or zine vo emaga ti a a m r b a nt info oord-br n t gratis n e e h n r is e kleine k RACHT KERNK de vereniging an leden v
vereniging kleine kernen noord-brabant Jaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
Succesvolle workshop
Crowdfunding
In deze KERNKRACHT onder andere: Column voorzitter
BrabantLAB
Pagina 3 Vliegveld Seppe
Op 24 mei was het een drukte van jewelste in Biest-Houtakker: zo’n tachtig dorpsbewoners uit Brabant hadden aan de uitnodiging van Provincie NBr en VKKNB gevolg gegeven, om hun zaterdag te besteden aan een nieuwe wijze van financiering. Crowdfunding of financiering door de Gemeenschap is een vorm van geld inzetten voor een maatschappelijk of commercieel doel. Het bureau Douw&Koren was als expert uitgenodigd om ons als geïnteresseerden de kneepjes te leren en de speciale aanpak door te nemen, die nodig is om deelnemers te werven voor het project dat je wilt financieren. Crowdfunding is een nieuwe aanpak van financiering om de gemeenschap over te halen, een project mee te financieren. Het heeft een ideële insteek, maar levert ook wat op als het slaagt. Financiering door de
gemeenschap is voor dorpen niet nieuw, maar de wijze waarop crowdfunding wordt aangepakt is dat wel. Er wordt gebruik gemaakt van internet en sociale media om aandacht te genereren en geïnteresseerden te werven. We kennen best al voorbeelden waarbij dorpsbewoners bij een project voor hun eigen financiering zorgden door middel van het oprichten van een coöperatie. Bijvoorbeeld in Esbeek heeft men een eigen dorpscafé gebouwd en in Sterksel een eigen dorpswinkel. En zo zijn er nog meer voorbeelden. Meerdere vormen mogelijk Uitgangspunt bij crowdfunding is dat de deelnemer zijn geld terugkrijgt als een product of als een beloning. Soms zijn het projecten op basis van een lening met een schappelijke rentevergoeding, die al gauw meer is dan de huidige spaarrente bij banken, of in de vorm van aandelen. >>>
Pagina 6 Infopunt leefbaarheid
Pagina 8 Oproep: Denk mee - Doe mee
Pagina 12
>>> Dat kan wel meer risico geven. Om op deze wijze geld te genereren zijn er speciale organisaties , platforms genoemd, die tegen een kleine vergoeding alle wettelijke zaken voor je regelen. Een andere vorm is een gift, voor een maatschappelijk of gemeenschapsproject. Een nieuwe aanpak Met gebruik van de nieuwe digitale communicatie is een sneller bereik mogelijk, maar daar moet een goed plan aan ten gronde liggen. Hoe je zo’n plan maakt werd uitvoerig toegelicht.
Als hulpmiddel hebben Douw&Koren Crouwdfunding Canvas ontwikkeld waarmee je op een gestructureerde wijze een compleet draaiboek maakt voor je project- of productfinanciering. Daarin wordt het doel van het project duidelijk omschreven: waarom, waarvoor en wat willen we uitvoeren. Het moet ambitieus zijn om mensen te interesseren. Vervolgens wordt het project of product gedefinieerd. Er moet op een eenvoudige doch duidelijke wijze een toelichting worden gegeven. Daarvoor wordt een filmpje gemaakt over de uitleg door de initiatiefnemer. Liefst opgenomen op de plaats waar het gaat plaatsvinden. In kleine stappen moet duidelijk worden gemaakt en wat het uiteindelijk oplevert. Ook het doelbedrag wat nodig is moet bekend zijn en wanneer je dat wilt bereiken. Wie is de doelgroep van direct belanghebbenden; Wie zal er wellicht voor geïnteresseerd kunnen worden; Wat is het voorstel voor de deelnemers.
Gaat het over een product , dan biedt het mogelijkheden voor promotie, klantenbinding, marktonderzoek, klanten vinden en innovatie vanuit de gemeenschap (Cloud), tegen lage kosten. Iedereen denkt mee Om een geïnteresseerde doelgroep te vormen gaat men uit van bestaande eigen netwerken, bijvoorbeeld familie, kennissen en relaties. Van daaruit moet je proberen deze als ambassadeurs van het project te maken die het vervolgens weer doorvertellen aan hun familie en vrienden. Daarmee wordt de kring van geïnteresseerden steeds groter. In eerste instantie is telefonische bekendmaking tevens een mogelijkheid om te testen of mensen het een goed project of product vinden. Bij de presentatie is ook van belang om te weten wat er als tegenprestatie wordt geleverd, om mensen over de streep te trekken. Denk na of je doelgroep het interessant vindt om iets te krijgen als tegenprestatie om mee te doen. De insteek daarbij is ook: ‘Wij samen maken iets nieuws’ of ‘voor het eerst gaan we die activiteit uitvoeren’. Vervolgens gaan we internet gebruiken om met een eigen filmpje het project of voorstel te promoten. Gebruik voor dit doel een eigen internetpagina en social media om de bekendmaking te ondersteunen. Het kan ook nog anders Echter, voor Crowdfunding is het niet altijd per se nodig om internet en social media als middel om geld in te za-
