A B
C
OEKEN
ITOTOETS
D E
G
ICTEE
NGELS
F
IETSENHOK
ESCHIEDENIS
H
ANDENARBEID
J K
BSENT
I Q EUGD
LASLOKAAL
M O
R
EERLING
ENTOR
N
ABLIJVEN
VERBLIJVEN
P
UBER
LEERPLICHTVERSLAG BRIELLE
Q UIZ
Schooljaar 2008/2009
APPORT
S T
L
Sector Samenleving Afdeling beleid Adri Coppens leerplichtambtenaar
CHOOL
OEKOMST
U
ITGESTUURD
W X Z
AKANTIE
ISKUNDE
FACTOR
Y
WEMLES
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
V
Pagina -1-
SVRIJ
JAARVERSLAG LEERPLICHT Schooljaar 2008/2009
Inhoudsopgave: 1 Inleiding
3
1.1
4
Kernbegrippen rond de leerplicht
2 Taken en functies 2.1.
2.2
5
Registratie en controle
5
2.1.1
Registratie
5
2.1.2
Taak scholen
6
2.1.3
Registratie ongeoorloofd verzuim
6
Bestrijden schoolverzuim
7
2.2.1
7
Relatief verzuim
2.2.2
Absoluut verzuim
8
2.2.3
Eén verzuimloket
8
2.3
Maatschappelijke zorgfunctie
9
2.4
Ontheffingen en vrijstellingen
10
2.4.1 Artikel 5 onder a van de Leerplichtwet 1969
10
2.4.2. Vrijstelling extra vakantieverlof
10
2.5.
Preventie
10
2.6
Functioneren in netwerken
11
2.7
3 3.1 4
2.6.1 Zorgadviesteams
11
2.6.2 Werkgroep Uitvoering Leerplicht
12
Buitengewoon opsporingsambtenaar
12
2.7.1
13
Justitieel Casement Overleg (JCO)
Invoering kwalificatieplicht per 1 augustus 2007. Handhaving kwalificatieplicht
14 14
Regionaal Meld en Coördinatiepunt
15
4.1
Steunpunt onderwijs
15
4.2
Reboundvoorziening
16
5
Aandachtspunten schooljaar 2008/2009
17
6
Bijlagen
18
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -2-
1 Inleiding De doelstelling van de Leerplichtwet 1969, hierna te noemen de Leerplichtwet, is er op gericht voor elke leerling een op zijn mogelijkheden en beperkingen toegesneden onderwijsaanbod tot stand te brengen. Complementair aan dit beleid is een stringent toezicht op de leerplichthandhaving. De uitgangspunten van de Leerplichtwet zijn:
de leerplicht dient een garantie in te houden dat jongeren goed worden voorbereid op hun functioneren in de samenleving;
het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet dient meer het karakter te dragen van maatschappelijke zorg, dan van justitieel optreden; dit is een laatste hulpmiddel;
de gemeenten hebben een centrale rol bij het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet.
De Leerplichtwet 1969 is van toepassing op:
de volledig leerplichtigen van 5 jaar tot en met 16 jaar;
kwalificatieplichtigen, alle jongeren tot de leeftijd van 18 jaar tenzij de jongere een startkwalificatie heeft.
In aanvulling op de leerplichtwet is de RMC-wet, de wet voor de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten per 1 januari 2002 in werking getreden. Deze wet verplicht de gemeenten alle voortijdige schoolverlaters te registreren. In de RMC-wet gaat het om niet-leerplichtige jongeren van 18 tot 23 jaar. Het betreft jongeren die geen diploma hebben of met een te laag diplomaniveau (alleen VMBO) het onderwijs hebben verlaten. De Leerplichtwet draagt het toezicht op de naleving van de wet op aan burgemeester en wethouders. Conform de wettelijke bepalingen is een leerplichtambtenaar aangewezen. In de door ons college op 5 oktober 1998 vastgestelde “ Instructie voor de leerplichtambtenaar”, zijn de wijze van taakuitoefening, behandeling van schoolverzuim en overleg en samenwerking met diensten en instellingen aangegeven.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -3-
1.1 Kernbegrippen rond de leerplicht:
Begin van de leerplichtige leeftijd: de eerste van de maand nadat een kind vijf jaar is geworden.
Einde van de volledige leerplichtige leeftijd: eind van het schooljaar waarin een jongere 16 jaar is geworden.
Einde kwalificatieplicht: tot de 18e verjaardag van de jongeren of tot het moment dat zij een startkwalificatie hebben behaald.
Startkwalificatie: minstens een diploma VWO, diploma Havo, of een diploma MBO-niveau 2, 3 of 4.
Schoolverzuim. Te verdelen in drie soorten:
Geoorloofd verzuim: wettig verzuimen van de lessen.
Absoluut (ongeoorloofd) schoolverzuim: verzuim waarbij door de ouders/verzorgers niet is voldaan aan de inschrijvingsplicht van de leerplichtige.
Relatief (ongeoorloofd) schoolverzuim: verzuim dat al dan niet met voorkennis van de ouders/verzorgers door de leerplichtige wordt gepleegd. Relatief schoolverzuim noemt men “spijbelen”. Op vakantie gaan onder schooltijd noemt men “luxe verzuim”.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -4-
2. Taken en functies. De gemeentelijke taken bestaan uit het houden van toezicht op de naleving van de Leerplichtwet 1969. Dit toezicht is formeel opgedragen aan het college en wordt uitgevoerd door de leerplichtambtenaar die de volgende taken heeft:
Registratie en controle.
Bestrijden schoolverzuim.
Maatschappelijke zorgfunctie.
Ontheffingen en vrijstellingen.
Preventie en zorgfunctie.
Voorlichtende functie.
Functioneren in netwerken.
Opsporingsbevoegdheid.
Klachtenafhandeling/bezwaarafhandeling.
