Cursus:
Veiligheid en gezond gedrag
> Inhoud > > > > > > > > > > > > > > >
Inhoud 2 Over deze cursus 3 Gezond gedrag 6 Stimuleren van een gezond voedings- en beweegpatroon 14 Voedselhygiëne en veiligheid 20 Een veilige ruimte 25 Dieren en de kinderopvang 32 Reflectie 35 Theoriebron 1: Gezond gedrag 37 Theoriebron 2: Stimuleren van een gezond voedings- en beweegpatroon 41 Theoriebron 3: Voedselhygiëne en veiligheid 45 Theoriebron 4: Een veilige ruimte 50 Theoriebron 5: Dieren en de kinderopvang 59 Werkmodel: Risico-inventarisatie 61 Beoordeling 62
Colofon Edu’Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail:
[email protected] Internet: www.edu-actief.nl Auteurs Mascha Schrander, Sonja Rijksen en ROC Mondriaan en in samenwerking met ROC Nijmegen Titel Veiligheid en gezond gedrag Vormgeving Binnenwerk: DBD design/Ruurd de Boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast ISBN Copyright
978 90 3721 022 4 © 2014 Edu’Actief b.v.
Eerste druk/derde oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
> Over
deze cursus
Deze cursus behandelt gezond gedrag en hoe je dit kunt bevorderen bij kinderen van 0 t/m 12 jaar. Daarnaast behandelt deze cursus het creëren van een veilige leef- en speelomgeving en het voorkomen van ongelukken.
Doelstellingen
Je kunt een bijdrage leveren aan het bevorderen van gezond gedrag door het stimuleren van een gezond voedings- en beweegpatroon. Je kunt zorg dragen voor een veilige en stimulerende omgeving voor kinderen in de leeftijd van 0 tot en met 12 jaar. Je kunt risico's inschatten en veiligheidsmaatregelen nemen om ongelukken te voorkomen.
Beoordeling Je wordt op verschillende punten beoordeeld. Deze punten kun je achter in dit boek vinden. Belangrijke punten bij de beoordeling zijn: actieve deelname aan de lessen nette uitwerking van de opdrachten afgeronde processtappen voor het maken van het beroepsproduct.
Je toekomstige collega Naam:
Elzemiek Breuzer
Leeftijd:
22 jaar
Werkzaam als:
Pedagogisch medewerker bij stichting Kinderopvang Noord.
Medewerkers:
Zestien collega-PW'ers in wisselende diensten.
Soort werkzaamheden:
Begeleiden van verschillende groepen kinderen binnen de dagopvang, voor- en naschoolse opvang in verschillende leeftijdscategorieën.
Belangrijkste tool in haar werk:
Op de hoogte zijn van en werken met huidige regelgeving en aanwezige protocollen.
Uitdaging in haar werk:
De kinderen zich in een veilige, uitdagende en geschikte omgeving laten ontwikkelen.
Grootste moeilijkheid:
Het toepassen van de regels omdat het soms zo makkelijk is om het op je eigen manier te doen!
Wat er moet veranderen:
Dat iedereen op dezelfde manier werkt en dat ik ze daarop kan aanspreken.
Grootste blunder:
Ik heb ooit aan ouders een kind meegegeven met de kleren aan van een ander kind dat hier ook was!
Waaraan je wilt werken:
Ik wil bewuster handelen om gezondheids- en veiligheidsrisico’s voor kinderen te verminderen.
© Edu’Actief b.v.