melen te gebruiken. Via social media is het vrij moeilijk om geld bij elkaar te krijgen. Zeker voor maatschappelijke projecten is de eigen gemeenschap soms veel gemakkelijker te bereiken via directe aanspraak. Laat mensen meedenken en suggesties doen die je direct kunt opnemen in je project, men wordt dan ‘mede-eigenaar’. (Denk ook aan een bedankje voor zulke goede ideeën.) Schat in wat je binnen de beoogde gemeenschap kan verwachten als opbrengst en maak een tijdplan wanneer je wat bereikt wilt hebben. Een project van Crowdfunding loopt circa 60 – 90 dagen, in die tijd moet je het eindbedrag kunnen bereiken. Perspectief voor Dorpsprojecten Voor nieuwe initiatieven is Crowdfunding een mogelijkheid om eigen initiatieven mogelijk te maken en voor dorpsraden is dit zeker een mogelijkheid om cofinanciering te krijgen om bijvoorbeeld voor Europese subsidies in aanmerking te komen. Een vervolg op deze bijeenkomst met de verdere uitwerking van de Crowdfunding Canvas is zeker aan te bevelen en de VKKNB zal daarin zeker weer samen met de Provincie het initiatief daarvoor nemen. Het was een succesvolle bijeenkomst van BrabantLab, een vernieuwende aanpak van zelfsturing op gebied van leefbaarheid. <<< Wim van Lith
jaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
Pinautomaat moet behouden blijven De laatste vijf jaar zijn in ons land al duizend geldautomaten op het platteland verdwenen. Straks is er geen contant geld meer in de buurt en moet er zelfs voor een frietje met, gepind gaan worden. Als reden wordt aangegeven een toenemend aantal plofkraken en de kosten van een automaat. De vereniging kleine kernen noord-brabant is van mening dat dit geen juiste keuze is. Klanten verwachten dat de banken hun belangen dienen op een maatschappelijk verantwoorde manier (zie boek ‘Heartful banking’ van Owen de Vries). Niet alleen naar de kosten kijken maar ook naar de sociale opbrengst. Voor klantbehoud en imago is het nodig om te luisteren naar de wensen van de klanten: een pinautomaat binnen 5 km van je huis. Er zijn zomaar, zonder mededeling vooraf, pinautomaten in de kernen gesloten. Weggehaald zonder er over te communiceren met de klanten. Samen met de landelijke VKK hebben we in Den Haag aan de bel getrokken. Dit kan toch niet de bedoeling zijn? Contant geld blijft nodig om de economie in de dorpen te laten draaien. Als ruilmiddel om de klusjesman of poetsvrouw te kunnen betalen of om even bij de boerderij om de hoek aardbeien of asperges te kopen. Je doet dit niet meer als je eerst een half uur in de auto moet gaan zitten om ergens ver weg te pinnen. Dan ga je ook meteen in die grote supermarkt je boodschappen doen want dat is wel zo efficiënt. Of als je naar een verjaardag gaat buiten het dorp en je wilt een streekjaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
product als cadeau meenemen dan is het wel handig als je dit contant kunt afrekenen. Als er geen pinautomaat meer is dan koop je ook je cadeau verder weg waar je meteen contant geld kunt pinnen. Het is slecht voor de lokale middenstand als dit gebeurt en ook als de detailhandel de extra kosten krijgt van het pinnen van kleine bedragen. Het valt op dat langzaam alle voorzieningen in de dorpen aan het verdwijnen zijn. Dit moet stoppen. Het is belangrijk dat het prettig wonen, werken en leven blijft in een dorp. En dat de toenemende vergrijzing er niet voor gaat zorgen dat onze ouderen straks geen voorzieningen meer in de buurt hebben. Daarnaast hoor je veel praten over duurzaamheid. Het is in ieder geval niet duurzaam om eerst in je auto te stappen en dan 10 km te moeten rijden om contant geld te kunnen pinnen. Als argument wordt gebruikt dat steeds meer mensen internetbankieren en pinnen in winkels en dat daarom de pinautomaten niet meer nodig zijn. We hebben het vermoeden dat dit argument goed uitkomt omdat verliesgevende pinautomaten in dunbevolkte gebieden de banken geld kosten. Dat zijn dezelfde banken die al die tijd veel geld hebben verdiend aan die klanten en dat overigens nog steeds doen. Contant geld blijft nodig als bindmiddel in de maatschappij en gewoon om een krant en een frietje te kunnen afrekenen in de buurt. Dorpsraden zijn creatief en er zijn gelukkig goede
voorbeelden waar de pinautomaat is behouden in een multifunctionele accommodatie of in de lokale buurtsuper. Te noemen zijn: Achtmaal, Asten-Heusden en Biest-Houtakker. Allemaal door samenwerking met lokale banken tot stand gekomen. De autoriteit consument en markt heeft nu de weg vrijgemaakt voor banken om te kunnen samenwerken in de kleine kernen. Graag horen we de ervaringen van onze dorpsraden. Reacties zijn dan ook van harte welkom. <<< Ingeborg Verschuuren Voorzitter vereniging kleine kernen noord-brabant
De Wooncarrousel in Hilvarenbeek: Schot in de roos De zaterdag 22 maart in Hilvarenbeek gehouden WoonCarroussel, een bijeenkomst om kopers en verkopers van woningen binnen de gemeente Hilvarenbeek bij elkaar te brengen, is enthousiast ontvangen. De hele dag was het een komen en gaan van belangstellenden. Elckerlyc, het nieuwe MCC, blijkt zich ook uitstekend te lenen voor een dergelijke manifestatie. Al met al werden er enkele honderden bezoekers geteld. De bijeenkomst was vooral opgezet voor een ongedwongen ontmoeting van potentiele kopers en verkopers. Want de verkopers van vandaag zijn weer de kopers van morgen. Het wordt lente op de woningmarkt en dat was te merken. Alhoewel niet verwacht vielen er als gevolg van deze manifestatie op de zaterdagmiddag al de eerste kopers te noteren. Bijzonder van De WoonCarrousel is ook dat particuliere verkopers en
kopers elkaar tijdens dit evenement ontmoeten en zelfs meteen even mee naar de woning kunnen gaan kijken. Klein detail: Prominente taxichauffeurs hiervoor waren burgemeester Ryan Palmen en wethouder Peer Verkuijlen. De Beekse makelaars en ontwikkelaars presenteerden op deze dag 180 woningen die te koop zijn. Huizenverkopers en -kopers worden letterlijk en figuurlijk bij elkaar gebracht. Maar ook belangrijk is dat de woningen die
