CURATOREN EN VEREFFENAARS: ACTUELE ONTWIKKELINGEN
CURATOREN EN VEREFFENAARS: ACTUELE ONTWIKKELINGEN Editors: H. BRAECKMANS H. COUSY E. DIRIX B. TILLEMAN M. VANMEENEN Auteurs: J.-P. Blumberg H. Braeckmans H. Casman H. Cousy G. De Croock F. de Mey F. Desterbeck J. De Vos A. De Wilde E. Dirix J. François
R. Houben T. Lysens B. Mailleux A. Moens B. Peeters V. Pertry G. Schoorens C. Servais B. Tilleman Ph. Traest J. Vananroye
Antwerpen – Oxford
Ch. Van Buggenhout E. Van Camp P. Vanhelmont H. van Hoogenbemt M. Vanmeenen M. Van Passel D. Vercruysse I. Verougstraete P. Wautelet B. Windey
Curatoren en vereffenaars: actuele ontwikkelingen H. Braeckmans, H. Cousy, E. Dirix, B. Tilleman, M. Vanmeenen (eds.)
© 2006 Intersentia Antwerpen – Oxford http://www.intersentia.be
Omslagbeeld: “De geldlener en zijn vrouw” – “Le prêteur et sa femme”, Metsys Quentin, Cnac – mnam dist RMN, © Daniel Arnaudet
ISBN-10: 90-5095-535-5 ISBN-13: 978-90-5095-535-5 D/2006/7849/5 NUR 827
Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de uitgevers.
VOORWOORD Tijdens het jaar 2005 werd door de ploeg van ondergetekenden onder de auspiciën van de K.U.Leuven (Rechtsfaculteit) en de Universiteit Antwerpen (Rechtsfaculteit – CBR) een postuniversitaire opleiding Curator-vereffenaar georganiseerd. De opleiding bestond uit drie modules. Module A (Leuven) had betrekking op algemene aspecten van het insolventierecht; module B (Hasselt) handelde over de rol van de curator; en module C (Antwerpen) had betrekking op de raakvlakken tussen insolventie en sociaal-, familiaal-, fiscaal-, internationaal-, vastgoed- en milieurechtelijke aspecten. Deze postuniversitaire opleiding werd ten volle ondersteund door de Voorzitters van de Rechtbanken van Koophandel van Vlaanderen en de Vereniging “Pro mandato”. Hierbij werd voortgebouwd op de ervaring die werd opgedaan in 2003, toen een vergelijkbare opleiding Curator-vereffenaar werd georganiseerd door de K.U.Leuven en het Postuniversitair Centrum van de KULAK. Dit boek bevat de referaten van elk van de auteurs, die als spreker aan deze postuniversitaire opleiding meewerkten. De teksten werden opgesteld naar eigen inzicht van de auteurs. De redacteuren hebben aan de auteurs de volledige vrijheid gelaten zowel inhoudelijk als wat de presentatie van de tekst betreft. Het boek is in die optiek een bundel van teksten die alle zelfstandig bestaan. Overlappingen of tegenstrijdigheden werden niet geweerd. In die optiek kan dit boek bijdragen tot de verscheidenheid en rijkdom van de verschillende ideeën en tot een verbreding van het wetenschappelijk debat. De redacteuren hopen dat, met de totstandkoming van dit boek, een bijdrage wordt geleverd tot de opleiding tot curator en tot de verdere uitbouw van deze opleiding.
Intersentia
v
Voorwoord
De organisatoren danken in het bijzonder de Voorzitters van de Rechtbanken van Koophandel die het hele programma hebben ondersteund. De organisatoren danken tevens allen die aan het succes van deze cyclus hebben meegewerkt en richten een bijzonder woord van waardering aan het algemeen secretariaat (mevr. Veerle Timmermans).
Herman Cousy en Melissa Vanmeenen mede namens Herman Braeckmans Eric Dirix Bernard Tilleman
vi
Intersentia
INHOUDSOPGAVE VOORWOORD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v
DEEL I. ALGEMEEN BEGINSELEN VAN INSOLVENTIERECHT: ENKELE BESCHOUWINGEN TER INLEIDING EN DUIDING HERMAN COUSY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 I. II. III. IV. V.
Basisfilosofie en objectieven van insolventieprocedures . . . . . . . . . . . . . . . Insolventie en economisch falen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tussenkomst van een rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Curatoren en schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Enkele van de gevolgen van de opening van insolventieprocedures . . . . . § 1. Buitenbezitstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Lopende overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Invalidatie van rechtshandelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII. Positie van (bevoorrechte) schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Compensatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIII. Reorganisatieprocedures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX. Liquidatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . X. Sluiting van de procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11 12 14 16 16 16 17 18 19 19 20 21 23 24
FAILLISSEMENTSPREVENTIE MELISSA VANMEENEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 I.
II.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Preventie en insolventie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De onderneming in moeilijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Preventiemechanismen in het vennootschapsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De oprichting van een vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Situering en doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
27 27 29 33 33 34 34 vii
Inhoudsopgave
III.
IV.
B. Inhoud van het financieel plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Niet-naleving en aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Verlies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Situering en doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Toepassingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Niet-naleving en aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Alarmbelprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Situering en doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Toepassingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Tijdstip van de algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Niet-naleving en aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Rol van de commissaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Controle en certificering van de jaarrekening . . . . . . . . . . . . . . . . C. Waarschuwingsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Niet-naleving en aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. (Deficitaire) vereffening van de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vrijwillige vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Gedwongen gerechtelijke vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De procedure van het handelsonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Ontstaan en situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De kamer voor handelsonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Taak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Samenstelling en werking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Onverenigbaarheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De gegevensverzameling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Het eigenlijke handelsonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Beslissing inzake handelsonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Slot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
35 36 37 39 39 39 40 41 41 42 43 44 45 46 46 47 49 52 53 53 54 55 55 57 57 57 58 59 60 61 62
DE KAMERS VOOR HANDELSONDERZOEK: VISIE EN STRATEGIE GUIDO DE CROOCK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De onderneming van going concern naar discontinuiteit . . . . . . . . . . . . . . § 1. Het ontdekken en erkennen van de moeilijkheden en hun oorzaak . § 2. De grijze zone tussen continuïteit en discontinuïteit . . . . . . . . . . . . . viii
65 67 67 67
Intersentia
Inhoudsopgave
§ 3. De knipperlichten bij een onderneming in moeilijkheden . . . . . . . . . De rol van de kamers voor handelsonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De opdracht van de kamers: van preventie tot snelle eliminatie . . . . § 2. De rol van de kamers in het bewustwordingsproces . . . . . . . . . . . . . . § 3. De rol van de kamers voor handelsonderzoek bij het zoeken naar oplossingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De praktische werking van de kamers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De gegevensverzameling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De selectie van de dossiers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De administratieve ondersteuning bij de selectie . . . . . . . . . . . . . D. De rechters in de kamers voor handelsonderzoek . . . . . . . . . . . . § 5. De noodzakelijke wetswijzingen voor een betere preventie . . . . . . . . Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II.
