Creativiteit in trainingen vergroot je lenigheid

Creativiteit in trainingen –vergroot je lenigheid Achtergrondartikel bij de workshop Matchen & Stretchen Door: Titia van der Ploeg Mensen leren beter als ze ook plezier hebben én hun vaste patronen doorbreken. Matchen & Stretchen dus. De IMPACT-methode legt de basis voor een succesvolle training. IMPACT is een acroniem, en staat voor: Intelligent, Motiverend en inspirerend, Persoonlijk en veilig, Actief, Creatief, en Transfergericht. Verleg je grenzen maar blijf authentiek. Dat is de sleutel voor succes is om mensen echt zelf aan de slag te laten gaan, en dat kan op heel veel manieren.

In deze workshop hebben we onderzocht hoe je op een creatieve manier het beste in je deelnemers naar boven kunt halen. Dit artikel geeft een selectie uit de C van de IMPACTmethode. Het is tevens een preview voor het te verschijnen boek. Wil je hier meer over weten? Houd dan de post van THEMA in de gaten, want over een paar maanden verschijnt mijn nieuwste boek. Voor nu wens ik je veel plezier met matchen en stretchen! Vriendelijke groet,

Titia van der Ploeg www.5voor9.com | Bennekomseweg 90 | 6871 KG Renkum| T 0317 319 088 | KvK 09198531

1

INHOUDSOPGAVE Artikel: C = Creativiteit inzetten     

Wat is creativiteit eigenlijk? ................................................................................................................. 3 Creatief via structuur .............................................................................................................................. 5 Wat als je deelnemers niet willen? .................................................................................................... 7 Kleine aanpassing, groot plezier ..................................................................................................... 10 Creativiteit van je deelnemers ......................................................................................................... 11

Speciale aanbieding voor bezoekers DVDT 2015: Alle 13 goed ................................................. 13

Meer tips, artikelen vind je op de website www.5voor9.com Abonneer je op de gratis TrainersTips en je krijgt bovendien '75 Gouden Presentatietips'. Ik ben gespecialiseerd in het opleiden van trainers en hbodocenten. Voor hen maakte ik ook de trainerstool Aan het werk met Actiekaarten. In 2013 verscheen mijn boek Mindmappen, slimmer informatie verwerken en onthouden en momenteel werk ik aan Supertrainer – met de IMPACTmethode waarmee je van elke training een succes maakt. Als deelnemer in mijn trainingen mag je verwachten dat je een leuke tijd hebt, waarin je zelf op diverse momenten keuze krijgt zodat je kunt leren op een manier die bij je past. Ik geef vertrouwen en organiseer vertrouwen, omdat je in een veilige omgeving beter leert. Maar je zult ook worden uitgedaagd via bijzondere werkvormen. Door mijn ambitie als kernwaarde zul je merken dat elke werkvorm – hoe speels of avontuurlijk ook- bijdraagt aan concrete resultaten.

www.5voor9.com | Bennekomseweg 90 | 6871 KG Renkum| T 0317 319 088 | KvK 09198531

2

Artikel: C = Creativiteit inzetten

T C

I

A

M P

Rosé was een aantal jaren geen wijn waar je mee voor de dag kon komen. Dat gold ook voor creativiteit. Macrameeën, creatief met kurk en theezakjes vouwen, kortom: kneuterigheid, daar werd het vaak mee geassocieerd. In trainingen werd creatief al snel geassocieerd met kinderachtig.

Niet iedereen wordt instant blij van het woord creatief of creativiteit, maar er is wel veel veranderd. Gaming heet nu serious gaming en er gaan kapitalen in om. Het is spelen ‘voor het echie’ geworden. En dat is ook de boodschap van dit artikel: hoe kun je leren bevorderen door op een creatieve manier te werken of de creativiteit van je deelnemers aan te boren. Spelen en leren is namelijk een van de beste combinaties. In dit artikel vind je enkele creatieve technieken, zoals brainstormen, de klimtechniek en de zweeftechniek. Maar creativiteit is ook de bestaande situatie met andere ogen bekijken, dingen net anders aanpakken en openstaan. Tot slot krijg je suggesties om deelnemers te verleiden hun creatieve kant aan te boren, in sommige gevallen zelfs zonder dat ze het bewust in de gaten hebben.