in verkoop staan op een andere manier in beeld komen. Een interessant en laagdrempelig initiatief onder het motto ‘Niets doen is geen optie’. Mensen bij elkaar brengen die een woning verkopen met mensen die iets zoeken of mogelijk zelfs woningen ruilen, dat is het doel. Een geslaagd initiatief dat navolging verdient. Ik heb met plezier dit initiatief mee uitgedragen en vorm gegeven. <<< Ad van de Wouw
Zorgcoöperaties:
het doorzetten van een beweging De rijksoverheid is de verzorgingsstaat aan het verbouwen. Een aantal heilige huisjes zijn de afgelopen tijd omver gegaan. Denk aan alle hervormingen in de zorg, maar ook op het terrein van pensioenen, ontslagrecht en wonen zijn forse veranderingen doorgevoerd. En als de overheid de verzorgingsstaat zelf niet verbouwt, vertimmeren de burgers de boel zelf wel. Het borrelt en het gist. Groepen burgers nemen allerlei initiatieven: van zorg- en energiecoöperaties tot autodeel-, zorgruil en glasvezelprojecten. Doe-het-samen Je zou kunnen spreken over een ‘doe-het-samen’-beweging. Burgers kijken niet meer lijdzaam toe als ze het ergens niet mee eens zijn of als zij een tekort ervaren, maar gaan zelf, of beter gezegd: samen, aan de slag. Waar vroeger snel naar politiek
en bestuur werd gekeken om zaken te organiseren, slaan burgers nu zelf de handen ineen. Er ontstaan nieuwe vormen van solidariteit. Ik wil in dit artikel wat verder inzoomen op één van deze ontwikkelingen, namelijk de opkomst van de zorgcoö-
peraties. De eerste zorgcoöperaties ontstonden halverwege het vorige decennium. De Zorgcoöperatie in Hoogeloon is bijvoorbeeld in 2005 opgericht. Op dit moment zijn er een aantal koploper-initiatieven uit Zuidoost-Brabant verenigt in het platform Zorgcoöperaties. >>>
jaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
>>> Er zijn al veel nieuwe initiatieven gestart. Niet alleen in Brabant, maar op veel plekken in Nederland. Ook zien we dat in de steden de coöperatieve initiatieven opkomen. Grote diversiteit aan initiatieven Ook al komen de zorgcoöperaties voort uit dezelfde maatschappelijke onderstroom (‘doe-het-samen’), de verschijningsvorm is zeer divers. Zorgcoöperaties sluiten heel goed aan bij de lokale behoeften en bij wat er lokaal al wordt georganiseerd. De werkwijzen, het aanbod en de juridische structuur verschillen sterk tussen alle initiatieven, ook tussen de zes koploper-initiatieven. Ook zie je verschil tussen dorpse en stedelijke initiatieven: de dorpscoöperaties organiseren sterk welzijn en voorzieningen rondom families heen; in steden ligt de nadruk meer op het doorbreken van de stedelijke anonimiteit en het versterken van de sociale cohesie en de onderlinge hulp. Zorginitiatieven door burgercollectieven hebben een grotere kans om te slagen, zo is mijn indruk, als ze heel goed weten wat de dorps- of wijkbewoners willen. De zorgcoöperaties moeten hun eigen agenda bepalen. Die eigen agenda is erop gericht om in lokale behoeften te voorzien, om het dorp leefbaarder te maken etc. Als burgercollectief moet je er waakzaam op zijn niet in de rol terecht te komen dat je de overheidsbezuinigingen aan het opvangen bent. Ondersteuning voor een beweging Wat is er nodig om deze beweging verder te helpen? Belangenbehartiging. De eerste zorgcoöperaties hebben zich verenigd in een platform. Dat platform wordt langzamerhand uitgebreid met nieuwe initiatieven. Vanuit de gezamenlijkheid is het makkelijker om in gesprek te komen met ministeries, verzekeraars etc. Kennisdeling- en verspreiding. Zorgcoöperaties zijn zeer bereid om kennis te delen. Het platform jaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
Zorgcoöperaties, de Verenigingen Kleine Kernen in Brabant en Limburg en de provincies NoordBrabant en Limburg werken samen aan een verspreidingsstrategie. Ook is er contact met initiatieven buiten Brabant. In het verlengde van kennisdeling ligt onderzoek; onderzoek naar werkwijzen, principes en resultaten. Dat is van belang om verder ter werken aan de versteviging van zorgcoöperaties en om samenwerkingsafspraken te maken met bijvoorbeeld gemeenten. Facilitering. Zorgcoöperaties zijn vaak kleine organisaties. Door samenwerking kunnen een aantal facilitaire zaken wellicht wat makkelijker worden georganiseerd. Denk bijvoorbeeld aan werkgeverschap, scholing voor professionals en vrijwilligers, ledenadministratie en eventueel zorgafspraken met zorgverzekeraars. Met zorgverzekeraar CZ wordt hierover nagedacht. Ontregelen. Veel regelgeving is in de afgelopen decennia tot stand gekomen ten behoeve van de professionele gezondheidszorg. Nu burgers de verantwoordelijkheid terugnemen is het van belang om te kijken of de regelgeving ook lichter te maken, passend bij burgerinitiatieven. In het afgelopen jaar heeft het platform gesprekken gevoerd met de Ministeries van VWS en Binnenlandse Zaken, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en onderzoeksfinancier ZonMW. Het zou goed zijn, zo hebben wij betoogd, als de rijksoverheid deze burgerbeweging van zorgcoöperaties ondersteunt en faciliteert. Die bereidheid is groeiende: het sluit aan bij de ingezette hervormingen in de zorg.
