Colofon Redactie Lex Bijlsma Jeroen Fokker Corine de Gee Geraldine Leebeek Cilia Witteman

i-blad - het informatieblad voor Informatica en Informatiekunde studenten

Colofon Redactie Lex Bijlsma Jeroen Fokker Corine de Gee Geraldine Leebeek Cilia Witteman Jaargang 4, nr. 4 Maart 2002 Oplage 800 stuks Deadline volgend nummer: 15 april 2002 Vormgeving Reproduktie FSB Padualaan 8 3584 CH Utrecht Redactieadres Per E-mail [email protected] Een uitgave van het Instituut voor Informatica en Informatiekunde Padualaan 14 3584 CH Utrecht tel. 030-2531454

In dit nummer 1

Vanuit de redactiecommissie

2

Bachelor/master: de stand van zaken

8

Het dringend studieadvies

9

Verbouwing BBL

1


13

Even voorstellen ... Masoud Ghoreshi

15

Even voorstellen ... Huub Prüst

16

Vacature voor een OIO positie

17

Evaluatie = Kwaliteitsverbetering

18

Afstuderen bij Informatica .. Cees Pierink

20

De Overleggroep Informatica

21

Agenda A-Eskwadraat

21

Aanmelding voor examens Informatica en Informatiekunde

Vanuit de redactiecommissie

In dit nummer kunnen jullie lezen hoe het is geregeld met de laatste stand van zaken betreffende de bachelorprogramma's en de masterprogramma's. De resultaten van de dringende studieadviezen zijn gepubliceerd in dit nummer. Jeroen Fokker heeft weer een stuk geschreven over de bouwactiviteiten van het BBL en tevens is er een nieuwe plattegrond bijgevoegd. In de rubriek Even voorstellen ... schrijft de docent van Informatiekunde, Huub Prüst , over het vak wat hij in periode 4 gaat geven en iets over zichzelf. Tevens schrijft Masoud Ghoreshi, hoofd BOS, iets over zichzelf en een belangrijk stuk over stages. Het i-blad bevat dit keer geen tentamenrooster voor de komende onderwijsperiode. Bekijk daarom vooral de elektronische versie op http://www.cs.uu.nl/education, want actuele wijzigingen worden daar altijd meteen verwerkt. Bijdragen voor het volgende nummer, dat in mei verschijnt, kunnen worden ingeleverd bij Geraldine Leebeek. (email [email protected]) 2


Geraldine Leebeek, Redactielid i-blad

3


Bachelor/master: de stand van zaken Bachelorprogramma’s Cursussen Vanaf september 2002 zal het eerste jaar van de bachelorprogramma’s Informatica en Informatiekunde worden aangeboden. Het tweede en derde jaar worden nog gegeven volgens het programma van de bestaande studierichtingen; wel is het zo dat, terwille van de synchronisatie van het eerste jaar, bepaalde vakken in andere perioden gegeven gaan worden dan tot dusverre gebruikelijk was. Zo gaat Overdragen van de Informatica van jaar 3, periode 2 naar jaar 2, periode 1; Statistiek van jaar 2, periode 5 naar jaar 3, periode 1 of 2; OOMP van jaar 2, periode 1 of 2 naar jaar 2, periode 3; Lineaire Algebra van jaar 2, periode 3 naar jaar 2, periode 5; Databases voor Informatiekunde van jaar 2, periode 3 naar jaar 2, periode 2. Tenslotte worden de vakken Cognitie en Informatie en Wetenschappelijke Onderzoekmethoden 1 verwisseld. Een aantal eerstejaars vakken zal helemaal niet meer worden gegeven omdat ze in het bachelorcurriculum niet terugkeren; in het bijzonder geldt dat voor Softwaretools en Practicum studierichting. Voor tweedejaars die deze vakken nog niet hebben behaald zullen vervangings- of inhaalregelingen worden getroffen. De studierichtingen uit het oude programma keren in het bachelorprogramma niet onder die naam terug, maar de voornaamste studierichtingsvakken keren terug in de vorm van minors die in de profileringsruimte kunnen worden gevolgd, zodat ook voor studenten met studievertraging enige continuïteit gegarandeerd is. Vakken uit de studierichting TKI worden opgenomen in de minor Kunstmatige Intelligentie, die uit MTI komen terecht in de minor Medisch-Technische Wetenschappen, die uit I&M in de minor Bedrijfsgerichte Informatica. Daarnaast zal het voor I&M’ers interessant zijn dat diverse managementgerichte vakken kunnen worden ontleend aan het bachelorprogramma Informatiekunde. Vakken uit de studierichting Algemene Informatica zijn grotendeels in de major Informatica terechtgekomen; bachelorstudenten van wie de belangstelling naar deze richting uitgaat kunnen ze zowel in het keuzedeel van hun major als in de profileringsruimte kiezen. Daarnaast maken enige voor deze studierichting kenmerkende vakken (zoals Softwareconstructie en Software-architectuur) nu deel uit van de minor Software Engineering. Alle genoemde minors zijn niet alleen toegankelijk voor studenten informatica of informatiekunde, maar ook voor vele andere opleidingen. De vierjarige opleiding Informatica, waaraan in 1998 voor het laatst eerstejaars zijn begonnen, is per september 2002 beëindigd. Nog niet afgestudeerde studenten worden 4


