citymarketing
door verbinding en samenwerking
Jaarverslag marketing Leeuwarden 2o1o
3 4
2
Angelique Lombart, lector bij INHolland, 2008, pagina 2015 Gert Jan Hospers
jaarverslag 2o1o
3 4
Angelique Lombart, lector bij INHolland, 2008, pagina 2015 Gert Jan Hospers
jaarverslag 2o1o
3
inhoudsopgave
1. Citymarketing en Leeuwarden
2. Organisatie en meerwaarde van Marketing Leeuwarden
Beste lezer, Voor u ligt het jaarverslag van Marketing Leeuwarden over het jaar 2010. Voor Leeuwarden het tweede jaar van een beleidsperiode van drie jaar, waarin Marketing Leeuwarden de stad een belangrijke impuls heeft gegeven aan de leefbaarheid en het imago van de stad. Het is ook het jaar dat de naam Expeditie Leeuwarden verdween en vervangen werd door Marketing Leeuwarden.
6
Sinds 2009 is Leeuwarden steeds beter op de kaart komen te staan als toeristische trekpleister, woonstad, studiestad en werkstad. Inwoners zijn positiever geworden over hun hoofdstad, maar ook de inwoners van Friesland zien Leeuwarden steeds meer als hoofdstad van de provincie. Ondanks de economische crisis en de crisis op de woningmarkt laat de stad nog steeds een positieve ontwikkeling zien in het inwoneraantal, werkgelegenheid en studentengroei.
8
3. Wat leverden onze campagnes in 2010 op?
16
4. Het brede netwerk van Marketing Leeuwarden
42
5. Bijlagen
46
2010 was het jaar van verbinding en samenwerking. Marketing Leeuwarden heeft de afgelopen twee jaar extra kunnen investeren in strategische samenwerkingen. Rond de campagnes Hofstad, Beste Binnenstad 2015, Zakelijk Toerisme en Capital of Water Technology heeft Marketing Leeuwarden nieuwe werkgroepen (mede) geïnitieerd. Door deze samenwerkingen kan Leeuwarden zich nog sterker profileren. Vanzelfsprekend is er ook in 2010 gebruik gemaakt van de kennis vanuit de markt door de domeinstructuur van Marketing Leeuwarden. Ook online weet Marketing Leeuwarden nieuwe relaties op te bouwen en een gevoel van trots mee te geven aan de stad. Sinds 2010 maakt Marketing Leeuwarden structureel gebruik van social media (Twitter, Hyves, Youtube en LinkedIn). De ruim 1650 Twitter volgers en de meer dan 750 LinkedIn groepsleden laten zien dat Marketing Leeuwarden een duidelijke behoefte vervult. Daarnaast wordt intensief gewerkt aan de verbetering van de relaties tussen de regionale en landelijke pers. Hierdoor is Leeuwarden de afgelopen jaren steeds vaker positief onder de aandacht gekomen door middel van free publicity1. Leeuwarden werkt hard aan de verbetering van de stad. De stad is al prachtig, maar het kan nog beter. In 2010 liet Marketing Leeuwarden, in het kader van de Hofstadcampagne, de gastvrijheid van de stad onderzoeken. De resultaten uit het onderzoek, hebben Marketing Leeuwarden en de betrokken partijen geïnspireerd om in 2015 op te gaan voor de titel ‘Beste Binnenstad 2015’. Mede door de impulsen van Marketing Leeuwarden weten ondernemers, instellingen, organisatoren elkaar steeds beter te vinden. Dit resulteert in de uitvoering van mooie plannen waar iedere Leeuwarder, maar ook de bezoeker van de stad, direct van kan profiteren. Marketing Leeuwarden heeft gemerkt dat het organiserend vermogen en de actiebereidheid van de Leeuwarders enorm is toegenomen. Marketing Leeuwarden is trots op de ondernomen activiteiten en op de toegankelijkheid en flexibiliteit van onze citymarketingorganisatie. 2011 is het laatste jaar van onze stevige marketingimpuls. Budgetten staan onder druk, ook die van Marketing Leeuwarden. Dit jaar wordt de beslissing genomen over de toekomst van de citymarketing van Leeuwarden. Marketing Leeuwarden, pleit, ondersteund door een recente studie van Berenschot2, voor het behoud van onze externe organisatiestructuur. De samenwerking in Leeuwarden en de citymarketingaanpak in de stad hebben haar kracht bewezen. Vanzelfsprekend staat Marketing Leeuwarden open voor aanpassingen in de campagne. Met een versterking van de huidige citymarketingaanpak wordt effectief gebruik gemaakt van het huidige netwerk, opgebouwde expertise en geïnvesteerde middelen. Alle acties, impulsen en resultaten in dit jaarverslag laten zien dat de Citymarketing van Leeuwarden effectief is. Niet voor niets is Leeuwarden dit jaar voor de tweede keer op rij in de top van Citymarketingorganisaties in Nederland geëindigd! Leeuwarden mag trots zijn op haar stad! Kijk, dat is ’t mooie van Leeuwarden Cindy Ras Directeur Marketing Leeuwarden
1 2
4
jaarverslag 2010
ijlage 1 overzicht gegenereerde free publicity Marketing Leeuwarden B Bron: Sustainable Citymarketing? Collaborate! C.J. Leenders in opdracht van Berenschot
jaarverslag 2o1o
5
Citymarketing en Leeuwarden
1
Een definitie van Citymarketing Citymarketing is het lange termijnproces en/of beleidsinstrument bestaande uit verschillende, met elkaar samenhangende activiteiten gericht op het aantrekken en behouden van specifieke doelgroepen voor een bepaalde stad3. Bij Citymarketing wordt onderscheid gemaakt in een warme en koude benadering van doelgroepen. Zo is er altijd een emotionele verbondenheid met een bepaalde plek. Bij een groot deel van de doelgroepen wordt daarom voor een strategie gekozen tot het behouden van deze groepen (warme citymarketing). Bij koude Citymarketing richt de strategie zich op het aantrekken van nieuwe doelgroepen4.
Citymarketing in Leeuwarden In Leeuwarden is de Citymarketing extern georganiseerd in een onafhankelijke stichting. Marketing Leeuwarden maakt een doorvertaling van de ambities en doelstellingen die de Gemeente Leeuwarden voor de Friese hoofdstad heeft bepaald. En is in die zin een voorloket van de Gemeente Leeuwarden. Door middel van strategische campagnes worden verschillende doelgroepen benaderd op het gebied van vrije tijd, wonen en werken.
1
Ambities en doelstellingen
Citymarketing en Leeuwarden
De gemeente Leeuwarden wil tussen 2015 en 2020 uitgroeien tot een stad met meer dan 100.000 inwoners. Daarnaast wil de stad zich Europees op de kaart zetten met haar aanwezige kennis op het gebied van Watertechnologie. Onder de titel Capital of Water Technology heeft Marketing Leeuwarden ingespeeld op deze behoefte en hier een werkgroep met belangrijke stakeholders voor samengesteld. Met haar Hofstadcampagne speelt Marketing Leeuwarden in op de behoefte van de Gemeente Leeuwarden om een grotere rol te spelen op het gebied van recreatie en toerisme in Friesland. Het cultuurhistorische karakter van de Friese hoofdstad en de gastvrijheid van haar inwoners worden in deze campagne sterk benadrukt en zorgen voor een grote aantrekkingskracht op dagtoeristen en vakantiegangers in de provincie.