Wat brengt de toekomst? Voorlopig zie ik de olievlek met zorgcoöperaties en soortgelijke zorg- en welzijnsinitiatieven alleen maar groter worden. Tegelijkertijd zullen er ook andere discussies gaan opspelen. Rond de Wmo en de jeugdzorg wordt al gediscussieerd of in Nederland grote verschillen tussen gemeenten worden geaccepteerd. Maar wat als er flinke verschillen binnen een gemeente ontstaan, omdat in het ene dorp wel een burgercollectief actief is en in een andere wijk niet? Ook zullen er altijd mensen zijn die weinig aansluiting vinden bij de samenleving en die ook bij coöperatieven wellicht tussen wal en schip vallen. Geen enkel ‘systeem’ is perfect. Noch het oude waar de zorginstituties domineren, noch het nieuwe waarin burgers de verantwoordelijkheid en zeggenschap over de zorg terugnemen. Het lokale/regionale zorgsysteem zal de komende jaren hybride zijn, waarbij de zorg zowel op de oude als op de nieuwe manier geschoeid zal zijn en waarbij de formele zorg en burgers beter met elkaar zullen leren samenwerken. <<< Alexander van den Dungen, beleidsadviseur Provinciale Raad Gezondheid en adviseur van het platform Zorgcoöperaties
Van vliegveld Seppe naar International Airport Breda
Toen Arie van Campenhout op 28 augustus 1949 het Vliegveld Seppe opende, uitsluitend voor zweefvliegtuigen, had hij niet kunnen vermoeden dat het vliegveld 65 jaar later zou worden omgedoopt tot: International Airport Breda. “Deze naam spreekt meer dan het aloude bekende Vliegveld Seppe,” aldus een van de huidige directeuren Stef Have. “De naam Breda geeft meer exposure en doet meer recht aan onze plannen met het huidige vliegveld. De naamsverandering is één, maar hier blijft het niet bij.” Vliegveld Seppe, in de Halderbergse volksmond ook wel ‘Campi’ genoemd, staat bekend als een toeristische trekpleister eerste klas. Het is er altijd druk, ’s zomers bij mooi weer, zitten de terrassen afgeladen vol met mensen, vooral senioren, die al dan niet met hun fiets met trapondersteuning, genieten van de spectaculaire beelden die de vele vliegtuigjes en helikopters met zich meebrengen. Ook veel papa’s en mama’s, opa’s en oma’s al dan niet vergezeld van (klein)kinderen, vechten om een stoel of zitplaats om rustig te kijken naar de vele ronkende vliegtuigjes. Dit alles onder het genot van een ‘bakse’ kof-
fie, een glaasje fris en ’s zomers natuurlijk bergen ijs! Het is een lust voor het oog en een aangename wijze om even te ontspannen bij ‘International Airport Breda’. What,s in a name!