overgeschreven naar de vijfjarige opleiding, maar er wordt een juridische regeling getroffen om ervoor te zorgen dat het aantal te behalen studiepunten daarbij niet toeneemt. Toetsing Vakken die deel uitmaken van het bachelorcurriculum zullen op een nieuwe manier worden getoetst: niet meer door een tentamen na afloop van de cursus, maar door het leveren van prestaties (zoals werkstukken, voordrachten, schriftelijke toetsen) gedurende de cursus. Deze worden snel beoordeeld zodat de studenten uiterlijk halverwege de cursus beschikken over een evaluatie van hun vorderingen en zonodig hun inspanningen kunnen aanpassen. Herkansingen zullen niet meer plaatsvinden. Wel zal aan studenten die voldaan hebben aan de inspanningen die opgesomd zijn in de cursusbeschrijving éénmaal gelegenheid worden geboden een onvoldoende om te zetten in een voldoende door middel van een aanvullende toetsing. Wie daarin niet slaagt, dient de gehele cursus over te doen, inclusief alle toetsingsactiviteiten. Studenten die niet hebben voldaan aan de geëiste inspanningen, krijgen de beoordeling ‘onvoltooid’.

Masterprogramma’s Informatica Met ingang van september 2002 zullen, mits goedkeuring door de Universitaire Commissie Invoering Bachelor/Master wordt verkregen, door het Instituut voor Informatica en Informatiekunde de volgende masterprogramma’s worden aangeboden: § Algorithmic Systems. Dit programma is gewijd aan de ontwikkeling en analyse van algoritmische concepten en hun operationalisering in het ontwerp van moderne informatica-systemen. Het programma is ingericht vanuit de volgende primaire expertisevelden: beslissingsondersteunende systemen, intelligente algoritmen, netwerkmodelleringen en grafen, planning en scheduling, en evolutionaire algoritmen. Daarnaast worden aanvullende componenten geboden op bijv. het gebied van de softwaretechnologie. Het programma richt zich op een zeer actueel terrein. Alle systemen in de informatica, van text editors tot ziekenhuisinformatiesystemen en internet applicaties, zijn gebouwd uit algoritmen. Algoritmische concepten vinden derhalve toepassing in complexe software systemen in vele entourages in zowel bedrijfsleven als non-profit sectoren, van beslissingsondersteunende systemen tot

5


electronische werken trans actiemodellen en computationeel gestuurde processen in de natuurwetenschappen. § Artificial Computational Intelligence. Dit programma vormt een brede opleiding in de grondslagen, methoden en technieken van intelligente systemen. In het programma worden drie invalshoeken van intelligente systemen aangeboden, te weten de Agent- en Kennistechnologie, de Computationele Intelligentie, en de Computationele Taalkunde en Taaltechnologie . De Agent- en KennisTec hnologie (AKT) bestudeert intelligente systemen vanuit een formeel logisch en symbolisch geori\"{e}nteerde invalshoek, waarbij de notie van een intelligente agent centraal staat. Dit is een artificiële computergebaseerde entiteit die autonoom en intelligent handelt in een niet volledig bekende en/of dynamisch veranderende omgeving – waarin mogelijk ook andere agenten opereren – waarbij het begrip kennis een belangrijke rol speelt. Trefwoorden hierbij zijn agenttechnologie en multi-agent systemen (met nadruk op communicatie, coördinatie en onderhandeling), (methodologie van) agentgeoriënteerd programmeren, cognitieve robotica, modale logica, niet-monotoon redeneren, gedistribueerde AI, kennisrepresentatie en redeneermethoden, expertsystemen, computationele dialectiek, speltheorie, medische en juridische kennistechnologie, e-commerce. De Computationele Intelligentie (CI) bestudeert intelligente systemen vanuit een algoritmische invalshoek met aandacht voor stochastische aspecten. Enerzijds richt het CI-deelprogramma zich op het ontwerp en de constructie van intelligente systemen waarin het redeneren met en beslissen in onzekerheid centraal staat; anderzijds richt het deelprogramma zich op het gebruik van stochastische concepten en technieken voor de analyse van grote collecties gegevens en op het ontwerp van intelligente adaptieve en evoluerende systemen. Trefwoorden hierbij zijn decision-support systems, algoritmen voor intelligente redeneervormen, kansrekening, besliskunde, evolutionary computation, statistical learning, intelligente data analyse, datamining en knowledge discovery, en neurale netwerken. De Computationele Taalkunde en Taaltechnologie bestudeert de informatieverwerkende systemen die ten grondslag liggen aan het gebruiken, begrijpen en leren van menselijke taal. Trefwoorden daarbij zijn datastructuren en algoritmen voor taalverwerking, formalismen voor language engineering, taaltechnologie in een multimodale omgeving, text-gebaseerde information retrieval, linguistic resources en knowledge representation languages, dialoogsystemen, automatisch vertalen, taal en redeneren.