Stad in beweging Leeuwarden wil ook bijdragen aan de ambitie van de drie Noordelijke provincies om in 2020 tweeduizend kenniswerkers in het Noorden te hebben. Voor het aantrekken van hoger opgeleiden en voor het behouden van potentiële kenniswerkers is het belangrijk dat de randvoorwaarden goed zijn ingevuld. Dit betekent niet alleen de ontwikkeling van de University Campus Fryslân, de Watercampus of de Kenniscampus. Maar ook de aanwezigheid van cultuur, een bruisende stad en aantrekkelijke woonmogelijkheden zijn van belang voor deze groepen. In de binnenstad wordt hard gewerkt aan het project Nieuw Zaailand, een plek waar wonen, cultuur en vrije tijd bij elkaar komen. Met voorzieningen zoals het nieuwe Fries Museum, nieuwe winkels, zoals The Sting, en natuurlijk een nieuwe parkeergarage. Maar ook de projecten in de nieuwbouwwijk de Zuidlanden zijn belangrijke aanwinsten voor de stad. De hoofdstad van Friesland is in beweging! Projecten zoals ‘Binnenstad Boppe’ zorgen ervoor dat de leegstand in de winkels worden tegengegaan en de aanloopstraten aantrekkelijker en duidelijker voor bezoekers worden gemaakt. Ook de ontwikkeling van het gebied Nieuw Stroomland, de aanleg van de Haak om Leeuwarden en een nieuwe westelijke invalsweg, met nieuwe kantoor- en bedrijvenlocaties, dragen bij aan de ambities van de stad.
3 4
6
jaarverslag 2010
ngelique Lombart, lector bij INHolland, 2008, pagina 2015 A Gert Jan Hospers
jaarverslag 2o1o
7
Organisatie Marketing Leeuwarden is de projectorganisatie die verantwoordelijk is voor de stadsmarketing van Leeuwarden. Marketing Leeuwarden is een onafhankelijke stichting. De activiteiten die Marketing Leeuwarden ontplooit, zijn verdeeld in vier domeinen; wonen, werken, kennis en vrije tijd. Allemaal ondersteund door een domeingroep met vertegenwoordigers uit het Leeuwarder bedrijfsleven. Marketing Leeuwarden bestaat uit een projectbureau, een bestuur met daaronder de vier domeinen (product-marktcombinaties): Vrije Tijd, Wonen, Kennis en Werken. In ieder domein werken tien tot twaalf vrijwilligers uit de Leeuwarder maatschappij aan het realiseren van marketing- en promotieacties. Deze acties worden begeleid en uitgevoerd door het projectbureau. Het projectbureau rapporteert aan het bestuur, waarin de voorzitters van de domeinen en algemene bestuursleden de campagne monitoren.
Bestuur
2
8
Organisatie en meerwaarde van Marketing Leeuwarden
jaarverslag 2010
Evert Wind Voorzitter Bestuur Marketing Leeuwarden en directeur regiostimulering KvK Noord.
Aize Veger Bestuurslid Kennis en directeur Leeuwarden Studiestad
Saskia Bak Bestuurslid Vrije Tijd en algemeen Directeur Fries Museum/Keramiek Museum Princessehof
Otto van der Galiën Directeur Energieservice Friesland
Johan Sijtsma Bestuurslid Wonen en eigenaar Johan Sijtsma Architectenteam
Ate Biegel Transitiemanager bij de Nederlandse Spoorwegen
Winferd Madlener Directeur Facilitair bedrijf Medisch Centrum Leeuwarden
Wieko van den Bosch Penningmeester en ondernemer
Andries van Weperen Bestuurslid Werken en eigenaar de Vergaderfabriek
Lydia van Santen Vertegenwoordiger Gemeente Leeuwarden
jaarverslag 2o1o
9
Henk Besselse, Gemeente Leeuwarden Heleen Kerkhof, Gemeente Leeuwarden Evelien Walstra, Gemeente Leeuwarden Jan Koster, Omrop Fryslân Ger Jaarsma, Gemeentelijke Kredietbank Friesland Frans Hoeksma, WTC Expo
Projectbureau Marketing Leeuwarden Het relatief kleine projectbureau (3,5 fte) is verantwoordelijk voor alle promotieuitingen van de stichting, het opbouwen en onderhouden van het externe netwerk, het uitzetten van de campagneconcepten en het bewaken van het proces en de formule van Marketing Leeuwarden. Cindy Ras Directeur Marketing Leeuwarden, domeinlid werken Haike Visscher Marketingfuntionaris, domeinlid vrije tijd en wonen
Domein Kennis
Doutzen Wijbenga Traffic- en intern projectmanager
Domeinvoorzitter Aize Veger, Directeur Leeuwarden Studiestad Rudolph Winius, Friesland College Piet Meerdink, Gemeente Leeuwarden P. Jager, Gemeente Leeuwarden Jan Michorius, Gemeente Leeuwarden Rob Schut, ROC Friese Poort Hester Henstra, Wetsus Lummie Fokkema, Keunstwurk Fulco Claassen, Stenden Hogeschool Albert van der Kooij, Academie voor Popcultuur Johan Dalstra, AOC Friesland Wietske Drenth, van Hall Larenstein Albert Sikkema, Gameship Jan Ferweda, NHL Hogeschool
Jennifer Zwierstra Intern projectmanager, domeinlid Kennis
mutaties: Katrin van de Pavoordt heeft van juni 2009 tot juni 2010 het projectbureau ondersteund.
Domeinen Marketing Leeuwarden Domein Vrije Tijd Domeinvoorzitter Saskia Bak, Algemeen Directeur Fries Museum en Keramiekmuseum Princessehof Tjerk Visser, Netwerk Coltrane Ieteke Kloppenburg, Eden Oranje Hotel Sietze Bandringa, Gemeente Leeuwarden Margret Havinga, LEON Ytje Damstra, Fries Museum Amber Herrewijn, Stenden Hogeschool Wilco Kamp, WTC Expo
Toegevoegde waarde van Marketing Leeuwarden Citymarketing is een belangrijk instrument voor het bereiken van de ambities van de Gemeente Leeuwarden (zie hoofdstuk 1). Samen met de investeringen in projecten, moet citymarketing ervoor zorgen dat meer bewoners, ondernemers, studenten en toeristen kiezen voor Leeuwarden. Het bevordert het levendige klimaat in de stad, waardoor de aantrekkingskracht toeneemt. In Leeuwarden worden de citymarketingactiviteiten door alle partners gebundeld met het gebruik van de slogan ‘Kijk, dat is ’t mooie van Leeuwarden’. Ook is de organisatie een belangrijk adviesorgaan voor vele partijen. Zo is Marketing Leeuwarden onder meer betrokken in het Binnenstadsmanagement, Project de Ontdekker en de Ring om Leeuwarden. Daarnaast is er structureel overleg met provinciale marketinginitiatieven zoals Fryslân Marketing, het project Fan Fryslân en het ambitieuze project Kulturele Haadstêd 2018. De flexibiliteit en commercialiteit van het projectbureau en haar acties versterken de slagkracht en vernieuwingszin in de stad. Marketing Leeuwarden staat open voor alle vormen van samenwerking. Ondanks haar kleine organisatie weet Marketing Leeuwarden vele instanties te bedienen5. Marketing Leeuwarden heeft daarnaast effectief ingespeeld op de ontwikkelingen op het gebied van social media. Het opgebouwde netwerk op LinkedIn, maar ook Twitter zorgen voor nieuwe samenwerkingsmogelijkheden.