Wat is creativiteit eigenlijk? ‘Ik kan dit niet hoor, doe jij maar, jij bent zo creatief!’ is een zinnetje dat ik vaker heb gehoord dan me lief is. En inderdaad kan ik altijd wel iets verzinnen. Maar ben ik werkelijk zo creatief? Of is het een mindset? Of ervaring? Sommige dingen gaan je makkelijk af, andere niet. Sommige dingen vind je leuk om te doen, andere niet. Zou het zo kunnen zijn dat dit hier mee te maken heeft? En aan de eisen die je zelf stelt aan het product of aan jezelf? In mijn geval kwam het neer op doen en doorzetten. Want ik kon moeder toch niet teleurstellen met Moederdag: zij keek altijd vol verwachting uit naar ons knutselwerk of toneelstukje. Doen, omdat je niets presteert als je niet begint. Dat geldt eigenlijk voor alles. Doorzetten omdat je brein al snel denkt: dit wordt niets, alle mogelijkheden zijn uitgeput. Terwijl je eigenlijk pas aan het begin bent. Ga je verder, dan doorbreek je je denkpatroon en kom je op nieuwe ideeën en oplossingen. En daar is het nou net om te doen. Creativiteit in training hoeft niet te leiden tot een meesterwerk. Het is ook niet moeilijk of zwaar. Het is wel een hulpmiddel om met meer plezier effectiviteit van trainingen te verhogen. Zou dat misschien helpen om creatieve werkvormen te omarmen? www.5voor9.com | Bennekomseweg 90 | 6871 KG Renkum| T 0317 319 088 | KvK 09198531 3

Wat is dat eigenlijk, creativiteit? De definitie van Van Dale is kort: scheppend vermogen. Anderen omschrijven creatief denken als atletiek van de hersenen, nieuwe bruikbare oplossingen vinden voor je probleem of doorbrekingsdenken. Het Centrum voor de Ontwikkeling van het Creatief Denken (COCD) is een vereniging gespecialiseerd in toegepaste creativiteit. Het proces van ideeën genereren bestaat uit verschillende stappen, van divergeren (veel ideeën) naar convergeren (alles de fuik in) tot selecteren. Het eindresultaat is dan bijvoorbeeld te verdelen in Now, How en Wow. Zo blijft het niet bij ideeën verzamelen, maar kun je er mee aan de slag. Bron: COCD-box

Brainstormen Brainstormen is een creatieve techniek om ideeën te verzamelen. Alex Osborn beschreef vier brainstormprincipes: 1. Kwantiteit gaat boven kwaliteit Ofwel: Veel is goed, meer is beter 2. Uitstel van oordeel Integendeel: Hoe gekker hoe beter. Later komt de schifting van ideeën alsnog. Er is dus geen afstel. 3. Inhaken op ideeën van anderen 4. Freewheelen, door te associëren vanuit andere invalshoeken Bijvoorbeeld door een woord uit het woordenboek te kiezen, foto’s uit een tijdschrift te vergelijken of verschillende muziekfragmenten te beluisteren.

Brainstormen is niet nieuw. Al meer dan 60 jaar geleden publiceerde Osborn het boek Applied Imagination. En hij was op zijn beurt geïnspireerd door een 400 jaar oude www.5voor9.com | Bennekomseweg 90 | 6871 KG Renkum| T 0317 319 088 | KvK 09198531

4

hindoetechniek, de Prai-Barshana.

Creatief via structuur Structuur en creatief denken zijn met elkaar getrouwd. Het lijkt wel of je met creativiteit alle kanten op schiet maar eigenlijk is het een heel gedisciplineerde aangelegenheid. Allerlei hobby’s die het etiket creatief mee hebben gekregen zijn eigenlijk gewoon ambachtelijke vaardigheden, zoals vogeltjes vouwen uit papier, bloemschikken of batikken. Er is een basisproces en als je dat onder de knie hebt ga je een stap verder (iets moeilijker) of je gaat variëren. Hoe moeilijk is dat? Oplossingen genereren via een creatief proces verloopt in diverse stappen:

