Compensatie CO2-emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2011
Dienst Stadsbeheer Milieu en Vergunningen Juni 2012
2
Aanleiding De gemeente Den Haag wil in 2040 een klimaatneutrale en -bestendige stad zijn. Als voorbeeldfunctie voor de stad is de gemeente Den Haag sinds 2010 CO2-neutraal. Hiervoor zijn diverse projecten op het gebied van energiebesparing en duurzame energie uitgevoerd. Omdat niet alle CO2-emissie voorkomen kan worden wordt de resterende CO2-emissie (mobiliteit, dienstvluchten en het verwarmen van gebouwen) gecompenseerd in het Klimaatfonds Haaglanden.
Scope CO2-neutrale gemeentelijke organisatie In het plan van aanpak CO2-neutrale gemeentelijke organisatie (RIS 159477) is gedefinieerd wat de scope is van de CO2-neutrale gemeentelijke organisatie. “Onder een CO2-neutrale gemeentelijke organisatie wordt verstaan: Een gemeentelijke organisatie die geen CO2 uitstoot voor wat betreft huisvesting, openbare verlichting, gemalen en mobiliteit of deze compenseert. De CO2-emissiebronnen van de gemeentelijke organisatie zijn ingedeeld in drie categorieën: 1. Huisvesting: elektra-, gas- en warmteverbruik van gebouwen in eigendom én gebruik bij de gemeentelijke organisatie (inclusief sporthallen en zwembaden in eigendom). 2. Openbare verlichting en gemalen: elektra die nodig is voor gemeentelijke installaties als gemalen, bruggen, tunnels en openbare verlichting. 3. Mobiliteit: motorbrandstof die nodig is voor het gemeentelijk wagenpark.” Tevens wordt vanaf 2011 de CO2 uitstoot van dienstreizen per vliegtuig gecompenseerd via het klimaatfonds. Omdat de elektriciteit die de gemeente inkoopt groene stroom is, wordt hier geen CO2emissie aan toegerekend.
CO2 monitor gemeentelijke organisatie Om de CO2-emissie van de gemeentelijke organisatie te monitoren is een softwareprogramma van SAS aangeschaft, het Activity Based Management programma. In dit programma worden de emissies van de gebouwen, het wagenpark, de openbare verlichting, gemalen, verkeersregelinstallaties en de dienstvluchten bijgehouden. De gegevens hiervoor komen uit diverse bronnen. Zo worden de gegevens van de dienstvluchten aangeleverd door het IDC, en verbruiken van het wagenpark en de gemeentelijke panden door rapportages vanuit het IbDH.
3
CO2-emissie gemeentelijke organisatie In 2012 wordt de emissie van de gemeentelijke organisatie over 2011 gecompenseerd. De CO2-emissie van de gemeentelijke organisatie bedroeg in dat jaar 8584 ton CO2. Hieronder is de opsplitsing over de verschillende onderdelen weergegeven, evenals de uitstoot in 2010. Tabel 1: CO2-emissie in 2010 en 2011 per onderdeel in ton
Onderdeel Gebouwen Wagenpark Dienstvluchten Verkeersregelinstallaties Gemalen Openbare verlichting Totaal
2010 ton CO2 9923 965 134 0 0 0 11022
2011 ton CO2 7604 920 60 0 0 0 8584
In onderstaande tabel is weergegeven hoeveel van welke energiedragers gebruikt zijn binnen de gemeentelijke organisatie in 2011, met de CO2-emissie die hierbij hoort. Tabel 2: Energieverbruik in 2011 per energiedrager
Energiedrager Elektriciteit Gas Stadsverwarming Huisbrandolie Brandstof mobiliteit Dienstvluchten Totaal
Eenheid 55.131.010 kWh 3.421.083 m3 32.083 GJ 18.735 L 4.585.388 km 531.624 km
Ton CO2 0 6090 1463 51 920 60 8584
De kentallen die gebruikt zijn voor het omrekenen van de energiedragers naar CO2 zijn in onderstaande tabel weergegeven Deze kentallen zijn gelijk aan 2010. Tabel 3: Kentallen CO2-emissie per eenheid energie
Energiedrager Elektriciteit Gas Stadsverwarming Huisbrandolie Brandstof mobiliteit Brandstof dienstvluchten Vluchten binnen EU Buiten EU <1000 Buiten EU >1000
Eenheid kWh m3 GJ l Berekend op basis van verbruik van model voertuig.
kg CO2 0 1,78 45,6 2,7
km km km
0,107 0,191 0,121
Zonder de inkoop van groene stroom zou de CO2-emissie van de gemeentelijke organisatie 39,8 kton bedragen. In onderstaande taartdiagrammen is weergegeven waar de CO2-emissie plaatsvindt. In de eerste figuur is de werkelijke situatie weergegeven, in de tweede figuur is weergegeven hoe de situatie zou zijn als de gemeente geen groene stroom in zou kopen.