Terugblik Een korte terugblik op de geschiedenis. Het vliegveldje is geopend in 1949 en deed lange tijd uitsluitend dienst als vliegveld voor zweefvliegtuigen. Later werden er ontzettend
veel reclamevluchten gevlogen, wat spectaculaire beelden opleverde van vliegtuigjes die hun reclamesleep van een boven de grond gespannen sleepkabel, met reclame, uit de lucht pikte en later ook weer liet vallen. Maar nu spreken we over juli 1961, in dat jaar wordt vliegveld Seppe een officieel luchtvaartterrein met de code EHSE-HOEVEN/Seppe. Dit betekent dat er ook motorvliegtuigen mogen landen en opstijgen. In 1990 wordt de bestaande grasbaan verlengd van 600 naar 830 meter. Dat niet iedereen blij was met de ontwikkelingen rond het vliegveld leidde er onder andere toe dat pas op 15 oktober 1996 de verlengde grasbaan officieel in gebruik mocht worden genomen. Maar de teerling was geworpen de ‘luchtvaart’ op Seppe steeg tot grote hoogte. In 2002 kiest Seppe voor een drastische aanpak van de nog steeds onverharde start- en landingsbaan, deze krijgt een asfaltbaan. >>>
jaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
>>> In mei 2003 wordt dit besluit door de beslissing van de Raad van State definitief. We zijn er nog niet, per één januari 2008 wordt N.V. Vliegveld Seppe verkocht, geprivatiseerd, aan Seppe Holding B.V. Het vliegveld was tot deze datum eigendom van dertien gemeenten en de Kamer van Koophandel. De nieuwe naam wordt dan: Seppe Airport NV. Breda International Airport Op 1 maart 2014 komt er voorlopig een einde aan de naam Seppe als naamgever van het vliegveld in Bosschenhoofd. De nieuwe naam wordt: Breda International Airport. “Hiermee komt de professionalisering en verzakelijking van het vliegveld óók in de naam tot uiting,” aldus Stef Have. “Dat neemt niet weg dat de naam ‘Seppe’ bewust terugkomt in ons nieuwe logo. De huidige naam van het vliegveld ‘Breda’ had ook in relatie gebracht
kunnen worden met ‘Moerdijk’,” aldus directeur Stef Have en daarin staat hij zeker niet alleen. Strategisch gelegen Have verwacht veel van de ontwikkeling van Havenschap Moerdijk. Dit internationaal havenschap is strategisch gelegen tussen de mainport Rotterdam-Antwerpen. Mede hierdoor verwacht de huidige eigenaar van Breda International Airport hier ook de nodige graantjes van mee te kunnen pikken. Volgens Stef Have heeft de naam ‘Seppe’ landelijk niet voldoende uitstraling, dit in tegenstelling tot de naam Breda. De stad Breda, zeker hier in de grensstreek, heeft een internationale uitstraling met grote bedrijven en uitstekende internationale verbindingen, zowel via de weg als via het spoor. Breda International Airport sluit hier naadloos bij aan. Daarnaast is er ook nog een uitstekend restaurant, de ‘Cockpit’ ,
een vliegend museum, een jaarlijkse Internationale vliegshow, een vliegschool en een helihaven, een tankstation voor vliegtuigen en opleidingsmogelijkheden tot piloot van onder andere Cesna’s. Daarnaast is men druk in de weer met het plaatsen van gloednieuwe loodsen voor het stallen van Cesna’s en ander vliegend materieel. “De kracht van ons vliegveld is de kleinschaligheid in relatie met kwaliteit.” Tot slot wil Stef Have nog wel gezegd hebben dat de medewerking van de gemeente Halderberge zowel wat bestuur als ambtenaren betreft, uitstekend is. Ondanks de crisis ziet Stef Have de toekomst van Breda International Airport vol vertrouwen tegemoet. Je zou haast denken: The sky is the limit! <<< Marijke Timmermans & Antoon Koevoets
Vierlingsbeek winnaar Dorpenderby 2014 Vierlingsbeek is zaterdagavond 7 juni, tijdens de liveuitzending van Omroep Brabant in Oisterwijk, de winnaar geworden van de Dorpenderby 2014. Boekel werd tweede en Son behaalde de derde plaats. Winnaar Vierlingsbeek won met hun project ‘Symphonica in Sporto’ naast een grote beker, 25.000 euro. Boekel verdiende 12.500 euro met het project ‘SportBoeVenkar’ en Son kreeg 7500 euro voor hun project ‘Meedoen’. ‘Symphonica in Sporto’ is een maandelijkse wedstrijd tussen twee verenigingen, die cultuur en sport vertegenwoordigen. Samen organiseren ze een beweegactiviteit. Met een beweegmeter wordt gemeten hoeveel beweegactiviteiten er zijn geweest. Coach was InekeSchellekens. Boekel heeft een idee van vier schojaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
len uitgewerkt. De ‘SportBoeVenkar’ is een bakfiets gevuld met allerlei soorten spelmateriaal, zoals bokshandschoenen, badmintonrackets en frisbees. Buurtverenigingen, scholen, verjaardagfeestjes, het zorgcentrum en sportverengingen kunnen er gebruik van maken. Coach was Yuri van Gelder. ‘Meedoen’ was het project van Son voor bijzondere kinderen die buiten het dorp naar school gaan. De intentie is mee te laten doen met dorpse activiteiten, zodat deze kinderen aansluiting krijgen met kinderen uit eigen dorp. Coach was Laura de Vaan. <<<
Infopunt leefbaarheid West-Brabant Vergrijzing, ontgroening en arbeidsmigratie hebben hun invloed op de leefbaarheid in dorpen en wijken. Hoe zorgt u ervoor dat het goed gaat met de leefbaarheid? De Regio West-Brabant (RWB) helpt u daarbij. Ze werkt hiervoor nauw samen met de West-Brabantse streeknetwerken, met de vereniging kleine kernen noordbrabant en met de provincie Noord-Brabant. Dat kan op verschillende manieren, door initiatiefnemers verder te helpen met bijvoorbeeld advies over ervaring van andere partijen bij leefbaarheidsprojecten. Ook biedt de RWB ondersteuning bij het verbinden van partijen en bij het verspreiden van kennis. Kortom, informatie wordt via het infopunt leefbaarheid aangeboden, gedeeld en verkregen en fungeert als eerste aanspreekpunt voor de regio voor leefbaarheidsinitiatieven. Initiatief aanmelden Ziet u kansen en oplossingen in het kader van leefbaarheid in de regio West-Brabant? Kom dan in actie en ga samen met ondernemers, bewoners, maatschappelijke organisaties, onderwijs of overheid aan de slag! Heeft u behoefte aan ondersteuning om bijvoorbeeld uw idee verder uit te werken? Hiervoor organiseert de RWB spreekuren in samenwerking met vertegenwoordigers van de streeknetwerken, de Vereniging Kleine Kernen Noord-Brabant en de provincie Noord-Brabant. Contact via Informatiemakelaar Voor het aanmelden van uw initiatief of het aanmelden voor de spreekuren kunt u contact opnemen met het infopunt leefbaarheid West-Brabant via Heleen van Exsel. Zij is het eerste aanspreekpunt voor de regio op gebied van leefbaarheid en vervult een verbindende rol voor leefbaarheidsinitiatieven. Voor alle betrokken partijen, waaronder ook burgers is zij benaderbaar. Heleen biedt ondersteuning aan lokale en (sub-) regionale leefbaarheidsinitiatieven en opereert in een netwerk waarin kennis, informatie en best practices gedeeld worden. Hierbij is nauw contact met de streeknetwerken in West-Brabant en met de Vereniging Kleine Kernen.