6


In het opleidingsprogramma wordt ruime aandacht besteed aan de verschillende toepassingsgebieden van de artificiële en computationele intelligentie, zoals in de (bio)medische en andere natuurwetenschappen, het recht, de handel en de techniek. § Computationele Biomedische Wetenschappen. Dit masterprogramma is gericht op interdisciplinaire samenwerking tussen biomedische en bètawetenschappen. Binnen het programma zijn verschillende tracks mogelijk, waaronder Medische Beeldverwerking en Bioinformatica. Methodische trefwoorden daarbij zijn: microscopische en radiologische beeldvorming, beeldverwerking en beeldanalyse, patroonherkenning, fysiologische modellering, simulatie, visualisatie, beeldsturing van diagnostiek en behandeling, radiotherapeutische en stralingsfysica, biomedische techniek, psychofysica, bewegingsanalyse, sequentie-analyse, databases, datamining, wiskundige modellering. Thematische trefwoorden daarbij zijn: beelddiagnostiek, beeldgestuurde interventies, minimaal invasieve chirurgie en klinische evaluatie van beeldvormende procedures; radiotherapeutische planning, behandeling en

§

verificatie; dosimetrie, hyperthermie, perceptie-motorintegratie, cognitie, functioneel hersenonderzoek, genomics, epidemiologie, populatiemodellen. Geometry, Imaging and Virtual Environments. Dit programma richt zich op ontwerp, analyse, implementatie, en toepassing van algoritmen en data structuren voor ruimtelijke data. Het programma is opgezet rond drie thema's: geometric computing, imaging and multimedia en virtual environments and games . Trefwoorden zijn: geometrische algoritmen, data structuren, spatial data, modelleren, simuleren, visualiseren, computationele cartografie, geografische

informatie systemen, graphics, virtual environments, animatie, robotica, motion planning, beeldverwerking, patroon herkenning, image databases, multimedia, computer games, computer aided design and manufacturing. § Software Technology . Dit programma richt zich op alle aspecten van de daadwerkelijke constructie van programmatuur in de breedste zin des woords; dit omvat de bestudering van programmaontwikkelmethodieken, de gebruikte formalismen (programmeertalen), de gebruikte hulpmiddelen (tools), de

bestudering van de meer globale structuren zoals de software architectuur, en de wijze waarop de eigenschappen van dergelijke componenten beschreven (specificatie formalismen) en geverifieerd (correctheidsbewijzen) kunnen worden. Doel en ambitie van het programma Software Technology is om een leidende opleiding op het gebied van het programmatuurkunde onderzoek in Europa te zijn, 7


met een curriculum dat zowel aansluiting vindt bij het fundamenteel wetenschappelijk onderzoek op het gebied als bijdraagt tot aan de industriële en maatschappelijke toepassing ervan. Trefwoorden: programmeermethoden, generieke programmeermethoden, abstractiemechanismen, type systemen, programmeertaalontwerp en -implementatie, tool-constructie, software architecturen, componenten, specificatie en verificatie, semantiek,programma-analyse, programmatransformaties, restructuring, legacy software.

Informatiekunde Met ingang van september 2003 – dus als de eerste informatiekundestudenten het vierde studiejaar bereiken – zal onderstaand masterprogramma worden aangeboden. §

Content and Knowledge Engineering. efficiënt genereren en effectief gebruik informatie- en communicatietechnologie dat van individuen, van organisaties en

Dit masterprogramma richt zich op het van informatie (content) met behulp van (ICT), op verschillende niveaus, namelijk van de samenleving. Het bestrijkt zo het

gebruiksgerichte domein van de informatica. Het wordt primair gevoed door een tweetal kennisgebieden die te maken hebben met de informatie zelf en met de overdracht daarvan tussen mens en informatiesysteem: o Content Management, dat de levenscyclus van informatie bestudeert, d.w.z. het ontwerpen, creëren, publiceren, gebruiken, evalueren en aanpassen van digitale informatie (digitale documenten in ruime zin) en de bijbehorende informatiesystemen. o Communicatie & Cognitie, waar het gaat om de menselijke interactie met informatiesystemen,de bijbehorende communicatieprocessen, gebruiksvriendelijkheid, cognitieve aspecten, kennisgebruik en management. Typerend voor het management-aspect is de bestudering van deze processen binnen de bredere context van samenwerkings - en samenlevingsverbanden, hetgeen de rol van het derde kennisgebied verklaart: o Organisatie & Informatie, waar de inzet van ICT binnen organisaties en de strategische en beleidsmatige aspecten rond digitale informatie en informatiesystemen aan de orde komen. Omdat dit alles plaatsvindt binnen een maatschappelijk kader, horen hierbij ook zaken als regulering en standaardisering van informatietechnologie en de elektronische dienstverlening in het openbaar bestuur.

8


Een

Alle drie steunen zij op een gemeenschappelijk multidisciplinair fundament van methoden en technieken, afkomstig uit de informatica, de informatiekunde en de empirische sociale wetenschappen. tweede masterprogramma binnen de opleiding Informatiekunde, Business