Een aantal van deze onderwerpen zal worden toegelicht. De totale functie omvat 0,52 fte met als taken leerplicht, leerplichtadministratie en uitvoering van de Verordening leerlingenvervoer. 2.1 Registratie en controle. Hieronder een onderverdeling van de 3193 jongeren die in het schooljaar 2008/2009 volgens de gemeentelijke basisadministratie in de gemeente woonden. Schooljaar
2005/2006
2006/2007
2007/2008
2008/2009
Aantal volledig leerplichtigen
2369
2316
2264
2265
166
202
van 5 t/m 16 jaar Aantal partieel leerplichtigen (17 jarigen) 224
Kwalificatieplichtigen (overgangsjaar) Kwalificatieplichtige leeftijd:
383
Zonder startkwalificatie*:
299
Aantal niet-leerplichtigen*
795
746
779
545
532
508
553
358
164
123
123
110
van 18 t/m 22 jaar -waarvan zonder startkwalificatie -waarvan niet ingeschreven op school, dus voortijdig schoolverlaters * De cijfers van de kwalificatieplichtigen en de niet-leerplichtigen wijken dit schooljaar af van vorige jaren. Omdat jongeren kwalificatieplichtig zijn tot de dag dat zij 18 jaar worden (voorheen aan het einde van het schooljaar waarin zij 17 jaar werden), is er een overlapping van deze twee groepen. Er is voor gekozen alle jongeren die op enig moment kwalificatieplichtig waren in het schooljaar 2008/2009 mee te tellen bij de groep kwalificatieplichtigen. 2.1.1 Registratie Een goede leerplichtadministratie vormt onmiskenbaar de basis voor het uitvoeren van de totale leerplichttaak van de gemeente. De leerplichtadministratie is geautomatiseerd. Hiervoor wordt het programma Civision Onderwijs gebruikt van Getronics PinkRoccade. In de administratie wordt o.a. het aantal leerlingen dat in- en uitgeschreven is verwerkt. De leerplichtadministratie is gekoppeld aan het basisregistratie systeem (BRS) van de gemeente
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -5-
Brielle. Dit vergemakkelijkt de controle of alle jongeren die onder de Leerplichtwet vallen daadwerkelijk op een school staan ingeschreven. Regelmatig wordt een overzicht gegenereerd uit de leerplichtadministratie van leerplichtige jongeren die niet op een school staan ingeschreven. De ouders/verzorgers van deze jongeren krijgen dan een brief met een formulier wat, ingevuld en voorzien van een stempel van de school, moet worden teruggestuurd. Als er binnen enkele weken niet wordt gereageerd volgt een herinnering. Reageren zij dan nog niet worden zij uitgenodigd voor een gesprek. In het schooljaar 2008/2009 zijn 49 ouders/verzorgers aangeschreven. De redenen dat jongeren niet zijn ingeschreven kunnen divers zijn:
de directeur van de school heeft de inschrijving niet kenbaar gemaakt (vaak scholen buiten Brielle gelegen);
de jongere staat onder een andere naam op een school ingeschreven;
de jongere is naar Brielle verhuisd, maar school verzuimt de nieuwe woongemeente te informeren (soms wordt een verhuizing op school ook niet doorgegeven, zodat ze niet kunnen melden);
En in enkele gevallen:
de jongere is niet in staat onderwijs te volgen en is daarom nog thuis (medisch kinderdagverblijf) en ouders hebben verzuimd tijdig dispensatie aan te vragen;
de jongere is nog niet ingeschreven omdat er nog geen schoolkeuze is gemaakt.
de jongere en familie zijn met onbekende bestemming vertrokken.
In de meeste gevallen zijn de jongeren ingeschreven op een school buiten Brielle en heeft deze school verzuimd tijdig bij de woongemeente te melden. Een enkele keer gaat een jongere echt niet naar school. Deze jongere en ouders worden dan uitgenodigd door de leerplichtambtenaar. Onderzocht wordt wat de reden is en de jongere wordt begeleid naar een opleiding of naar de Reboundvoorziening (Rochade zie 4.2)). Indien dit niet mogelijk is worden na advies van de schoolarts de gronden voor een vrijstelling van inschrijving (zie 2.4) onderzocht. Ook gebeurt het dat jongeren op een school worden ingeschreven maar niet voorkomen in de gemeentelijke basisadministratie. Over al deze gevallen wordt contact opgenomen met de afdeling Burgerzaken die dan een onderzoek instelt. 2.1.2 Taak scholen Volgens artikel 18 van de Leerplichtwet moeten de directeuren van de scholen binnen 7 dagen kennis geven van de in- en afschrijving van een leerling. Een beslissing tot verwijdering moet terstond worden gemeld. De registratie van leerplichtigen vormt de basis voor het bestrijden van het (absolute) schoolverzuim. Immers hieruit blijkt of iedere leerplichtige inderdaad op een school staat ingeschreven. Het “up to date” houden van het leerlingenbestand valt of staat met de aanlevering van de mutatiegegevens door de hoofden van de scholen. Met ingang van 1 januari 2010 is de intentie dat de scholen voor Voortgezet en Beroepsonderwijs de in- en uitschrijvingen niet meer rechtstreeks bij de woongemeenten melden, maar bij één digitaal loket wat beheerd wordt door de Informatie Beheer Groep. De woongemeenten kunnen via een beveiligde site de gegevens inzien. 2.1.3 Registratie ongeoorloofd verzuim De gemeente dient ingevolge artikel 25 van de Leerplichtwet jaarlijks in oktober opgave te doen aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen (OC&W), betreffende de omvang en de behandeling, van aan de leerplichtambtenaar gemeld schoolverzuim. Een afschrift van schooljaar 2007/2008 vindt u in bijlage 1. Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -6-
2.2 Bestrijden schoolverzuim. 2.2.1 Relatief verzuim Indien een leerling zonder geldige reden de les(sen) verzuimt en dit verzuim plaatsvindt op drie achtereenvolgende schooldagen of gedurende een periode van vier opeenvolgende lesweken meer dan 1/8 deel van het aantal lesuren bedraagt, moet de directeur hiervan onverwijld kennis geven aan burgemeester en wethouders van de gemeente waar de leerling woon- of verblijfplaats heeft. Door de directeuren in het primair onderwijs worden heel weinig meldingen gedaan voor wat betreft schoolverzuim. Slechts in een incidenteel geval wordt de hulp van de leerplichtambtenaar ingeroepen. De contacten met de scholen voor voortgezet onderwijs in Brielle zijn goed, door regelmatige contacten met de zorgcoördinatoren op de ZAT’s (Zorgadviesteam). Ook bij overmatig (zorgelijk) ziekteverzuim kan de leerplichtambtenaar een taak hebben. Vaak is een gesprek in het stadskantoor voor ouders voldoende om hun kinderen minder snel ziek te melden. Bij twijfel is het mogelijk de schoolarts een onderzoek te laten doen. Na een verzuimmelding stelt de leerplichtambtenaar een onderzoek in. Al naar gelang de aard en de omvang van het verzuim wordt een behandelingsplan opgesteld. Globaal omvat dit plan de volgende stappen:
Onderzoeken wat de reden van het verzuim is (kan zijn).
