d Rijn 2010

Literatuurlijst Aalsmeer •

Vinkenoog, Drs. Jan H., Aalsmeer. Gewonnen op het veen, bedreigd door het water, Alphen a/d Rijn 2010

Amsterdam • • •

Teijmant, I., Geuzenveld; 1953 – 2009, Amsterdam 2009 Teijmant, I., Goed wonen in Nieuw-West, Amsterdam 2001 Visscher, W., Niet zeuren, maar bouwen!; De ontstaansgeschiedenis van Slotermeer en Geuzenveld, Amsterdam 1990

Arbeidersbeweging •

Terpstra, Pieter, Opkomst en strijd van de arbeidersbeweging in Friesland, ongedateerd

Atlassen • • •

Krogt, Peter van der, Heruitgave Joan Blaeu’s Atlas Maior van 1665. De Lage Landen, Keulen 2006 Mörzer Bruijns, Prof. Dr. M.F./Benthem, R.J. (red.), Spectrum Atlas van de Nederlandse Landschappen, Utrecht 1979 Stichting Kadastrale Atlas Noord-Holland 1832, Kadastrale atlas van Noord-Holland 1832. Deel 5: Aalsmeer inclusief Kudelstaart Kalslagen, Haarlem 1994

Batenburg •

Heiningen, H. van, Batenburg, eeuwenlang twistappel, Wijchen 1987

Bloembollenteelt • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Amsterdam, Herman van/Voort, Peter van der, In de bollen. Een eeuw landarbeid in de bollenstreek, Den Haag 1985 Amsterdam, Herman van/Voort, Peter van der, Rond de bollen. Een terugblik op…, Sassenheim 1994 Amsterdam, Herman van/Voort, Peter van der, Bollenschuren. Verhalen, anekdotes, feiten, Sassenheim 1995 Amsterdam, Herman van/Voort, Peter van der, Bazen & Knechten. Bouwers van de Bollenstreek, Sassenheim 1996 Amsterdam, Herman van/Voort, Peter van der, Zo was het…in de bollen. Unieke impressies uit de na-oorlogse periode, Sassenheim 1998 Amsterdam, Herman van/Voort, Peter van der, Mechanisatie in de bollen. Historisch overzicht, Sassenheim 2000 Amsterdam, Herman van/Elst, Annette van der, Me benne schofte. Bollenpraat, Sassenheim 2001 Amsterdam, Herman van, Werken in de bollen, Sassenheim 2005 Bader, J.Th./Veld, Lia in ‘t, Jan Bader vertelt. De wereld van de bloembollen, Sassenheim 2004 Balkenende, P.G., Handboek voor de bloembollenteelt en –handel (1921 – 1961), Lisse 1961 Damme, A. van, Aanteekeningen betreffende de geschiedenis der bloembollen. Haarlem 1899 – 1903, Leiden 1976 Dwarswaard, Arie/Timmer, Maarten, Van Windhandel tot wereldhandel. Canon van de bloembollen, Houten 2010 Dwarswaard, Arie, Aan de hand van de kameel. Gedenkboek ter gelegenheid van het honderjarig bestaan van Fred. de Meulder Export bv in Lisse, Lisse 1998 Franken, Tjebbo, Het Bloembollenboek, Amsterdam 1936 Kluft, G., Cultuurboek voor den Nederlandschen Bloembollenkweeker, Zutphen 1930 Lodewijk, Tom, Een kop groter. De na-oorlogse omwenteling in het bloembollenvak, Lisse 1985 Lodewijk, Tom, Het boek van de tulp, Alphen a/d Rijn 1978 Mol, Dr. W.L. de, De wetenschappelijke beteekenis van de veredeling der Hollandsche bloembolgewassen, Amsterdam 1923 Timmer, Maarten, Bloembollen in Holland 1860 – 1919. De ontwikkeling van de bloembollensector met een doorkijk naar de 21ste eeuw, Houten 2009 Veld, Arie in ‘t, Met bloembollen de boer op…(1954 – 2004), Voorhout 2004