Projectideeën kunnen via het infopunt leefbaarheid West-Brabant worden versterkt. Heleen van Exsel is via e-mail:
[email protected] te bereiken. Telefoonnummer: 076-5027219. Website infopunt: http://leefbaarheid.west-brabant.eu Het infopunt leefbaarheid is sinds november 2013 operationeel. <<< Spreekuren zijn op de volgende data:
woensdag 25 juni woensdag 09 juli woensdag 23 juli woensdag 06 augustus woensdag 20 augustus woensdag 03 september woensdag 15 oktober woensdag 29 oktober woensdag 12 november woensdag 26 november woensdag 10 december
Infopunt leefbaarheid: Regio West Brabant (2e verdieping ROC-gebouw) Trivium 76 Etten-Leur
IDOP’s Kijk voor een actueel overzicht van IDOP’s in de provincie Noord-Brabant op de website van de VKKNB
jaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
Verdiepingsslag overheidsparticipatie iets voor uw gemeente? U heeft het ongetwijfeld gemerkt: de participatiemaatschappij wordt door gemeenten erg serieus genomen. Natuurlijk is uw gemeente druk bezig met alle veranderingen die plaatsvinden in de zorg. Maar de meest gemeenten willen tegelijkertijd ook een moderniseringsslag maken. Ze willen intensiever samenwerken met buurgemeenten en met instellingen, ze willen moderner werken en ze willen meer verantwoordelijkheid geven aan bewoners. Over dat laatste (samenwerken met bewoners) schrijven gemeenten mooie visies. In het coalitieakkoord van uw gemeente staat het vast ook genoemd – en waarschijnlijk met veel nadruk. Alle gemeenten zien immers graag dat er allerlei initiatieven in de samenleving ontstaan en dan willen zij ook daaraan meedoen (overheidsparticipatie). De kunst is natuurlijk om het niet bij mooie woorden te laten, maar het ook in praktijk te brengen. En daar worstelen de meeste gemeenten mee, wellicht uw gemeente ook. Samenwerking met bewoners De meeste gemeenten worstelen met hun nieuwe rol. Wat kunnen wij overlaten aan inwoners en wat moeten wij zelf blijven aansturen? Een worsteling, waar bewoners en bewonersorganisatie dus ook de gevolgen van merken! Wat vragen ambtenaren en bestuurders zich zoal af? Als we verantwoordelijkheid geven aan de inwoners, krijgen dan niet alleen de mondige burgers hun zin en sneeuwen de minder mondige jaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
burgers dan niet onder? Hebben de inwoners ook wel oog voor het algemeen belang of zijn ze vooral bezig met hun eigen belang? Vertegenwoordigen initiatiefnemers wel een voldoende grote groep? Moet de gemeente haar eigen beleid aan de kant schuiven als bewoners dat willen? Kan de democratisch gekozen gemeenteraad nog wel eerlijk een besluit nemen over een initiatief als daar al door de betrokkenen keuzes in zijn gemaakt? Moeten wij wel of niet iets doen als initiatieven spaak dreigen te lopen? Terechte vragen en ook vragen waar niet zo maar even een antwoord op is te geven. Vragen, die eigenlijk alleen in de praktijk beantwoord kunnen worden, in de samenwerking tussen gemeente, dorpsraden, buurtbewoners en initiatiefnemers. Verdiepingsslag Daarover gaat de Verdiepingsslag Overheidsparticipatie. De verdiepingsslag, ontwikkeld op initiatief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken door specialisten in burgerparticipatie en veranderkunde van de Vereniging van Kleine Kernen, Bureau Balg en Kracht in Nederland, bestaat uit twee workshops voor gemeenteambtenaren of voor college- en raadsleden. In die workshops bespreken de ambtenaren of bestuurders onderling wat hun ervaringen zijn met bewoners, dorpsraden en bewonersinitiatieven en wat ze daaruit kunnen leren. Maar ook bespreken ze hoe ver ze willen gaan in die samenwerking met bewoners. En wat hun houding en gedrag moet zijn.