2) divergeren: ideeen genereren

1) vraag of probleem formuleren

3) convergeren: ideeen ordenen en selecteren

Oplossing! 1) Vraag formuleren 1. Schrijf de vraag op die je wilt beantwoorden, of het probleem dat je wilt oplossen 2. Herformuleer deze vraag door deze op verschillende manieren te omschrijven, woorden te husselen etc. 3. Kies de vraag die je daadwerkelijk wilt beantwoorden. De formulering gaat als HKI of HKW. Dat betekent dat je vraag start met Hoe kan ik? Of Hoe kunnen we? Bijvoorbeeld:  Hoe kan ik [een onweerstaanbare trainer worden]  Hoe kunnen we [de leegstaande ruimte beter benutten]  Hoe kan ik [het komende jaar mijn omzet verdubbelen] 

Hoe kan ik […]

2) Divergeren 4. Kies een techniek, bijvoorbeeld brainstormen, klimtechniek of zweeftechniek. 5. Als het aantal ideeën dreigt op te houden, kun je de technieken combineren, anderen laten associëren of kijken of er een patroon zit in de gegenereerde ideeën – en dat patroon vervolgens loslaten.

3) Convergeren 6. Nu heb je zoveel ideeën, dat je ze kunt ordenen. De Hoeden van de Bono (zie paragraaf xxx) kunnen hierbij helpen, maar ook de eerder genoemde COCD-box. Kijk nog even naar de meest bizarre suggesties. En denk dan: hoe kan ik deze suggestie gebruiken? Mogelijk krijg je www.5voor9.com | Bennekomseweg 90 | 6871 KG Renkum| T 0317 319 088 | KvK 09198531

5

dan de brainwave! 7. Je kiest de ideeën waar je mee verder wilt gaan en maakt een concreet actieplan.

Zweeftechniek: door analogieën of metaforen te gebruiken kom je los van je bestaande denkpatroon. Je kiest bijvoorbeeld een onderwerp uit de natuur dat overeenkomst vertoont met het probleem. Of je kiest een willekeurig voorwerp of onderwerp en gaat actief op zoek naar overeenkomsten. Bij de vraag hoe je een onweerstaanbare trainer kunt worden, kun je jezelf bijvoorbeeld vergelijken met een onweerstaanbaar dier (een alpha-aap of een pauw). Maar ook met een kopje koffie of een paperclip. In de blogs op mijn website vind je verschillende voorbeelden hiervan, bijvoorbeeld: ’20 lessen uit de sportschool’, wat we aan didactiek kunnen leren van onze sportinstructeur, of ‘Bent u een eerlijke leugenaar’ over wat we kunnen leren van goochelaars en illusionisten. Klimtechniek: stap voor stap klim je als het ware omhoog en verlaat je je huidige denkbeelden door steeds te zoeken naar gemeenschappelijke kenmerken in eerder gegenereerde ideeën. Wat is het patroon of de vooronderstelling die hier aan ten grondslag ligt? Bijvoorbeeld: het moet betaalbaar zijn of we moeten ons aan de regels houden. De vraag die je vervolgens stelt is: ‘Stel dat dit [niet waar is] of [niet van belang is] of [dat deze veronderstelling niet opgaat], wat zou er dan mogelijk zijn? En zo klim je stapje voor stapje naar nieuwe en originelere oplossingen.

Marjel Verhaeren noteerde meer dan 80 oplossingen voor haar vraagstuk door verschillende creatieve technieken te combineren www.5voor9.com | Bennekomseweg 90 | 6871 KG Renkum| T 0317 319 088 | KvK 09198531