69 71 71 72 75 75 75 76 78 78 80 81
KNELPUNTEN INZAKE HET GERECHTELIJK AKKOORD JO FRANÇOIS en DIRK VERCRUYSSE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 I. II. III.
IV.
V.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Worden de doelstellingen van de Wet op het Gerechtelijk Akkoord gehaald? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Continuïteit / discontinuïteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 § 1. Begripsomschrijving en juridisch instrumentarium . . . . . . . . . . . . . . 86 § 2. Indicatoren en onderzoeksmethoden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Gerechtelijk akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 § 1. Klassiek procedureverloop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 A. Aanvraag (art. 11 § 1 W.G.A.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 B. Beslissing rechtbank (art. 13-17 W.G.A.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 C. De periode van voorlopige opschorting (art. 18-30 W.G.A.) . . . 93 D. Stemming der schuldeisers (art. 34 W.G.A.) . . . . . . . . . . . . . . . . 95 E. De periode van definitieve opschorting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Knelpunten bij het gerechtelijk akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 § 1. Procedurele problemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 A. Het initiatiefrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 B. De eenzijdige procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 C. Termijn waarbinnen moet worden geoordeeld . . . . . . . . . . . . . 101 D. Problemen bij het toepassen van de passerelle tussen gerechtelijk akkoord en het faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 § 2. Juridische aard van de beslissing tot toekenning van de voorlopige opschorting door de rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 A. Rechtsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
Intersentia
ix
Inhoudsopgave
§ 3. Problemen in verband met het herstelplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De stemming over het herstelplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Goedkeuring van het herstelplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De gedifferentieerde behandeling van de schuldeisers . . . . . . . . D. De bindende kracht van het herstelplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Wat met de betwiste schuldvorderingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. De looptijd van het herstelplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De opdracht en de verantwoordelijkheid van de commissaris inzake opschorting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De periode van voorlopige opschorting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De periode van definitieve opschorting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Opeenvolgende situaties van samenloop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Voortzetting van de lopende overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Overdracht van de onderneming of een deel ervan . . . . . . . . . . . . . . A. De overdracht van de onderneming behelst een overdracht van de handelszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De overdracht van de onderneming behelst de verkoop van een onroerend goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
105 105 107 109 110 111 113 116 118 120 121 123 127 130 131 132
OVERDRACHT VAN ONDERNEMING IN INSOLVENTIEPROCEDURES IVAN VEROUGSTRAETE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 I.
II.
III. IV.
x
Begrippen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Overdracht en onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Continuïteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Insolventie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overdracht bij vereffening van een insolvabele onderneming . . . . . . . . . § 1. Vennootschapsrechtelijke vormen van overdracht . . . . . . . . . . . . . . A. Overdracht door een rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Overdracht door een natuurlijke persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Vereffening van de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overdracht bij een minnelijk akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overdracht bij gerechtelijk akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Gerechtelijk akkoord en continuïteit van de onderneming; hiving down . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Overdracht in of buiten het plan, onmiddellijk of later . . . . . . . . . . A. Overdracht in het plan of buiten het plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Ogenblik van de overdracht van onderneming . . . . . . . . . . . . . § 3. Grondvoorwaarden voor de overdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
137 137 138 139 139 139 139 141 141 143 145 145 146 146 147 148
Intersentia
Inhoudsopgave
V.
VI.
§ 4. Formaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Toepassing van vennootschappenwet uitgesloten bij gedwongen overdracht; een overdracht van activa . . . . . . . . . . . B. Onderzoek en onderhandelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Homologatie van de rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Gevolgen van de homologatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overdracht van onderneming in het faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Overdracht in going concern . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Voortzetting van de handelsactiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Enkele transnationale aspecten van de overdracht van de insolvabele onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
149 149 150 151 152 153 154 154 154 156 157 157
OVERDRACHT VAN ONDERNEMING IN HET KADER VAN INSOLVENTIEPROCEDURES JEAN-PIERRE BLUMBERG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 I.
II.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Finaliteit van de overdracht in het kader van een gerechtelijk akkoord, respectievelijk faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Overdrachtsprocedure in de W.G.A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De overdracht van de onderneming als autonome afwikkelingmodaliteit (art. 41 W.G.A) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De overdracht van de onderneming maakt deel uit van het betalings- of herstelplan (art. 42 W.G.A.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De overdracht van onderneming in het kader van een gerechtelijk akkoord biedt een aantal voordelen . . . . . . . . . . . . D. Positie van de schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Overdrachtsprocedure in de Faill.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Uitzonderingsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Bijzonderheden i.v.m. onroerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . Overnametechnieken bij overdracht van onderneming in het kader van het gerechtelijk akkoord en van het faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemene inleiding tot overdracht van ondernemingen . . . . . . . . . A. Overdracht van activa en overdracht van aandelen . . . . . . . . . . B. Due diligence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Informatie- en vrijwaringsverplichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
161 161 162 162 163 164 164 165 165 166 167 167 167 167 168 169 xi
Inhoudsopgave
D. Implicaties op de keuze tussen asset deal en share deal . . . . . . . E. Conventionele garanties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Representations and warranties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Indemnities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Overdracht van ondernemingen in het kader van het gerechtelijk akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Overdracht door een natuurlijke persoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Overdracht door een rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Rechtstreekse overdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Rechtstreekse overdracht binnen het kader van de akkoordprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Positie van de doctrine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Onrechtstreekse overdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Overdracht aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Sterfhuisconstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Splitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Fusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Overdracht van onderneming in het kader van het faillissement . . A. Artikel 75, § 4 van de Faillissementswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Fusie en splitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Rechtsopvolging ten bijzondere of ten algemene titel . . . . . . . .
171 172 172 174 175 176 178 178 178 179 182 182 183 185 186 187 187 187 189
VEREFFENING VAN VENNOOTSCHAPPEN BUITEN FAILLISSEMENT HERMAN BRAECKMANS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De aan de ontbinding voorafgaande verslagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Het voorstel tot ontbinding van CVBA, Comm.V.A., BVBA of NV: toelichting in een van het bestuursorgaan uitgaand verslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De ratio legis van art. 181 W.Venn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De vrijwillige ontbinding (niet: de gerechtelijke ontbinding en de ontbinding van rechtswege) . . . . . . . . . . 2. De NV, BVBA, Comm.V.A. en CVBA . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De inhoud van het verslag van het bestuursorgaan . . . . . . . . . . § 2. De staat van activa en passiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De termijn van drie maanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De waarderingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Geen kwijting van het bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xii
191 191
191 191 192 193 193 194 194 195 195 196
Intersentia
Inhoudsopgave
II.
III.