Informatics, is in voorbereiding. § Business Informatics is een programma met een interdisciplinair en beroepsgericht karakter, dat zich primair richt op bachelors informatica of informatiekunde die een expliciete belangstelling hebben voor de organisatie- en managementaspecten van IT. Het stelt zich ten doel studenten in twee jaar voldoende academische basis mee te geven om in de bedrijfspraktijk IT-activiteiten op strategisch en operationeel niveau te doorzien, deze als onderzoeker kritisch te analyseren, als consultant hierover advies te kunnen geven of als manager IT-projecten te kunnen coördineren. Voor deze inzichten is ten eerste kennis nodig van de inhoud en ontwikkelingen in de bedrijfsgerichte Informatica en Informatiekunde. Ten tweede is bedrijfseconomische en bedrijfskundige kennis nodig van de strategische mogelijkheden en financiële implicaties van ICT in organisaties. De fundamentele en toegepaste theorieën binnen deze beide kennisclusters worden in dit programma onderwezen en geïntegreerd. Het doel is dat de studenten in staat zijn businessmodellen en IT-modellen in verschillende organisatiecontexten verantwoord te kunnen toepassen én zelf te kunnen ontwikkelen. Naast de inhoudelijk academische vorming vindt bedrijfsrelevante training plaats in projectmatig werken (incl. begroting en financiering) en communicatieve vaardigheden (gespreks-, presentatie- en adviestechnieken). Invoering De hier genoemde masterprogramma’s zullen de eerste jaren op experimentele basis worden aangeboden, hetgeen wil zeggen dat de toelating nog niet een bachelordiploma vereist. De nu ingeschreven studenten kunnen na voltooiing van hun basisdoctoraal ervoor kiezen aan een van deze programma’s te gaan deelnemen. Ze ontvangen dan een diploma Master of Science in Computer Science respectievelijk Information Science, waarop ook de naam van het gevolgde programma is vermeld. Deelnemers aan het programma Artificial Computational Intelligence kunnen in plaats daarvan een diploma Master of Science in Artificial Intelligence verkrijgen; de nog vast te stellen Onderwijs - en Examenregeling zal bepalen onder welke omstandigheden dat het geval is. Evenzo kan aan deelnemers aan het programma Computationele Biomedische Wetenschappen in sommige welomschreven gevallen een diploma Master of Science in Biomedical Sciences worden verstrekt.

9


Het is niet verplicht te gaan deelnemen aan een masterprogramma: alle nu ingeschreven studenten hebben het recht hun studie tot doctorandus informatica of informatiekunde binnen redelijke tijd te voltooien. Wel zullen om efficiencyredenen in de oude studieprogramma’s waar mogelijk studieonderdelen worden vervangen door elementen uit de masterprogramma’s. Alle genoemde programma’s bieden de mogelijkheid af te studeren in zowel een richting die voorbereidt op wetenschappelijk onderzoek en promotie als een richting die voorbereidt op een maatschappelijke functie in het beroepenveld van de informatica.

Het dringend studieadvies In januari hebben alle eerstejaars Informatica en Informatiekunde weer een dringend studieadvies gekregen. Dit advies was gebaseerd op de resultaten van de eerste twee periodes. De criteria waren hetzelfde als het vorig jaar. Bij Informatiekunde telden de vakken Human Computer Interaction en De Informatiemaatschappij iets zwaarder mee. Voor Informatica waren dat Beschrijven en Bewijzen en Imperatief Programmeren. Hieronder zijn de percentages per advies opgenomen voor de beide opleidingen en ter vergelijking de percentages voor het studiejaar 2000. Bij de Opleiding Informatica zijn 13 studenten definitief gestopt, 2 studenten zijn langdurig ziek en 6 studenten doen de Verkorte Doctoraal Opleiding. Deze 21 studenten hebben geen advies ontvangen. Bij Informatiekunde zijn 2 studenten definitief gestopt.

Adviezen bij informatica: 2000

2001

aantal studenten negatief

123 31%

100 32%

waarschuwing

33%

25%

positief

36%

43%

Adviezen bij informatiekunde: 2000

2001

77

85

negatief

23%

32%

waarschuwing positief

29% 48%

32% 36%

aantal studenten

10


Verbouwing BBL vrijwel voltooid Na een periode flink afzien tussen de slooplawaai, bouwstof en lijmlucht is de verbouwing van ‘onze’ verdiepingen in het BBL nu bijna voltooid. In de afgelopen herkansingsweek is de vloerbedekking gelegd (ook in de bestaande gangen overnieuw, want daar was de ondergrond niet netjes geëgaliseerd). In het bouwplan (dat al een half jaar precies op schema loopt) zijn nu alleen nog drie weken gereserveerd voor afwerking, inrichting en schoonmaak. Na de paasdagen kunnen we de nieuwe ruimtes in gebruik nemen. Het spreekt vanzelf dat we dat meteen zullen doen. In de roosters voor periode 4 zie je dat we de eerste drie weken nog als vanouds door de Uithof zwerven, maar daarna zo veel mogelijk de nieuwe zalen gebruiken. Alleen voor de grote collegezalen moeten we dan nog naar Minnaert- of Ruppertgebouw. Wat is er nieuw? §

§

Er zijn maar liefst 7 (werk)collegezalen: 3 op de vijfde, en 4 op de vierde verdieping. De trend is de laatste jaren dat er steeds meer onderwijs in kleine groepen (<30 personen) plaatsvindt, en daar is nu dus alle ruimte voor. De zalen zijn ruim opgezet: 28 stoelen op 60 m2 . Vergelijk dat met een zaal zoals 166a (24 stoelen op 40 m2) of met zaal 160 (52 stoelen op 80 m2). Er zijn 2 zalen met zelfstudieplekken, om tussenuren nuttig te besteden, of om rustig je tentamen te kunnen leren zonder gestoord te worden door huisgenoten. Deze zalen liggen direct ten noorden van de lifthal (416 en 509).

§

Een 13e practicumzaal (515). Da’s echt de laatste… Als die gevuld is met computers (kan nog even duren), staan er in de practicumzalen 99 Windows- en 26 Unixcomputers. In de combizalen staan er nog eens 40, in de overlegruimtes ieder 1, en in de collegezalen komt er ook elk 1. In totaal zijn er dan 216 computers.