1

Bollenstreek • • • • • • •

Amsterdam, Herman van/Voort, Peter van der, Corso Bollenstreek, Lisse 1986 Beenakker, Jan (red.), De Duin- en Bollenstreek in vogelvlucht. Landschap, leven en werken omstreeks 1800, Leiden 2003 Beenakker, J.J.J.M. (red.), De Duin- en Bollenstreek in ‘caert’ gebracht, Lisse 2001 Kamp, A. van, De Bollenlijn. Een rit per electrische tram van Haarlem naar Leiden, Heiloo 1986 Lodewijk, Tom, Van wildernisse tot bollenstreek, Haren 1972 Ollefen, L. van, Stad- en dorpbeschrijver van Rijnland I en II, Zaltbommel 1976 (heruitgave van 1799) Popma, Max, Beelden van bollenschuren. Het cultureel erfgoed van de Bloembollenstreek 1850 – 1940, Lisse 1998

Broek •

Jong, Folkert de, Broek, it doarpke yn it wetterlân (ongedateerd)

Doniaga •

Postma, R., Dunegea. De skiednis fan in doarp tusken de marren, Leeuwarden 1987

Doniawerstal/Skarsterlân • • • •

Gildemacher, Dr. K.F./Vaart, Dr. J.H.P. van der, Een rijk bezit. Skarsterlân op de achttiende – eeuwse kaarten van Johan Vegelin van Claerbergen, Utrecht 2007 Halma, Jaap T./Huisman, Ben G./ Ringnalda, Freark M., Straatnamen, hoe verzin je ze. Straatnamen van Skarsterlân met hun betekenis, Joure 2000 Jong, Roel Piters de, De Ouster Trijegeaen. Skiednis fan in part fan Doanjewerstal, Leeuwarden 1982 Sannes, H., De schoolmeesters van Doniawerstal in de loop der tijden, Leeuwarden 2008

Doopsgezinden • •

Durksz, J.J./Den Herder, Ds. G.J.W., Geschiedkundig overzicht van de Doopsgezinde Gemeente Drachten – Ureterp, Drachten 1940 Hart, M.J. ‘t, Vermaningen en vermaners 1534 – 1984; 450 jaar Doperse geluiden in Aalsmeer, Aalsmeer 1984

Drachten •

Dam, F. (e.a.), Drachten van toen naar nu; 350 jaar leven, wonen en werken, Drachten 1990

Familie Brandsma • • • •

Brandsma, Rindert, Herinneringen uit mijn leven, Ede 2005 Brandsma, Ruud, It Brânlân. Grond onder de geschiedenis van de familie Brandsma uit Doniawerstal, 1575 – 2007, Diepenveen 2008 Hoekstra, A., Jan Brandsma, veldwachter en gemeentebode, in: Deelgenoot, Mededelingenblad van de Historische Kring Blaricum, nr. 47 (voorjaar 2005) Nieuwenhuis, D., Moai Fryslân. Plak- en lêsboek foar skoalle en hûs, Joure, ongedateerd (illustraties van Reinikes Brandsma)

Friese cultuur • •

Arnolli, Gieneke, Mode in Friesland (1750 – 1950), Leeuwarden 2002 Terpstra, Sigrid, Uit Friesland’s Volksleven; Een keuze uit het werk van Waling Dijkstra, Leeuwarden 1984

Fries Proza • • • •

Jong, Alpita de, Fries Stamboek. 500 jaar proza uit Friesland, Amsterdam 2000 Poortinga, Ype, De ring van het licht. Friese volksverhalen, Amsterdam 2002 Speerstra, Hylke, De Oerpolder. Het boerenleven achter de dijken, Amsterdam 2008 Speerstra, Hylke, De troostvogel. Het verhaal van twee Friese families, Amsterdam 2013

2

Genealogie • • • •

Glasbergen, J.B., Beroepsnamenboek. Beroepsaanduidingen voor 1900 in Nederland en België, Amsterdam 2004 Nieuwland, P., Friezen gezocht. Gids voor stamboomonderzoek in Friesland, Leeuwarden/Den Haag 2005 Nieuwland, P.e.a., Repertorium van familienamen in 1811 – 1812 in Friesland aangenomen of bevestigd. Deel 2: Dantumadeel – Dokkum – Doniawerstal – Ferwerderadeel – Franeker, Leeuwarden 1978 Nieuwland, P., De Quotisatiekohieren. Namen, beroepen en welstand van de Friese bevolking in 1749. Deel 2: Dantumadeel – Dokkum – Doniawerstal – Ferwerderadeel – Franeker – Franekeradeel, Leeuwarden 1981

