6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Infofiche 2
Doelstellingen • De leerlingen weten welke voedingsstoffen het lichaam nodig heeft en
waarom ze zo belangrijk zijn.
• De leerlingen zien in dat een gezonde voeding alle essentiële voedings-
stoffen aanbrengt.
• De leerlingen kunnen het begrip “een eenzijdige voeding” omschrijven. • De leerlingen kennen de gevolgen van een eenzijdige voeding. • De leerlingen kunnen hun eigen voedingsgewoonten kritisch bekijken,
evalueren en waar nodig bijsturen.
Een vierkant heeft vier zijden, een cirkel geen en een driehoek drie. Dat weet je uit de wiskundeles. Wat bedoelen we dan met een “eenzijdige driehoek”? Dan heb je toch geen driehoek meer? Helemaal correct. Als je niet gezond eet volgens de principes van de actieve voedingsdriehoek maar integendeel, zeer eenzijdig eet (dit wil zeggen vaak hetzelfde eten), dan is er geen sprake meer van een actieve voedingdriehoek. Hij valt dan helemaal in duigen – dat kan niet anders als er met zijn bouwstenen wordt geknoeid – en uiteindelijk gebeurt dat ook met jouw gezondheid. Wie veel te weinig of zeer eenzijdig eet, krijgt niet alle noodzakelijke voedingsstoffen binnen. Het lichaam kan hierdoor niet meer optimaal functioneren en begint tegen te pruttelen. Resultaat: je voelt je moe en lusteloos en je loopt meer kans om ziek te worden. Leuk is anders!
N I C E
www.calcimus.be
De actieve voedingsdriehoek
6de leerjaar
Infofiche 2
Materiaal ❍
❍
❍
Per leerling een exemplaar van de leestekst “Eenzijdig? Liever niet” (zie kopieerblad 1 bij infofiche 2) Per leerling een exemplaar van de leestekst “Hoe gezond of ongezond eten de Belgen?” (zie kopieerblad 2 bij infofiche 2) Per leerling een exemplaar van het werkblad (opdrachten 3, 4, 5 en 6)
Hoe gaan we te werk? Opdracht 1 Lees aandachtig de tekst “Eenzijdig? Liever niet”. Neem het werkblad en voer de opdrachten 3 en 4 uit. Heb je alle opdrachten correct uitgevoerd? Het resultaat van de opdrachten wordt verder besproken en geëvalueerd tijdens de klasbespreking. Opdracht 2
Heb je alle opdrachten correct uitgevoerd? Het resultaat van de opdrachten wordt verder besproken en geëvalueerd tijdens de klasbespreking.
Klasbespreking Bespreek de uitgevoerde opdrachten verder in de klas. Wat hebben jullie geleerd? Hoe is het met jullie voedingsgewoonten gesteld in vergelijking met de gemiddelde Belg? Wat zouden we allemaal beter kunnen doen? Wat houdt ons tegen?
Lees aandachtig de tekst “Hoe gezond of ongezond eten de Belgen?”. Neem het werkblad en voer de opdrachten 5 en 6 uit.
N I C E
www.calcimus.be
De actieve voedingsdriehoek
6de leerjaar
Kopieerblad 1 bij infofiche 2 Leestekst EENZIJDIG? LIEVER NIET Ons lichaam is te vergelijken met een zeer
pelen, pasta en rijst. Bruin brood en volkoren
ingenieuze machine. We kunnen er van al-
producten bevatten ook veel voedingsvezels
les mee doen: lopen, zwemmen, springen,
die onze darmen gezond houden zodat we
zingen, eten, lachen, enz. Op voorwaarde na-
geen last krijgen van verstopping.
tuurlijk dat het goed werkt. Als er brandstof
Vetrijke voedingsmiddelen leveren ook veel
of een onderhoudsproduct ontbreekt, begint
energie, vaak zelfs te veel waardoor we ge-
het lichaam tegen te pruttelen en kunnen we
makkelijk met een energieoverschot kunnen
ziek worden. Alles wat nodig is aan brandstof-
blijven zitten en uiteindelijk te dik worden.
