Close-Up-Pers 42e jaargang, nr. 3, 29 januari 2015
In dit nummer: Terugblik op de clubavond van 20 januari 2015 ............................................ 1 Cinefleur filmfestival op 1 februari 2015 ...................................................... 2 De komende clubavond van 3 februari 2015................................................. 3 Videofilmen en Videoclubs......................................................................... 3 Zien wat je niet ziet ................................................................................. 4 Uitleg over de kijkafstand ......................................................................... 5 Huishoudelijke mededelingen .................................................................... 6 Agenda .................................................................................................. 7 Tenslotte ................................................................................................ 8 Colofon .................................................................................................. 8
Terugblik op de clubavond van 20 januari 2015 Deze avond staat in het teken van het overzetten van super8-films naar een digitaal bestand. Wim Abeln, in het verleden clublid van Close-Up, heeft zich verdiept in de techniek en kan na de aanschaf van een professionele projector ook professionele resultaten bereiken. Door zijn op bouw met 2 filmhaspels lijkt deze projector op een originele super8projector, maar mist een projector-
enigermate worden gemanipuleerd, door helderheid, contrast en snelheid aan te passen. Het laatste om filmflikkeringen te voorkomen. Via de beamer kunnen wij het proces live volgen en zien wij familiefilms van Wim van vóór de Tweede Wereldoorlog in volle glorie op het doek. Is de digitalisering een feit door omzetting naar een AVI-bestand of andere digitale bestanden, kan in de computer het verhaal worden gemixt met muziek en/of achtergrondgeluiden. Het beeld ziet er heel natuurgetrouw uit. We zien o.a. een film van de Zaanse Schans met de molen De Gekroonde Poelenburg, een medewerkersfeest van een meubelzaak en een vakantie in Frankrijk in 1948. Na dit spektakel in zwart-wit gaat Wim over op kleur en vult de avond verder met vertoning van zijn vakantiefilm "Bali, Let the wind blow", met de subtitel "Het land van de goden". Dit is deel 1 van zijn
lens. Immers, je hoeft het super8beeld niet te projecteren op een filmdoek, wit vlak of een zgn. Hamascreen, waarvan de beelden daarna weer moeten opgenomen met een camcorder. Door de D/A-omzetting (digitaal-analoog) via een apart kastje kan tijdens projectie het beeld
film. De film van deze vakantie in 2013 laat zeer indringende beelden zien van een familie en het boerenleven. De mensen worden van zeer nabij gevolgd en daarbij is geen enkel
-1-
moment van afstandelijkheid. Wim zit er middenin. En wij ook! Er zijn zeer veel tempels, waar vrouwen om zegen komen vragen over schalen met kleurrijke stapels voedsel, die zij op het hoofd naar een tempel dragen en weer terug naar huis. Heel frappant zijn de fragmenten die laten zien hoe de vissersvloot aan land komt en de gehele familie klaarstaat om de vissersboten aan land te tillen. En dat is een behoorlijk zwaar karwei, zo te zien. De groene natuur laat zich zien in het gedeelte "Waterpalaces", met prachtig aangelegde tuinen en inheemse plantensoorten. Door vulkanisme is het land enorm vruchtbaar en dat vertaalt zich naar drie rijstoogsten per jaar. De Local Market is een ontmoetingsplaats voor de gehele bevolking en je kunt daar alles kopen op voedselgebied. De mooiste vruchten liggen daar uitgestald en door de indringende beelden en mooie close-ups zijn ze bijna te ruiken! De Balinese bevolking is overwegend hindoe. Deze godsdienst richt zich vooral op het voortbestaan na het overlijden. De ceremonies laten deze
traditie zien en worden voorgezeten door een of meer Brahmanen (priesters). Tijdens een ceremonie dalen overleden voorouders af naar het aardse niveau. Men viert dit samenzijn met vele offergaven die door Brahmanen worden gezegend en daarna weer terugontvangen. Na de pauze laat Wim het laatste stuk van het 2e deel zien. De rest van deel 2 is nog in bewerking. Hier krijgen we de "Tempel-ceremonie" te zien, waar de bevolking uit de verre omtrek naar toe komt. Hier zien we wederom indrukwekkende beelden waarbij iedereen de ceremonie intens beleeft. Het laat tevens zien hoe intens de familiebanden zijn. Bijna alle geluid is live opgenomen en is van een goede kwaliteit, evenals de gekozen muziek. Waar nodig is de voice over door Wim zelf ingesproken, maar is soms door muziek of live geluid niet altijd even goed te verstaan. Bij de aftiteling van de Tempelceremonie laat Wim ons de volgende zin lezen: "Hier werd ik stil van". En daar kunnen wij westerlingen ons wel iets bij voorstellen. Wim, bedankt voor deze excursie! Peter Snel
Cinefleur filmfestival op 1 februari 2015 Ik vertel hieronder uiteraard niets nieuws, maar ik herinner jullie er op de valreep toch nog maar aan. De tekst heb ik grotendeels overgenomen van een eerder artikel van Fred Boeré. Het Cinefleurfestival wordt voor de eenenveertigste keer gehouden. Close-Up organiseert het evenement en vijf andere film- en videoclubs uit de Bollenstreek laten elk drie filmproducties zien, die samen niet langer mogen duren dan 30 minuten. Het zijn speelfilms, documentaires, reisfilms, animatiefilms, e.a.