Geschiedenis algemeen • •

Baelde, Prof. Dr. M. e.a., Geschiedenis der Nederlanden. Deel 2: Noord en Zuid in de Nieuwe Tijd (van ca. 1500 tot 1780), Amsterdam 1976 Van Lennep, Jacob, Nederland in den goeden ouden tijd. Zijnde het dagboek van hunne reis te voet, per trekschuit en per diligence van Jacob van Lennep en zijn vriend Dirk van Hogendorp door de Noord-Nederlandsche provintiën in de jare 1823, Haarlem 1980 (heruitgave)

Geschiedenis van Friesland • • • • • •

Anema, Mr. J.T., Het erfrecht in Friesland. In: Jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 2001. Deel 55, blz. 45 – 72, Den Haag 2001 Faber, Dr. J.A., Drie eeuwen Friesland, deel 1 en 2. Economische en sociale ontwikkelingen van 1500 tot 1800, Wageningen 1972 Frieswijk, Dr. Joh. e.a., Geschiedenis van Friesland 1750 – 1995, Amsterdam 1998 Molen, S.J. van der, Oorsprong en geschiedenis van De Friezen, Amsterdam 1981 Molen, S.J. van der, Profiel van een waterland. De oude Friese watersteden, Bussum 1974 Wumkes, Dr. G., Stads- en Dorpskroniek van Friesland. Een samenlezing van tal van bijzonderheden uit het Friese volksleven in het midden der vorige eeuw, beginnende bij het jaar 1843, Sneek 1917

Gietsersen in Friesland/Turfwinning • Gerding, M.A.W., Vier eeuwen turfwinning; De Verveningen in Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel tussen 1550 en 1950, Wageningen 1995 • • • • •

Gonggrijp, Gerard e.a., Ontdek N.W. Overijssel, Hilversum 1981 Kroes, Dr. J., De Gietersen in Friesland. De migratie van Noordwest – Overijsselse turfgravers naar het Friese laagveengebied in de tweede helft van de 18e eeuw, Leeuwarden 1996 Kroes, Dr. J., De Veenbazen, Sociaal-eceonomische aspecten van de groep Gieterse verveners in Haskerlandin het derde kwart van de achttiende eeuw. In: Jaarboek 1994 (deel 48), Centraal Bureau voor Genealogie, blz. 138 – 175, ’s-Gravenhage 1994 Molen, S.J. van der, Turf uit de wouden. Bijdrage tot de geschiedenis van de hoogveengraverij in Oostelijk Friesland tot 1900, Leeuwarden 1978 Visscher, W.,Verveningen en verveners in Friesland, Leeuwarden 2015

Haarlemmermeer • • •

Dam, Petra J.E.M. van, Vissen in veenmeren. De sluisvisserij op aal tussen Haarlem en Amsterdam en de ecologische transformatie in Rijnland 1440 – 1530, Hilversum 1998 Haan, Dr. Tj.W.R. de (red.), De Waterwolf getemd. Over geschiedenis en volksleven van Haarlemmermeer, ’s-Gravenhage 1969 Lücke, Cor, Haarlemmermeer 1852 – 2002; 150 jaar wonen en werken, Alkmaar 2002

Hannekenmaaiers •

Lucassen, Jan, Naar de kusten van de Noordzee. Trekarbeid in Europees perspectief, 1600 – 1900, Gouda 1984

Hoeksche Waard • •

Blok, W., Eilandgeschiedenis in beeld. Afbeeldingen van de Hoeksche Waard uit de zeventiende tot en met de negentiende eeuw, Heinenoord 1979 Bokma, T. (e.a.), Al zwijgen de klokken te Mijnsheerenland, Utrecht 1945