Domein Wonen Domeinvoorzitter Johan Sijtsma, Directeur Johan Sijtsma Architectenteam Aitze van de Bosch, Gemeente Leeuwarden Hans Vierstra, Gemeente Leeuwarden Werner Brouwer, GEM de Zuidlanden, Barteld Boerma, Makelaardij Popma| Barteld Boerma Johan Vos, Vos Communicatie Ingeborg van Loenen, Windgroep/CV Blitsaerd
Domein Werken
Samenwerking
Domeinvoorzitter Andries van Weperen, Directeur de Vergaderfabriek Joanneke Holtrup, Thuiszorg het Friese Land Fokke Martini, Ontwikkelingsbedrijf Leeuwarden Johan Vos, Vos Communicatie
In de afgelopen jaren is er een breed netwerk opgebouwd van partijen die het belang van citymarketing onderkennen en die een bijdrage aan onze campagnes leveren. Mede hierdoor weet Marketing Leeuwarden doelgericht de juiste mensen te bereiken. Bij elke nieuwe campagne wordt het netwerk groter. Het draagvlak voor de stadsmarketingcampagne blijft hierdoor groeien. 5
1o
jaarverslag 2o1o
Xxxxxxxxxxxxxx
jaarverslag 2o1o
11
Marketing Leeuwarden werkt binnen Leeuwarden nauw samen met:
12
Cultuur, sport – en Vrije tijdssector
Kennisinstellingen
Stadsschouwburg de Harmonie Keramiek Museum Princessehof Natuurmuseum Fryslân Fries Museum Verzetsmuseum Historisch Centrum Leeuwarden Aqua Zoo Friesland BV Sport Poppodium Romein de Blokhuispoort het Filmhuis Acta Theater Tryater Stichting Praamvaren Leeuwarden Stuurgroep Nassau 2010-2015 De Groninger Klei VVV Leeuwarden Stichting Elektrosloep/de Stille Boot Holland Casino Tresoar
Wetsus Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Stenden Hogeschool Academie voor Popcultuur Van Hall Larenstein AOC Friesland ROC Friese Poort Friesland College Gameship University Campus Fryslân Keunstwurk Fryske Akademy Wageningen University Hanze Hogeschool
Hotellerie en congressen
Overheid
Eden Oranje Hotel Grand Hotel Post Plaza Westcord WTC Hotel Fletcher hotel Paleis Stadhouderlijkhof Hotel ‘t Anker Europahotel Bastion Hotel Campagnile Hotel Hotel Duhoux WTC Expo Stenden University Hotel
Gemeente Leeuwarden Wetterskip Fryslân Provincie Fryslân Centraal Justitieel Incassobureau Vliegbasis Leeuwarden Stichting Binnenstadsmanagement Raad van Advies Gemeente Leeuwarden Rechtbank Leeuwarden Omrin de Belastingdienst
Financiële instellingen
Woningmarkt
Achmea Aegon FBTO ING Gemeentelijke Kredietbank Friesland Bank
Johan Sijtsma Architectenteam Popma Barteld Boerma de Hypotheker Bouwbedrijf Lont Makelaardij Hoekstra GEM de Zuidlanden Wind groep CV Blitsaerd Woonfriesland Elkien Slokker Vastgoed Palet Corporatie Serviceflat Aldlânstate
jaarverslag 2o1o
Werkgelegenheidssector
Zorgsector
Kamer van Koophandel Inqubator Leeuwarden Business Development Friesland Ontwikkelingsbedrijf Leeuwarden UWV Studentenwerk Wateralliantie Stichting Well
Thuiszorg het Friese Land Medisch Centrum Leeuwarden (Zorggroep Noorderbreedte) de Friesland Zorgverzekeraar Izore GGZ GGD Friesland
Projectorganisaties
Media
Stichting Leeuwarden Studiestad Fryslân Marketing stichting Kulturele Haadstêd 2018 Fan Fryslân Stichting Nassau en Friesland Project Nieuw Zaailand Binnenstad Boppe Beste Binnenstad 2015
NDC Mediagroep Friesch Dagblad de Huis aan Huis Leeuwarden De Zaailandkrant Waterstad FM City FM Omrop Fryslân GPTV 058 Business de Zakenspiegel
Evenementenorganisatoren
(Ondernemers)verenigingen
Immie Jonkman Netwerk Coltrane Jens Koudstaal Events Jan Gaastra Productie Noordplan de Vergaderfabriek Boven Holland Entertainment Jant van Dijk Congresbureau Friesland
Koninklijke Horeca Nederland Winkeliersvereniging over de Kelders/ Oosterstraat LOC Winkeliersvereniging Kleine Kerstraat/Grote Kerkstraat
Overig Friesland Campina Koopmans Meelfabrieken MotionTales Groot Haar + Orth MerkMakers Nederlandse Spoorwegen (NS) Energie Service Friesland Haan Reklame KSB Repro Stichting Parkeergarages Leeuwarden Arriva
jaarverslag 2o1o
13
Informatievoorziening Om stakeholders te informeren over de activiteiten van Marketing Leeuwarden onderneemt de organisatie de volgende acties: Website Marketing Leeuwarden De website van Marketing Leeuwarden bevat een overzicht van de organisatie, nieuwsberichten, persberichten, maar ook nieuw promotiemateriaal. In maart 2010 is de nieuwe website van Marketing Leeuwarden gelanceerd. Nieuwsbrieven Marketing Leeuwarden Iedere maand stuurt Marketing Leeuwarden een nieuwsbrief over de activiteiten die de organisatie heeft ontplooid. Bijna 7000 geïnteresseerden ontvangen deze nieuwsbrief. Jaarplan Aan het begin van ieder campagnejaar geeft Marketing Leeuwarden een jaarplan uit met een overzicht van de te ondernemen activiteiten. Het jaarplan wordt verspreid onder alle stakeholders, is gratis op te vragen of digitaal na te lezen via de website. Jaarverslag Ieder jaar geeft Marketing Leeuwarden rond juni een jaarverslag uit met daarin de belangrijkste ondernomen activiteiten, successen en resultaten.
Financiering Jaarbudget Marketing Leeuwarden De stadsmarketing van Leeuwarden komt tot stand door de financiële bijdrage van overheden en bedrijfsleven. Voor de beleidsperiode 2009-2011 is er elk jaar € 880.000 euro beschikbaar gesteld voor de campagne. Hieronder volgt een overzicht van de beschikbaar gestelde financiële middelen door de verschillende instanties. Ook is er een onderverdeling gemaakt in de besteding van de financiële middelen. Gemeente Leeuwarden Samenwerkingsverband Noord-Nederland Provincie Friesland Private bijdrage
€ € € €
200.000,00 352.000,00 200.000,00 128.000,00
Totaal
€ 800.000,00
Subsidieverstrekkers
Productsponsoring
Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN) Gemeente Leeuwarden Provincie Fryslân Ministerie van Economische Zaken
Aqua Zoo Friesland Bagels and Beans Beads & Co. Boekhandel van der Velde de Koperen Tuin de Treinenpassage de Waag Dijkstra’s Boulangerie Stichting de Stille Boot Stichting Praamvaren Leeuwarden Eric Steenbergen Eurohotel Fletcher Hotel-Paleis Stadhouderlijk Hof Fries Museum/Verzetsmuseum Hotel Duhoux Hotel ’t Anker Hotel Restaurant Campagnile Leeuwarden Jurjen Museumwinkel Princessehof Oil en Zo Sems Spellekijn Stadscafé Drinks & Diner Stenden University Hotel Pannekoekschip Stadsschouwburg de Harmonie Beads & Co Paddy O`Ryan Doozo Club Noa BV Sport Historisch Centrum Leeuwarden MBN Music & Marketing Holland Casino Poppodium Romein Stichting Winterfeest Leeuwarden Eetcafé Spinoza Pitch and Putt Leeuwarden Freeze Festival Noordelijk Filmfestival Dag8 Bakkerij Salverda Tespresso Stichting Parkeergarages Leeuwarden
Externe Financiers Leeuwarder Ondernemers Fonds Vliegbasis Leeuwarden Medisch Centrum Leeuwarden CV Blitsaerd/Windgroep Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Stenden Hogeschool Bedrijven Vereniging Leeuwarden West
Financiering vanuit het MKB Akawe Kassasystemen Commit Consulting Galerie Roos van Tudor Groot Haar + Orth Jac Copini JHD intermediair Kapsalon La Vie Naaipatronen.nl Noordplan BV Paul Stuve Administratie en Advies Rita Tekkelenburg Traiteur Toko Anadolu Varenna Leeuwarden Visser & de Graef bv Vroom’s Communicatie
Financiële samenwerkingspartners Fryslân Marketing Stichting Leeuwarden Studiestad Project Nieuw Zaailand Keramiekmuseum Princessehof* VVV Leeuwarden* Westcord WTC Hotel* WTC Expo* Eden Oranje Hotel* Grand Hotel Post Plaza * Business Development Friesland
*tevens productsponsor
14
jaarverslag 2o1o
jaarverslag 2o1o
15
Marketing Leeuwarden richt zich in haar campagnes op wonen, werken, vrije tijd en kennis. Binnen al deze peilers heeft de organisatie te maken met vele verschillende doelgroepen. Het vergt inzicht in de doelgroep om de boodschap van de campagne op de juiste manier te formuleren.