6

Wat als je deelnemers niet willen? Angstzweet breekt hen uit. De gedachte om creatief te moeten zijn, is voor sommige deelnemers geen lonkend perspectief. Ze gaan piekeren, twijfelen aan zichzelf, of ze vinden het gewoon onzin. En daarom geven we creatieve werkvormen een degelijke naam. Praktijksimulatie, werkatelier, ideeëngeneratie, onderzoek.. Het klikt alsof het heel wat is, en dat is het ook. Want door creativiteit ontstaan nieuwe oplossingen, wordt veel geld bespaard of worden fouten voorkomen. En soms is het gewoon een leuke, afwijkende werkvorm die zorgt voor een verzetje. Creativiteit als middel tegen verveling is een kunstgreep, maar weloverwogen ingezet in een gevarieerd programma. En een creatie is een schepping, iets wat je maakt, neerzet. En dat is toch iets om trots op te zijn? Het is heel makkelijk om de deelnemers te stimuleren tot creativiteit, door ze een opdracht te geven: ‘Bedenk 25 oplossingen voor x’ of ‘Wat is de top 25 van y’. Laat iedereen apart even nadenken, verzamel de ideeën, nummer ze op de flap en de rest volgt vanzelf. Het brein heeft de opdracht begrepen en die 25 komen er wel. Omdat we mogelijk blokkeren, kan het goed zijn een opwarmoefening te doen. Ik werk graag met de volgende startvraag: ‘Wat kun je doen met een pompoen van 50 kilo’. Het begint doorgaans met opeten, maar als je even geduld hebt komt de rest wel. Misschien kun je een zetje geven, door te zeggen: laten wegrotten of iemand ermee vermoorden. Die laatste optie leidt weer tot allerlei nieuwe ideeën. Daarna ga je met het echte werkprobleem aan de gang. Hoewel de pompoen diende als opwarmertje, zul je merken dat veel pompoeninfo ook weer los te laten is op het werkprobleem.


7

Een andere manier is ‘Omdenken’, een begrip bedacht door Berthold Gunster. Door anders tegen problemen aan te kijken, bleek de situatie niet alleen minder bezwaarlijk, maar vaak ook allerlei nieuwe mogelijkheden te bieden. In gedragstrainingen bijzonder handig wanneer deelnemers vastlopen of erg veel last hebben van anderen. Hoe maak je van een probleem een kans? Bijvoorbeeld door het om te draaien. Zo werd een Neonazi-manifestatie een sponsorloop. In plaats van te protesteren tegen de Neonazi’s besloot iemand er een sponsorloop van te maken. Er waren volop sponsors te vinden en hoe meer Neonazi’s meeliepen, hoe groter het opgehaalde bedrag. Dat werd vervolgens gestort aan nabestaanden van de slachtoffers van de Holocaust. Een mooi voorbeeld van omdenken. Als ik op een creatieve manier te werk ga, maak ik er doorgaans geen woorden aan vuil. We gaan gewoon aan de slag en binnen een bepaalde tijd moet er een resultaat geproduceerd worden. Ter bemoediging kan ik wel zeggen: leef je uit, probeer eens iets waarvan je denkt dat het belachelijk is. Zo stimuleer ik de creativiteit zonder het beangstigende etiket. Tot slot kan het helpen je deelnemers eraan te herinneren dat grote uitvindingen en verbeteringen gedaan zijn door open te staan voor onverwachte combinaties. Bijvoorbeeld door een route in een ziekenhuis aan te geven met gekleurde lijnen die allerlei bordjes kon vervangen. Door te kijken naar de natuur hebben veel wetenschappers technische problemen opgelost. Bijvoorbeeld door een gekko te nemen als inspiratie met klittenband als resultaat. Om met Loesje te spreken: Raar is zo gek nog niet!

Creatviteit door spanning Suspense.. Er gaat iets komen, maar je weet niet wat. Je moet bijvoorbeeld een test invullen, maar de vragen zijn wel heel eigenaardig. Of je zit met zijn allen met je ogen dicht in een kring en de trainer zegt: een van jullie tik ik zo op de schouder en vraag een couplet uit het Wilhelmus te zingen. Gevoelens komen los, maar de beleefdheid weerhoudt je deelnemers ervan iets te doen. Totdat blijkt waar de oefening eigenlijk voor bedoeld was. Geen IQ-test of zangcontest, maar een introductie op de theorie van RET, om te laten zien dat we verschillend kunnen reageren op een zelfde situatie. www.5voor9.com | Bennekomseweg 90 | 6871 KG Renkum| T 0317 319 088 | KvK 09198531