3
Beroepsproduct: Risico-inventarisatie
Dit beroepsproduct inleveren voor: Om de veiligheid van kinderen op instellingen voor kinderopvang zo veel mogelijk te garanderen worden deze geïnspecteerd door de GGD. Jaarlijks moet iedere instelling een risico-inventarisatie doen. Bij een risico-inventarisatie bedenk je welke ongelukken er allemaal zouden kunnen gebeuren met kinderen in een ruimte. Daarna maak je een plan om deze ongelukken te voorkomen. Je gaat samen met een medestudent een risico-inventarisatie doen bij een van jullie thuis. Doe net alsof het huis geschikt gemaakt moet worden om er kinderen op te vangen. Ga na welke risico’s er in het huis zijn en maak een plan om deze risico’s in te perken. Processtappen Maak samen met een medestudent een planning en een taakverdeling. Voer bij een van jullie thuis een risico-inventarisatie uit voor het verlenen van kinderopvangopvang aan kinderen van 0 t/m 3 jaar. Loop door het huis en bedenk per ruimte in het huis welke gevaren er zijn voor kinderen van 0 t/m 3 jaar. Geef daarbij aan hoe groot de kans is dat het gebeurt, hoe ernstig de gevolgen zijn als het gebeurt en bepaal daarna hoe snel er maatregelen genomen dienen te worden. Doe dit voor de woonkamer, keuken, trap wc/badkamer en de slaapkamer.
Werkmodel: Tabel risicoinventarisatie
Maak een risicoverslag en maak een plan van aanpak om de risico’s te vermijden. Bespreek jullie verslag en de manier waarop jullie de inventarisatie hebben uitgevoerd met een ander tweetal.
Laat elke processtap goedkeuren door je docent voordat je begint aan de volgende processtap. Beoordeling Je hebt samen met een medestudent een risico-inventarisatie gemaakt bij een van jullie thuis. De risico-inventarisatie beschrijft de risico’s in het huis voor de opvang van kinderen in de leeftijd van 0 t/m 3 jaar. Je hebt een plan van aanpak gemaakt om de geïnventariseerde risico’s te vermijden. Je hebt je verslag en inventarisatie met een ander tweetal besproken en de conclusies genoteerd.
4
Veiligheid en gezond gedrag
Werkmodel: Cursusplanning op www.factor-e.nl
Taal
Taal
Taal
Taal
Neem deze cursus door en onderstreep de woorden die je niet kent. Noteer deze woorden in de woordenlijst en zet de betekenis erbij. Nieuwe onbekende woorden die je tegenkomt tijdens de cursus voeg je toe aan de woordenlijst. Na afloop van de cursus neem je dit overzicht op in je taalportfolio.
Werkmodel: Woordenlijst op www.factor-e.nl
© Edu’Actief b.v.
5
> Gezond
gedrag
Wanneer jonge kinderen gezond gedrag aanleren, maken ze meer kans om gezonde en gelukkige volwassenen te worden. Het aanleren van gezond gedrag begint bij ouders en verzorgers, dus ook jij als pedagogisch medewerker kunt hierin een belangrijke rol hebben. De volgende opdrachten gaan over wat gezond gedrag inhoudt en wat de effecten ervan kunnen zijn.
Doelstellingen
Je kunt vertellen wat ‘gezond gedrag’ voor kinderen in de leeftijd van 0 t/m 12 jaar is. Je kunt vertellen wat een gezond voedingspatroon is en wat de voordelen daarvan zijn. Je kunt vertellen wat de voordelen zijn van ‘voldoende beweging’. Je kunt enkele ongezonde gewoonten benoemen die onder kinderen vaak voorkomen en wat daar de lichamelijke gevolgen van kunnen zijn. Je kunt enkele ongezonde gewoonten benoemen die onder kinderen vaak voorkomen en wat daar de geestelijke gevolgen van kunnen zijn.
Opdracht 1: Wat is gezond gedrag?