§ 4. Controle van de staat van activa en passiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Informatie aan de aandeelhouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Controle van de externe wettigheid door de notaris . . . . . . . . . . . . . § 7. Sancties bij ontbreken van de verslagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Behoud van de rechtspersoonlijkheid onder een bijzondere vorm . § 2. Gevolgen van het behoud van de rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . . A. Behoud van alle rechten en verbintenissen . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Geen vermenging tussen het vermogen van de vennootschap en dat van de aandeelhouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De in vereffening gestelde handelsvennootschap blijft handelaar en kan nog failliet worden verklaard . . . . . . . . . . . . . D. Geen hervatting van het geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Stukken uitgaande van de vennootschap in vereffening . . . . . . . . . . § 4. Verbod tot wijziging van de naam van de vennootschap . . . . . . . . . § 5. Verplaatsing van de zetel van de vennootschap enkel mits homologatie (art. 183 § 3 W.Venn.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Wijze van vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De betaling van de schulden door de vereffenaar (art. 190 W.Venn.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Verdeling onder de aandeelhouders van het vereffeningssaldo . . . . A. Algemene beschouwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Realisatie van activa en toebedeling in geld of toebedeling in onverdeeldheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Tijdstip van toebedeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Jaarrekening (art. 193 W.Venn.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De vereffenaar is een orgaan van de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . § 2. Een of meerdere vereffenaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Benoeming van vereffenaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De suppletiefrechtelijke regel bij gebreke aan benoeming van vereffenaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Benoeming van de vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Benoeming krachtens de statuten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Benoeming door de algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . 3. Benoeming door de rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Wie kan tot vereffenaar worden benoemd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Duur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Beëindiging van het mandaat van vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vrijwillig ontslag van de vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Gedwongen ontslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
196 197 198 199 200 200 202 202 203 204 204 205 205 206 206 208 209 209 210 210 210 211 211 213 214 214 215 215 215 216 217 218 218 218 219 xiii
Inhoudsopgave
IV.
V. VI.
xiv
C. Andere vormen van beëindiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Vergoeding van de vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemene beschouwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Waarborgen tot betaling van de vergoeding van de vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het voorrecht van de gerechtskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Voorrecht voor de kosten tot behoud van de zaak (art. 20, 4° Hyp.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Boedelschulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Optreden van de vereffenaar: bestuur en vertegenwoordiging . . . . A. De taak van de vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Door de vereffenaar op eigen gezag te stellen handelingen . . . . C. Handelingen waarvoor de machtiging van de algemene vergadering vereist is . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De door art. 187 W.Venn. geviseerde handelingen en de mogelijkheid tot andersluidende conventionele regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Aard van de machtiging en sanctie bij miskenning . . . . . . . D. Verschillende regeling t.o.v. het bestuursorgaan . . . . . . . . . . . . § 9. Belangenconflict in hoofde van de vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . § 10. De aan de vereffenaar toekomende bevoegdheid inzake vordering tot volstorting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 11. Aansprakelijkheid van de vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Toepassing op alle rechtspersonen (art. 192 W.Venn.) . . . . . . . B. Aansprakelijkheid jegens de vennoten en jegens derden op grond van art. 192 W.Venn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aard van de aansprakelijkheid van de vereffenaar . . . . . . . . . . . 1. Aansprakelijkheid jegens de vennootschap . . . . . . . . . . . . . 2. Aansprakelijkheid ten opzichte van schuldeisers van de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Aansprakelijkheid jegens andere derden . . . . . . . . . . . . . . . D. Typegevallen van fouten van de vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . E. Strafrechtelijke aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 12. De vennootschap in vereffening en de commissaris . . . . . . . . . . . . . Vennootschap in vereffening en faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Vereffening of faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Faillietverklaring van de vennootschap in vereffening en deficitaire vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vennootschap in vereffening en gerechtelijk akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . Afsluiting van de vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Summiere regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
221 221 221 222 222 222 223 224 224 225 226
226 227 228 229 230 230 230 231 232 232 232 233 233 235 235 235 236 238 243 245 245
Intersentia
Inhoudsopgave
§ 2. Het tot afsluiting van de vereffening bevoegde orgaan . . . . . . . . . . . § 3. De wijzigingen van het Wetboek van Vennootschappen inzake afsluiting van de vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De oude regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De vereenvoudigde nieuwe procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De sluitingsvergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Gevolgen van de afsluiting van de vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Passief voortbestaan gedurende vijf jaar in de persoon van de vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Einde van het mandaat van de vereffenaar . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Gevolgen voor de schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Gevolgen voor de aandeelhouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Publicatie van de afsluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Mogelijkheid tot afsluiting van de vereffening onmiddellijk na de beslissing tot ontbinding en vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
245 246 246 247 249 251 251 253 253 254 255 256
CURATOR, INDIVIDUELE SCHULDEISER EN BESTUURSAANSPRAKELIJKHEID JOERI VANANROYE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 I II. III. IV.
Faillissement en bestuursaansprakelijkheid: een haat-liefdeverhouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gewone bestuursaansprakelijkheid: boedelvordering voor collectieve schade, individuele vordering voor individuele schade . . . . . De bijzondere faillissementsaansprakelijkheid: ook een individuele vordering voor collectieve schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . “Good bankruptcy government” als alternatief voor een individueel vorderingsrecht voor collectieve schade? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
261 266 277 299
HET BEROEPSVERBOD IN EEN NOTENDOP GEERT SCHOORENS en BART WINDEY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303 I.
Het strafrechtelijk beroepsverbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Inhoud van het beroepsverbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Rechtskarakter van het beroepsverbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Problemen van overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Misdrijf gepleegd vanaf 1 september 1998 . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
304 304 305 306 307 308
xv
Inhoudsopgave
II.
III. IV.
B. Misdrijf gepleegd vóór en definitieve strafrechtelijke veroordeling uitgesproken vóór 1 september 1998 . . . . . . . . . . C. Misdrijf gepleegd vóór maar geen definitieve strafrechtelijke veroordeling uitgesproken vóór 1 september 1998 . . . . . . . . . . D. Definitief beroepsverbod ‘oude stijl’ en vervolging van de schending ervan vanaf 1 september 1998 . . . . . . . . . . . . . . . . Het handelsrechtelijk beroepsverbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Inhoud van het handelsrechtelijk beroepsverbod . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Rechtskarakter en procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De niet in eer herstelde gefailleerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De gefailleerde die door een kennelijke grove fout heeft bijgedragen tot het faillissement en de ermee gelijkgestelde personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overtreding van het beroepsverbod – Sanctionering . . . . . . . . . . . . . . . . Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
308 309 310 311 311 312 313 313
315 315 316 316
DEEL II. CURATOR
DE COMMISSARIS INZAKE OPSCHORTING PROSPER VANHELMONT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Voorwaarden tot aanstelling en vervanging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Taak en bevoegdheden in het algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Taak van de commissaris inzake opschorting tijdens de voorlopige opschorting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IV. De opdracht van de commissaris inzake opschorting tijdens de definitieve opschorting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. De commissaris inzake opschorting en de overdracht van de onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI. De commissaris inzake opschorting en de vervroegde ontbinding van de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII. Aansprakelijkheid van de commissaris inzake opschorting . . . . . . . . . . . VIII. Het einde van de opdracht van de commissaris inzake opschorting . . . . IX. Het ereloon van de commissaris inzake opschorting . . . . . . . . . . . . . . . . .
xvi
321 321 326 331 337 340 340 342 344 345
Intersentia
Inhoudsopgave
DE CURATOR: AANSTELLING, CONTROLE EN VERGOEDING TOON LYSENS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349 I. II.
