i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Colofon Redactie Lex Bijlsma Jeroen Fokker Corine de Gee Geraldine Leebeek Cilia Witteman Jaargang 4, nr. 5 Mei 2002 Oplage 1000 stuks Deadline volgend nummer: 19 augustus 2002 Vormgeving Reproduktie FSB Padualaan 8 3584 CH Utrecht Redactieadres Per E-mail
[email protected] Een uitgave van het Instituut voor Informatica en Informatiekunde Padualaan 14 3584 CH Utrecht tel. 030-2531454
In dit nummer Vanuit de redactiecommissie Informatica in het nieuwe studiejaar Roostervrije dagen Doctoraal of master ? Verwarring over titels en graden
1
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
CSCW in het BBL Opening BBL Even kennismaken .. met Marinus Veldhorst Agenda A-Eskwadraat Aanmelding voor examens Informatica en Informatiekunde
Vanuit de redactiecommissie Hier is het vijfde i-blad van de vierde jaargang. Behalve naar de informatica- en Informatiekunde studenten gaat dit blad ook naar de aanstaande eerstejaars die zich hebben ingeschreven voor de opleiding informatica en informatiekunde.
In dit nummer kunnen jullie lezen hoe het is geregeld met het Informatica programma in het nieuwe studiejaar. In het komende jaar zijn er vrij grote wijzigingen in verband met de invoering van het bachelor-master stelsel. Ook kunnen jullie lez en wat de termen doctoraal en master inhouden. Ronald Batenburg heeft een stuk geschreven over de ruimte in het BBL waar het Computer Supported Collaborative Work (CSCW) in ondergebracht is. In de rubriek Even voorstellen ... schrijft de docent van Informatica, Marinus Veldhorst , over het vak wat hij in periode 5 gaat geven en iets over zichzelf. Het i-blad bevat ook dit keer geen tentamenrooster voor de komende onderwijsperiode. Bekijk daarom vooral de elektronische versie op http://www.cs.uu.nl/education, want actuele wijzigingen worden daar altijd meteen verwerkt. Bijdragen voor het volgende nummer, dat in augustus verschijnt, kunnen worden ingeleverd bij Geraldine Leebeek. (email
[email protected]) Geraldine Leebeek, Redactielid i-blad 2
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Informatica in het nieuwe studiejaar Een vak als informatica is natuurlijk altijd in beweging. In de 20 jaar van haar bestaan is de opleiding informatica nog geen jaar precies hetzelfde geweest als het jaar ervoor. In het komende jaar zijn er vrij grote wijzigingen in verband met de invoering van de vijfjarige studieduur (die nu het vierde jaar bereikt) en de invoering van het bachelor-master stelsel (die dit jaar het eerste jaar flink verandert). Hieronder vind je per studiejaar wat er in het komende jaar zoal te kiezen valt.
Eerste jaar informatica Dit i-blad wordt ook gestuurd naar de aankomende eerstejaars (welkom!). Het programma is flink veranderd sinds vorig jaar, in verband met de invoering van het bachelor -master stelsel. Jullie staat een spannend nieuw programma te wachten! Het jaar is verdeeld in vijf periodes van ongeveer twee maanden. In elke periode volg je normaalgesproken twee verschillende vakken. In principe ben je vrij om de vakken in een willekeurige volgorde te volgen, maar het rooster is er op gemaakt dat je de vakken in een logische volgorde kunt volgen. Een drietal vakken wordt echter twee keer per jaar aangeboden, zodat er toch wat ruimte ontstaat voor individuele studiepaden, vooral afhangend van de invvulling van de keuzeruimte. Je tutor kan daarbij adviseren. De eerste echte keuzes zijn pas nodig in november, dus je kunt er nog even over nadenken. Eerst even wat over het jargon waarmee de diverse keuzemogelijkheden worden beschreven. Je volgt een Bachelor-opleiding, waarin je je hebt ingeschreven voor een 3
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
major in de informatica. Binnen de major vallen 23 vakken. De overige 7 vakken vallen binnen je profileringsruimte. Die kun je (binnen zekere voorwaarden) geheel vrij kiezen uit het hele aanbod van de universiteit. Het is mogelijk (en ook aan te raden) om je profileringsruimte in te vullen met een samenhangend pakket van (meestal 5) vakken. Zo’n pakket wordt een minor genoemd. Binnen je major zijn er twee soorten vakken: discipline-gebonden vakken, dat wil zeggen de ‘echte’ informatica-vakken. Daarvan doe je er 18, waarvan er 10 verplicht zijn. Daarnaast zijn er context-vakken, die gaan over de context van de informatica. Daarvan doe je er 5, waarvan er 3 verplicht zijn. Er zijn binnen de universiteit vele minor -pakketten mogelijk. Een deel daarvan wordt speciaal aangeraden om in combinatie met de major informatica te volgen. Voor deze minor-pakketten wordt daar in de roosters ook speciaal rekening mee gehouden (voor andere profilerings-vakken kan het wel eens ongelukkig uitkomen met de verplichte informatica-vakken). Deze aanbevolen minor-pakketten zijn: § medisch-technische wetenschappen (MTW) § § § §