fen en onderhoudsproducten voor de machi-
Vandaar het advies om altijd matig te zijn met
ne die we ons lichaam noemen, vinden we in
vet en vetrijke voedingsmiddelen.
de voeding. Bouwstoffen Brandstoffen Om te groeien hebben we bouwstoffen no-
N I C E
De energie of brandstof die nodig is om ons
dig. Onze huid moet bijvoorbeeld ruimer
bijvoorbeeld te kunnen verplaatsen, maar ook
worden en onze spieren en botten moeten
gewoon om ons hart te laten kloppen, onze
langer en sterker worden. Tot de belangrijkste
longen te doen werken en even naar ons
bouwstoffen behoren eiwitten en calcium. Ei-
liefje te kunnen knipogen, halen we vooral uit
witten zitten vooral in vlees, ei en vis maar ook
koolhydraten en vetten in de voeding.
in peulvruchten en melk en melkproducten.
Meervoudige of complexe koolhydraten noe-
Melk en melkproducten zijn ook onze belang-
men we gezonde energiebronnen omdat zij
rijkste bron van calcium. Eens volgroeid en
meestal in combinatie met vitaminen en mi-
volwassen blijven we voldoende bouwstof-
neralen in de voeding voorkomen. We vinden
fen nodig hebben voor het onderhoud van
ze vooral in graanproducten, brood, aardap-
het lichaam.
www.calcimus.be
6de leerjaar
De actieve voedingsdriehoek
Kopieerblad 1 bij infofiche 2 Beschermstoffen
Evenwicht en variatie
Om alles in het lichaam verder in goede banen
De aanbevelingen van de actieve voedings-
te leiden en vlot te laten verlopen hebben we
driehoek zijn zo opgesteld dat we, als we er
ten slotte nog vitaminen en mineralen nodig.
ons aan houden, alle voedingsstoffen in de
Het belang van het mineraal calcium hebben
juiste hoeveelheden binnenkrijgen. Vandaar
we al eerder beschreven. Een ander belangrijk
ook het belang van de principes van even-
mineraal is ijzer dat vooral in vlees zit maar ook
wicht en variatie (zie ook de leestekst “Lekker
bijvoorbeeld in linzen. Ijzer zorgt onder meer
én gezond”). Schrappen we bepaalde voed-
voor het zuurstoftransport in het bloed. Zon-
selgroepen uit onze voeding, dan schrappen
der zuurstof kunnen we niet leven. Groenten
we ook bepaalde essentiële voedingsstoffen
en fruit zijn een belangrijke bron van vitami-
en kunnen we voedingstekorten oplopen
nen en vooral van vitamine C. Andere voed-
waardoor ons lichaam vroeg of laat gaat te-
selgroepen brengen echter ook vitaminen
genpruttelen en we uiteindelijk ziek worden.
aan (bv. vitamine B2 en B12 in melk, vitamine B1 in graanproducten, vitamine A in boter).
N I C E
www.calcimus.be
De actieve voedingsdriehoek
6de leerjaar
Kopieerblad 2 bij infofiche 2 Leestekst HOE GEZOND OF ONGEZOND ETEN DE BELGEN? In 2004 organiseerde het Wetenschappelijk
dingsdriehoek. Het resultaat van dat onder-
Instituut Volksgezondheid (WIV) voor de eer-
zoek vind je in de onderstaande figuur. Het
ste keer een onderzoek naar de voedingsge-
is duidelijk van welke voedselgroepen de
woonten van de Belgische bevolking van 15
gemiddelde Belg veel te weinig eet (vakken
jaar en ouder.
die maar deels gevuld zijn) en van welke hij te
De voedingsgewoonten werden vergeleken
veel gebruikt (vakken die uitpuilen).
met de aanbevelingen van de actieve voe-
Zo eten de Belgen
© VIG
N I C E
www.calcimus.be