8

Johan Derksen, vaste gast bij het RTL-voetbalprogramma VI, zorgt voor spanning door zijn vileine opmerkingen. Maar tegelijkertijd heeft hij een zeerobbensnor, knalroze schoenen en groen ruitjespak aan. Deze man is anders, zegt hij op deze manier, en misschien zetten zijn opmerkingen je aan tot nadenken. Zelf kleed ik me wel eens om tijdens een training. Deelnemers dit het opvalt, vraag ik naar hun mening. Andere deelnemers hebben misschien iets gevoeld, maar ze weten niet precies wat er aan de hand is. Bij presentatietrainingen kan een lief jurkje of een zakelijk jasje je tientallen deskundigheidspunten schelen. Door deze onschuldige verkleedpartij hoef ik mijn woorden geen kracht bij te zetten: het is overduidelijk. Van twee schoenen heb ik twee paar, in twee verschillende kleuren. Zo heb ik sneakers, links groen, rechts oranje en elegante damesschoenen links zwart, rechts paars. Ik doe ze wel eens aan zonder enige toelichting. In de training, maar ook op straat, word ik door volkomen vreemden aangesproken. Een conducteur kwam eens achter me aangerend om te zeggen ‘Mevrouw, u heeft twee verschillende schoenen aan!’ Alsof ik per abuis een blauwe en een bruine sok had aangetrokken die ochtend.

Zo spannend is het nu trouwens ook niet meer: kijk maar op het voetbalveld Mysterieuze voorwerpen en wonderlijke opdrachten: het brein is er dol op. Want we zijn allemaal onbewust op zoek naar de logica erachter. Als je dat even uitstelt, zijn je deelnemers helemaal bij de les en onthouden ze je boodschap misschien wel hun leven lang.

Voorwerpen gebruiken Kinderspeelgoed is heel gewoon om te gebruiken in trainingen: balletjes om mee over te gooien, vliegtuigjes vouwen, alles kan. Relatietherapeuten zetten Playmobil in bij systemisch werken, dat kunnen wij trainers natuurlijk ook. Er is zelfs Serious Lego te koop voor trainers en facilitators. Heb je geen kinderspeelgoed in huis, dan kan het ook met propjes papier. Door met voorwerpen te werken kun je heel makkelijk dingen aanschouwelijk maken, je bent als deelnemer wat aan het doen en je boort andere kennis aan. www.5voor9.com | Bennekomseweg 90 | 6871 KG Renkum| T 0317 319 088 | KvK 09198531

9

Kleine aanpassing, groot plezier Het geluk zit in een klein hoekje. Hieronder vind je een lijst met aanpassingen die je kunt doen om van een gewone oefening en uitdagende oefening te maken, ofwel pimp je werkvorm. Hieronder ter inspiratie acht alternatieven om standaard (onderdelen van) werkvormen te pimpen.

 √ √ √

Post-it geeltjes

 √ √ √

Brainstormsessie voor- en nadelen

 √ √

Basiselementen/kerncompetenties in kaart brengen

 √ √ √ √

Kennismakingsrondje maken, het rondje afgaan

 √ √ √ √

Standaard kaartspel

 √ √ √

Foto’s



Leerdoelen op flap laten schrijven

Gekleurde pos-its bijv. Oranje en groen voor nadelen en voordelen Kies voor post-its in een andere vorm zoals tekstballon, hartje of bloem Laat de post-its op ramen en deuren pakken i.p.v. op de flip-over

Andere naam geven: Jubel- en klaagmuur, Hit and shit, top of flop Pijlen tekenen (houden of weggeven) Flap met vrolijke smiley voor de positivo’s en boos gezicht voor de negatievelingen: en mensen zelf laten kiezen bij welke flap ze willen

Muurtje bouwen (baksteenpapier, blokken..) Subgroepen een naam geven, bijv. Stripfiguren, beroemde film of popartiesten

Popcorn, in kring staan, wie naar voren stapt krijgt de beurt Balletje overgooien, wie het duidelijkst lonkt krijgt de beurt Bolletje wol gooien en spinnenweb maken, daarna weer terugrollen Zandloper laten lopen met 1 minuut spreektijd p.p.