kunstmatige intelligentie (KI) bedrijfsgerichte informatica (BGI) informatiekunde software engineering (SE)
Van de eerste vier kun je in het eerste jaar twee vakken volgen. De minor SE kun je beter beginnen in je tweede jaar; kies je daarvoor, dan kun je in je eerste jaar alvast twee context-vakken doen. Periode 1: Normaalgesproken begin je met twee verplichte vakken die in deze periode worden gegeven: ‘Imperatief programmeren’ en ‘Wiskunde voor informatici’. Je hoeft dus niet meteen op de eerste dag van je studie vakken te kiezen. Als je per se meteen af wilt wijken van de standaard-route, kun je kiezen voor het context-vak ‘Multimedia’. Bespreek wel met je tutor wat dat voor consequenties heeft voor de rest van je planning! Periode 2: Er is één verplicht vak: ‘Databases’. Daarnaast is dit voor 4 standaard-minors het moment om aan de minor te beginnen: ‘Inleiding medisch-technische informatica’ (in de minor MTW), ‘Inleiding computational intelligence’ (in de minor KI), ‘Inleiding Ecommerce’ (in de minor BGI), en naar keuze ‘Inleiding organisatie, beleid en management 1’ of ‘Human-computer interaction’ (in de minor Informatiekunde). Wil je een andere minor, waarvoor in deze periode niets te doen is, dan kun je een van de twee informatiekunde-vakken ook als context-vak opvoeren.
4
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Periode 3: Er zijn twee verplichte vakken: ‘Systeemarchitectuur’ en ‘Logica en verzamelingenleer’. In deze periode wordt ook ‘Imperatief programmeren’ nog een keer aangeboden, wat een mogelijkheid is als dat er in periode 1 niet van is gekomen. Periode 4: Er is één verplicht vak: ‘Functioneel programmeren’. Daarnaast is er in elk van 4 standaard-minors een vervolg-vak: ‘Anatomie en fysiologie 1’ (in de minor MTW), ‘Inleiding adaptieve systemen’(in de minor KI), ‘Telematica’ (in de minor BGI), en naar keuze ‘Inleiding organisatie, beleid en management 2’ of ‘Cognitie en informatieverwerking’ (in de minor Informatiekunde). Wil je een andere minor, waarvoor in de ze periode niets te doen is, dan kun je een context-vak kiezen: ‘Inleiding organisatie, beleid en management 2’ of het verplichte vak ‘Recht en informatica’. Periode 5: Er zijn twee verplichte vakken: ‘Datastructuren’ en ‘Objectgeoriënteerd modelleren en programmeren’. In deze periode wordt ook ‘Databases’ nog een keer aangeboden, wat een mogelijkheid is als dat er in periode 2 niet van is gekomen. Voor tweedejaars die nog vakken uit het eerste jaar moeten inhalen, is het van belang om te weten dat een aantal vakken niet meer wordt gegeven. In plaats daarvan mag een ander vak worden opgevoerd voor de propedeuse: § in plaats van ‘Softwaretools’ komt ‘Multimedia’ § in plaats van ‘Inleiding algemeen’ komt een van de andere drie inleidingen, of het vak
§
‘Cultuur van de informatica’, dat echter komend jaar nog niet wordt aangeboden. het vak ‘Practicum’ (alle vier richtingen) wordt niet meer gegeven, maar kan individueel worden ingehaald. in plaats van ‘Beschrijven en bewijzen’ komt ‘Logica en verzamelingenleer’
§ §
in plaats van ‘Computers, software en netwerken’ komt ‘Systeemarchitectuur’ in plaats van ‘Inleiding psychologie’ komt ‘Cognitie en informatieverwerking’
§
Tweede jaar informatica Er zijn wijzigingen in dit jaar ten opzichte van vorig jaar. Het vak ‘Statistiek’, dat tot nu toe werd gegeven in periode 5 van het tweede jaar, zal voortaan in periode 1 van het derde jaar gegeven worden. Daarom wordt het dit jaar niet gegeven: de derdejaars hebben het immers al gedaan, en de tweedejaars zijn er (nog) niet aan toe. In plaats daarvan schuift het vak ‘Overdragen van de informatica’ van het derde naar het tweede jaar. Het kan naar keuze in periode 1, 2 of 3 worden gevolgd; de keuze kun je laten afhangen van andere vakken die je nog moet volgen. Sommige andere vakken zijn daarom een periode verschoven.