III.
IV.
V.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het beleid van de rechtbank van koophandel bij de controle over de faillissementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Samenstelling van het korps van rechters-commissarissen en curatoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het beleid van de voorzitter bij de toekenning van de faillissementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Opname op de lijst van de curatoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Bevoegd orgaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Samenstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Periodiciteit en termijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Voorafgaande adviesprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Adviezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Inzagerecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Behandeling door de algemene vergadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verslag van de voorzitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Horen van de kandidaat en beraadslaging . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Stemming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Motivering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Kennisgeving en inzage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Benoemingsvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Advocaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bijzondere opleiding en waarborgen inzake bekwaamheid . . . . § 6. Beleid van de rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Beroepsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vorm en termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Procedure voor het Hof van Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Weglatingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Eigen verzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Ambtshalve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Op dagvaarding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Samenwerking curator rechter-commissaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemene controletaak van de rechter-commissaris . . . . . . . . . . . . . § 2. Samenwerking tijdens de afhandeling van het faillissement . . . . . . . Vergoeding van de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
349 350 350 351 352 352 353 353 354 355 355 356 356 357 358 358 358 359 360 360 361 361 363 364 364 364 365 365 365 365 366 367 367 368 370 370 xvii
Inhoudsopgave
§ 2. § 3. § 4. § 5.
Begrotingsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Criteria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Buitengewone erelonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verrekening van de erelonen op onroerende goederen . . . . . . . . . . A. De opbrengst volstaat niet om de hypothecaire schuldeiser te voldoen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Er is geen hypotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Er is een overschot voor de massa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Indexatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
371 371 372 372 372 372 373 373
DE CURATOR (ART. 27-34 FAILL.W.) EDDY VAN CAMP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375 I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII.
Artikel 27 Faill.W. Artikel 28 Faill.W. Artikel 29 Faill.W. Artikel 30 Faill.W. Artikel 31 Faill.W. Artikel 32 Faill.W. Artikel 33 Faill.W. Artikel 34 Faill.W.
............................................. ............................................. ............................................. ............................................. ............................................. ............................................. ............................................. .............................................
376 380 383 384 387 389 394 397
WERKWIJZE EN DEONTOLOGIE VAN DE CURATOR BERNARD MAILLEUX en ANNEMIE MOENS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401 Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De aanstelling van de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Wie wordt aangesteld als curator? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het informele contact voorafgaande aan het vonnis . . . . . . . . . . . . . § 3. De wettelijke redenen van verhindering om het gerechtelijke mandaat te aanvaarden. Een deontologische benadering . . . . . . . . . A. Artikel 30 Faill.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Artikel 32 Faill.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Het reglement van de Nationale Orde van 8 februari 1979 . . . . D. Tot besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Het faillissementsvonnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De rechter-commissaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Plaatsopneming of niet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xviii
401 402 402 402 403 403 403 404 404 405 405 407 407
Intersentia
Inhoudsopgave
III.
IV.
§ 4. De gerechtsdeurwaarder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Het pro-Deostelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Aanvang verdachte periode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Datum van indiening der schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . C. Het PV van nazicht der schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De publicatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. De betekening van het vonnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De rechtsgevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De betekening aan de rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De aanwezigheid bij sluiting PV van nazicht . . . . . . . . . . . . . . . D. Oproeping over de wijze van vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . De activiteiten bij het plaatsbezoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Gemeen aan natuurlijke en rechtspersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Het PV van plaatsopneming. (art. 11 Faill.W. – artt. 10071016 Ger.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De eerste vaststellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Eigen aan de rechtspersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Eigen aan de natuurlijke personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Het privémeubilair (art. 43 & 48 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Kasgeld: bestemming? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Het huwelijksstelsel, het partnerschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De gefailleerde is overleden (art. 2 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . De eerste daden van beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De publicatie (art. 62, 2 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De kennisgeving per brief aan de schuldeisers (art. 62, 2 & 3 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De middelen- of resultaatsverbintenis? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Een schuldeiser is/was cliënt van de curator . . . . . . . . . . . . . . . . E. De hypothecaire schuldeiser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. De schuldeiser met pand op de handelszaak en de schuldeiser met een landbouwvoorrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. De verhuurder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. De gewone en algemeen bevoorrechte schuldeiser-beslaglegger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De post (art. 50 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De briefwisseling van de advocaat aan de gefailleerde gericht . . § 3. De bankrekening van het faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Machtiging van de rechter-commissaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
409 410 411 411 413 413 414 415 415 415 416 416 416 416 416 417 439 439 439 440 440 440 441 441 441 441 442 442 442 443 443 444 444 444 445 445 445 xix
Inhoudsopgave
B. Deposito- en Consignatiekas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De boekhouding van het faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De klanten-schuldenaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Aanleggen van een bestand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Geëndosseerde facturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Aannemers: RSZ en B.V. problematiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Facturatie na faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Andere onlichamelijke roerende activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De tegoeden bij verzekeringen, belastingen, BTW, banken . . . . B. Loonbeslag bij natuurlijke personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De groeps- en bedrijfsleiderverzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De rekening-courant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. De geldigheid van de vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Volstorting van het kapitaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Verlies van maatschappelijk kapitaal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. De openstaande klantenvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. De verdachte handelingen (artt. 17, 18, 19 en 20 Faill.W.) . . . . § 6. De lichamelijke roerende activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen (o.a. artt. 75 § 1, 76 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De dringende verkoop (art. 49 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De bewaring der goederen en hun kosten (art. 45 Faill.W.) . . . D. Het uitstel of afstel van geplande gerechtelijke verkopen . . . . . E. De onderhandse verkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. De openbare verkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Externe controle op de realisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De onroerende activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Onderhandse / openbare verkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Compromis voor faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De overdracht in toepassing van artikel 75 § 4 Faill.W. . . . . . . . § 8. Het personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. De verderzetting van de activiteiten na faillissement . . . . . . . . . . . . § 10. Het afsluiten en het onderzoek van de boekhouding (art. 54 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 11. Levensonderhoud voor de gefailleerde en zijn gezin (art. 48 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 12. De lopende overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 13. De lopende procedures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Bepalingen uit de Faillissementswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De advocaat van de gefailleerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xx
447 447 448 448 448 449 450 451 451 452 453 453 454 454 455 455 456 458 458 458 458 459 460 460 462 464 464 465 466 468 468 468 469 470 470 470 471
Intersentia
Inhoudsopgave
V.
VI.