3

• • •

Hartigh, H.A. den, In zoete mijmerij. Het boeiende verleden van Westmaas, Mijnsheerenland, Greup en ’t Zwanegat in woord en beeld, Westmaas 1995 Ham, Dr. Willem van der, De Grote Waard; Geschiedenis van een Hollands landschap, Rotterdam 2003 Hil, Gijs van den, De Hoeksche Waard van nu, een herinnering voor later, Heinenoord 2001

Huis van Verbetering en Opvoeding • • • • • • • • •

Heinrich, Dr. J.P., Particuliere reclassering en overheid in Nederland sinds 1823, Groningen 1996 Koolwijk, H., Alkmaar verleden tijd, Rijswijk 2004 Leonards, Drs. Chr.G.T.M., Het Huis van Verbetering en Opvoeding in Alkmaar (1857 – 1884). In: Faber, S. e.a., Criminaliteit in de negentiende eeuw. Hollandse Studiën 22, Hilversum 1989 Leonards, Chris, De ontdekking van het onschuldige criminele kind. Bestraffing en opvoeding van criminele kinderen in jeugdgevangenis en opvoedingsgesticht, 1833 – 1886, Hilversum 1995 Petersen, M.A., Gedetineerden onder dak. Geschiedenis van het Gevangeniswezen in Nederland van 1795 af, bezien van zijn behuizing, Alkmaar 1978 Rouw, G., Twee eeuwen ‘De Kruisberg’. Historie van het landgoed, de inrichting en het buurtschap, Doetinchem 1990 Rouw, G., Jongensgevangenis ‘De Kruisberg’. In: Kronyck van Deutekom en Salehem; 5e jrg. nr. 22; blz. 58 – 60, Doetinchem, december 1981 Rouw, G., Opvoedingsgesticht ‘De Kruisberg’. In: Kronyck van Deutekom en Salehem; 6e jrg. nr. 24; blz. 21 – 23, Doetinchem, mei 1982 Schuijl, Dr. J.W., Delinquente jongens. Een analyse van 1800 dossiers uit het archief van het Rijksopvoedinsggesticht ‘De Kruisberg’, Amsterdam 1950

Joure/Haskerlân •

• • •

• • • • • • • • • • •

Blaauw, Sytze, Joure, hoe het groeide en veranderde, Joure 2005 Buis, Marten, Binnenpaden en buitenbeentjes in de oude vlecke Joure, Joure 1991 Bijlsma, T., Joure in oude ansichten deel 1 en 2, Zaltbommel 1986 Gildemacher, K.F./Jansma, L.G./Spanninga, H., Haskerlân; In tal bydragen ta de skiednis, Leeuwarden 1990 Hoekstra, W., De Midstraat, kloppend hart van Joure, Joure 2004 Molen, S.J. van der, Profiel van een waterland. De oude Friese Watersteden, Bussum 1974 Postma, P.J.M./Veer, G.J. van der,’Stap op en laat je wegen’; De geschiedenis van ‘De Libra’, het transportbedrijf van de familie Kramer te Joure in de periode 1901 – 1965, Franeker 2015 Ringnalda, Freark Marten, Joure 1950 – 1984. Een ‘Vlecke’ met flair en historie, tussen groen en water, Joure 2004 Staal, Hanneke /Wolde, Hilly ten, Op de vleugelen des tijds. Bedrijvigheid in Joure tussen 1877 en 1920, Leeuwarden 2006 Star Busmann, C.W., In en om Joure, Amsterdam 1993 VVV Joure, Vraagbaak voor Joure, Joure 1958 VVV/ANWB Langweer/Museum Joure, Joure, Handel en Wandel-kuierke in oud Joure, Joure 2002 Zee, P.R. van der, Kent u ze nog…de Jousters, Zaltbommel 1976 Zee, P.R. van der, Sporen van het verleden. Een bundel verhalen over Joure en de Jousters, Joure 1994 Zee, P.R. van der, Het Nut en de Vlecke; Nutsdepartement Joure 1822 – 1997, Joure 1997