5
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Periode 1: Eén verplicht vak ‘Formele methoden’. Mogelijkheid tot inhalen van ‘Imperatief programmeren’ en ‘Concrete wiskunde’ (nieuwe naam: ‘Wiskunde voor informatici’). Hoef je niets in te halen, dan is dit een goed moment voor ‘Overdragen’. Periode 2: Eén verplicht vak: ‘Grammatica’s en ontleden’. Daarnaast een studierichtingspecifiek vak: ‘Programmeren en correctheid’ (Alg), ‘Anatomie en fysiologie 2’ (MTI), ‘Psychologische expertise’ (TKI), ‘Inleiding management en organisatie’ (I&M). Eventueel inhalen van ‘Databases’. En als dat allemaal niet convenieert is er een mogelijkheid om ‘Overdragen’ te doen. Periode 3: Eén verplicht vak: ‘Objectgeoriënteerd modelleren en programmeren’. Daarnaast een studierichting-specifiek vak: ‘Gedistribueerd programmeren’ (Alg), ‘Ziekteleer’ (MTI), ‘Logica voor AI’ (TKI), ‘Logistiek management’ (I&M). En anders is er een mogelijkheid voor ‘Overdragen’. Periode 4: In deze periode begint het ‘Softwareproject’. Daarnaast een studierichtingspecifiek vak: ‘Implementatie van programmeertalen’ (Alg), ‘Klinisch handelen’ (MTI), ‘Representeren en zoeken’ (TKI) of ‘Discrete optimalisering’ (I&M). Periode 5: Vervolg ‘Softwareproject’. Verder het verplichte vak ‘Lineaire algebra’. Eventueel inhalen van ‘OOMP’.
Derde jaar informatica De opbouw van dit jaar is hetzelfde als het vorig jaar was: Periode 1: Twee verplichte vakken: ‘Algoritmiek’ en ‘Graphics’. Eventueel inhalen van ‘Formele methoden’, en mogelijkheid voor ‘Overdragen’. Periode 2: Eén verplicht vak: ‘Expertsystemen’. Daarnaast is dit het standaard-moment voor ‘Overdragen’, tenzij je een tweedejaars -vak wilt inhalen (bijvoorbeeld DB of G&O). Periode 3: Twee studierichting-specifieke vakken: ‘Softwarearchitectuur’ (Alg en I&M), ‘Automatisch redeneren’ (Alg en TKI), ‘Medische besliskunde’ (MTI en TKI), ‘Biomedische modelbouw’ (MTI), ‘Benaderingsalgoritmen’ (I&M). Eventueel inhalen van OOMP, en mogelijkheid voor ‘Overdragen’. Periode 4: Eén studierichting-specifiek vak: ‘Optimalisering’ (Alg), ‘Inleiding beeldverwerking’ (MTI), ‘Model based reasoning’ (TKI), ‘Strategisch management’ (I&M). Daarnaast een keuze uit twee context-vakken: ‘Filosofie van de informatica’ of ‘Recht en informatica’ (dat laatste vak komt in plaats van het oude ‘Maatschappelijke aspecten’). Periode 5: Een project of stage, tenzij je nog DS, LA, SP of OOMP moet inhalen.