Oorzaak en gevolgen bespreekbaar maken in de thuissituatie en op school.
Het doen van een hulpaanbod.
Indien nodig verwijzen, bemiddelen, begeleiden naar instantie voor (jeugd) hulpverlening.
In enkele gevallen zorgmelding/advies bij het Advies Meldpunt Kindermishandeling
Indien vermoedens zijn van gezinsproblemen melden bij het lokaal zorgnetwerk (bemoeizorg).
In het uiterste geval kan een proces-verbaal worden opgemaakt tegen de betreffende jongere, en/of de ouders/verzorgers.
Bovenstaande stappen kunnen zowel individueel door de leerplichtambtenaar genomen worden, als door het zorg adviesteam, waarvan de leerplichtambtenaar deel uit maakt. Om de directeuren te ondersteunen heeft de leerplichtambtenaar in 2008/2009 bij diverse scholen voor primair onderwijs, een van te voren aangekondigd bezoek gebracht op de dag voor een vakantie, zgn. “koppen tellen”. Door de leerplichtambtenaar werd telefonisch contact gezocht met de ouders van afwezige en ziek gemelde kinderen. Bij geen respons werd het huisadres bezocht. Door de directeuren werd dit over het algemeen gewaardeerd. Op één school bleken de dag voor de voorjaarsvakantie al zes gezinnen op vakantie te zijn gegaan. Dit ondanks het feit dat de directeur duidelijk had aangegeven hier geen extra verlof voor te kunnen en mogen geven en dat de leerplichtambtenaar zou komen controleren. Van deze gezinnen bezochten ook drie kinderen een school voor Voortgezet Onderwijs, ook hier is door de leerplichtambtenaar gecontroleerd en deze gezinsleden bleken daar ziekgemeld te zijn. De ouders zijn allen uitgenodigd en vertelden allen dat zij eerder op skivakantie waren gegaan. Sommigen hadden begrip voor de controle, zij wisten dat het niet mocht, sommigen konden er minder begrip voor opbrengen dat hun kinderen gewoon op school horen te zijn. Na contact te hebben gehad met de officier van justitie heeft de leerplichtambtenaar voor alle zes de ouders en in totaal 12 leerlingen een proces-verbaal opgemaakt (luxeverzuim), wat door het openbaar ministerie administratief (geldboete) is afgedaan. Omdat het verzuim voor deze voorjaarsvakantie zo omvangrijk was, maar dat niet iedere school persoonlijk bezocht kan worden, is er bij de meivakantie ook nog telefonisch contact geweest met scholen om het verzuim op te vragen. Bij deze scholen bleek de afwezigheid niet groot. Wel heeft één ouder ook nog een proces-verbaal ontvangen, mede omdat hij al diverse malen door de directeur er op was gewezen dat hij zijn kind niet voor een extra vakantiedag kan thuishouden. Op de “gemeente pagina” in het Briels Nieuwsland is ook aandacht besteed aan dit luxeverzuim. Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -7-
2.2.2 Absoluut verzuim. Bij kwalificatieplichtigen komt soms absoluut schoolverzuim voor. De leerplichtambtenaar neemt met deze jongeren contact op. Vaak blijkt dan dat zij wel naar school willen, maar dat er geen plaats is in de opleiding die zij willen. Soms weten zij niet wat zij willen en worden dan doorgestuurd naar Steunpunt onderwijs. Voor sommigen is het passender te gaan werken omdat zij niet te motiveren zijn om naar school te gaan, vaak geeft een werkgever interne opleidingen. Uiteindelijk werd dit schooljaar van 5 kwalificatieplichtige jongeren bekend dat zij geen school (meer) bezochten en zijn gaan werken. De jongeren die uitvallen zijn ook vaak jongeren die zich inschrijven bij een Regionaal Opleidingscentrum (ROC) en dan ontdekken de opleiding toch niet leuk te vinden. De afspraak met de ROC’s is dat zij deze jongeren helpen een andere opleiding te zoeken (trajectbureau van het Albeda College en servicepunt van het Zadkine College) binnen hun ROC. Met de invoering van de kwalificatieplicht per 1 augustus 2007 zijn de scholen en onderwijsinstellingen ook verplicht er voor te zorgen dat kwalificatieplichtigen bij een andere school/opleiding ingeschreven worden. Dit schooljaar is gebleken dat het moeilijk is voor enkele jongeren die nieuw in de gemeente komen wonen en VMBO onderwijs volgden in hun oude woongemeente, meteen een plaatsje op het Voortgezet Onderwijs in onze regio te verwerven. De redenen kunnen zijn dat er in de klassen op het Voortgezet Onderwijs geen plaats meer is, maar soms lijkt de problematiek van deze jongeren zo groot dat reguliere scholen voor Voortgezet Onderwijs geen passend onderwijs kunnen bieden. Er is hierover ntensief contact geweest tussen de het Samenwerkingsverband VO en de leerplichtambtenaar. Twee van deze jongeren zijn uiteindelijk door de leerplichtambtenaar aangemeld bij “Herstart” en één jongere is door de verlatende school aangemeld bij de “Rebound” (zie punt 4). verzuimmeldingen
2005/2006
2006/2007
2007/2008
2008/2009
Absoluut verzuim: volledig leerplichtig:
2
0
partieel leerplichtig:
4
6
kwalificatieplichtig: Relatief verzuim
18
23
4
5
5
5
16
29