§

Een grote open ruimte ten oosten van de lifthal, om zonder claustrofobie van de collegezalen naar de kantine, respectievelijk de balie te komen. In deze ruimte komen kopieerapparaat e.d. te staan, en er is ruimte voor nieuwe ideeën (pingpongtafel misschien?). Aan de rand van de ruimte zijn nog op een originele manier een paar

§

studieplaatsen geïntegreerd. De muren en plafonds zijn netjes afgewerkt: strak stucwerk in plaats van de jaren-60 bakstenen. Let ook op de geschuurd-aluminium panelen langs de verhoogde muren van de lifthal. Deze symboliseren de high-tech uitstraling van onze opleidingen, aldus de architect. In contrast daarmee staat de warme kleur van de vloerbedekking in de verblijfsruimtes rond het centrum. Dat de kleur van de vloerbedekking koeler wordt 11


aan richting uiteinde van de gangen symboliseeert dat daar harder gewerkt moet worden… Niet nieuw, maar nog niet algemeen bekend is de leeszaal (561) naast de balie. Daar zijn de meest gebruikte boeken en naslagwerken in te zien. Ook is hier allerlei studie- en stageinformatie beschikbaar. Voor gespecialiseerde boeken blijft er natuurlijk de bibliotheek op de derde verdieping van CGN. Een plan voor de nabije toekomst (deze zomer) is om de CSCW-ruimte (computersupported co-operative work) nu echt goed te gaan inrichten: verzonken schermen in de tafels, observatieapparatuur – als je het vak van Ronald Batenburg (die hiervoor het initiatief neemt) hebt gevolgd weet je wat ik bedoel. De ruimte zal bij die gelegenheid verwisseld worden met de collegezaal 513, zodat dit paradepaardje wat centraler komt te liggen en ook iets groter wordt. Jeroen Fokker

Even voorstellen ... Masoud Ghoreshi

Mijn naam is Masoud Ghoreshi. Sinds januari 2001 werk ik bij dit Instituut. Ik heb zelf hier Informatica gestudeerd en ik heb vervolgens bij verschillende bedrijven gewerkt.. Ik heb een dubbele functie: stagecoördinator en Hoofd Bureau Onderwijs- en Studentenzaken (BOS). Sinds september 2001 zitten wij met het BOS in het BBL. Bij het BOS werken zeven personen. Tussen alle verbouwingen en stof proberen wij de volgende zaken te realiseren: informatie verschaffen aan studenten en potentiële studenten, studieadvies, stages, registratie van de cijfers en publiceren van de tentamenresultaten, Examens,

12


zaalreserveringen, verkoop van onderwijsmaterialen via de studentenbalie, uitleen van beamers en laptops. We hebben op het BBL nog geen ideale werken studeeromgeving. Velen van jullie hebben daar samen met ons stof gehapt. Gelukkig zal dat binnenkort afgelopen zijn en krijgen we veel schone ruimte erbij. We zullen ons best doen om in de nieuwe omgeving betere diensten aan jullie te verlenen.

Projecten en stages Naast het afstudeerproject hebben we sinds dit jaar in het tweede jaar van Informatiekunde en in het derde jaar van Informatica een kort project: onderzoeksproject of -stage. Of dit project in een bedrijfs- of onderzoekscontext wordt uitgevoerd is afhankelijk van individuele wensen van de student. Een onderzoeksproject kan intern zijn en verricht worden bij één van de leerstoelgroepen, of extern bij een onderzoeksinstituut. Een stage wordt verricht bij een bedrijf. Toen ik hier net met mijn werk begon, heb ik een serie gesprekken met de hoogleraren gevoerd. Ik wilde hun mening en verwachting over de stages horen. Tegelijkertijd heb ik geprobeerd om de contacten van onze docenten met bedrijven en instellingen te verzamelen. Vervolgens heb ik de stagehandleiding gemaakt en op de website gepubliceerd. Vanaf september 2001 begon ik met het verzenden van een informatieve brief naar onze contacten. In mijn brief vertel ik over de stagemogelijkheden bij de opleidingen Informatica en Informatiekunde. Ik leg uit wat is het doel is van de stage, wanneer de stage is, hoe lang die is en wat wij van het bedrijf, of de instelling verwachten. Ik verzoek de bedrijven/instellingen om hun (voorbeeld)opdrachten aan mij te sturen. Vervolgens plaats ik deze op onze website. De studenten hebben dan toegang tot deze opdrachten. De opdrachten zijn dan nog niet goedgekeurd. Vindt een student een opdracht interessant, dan moet hij/zij de opdracht door een geschikte docent laten goedkeuren. Bij het vinden van een geschikte docent ondersteun ik de studenten. Ik hou de registratie van de stages en onderzoeksprojecten bij. Het vinden van een korte stage/onderzoeksproject van twee maanden is niet altijd makkelijk. Veel bedrijven en instel lingen willen liever een afstudeerder dan een tweede- of derdejaars student. Vindt je een opdracht op de website interessant? Trek het je dan niet aan, dat bij een opdracht `afstudeeropdracht’ staat. Neem contact met het bedrijf op. Er kunnen dan verschillende mogelijkheden zijn. Bijvoorbeeld met een aantal studenten 13


samen aan een opdracht werken, een aangepaste vorm van die opdracht, of iets maken dat er op lijkt. Bij het vinden van een stage/onderzoeksproject is de student de initiatiefnemer. Naast de technische vaardigheden van de student spelen de communicatieve vaardigheden een grote rol. De hele procedure is een (mini)sollicitatieprocedure: initiatief nemen, bewust voor een bepaald bedrijf kiezen en je (technische) vaardigheden laten zien, vormen de belangrijke elementen van zo’n procedure. Onderschat niet dat het bedrijf ook baat van jouw up-to-date kennis van ICT kan hebben.