Een heel groot kaartspel Een zelfgemaakt kaartspel Een apart kaartspel, bijvoorbeeld van Andy Warhol, met 3d-kattenfoto’s Kwartet van de rommelmarkt

Grote, stevige foto’s, minimaal A5-formaat Verrassende foto’s, bijvoorbeeld gefotografeerde spreekwoorden Door deelnemers uitgeknipte en meegebrachte foto’s


10

√ √ √  √ √ √

Flap met behaalde successen (op te schrijven aan het begin van de training: ik kan nu..) Aanvulzin: Deze training is geslaagd want.. Op flap poppetjes tekenen als ondergrond en ieder zijn gezicht laten inkleuren Evaluatie van de dag geven in 1 woord of zin Associërend evalueren: geur, instrument, schoen, weerbericht Voorwerpen meenemen en die laten pakken. Mag van alles zijn (masker, steen, boek etc.) Op flap kruisje in grafiek laten zetten met bijvoorbeeld bierpul op ene as (ben je gevuld) en smiley (heb je het naar je zin gehad) op de andere as

Creativiteit van je deelnemers Uren kan ik wegdromen bij de Atlas van de belevingswereld. Er hoort een landkaart bij met in het landschap ‘zeeën van tijd’ en ‘bergen van werk’. Ook tijdens trainingen vind ik het heerlijk om zaken ‘in kaart’ te brengen. Het is dan ook een werkvorm die ik graag aan deelnemers aanbiedt. De fruitmand doet me denken aan zieke mensen en aan een energizer, en van beide word ik niet vrolijk. Toch weet ik dat fruit een prima metafoor kan zijn, waar mensen uitstekend mee uit de voeten kunnen. En daarmee kom ik direct tot de kern van deze paragraaf. Want gaat het nou om mijn creativiteit of die van de deelnemers? In elke training laat ik deelnemers minstens een keer kiezen uit verschillende Actiekaarten. En dan gebeuren de leukste dingen. Deelnemers zijn namelijk veel creatiever dan ik kon voorzien toen ik de Actiekaarten ontwikkelde. Neem de opdracht ‘Sportief’ waarbij deelnemers aan de hand van een sportieve metafoor een terugkoppeling geven over de belangrijkste dingen die ze hebben geleerd.   

De ene groep kiest voor een sport die alle onderdelen van de opdracht beslaat, terwijl de ander juist allemaal verschillende sporten kiest. De genoemde sporten zijn bovendien steeds verschillend, maar allemaal toepasselijk. Trainers die werkten bij NikeUniversity gingen de zeven breintrucs letterlijk uitbeelden via de metafoor hardlopen. Bij een training over mindmappen werden de sporten daarentegen getekend.

Als deelnemers ‘aan de haal gaan’ met een opdracht word ik daar heel blij van. Want de werkvorm is slechts een huls om hen te helpen. Als zij die vorm eigen maken, wordt het alleen maar sterker. Voor mij als trainer blijft het onderwerp – ook na jaren- interessant om te geven.

Deelnemers komen met verrassingen Er zijn momenten dat je het als trainer even niet weet. Of je bent besluiteloos en kunt niet kiezen wat te doen. Dan kan het handig zijn het roer over te geven en deelnemers met hun oplossingen te laten komen. Wie weet heeft iemand in de groep een voorstel. Als je geluk hebt, komen je deelnemers spontaan met een bijdrage. Bijvoorbeeld als www.5voor9.com | Bennekomseweg 90 | 6871 KG Renkum| T 0317 319 088 | KvK 09198531