2.2.3 Eén verzuimloket. Schoolverzuim is vaak een voorbode voor latere schooluitval. Een sluitend proces rond het melden en aanpakken is een voorwaarde om schooluitval bij de bron aan te pakken. In de loop van het schooljaar 2008-2009 is een landelijk digitaal “verzuimloket” ingevoerd. Op dit moment moeten de scholen en instellingen het verzuim melden bij de leerplichtambtenaar van de woongemeenten van de jongeren. De scholen van voortgezet onderwijs moeten de meldingen dus doen bij verschillende leerplichtambtenaren. Omdat het VO meestal jongeren uit de directe regio heeft is dit nog wel te doen. Voor de instellingen, de scholen voor middelbaar beroepsonderwijs, geldt dat de leerlingen uit de wijde omtrek komen. Het is dus heel arbeidsintensief om de verzuimmeldingen op de juiste plaats te krijgen. Voordeel van het landelijk “verzuimloket” is dat de school de melding digitaal kan aanleveren bij één loket. De drempel wordt veel lager. De IB-groep heeft alle actuele n.a.w. gegevens omdat zij zijn aangesloten op de gemeentelijke basisadministraties. Op het moment dat een school inlogt, zien zij de leerlingen die bij hen op school zijn ingeschreven. Zij hoeven slechts de verzuimer aan te klikken en alle gegevens worden al op het verzuimformulier Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -8-
vermeld. Slechts de verzuimdata en de acties van de school hoeven nog ingevuld te worden. Regionaal worden er afspraken gemaakt over wanneer er gemeld moet worden. Voor regio Rijnmond is dit besproken in het (breed) regionaal leerplichtoverleg, waarvan de JOS (leerplicht Rotterdam) de trekker is. De betreffende leerplichtambtenaar krijgt meteen een mailtje dat er een melding is gedaan. Hij/zij kan dan inloggen bij het loket en ziet gelijk welke jongeren uit zijn/haar gemeente gemeld is. Vervolgens zal de leerplichtambtenaar contact zoeken met de meldende school cq instelling, en het handelen afstemmen. Het contact tussen school en leerplichtambtenaar blijft ook nu nog heel belangrijk. Voor het handelen van de leerplichtambtenaar is de nota “justitiële handhaving schoolverzuim” een leidraad. Niet alle verzuim behoeft natuurlijk te eindigen met een procesverbaal. Op 31 oktober 2008 hebben de ROC’s en andere beroepsopleidende instellingen een voorlichting van de IB groep over het loket gekregen, eind mei de scholen voor voortgezet onderwijs. Begin schooljaar 2009/2010 moet iedereen in regio Rijnmond er dus gebruik van maken. De leerlingen van basisscholen zijn bij de IB groep niet bekend en kunnen dus nog niet gemeld worden. Naar een oplossing hiervoor wordt gezocht. Omdat het melden van verzuim van MBO-scholen het minst goed verloopt, is er gekozen om die scholen/instellingen het eerst aan te sluiten. Wel is in de regio VPR onder de leerplichtambtenaren afgesproken dat zij alle scholen/afdelingen van MBO scholen in hun gemeente bezoeken om de acties van scholen in geval van verzuim nog eens door te spreken. Ook in Brielle is o.a. de Brielse lokatie van het Scheepvaart en Transport College bezocht. Maandelijks wordt er door de IB-groep een rapportage uitgedraaid van de meldingen. Zijn er scholen/instellingen die nooit of weinig melden kunnen zij daar op aangesproken worden door de Inspectie. Overigens worden alle jongeren tot 23 jaar gemeld, de leerplichtigen (tot 18 jaar) bij de leerplichtambtenaar, de niet-leerplichtigen bij de RMC functionaris. Voor Brielle is er dit schooljaar geen enkele melding van verzuim via dit digitale loket geweest! (zie bijlage 7) 2.3 Maatschappelijke zorgfunctie Naast de behandeling van het absolute en relatieve (ongeoorloofde) verzuim bestaat het werk van de leerplichtambtenaar voor een belangrijk deel uit het geven van advies en hulp bij (complexe) problemen met de leerplicht. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan zaken rondom schorsing cq. verwijdering van leerlingen, het vinden van een nieuwe school of het bemiddelen in conflicten tussen ouders/leerling en de school. Ook heeft de leerplichtambtenaar regelmatig contact met de Raad voor de Kinderbescherming, het Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK) jeugdzorg en reclassering om de ontwikkelingen en zorgen van en over jongeren, v.w.b. school maar ook soms de thuissituatie, te delen. Eén jongere heeft de leerplichtambtenaar dit schooljaar aangemeld bij de “jeugdcoach” en vier bij de in dit schooljaar van start gegane “ROSA” (regionaal overleg sluitende aanpak). Dit omdat de problematiek erg complex was en de reguliere hulpverlening niet goed van de grond kwam. De ROSA-regisseur heeft meer doorpakkings mogelijkheden. Ook heeft de leerplichtambtenaar één melding rechtstreek bij het Advies en meldpunt kindermishandeling (AMK) gedaan.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -9-
2.4 Ontheffingen en vrijstellingen 2.4.1 Artikel 5 onder a van de Leerplichtwet. Op grond van artikel 5 onder a van de Leerplichtwet (lichamelijke of psychische gesteldheid) kan door ouders/verzorgers bij burgemeester en wethouders een beroep op vrijstelling worden gedaan van de verplichting om ervoor te zorgen dat hun kind als leerling op een school is ingeschreven. De leerplichtambtenaar stelt een onderzoek in naar aanleiding van een dergelijk verzoek. Burgemeester en wethouders verlenen de vrijstelling. Dit is gemandateerd aan de leerplichtambtenaar. In principe wordt de vrijstelling verleend voor de duur van één schooljaar. Twee jongeren bezoeken een medisch kinderdagverblijf en hebben op advies van de schoolarts een vrijstelling voor de gehele duur van de leerplichtige leeftijd.