Algemene promotie Leeuwarden is de bruisende, cultuurhistorische hoofdstad van Friesland, economische motor van de provincie Friesland, studentenstad en woonstad. Leeuwarden heeft veel te bieden voor inwoners, cultuurliefhebbers, winkelend publiek, studenten, potentiële werknemers en potentiële bewoners. Marketing Leeuwarden richt zich in haar campagnes op al deze doelgroepen, maar soms vallen acties niet even goed te specificeren op slechts één groep mensen. Vaak heeft een campagne of actie tot doel om Leeuwarden algemeen te promoten. Denk hierbij aan het plaatsen van toeristische informatie op algemene websites of het informeren van de pers over de activiteiten in de stad met tot doel het genereren van free publicity. Ook de ontwikkeling en verspreiding van doeltreffend brochuremateriaal en het bekendmaken van de slogan zijn belangrijke activiteiten van Marketing Leeuwarden.
3
Kijk, dat is ’t mooie van Leeuwarden
Wat leverden onze campagnes in 2010 op?
Door de activiteiten van Marketing Leeuwarden en door de algemene promotie is de Leeuwarder slogan de afgelopen jaren steeds bekender geworden.
Bekendheid slogan Kijk, dat is ’t mooie van Leeuwarden
2007
2009
43%
72%
Bron: Imago onderzoek Gemeente Leeuwarden
Persberichten Om de pers te informeren over de activiteiten waar Marketing Leeuwarden een trekkende rol in had, zijn in 2010 21 persberichten verstuurd naar de regionale en/of landelijke pers.
3 4
16
Onderwerp
Datum
Verspreiding
Leeuwarden verwelkomt eerste ‘proefbewoner’
26 februari 2010
Landelijk
Leeuwarden presenteert zich op de EMIF in Brussel
15 maart 2010
Landelijk
Brussel ontmoet Leeuwarden
18 maart 2010
Landelijk
Persuitnodiging Lancering Living Leeuwarden
26 maart 2010
Regionaal
Nieuwe Marketing Leeuwarden website
26 maart 2010
Regionaal
Persbericht Lancering Living Leeuwarden.nl (vooraf)
26 maart 2010
Regionaal
Persbericht Lancering Living Leeuwarden.nl (achteraf)
30 maart 2010
Regionaal
Fryslan Opent op Event in Utrecht
30 maart 2010
Landelijk
Leeuwarden en de Nassaus van 2010-2015
6 april 2010
Landelijk
Evenementenkalender breed verspreid
13 april 2010
Regionaal
Genomineerd voor de Nationale Citymarketing Trofee
14 mei 2010
Landelijk
Angelique Lombart, lector bij INHolland, 2008, pagina 2015 Gert Jan Hospers
jaarverslag 2o1o
jaarverslag 2o1o
17
Onderwerp
Datum
Verspreiding
Sinaasappels attenderen bewoners op Nassauverleden
28 april 2010
Regionaal
Vorstelijk genieten op de Libelle Zomerweek
14 mei 2010
Landelijk
Mystery Guests onderzoeken hoffelijkheid in Leeuwarden
4 juni 2010
Regionaal
Hofstad-Leeuwarden tram rijdt door Den Haag
11 juni 2010
Landelijk
6e editie Woonfestival
15 september 2010
Regionaal
Mystery Guests beginnen met tweede periode onderzoek
27 september 2010
Regionaal
Leeuwarden lanceert viral game
30 september 2010
Landelijk
Leeuwarden gaat voor goud Kick off ‘Op weg naar Beste Binestad 2015’
8 november 2010
Landelijk
Free publicity Fysieke persmailing In 2010 wist Marketing Leeuwarden meerdere keren gratis publiciteit te genereren in veelgelezen dag- en of weekbladen o.a. door haar fysieke persmailing. Een rode persdoos attendeerde ruim 150 uitredacties in Nederland op het culturele aanbod en evenementen in Leeuwarden. In totaal genereerde Marketing Leeuwarden door middel van haar pers-emailings en persberichten een free publicity ter waarde van: bijna 180.000 euro. Marketing Leeuwarden heeft voor de uitingen op de volgende pagina geen investeringen gedaan.
18
jaarverslag 2o1o
Free publicitywaarde Medium
Titel
Plaatsing
0plage
Margriet
10x lekker actief- Uittip Homo Ludens
8 t/m 14 maart 2010
270.457
Seniorenwijzer
Funshoppen, Kijk dat is ‘t mooie van Leeuwarden
31 maart 2010
25.000
Reformatorisch Dagblad
Hema-mok met Máxima staat in lange traditie
19 april 2010
55.000
Programmaboekje Libelle Zomerweek
Leeuwarden, hofstad van Friesland
9 t/m 15 april
454.682
Libelle
We Love Fryslân
mei 2010
454.682
Reformatorisch Dagblad
Grandeur in Leeuwarden
mei 2010
55.114
Telegraaf
Gezellig Leeuwarden
mei 2010
672.460
Museum Jaarkrant
Oranjegoed! Vier Eeuwen Oranje-Nassau op Keramiek
okt 2010
285.000
NRC Next
Foto Leeuwarden
1 juli 2010
83.782
NRC Next
Fotomanifestatie Noorderlicht
1 september 2010
83.782
Telegraaf
Leeuwarden leeft, studenten geven stad nieuwe impuls
21 augustus 2010
695.635
Vrij Nederland
Noorderlicht Internationale Fotomanifestatie
28 augustus 2010
45.000
Santé
Elfstedengevoel
januari 2010
70.277
RTL 4 Trinny and Susannah, Missie Holland
Leeuwarden
september 2010
750.000
jaarverslag 2o1o
19
Folder vorstelijk genieten
Promotiemateriaal
www.dagjeuit.com
www.dagjeweg.nl
Twitter
Linkedin
Brochure
Gratis promotiemateriaal:
Online promotie
Verspreiding/distributie brochures 2010 Het brochuremateriaal van Marketing Leeuwarden wordt veelvuldig aangevraagd door congresorganisatoren, toeristische organisaties, maar ook (internationale) ondernemingen.
Actualisering informatie op internet Op tientallen websites is toeristische informatie over Leeuwarden te vinden. In het begin van 2010 heeft Marketing Leeuwarden contact opgenomen met contentbeheerders van de sites om de informatie te actualiseren.