4
CO2 emissie gemeentelijke organisatie; 8,6 kton (met groene stroom) Stadsverwarming; 17,0% Huisbrandolie; 0,6%
Brandstof mobiliteit; 10,7%
Dienstvluchten; 0,7%
Gas; 70,9%
Figuur 1: Werkelijke CO2-emissie van de gemeentelijke organisatie in 2011
CO2 emissie gemeentelijke organisatie; 39,8 kton (zonder groene stroom)
Dienstvluchten; 0,2% Brandstof mobiliteit; 2,3%
Gas; 15,3% Elektriciteit gebouwen; 40,4%
Huisbrandolie; 0,1% Stadsverwarming; 3,7%
Elektriciteit overig; 38,0%
Figuur 2: Fictieve CO2-emissie van de gemeentelijke organisatie (zonder groene stroom) in 2011.
De categorie ‘Elektriciteit - Overig’ in figuur 2 is een groepering van het elektriciteitsgebruik van openbare verlichting, verkeersregelinstallaties en gemalen.
5
Verschillen ten opzichte van compensatie over 2010. Ten opzichte van 2010 is de CO2 uitstoot van de gemeentelijke organisatie gedaald. Dit heeft meerdere oorzaken. In 2011 is het energiezuinige Stadskantoor Leyweg in gebruik genomen en is gedurende het jaar een aantal oudere panden afgestoten. Vanaf 1 januari 2011 is de Brandweer een organisatorisch onderdeel geworden van de nieuw gevormde Veiligheidsregio Haaglanden. Dientengevolge zijn de gebouwen van de Brandweer als zodanig geen onderdeel meer van het CO2-profiel van de gemeente Den Haag. Als de gebouwen van de brandweer uit de CO2 emissie van 2010 worden gehaald was de totale CO2 uitstoot in dat jaar 10909 kton CO2. Dit is voor 2011 alsnog een reductie van 2325 ton CO2. Deze is gerealiseerd in de gemeentelijke gebouwen, het gemeentelijk wagenpark en de dienstvluchten. De reductie in de gebouwen van de gemeente is gedeeltelijk te verklaren doordat de temperatuur in 2011 hoger was dan in 2010, waardoor er minder verwarming noodzakelijk was. Hiernaast zijn er ook in 2011 energiebesparende maatregelen uitgevoerd in de gemeentelijke panden. Sinds eind 2010 zijn warmtepompen in werking ten behoeve van de verwarming van de ventilatielucht in het stadhuis. Hierdoor wordt dus aanzienlijk bespaard op warmte van de Stadsverwarming. Tevens zijn meerdere CV ketels vervangen en zijn er zonnepanelen geplaatst op zwembad Zuidhage en is een optimalisatieslag gemaakt met het gebruik van de zonneboilers op Sportaccomodatie Overbosch. Deze maatregelen dragen allen tevens bij aan de lagere CO2 uitstoot. In het gemeentelijk wagenpark zijn in 2011 dertig wagens afgestoten, wat heeft geleid tot een reductie in de CO2 uitstoot. Tevens rijdt 45% van het voertuigenwagenpark inmiddels op een duurzame brandstof. In 2010 was dit nog 33%. In 2011 zijn er verder minder dienstvluchten geweest dan in 2010.
Compensatie De CO2-emissie wordt gecompenseerd via het Klimaatfonds Haaglanden. Het Klimaatfonds Haaglanden reduceert CO2 in de stad door projecten uit te voeren op het gebied van energiebesparing en duurzame energie. Voorbeelden hiervan zijn het klimaatvriendelijker maken van theater De Regentes, de actie ‘Haaglanden LED op!’ en het overschakelen van de HTM aardgasbussen op biogas. De kosten voor compensatie bij het Klimaatfonds Haaglanden bedragen € 20, - per ton CO2. Kosten voor compensatie van de 8584 ton CO2 van de gemeentelijke organisatie bedragen €171.680, -. Jaarlijks worden de CO2-emissies in kaart gebracht en zullen de kosten voor compensatie bepaald worden. Het streven is de CO2-emissie en de compensatie jaarlijks naar beneden te brengen.