-2-
Een externe jury beoordeelt de films. De winnende club ontvangt de wisselprijs, een fraaie plastiek. Ook is er een prijs voor de beste film van het festival. Het festival vindt wordt gehouden op zondag 1 februari 2015 van 13:00 uur tot ca. 17:30 uur in De Zoete Inval, Claes van Kietenzaal, Haarlemmerstraatweg 183 te Haarlemmerliede. De zaal is open vanaf 12:30 uur. De toegang bedraagt € 8,00 per persoon en de kaarten hiervoor zijn verkrijgbaar aan de zaal. In het Haarlems Dagblad van 26 januari 2015 stond een artikel van Ton de Lange over het festival. Als het goed is kun je het nog lezen door hier te klikken. Helaas heeft Ton enige foutjes gemaakt. Zo is vermeld dat Fred Boeré de voorzitter is van Close-Up en er wordt verwezen naar de website www.cinefleur.nl die echter niet bestaat. Rob van de Pieterman
De komende clubavond van 3 februari 2015 Op 3 maart 2015 komt de Rondreisjury langs om de aangeboden films te beoordelen. Dat kan uiteraard alleen maar als we ook films hebben om te laten zien. Op de clubavond van 3 februari is gaan we na of we die films hebben. Als je dus een of meer films hebt waarvan je denkt dat ze voor de jurering in aanmerking komen, meld dat dat bij de avondvoorzitter Fred Prang. Als we deze avond nog tijd over hebben, is er ook gelegenheid om andere ledenfilms te vertonen. Rob van de Pieterman
Videofilmen en Videoclubs Als je zo af en toe ‘s over het internet struint en gericht zoekt, zoals ik, dan stuit je op een gegeven moment op de volgende feiten.
en de beeldkwaliteit was gewoon niet zo best. Maar al snel won de video het van de smalfilm. Sommige hardnekkige fanatieke smalfilmers hielden nog tot in de 90’er jaren stand om te smalfilmen. Maar ook bij deze categorie was de video-opmars niet te stuiten en eind 90’er jaren was het gebruik van smalfilm zo goed als verdwenen. Vele filmclubs pasten hun naam aan waardoor je kon zien dat deze clubs met video filmden. Vanwege het gemak en de betaalbaarheid ontstond er als het ware in plaats van een baby-boom, een video-boom. Het gebruik van videocamera’s groeide explosief. In deze tijd van filmische ontwikkeling zagen veel videoclubs (niet alleen in Nederland) het licht en breidde het ledenaantal van veel clubs zich ook snel en fors uit. En natuurlijk hield dit vele jaren stand, mede ook omdat het nu “ge-
Het smalfilmtijdperk zorgde ervoor dat je van tevoren heel goed bedacht wat je wilde filmen. Immers, het materiaal waarop werd opgenomen was duur en men zat in die tijd over het algemeen wat minder in de slappe was. Het filmen was dan ook niet voor een ieder weggelegd. Na het smalfilmtijdperk begon zo begin 80’er jaren het videofilmen zijn intrede te doen, ook bij filmclubs. Maar het gemak wat het videofilmen met zich meebracht was groot: de videocassetten waren niet zo duur en je kon maar raak filmen. Was het niet goed, dan wiste je die opnamen en deed je ze gewoon weer over. De eerste videocamera’s waren grote apparaten van de afmeting “koffer”
-3-
woon” mogelijk was om zelf ook films te maken die tot dan toe bijvoorbeeld alleen op de TV of in de bioscoop te zien waren.