C. Het lot van de vertrouwelijke briefwisseling na het faillissementsvonnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De vertrouwelijke briefwisseling daterend van vóór het faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. De briefwisseling die de aansprakelijkheid van de gefailleerde in het gedrang kunnen brengen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Documenten, stukken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De behandeling van de schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen (artt. 62, 63, 63bis en 64bis Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . A. De indiening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De ondertekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De wet op het gebruik van talen in gerechtszaken. . . . . . . . . . . . E. De bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. De onjuist ingevulde schuldvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. De te volgen procedure bij verificatie (art. 65 Faill.W.) . . . . . . . § 2. De juridische verificatie van de schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . . . A. De vorm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De algemene behandeling van de vordering . . . . . . . . . . . . . . . . C. Het personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Gevolg van de aanvaarding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Verzet tegen de opname (art. 69 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De laattijdige schuldvordering – termijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De afhandeling van de aanvaarde schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . § 5. De aangehouden schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De verdere behandeling van de betwiste schuldvorderingen (art. 68 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De schuldeisers die al een rechtsvordering instelden vóór het faillissement (art. 53bis Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. De provisionele en vervroegde betaling van schuldeisers (artt. 52 & 77 Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De behandeling van de terugvorderingen en het retentierecht . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De onbetaalde verkoper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Artt. 101, 105, 108 en 150 Faill.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Art. 101 Faill.W. en art. 20, 5 Hyp.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Keuze tussen art. 101 Faill.W. en art. 20,5 Hyp.W. . . . . . . . . . . D. Teruggave, afrekening en kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Samenloop met andere schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De andere eigenaars (artt. 102 e.v. Faill.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Retentierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
472 473 473 474 475 475 475 475 475 476 476 476 477 478 478 479 479 479 480 480 481 481 481 482 483 483 483 484 484 486 486 487 487 488 489 xxi
Inhoudsopgave
VII. Diversen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De dading . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Beneden de g 12.500,- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Boven de g 12.500,- . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De verslagen artt. 34, 54, 60 en 76 Faill.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Artikel 34 Faill.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Artikel 54 Faill.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Artikel 60 Faill.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Artikel 76 Faill.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIII. Het personeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Het ontslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verplichtingen en sociale documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. F.S.O. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX. BTW en belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . X. Verderzetting handel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XI. Aansprakelijkheid van de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Aansprakelijkheid t.o.v. de gefailleerde en / of de gezamenlijke schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Aansprakelijkheid t.o.v. derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Persoonlijke aansprakelijkheid of aansprakelijkheid q.q. . . . . . XII. De kosten en ereloonstaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De voor te schieten kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De kosten aan derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De kosten eigen aan de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. De boedelschulden en de bijzonder bevoorrechte schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Erelonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Berekening gewoon ereloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bijzonder ereloon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Ereloon op onroerend goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Tijdstip van betaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Provisies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xxii
489 489 489 489 490 490 490 490 491 491 492 492 492 493 494 494 494 494 495 496 497 497 498 499 499 499 500 500 501 501 502 502 503 503 504 505
Intersentia
Inhoudsopgave
XIII. De sluiting en de verschoonbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De summiere sluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Rechtsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De sluiting na vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De rangregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verzet/beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De verschoonbaarheid van de gefailleerde en zijn gehuwde partner, en de bevrijding van de borgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De verschoonbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bevrijding van de zekerheidsteller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De gehuwde partner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIV. Verrichtingen na sluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De archivering en bewaringsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De ongekende activa, geen heropening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
506 506 506 507 508 508 508 512 512 512 513 515 515 516 516 516
ZEKERHEDEN, EIGENDOMSVOORBEHOUD EN RANGREGELING ERIC DIRIX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 519 I.
II.
III. IV.
Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Begrip zekerheidsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Samenloop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Zekerheidsrechten en faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Rente na faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Zekerheden en verdachte periode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Executierechten na faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Wet financiële zekerheden (wet 15 december 2004) . . . . . . . . . . . . . § 5. Internationaal privaatrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Retentierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Tegenwerpelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schuldvergelijking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Algemene voorrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Voorrecht van de gerechtskosten (art. 17, 19, 1° en 21 Hyp.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
519 519 520 521 521 522 523 526 527 528 528 529 531 533 533 535 535
xxiii
Inhoudsopgave
B. Voorrecht van de werknemers (art. 19, 3°bis, eerste en tweede lid, Hyp.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Voorrecht van het Fonds tot vergoeding van in geval van sluiting van ondernemingen ontslagen werknemers (art. 19, 3°bis, derde lid, Hyp.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Voorrecht van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (art. 19, 4°ter Hyp.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Bijzondere voorrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Voorrecht van de verhuurder (art. 20, 1° Hyp.W.) . . . . . . . . . . B. Voorrecht van de kosten tot behoud van de zaak (art. 20, 4° Hyp.W.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Voorrecht van de verkoper (art. 20, 5° Hyp.W.) . . . . . . . . . . . . D. Voorrecht van de onderaannemer (art. 20, 12° Hyp.W.) en de rechtstreekse vordering (art. 1798 B.W.) . . . . . . . . . . . . . 1. Voorrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Rechtstreekse vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Voorrecht van de commissionair (art. 14 en 15 wet 5 mei 1972) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Landbouwvoorrecht (wet 15 april 1884) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Vorderingen voor leveringen en werken voor rekening van de Staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Inhouding art. 400 e.v. WIB en art. 30bis RSZ-wet . . . . . . . . . . V. Pandrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Vuistpand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Verpanding schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Pand handelszaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Warrant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Verpanding van financiële instrumenten en contanten (Wet Financiële Zekerheden) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VI. Eigendom tot zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Fiduciaire overdracht van financiële instrumenten . . . . . . . . . . § 2. Verpanding van een geldsom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Eigendomsvoorbehoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII. Persoonlijke zekerheidsrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xxiv
536
537 538 538 538 542 544 546 546 548 554 555 556 557 558 558 560 563 565 572 574 576 576 576 577 579 581 588
Intersentia
Inhoudsopgave
BOEDELSCHULDEN EN LOPENDE OVEREENKOMSTEN ANNICK DE WILDE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589 I. II.
III.
IV.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Soorten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Boedelschulden die verband houden met de afwikkeling van het faillissement sensu stricto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Boedelschulden die verband houden met de afwikkeling van het faillissement sensu lato . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Lopende overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Art. 46 Faill.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Arbeidsovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Huurovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Verzekeringsovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Leasingovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Onroerende voorheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. BTW-aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Verkeersbelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Onrechtmatige daden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Restitutieverplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ontbinding en vereffening van de rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Boedelschulden die verband houden met de afwikkeling van de vereffeningsprocedure sensu stricto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Boedelschulden die verband houden met de afwikkeling van de vereffening sensu lato . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gerechtelijk akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Ratio legis van art. 44, tweede lid W.G.A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Materieel toepassingsgebied van art. 44, tweede lid W.G.A. . . . . . . . A. Regulariteitsvoorwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Invulling en bewijs van de regulariteitsvoorwaarde . . . . . . . . . . § 4. Temporeel toepassingsgebied van art. 44, tweede lid W.G.A. . . . . . A. Schulden ontstaan tijdens de voorlopige én definitieve opschorting? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Faillissement tijdens of na het gerechtelijk akkoord? . . . . . . . . . C. Gerechtelijk akkoord annex vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Positie van het overgedragen boedelpassief t.a.v. de separatisten . .