15.000 Algemene Brochures NL 10.000 Algemene Brochures EN 5.000 Algemene brochures DE. 45.000 Toeristische brochures NL 25.000 Toeristische brochures EN 15.000 Toeristische brochures DE. Koopzondagposters In samenwerking met LEON (nu LOC) heeft Marketing Leeuwarden in 2010, voorafgaand aan iedere koopzondag, koopzondagposters laten ontwerpen, drukken en verspreiden. Op deze manier werden bezoekers aan de binnenstad geïnformeerd over de extra koopzondagen. Beeldbank Marketing Leeuwarden gelooft dat beeld meer zegt dan 1000 woorden. Daarom investeert Marketing Leeuwarden in passend fotomateriaal om de Friese hoofdstad zo goed mogelijk in beeld te brengen. Niet alleen de organisatie zelf, maar ook anderen mogen hier kosteloos gebruik van maken.
Toeristische sites Met druk bezochte sites zoals Dagjeuit.com en Dagjeweg.nl zijn strategische samenwerkingen aangegaan. Marketing Leeuwarden levert in ruil voor kosteloze promotie toeristische informatie op deze sites aan. Ook voor sites van VVV Leeuwarden en Beleef Friesland levert Marketing Leeuwarden iedere week toeristische informatie aan. Social Media Marketing Leeuwarden maakt intensief gebruik van Twitter (1700 followers) en Linkedin (+/- 800 groepsleden) om activiteiten in de stad aan te kondigen. Het gebruik van social media gaat echter verder dan alleen het communiceren van een activiteit of event. Marketing Leeuwarden gaat de interactie aan met haar followers en heeft daardoor gemerkt dat social media ook een nuttige tool is om het imago van de stad positief te beïnvloeden.
Citydressing De stad aangekleed en wel tijdens de grote evenementen. Marketing Leeuwarden hangt tijdens het evenementenseizoen speciale vlaggen op, bij het Europaplein en NS Station.
2o
jaarverslag 2o1o
jaarverslag 2o1o
21
Hofstad Leeuwarden In 2010 is besloten Leeuwarden te positioneren als Hofstad van het Noorden. Het Nassau-verleden van Leeuwarden is een unieke kernwaarde voor de stad, er zijn weinig steden die een dergelijke geschiedenis kennen. Een kernwaarde waar de stad zich goed mee kan profileren richting de potentiële bezoekers. Niet alleen richting liefhebbers van het koningshuis of geïnteresseerden in geschiedenis, maar ook richting de potentiële bezoekers die op zoek zijn naar een gezellig dagje uit in een mooie historische binnenstad. Hofsteden of Nassausteden worden sneller geassocieerd met een monumentale binnenstad, een rijk cultureel aanbod en een bruisend winkelhart. Elementen waar de Friese hoofdstad op alle punten hoog scoort. Een belangrijke bron van inkomsten van een stad ligt bij het aantal toeristische bezoeken. Met de Hofstadcampagne hoopt Marketing Leeuwarden een impuls te kunnen geven aan het aantal toeristische bezoeken naar de Friese stad. Het onderscheidend vermogen van Leeuwarden als Hofstad is niet alleen een belangrijke kans om meer toeristen aan te trekken. De Hofstadcampagne draagt ook bij aan doelstelling om het imago van Leeuwarden bij Leeuwarders en Friezen positief te beïnvloeden. Veel mensen, behorend tot deze doelgroep, weten niet van het rijke verleden. Marketing Leeuwarden gelooft met het inzichtelijk maken van de rijke achtergrond dat Leeuwarders en Friezen trotser worden op hun woonplaats en hoofdstad. En trotse inwoners zijn tenslotte weer trotse ambassadeurs van de stad, wat weer tot gevolg heeft dat meer en meer mensen bekend worden met het prachtige Leeuwarden en de stad wellicht een bezoek brengen.
Uitstraling Om gezamenlijk de Hofstadcampagne uit te dragen heeft Marketing Leeuwarden een beeldmerk ontwikkeld. Het beeldmerk wordt door Marketing Leeuwarden toegepast in al haar ‘toeristische uitingen’. Binnen het beeldmerk is gekozen voor het opschrift ‘Hofstad’, waar het direct gaat om promotie over de stad, en het opschrift ‘Hoffelijk’ waar het gaat om het karakter van een onderdeel binnen de stad. Denk hierbij aan het ontvangst binnen een hotel.
Informatieverstrekking Website Hofstad-leeuwarden.nl Om effectief door te verwijzen naar de informatie over HofstadLeeuwarden heeft Marketing Leeuwarden de site HofstadLeeuwarden ontwikkeld, met informatie over het verleden van de stad, maar ook speciale arrangementen.
jaarverslag 2o1o
jaarverslag 2o1o
23
Nassau-arrangement
Nassau-arrangement
Libelle zomerweek
Graffiti
Advertorial
Appeltjes van Oranje
Vorstelijke fiets
Hofstadtram
Outdoor poster Oranjegoed
Productontwikkeling Nassau-arrangement Samen met de hotellerie in Leeuwarden ontwikkelde Marketing Leeuwarden het Nassauarrangement. Dat is een groot succes. In 2010 werd het Nassau-arrangement ruim 300 keer geboekt! De waarde bedraagt hiervan ruim € 60.000,Vorstelijke fietstas Marketing Leeuwarden liet een vorstelijke fietstas ontwikkelen met beelden van Leeuwarden. In de eerste instantie voor verkoop op de Libelle Zomerweek. Maar ook bedrijven gebruiken deze fietstassen inmiddels op hun dienstfietsen! Ruim 5000 tassen zijn op dit moment in omloop!
Landelijke bekendheid Om Leeuwarden als Hofstad landelijk op de kaart te zetten heeft Marketing Leeuwarden geïnvesteerd in een aantal landelijk georiënteerde activiteiten. Libelle Zomerweek Bekendheid genereren bij de belangrijkste toeristische doelgroep! 80.000 vrouwen, de belangrijkste beslissers als het komt op een dagje weg, konden in mei kennismaken met Leeuwarden. Samen met VVV Leeuwarden en Keramiekmuseum Princessehof stond Marketing Leeuwarden een hele week op de beurs en verzamelde ruim 2000 adressen. De adressen werden in juni gebruikt voor een direct mail actie. Daarnaast werden bijna alle adressen meegenomen in de VVV nieuwsbrief. Ook gingen ruim 2500 vrouwen op de foto!
24
jaarverslag 2o1o
Advertorials en Free Publicity Leeuwarden kwam onder de aandacht bij een miljoenenpubliek door de plaatsing van advertorials in VIVA, Vorsten Royal, Flair, Libelle en zelfs in de Zeeuwse kranten n.a.v. het bezoek van de Koningin in Middelburg. Free publicity werd gegenereerd in o.a. de Telegraaf, VT Wonen, het Reformatorisch Dagblad, de Museum Jaarkrant. Outdoor (posters) Op ruim 200 locaties zijn posters geplaatst van Hofstad Leeuwarden in collega-hofsteden Den Haag en Delft. Om de trotste hofstadinwoners van Den Haag en Delft te attenderen dat er ook nog andere ‘Hofsteden’ zijn in Nederland! Hofstadtram Een compleet beplakte tram met beelden van Hofstad Leeuwarden reed ruim een half jaar tussen collega-hofsteden Den Haag en Delft. Het maximale bereik van de tram in vertoningen komt daarmee neer op 8.4 miljoen! Televisie Met zorg ingekochte vertoningen van de Hofstadspot in het Ster & Cultuur blok op de landelijke televisie (84 vertoningen) en AT5 (800 spots in de reclameblokken) met bijna 1 miljoen kijkers per maand!
jaarverslag 2o1o
25
Regionale promotie Ook regionaal heeft Marketing Leeuwarden fors ingezet in de promotie van Hofstad Leeuwarden. Appeltjes van Oranje In 2011 werden bijna 20.000 ‘Appeltjes van Oranje’ uitgedeeld aan winkelend publiek! Tijdens Koninginnedag en de extra koopavonden voor Sinterklaas deelden promotiedames een sinaasappeltje omwikkeld met Hofstadvloei uit. Op een ludieke manier werd de doelgroep geïnformeerd over het Hofstadverleden van Leeuwarden. Graffitikunst Het Hofstadverleden kwam ook op creatieve manieren tot uiting. In de oude Lombartsteeg werd Hofstad Leeuwarden verbeeld op de muren! Hoffelijke sticker Een sticker op de deur of op het raam van tal van ondernemers die hun winkelend publiek gastvrij onthalen! Om Hofstad Leeuwarden bij ondernemers te promoten liet Marketing Leeuwarden deze gimmick ontwikkelen. Het Hofstadthema wordt inmiddels al breed gedragen door ondernemend Leeuwarden.