Daar komt nog bij dat de jeugd niet zit te wachten op “clubavonden”. Tijdverspilling heet dat nu. Bovendien hanteert de jeugd in het algemeen echt andere (videofilm)normen dan dat de oude garde gewend is. Of dat beter of slechter is? Dat is maar hoe je ‘t bekijkt. In ieder geval is het nu zo dat men andere zaken belangrijker vindt. Ze (de jeugd) zitten echt niet te wachten op het gedoe rond de “5 W’s” en dat soort zaken. Het gaat er nu meer om of zij het leuk, geinig of spectaculair vindt wat ze filmt. “Het” filmen is aan het veranderen. Even wat leuke shotjes met de smartphone en onderweg nog even snel monteren en dan hup… uploaden naar YouTube!
Momenteel neemt het aantal leden binnen videoclubs steeds meer af, iets waarmee nagenoeg iedere videoclub bekend is. De video-boom is al een tijd achter de rug. Veel mensen hebben nu te maken met tijdgebrek door vrijetijdsbestedingen, allerlei hobby’s, de televisie, de computer, mobiele telefoons en last but not least: het tijdrovende surfen op het internet! Nadat deze vier laatste zaken algemeen goed zijn geworden, is het inzakken van vele clubs een feit. En niet alleen bij videoclubs! Daar komt nog eens bovenop dat de jongeren, nog naast die vier zaken, veelal ook nog ‘s lid zijn van een sportclub (voetbal, etc.) en je kunt je nu eenmaal niet in tweeën splitsen. En wat zal de jeugd zich ook bekommeren om een videocamera? Met de moderne mobiele telefoons, de smartphones, kun je fantastisch filmen en fotograferen. De beeldkwaliteit van de laatste generatie smartphones is vaak beter dan die van heel veel video camcorders!
Ik vrees dat door het zachtjes verdwijnen van de oude generatie filmers daarmee ook vele videoclubs zullen verdwijnen. Stiekem is te hopen dat er toch wel weer een soort van ommekeer zal komen. Of is die hoop een voorzichtige poging om de kop in het zand te steken…? Binnen nu en 10 jaar kunnen we daar vast wel een antwoord op geven. Roland Turba
Zien wat je niet ziet Stel, je bent een talentvolle filmmaker maar je leeft in een tijd dat er nauweljks geld of filmmateriaal voorhanden is… Vlak na de 1e Wereldoorlog was er in de toenmalige Sovjet-Unie een tekort aan alles, dus ook aan film. Maar een goeie filmmaker, hoe werkloos ook, blijft natuurlijk met film bezig. Hij praat erover, denkt erover en ontwikkelt nieuwe theorieën… Eén van die uit nood geboren theoretici was een zekere Lev Kuleshov. Hij vroeg een paar meter film van de Sovjetautoriteiten om een paar van de theorieën, die hij en zijn vrienden bedacht hadden, uit te proberen: Hij filmde een acteur die ernstig naar iets leek te kijken. Dit shot kopieerde hij drie keer, maar iedere keer plakte hij er een ander shot vóór, de eerste keer een bord pap, de tweede keer een doodskist met een dood kind erin en de derde keer een glimlachende dame. Elke van deze drie versies werd telkens aan een ander publiek vertoond en ja hoor, elk publiek was het erover eens: deze man was een groot acteur! Het
-4-