Intersentia
589 590 590 593 593 594 594 594 594 598 600 602 604 604 605 606 607 607 609 609 610 611 611 611 612 612 614 616 616 618 620 622
xxv
Inhoudsopgave
DE VOORTZETTING VAN DE OVEREENKOMSTEN DOOR DE CURATOR: HET CASSATIEARREST VAN 24 JUNI 2004 CHRISTIAN VAN BUGGENHOUT en JORIS DE VOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
VERDERZETTEN VAN EEN ACTIVITEIT ONDER CURATELE FLIP DE MEY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 633 I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX.
X.
Toegenomen aandacht voor continuïteitsbehoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gerechtelijk akkoord of doorstart na faillissement? . . . . . . . . . . . . . . . . . . Discontinuïteit en doorstart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Van bevel naar machtiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gevoeligheid voor discontinuïteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorwaarden om tot een voorlopige verderzetting te besluiten . . . . . . . . Financiële haalbaarheid van de verderzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Neutraliteit voor de boedel van de verderzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De voorlopige verderzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Voortzetting “light” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Voortzetting “medium” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Voortzetting “heavy” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Schema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
633 634 637 637 638 639 642 646 647 648 648 649 650 651
DEEL III. RAAKVLAKKEN
DE WERKNEMERS EN DE INSOLVENTIE VAN HUN WERKGEVER HERMAN VAN HOOGENBEMT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 657 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Het gerechtelijk akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Informatie aan de werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Inhoudelijke aspecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Het faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Informatie aan de werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De lopende arbeidsovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De beschermde werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Werkzekerheidsbedingen en procedure collectief ontslag . . . . . . . . § 5. De prioritaire afhandeling van de vorderingen van de werknemers en het begrensde voorschot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xxvi
657 660 660 664 671 671 674 680 687 690
Intersentia
Inhoudsopgave
§ 6. Afgifte van sociale documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 692 § 7. Het voorrecht van de werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 693 § 8. Overname van activa na faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
SOCIAALRECHTELIJKE ASPECTEN VAN FAILLISSEMENT / INSOLVENTIE VAN DE WERKGEVER: HET HERPLAATSINGSFONDS VÉRONIQUE PERTRY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 703 I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV.
Algemeen kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rol van het Herplaatsingsfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Situaties waarin een beroep kan worden gedaan op het Herplaatsingsfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Werknemers en anderen voor wie een beroep kan worden gedaan op het Herplaatsingsfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Outplacement en dienstverleners inzake outplacement . . . . . . . . . . . . . . Procedure voor de aanvraag – De stuurgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tegemoetkoming door het Herplaatsingsfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Financiering van het Herplaatsingsfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verband met het KB van 16 juli 2004 dat ook een tussenkomst van de overheid in outplacementkosten vastlegt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verhouding tot het Sluitingsfonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verband met het KB van 23 januari 2003, dat in een tussenkomst van de RVA voorziet bij outplacement voor sommige werknemers . . . . Verband met sectorspecifieke regelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Neemt het herplaatsingsfonds andere kosten ten laste verbonden aan ontslagen en een sociaal plan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
703 704 704 705 708 709 710 713 714 714 716 716 717 717 717
FAMILIERECHTELIJKE ASPECTEN VAN HET FAILLISSEMENT HÉLÈNE CASMAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 719 I. II.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De weerslag van de gezinssituatie van de gefailleerde op de vereffening van het faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De gefaillerde woont feitelijk samen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principiële toepassing van het gemeen recht . . . . . . . . . . . . . . . B. Mede verbintenis van de partner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Onverdeeldheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
719 720 721 721 721 722
xxvii
Inhoudsopgave
§ 2.
§ 3.
§ 4.
§ 5.
xxviii
1. Inboedel in onverdeeldheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Gelden op een gezamenlijke rekening . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Gezamenlijk aangekocht onroerend goed . . . . . . . . . . . . . . D. Uitwerking van een samenwoningscontract . . . . . . . . . . . . . . . . De gefailleerde woont wettelijk samen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Beperkte vermogensregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Mede-verbintenis van de partner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Onverdeeldheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Samenwoningscontract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De gefailleerde is gehuwd onder het stelsel van scheiding van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Keuze voor dit stelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Tegenwerpelijkheid van het gekozen stelsel . . . . . . . . . . . . . . . . C. Vermogensrechtelijke positie van de echtgenoten binnen dit stelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Specifieke regels in geval van faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Schulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Onroerende goederen in onverdeeldheid . . . . . . . . . . . . . . 3. Verschoonbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De gefailleerde is gehuwd onder het wettelijke stelsel . . . . . . . . . . . . A. Keuze voor dit stelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vermogensrechtelijke positie van de echtgenoten binnen dit stelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Aard van het gemeenschappelijke vermogen . . . . . . . . . . . . 2. Actieve samenstelling van het gemeenschappelijke vermogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Passieve samenstelling van het gemeenschappelijke vermogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Regels voor het bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Verhaal van schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Specifieke regels in geval van faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Omvang van de boedel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Faillissementsschulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Verschillende verhaalbaarheid van de schulden in een gemeenschapsstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Verschoonbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Samenloop faillissement en collectieve schuldenregeling . Wijziging van huwelijksstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Gerechtelijke scheiding van goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Grondslag en procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
722 723 723 725 726 726 727 727 728 729 729 730 731 732 732 733 734 735 735 735 735 736 737 737 738 739 739 739 741 742 744 744 744 745 745
Intersentia
Inhoudsopgave
2. Vereffening verdeling van het gemeenschapsstelsel . . . . . . B. Conventionele wijziging van het huwelijksstelsel . . . . . . . . . . . . § 6. Echtscheiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De gefailleerde als ouder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Opvoedings- en alimentatieplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vruchtgenot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. De gefailleerde gaat een nieuw huwelijk aan, of legt een verklaring van wettelijke samenwoning af . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. De gefailleerde is in een opengevallen nalatenschap gerechtigd . . . . A. Uitoefening van het keuzerecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Overlijden van de echtgenoot van de gefailleerde . . . . . . . . . . . § 10. De gefailleerde overlijdt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
746 747 748 750 750 751 751 752 752 754 756
MILIEUPROBLEMEN BIJ FAILLISSEMENT MARC VAN PASSEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 759 I. II.