6
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Vierde jaar informatica Toen je aan de opleiding begon, heb je gekozen voor een van de vier studierichtingen Alg, MTI, TKI of I&M.Het vierde jaar zou het moment zijn om binnen die studierichting een specialisatierichting te kiezen: ST, AO of IS binnen Alg; MBV, SV of MBO binnen MTI; IA of BO onder TKI; en Log en E-B onder I&M. (De betekenis van deze afkortingen kun je op de website vinden). Al met al is het een keuze uit tien specialisatierichtingen, want in de praktijk komt het ook voor dat studenten in een andere studierichting afstuderen dan ze in hun eerste jaar begonnen zijn. De eerstejaars die dit jaar beginnen aan de opleiding doen dat in de Bachelor-Master structuur: een driejarige Bachelor-opleiding, en een tweejarige Master-opleiding. Zij zullen in 2005 kunnen kiezen uit een vijf master-programma’s informatica. Die masterprogramma’s zijn nu al opgezet, en de aankomende vierdejaars kunnen daar ook aan meedoen. Zij hoeven natuurlijk geen Bachelor-diploma te hebben om te mogen beginnen, en krijgen aan het eind gewoon het beloofde Doctoraal-diploma. Intern is afgesproken dat toelating tot een masterprogramma mogelijk is zodra de student het programma van de eerste drie jaar heeft afgerond op ten hoogste twee cursussen na. Dit geldt straks ook voor de nu aankomende tweede- en derdejaars. De vijf nieuwe masterprogramma’s zijn: § Algorithmic systems § Agents and computational intelligence § Computationele biomedische wetenschappen § Geometry, imaging and virtual environments § Software technology De trendy engelse namen impliceren niet dat het onderwijs ook in het Engels zal worden gegeven, al zal dat voor sommige vakken, net als nu al het geval is, wel zo zijn. Meedoen aan een van de vijf doctoraalprogramma’s is de mogelijkheid die als standaardadvies geldt. Dit jaar is het namelijk voor het eerst dat vierdejaars in de vijfjarige opleiding zitten. In plaats van het oude vier-jarige programma (de tien specialisatierichtingen) in een aangepaste, uitgebreide vorm te doen is het inhoudelijk beter om een vijf-jarig progogramma ‘zoals een vijf-jarig programma bedoeld is’ te doen (een van de vijf nieuwe master-programma’s dus). Er zijn natuurlijk nog twee andere mogelijkheden, die niet als eerste geadviseerd zullen worden, maar in individuele gevallen toch zinvol kunnen zijn:
7
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
§
§
Toch een van de tien oude specialisatierichtingen kiezen. Er komt een tabel in welke richtingen de vakken uit de nieuwe masterprogramma’s kunnen worden opgevoerd als aanbevolen vak (de bekende tabel met de gekleurde blokjes op de website). Overstappen naar het nieuwe model, en een Bachelor- en een Master-diploma halen. Hierbij moet worden opgemerkt dat het bachelordiploma niet automatisch wordt verstrekt aan studenten die drie jaar van het oude programma hebben voltooid: de examencommissie moet beoordelen of voldaan is aan de eisen die in de OER van de bacheloropleiding worden gesteld. In het bijzonder inzake academische vorming, portfolio en contextvakken zal hier extra werk nodig zijn. Aan de details van de regeling wordt nog gewerkt. Overigens kan het behalen van een bachelordiploma ook en vooral van belang zijn voor studenten die na drie jaar hun studie willen staken: naar verwachting (maar de wet is nog niet aangenomen) zal aan een bachelordiploma, net als nu aan een doctoraal, het recht van omzetting van de studiefinanciering (van lening naar gift bij voldoende prestatie) worden gekoppeld.
Vijfde jaar informatica Het vijfde jaar informatica bestaat nog niet; wie nu vijfdejaars wordt volgt het vier -jarige programma en en blijkbaar een beetje vertraagd. Je maakt gewoon het vier-jarige programma af; in het komende jaar kun je specialisatievakken kiezen uit het hele aanbod en werken aan een afstudeerproject. Strik genomen bestaat de vier-jarige opleiding per 1 september 2002 niet meer. Wie in 1998 of eerder is begonnen wordt formeel overgeschreven naar de vijfer-jarige opleiding, maar er wordt een regeling getroffen dat je niet meer dan 4*42=168 studiepunten hoeft te halen (want het is natuurlijk niet zo dat halverwege de rit de eisen worden verhoogd tot 210 studiepunten).
Nieuwe docenten Vanwege het vertrek van een aantal docenten naar andere universiteiten (Eindhoven, Liverpool), en vanwege de herziening van een aantal vakken, worden sommige vakken door andere docenten gegeven dan vorig jaar. De belangrijkste wijzigingen zijn: § Multimedia (voorheen Softwaretools): Hans Voorbij § § § §
Formele methoden: Gerard Vreeswijk Graphics : René van Oostrum Programmeren en correctheid: Wishnu Prasetya Expertsystemen: Linda van der Gaag en Eveline Helsper
§ §
Logica en verzamelingenleer (voorheen BB): John-Jules Meyer Logica voor AI: Lev Beklemishev en John-Jules Meyer
8
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Meer informatie Wil je (nog) meer informatie over met name de nieuwe bachelor-master zaken, dan kun je de website www.cs.uu.nl/bama raadplegen.