eerste publiek vond dat hij zo overtuigend hóngerig kon kijken, het tweede publiek dat hij zo intens verdrietig kon kijken en het derde publiek dat hij zo sereen verliefd kon kijken. Deze ontdekking werd het Kuleshov-effect genoemd en bracht een revolutie in de Sovjet-filmerij teweeg en naderhand ook daar buiten. De gemonteerde volgorde van de shots was dus minstens net zo belangrijk als de inhoud van de shots. De kijker ziet niet wat er écht gebeurt, maar ziet vooral dat waarvan hij dénkt dat dit gebeurt! De belangrijke les, die je uit dit experiment kunt trekken, is dat het grootste deel van een film zich in het hoofd/de hersens van de kijker afspeelt en… dat ook dat deel dus te regisseren valt met de manier en volgorde van monteren! En daar wordt nog steeds gretig gebruik van gemaakt… Kijk naar het experiment van Lev Kuleshov: https://www.youtube.com/watch?v=4gLBXikghE0 Roland Turba (bron: internet)
Uitleg over de kijkafstand
Hedendaagse televisies kennen verschillende resoluties. Eerst even uitleggen wat een resolutie nou precies inhoudt: de resolutie is het aantal pixels waarmee het beeld is opgebouwd. Een resolutie van 1920 x 1080 houdt in dat het beeld bestaat uit 1920 x 1080 = 2.073.600 pixels. Hoe hoger het aantal pixels, des te meer details er op je beeldscherm zichtbaar zijn. Overigens geldt dit met name voor de wat grote schermen. Op een 32 inch televisie zul je namelijk niet zo gauw het verschil zien tussen bijvoorbeeld Full HD en 4K Ultra HD. Input Analoog HD Ready Full HD 4K Ultra HD
Resolutie 720 x 576i 1280 x 720 1920 x 1080 3840 x 2160
Doordat 4K Ultra HD televisies veel gedetailleerder zijn, kun je met een kortere kijkafstand rekenen dan met de andere, lagere resoluties. Er zijn bepaalde adviezen die de optimale afstand aangeven maar het blijft een advies. Sommige mensen zullen het toch anders ervaren. Hieronder zullen we toelichten hoe je in het algemeen de ideale kijkafstand kunt bepalen. Zo kijk je met maximale
-5-
Pixels 414.720 921.600 2.073.600 8.294.400
beeldkwaliteit en voorkom je bovendien vermoeide ogen. Hang of plaats het midden van je TV-beeldscherm bij voorkeur op ooghoogte. Adviezen voor de kijkafstand Analoog: kijkafstand = beelddiagonaal HD ready: kijkafstand = beelddiagonaal Full HD: kijkafstand = beelddiagonaal 4K Ultra HD: kijkafstand = beelddiagonaal
x x x x
4 3 2 tot 2,5 1,2 tot 1,7
Bij een HD ready signaal kun je de beelddiagonaal met 3 vermenigvuldigen om de optimale afstand tot je scherm te bepalen. Voorbeeld: Een 42 inch. scherm, meet een diagonaal van 107 cm. Je moet dus op ruim 3 meter gaan zitten. Bij een Full HD signaal kun je de beelddiagonaal vermenigvuldigen met ongeveer 2 tot 2,5. Dat houd dus in dat je bij een 42 inch (107 cm) televisie op iets meer dan 2 meter, tot 2,5 meter moet gaan zitten om te kunnen genieten van de maximale beeldkwaliteit. Bij een televisie met 4K Ultra HD resolutie die maar liefst een 4x hogere resolutie dan Full HD heeft, zou je dus nog veel dichter op je scherm kunnen zitten! Een bijkomend nadeel is dat je wellicht te dicht op het scherm moet gaan zitten om nog comfortabel televisie te kunnen kijken. Denk aan het zitten op de eerste rij in de bioscoop. Enkele onafhankelijke websites hebben de kijkafstand berekend en zijn tot de conclusie gekomen dat je de beelddiagonaal met 1,2 tot 1,7 meter kunt vermenigvuldigen om van de maximale beeldkwaliteit te genieten, zonder dat je aan comfort verliest. Dat berekenen we weer aan de hand van een 42 inch (107 cm) televisie en dan kom je tot een afstand van iets minder dan 1,3 meter tot 1,8 meter. Zo zie je dat het ten opzichte van het verleden, de tijd van de beeldbuizen, totaal veranderd is, zelfs omgekeerd: hoe groter het beeldformaat van de TV, des te kleiner de kijkafstand…! Uiteraard kan de ideale kijkafstand voor sommigen verschillen. Maar gesteld kan worden dat deze kijkafstanden op verreweg de meeste mensen van toepassing zijn. Roland Turba