Landbouw in Friesland • • •

Algra, H., Kroniek van een Friese Boer. De aantekeningen (1821 – 1856) van Doeke Wijgers Hellema te Wirdum, Franeker 1978 Postma, Dr. O., De Fryske boerkerij en it boerelibben yn ‘e 16e en 17e ieu, Sneek 1937 Postma, Obe, Veld, huis en bedrijf. Landbouwhistorische opstellen, Hilversum 2010

Langweer •

Brinksma, Pieter, Trije Swannen yn folle flecht. Historische wandeling door Langweer, Dijken & Boornzwaag, Langweer 2006

4

Lisse • • • • • • • • • •

Amsterdam, Herman van/Voort, Peter van der, Een bollendorp bezet. Lisse ’40 – ’45, Sassenheim 1990 Amsterdam, Herman van, Kijk Lisse. Uit het archief van een jubilerend fotograaf, Sassenheim 1994 Hulkenberg, A.M., Zandvliet te Lisse, Alphen a/d Rijn 1982 Jaspers, Dr. Gerard (red.), Kunst, natuur en techniek op en rond kasteel Keukenhof, Hilversum 2009 Klinkenberg, J., Van geslacht tot geslacht. 100 jaar Christelijke Gereformeerde Kerk Lisse in Woord en Beeld (1897 – 1997), Lisse 1997 Olivier, Ed (e.a.), Aan een onbekende God. Kerken in 800 jaar Lisse, Maastricht 1998 Olivier, Ed/Veld, Arie in ‘t, Verhalen uit een vorige eeuw. Interviews en foto’s, losvaste gedachten onder en boven Nieuw Lisses Peil, Maastricht 1999 Schalk, P., Herdenk de trouw. 100 jaar christelijk onderwijs in Lisse, Lisse 2005 Segers, C.J., Uw trouw is groot. 125 jaar Gereformeerde Gemeente Lisse, Lisse 1991 Vergunst, Eric, Geschiedenis van Lisse in oude ansichten en plattegronden, Schoonhoven 2007

Maatschappij van Weldadigheid • • • • • • • • • • • • • • •

Dorgelo, Dr. Ir. J.D., De Koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid (1818 – 1859). Een landbouwkundig en sociaal-economisch experiment, Assen 1964 Faber, Ruurd, Veenhuizen, één, twee, drie, Assen 1983 Jansen, Suzanna, Het Pauperparadijs. Een familiegeschiedenis. Amsterdam 2008 Kloosterhuis, Ir. C.A., Geschiedenis van het Huis Westerbeek te Frederiksoord, Frederiksoord 1975 Kloosterhuis, Ir C.A., De bevolking van de vrije koloniën der Maatschappij van Weldadigheid, Zutphen 1981 Kloosterhuis, Ir. C.A., Gegevens over personen in de koloniën van de Maatschappij van weldadigheid, Rijksarchief Drenthe, Assen 1985 De Koloniehof. Leven, wonen en werken in de koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid, Frederiksoord, ongedateerd Lambregts, L., Een steen in de vijver. Ontstaan, groei en ontwikkeling van de Maatschappij van Weldadigheid, Steenwijk 1998 Roelfsema – Van der Wissel, H.G., Ziekte en zorg. De gezondheidszorg in de NoordNederlandse koloniën van de Maatschappij van Weldadigheid tussen 1818 en 1859, Zuidwolde 2006 Schackmann, W., De proefkolonie. Vlijt, vaderlijke tucht en het weldadig karakter onzer natie, Amsterdam 2006 Schackmann, W., De bedelaarskolonie. De Ommerschans, het eerste landelijk gesticht voor luilevende armen, Amsterdam 2013 De Star, Een tijdschrift uitgegeven van wege de permanente kommissie der Maatschappij van Weldadigheid, Eersten deels, Amsterdam 1819 De Star, Een tijdschrift uitgegeven van wege de permanente kommissie der Maatschappij van Weldadigheid, Tweeden deels, Amsterdam 1820 De Star, Een tijdschrift uitgegeven van wege de permanente kommissie der Maatschappij van Weldadigheid, Vijfden deels, Amsterdam 1823 Van Lennep, Mr. Jacob, Nederland in den goeden ouden tijd; Zijnde het dagboek van hunne reis te voet, per trekschuit en per diligence van Jacob van Lennep en zijn vriend Dirk van Hogendorp door de Noord-Nederlandsche provintiën in den jare 1823, Bussum 1980