Zo worden gemeenten geholpen: enerzijds door goed te kijken naar hun huidige houding en gedrag, anderzijds door eerlijk onderling te bespreken wat ze daarin willen veranderen. Voor sommige ambtenaren of bestuurders is het best wel even slikken om te merken, dat ze het wel mooi opschrijven, maar dat ze het in de praktijk nog niet zo toepassen. Anderen worden juist gestimuleerd als ze merken, dat er veel collega’s zijn die dezelfde ambities hebben. En alle deelnemers erkennen, dat ze zich veel meer bewust zijn van de stappen, die ze als persoon en als organisatie nog moeten maken om de participatiemaatschappij ook in hun gemeente werkelijkheid te laten worden. Dat is precies de bedoeling van het ministerie van BZK, namelijk dat alle gemeenten zich goed realiseren wat ze nu al doen in de praktijk, samen met bewoners en wat ze nog meer kunnen doen. Wat denkt u? Kan de samenwerking met uw gemeente nog wel wat beter? Zou uw gemeente zo’n verdiepingsslag best kunnen gebruiken? Laat het ons weten, dan nemen we contact met u op. Dan kunnen wij met u bespreken hoe wij ook uw gemeente een stap kunnen laten zetten in de goede richting, naar een betere samenwerking met bewoners en bewonersorganisaties. <<< Anton Vlaanderen, Bureau Balg E:
[email protected]). T: 06 – 2358 7651 Paul Basset, Kracht in Nederland. E:
[email protected]
Ontmoetingen aan de keukentafel Op uitnodiging van de vereniging kleine kernen noord-brabant (VKKNB) kwamen de dorpsraden en stadsraad van Steenbergen, plus de dorpsplatforms Woensdrecht begin april bij elkaar in de MFA Siemburg te Kruisland. Dit om onderling informatie uit te wisselen en zo mogelijk inbreng te leveren voor het werkplan 2015 van VKKNB. Bert van Kesteren zat namens VKKNB de avond voor, met naast hem ondergetekende. Alle raden hebben een reactie gegeven op wat zij tot op heden gerealiseerd hebben en welke actualiteiten er spelen. Zo bleek dat er dorpsspecifieke belangen behartigd zijn en worden, maar dat zeker ook overlap te vinden is op actuele hoofdthema’s. Inventarisatie van behoeften Voor het gebied West-Brabant spelen zorg (behoeften en invulling), sluiting van kerken, dreigende sluiting van zwembaden, inrichting van de openbare ruimte (van ommetjes tot de A4), openbaar vervoer en planontwikkeling van centrumfuncties en culturele- of zorgvoorzieningen een rol. Er kwam duidelijk naar voren dat de dorpsraden structureel overleg met hun gemeentebestuur en nauw contact met ambtenaren belangrijk vinden. Dorpsraden en burgers weten, in samenwerking met andere partijen, eigen initiatieven te realiseren om de leefbaarheid op peil te houden. Meerdere dorpsraden zijn doende of gaan aan de slag met inventarisatie van behoeften in het dorp op het gebied van wonen, zorg en welzijn. In de kernen van Woensdrecht en Dinteloord is op dit vlak samenwerking met derden geformaliseerd. In Kruisland gebeurt de huidige inventarisatie van behoeften op het gebied van wonen, zorg en welzijn met de dorpsraad van Heerle, dat onder de gemeente Roosendaal valt en het PON. Heerle heeft dit proces al eerder doorlopen. Waardering voor kennisdeling spreekt hieruit. Welberg wil zich richten op de centrumontwikkeling in relatie tot sluiting van de kerk en het nieuw te ontwerpen bestemmingsplan Kom Welberg. Het wordt als een positieve ontwikkeling ervaren om als dorpsraad een plaats te hebben in platforms die aan grote(re) ontwikkelingen opgetuigd worden.
10
Inspelen op burgerinitiatieven Gemeenten, zowel bestuurders als ambtenaren, moeten leren inspelen op burgerinitiatieven: meedenken en niet tegenwerken. Overigens ook een veel gehoorde kreet vanuit het bedrijfsleven. Burgers komen met eigen initiatieven en weten die met vereende kracht om te zetten in resultaten. In West-Brabant spreken de gemeenten in dit kader ‘van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie’. Wanneer gemeenten gaan loslaten dan zal ook
de zeggenschap losgelaten moeten worden. Onderlinge communicatie is hierbij een wezenlijk aspect, zo werd tijdens de avond uitgesproken. Netwerk duurzame dorpen Behoefte aan uitwisseling van projecten en initiatieven kwam als aspect naar voren en als voorbeeld daarbij is het netwerk duurzame dorpen genoemd. Dit digitale netwerk kan gevuld worden met gerealiseerde initiatieven waar een ander zijn voordeel mee kan doen. Kijkt u maar eens op www.netwerkduurzamedorpen.nl, profiteer en laat anderen profiteren van uw initiatief en kennis! Al bij al een geslaagd keukentafelgesprek en een vervolg zal gewaardeerd worden. <<< Hanneke Neutkens bestuurslid VKKNB
Brabantse Kempentrofee 2014 Op zaterdag 8 november wordt in Bergeijk de jaarlijkse Brabantse Kempentrofee uitgereikt. Een bijzondere waardering voor bedrijven, organisaties of personen die bijdragen aan een vitale Kempische regio. Met de uitreiking van de Kempentrofee wil het Streekplatform, hèt samenwerkingsverband in De Brabantse Kempen, projecten en initiatieven onder de aandacht brengen die zich onderscheiden door hun vernieuwende aanpak of samenwerking. Bedrijven, organisaties of personen die zich afgelopen jaar verdienstelijk hebben gemaakt door een bijzonder project, product of initiatief kunt u voordragen voor de Kempentrofee 2014. Nomineren kan tot 15 september!