2.4.2 Vrijstelling extra vakantieverlof en wegens gewichtige omstandigheden. Het hoofd van de school kan onder in de Leerplichtwet vastgestelde voorwaarden voor maximaal 10 dagen extra vakantieverlof verlenen. Het hoofd kan ook een verzoek om vrijstelling toestaan voor ten hoogste 10 dagen wegens ‘andere gewichtige omstandigheden’. Wij houden geen administratie bij van het extra verlof verleend door de hoofden van de scholen. Voor het geven van vrijstelling ‘wegens andere gewichtige omstandigheden’ voor meer dan 10 schooldagen ligt de beslissingsbevoegdheid bij de leerplichtambtenaar. Deze schooljaren zijn hiervoor geen aanvragen ontvangen. Omdat het in de praktijk nog wel eens voorkomt dat de directeur van de ene school iets makkelijker extra vakantieverlof toestaat dan de andere, is in het schooljaar 2003/2004 de afspraak gemaakt met alle directeuren van het primair onderwijs dat in de toekomst conform de richtlijnen van de leerplichtwet extra verlof wordt toegekend. Ook is toen afgesproken dat de directeuren een kopie van de aanvragen sturen naar de leerplichtambtenaar. Dit om het aantal aanvragen voor extra verlof en besluiten in kaart te brengen. Helaas wordt dit door de scholen nog steeds niet gedaan zodat er geen enkel zicht is op het aantal vrijstellingen dat er worden gegeven. Dit wordt één van de aandachtspunten voor het schooljaar 2009/2010. 2.5 Preventie Op 19 maart 2009 is de landelijke dag van de leerplicht geweest. In tegenstelling tot andere jaren waarin straatcontroles plaatsvonden op deze dag, is er dit jaar voor gekozen de leerplicht meer positief te benaderen en ook de basisscholen er meer bij te betrekken. Samen met de andere gemeenten op Voorne-Putten-Rozenburg is er een lesbrief ontwikkeld voor de groepen 8 van de basisscholen met als onderwerp “Leerplicht………..hoezo?”.In die lesbrief werd een o.a. opdracht gegeven voor het maken van een poster, hier was een wedstrijd aan verbonden. Uiteindelijk hebben maar 4 basisscholen tijd gevonden de lesbrief te behandelen en de posters te laten maken door de leerlingen van groep 8 (sommige combinatie7/8). Bij het beoordelen van de posters is besloten van alle vier de scholen een winnende poster uit te zoeken, i.p.v. één school. Alle vier de scholen zijn op de “Dag van de Leerplicht” bezocht met een grote taart met het logo van die dag, twee door burgemeester mevrouw B. van Viegen en twee door wethouder W. van Borgonjen. Behalve een lekker stukje taart werden er ook schuifpuzzeltjes uitgedeeld aan de leerlingen en boekenleggers voor de leerkrachten. De leerplichtambtenaar heeft ook de andere basisscholen bezocht om ook aan de leerlingen van de groepen 8 die niet hadden meegedaan, een schuifpuzzeltje uit delen.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -10-
Op 15 september 2008 en 11 december 2008 heeft de leerplichtambtenaar samen de buurtagent de heer W. Tuitel en de vrijwillige agent van politie en tevens gemeentelijk toezichthouder de heer F. Kraaijenbrink, een willekeurige straatcontrole uitgevoerd. Diverse plaatsen waar jongeren zich op konden houden, o.a. de winkelstraten en de hangplekken zijn bezocht. Deze dagen zijn respectievelijk 23 en 19 jongeren aangesproken. Als redenen werd opgegeven “verkorte lestijden”; “eerste uren vrij”; “pauze”; “ziek” enz. De scholen van deze jongeren zijn benaderd en alle opgegeven redenen zijn gecheckt. Het is als een succes ervaren omdat de jongeren die aangesproken zijn allen positief reageerden nadat de intentie van de controle was uitgelegd en wij daarover een folder uitreikten voor de ouders. 2.6 Functioneren in netwerken. 2.6.1 Zorg adviesteams De primaire taak van scholen is het bieden van onderwijs. Een belangrijk doel hierbij is, dat iedere jongere een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt haalt. Binnen het Samenwerkingsverband van scholen voor voortgezet onderwijs, is hiertoe de vorming van een zorgstructuur overeengekomen, waardoor een “continuüm van zorg” aan leerlingen geboden wordt. Jongeren met (potentiële) problemen dienen zo snel mogelijk ondersteund en begeleid te worden, teneinde schooluitval te voorkomen. In het voortgezet onderwijs in Brielle is schoolmaatschappelijk werk gerealiseerd. De maatschappelijk werker is enkele uren per week op de school aanwezig. Hij/zij maakt in die uren ook deel uit van het ZAT. Per school is de behoefte aan vergaderfrequentie van het adviesteam bepaald. Hieronder een overzichtje: Aantal
Schoolmaat-
School-
Orthope-
Leerplicht-
Bijeenkom-
schappelijk
verpleeg-
dagoog
ambtenaar
sten
werk
kundige
5
Ja
Ja
Ja
ja
10
Ja
Ja
Ja
Ja
Wellant College
5
Ja
Ja
--
Ja
Bahurim
5
Ja
Ja
--
Ja
Schakel/ m.i.v. 01-
8
Ja
Schoolarts
--
Ja
School
Maerlant College Jan Matthijssenlaan Maerlant College Van Sleenstraat