Even voorstellen ... Huub Prüst

Sinds 1 november j.l. kun je mij in een van de gangen van Centrumgebouw Noord tegen het lijf lopen. Met ingang van die datum werk ik namelijk als docent Informatiekunde bij het instituut voor Infomatica en Informatiekunde. Het is met name de combinatie van mens- en maatschappijwetenschappen met het exacte karakter van informatica en ICT, dat mij aantrekt in deze opleiding. Het is een moderne studie die de menselijke kant van communicatie en ICT centraal stelt, een onderwerp waarin ik me helemaal kan vinden.

14


Mijn wetenschappelijke achtergrond ligt vooral op het gebied van de exacte taalkunde: natuurlijke taal semantiek, discourse representatie, maar ook kennisrepresentatie, en dialoogmanagement in multi-modale dialoogsystemen. Ik heb Letteren gestudeerd aan de KUB, waar ik afstudeerde in de Taal & Informatica (’86). Daarna ben gepromoveerd in de Letteren aan de UvA (’92)met een proefschrift getiteld: 'On Discourse Structuring, VP Anaphora and Gapping', waarin een unificatie grammatica voor discourse semantiek wordt voorgesteld. Mijn niet-wetenschappelijke achtergrond ligt vooral op het gebied van muziek: Ik heb trombone gestudeerd aan het Brabants Conservatorium (’81), en veel later creatieve therapie muziek aan de HvU (’97). Mijn ‘carrièrepad’ kenmerkt zich door een afwisseling tussen de ‘muzikale’ en de ‘wetenschappelijke’ kant: Na mijn promotie heb ik nog enkele jaren als onderzoeker aan de UvA gewerkt, daarna was ik twee jaar muziektherapeut, en voordat ik aan de UU ging werken, was ik twee jaar post- doc onderzoeker aan de TUE bij het project ‘Multi-modal Access to Information Services’ (http://www.ipo.tue.nl/projects/matis/), een project waarin wordt gewerkt aan een multimodaal dialoogsysteem (spraak,tekst,muis in- en uit-voer). In de tijd naast mijn werk (ik werk 0.7), zorg ik voor mijn drie kinderen: Stijn (11), Janna (bijna 9) en Zita (6). Ik speel af en toe in een klassiek orkest trombone, en als de tijd het toelaat thuis didjeridu, marimba, of santoor. Als het mooi weer is rijd ik soms motor, en ik neem me voortdurend voor meer aan mijn conditie te gaan doen door te gaan hardlopen. Momenteel ben ik druk bezig met de voorbereiding van de werkcolleges ‘Methoden en Technieken’ en ‘ICT in organisatie, beleid en management’. Het is natuurlijk voor eenieder ‘zoeken’ in zo’n nieuwe studie, maar we hebben een enthousiast en kwalitatief goed team, waarin ik het fijn werken vind. Daarbij komt dat de toekomstperspectieven voor informatiekundigen goed te noemen zijn, hetgeen mij ook motiveert voor het werk.

Vacature voor een OIO positie, groep Toegepaste Algoritmiek Het Instituut voor Informatica en Informatiekunde van de Universiteit Utrecht neemt deel aan het Europese project SPIRIT. Andere partners in SPIRIT zijn gesitueerd in Hannover, Zurich, Parijs, Cardiff en Sheffield. In het kader van het project is er een vacature voor een Onderzoeker-In-Opleiding (OIO; m/v; 4 jaar) Het doel van SPIRIT (SPatially-aware Information Retrieval on the InterneT) is het ontwikkelen van een zoekmachine speciaal bedoeld voor geografisch georiënteerde 15


vragen. De bijdrage vanuit Utrecht is het onderzoek naar, en het ontwikkelen van methoden voor het sorteren van de zoekresultaten naar belang ten aanzien van de gestelde ruimtelijke vraag. Het onderzoek omvat het bestuderen van geometrische en niet-geometrische, geografische maten voor gelijkenis, afstand en andere ruimtelijke concepten. Eigenschappen van zulke maten, en geometrische algoritmen om ze te berekenen, zullen ontwikkeld, geïmplementeerd en getest worden. Het onderzoek ligt op het grensvlak van Geografische Informatiesystemen (GIS) en de toegepaste computationele geometrie. Het onderzoek wordt uitgevoerd onder begeleiding van dr. M. van Kreveld en dr. R. Veltkamp, in het Center for Geometry, Imaging, and Virtual Environments (GIVE), geleid door prof. M. Overmars. Deze groep omvat momenteel 8 vaste medewerkers, 9 onderzoekers-in- opleiding (AIO's en OIO's), en 5 postdoctoraal onderzoekers en wetenschappelijk programmeurs. Voor meer informatie over onze groep, zie http://www.cs.uu.nl/centers/give/ Wij vragen een afgestudeerd informaticus (m/v) met kennis van en interesse in algoritmen, in het bijzonder toegepaste meetkundige algoritmen. Verder zijn onderzoekskwaliteiten en programmeervaardigheid een vereiste. Het onderzoek dient na vier jaar te leiden tot promotie. Het salaris van een OIO bedraagt momenteel 1433 Euro in het eerste jaar, oplopend tot 2047 Euro in het vierde jaar (bruto). Als u geïnteresseerd bent in deze positie kunt u contact opnemen met Marc van Kreveld, e-mail [email protected], tel. 030 - 2534119. Gezien de beoogde ingangsdatum van 1 mei of 1 juni is het belangrijk om zo spoedig mogelijk contact op te nemen.