Roostervrije dagen Om de reistijd van studenten te beperken, en om je de gelegenheid te geven om één dag per week je studietijd zelf in te delen, streeft het instituut ernaar om één dag per week roostervrij te houden. Die dag is niet voor iedereen hetzelfde, want dan zou het op de andere dagen te druk worden in de college- en practicumzalen. Daarom wordt het volgende schema voor roostervrije dagen aangehouden: § eerstejaars informatica en informatiekunde: dinsdag § ouderejaars informatica: woensdag §
ouderejaars informatiekunde: donderdag
Als je vakken uit een ander jaar moet inhalen, of als je vakken uit een andere studierichting volgt, kan het voorkomen dat je wel vijf dagen per week zult moeten reizen. Voor de aanbevolen studierichting-specifieke vakken (respectievelijk standaard-minors in het eerste jaar) worden de roostervrije dagen wel aangehouden. Incidentele activiteiten (zoals een dag-excursie) kunnen wel op de roostervrije dag worden gepland.
Jeroen Fokker
Doctoraal of master? De nu ingeschreven studenten hebben het recht hun studie te voltooien volgens de huidige Onderwijs - en Examenregeling. Er zal nog geruime tijd gelegenheid zijn de traditionele examens, propedeutisch en doctoraal, af te leggen. Omdat de universiteit onvoldoende personeel heeft om twee geheel gescheiden programma's naast elkaar aan te bieden, zullen wel onderdelen van het bestaande programma worden vervangen door cursussen uit de bachelor - en masteropleiding. Er komt een conversietabel waaruit kan worden afgelezen welke nieuwe cursussen in studieprogramma's de rol kunnen overnemen van oude die niet meer worden gegeven. Natuurlijk blijft het nog wel enige tijd mogelijk tentamen te doen over reeds gevolgde cursussen.
9
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Slechts aan eerstejaars studenten die weinig of geen studiepunten hebben behaald en toch de studie willen voortzetten, moet worden geadviseerd zich uit te schri jven bij de oude doctoraalstudie en zich aan te melden voor de bacheloropleiding. Gevorderde studenten die, in plaats van het oude programma, liever deelnemen aan een masterprogramma, kunnen daarvoor twee wegen bewandelen. Verreweg het eenvoudigst is het, ingeschreven te blijven bij de doctoraalopleiding en in plaats van de laatste twee jaar van het studieprogramma daarvan een masterprogramma te volgen. De OER van de doctoraalopleiding zal worden aangepast om dit mogelijk te maken. In dat geval hoeft aan de IB-groep niets te worden gemeld en is toelating tot het masterprogramma een interne aangelegenheid van het Instituut. Intern is afgesproken dat toelating tot een masterprogramma mogelijk is zodra de student het programma van de eerste drie jaar heeft afgerond op ten hoogste twee cursussen na. Voor de nu ingeschreven studenten zal de UU deze weg gaan adviseren. Wat er in dat geval precies op het diploma komt te staan, is nog voorwerp van (vooral juridische) studie. De andere weg is: een formele inschrijving bij de bacheloropleiding, gevolgd door, na het behalen van het bachelordiploma, een formele inschrijving bij de masteropleiding. Hierbij moet worden opgemerkt dat het bachelordiploma niet automatisch wordt verstrekt aan studenten die drie jaar van het oude programma hebben voltooid: de examencommissie moet beoordelen of voldaan is aan de eisen die in de OER van de bacheloropleiding worden gesteld. In het bijzonder inzake academische vorming, portfolio en contextvakken zal hier extra werk nodig zijn. Aan de details van de regeling wordt nog gewerkt. Overigens kan het behalen van een bachelordiploma ook en vooral van belang zijn voor studenten die na drie jaar hun studie willen staken: naar verwachting (maar de wet is nog niet aangenomen) zal aan een bac helordiploma, net als nu aan een doctoraal, het recht van omzetting van de studiefinanciering (van lening naar gift bij voldoende prestatie) worden gekoppeld. Lex Bijlsma
Verwarring over titels en graden Een student heeft recht op het diploma van de opleiding waarin hij het afsluitend examen aflegt. Dat is nu het doctoraal examen. Aan het diploma daarvan is de titel doctorandus verbonden. In plaats daarvan mag hij de titel 'master' voeren. 10
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Straks is er een bacheloropleiding, met een afsluitend examen, waaraan geen titel (a la doctorandus) is verbonden maar wel een zgn. graad: bachelor. (BSc) Als de student vervolgens een masteropleiding afrondt, verwerft hij de graad master.(MSc) Hij verwerft ook de titel doctorandus, als vanouds afgekort tot drs. en (desgewenst) voor de naam te vermelden. Voor beide graden geldt dat hij (een aanduiding van) de graad mag vermelden achter zijn naam. Het is evenwel verboden zowel een titel als een graad bij de naam te vermelden. De master zal dus moeten kiezen, maar kan dat per geval c.q. situatie doen.