Samenwerking Nassau 2015-2015 Binnen de Hofstadcampagne heeft Marketing Leeuwarden gezocht naar een strategische samenwerking met culturele instellingen en de hotellerie. Om een goede aansluiting te vinden met activiteiten die de komende jaren op de planning staan is de stuurgroep Nassau 2010-2015 opgericht. Oranjegoed In 2010 was de expositie Oranjegoed, vier eeuwen Oranje-Nassau op keramiek te zien in Keramiekmuseum Princessehof. Marketing Leeuwarden heeft de samenwerking opgezocht en zo is er in 2010 samen opgetrokken in promotie en publiciteit over Hofstad Leeuwarden
26
jaarverslag 2o1o
jaarverslag 2o1o
27
Poster het Wetenswaterhuis Advertentie
Advertentie
Folder
Capital of Water Technology Leeuwarden heeft de ambitie om uit te groeien tot dé Europese hoofdstad van de watertechnologie of ‘Capital of Water Technology’. Een serieuze en uitdagende ambitie, maar de Friese hoofdstad heeft zeker de potentie om deze ambitie waar te maken. Met het toonaangevende onderzoeksinstituut Wetsus is Leeuwarden al ver op weg om deze ambitie te verwezenlijken. Ook de komst van de ‘Watercampus’ in 2014 draagt bij aan deze doelstelling. Onbekend maakt echter onbemind. Hoe trek je nieuwe bedrijven aan op het gebied van watertechnologie? Hoe informeer je de pers over de economische ontwikkeling in Leeuwarden op dit vakgebied en hoe informeer je de huidige bewoners over deze grote plannen? De eerste aanzet voor de profilering van ‘Capital of Water Technology’ komt van de hand van Marketing Leeuwarden. Hieronder een overzicht van de acties en activiteiten waaraan Marketing Leeuwarden in 2010 heeft bijgedragen.
Samenwerking Wateroverleg Samen met Gemeente Leeuwarden, Wetsus, de Wateralliantie, Stichting Well en Ontwikkelingsbedrijf Leeuwarden heeft Marketing Leeuwarden een structureel overleg geïnitieerd om activiteiten en strategieën uit te zetten om Leeuwarden als Capital of Water Technology beter op de kaart te zetten. Wetenswaterhuis Het Wetenswaterhuis vond in de herfstvakantie van 2010 plaats in het Natuurmuseum Fryslân. Doel van de kijk- en- doe-expositie, als onderdeel van Fryslân Unlimited, was om jonge kinderen
28
jaarverslag 2o1o
kennis te laten maken met het leuke van watertechnologie. De bezoekersaantallen waren overweldigend! In een week kwamen er meer dan 8000 bezoekers voor het Wetenswaterhuis, waar slechts 5000 waren verwacht. Marketing Leeuwarden speelde een rol in de promotie van de expositie en de distributie van gadgets.
Landelijke promotie Advertenties Om Leeuwarden landelijk in de schijnwerpers te zetten als Capital of Water Technology heeft Marketing Leeuwarden in samenwerking met de partijen in het wateroverleg diverse advertenties ingekocht. Bij de inkoop van advertorials door Marketing Leeuwarden heeft het projectbureau ook onderhandeld over redactionele ruimte over Leeuwarden als Capital of Water Techology. De totale publiciteitswaarde hiervan ligt op ruim € 80.000 euro Advertorial Telegraaf Wereld Waterdag- Bijlage Water
Maart 2010
Advertorial H20 Magazine
Maart 2010
Advertorial Financieel Dagblad Bijlage innovatie
September 2010
Advertorial Metro
November 2010
Advertorial Telegraaf Bijlage Stad van de Toekomst
December 2010
Advertorial Metro Bijlage Duurzame Stad
December 2010
jaarverslag 2o1o
29
Productontwikkeling Waterflyer In samen met de waterpartijen heeft Marketing Leeuwarden een speciale ‘waterflyer’ ontwikkeld. Dit is een brochure gericht op de zakelijke markt, waarin de toonaangevende waterpartijen omschreven staan. Wateremmer Een handig emmertje met het opschrift ‘Capital of Water Technology’ liet Marketing Leeuwarden produceren om inwoners van Leeuwarden te informeren over de ambitie van de gemeente. Het ludieke emmertje werd tijdens het Wetenswaterhuis (Natuurmuseum Fryslân), inclusief waterflyer, meegegeven aan bezoekers. Wat resulteerde in grote optochten met blauwe emmertjes door de stad! Doek Watercampus Leeuwarden Om de bestemming voor de braakliggende terrein voor de toekomstige Watercampus aan te kondigen, liet Marketing Leeuwarden een groot hekdoek ontwikkelen.
3o
jaarverslag 2o1o
jaarverslag 2o1o
31
Promotieteam ‘Kijk, dat is ‘t mooie van Leeuwarden’
Zaailandkrant
Evenementenpromotie Leeuwarden is een bruisende stad! Dat blijkt ook weer uit het grote aantal evenementen die ieder jaar in de Friese hoofdstad worden georganiseerd. Evenementen zijn grote publiekstrekkers en veel publiek is een belangrijke impuls voor de economie van de stad. Denk hierbij aan overnachtingen, uitgaan, shoppen in de winkels en uitgaven in de horeca. Gemiddeld gaven bezoekers € 41 euro uit tijdens hun bezoek aan de stad in 20106. In Leeuwarden worden steeds meer evenementen georganiseerd. Leeuwarden scoort hoog op de ranglijst van de G50 Evenementenmonitor (5de plaats) en staat hiermee aan de top, samen met steden als Amsterdam, Utrecht, Maastricht en Eindhoven. Evenementen geven Marketing Leeuwarden de mogelijkheid om extra toeristen te trekken. Niet alleen Marketing Leeuwarden (en dus Leeuwarden) profiteert van het aanbod van evenementen, ook de grote en kleine evenementenorganisatoren profiteren van de aanwezigheid van Marketing Leeuwarden. Het projectbureau biedt evenementenorganisatoren de mogelijkheid tot een stuk extra publiciteit voor hun evenementen. We bieden aankledingsmogelijkheden voor de georganiseerde evenementen. Marketing Leeuwarden maakt binnen haar evenementenpromotie onderscheid tussen evenementen met een regionale en bovenregionale uitstraling.
Poster het Wetenswaterhuis
Advertentie
Advertentie
Landelijke promotie TV spots Voor een aantal grote evenementen met bovenregionale uitstraling, zoals het Fries Straatfestival, Noorderlicht en het Noordelijk Filmfestival, kocht Marketing Leeuwarden ruim 150 spots in tijdens het Ster & Cultuurblok en op AT5. Marketing Leeuwarden gelooft dat deze evenementen extra aantrekkingskracht hebben op inwoners van buiten de regio. Evenementen e-mailings Om de twee weken verstuurt Marketing Leeuwarden een e-mailing met daarin de belangrijkste evenementen over een periode van vier weken. Deze mailingen resulteerden meerdere keren in vermeldingen van evenementen in de Friese hoofdstad in dagbladen zoals NRC Next en de Telegraaf. Advertorials In alle ingekochte advertorials werden standaard alle grote evenementen van het seizoen meegenomen. Dit resulteerde in een exposure voor de evenementen bij meer dan 1.000.000 dag- en weekbladlezers.