Evaluatie = Kwaliteitsverbetering Bij één van de managementvakken heb je misschien wel kennisgemaakt met het begrip ‘kwaliteit’. Dat een bedrijf een goed product of dienst levert is mooi meegenomen, maar echte kwaliteit is er pas als er een mechanisme is ingebouwd om onverhoopt onstane zwakke plekken te verbeteren. Ons onderwijs in daarop geen uitzondering. De makers van dat onderwijs (de docenten) en de verantwoordelijken ervoor (de hoogleraren en het opleidingsbestuur) kunnen echter alleen iets proberen te verbeteren als ze weten hoe de ‘klant’ het ‘product’ waardeert. Je hoort natuurlijk wel eens wat, maar om de meningen over het onderwijs structureel te peilen hebben we de evaluatie-enquêtes aan het eind van elk vak hard nodig. 16


Ik vind dat je bij opleidingen zoals de onze niet meer kunt aankomen met een papieren formulier. Daarom is de enquête al enkele jaren web-gebaseerd. De ervaring leert dat het uitwerken van een papieren enquête een secretaresse al gauw twee dagen kost, zodat het enquêteren van alle vakken een full-time functie zou zijn (en de bewuste secretaresse spoedig RSI-problemen zou krijgen). Door de electronische verwerking kunnen we relatief gemakkelijk een compleet verslag genereren èn op de website publiceren. Jammer genoeg loopt de respons de laatste tijd een beetje terug. Er lijkt soms de gedachte te heersen dat ‘er toch niets mee gedaan wordt’. Dat is echter niet waar: de evaluatie-verslagen worden met argusogen gelezen door de docenten en door de opleidingscommissies en -besturen. Niet alle problemen kunnen direct worden opgelost, en soms gaan daar zelfs meerdere jaren overheen, maar dankzij de evaluaties zijn de problemen op zijn minst bekend, en dat is al heel wat. Bovendien is het ook belangrijk om te weten wat er wèl goed gaat, en dat lees je nou nooit op het news… Om het invullen ook voor jullie interessant te houden, publiceren we de resultaten integraal op een website (en dat is tamelijk uniek binnen deze universiteit) – zo kun je ook nog eens zien wat de anderen er van vonden. Niet onbelangrijk is verder het goede gevoel dat je overhoudt aan het feit dat je je ‘burgerplicht’ weer gedaan hebt – en het lucht nog op ook! En tenslotte is er natuurlijk de verloting onder de inzenders van een boekenbon van 50 euro elke periode. Maar om dit systeem in stand te houden, is het wel belangrijk dat je de enquête niet vergeet in te vullen: http://www.cs.uu.nl/education/enquete. Doe het meteen even, want anders moeten we terug naar de ouderwetse papieren enquête (auw!), die verplicht (auw!!) moet worden ingevuld tijdens het tentamen (auw!!!), en waarvan je hooguit een beperkte samenvatting (auw!!!!) terugziet. Naast alle genoemde voordelen en het vermijden van het papier-scenario, levert het invullen van de e-enquête ook nog eens mijn onuitsprekelijke dank op! Jeroen Fokker

Afstuderen bij Informatica ... Cees Pierink

17


Het zit erop! De bul ligt veilig op mijn kamer en mijn inschrijving als student is beëindigd. De feestelijke foto’s van de buluitreiking in de aula van het academiegebouw zijn zelfs al klaar. Maar het feestelijke gevoel is nog lang niet weg. Daarom vind ik het leuk hier iets te mogen schrijven over mijn afstuderen. Om zo nog even weer wat herinneringen langs te lopen. De weg richting het afstuderen begon eigenlijk al vrij vroeg in mijn studie. In mijn tweede jaar, tijdens het volgen van het vak Formele Methoden, ontstond mijn interesse voor logica’s en bewijstechnieken. Als je iets moet bewijzen, wordt je gedwongen diep na te denken over wat je beweert. Veel bewijzen gaan bijvoorbeeld met inductie. Maar inductie naar wat...? Toch ben ik niet afgestudeerd op een onderwerp uit de logica, want ik vind juist de combinatie van een formeel systeem met de realiteit van iedere dag interessant. En ik ben per slot van rekening informaticus en geen logicus. Dus werd het een afstudeeronderwerp over programmacorrectheid. Toen ik dat besluit eenmaal genomen had, ging het verder eigenlijk vanzelf. Dat kwam vooral door het sturen van één e-mailtje naar Frank de Boer. Hij was meteen enthousiast en heeft me hoogst persoonlijk twee vakken over dit onderzoeksgebied gegeven. Ook mijn afstuderen heeft hij begeleid. Ik heb dus geen afstudeerstage gedaan, maar ben gewoon binnen het instituut afgestudeerd. Het onderwerp van mijn afstuderen was de computerondersteunde verificatie van objectgeoriënteerde talen. Bij Programmeren en Correctheid leert iedere informaticastudent de grondprincipes van het bewijzen van de correctheid van programma’s. Maar de programmeertaal waarmee daar gewerkt wordt, bevat alleen basale statements. Een echt Java programma correct bewijzen vergt nog heel wat meer. Hoe modelleer je bijvoorbeeld objecten? En wat gebeurt er met de waarheidswaarde van beweringen als je een nieuw object creëert? En wat te doen als meerdere pointers naar hetzelfde object verwijzen? Bij het vak Computer-aided Verification (zoals het toen nog heette) werkte ik voor het eerst met de theorem-prover HOL (Higher Order Logic). Met zo’n stellingbewijzer kan het 18