Molens •

Weerdenburg, A.J. van, Molens van Weststellingwerf, Nijensleek 1991

Munten •

Schulman, Jacques, Nederlandse Munten van 1795 – 1969, Amsterdam 1969

Nationale Militie •

Koerhuis, B./Mulken, W. van, De militieregisters 1815 – 1922,’s – Gravenhage 1986

Oosterzee •

Boorsma-de Jong, Jekkie (e.a.), Geschiedenis van Oosterzee. As in faas mei blommen, Easterein 2000

5

Ruimtelijke ordening •

Woud, Dr. Auke van der, Het lege land. De ruimtelijke orde van Nederland (1798 – 1848), Amsterdam 1987

Scheepvaart •

Petrejus, E.W., Oude zeilschepen en hun modellen. Binnenschepen, jachten en vissersschepen, Bussum 1973

Sloten •

Jong, Tjipke de, De geïllustreerde geschiedenis van Sloten, Balk/Emmeloord 1983

Steenwijk • • •

Bruinenberg, Henk, Duizend Jaar Steenwijk, Steenwijk 1965 Buiter, D., Geschiedenis en verklaring van de straatnamen in Steenwijk, De Haag 1985 Laar, G.M., Steenwijk, bewaar ‘t; De historie van een oude landstad met haar buurtschappen, Steenwijk 1987

•

Terband/Tjalleberd/AEngwirden •

Bakker, S. (e.a.), Terband, Luinjeberd, Tjalleberd, Gersloot – Vier dorpen één streek; een historisch overzicht in woord en beeld, Stichting Streekboek AEngwirden 2003

Tijdschriften • •

Histoarysk Wurkferbân Skarsterlân, Ut eigen Gea (verschijnt 3x per jaar) Stichting Vriendenkring van het Streekmuseum Hoeksche Waard, Bulletin (verschijnt 3x per jaar)

Tweede Wereldoorlog • •

Portengen, J., Herleefd verleden; Strijd om Valkenburg (Z.H.) in mei 1940, Delft 1995 Ringnalda, F.M. (e.a.), Om niet te vergeten de OORLOG 1940-1945 in Doniawerstal en Haskerland, Joure 2012

Volkshogeschool •

Linde, Maarten van der/Frieswijk, Johan, De Volkshogeschool in Nederland (1925 – 2010), Hilversum 2013

Watersnoodramp van 1825 • • • • • • •

Weer •

Baron, Dr. W., Het belang en de welvaart van alle ingezetenen. Gezondheidszorg in de stad Groningen 1800 – 1870, Groningen 2006 Beiboer, Franke H., De watervloed van 1825 in Friesland. Afbeeldingen door tijdgenoten, toegelicht met verslagen van ooggetuigen. In: De Vrije Fries, Leeuwarden 1984 Jaarsma, W., De Friesche Zeeweringen van 1825 tot 1925. Honderd jaren uit de geschiedenis van de zeedefensie in de provincie Friesland, Leeuwarden 1933 Kaaden, J.J. van der, Geschiedenis van de inheemse malaria in Nederland. In: Infectieziekten Bulletin, jrg. 14, nr. 10 (2003), blz. 388 – 393, Den Haag 2003 Leeuwen, J. van, Geschiedkundig tafereel van den watervloed en de overstroomingen in de provincie Vriesland; voorgevallen in sprokkelmaand MDCCCXXV. Met eene beschrijving van derzelver gevolgen voor dat gewest, Leeuwarden 1826 Thomassen à Thuessink, Dr. E.J., Algemeen Overzigt der Epidemische Ziekte,welke in het jaar 1826 te Groningen geheerscht heeft, Groningen 1827 Zeiler, F.D., 1825: de ‘vergeten’ watersnood. In: Tijdschrift voor Waterstaatsgeschiedenis 16 (2007) 1, blz. 19 – 26

Jan Buisman, Extreem weer! Een canon van weergaloze winters & zinderende zomers, hagel & hozen, stormen & watersnoden, Franeker 2011

Versie: september 2015

6