08-08 gecombineerd met praktijkschool “De Sluis” Op de scholen voor voortgezet onderwijs in Brielle bestaat het ZAT behalve uit schoolmaatschappelijk werk ook uit leerling-coördinatoren, de schoolverpleegkundige (GGD), de leerplichtambtenaar en soms een orthopedagoog. Hoewel de inbreng van de leerplichtambtenaar tijdens de ZAT’s niet op alle scholen even groot is, niet altijd is er direct schoolverzuim, is het wel van belang dat deze bij de ZAT’s aanwezig is. Immers door school- of maatschappelijke problemen ontstaat vaak ook schoolverzuim. Voor de leerplichtambtenaar van Brielle is het bijwonen van ca. 33 ZAT’s per jaar met een duur van 1,5 tot 2 uur een hele grote belasting.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -11-
De leerplichtambtenaren van Voorne-Putten-Rozenburg hebben v.w.b. het bijwonen van de ZAT’s in de regio de taken onderling verdeeld. Ook de leerplichtambtenaren van Bernisse, Rozenburg en Westvoorne nemen enkele scholen v.w.b. het ZAT overleg onder hun hoede. 2.6.2 Werkgroep Uitvoering Leerplicht (WUL). De wijze waarop leerplichtambtenaren overleg plegen en samenwerken met hun ambtgenoten is neergelegd bij de Werkgroep Uitvoering Leerplicht (WUL) en bestaat uit de leerplichtambtenaren van de Regio Voorne-Putten-Rozenburg en Goeree-Overflakkee. Zij komen gemiddeld acht keer per jaar bijeen. Er worden afspraken gemaakt over een eenduidige aanpak van de diverse aspecten van de Leerplichtwet.Tevens worden deskundigen uitgenodigd om een toelichting te geven op hun vakgebied in relatie tot leerplicht. Hierbij moet u denken aan de Raad voor de Kinderbescherming, Jeugdzorg, Officier van Justitie, Bureau vertrouwensartsen (AMK), vertegenwoordigers van specifieke projecten bij ROC’s e.d.Onderwerpen die ter sprake komen, zijn onder andere: Steunpunt Onderwijs, Rebound, terugmelding wethoudersoverleg, stand van zaken in- en afschrijvingen door scholen en leerplichtregistratie, RMC, en zorgaanbod scholen in relatie tot de Leerplichtwet.Ook wordt er regelmatig gesproken over de wenselijk of onwenselijkheid van een regionaal leerplichtbureau. In maart 2009 is een rapport tot stand gekomen over regionale samenwerking voor Leerplicht en RMC in de regio wachtlijsten speciaal onderwijs in de regio Voorne-Putten-Rozenburg, zie bijlage 2. In het MAZA-overleg (portefeuillehouderoverleg maatschappelijke zaken) van 26 maart 2009 is afgesproken dat er wordt gestreefd naar een regionaal Bureau Leerplicht (RBL), maar dat er een dienstverlenings-concept als tussenstap wordt gerealiseerd. Het bedrijf Donkelaar en Schuller adviseurs, wat ook het rapport over de regionale samenwerking heeft gemaakt, heeft inmiddels een offerte gedaan voor het uitwerken van het dienstverleningsconcept. 2.7 Buitengewoon opsporingsambtenaar. Een leerplichtambtenaar is niet automatisch bevoegd een proces-verbaal op te maken. Het is noodzakelijk hiervoor de opleiding buitengewoon opsporingsambtenaar te volgen. De leerplichtambtenaar heeft in 2002 jaar de cursus buitengewoon opsporingsambtenaar gevolgd en zij is september 2002 door de korpschef van het politiekorps Rotterdam-Rijnmond beëdigd. In 2007 heeft de leerplichtambtenaar opnieuw de Cito-toets voor Boa afgelegd en is de bevoegdheid verlengd tot augustus 2012. Als er een proces-verbaal is opgemaakt wordt een kopie gestuurd naar de Raad voor de Kinderbescherming. Vóór de jongere voor de rechter moet verschijnen, vindt er eerst een “driehoeksoverleg” plaats tussen een medewerker van de Raad voor de Kinderbescherming, een medewerker van het Openbaar Ministerie en de leerplichtambtenaar. Tijdens dit overleg heeft de leerplichtambtenaar de gelegenheid aanvullende informatie te verstrekken en wordt gezamenlijk besloten tot een eventueel verder (civiel)onderzoek door de raad. De Raad geeft, na een basisonderzoek, de Officier van Justitie een advies over de eventuele strafmaat. Overigens is het niet zo dat in alle gevallen van verzuim een proces-verbaal opgemaakt wordt. Vaak kunnen jongeren op een andere wijze bewogen worden de school regelmatig te bezoeken. In de meeste gevallen wordt een proces-verbaal slechts opgemaakt indien er sprake is van ernstige sociale en emotionele problematiek. Het proces verbaal wordt dan gebruikt om een gedwongen hulpverlening te bewerkstelligen. In dergelijke gevallen heeft het regelmatige schoolbezoek niet altijd de hoogste prioriteit. In juni 2004 (geactualiseerd in 2008), is de nota “Justitiële Aanpak Schoolverzuim” gepresenteerd. In deze nota zijn de verschillende procedures van aanpak schoolverzuim vermeld. Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -12-
Onder andere is het mogelijk kort verzuim, zonder achterliggende problematiek een HALT aanbod te doen. Jongeren die middelmatig verzuimen kunnen via een SIL-zitting (parketsecretaris) middels een werkstraf worden bestraft. Is er tevens achterliggende problematiek zal de raad voor de Kinderbescherming een basisonderzoek doen en adviseren over de strafafdoening. Bij ernstig verzuim zal de zaak naar de kantonrechter gaan. Wanneer welke procedure wordt doorlopen wordt in het driehoeksoverleg besproken. Door het Openbaar Ministerie wordt de definitieve afdoeningbeslissing genomen. Proces verbaal
2005/2006
2006/2007 3
Leerplichtigen Ouders
1
Leerplichtigen+ouders
3
1
2
Haltafdoening jongere 2.7.1
2007/2008
2008/2009 2 6(luxe)
1
Justitieel Casement Overleg.