Huishoudelijke mededelingen Zoals de meeste leden al weten, heeft Reninca Werkhoven definitief besloten haar lidmaatschap van Close-Up te beëindigen. Ze heeft me meegedeeld dat ze na wikken en wegen toch bij haar besluit blijft. Ze zal ons podium voor haar films missen en ze heeft begrepen dat wij haar en/of haar films ook zullen missen. Ze moet wat gas terug nemen en ze vindt dat ze, als ze lid blijft, de druk blijft voelen ook al komt die niet bij ons vandaan. Ze hoopt dat we begrip hebben voor haar besluit. Ik heb haar laten weten dat we haar besluit erg betreuren, maar dat we er begrip voor hebben. En uiteraard heb ik haar verteld dat ze van harte welkom is als ze weer eens langs wil komen. Rob van de Pieterman
-6-
Agenda 1 februari
3 februari
17 februari
3 maart
17 maart 31 maart 14 april
25/26 april 28 april
2 mei 9 mei 12 mei
21 mei 26 mei
Cinefleur Filmfestival Van 13:00 uur tot 17:30 in de Claes van Kietenzaal, De Zoete Inval, Haarlemmerliede. avondvoorzitter: Fred Prang, verslag: Gerard Lehman. Voorselectie van films voor de rondreisjury. Films aanmelden bij Fred Prang. Eventueel vertonen ledenfilms. avondvoorzitter: Elly Zwanenburg voor de pauze), José Señoron (na de pauze), verslag: Willem Kapteijn. Vertonen “eigen films” door Elly Zwanenburg (voor de pauze) en een film van José Señoron (na de pauze) + eventueel toelichting “making of”. avondvoorzitter: Piet Wullems, verslag: Rob van de Pieterman. De rondreisjury komt op bezoek. Tijdens juryberaad vertonen vervolg van “making of” van "De Nieuwe Wildernis". avondvoorzitter: Fred Boeré, verslag: Fred Boeré. Cursus documentaire maken. avondvoorzitter: Piet Wullems, verslag: Henk Beevendorp Club op bezoek. Dit keer IJmond. avondvoorzitter: Fred Prang, verslag: Henk Karel. Bekijken en bespreken Nova-films. Bespreken aan de hand van boekje over jurering en dan toetsen aan juryrapport. Voorbereiding uitdag. Uitdag. avondvoorzitter: ???, verslag: ??? Doe avond. We maken die avond met elkaar een lipdub filmpje. NH’63 Regiofestival In woonzorgcentrum Bloemswaard te Hillegom. NOVA 1-minuut festival te Rijssen. avondvoorzitter: Rob van de Pieterman, verslag: Rob Faasen. Ledenfilms: thema vakantie: Maak bij voorkeur een speciale clubversie van een vakantiefilm van het afgelopen jaar Doel: Tips om je voordeel mee te doen bij de volgende vakantie. NH’63 Unica-films In “In de Abeel” te IJmuiden. avondvoorzitter: José Señoron, verslag: Roland Turba. Seizoenafsluiting. Hoe ver zijn de gefilmde portretten. Leden laten de voortgang zien van clubfilms. Nieuwe groepsfilms, De Rijp, Spaarndam. Nieuwe groepje portret. Muziekfilm ??????? Portretfilm. Actioncam. Herhaling van de “Do’s and Don’t ‘s”.
-7-
Tenslotte Zoals gebruikelijk houd ik mijn brievenbus (zowel e-mail als achter de voordeur) in de gaten voor alle bijdragen die je voor de volgende Close-Up-Pers hebt. Wil je ervoor zorgen dat ik die bijdragen uiterlijk dinsdag 10 februari 2015 om 19:00 uur heb ontvangen? Rob van de Pieterman
Colofon Voorzitter: Secretaris:
Penningmeester:
Redactie: Website:
Henk Beevendorp tel. (023) 524 02 16 Rob van de Pieterman Roskamstraat 5 2026 TA Haarlem tel. (023) 538 03 80 e-mail:
[email protected] Rob Faasen tel. (023) 524 75 07 bankrekening: NL66 ABNA 0841271739 t.n.v. R.W. Faasen te Heemstede zie secretaris www.close-up.filmt.nl
-8-