Evenementenorganisatoren weten Marketing Leeuwarden goed te vinden. Marketing Leeuwarden biedt de mogelijkheid om gratis extra publiciteit te genereren voor evenementen, groot en klein. Vrijwel alle evenementen in Leeuwarden (zoals: het Fries StraatFestival, Noordelijk Filmfestival, Fotomanifestatie Noorderlicht, Porsche Elfstedentocht, Windmill Cup, Holy Stitch, Leeuwarden Zingt, de Sinterklaasintocht, het Winterfestival en nog veel meer) kloppen ieder jaar weer bij Marketing Leeuwarden aan om gebruik te maken van de mogelijkheden van stadsmarketing.
6
32
Bron: toeristisch bezoek aan steden 2010
jaarverslag 2o1o
jaarverslag 2o1o
33
Billboard Lentekriebels
Poster Winterfestival
Abri Royal Leeuwarden
Abri Royal Leeuwarden
Regionale promotie Uit onderzoek van ‘Toeristisch bezoek aan Steden’ blijkt dat inwoners van de regio ook vaak een belangrijke toeristische doelgroep zijn. Om die reden zet Marketing Leeuwarden groots in om het bruisende Leeuwarden bij deze mensen bekend te maken. Daarmee proberen we indirect ook het imago van de Friese hoofdstad positief te beïnvloeden. Advertenties Inkoop van advertentieruimte (maandelijks) ter promotie van evenementen in o.a. het Friesch Dagblad, Leeuwarder Courant, de Zaailandkrant. Daarnaast in magazines zoals: Friesland Post, seizoensbrochure Stadsschouwburg De Harmonie en bijlages van NDC zoals: Tryater Down South krant, Fries Straatfestivalkrant, Freeze Festivalkrant en nog veel meer. Radiospots Ter promotie van de grote evenementen heeft Marketing Leeuwarden deals gesloten met Omrop Fryslân, Waterstad FM, Radio NL en City FM. Evenementen zoals Fries StraatFestival, Noordelijk Filmfestival, Leeuwarden Zingt, Down South en Ljouwert Culinair kregen 15 spots op Omrop Fryslân aangeboden en 35 spots op de overige zenders. Tegen gereduceerd tarief konden de organisatoren extra spots inkopen. Zaailandkrant Marketing Leeuwarden levert iedere maand 1 pagina redactionele tekst aan voor de Leeuwarder Zaailandkrant. Op deze pagina worden lezers geattendeerd op komende evenementen.
Outdoor Postercampagne In heel Noord-Nederland maakte Marketing Leeuwarden in 2010 gebruik van outdoormogelijkheden. Op locaties in Leeuwarden, Groningen, Assen, Den Helder en Alkmaar hingen op zes momenten in het jaar ruim 200 evenementenposters.
34
jaarverslag 2o1o
Abri Storm binnen
Evenementenkalender
Billboards Op vijf locaties in Leeuwarden staan grote vitrines waar iedere dag duizenden automobilisten langsrijden. In totaal zes maanden lang hingen er grote billboards met de grote evenementen in deze vitrines. Matrixborden Marketing Leeuwarden levert twaalf keer per jaar toeristische input aan voor de lichtkranten aan de invalswegen van de Friese hoofdstad. De lichtkranten zijn een perfecte manier om effectief activiteiten die er per week te doen zijn aan te communiceren. Promotieteams Enthousiaste dames en heren gekleed in ‘Kijk, dat is ’t mooie van Leeuwarden style’ deelden o.a. tijdens de afvaart naar Oerol , de jaarmarkt in Dokkum en Koninginnedag in Sneek en Franeker de Friese evenementemenkalender uit om inwoners en bezoekers van de provincie te verleiden om een herhalingsbezoek te brengen aan de Friese hoofdstad. Ook tijdens grote evenementen worden de promotieteams ingezet om zwaaivlaggetjes uit te delen.
Productontwikkeling Evenementenkalender 2010 Een complete evenementenkalender met de belangrijkste evenementen van heel 2010 werd in een oplage van ruim 95.000 keer verspreid. Twee versies werden ontwikkeld. Een voor de inwoners van Leeuwarden en een voor de Friezen. In samenwerking met Stichting Praamvaren Leeuwarden was er in de 058-editie een gratis praamvaartticket opgenomen en in de Friese versie in samenwerking met Parkeergarages Leeuwarden en project Nieuw Zaailand een gratis parkeerticket.
jaarverslag 2o1o
35
Werkgelegenheid en studeren Het aantrekken van nieuwe werknemers, bedrijven en nieuwe zelfstandig ondernemers is voor iedere stad een grote uitdaging, zeker ten tijde van een economische crisis. Toch mag Leeuwarden hierin niet achterblijven ten opzichte van andere grote steden. Daarom zijn er in 2010 diverse activiteiten ontplooid om deze doelgroep aan te trekken, maar ook zeker te behouden. Marketing Leeuwarden richtte zich in haar campagnes niet alleen op de huidige arbeidsmarkt, maar ook op potentiële hoger opgeleiden, de student. De student van nu is tenslotte de high potential van morgen!
Living Leeuwarden Website Living Leeuwarden In 2010 heeft Marketing Leeuwarden de website www.livingleeuwarden.nl gelanceerd. Een website over werken, wonen en vrije tijd in de Friese hoofdstad. Doel van de website is om hoger opgeleid personeel vanuit de drukke deelgebieden aan te trekken om zich hier te vestigen. Samenwerking Voor de campagne Living Leeuwarden heeft Marketing Leeuwarden de samenwerking gezocht met diverse grote werkgevers om mee te denken over de invulling van de site. Zo zijn er onder meer gesprekken gevoerd met Zorggroep Noorderbreedte, Vliegbasis Leeuwarden en de Friesland Bank. Studentprojecten Studenten van de opleiding Communication and Multimediadesign van NHL Hogeschool maakten in 2010 diverse campagnevoorstellen voor Living Leeuwarden. Crossmediale voorstellen waar Marketing Leeuwarden echt mee uit de voeten kan, werden geselecteerd voor een doorvertaling in 2011.
Citytales Game Leeuwarden Spelenderwijs Leeuwarden ontdekken. De online game Citytales, een product in samenwerking met Stichting Leeuwarden Studiestad, toont potentiële studenten alle voordelen van het studeren in Leeuwarden. Of het nou de prijs per vierkante meter voor een kamer is of de unieke studentensportpas. Leeuwarden is een echte studentenstad! Boomerangactie Om de game landelijk onder de aandacht te brengen, heeft Marketing Leeuwarden in samenwerking met Boomerang een kekke ansichtkaart laten ontwikkelingen. De kreet ‘Amsterdam is zo passé’ was een krachtige trigger! Citytales heeft in 2010 ruim 10.000 unieke spelers gehad. Studentenaantallen
36
jaarverslag 2o1o
2008/2009
2009/2010
Totaal aantal studenten
28.526
29.182
MBO studenten
11.196
10.969
HBO studenten
17.330
18.213
jaarverslag 2o1o
37
Citytales
Boomerangactie
KEF campagne ansichtkaarten
Citytales
< Cityguide
Website Living Leeuwarden
Productontwikkeling De Starterstas In samenwerking met de Gemeente Leeuwarden zijn ruim 500 starterstassen uitgedeeld aan startende ondernemers in Leeuwarden. Cityguide Leeuwarden In het najaar van 2010 liet Marketing Leeuwarden een Cityguide over de stad maken met daarin informatie over werken, wonen en vrije tijd. De Cityguide is toegespitst op een doelgroep in de leeftijd 18 t/m 35 jaar met een hoger opleidingsniveau. De Cityguide is verschenen in een oplage van 15.000 stuks, waarvan 2.500 in het Engels. Doel van de Cityguide is om diegenen die de stad nog niet kennen, te enthousiasmeren om een bezoek te brengen aan de Friese hoofdstad. Diverse organisaties in de binnenstad hebben een bijdrage geleverd aan het boekje door middel van kortingsbonnen.
