit welke voedselgroepen wordt te veel gegeten en/of gedronken om goed te zijn?
3. Hoe verklaar je dat de actieve voedingsdriehoek die de voedingsgewoonten van de Belgen weergeeft geen volle driehoek is die bovenaan eindigt in een mooie punt, maar een wankele en afgeknotte driehoek die boordevol gaten zit?
N I C E
www.calcimus.be
6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Werkblad
❚ Opdracht 6 (aansluitend bij infofiche 2) Onderzoek de voedingsgewoonten bij je thuis Hou zelf een enquête naar de voedingsgewoonten bij je thuis. Vraag mama en/of papa om je te helpen. Bezorg iedereen van je gezin een exemplaar van het onderzoeksformulier (zie verder in het werkblad). Ga als volgt te werk.
1. Vraag aan alle gezinsleden om de tabel gedurende een week in te vullen. 2. Tel op het einde van de week de totalen per gezinslid op en noteer het in de tabel. 3. Bereken voor elke persoon het gemiddelde per dag (dat betekent het totaal delen door 7) 4. Vergelijk het gemiddelde van elke persoon met de aanbevelingen van de actieve voedingsdriehoek in functie van de leeftijd (zie verder in het werkblad). Eet hij/zij voldoende uit elke groep? Uit welke groep wordt te veel genomen en uit welke groep te weinig? Is de voeding voldoende gevarieerd? Bespreek de resultaten met elkaar. 5. Noteer kort wat je over de voedingsgewoonten van je gezin kan besluiten.
N I C E
www.calcimus.be
N I C E
Water
…… liter
…… liter
…… liter
…… liter
…… liter
…… liter
…… liter
…… liter
…… liter
Lichaamsbeweging
…… minuten
…… minuten
…… minuten
…… minuten
…… minuten
…… minuten
…… minuten
…… minuten
…… minuten
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
www.calcimus.be
Zondag
Totaal
Gemiddeld per dag
…… ������ stuks ����� …… gram
…… ������ stuks ����� …… gram
…… ������ stuks ����� …… gram
…… ������ stuks ����� …… gram
…… ������ stuks ����� …… gram
…… ������ stuks ����� …… gram
…… ������ stuks ����� …… gram
…… ������ stuks ����� …… gram
…… ������ stuks ����� …… gram
…… stuks
…… stuks
…… stuks
…… stuks
…… stuks
…… stuks
…… stuks
…… stuks
…… stuks
Fruit
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
Groenten
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
Vlees of vis of eieren
…… glazen
…… glazen
…… glazen
…… glazen
…… glazen
…… glazen
…… glazen
…… glazen
…… glazen
Melk en melkproducten
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
…… gram
Smeer- en bereidingsvet
veel / weinig?
veel / weinig?
Restgroep� (producten noteren)
De actieve voedingsdriehoek
…… sneetjes� …. ��������� kommetjes
…… sneetjes� …. kommetjes ���������
…… sneetjes� …. kommetjes ���������
…… sneetjes� …. ��������� kommetjes
…… sneetjes� …. ��������� kommetjes
…… sneetjes� …. kommetjes ���������
…… sneetjes� …. kommetjes ���������
…… sneetjes� …. ��������� kommetjes
…… sneetjes� …. kommetjes ���������
Brood Aardappelen (in sneetjes) of (in stuks) of ontbijtgranen rijst of pasta (in kommetjes) (in gram)
6de leerjaar
Werkblad
❚ Onderzoeksformulier
Naam: . ....................................................................................................................................................................................................................................................................
10
6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Werkblad
❚ Praktische dagelijkse voedings- en beweegaanbevelingen volgens leeftijdsgroep
Bron: De actieve voedingsdriehoek: een praktische voedings- en beweeggids. Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie (VIG), oktober 2006 – www.vig.be > thema voeding.
N I C E
www.calcimus.be
11
De actieve voedingsdriehoek
6de leerjaar
Correctiesleutel bij het werkblad ❚ Opdracht 2 Jana
Stef
❚ Opdracht 4 Fien Thomas Jan Jona Kato
heeft een tekort aan vitaminen heeft een tekort aan ijzer heeft een tekort aan calcium heeft een tekort aan voedingsvezels heeft een tekort aan energie door te weinig te eten
❚ Opdracht 5 1. Uit welke voedselgroepen wordt te weinig gegeten en/of gedronken om goed te zijn? Er wordt te weinig genomen uit de voedselgroepen water, graanproducten (brood), groenten, fruit en melkproducten. De gemiddelde Belg neemt ook te weinig lichaamsbeweging. 2. Uit welke voedselgroepen wordt te veel gegeten en/of gedronken om goed te zijn? Er wordt te veel genomen uit de voedselgroep vlees en vooral ook uit de restgroep. 3. Hoe verklaar je dat de actieve voedingsdriehoek die de voedingsgewoonten van de Belgen weergeeft geen volle driehoek is die bovenaan eindigt in een mooie punt, maar een wankele en afgeknotte driehoek die boordevol gaten zit? De gemiddelde Belg eet nog te weinig gezond en evenwichtig en neemt nog te weinig lichaamsbeweging. Vooral de restgroep weegt als een zware, dreigende balk op zijn voedingsgewoonten.
N I C E
www.calcimus.be