Beschrijf in grote lijnen het gezonde gedrag voor een kind van tussen de 0 en 12 jaar oud, op verschillende gebieden. Bepaal samen met een medestudent voor welke leeftijd jullie het gezonde gedrag gaan opschrijven. Kijk in boeken en/of op internet om antwoorden te vinden. Geef per gebied vijf gezonde gedragingen. Maak de opdracht eerst zelf en vergelijk daarna jullie antwoorden. Gezond gedrag voor een kind van … jaar oud, op het gebied van: – voeding ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ –
bewegen ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________
6
Veiligheid en gezond gedrag
Theoriebron 1: Gezond gedrag
–
rust nemen ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________
–
persoonlijke hygiëne ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________
–
sociaal gedrag ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________________________________
Opdracht 2: Gevolgen ongezond gedrag
Kijk nog eens naar je antwoorden bij opdracht 1. Kies bij elk gebied één voorbeeld van gezond gedrag. Beschrijf daarna de gevolgen die kunnen optreden wanneer een kind dit gezonde gedrag niet (goed) aanleert. Gezond gedrag op het gebied van voeding: ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Gevolgen wanneer het niet (goed) aangeleerd wordt: ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Gezond gedrag op het gebied van bewegen: ________________________________________________________________________________________________________________________________
© Edu’Actief b.v.
7
________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Gevolgen wanneer het niet (goed) aangeleerd wordt: ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Gezond gedrag op het gebied van rust nemen: ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Gevolgen wanneer het niet (goed) aangeleerd wordt: ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Gezond gedrag op het gebied van persoonlijke hygiëne: ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Gevolgen wanneer het niet (goed) aangeleerd wordt: ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Gezond gedrag op het gebied van sociaal gedrag: ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Gevolgen wanneer het niet (goed) aangeleerd wordt: ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________
Bekijk jullie antwoorden en bespreek met elkaar op welk gebied jullie ‘gezond gedrag’ het belangrijkst vinden. Schrijf jullie conclusie hieronder op. ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________
8
Veiligheid en gezond gedrag
Opdracht 3: Wat is jouw mening?
Lees de volgende stellingen en geef aan of je het eens of oneens bent met de stellingen. Stelling
Eens/oneens
1.
Het is de schuld van de ouders als kinderen te dik zijn.
Eens/oneens
2.
In schoolkantines mag alleen nog gezonde voeding verkocht worden.
Eens/oneens
3.
Voor kinderen is tegenwoordig te weinig veilige en uitdagende buitenspeelruimte beschikbaar.
Eens/oneens
4.
Kinderen moeten elke dag bewegingsonderwijs krijgen op school.
Eens/oneens
5.
De regering moet geld vrijmaken voor het opnieuw inrichten van schoolpleinen en speeltuinen.
Eens/oneens
Opdracht 4: Visie op gezond gedrag en bewegen
Lees het artikel ‘Kinderen in beweging’ uit ‘De wereld van het jonge kind’ (december 2005). Je kunt dit artikel vinden op www.kindvannature.nl. Klik op ‘Archief’ en kies vervolgens ‘Artikelen’. Download vervolgens het artikel met de titel ‘Kinderen in beweging’ van Kees Both. Formuleer jouw visie op gezond gedrag en bewegen van kinderen in de kinderopvang. Voeg deze visie toe aan je map (minimaal één A4'tje en maximaal twee A4'tjes).
Zie voor meer informatie www.factor-e.nl
Buiten bewegen is gezond.
© Edu’Actief b.v.
9
Opdracht 5: Hoe gezond eet jij?
Schrijf voor jezelf op wat je gisteren allemaal hebt gegeten en gedronken Ontbijt: ____________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Tussendoor: _____________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Lunch: _____________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Tussendoor: _____________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Avondeten: ______________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ’s Avonds: ________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________
Ga naar www.kiesikgezond.nl. Klik op de button ‘Doe de check’. Volg het aangegeven stappenplan en vul in wat je gisteren hebt gegeten en gedronken bij ontbijt, lunch, warme maaltijd en tussendoortjes. Beoordeel je eigen eetgedrag en maak voor jezelf een plan van aanpak om nog gezonder te gaan eten. Ik vind dat ik gezond/ongezond gegeten heb, omdat _________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ Ik kan (nog) gezonder eten en drinken wanneer ik: ____________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________
10
Veiligheid en gezond gedrag
Zie voor meer informatie www.factor-e.nl