bewijs van de correctheid deels door de computer geproduceerd worden. Toch is er meestal nog heel wat menselijke intelligentie nodig alvorens HOL de verlossende melding “initial goal proved” doet. Ik heb tijdens mijn afstuderen de semantiek van een al bestaande assertietaal vertaald naar de logica (een typetheorie) van HOL. Daardoor kan deze stellingbewijzer nu gebruikt worden voor het computerondersteund verifiëren van objectgeoriënteerde programma’s zoals je die bijv. in Java kunt schrijven. Ook de vertaling van willekeurige beweringen in de assertietaal naar de HOL-logica heb ik geïmplementeerd. Zo ontstond een bewijsomgeving die het hele proces van specificatie tot verificatie ondersteunt. Samen met mijn begeleider heb ik een artikel geschreven waarin deze “front-end tool” gepresenteerd wordt. Dat artikel kon verder mooi dienen als basis voor mijn scriptie. Vlak voor de datum van de buluitreiking kwam het bericht dat het artikel geaccepteerd is voor een internationale conferentie! Er was echter één minpuntje: de conferentie wordt helaas niet gehouden in een warm exotisch oord, maar in het oer -Hollandse Twente. Ma ar dat mag de pret niet drukken. Mijn afstuderen heeft alles bij elkaar ongeveer acht maanden geduurd. Inmiddels ben ik al weer verder gegaan met mijn onderzoek, maar nu als AIO bij ons instituut. Er zijn nog heel wat aspecten van Java over voor vervolgonderzoek! En natuurlijk ga ik ook weer werkcolleges begeleiden, dus wie weet tot ziens! Cees Pierik

De Overleggroep Informatica De Overleggroep Informatica is een studentenorganisatie binnen de opleiding informatica, die zorgt voor een zo goed mogelijke behartiging van de belangen van studenten Algemene Informatica, Medisch Technische Informatica, Technische Kunstmatige Informatica en Informatica & Management. Namens de Overleggroep zitten studenten in een aantal commissies en raden binnen de faculteit, waar ze meebeslissen over belangrijke onderwijszaken. Naast deze vertegenwoordigers hebben we ook nog de responsgroepen. Dit zijn groepen studenten uit eenzelfde studiejaar die bij de vakken die zij volgen proberen goede en slechte zaken in het onderwijs te signaleren. Samen met hen proberen we deze zaken aan te pakken (als er iets aan gedaan moet worden natuurlijk). Twee keer per blok houdt de Overleggroep een vergadering, waarin alle studentleden van raden en commissies, alsmede de jaarvertegenwoordigers van de Respons Groepen en 19


eventuele belangstellenden, bij elkaar komen om actuele inhoudelijke zaken te bespreken. Op deze vergaderingen kunnen we alle informatie goed gebruiken. Daarom willen we JOU vragen om mee te denken over het onderwijs binnen ons instituut. Als er zaken zijn die volgens jou anders aangepakt dienen te worden dan kun je die met ons bespreken. Kom op een van de vergaderingen of stuur ons een mailtje ([email protected]) . Graag willen we samen met jou het onderwijs binnen het instituut op een hoog niveau houden. Tot op een van onze vergaderingen, De Overleggroep Informatica

Agenda A-Eskwadraat 5 5 10-17

maart maart maart

Uitwijkfilm - Pi (ism A-Eskwadraat) Betabedrijvendag Studiereis naar Florence, Bologna en Pisa

12 18 19 22

maart maart maart maart

Uitwijkfilm - Startrek; first contact Korfbal-toernooi Workshops betabedrijvendag A-Eskwadraat Gala

3 12-14 12-14

april april april

PION 2002 SuperBr(e)ak Fysica 2002

9-11

mei

Liftwedstijd

20


Aanmelding voor examens Informatica en Informatiekunde De eerstvolgende uitreiking van diploma's is vastgesteld op: Maandag 15 april 2002

16.00 - 17.30 uur

bestuursgebouw

Je kunt je aanmelden voor het examen uiterlijk t/m dinsdag 26 maart. Zelf initiatief nemen: Vooral bij eerste- en tweedejaars studenten is het niet altijd duidelijk dat zij zelf initiatief moeten nemen om het propedeutisch examen aan te vragen. Heb je alle tentamens van het eerste jaar met goed gevolg afgelegd, dan meld je je aan voor het examen bij de studentenbalie in het BBL. Daar wordt een dossieroverzicht gemaakt en de juiste datum voor je bul bepaald (dat is de datum van het laatst gehaalde tentamen). Vervolgens ga je naar het faculteitsbureau (kamer 420) om de officiële aanmelding (met paspoort, bewijs van inschrijving en originele vwo-diploma) De volledige regeling is te vinden via de pagina “education” op Internet (onder het kopje examenrooster).

21

Colofon Redactie Lex Bijlsma Jeroen Fokker Corine de Gee Geraldine Leebeek Cilia Witteman

Recommend Documents