III.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Algemene beschouwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De sectorale opbouw van de milieuwetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het juridische kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Uitgangspunt: principieel verbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Concrete uitwerking van enkele bijzondere problemen . . . . . . . . . . . . . . § 1. De vergunningsregeling in Vlaanderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Hoofdpunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Inrichtingen van derde klasse: meldingsplicht . . . . . . . . . . . . . . 4. Eerste en tweede klasse: vergunningsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Behandeling van de aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. De adviezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Milieuvergunningscommissies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Het openbaar onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. De bekendmaking en informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Bijzondere procedures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Hernieuwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Vergunning op proef . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14. Koppeling milieu- en bouwvergunning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15. Het veiligheidsrapport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16. Exploitatievoorwaarden en -verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . 17. Nieuw onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
759 760 760 761 762 763 763 763 764 765 765 767 769 770 770 772 773 773 773 774 774 774 776 777 xxix
Inhoudsopgave
IV.
V.
xxx
18. Overname van onderneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19. Wijziging voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20. Verval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21. Schorsing en opheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22. Toezicht en opleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23. Controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24. Dwangmaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25. Strafbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26. Meldingsplicht van incidenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27. Specifieke problematiek voor de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Bodem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Opzet van het Bodemsaneringsdecreet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Overdracht van gronden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Bepalingen van toepassing op alle overdrachten . . . . . . . . . 2. Risicogronden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Het begrip “overdracht” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Saneringsplicht: objectieve aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . E. Saneringscriteria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Aansprakelijkheid van de vervuiler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Het register en onderzoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Gebruiksbeperkingen en voorzorgsmaatregelen . . . . . . . . . . . . I. Andere bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J. Strafbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K. Specifieke situatie van de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Afval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De Europese regelgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het Afvalstoffendecreet in Vlaanderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Veiligheidsmaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Toezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Strafbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Specifieke afvalproblematiek bij faillissement . . . . . . . . . . . . . . . Behandeling van de milieuverplichtingen door de curator . . . . . . . . . . . . § 1. Het statuut van de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De uitvoering van de milieuverplichtingen door de curator . . . . . . § 3. De vordering ten gevolge van de niet-uitvoering van milieuverplichtingen door de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De strafrechtelijke verantwoordelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
777 777 778 778 778 779 779 780 780 781 782 782 782 783 783 784 786 787 791 793 795 796 796 797 797 799 799 804 806 807 808 809 809 810 812 816 819 820
Intersentia
Inhoudsopgave
DE ROL VAN DE CURATOR IN GRENSOVERSCHRIJDENDE INSOLVENTIES PATRICK WAUTELET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 821 I. II.
III.
IV.
V.
Het juridische kader van grensoverschrijdende insolventies . . . . . . . . . . Grensoverschrijdend optreden van de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Beperkingen op het optreden van de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Toepassing van het lokale recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Openen van een territoriale procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Gebruik van dwangmaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bijkomende beperkingen op het optreden van de curator van territoriale procedures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De curator en de schuldeisers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Kennisgevingverplichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verplichting tot wederindiening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De hoofdcurator en de secundaire procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Openen van een territoriale procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Samenwerking tussen hoofdcurator en curator van de territoriale procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wederzijdse informatieplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Samenwerkingsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Deelname aan een andere procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Voorrangspositie van de hoofdcurator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Schorsing van de liquidatieverrichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Initiatief- en vetorecht bij sanering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Uitkering saldo territoriale procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bij wijze van besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
822 824 825 827 827 828 828 830 832 832 834 837 837 839 840 841 842 843 843 844 844 844
DE FAILLISSEMENTSCURATOR EN DE FISCALITEIT: ENKELE AANDACHTSPUNTEN FRANCIS DESTERBECK en BRUNO PEETERS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 845 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Faillietverklaring op initiatief van de fiscus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De ontneming van beheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het signaleren van financiële moeilijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De dagvaarding in faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. De aangifteplicht van de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Directe belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
845 847 847 848 849 850 850
Intersentia
xxxi
Inhoudsopgave
III.
IV.
V.
VI.
xxxii
A. Standpunt van de Administratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Standpunt van de rechtsleer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. BTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De verzamelaangifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Betaling van de BTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De afnemerslisting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Stopzetting van de werkzaamheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Enkele aandachtspunten met het oog op de beveiliging van het actief . . § 1. De hypotheek van de curator en de hypotheek van de fiscus . . . . . . A. De wettelijke hypotheken van de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De wettelijke hypotheken inzake directe belastingen en BTW . 1. Directe belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. BTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Verschilpunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Samenloop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het instellen van voorzieningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Directe belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. BTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De vermindering van het kadastraal inkomen wegens improductiviteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bijzonderheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De curator en de bedrijfsvoorheffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Een algemene beschouwing inzake bedrijfsvoorheffing . . . . . . . . . . § 2. De taak van de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Bezoldigingen betreffende de periode vóór het faillissement . . 1. Bedrijfsvoorheffing, opgenomen in aangiften . . . . . . . . . . . 2. Geen aangiften ingediend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bezoldigingen betreffende de periode na het faillissement . . . . Het uitreiken van fiscale attesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Directe belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Als beroepskost aftrekbare vorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vorderingen, vrijstelbaar als waarschijnlijk verlies . . . . . . . . . . . § 2. BTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het passief van het faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De fiscale schuld als boedelschuld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De fiscus als bevoorrecht en hypothecaire schuldeiser . . . . . . . . . . . A. Directe belastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Voorrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Hypotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. BTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
850 851 851 852 852 853 853 854 854 854 855 855 855 855 856 857 857 858 859 859 861 861 862 862 862 862 864 865 865 866 866 867 869 871 871 873 873 873 875 875
Intersentia
Inhoudsopgave
1. Voorrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Hypotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De aanwending van terug te geven of te betalen sommen: een bijkomende zekerheid voor de fiscus? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII. De sluiting van het faillissement en de verschoonbaarheid . . . . . . . . . . . . § 1. Sluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verschoonbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Principes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Houding van de Administratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIII. Het onbeperkt uitstel van invordering van belastingen en de verhouding ervan tot het gerechtelijk akkoord en het faillissement . . . . . § 1. Het onbeperkt uitstel van invordering van belastingen . . . . . . . . . . A. Oorsprong en doelstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Ratione personae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ratione materiae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Procedureverloop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Aanvraag of voorstel van de maatregel . . . . . . . . . . . . . . . . . – Aanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Ambtshalve voorstel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – Schorsende werking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Solvabiliteitsonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Beslissing en beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Betaling van een som . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Verlies van het voordeel van het onbeperkte uitstel . . . . . . § 2. Verhouding tussen het onbeperkt uitstel en de klassieke samenloopprocedures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verhouding met de collectieve schuldenregeling . . . . . . . . . . . . B. Gerechtelijk akkoord en faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Gerechtelijk akkoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
876 876 877 880 880 881 881 882 883 883 883 885 885 886 887 887 887 887 887 887 888 889 889 889 889 891 891 893
VERKOOP VAN ONROERENDE GOEDEREN: DE CURATOR EN HET BODEMSANERINGSDECREET CISKA SERVAIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 895 I. II.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het decretale kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Voorafgaandelijk: enkele begrippen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Saneringsplicht versus aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
895 896 896 898
xxxiii
Inhoudsopgave
§ 3. § 4. § 5. § 6.