CSCW in het BBL: Informatiekunde en NW&I richten het 'Utrecht Intervention Laboratory' op Al bij de inrichting van de twee nieuwe verdiepingen van het Buys Ballot Laboratorium (BBL) voor Informatica en Informatiekunde, bijna twee jaar geleden, was het idee ontstaan. Nieuwe huisvesting biedt bij uitstek de mogelijkheid om ruimtes in te richten waar het zogenaamde Computer Supported Collaborative Work (CSCW) in de onderwijspraktijk gebracht kan worden. CSCW omvat allerlei mogelijkheden om formele maar ook informele groepsprocessen te stroomlijnen en te intensiveren met behulp van ICT: bij uitstek een informatiekundig terrein dus. Begin 2001 werd alvast een zaaltje gereserveerd (het huidige BBL475) waar wat PC's in een halve kring op tafels en wat observatiestoelen werden neergezet. De inrichting tot een 'echte' CSCW -zaal was daarmee echter nog geen feit. BBL475 wordt voornamelijk als 'gewone' practicumzaal gebruikt. Slechts één keer is de zaal benut voor een typische CSCW-activiteit, namelijk het electronisch vergaderen. In het kader van de cursus 'Groupware, Workflow & Workgroup Computing' maakten de tweedejaars Informatiekundestudenten kennis met het (on-line) gebruik van GroupwSystems, het leidende softwarepakket op het gebied van electronisch vergaderen. De kennismaking was vluchtig en kort; het verliep die vrijdagmiddag in oktober 2001 zowel technisch als organisatorische redelijk, maar het was duidelijk dat er veel meer mogelijk was. 11
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
De gelukkige omstandigheid d eed zich begin dit jaar voor toen Ruud Smits, hoogleraar bij de opleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement (NW&I), bij de centrale afdeling ICT van onze universiteit te rade ging of er toch niet extra financiële ondersteuning mogelijk was van een CSCW-ruimte waarin (onder andere) electronisch vergadersystemen konden worden ontwikkeld, getest en voor onderwijs en onderzoek kon worden ingezet. Ook vanuit NW&I bestaat er veel belangstelling voor de potentiële mogelijkheden van CSCW-systemen, met op het terrein van beleidsontwikkeling, simulatie en scenarioplanning. De reactie vanuit de centrale ICT-afdeling was positief en zo konden Ruud Smits en ikzelf daadwerkelijk beginnen met het maken van de plannen die afwisselend gedoopt zijn als 'Utrechts Beleids laboratorium' of het 'Utrecht Intervention Laboratory'. Het werd al snel duidelijk dat de nieuwe huisvesting in het BLL precies op het goede moment gereed kwam om hier de geplande CSCW-ruimte, maar nu met extra financiële ondersteuning, écht van de grond te tillen. En zo krijgt Informatiekunde, geheel in de traditie van het Instituut, tevens haar eigen Lab.
Zodra het onderwijs van dit academisch jaar is afgelopen zullen twee zalen op de vijfde verdieping van het BBL tot één ruimte worden samengevoegd. Dez e ruimte zal zo professioneel mogelijk tot een speciale CSCW -ruimte worden ingericht. Dat betekent dat er goed vergadermeubilair wordt aangeschaft waar PC's in 'geïntegreerd' kunnen worden, dat er extra projectiemogelijkheden zijn, dat er door middel van Smartboards (een electronisch whiteboard) en andere zaken zoveel mogelijk in (sub)groepen electronisch gebrainstormd, geschetst, gestemd, gemodelleerd en getest kan worden. Het doel is een ruimte te creëren waarin voor het onderwijs en onderzoek van Informatica, Informatiekunde, NW&I en andere opleidingen volop van CSCW-systemen gebruik kan worden gemaakt. In de eerste fase zal het testen en experimenteren centraal staan. Daarna is het idee dat de ruimte steeds meer gebruikt kan worden voor demonstratie, practica en 'daadwerkelijke' toepassing in onderzoek en wellicht ook extern gefinancierde projecten. Ik hoop snel in een volgende nummer van het I-blad over de voortgang van dit prachtige initiatief te kunnen rapporteren. Thans wordt met een groot aantal mens en hard gewerkt om aan het begin van het nieuwe academische jaar de eerste testversie van de CSCW-ruimte gereed te hebben. Wordt vervolgd dus! Ronald Batenburg
Opening BBL 12