Op dit overleg worden alle jongeren tot 18 jaar besproken die met de politie in aanraking zijn gekomen. Bij dit overleg zijn aanwezig de officier van justitie, Raad voor de Kinderbescherming, de jeugdcoordinator van de politie in district de Eilandenen en de jeugdreclassering. De leerplichtambtenaar krijgt de lijst van te bespreken jongeren tevoren per mail toegestuurd. Gevraagd wordt om aanvullende gegevens, zoals school en eventueel verzuim. Dit wordt per mail doorgegeven aan de Raad voor de Kinderbescherming die alle gegevens verzamelt.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -13-
3. Invoering kwalificatieplicht. De bestrijding van voortijdig schoolverlaten is een speerpunt van het kabinet. Daarom is de kwalificatieplicht tot achttien jaar ingevoerd. Hiertoe is de Leerplichtwet aangepast. De partiële leerplicht is hierdoor komen te vervallen. De kwalificatieplicht geldt voor iedereen die: nog geen 18 jaar is; geen startkwalificatie heeft; de volledige leerplicht heeft afgerond. De kwalificatieplicht betekent niet dat leerlingen persé vijf dagen naar school moeten. Het is ook mogelijk om aan deze kwalificatieplicht te voldoen met combinaties van leren en werken zoals de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) in het MBO. 3.1 Handhaving kwalificatieplicht. Scholen en onderwijsinstellingen onderhouden contact met zowel de leerlingen als de ouders als met de leerplichtambtenaar. Als leerlingen lessen missen zonder dat zij daarvoor een geldige reden hebben, kan de school zowel de leerling als de ouders hierop aanspreken. De school/instelling meldt ongeoorloofd verzuim aan de leerplichtambtenaar. Naast het doorgeven van verzuim melden de scholen/instellingen ook aan de leerplichtambtenaar welke leerlingen in- en uitgeschreven worden. Scholen/instellingen zijn verplicht ervoor te zorgen dat vóór zij een kwalificatieplichtige uitschrijven, hij/zij bij een andere school of opleiding ingeschreven wordt. Een kwalificatieplichtige valt onder de Leerplichtwet, dus er kan een proces-verbaal gemaakt worden. In december 2008 heeft het het ministerie alle jongeren in Nederland aangeschreven die volgens de bron-gegevens (IB-groep) na het behalen van het VMBO-examen zich niet hebben laten inschrijven bij vervolgonderwijs. Iedere gemeente heeft ook een lijstje ontvangen van jongeren. In Brielle waren 8 jongeren aangeschreven. De leerplichtambtenaar heeft de gegevens van die jongeren nagezocht en 5 bleken onderwijs te volgen en de andere 3 waren bekend en reeds doorgestuurd naar Steunpunt Onderwijs. Zie bijlage 3. In juli 2009 heeft de minister alle jongeren die dit schooljaar zijn geslaagd voor het VMBO-examen ook een brieg gestuurd, met de vraag of er al een vervolgopleiding is gevonden, zie bijlage 4. De overheid geeft gemeenten en scholen meer geld. Gemeenten kunnen hiervan (meer) leerplichtambtenaren aanstellen zodat de kwalificatieplicht goed nageleefd wordt. Scholen kunnen het geld inzetten voor de registratie van verzuim en om meer docenten aan te nemen. Het ministerie van OC&W heeft ten behoeve van de invoering van de Kwalificatieplicht een uitkering toegekend aan de gemeente Rotterdam als zijnde de contactgemeente van de RMC Regio Rijnmond. Besloten is deze gelden te verdelen onder de subregio’s, die het weer verdelen. Voor Brielle is in het schooljaar 2008/2009 een totaal van € 18.099,- ontvangen.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -14-
4 Regionaal Meld- en Coördinatiepunt en Reboundvoorziening. Het beleid van de landelijke en lokale overheid erop gericht het aantal schoolverlaters dat ongekwalificeerd op de arbeidsmarkt komt te verminderen. Het gaat daarbij om jongeren in de leeftijd van 12 tot 23 jaar, die bij het verlaten van de school niet aansluitend bij een andere onderwijsinstelling worden ingeschreven en die nog niet over een startkwalificatie beschikken. De gemeente Rotterdam is als contactgemeente aangewezen om binnen de regio Rijnmond een Regionaal Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) te vervullen. De gemeente Spijkenisse is als kerngemeente aangewezen binnen de subregio Zuid-Hollandse Eilanden. De gegevens voor de rapportages worden door de RMC Rotterdam aangeleverd, de gegevens zijn gebaseerd op de cijfers die bekend zijn via de IB-groep. De gegevens uit onze GBA zijn daarom niet altijd gelijk aan de gegevens van de RMC. Bij de IB-groep zijn immers alleen de jongeren bekend die zijn of waren ingeschreven op scholen/instellingen die worden bekostigd door het rijk. Jongeren die onderwijs volgen op particuliere instellingen zoals het Instituut Westvoorne, Defensie, opleidingen voor schoonheidsspecialiste en kappersopleidingen zijn dus niet bekend bij de IBgroep. Aantal voortijdigschoolverlaters Voorne-Putten-Rozenburg volgens de gegevens van de RMC: 1 mei 2009
1 juli 2009
1 aug. 2009
Schooljaar 2007/2008
Bernisse
45
41