III.
IV.
V.
xxxiv
Nieuwe versus historische verontreiniging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Saneringsplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Saneringsmomenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overdracht van gronden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wat is een overdracht van gronden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Procedure bij overdracht voor alle gronden – Artikel 36 BSD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Bijkomende procedure voor risicogronden – Artikel 37, 38 en 39 BSD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Oriënterend bodemonderzoek en melding van overdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bij nieuwe verontreiniging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Bij historische verontreiniging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Overname van verplichtingen door de verwerver /derde – Artikel 40 BSD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Overeenkomst met Vlaamse regering? . . . . . . . . . . . . . . . . . Saneringsplicht van de curator – Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De saneringsplicht ontstaat vóór het faillissement . . . . . . . . . . . . . . § 2. De saneringsplicht ontstaat na het faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . Overdracht door de curator – Hypothesen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Onroerende goederen waarop geen risicoactiviteiten plaatsvinden/-vonden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De gefailleerde is eigenaar van een risicogrond . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemene verplichting: melding van overdracht en oriënterend bodemonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Aanmaning door OVAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. ‘Ontsnappingsroutes’ voor de curator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Derde-exploitant/gebruiker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Statuut van onschuldig bezitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Sanering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Dading . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De gefailleerde is enkel exploitant van een risicogrond . . . . . . . . . . Saneringskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Het statuut van de ‘saneringskosten’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Boedelschuld? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bevoorrechting? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het lot van de zekerheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Wat indien de kosten het actief overtreffen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
898 901 902 903 903 905 905 905 906 907 908 908 909 909 909 910 910 911 912 913 913 913 913 914 914 915 915 916 916 916 916 916 918 919 919
Intersentia
Inhoudsopgave
VI.
Enkele bijkomende aandachtspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Bodemsaneringsfondsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Bofas regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Nieuwe sectorale fondsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Grondverzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII. Slotbeschouwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
920 920 920 921 921 922
WET TOT WIJZIGING VAN DE FAILLISSEMENTSWET VAN 8 AUGUSTUS 1997 MET BETREKKING TOT DE PROCEDURE VAN VERIFICATIE VAN SCHULDVORDERINGEN EDDY VAN CAMP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 923 I. II. III. IV. V. VI. VII.
De globale benadering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Artikel 68 Faillissementswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Artikel 13 Faillissementswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Artikel 69 Faillissementswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Artikel 63bis Faillissementswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Artikel 70 Faillissementswet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
924 925 935 936 937 938 938
MISBRUIK VAN VENNOOTSCHAPSGOEDEREN BERNARD TILLEMAN en PHILIP TRAEST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 941 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Constitutieve bestanddelen van het misdrijf van misbruik van vennootschapsgoederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Toepassingsgebied wat betreft de rechtsvormen . . . . . . . . . . . . . . . . A. Alle vennootschappen met rechtspersoonlijkheid . . . . . . . . . . . B. Verenigingen: enkel de VZW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Constitutieve bestanddelen van het misdrijf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Voorwerp van het misbruik: de goederen of het krediet van de rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Goederen van de rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Roerende, onroerende, lichamelijke en onlichamelijke goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Eigendomsvereiste? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Krediet van de rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
941 942 942 942 944 944 945 945 945 947 948 949
xxxv
Inhoudsopgave
1. Verduistering, verspilling, daden van beheer en daden van beschikking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Omissie of commissiedelict? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Betekenisvol nadeel voor de rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het nadeel van een vennootschap kan bestaan uit een verlies, het ontnemen van een winst of zelfs het blootstellen aan een risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het nadeel van de rechtspersoon valt niet samen met dat van zijn vennoten of leden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. (Voorafgaandelijke) goedkeuring (of achteraf) door de aandeelhouders is geen schuldopheffingsgrond . . c. Teruggave van het ontnomen voordeel . . . . . . . . . . . . 3. Een strijdigheid met het maatschappelijke doel houdt niet automatisch een betekenisvol nadeel in voor de rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Onwettigheid houdt niet automatisch een betekenisvol nadeel in voor de rechtspersoon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Betekenisvol nadeel voor de rechtspersoon vereist niet het bewijs van een effectieve schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Betekenisvol nadeel moet beoordeeld worden op het moment van het stellen van de handeling . . . . . . . . . . . . . . 7. In het kader van intragroepsverrichtingen kan (in beperkte mate) het groepsbelang in aanmerking worden genomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Notie groep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Evenwicht tussen groepsbelang en individueel vennootschapsbelang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Betekenisvol nadeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Betekenisvol nadeel wordt (exclusief) getoetst door de rechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Een betekenisvol nadeel van de vennoten of de schuldeisers is vereist naast een betekenisvol nadeel van de rechtspersoon . E. Bijzonder opzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen opzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bedrieglijk opzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Behartiging van persoonlijke doeleinden . . . . . . . . . . . . . . . a) Aard van het persoonlijke belang: materieel, moreel, affectief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) (On)rechtstreeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xxxvi
949 951 953
953 953 953 955 958
959 959 960 961
963 964 967 969 971 971 972 972 973 973 973 975
Intersentia
Inhoudsopgave
§ 3. Personen aan wie het misdrijf van misbruik van vennootschapsgoederen wettelijk wordt toegerekend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Bestuurders in rechte en in feite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Principe van de individuele strafrechtelijke aansprakelijkheid . C. Strafbare deelneming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Typegevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Opnemen van vennootschapsfondsen of goederen voor loutere privédoeleinden, zonder dat die vennootschapsfondsen als een bezoldiging kunnen gekwalificeerd worden . . . 1. Direct opnemen van fondsen of goederen uit de vennootschapskas voor persoonlijke doeleinden . . . . . . . . 2. Het zich toekennen van “Voordelen in natura” zonder wettelijke basis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Opnemen van vennootschapsfondsen via het sluiten van nadelige contracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Vermenging van het privévermogen van de bestuurders/zaakvoerders en het vennootschapsvermogen . . . . . . 5. Gebruik van het krediet van de vennootschap voor persoonlijke doeleinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Opnemen van vennootschapsfondsen in de vorm van bezoldigingen of kostenvergoeding waarvoor geen geldige juridische basis bestaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Fondsen opgenomen als bezoldiging zonder geldige juridische basis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Fondsen opgenomen als kostenvergoeding zonder wettelijke basis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Opnemen van excessieve bezoldigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Gebruik maken van een corporate opportunity . . . . . . . . . . . . . § 5. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Burgerlijkepartijstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Vereiste van een (on)rechtstreekse schade . . . . . . . . . . . . . . 2. Vereiste van een eigen schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
976 976 981 983 984
984 984 985 986 987 987
988 988 989 990 992 992 992 992 995 996
TREFWOORDENREGISTER ROBBY HOUBEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 997
Intersentia
xxxvii