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Op 19 april jl. vond de officiële opening van de onderwijsfaciliteiten van het Instituut voor Informatica en Informatiekunde plaats, en wel door drs. W. Kardux, lid van het College van Bestuur. Dr. P.J. Th. Zeegers was de voorzitter van de Stuurgroep die de bouw richting heeft gegeven; hij heette iedereen welkom en gaf een overzicht van de totstandkoming van de verbouw van beide verdiepingen in BBL. Daarna kreeg de heer Kardux namens het College van Bestuur het woord en gaf aan dat de definitieve bestemming van Informatica en Informatiekunde op termijn toch echt in de ‘Noordwesthoek’ van De Uithof ligt (‘ergens’ in de gebouwen van Natuur- en Sterrenkunde, Aardwetenschappen en/of Wiskunde) en dat unilocatie niet de hoogste prioriteit heeft. “En dat hoeft voor een Informaticagroep geen al te groot probleem te zijn” aldus Kardux. Daarbij: in vroeger jaren zaten ook zeer verschillende gebruikers in het BBL-gebouw en omdat we binnen de UU op het gebied van samenwerking veel geleerd hebben, hoeft een situatie met groepen uit verschillende faculteiten in de zelfde gebouwen geen probleem meer te zijn. Hierna verrichtte Kardux de openingsceremonie door de W&I-decaan prof. dr. D. Siersma die in CGN zat, te vragen een beeld aldaar te onthullen – hetgeen via een video- en telefoonverbinding zichtbaar en hoorbaar werd – waarna de eerstgenoemde het zelfde deed in de pauzeruimte van BBL. Tot slot werd het gezelschap langs de diverse lokalen gevoerd zoals daar zijn de combien computerzalen, de studie- en overlegruimten, de zitwerkkamers en de balie van het 13
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
BOS enz. In zaaltje 513 werd wat langer stilgestaan omdat die na de zomervakantie zal worden omgebouwd tot een ‘Beleidslaboratorium’ voor onder andere besluitvorming in groepen. Via een korte presentatie werd al een stukje van de op te stellen geavanceerde hard- en software getoond in de vorm van een zgn. Smartboard, een soort beeldscherm van 1 x 1 meter dat beamer en laptop bedient alsof je achter een computer zit en waarbij alle plaatsjes en praatjes gelijk elektronisch worden vastgelegd. De gebruikelijke borrel sloot het geheel af.
Over de kunstwerken nog dit: een kleine commissie had in het geheim het Faculteitsbestuur geadviseerd bij de keuze voor het aangeboden dubbel kunstwerk. Een deel ervan treft u inmiddels aan in de ruimte tussen de liften van BBL5, het andere beeld staat voorlopig op de Begane Grond in CGN nabij de lift. De commissie en het bestuur zijn inmiddels hartelijk bedankt voor hun bijdragen. Beide beelden zijn gemaakt door Lolke van der Bij uit Tienhoven, daarbij zakelijk ondersteund door galeriehouder Louis de Vocht. Het beeld in BBL heet ‘Verbonden’, in CGN is het ‘Balans’ genoemd.
14
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Wie meer werk van Van der Bij wil zien kan naar de Floriade gaan of naar galerie De Tienhof (Laan van Nifterlaken 97, ook in Tienhoven). Van 19 mei – 30 juni is aldaar tevens een expositie ‘De mens in beeld’ te zien. Openingstijden: vrijdags en zondags van 12.00 – 17.00 uur. Wilke Schram manager Beheer
Even kennismaken ... met Marinus Veldhorst
Ja, voor wie schrijf ik dit eigenlijk? Ik ben al weer een aantal jaren docent van het 1ejaars informaticavak Datastructuren. Of de ouderejaars nog iets nieuws lezen in dit stukje? Lees maar verder. Tsja, ik behoor tot het vaste meubilair van het Instituut. De eerste keer dat ik met de voorloper van het Instituut te maken kreeg, was in 1976, vlak nadat ik mijn studie wiskunde (specialisatie toegepaste wiskunde) voltooid had. Ja, studenten merken wel dat ik niet bang ben wiskunde te gebruiken om informatica verder te helpen. Wat je voor je 25e leert, raak je niet zo gemakkelijk meer kwijt. Hoe was dat spreekwoord ook al weer? Op een gegeven moment begonnen aan een promotie onderzoek. Er was ooit eens een programmeertaal, ALGOL68, met allerlei mooie taalconstructies om datastructuren te definiëren, te bouwen en te manipuleren. Al die nieuwe mogelijkheden in ALGOL68 gaven aanleiding tot algoritmische vragen hoe die mogelijkheden efficient en effectief gerealiseerd konden worden. Maar ook, of sommige mogelijkheden toch niet aan beperkingen onderhevig waren, en misschien wel vermomde onmogelijkheden konden zijn. Ja, graag met een bewijs, want we zijn niet snel tevreden over de eigen duimzuigerij, vermoedens, en wat we zeer aannemelijk achten. 15