46
41
5+
Brielle
62
66
71
59
12+
Hellevoetsluis
244
231
251
274
23-
Rozenburg
73
75
81
70
11+
Westvoorne
42
41
45
62
17-
Spijkenisse
555
533
587
547
40+
Totaal
1021
987
1081
1053
38+
Voor de opbouw van de RMC-cijfers voor subregio Spijkenisse zie bijlage 5. 4.1 Steunpunt Onderwijs Door subsidie van de regiogemeenten en een bijdrage uit het RMC-budget wordt het “Steunpunt Onderwijs” in Spijkenisse bekostigd. Voor de gemeente Brielle betekent dit voor 2009 € 3616,80 Het doel van het steunpunt is om jongeren te begeleiden naar de startkwalificatie. Toch blijven er altijd jongeren die voortijdig het onderwijs verlaten en daardoor problemen ondervinden bij het verkrijgen van een plek op de arbeidsmarkt. Het steunpunt wordt ingezet om deze jongeren weer naar een school, opleiding of werk te krijgen. Gewerkt wordt op basis van beroepskeuzeonderzoeken, persoonlijkheidsonderzoeken en individuele trajectbegeleiding (I.T.B.). Aansluiting en afstemming wordt gezocht bij reeds bestaande voorzieningen, waarbij het Steunpunt een vangnet functie heeft. Het is van groot belang dat er voor iedere jongere, een maatschappelijk gewenste dagbesteding is. De doelgroep betreft jongeren van 16 t/m 22 jaar, die nog niet in het bezit zijn van een startkwalificatie. Zie bijlage 6 voor het Jaarverslag 2007/2008 van het Steunpunt Onderwijs.
4.2 Reboundvoorziening Rochade. Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -15-
Rochade VPR is een onderwijs opvangvoorziening voor Voorne-Putten-Rozenburg en is aanvullend op de zorg die scholen voor regulier voortgezet onderwijs geboden wordt. De algehele verantwoordelijkheid voor het functioneren van Rochade berust bij het Samenwerkingsverband VO van Voorne- Putten-Rozenburg, de Stichting Lindenhof en het RMPI. Rochade kent de volgende trajecten:
Rebound is bestemd voor leerlingen in het voortgezet onderwijs die met hun gedrag de veiligheid van medeleerlingen en docenten negatief beïnvloeden. De opvang duurt maximaal 3 maanden;
Herstart is bestemd voor leerlingen die vier weken of langer thuis zitten, zonder uitzicht op plaatsing op een reguliere school voor voortgezet onderwijs. Deze leerlingen zijn in principe bekend bij leerplicht en blijven maximaal 3 maanden.
Op De Rails is bestemd voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen in het reguliere onderwijs, waarvan de gedragsproblematiek niet direct te herleiden is tot een geclassificeerde stoornis. De leerling verblijft hier maximaal 2 jaar.
In de genoemde perioden worden de leerlingen aan de hand van een handelingsplan met daarin zowel een onderwijs- als zorgcomponent toegerust voor hun terugkeer in het reguliere onderwijs. Een leerling krijgt bij Rochade VPR de gelegenheid aanwezige vaardigheden te vergroten en nieuwe vaardigheden leren en te oefenen, zodat hij of zij beter opgewassen is voor de taken die de samenleving hem of haar stelt. De voorziening is niet bedoeld voor leerlingen met een REC Cluster IV indicatie of leerlingen die een justitieel traject moeten doorlopen. Rochade werkte in 2008/2009 met vijf groepen verdeeld over drie locaties. Drie groepen in Spijkenisse en twee groepen in Hellevoetsluis. Om de toelating te regelen is de“Toelatingscommissie Onderwijs Opvang Voorzieningen” (TOCO). In deze TOCO hebben de volgende organisaties zitting: Onderwijsopvang (Rochade), leerplicht, Bureau Jeugdzorg en REC Rijndrecht. De TOCO kan behalve een onderwijsindicatie ook een jeugdzorgindicatie afgeven en de relatie met het REC voor de cluster 4 indicatie (speciaal onderwijs) kan direct worden gelegd. Uit de gemeente Brielle heeft in 2008/2009 één jongere deelgenomen aan het Herstart traject en vier aan het traject Op de Rails.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -16-
5 Aandachtspunten schooljaar 2009/2010 Straatcontrole en schoolcontrole: Samen met de gemeentelijke toezichthouder, de heer Kraaijenbrink, wordt de ingezette lijn betreffende de straatcontroles doorgezet en uitgebreid. Ook zullen de scholen rond de vakanties weer benaderd worden door de leerplichtambtenaar om de aanwezigheid van alle leerlingen te controleren. Extra vakantie verlof en verlof voor gewichtige omstandigheden: Met de directeuren van de scholen zullen opnieuw afspraken gemaakt worden om het extra verlof zo veel mogelijk terug te dringen en de noodzaak van een goede en juiste administratie hieromtrent.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -17-
6 Bijlagen: 1
Verslag ex. Artikel 25 Leerplichtwet 1969 2007/2008;
2
Document regionale Samenwerking voor Leerplicht en RMC VPR
3
Brief ministerie OC&W aan kwalificatieplichtigen
4
Brief minsterie OC&W aan geslaagden 2008/2009;
5
Verzuimrapportage peildatum 1 juli 2009 van IBG
6
Jaarverslag Steunpunt Onderwijs 2007/2008
7
Overzicht verzuimmeldingen MBO via de IB groep
8
Overzicht contacten.
Gemeente Brielle, Jaarverslag leerplicht 2008/2009
Pagina -18-