Uit alle genomineerden kiest een vakkundige jury vijf kandidaten. Door een publiekstemming zal uiteindelijk één winnaar worden gekozen. Alle informatie en voordrachtformulier staan op: www.brabantsekempen. eu/435/kempentrofee. <<<
jaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
‘Tekortkomingen in het gemeenschapsleven’ Begin april nam gedeputeerde Brigite van Haaften de handreiking ‘Tekortkomingen in het gemeenschapsleven’ in ontvangst. Deze handreiking moet sociaal isolement in kleine dorpen tegengaan. Bruikbaar in elk dorp “Wat mij aanspreekt, is de praktische aanpak in de dorpen. Jullie gebruiken de kennis in het dorp, vormen een netwerk en pakken samen sociale uitsluiting aan”, zegt Ton Schepens, bestuurslid van de vereniging kleine kernen noord-brabant (VVKNB). “Zo ken ik de kernen ook: geen praatcircus, maar de daad bij het woord. Het mooie van de vier pilots is dat ze verschillende uitkomsten hadden. Maar de methode was overal hetzelfde. Ik ben ervan overtuigd dat deze handreiking in elk dorp én in elke stadswijk bruikbaar is”, aldus Schepens.
‘Wij kunnen daarbij helpen, maar onze rol is bewust bescheiden. Het plan van aanpak moet niet van bovenaf worden bedacht. Het zijn de bewoners zelf die het moeten doen. Praktisch en van onderop: dat is de enige begaanbare weg.’
De methode Hierin smeden leden van de dorps- of wijkraad en sleutelfiguren op basis van de ontdekkingen een concreet plan met actiepunten. Zo betrekt Budel Dorp nieuwe bewoners meer bij het dorp. Er komt een bord in de tuin (‘Welkom in onze buurt’) en ze krijgen een welkomstpakket met informatie over het dorp. En in Maarheeze gaan ze zorgvragen behandelen in een nieuw dorpssteunpunt. Bescheiden rol provincie Nadat ze de handreiking in ontvangst had genomen, dacht gedeputeerde Van Haaften direct mee over manieren om hem breed te verspreiden en over de rol van de provincie en gemeenten daarbij.
jaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
11
Jongerennummer van de Kleine Kernen Krant in de maak
Oproep * Denk mee * Doe mee *
Aan dorpsraden en leefbaarheidsgroepen van Noord-Brabant De redactie van de Kleine Kernen Krant is samen met de VKKNB bezig met de voorbereidingen voor het uitbrengen van een jongerennummer. Dat nummer willen we in het najaar van de persen laten rollen. Een nummer dus vooral vóór en dóór jongeren. Met leuk nieuws, met minder leuk nieuws. Kortom met artikelen die de jongeren aanspreken en waarmee iedereen zijn voordeel kan doen. We willen daarom ook van dit nummer net als dat van het zorgnummer - een nummer maken dat er toe doet en KERNKRACHT is een uitgave van de vereniging kleine kernen noord-brabant en komt tot stand met financiële ondersteuning van de provincie Noord-Brabant. Met bijdragen van: Paul Basset Antoon Koevoets Wim van Lith Marijke Timmermans Ingeborg Verschuuren Anton Vlaanderen Regio West-Brabant Ad van de Wouw Redactie: Antoon Koevoets Wim van Lith Hanneke Neutkens Tim Niessen Wilma Numans Hans Ursem Realisatie: Ursem Communicatie vereniging kleine kernen noord-brabant Spoorlaan 444 Postbus 3078 5038 CH TILBURG T: (013) 583 99 93 E:
[email protected] W: vkknoordbrabant.nl F: facebook.com/VKKNB
12
massaal verspreid gaat worden over de provincie Noord-Brabant. Daarnaast zal er een speciale website worden ingericht met alle informatie voor de jongeren en belanghebbenden. Via Facebook, via de dorpsraden, leefbaarheidsgroepen en wijkraden doen we een oproep voor input, behoefte aan informatie et cetera. Doe mee, denk mee! Heb je nieuws of interesse om mee te werken aan dit speciale nummer? Stuur een mail naar de redactie:
[email protected]. We nemen dan contact met je op. Redactie Kleine Kernen Krant
WiSH Outdoor wint Peeltrofee 2014 De organisatie van WiSH Outdoor uit Beek en Donk heeft de Peeltrofee 2014 gewonnen. Het festival krijgt die eer omdat dit project volgens de jury ‘laat zien dat met eigen initiatief en inzet van bewoners iets groots kan worden gerealiseerd: een festival van nationale allure.’ “Jongeren die ontevreden waren met het aanbod in de regio hebben de handen ineen geslagen en hebben met oog voor de omgeving een eigen festival van de grond getild.” En dat
Yves De Boer, gebiedsgedeputeerde voor De Peel, reikte de prijs uit.
wordt nu beloond. “Niet afwachten of kijken naar anderen, maar zelf het voortouw nemen! Er is samenwerking gezocht met vele (vrijwilligers) organisaties die het festival mede mogelijk maken maar daarmee ook hun eigen kas spekken. Het project vergroot de leefbaarheid en cohesie in de dorpen. De jongeren laten zien wat ondernemerschap is waardoor nieuwe werkgelegenheid ontstaat. Kortom een project dat laat zien waar burgerinitiatief toe kan leiden.” <<< jaargang 11 - nummer 2 - juni 2014