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Na de promotie twee jaar naar de USA. Heerlijk, twee jaar zonder sociale verplichtingen aan je hoofd; nee, beter gezegd: met alleen die sociale verplichtingen die je zelf nieuw uitkiest. En natuurlijk ook: exploring unknown terrain, zowel op informatica gebied als geografisch. Raar hoor, strand en zee in het oosten; dat klopt niet. En Kerstmis bij 16 graden Celcius dan? Terug naar Utrecht, college geven, en het eerste vak is Datastructuren. De inhoud was toen niet veel anders dan nu: zoeken, sorteren gebalanceerde zoekbomen, tijdanalyses, maar zonder abstract data types, C++ of JAVA. Is het positief of negatief dat de inhoud qua onderwerpen niet zo veranderd is? Bevat het vak basics van de wetenschappelijke informatica, los van alle hypes, toen en nu? Of zitten we vastgeroest? Gelukkig heb ik niet altijd Datastructuren gegeven. Ik vind dat je een vak vier jaar achter elkaar kunt geven, en daarna lange tijd niet. Je moet niet vastgeroest raken, maar scherp blijven. Er zijn genoeg andere leuke vakken, niet alleen in de algoritme-hoek. Een van de mooiste is wel Softwareproject, dat een beroep doet op andere aspecten van het mens-zijn van de deelnemers. Naast het onderwijs ook onderzoek: zelf dingen uitzoeken, afstudeerders begeleiden naar hun bul, en met AIO's meelopen op hun weg naar een wetenschappelijke promotie. En besturen is ook aardig. Hoe help je Informatica en Informatiekunde aan deze universiteit verder? Hoe schep je een structuur, een klimaat waarin men goed zijn werk kan doen? Soms lijkt het wel algoritmisch gepuzzel met een veranderende probleemstelling en met onzekere en onbekende gegevens (vrij naar HLB). Maar ja, mijn moeder zag het anders: ``Zie je wel, een echte Veldhorst; hij wil ook een vinger in de pap". Tenslotte. Heb ik hobbies? Ja, (oude) topografische kaarten en historische geografie. Sinds een paar jaar ook stamboom-onderzoek. En, ik kan het niet laten om me te bemoeien met vrijwilligerswerk.
16
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Agenda A-Eskwadraat Mei 22 24 23-25 27
mei mei mei mei
Owattenaait avondsporttoernooi Uitje naar Sixflags Toneelstuk - "De kale zangeres" Lunchconcert in de bovenkantine van het Minnaert
29 29 30
mei mei mei
Jeu de Boules en BBQ Feest in het K-Sjott B.B.Cie JAMsessieborrel
Juni 5 13 13
juni juni juni
Lunchconcert in de bovenkantine van het Minnaert B.B. Cie. -borrel Lunchconcert in de bovenkantine van het Minnaert
18 19 27
juni juni juni
Algemene vergadering (15.00 u, Minnaert 208) Veldvoetbaltoernooi B.B. Cie.-borrel
Aanmelding voor examens Informatica en Informatiekunde De eerstvolgende uitreiking van diploma's is vastgesteld op: Maandag 17 juni 2002 Woensdag 28 augustus 2002
15.30 - 17.00 uur 14.30 - 16.00 uur
Academiegebouw - Aula Academiegebouw - Aula
Je kunt je aanmelden voor het examen uiterlijk t/m 3 juni 2002.
17
i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten
Voor het aanmelden van het examen van 28 augustus geldt de datum van 16 juli 2002. De resultaten hoeven dan nog niet allemaal voldoende te zijn.
Zelf initiatief nemen: Vooral bij eerste- en tweedejaars studenten is het niet altijd duidelijk dat zij zelf initiatief moeten nemen om het propedeutisch examen aan te vragen. Heb je alle tentamens van het eerste jaar met goed gevolg afgelegd, dan meld je je aan voor het examen bij de studentenbalie in het BBL. Daar wordt een dossieroverzicht gemaakt en de juiste datum voor je bul bepaald (dat is de datum van het laatst gehaalde tentamen). Vervolgens ga je naar het faculteitsbureau (kamer 420) om de officiële aanmelding (met paspoort, bewijs van inschrijving en originele vwo-diploma) De volledige regeling is te vinden via de pagina “education” op Internet (onder het kopje examenrooster) www.cs.uu.nl/education/examenrooster.
18