11

iemand tijdens een andere training een geweldige oefening heeft gedaan en die met jou en je groep wil delen. Het gebeurde mij een keer dat ik een groep overassertieve deelnemers het bos instuurde, en ze vervolgens kwijtraakte. Ik had me verlaten op de kaart en gezegd dat we na tien minuten in stilte te hebben rondgelopen, zonder contact te zoeken, elkaar op een bepaalde plek zouden ontmoeten. Maar waar was ie plek? De kaart van het hotel was minder duidelijk dan ik had gedacht en op de afgesproken tijd had ik 3 van de 12 deelnemers bij elkaar. Vervolgens verdwaalden we enigszins, omdat iemand vol overtuiging de verkeerde kant opliep en wij volgden. Na een uur bereikten we het hotel, maar een deelnemer ontbrak. Beetje penibel, want ik zag hem al met een hartaanval in het bos liggen.. Gelukkig kwamen we allemaal bij elkaar. Wat bleek de meeste mensen dachten dat ik het expres zo geregeld had om het belang van luisteren, doorvragen en afstemmen te benadrukken. Ik gaf eerlijk toe dat het een mooi bijproduct was, maar dat het gewoon mijn stommiteit was. We lachten er om, om daarna een zeer waardevolle nabespreking te houden. Dezelfde groep na de zesde en laatste trainingsdag. We hadden gewerkt met de kwaliteiten van Daniel Ofman en in deze variant hadden de deelnemers elkaar complimenten gegeven. Een prachtige oefening. Voor de afsluiting hadden we alleen nog de ronde ‘laatste-kans-vragen’, zodat ik nog kort toelichting kon geven. Ik gebruikte de laatste pauze om me even op te frissen en toen ik het lokaal weer inkwam was de deur dicht. Gegiechel op de achtergrond. Ik dacht: is dit nu het moment voor killing the trainer, mijn fout was in het vorige blok. Ik kwam uiteindelijk binnen en er was .. niets. Iedereen zat erbij alsof ik niet net 5 minuten op de gang had gestaan. Oké, dacht ik. Nu ja. En ik startte met de laatste ronde.. Zegt een van de deelnemers toen ze aan de beurt was: ‘Nou Titia, ik moet toch een ding kwijt’. Ojee, dacht ik, wat nu. Er kwam een enorme bos bloemen ergens vandaan en iedereen kwam met een kaart met een goede eigenschap aanzetten. Van elke deelnemer kreeg ik een geweldig en persoonlijk compliment. En zo eindigde deze training, waarbij ik enorm dankbaar was voor de cadeaus die ik kreeg: de complimenten en het feit dat ze zo gevoelig waren geweest. Want dat was juist een groot thema bij deze training. In het voorbeeld werd ik als persoon verrast, maar deelnemers kunnen je ook verrassen door een oefening anders uit te voeren dan je had gedacht. Of door iets mee te brengen voor elkaar: zo kwam iemand een keer aan met allemaal opblaasmatrassen van NIVEA. Nu hadden ze in het vorige geleerd dat die afkorting ook kan betekenen Niet Invullen Voor Een Ander. Beter klittenband om de kern te onthouden had ik niet kunnen bedenken.


12

Speciale aanbieding voor bezoekers DVDT 2015: Alle 13 goed De beste artikelen uit TrainersTips van de afgelopen jaren zijn gebundeld en opnieuw gelay-out. Maar daar blijft het niet bij. Alle 13 goed is een digitaal werkboek met allerlei opdrachten bij de artikelen. Hierdoor kun je makkelijk de aangereikte tips zelf in de praktijk brengen. De introductieprijs is € 49,95 ex BTW. Maar als bezoeker van de dag van de trainer bied ik je eenmalig 30 euro korting. Je betaalt dus maar € 19,95 ex BTW. Bestel hier Alle 13 goed Het document dat je ontvangt is in de vorm van een pdfwerkboek met invulbare velden. Printen kan altijd, maar op deze manier kun je er ook digitaal mee aan de slag. Alle 13 goed staat boordevol tips en trucs en handige lijstjes waar iedereen die met groepen werkt plezier van heeft. Er zijn 4 categorieën: 1. 2. 3. 4.

zelfmanagement resultaat via speelse werkvormen groepsdynamica motiveren en belonen

Het werkboek zit vol met tips en trucs en handige lijstjes. En omdat het een pdf is, zijn er ook talloze actieve links. Met 1 klik ben je bij de achtergrondinformatie, de video’s en de internettools. Maar dat is nog niet alles. Alle 13 artikelen zetten je aan tot actie. Je krijgt opdrachten. En je antwoorden kun je in invulvelden in de pdf opslaan. Is dat niet handig? Alle 13 goed is dus:

√ √ √ √ √

een superslimme pdf een inhoudelijk naslagwerk een activerend werkboek speciaal voor trainers en helemaal persoonlijk VOOR jou en VAN jou!  Bestel hier Alle 13 goed


13

Creativiteit in trainingen vergroot je lenigheid

Recommend Documents