Woningmarkt Leeuwarden is met bijna 95.000 inwoners een bruisende en levendige stad. De hoofdstad van Friesland biedt woonmogelijkheiden voor jong en oud. Of het een woning is van voor 1900 in de historische binnenstad of een moderne villa in Zuiderburen. De natuurlijke omgeving met het vele water en groen in en om de stad zijn voor veel mensen een motivatie om zich hier te vestigen. Wonen in de rust en natuur, maar toch met alle stedelijke voorzieningen binnen handbereik maken Leeuwarden tot een prachtige woonstad. De gemeente heeft de ambitie om uit te groeien tot een stad met meer dan 100.000 inwoners. Ten opzichte van het jaar 2000 is het inwonertal in 2010 gestegen met bijna 6% gestegen. Zelfs in de periode waarin we te maken hebben met een huizencrisis stijgt het inwonertal van Leeuwarden nog steeds. (+0,61% t.o.v. 2009).
38
jaarverslag 2o1o
Gemeente Leeuwarden zal op korte termijn uitgroeien tot een gemeente met meer dan 100.000 inwoners. Dit heeft te maken met de gemeentelijke herindelingen. Na 2014 zal een deel van Boarnsterhim zich aansluiten bij Leeuwarden. Tot die tijd investeert Marketing Leeuwarden in het aantrekken van nieuwe inwoners, maar ook in het behouden van inwoners. Denk hierbij aan afgestudeerden (starters), forenzen, en potentiële inwoners van buiten de provincie grenzen.
KEF-campagne Ruim 30.000 forenzen rijden iedere dag Leeuwarden in en uit, met de auto of met de trein. Na een lange werkdag vertrekken ze weer naar hun eigen woonplaats. Uit onderzoek, gedaan in 2009, is gebleken dat ruim 11 procent van alle forenzen overweegt om binnen afzienbare tijd naar Leeuwarden te verhuizen. Een belangrijke doelgroep voor Marketing Leeuwarden. Outdoorpromotie Eind mei maakte de KEF-forenzencampagne een doorstart. Een uitgebreide postercampagne, waar gebruik werd gemaakt van de 2-signs langs de drukke stadsroutes, moest de forens triggeren om meer informatie te zoeken over de KEF. Flyeractie Promotieteams flyerden bij grote werkgevers zoals FBTO, Medisch Centrum Leeuwarden en Wetterskip Fryslân. De ‘KEF-key’ met daarop de belangrijkste motivaties om eventueel te verhuizen werd uitgedeeld aan de forens. Ook op drukke wandelroutes werd de KEF-key uitgedeeld, ondermeer op het station, het Beursplein en Tesselschadestraat. Kennismakingspakketten Op de KEF-key staat een unieke code. Wanneer deze code op de website www.kefleeuwarden.nl werd ingevoerd, maakte de KEF, iedere week kans op een Leeuwarder verrassingspakket. Dankzij organisaties zoals Poppodium Romein, Aqua Zoo Friesland, BV Sport, Doozo, Grand Hotel Post Plaza en vele anderen kon Marketing Leeuwarden iedere week een prachtige prijs in het pakket stoppen.
jaarverslag 2o1o
39
Concept Woningcoach In het domein wonen werd in het najaar van 2010 het idee geopperd om van start te gaan met een ‘Woningcoach’ . Deze woningcoach helpt kopers met de afwikkeling van procedures en maakt hen wegwijs bij de aankoop van een bestaande woning, nieuwbouwwoning of nieuwbouwproject. KEF campagne billboard
KEF campagne
KEF campagne billboard
Woonfestival programma
Zakelijk toerisme Leeuwarden heeft ruim 500 hotelkamers meer dan 45.000m2 aan expositieruimte en de mogelijkheid om congressen te organiseren voor groepen tot 8000 mensen. De hoofdstad van Friesland leent zich bij uitstek voor zakelijk toerisme. Zakelijk toerisme is een belangrijke bron van inkomsten voor een stad. De huur van congresruimte, de benodigde overnachtingplaatsen en de bestedingen in de stad komen allemaal ten goede aan de lokale economie. Daarnaast biedt het zakelijk toerisme kansen voor nieuwe arbeidsplaatsen. Denk hierbij aan de behoefte aan meer congresorganisatoren, horecamedewerkers en medewerkers in de toeristische sector. Zo is het aantal banen in de horeca in Leeuwarden sinds 2000 gestegen met bijna 20 procent.
Woonfestival gadgets
Zakelijk Leeuwarden
Proefwonen Het nieuwbouwproject Blitsaerd biedt overwegende kopers van een huis de mogelijkheid om een weekend lang te komen proefwonen in een modelwoning. Marketing Leeuwarden heeft geïnvesteerd in een groot aankondigingsbord, waarin het proefwonen beter bekend werd. Ook verzorgde Marketing Leeuwarden kennismakingspakketjes over de stad. Advertenties Advertenties van de ‘KEF’ werden geplaatst in dagbladen zoals Friesch Dagblad en de Leeuwarder Courant. Ook advertenties in de seizoensbrochure van de Stadsschouwburg de Harmonie moesten de aandacht triggeren van de forens.
Informatieverstrekking grote congressen 2010 Bij onderstaande evenementen heeft Marketing Leeuwarden in 2010 brochures en ander promotiemateriaal verspreid. VNG Congres 7/8 juni
3.000 bezoekers
DIVOSA 2/4 juni
700 bezoekers
Woonfestival
Wetsus 18/19 okt
700 bezoekers
NVRD 19/21 mei
300 bezoekers
Ook in 2010 vond er weer een Woonfestival plaats. Het Woonfestival werd dit jaar voor de vijfde keer georganiseerd. Makelaars, hypotheekverstrekkers, projectontwikkelaars, maar ook wooncoörporaties konden zichzelf onder de aandacht brengen bij potentiële en huidige bewoners. In totaal kwamen bijna 8000 bezoekers op het evenement af.
Euralex 6/10 juli
300 bezoekers
Sensor Universe 25/11
300 bezoekers
Woonfestivalkrant Om het Woonfestival extra onder de aandacht te brengen bij potentiële inwoners heeft Marketing Leeuwarden in samenwerking met NDC mediagroep een Woonfestivalkrant uitgebracht in combinatie met de bijlage Wonen & CO. Met testimonials van nieuwe inwoners en een programma voor de dag zelf, kwam het Woonfestival onder de aandacht bij ruim 240.000 lezers. Advertenties Advertenties in de huis-aan-huis bladen van Leeuwarden, Dokkum, Franeker, Lemmer e.a. kondigden het Woonfestival ruim van te voren aan! Outdoor In combinatie met de KEF-posters werd het Woonfestival op de posterborden aangekondigd.
4o
Ook zijn congresbezoekers een belangrijke doelgroep voor Marketing Leeuwarden. Tijdens een congres is het bezoek aan de stad slechts beperkt en krijgt de congresbezoeker maar een kleine indruk van de stad. Marketing Leeuwarden richt zich binnen het zakelijk toerisme daarom ook op het stimuleren van herhalingsbezoeken.
jaarverslag 2o1o
Beursdeelname en site-visit Met partijen zoals Fryslân Marketing, Congresbureau Friesland, Eden Oranje Hotel, Grand Hotel Post Plaza, WTC Expo nam Marketing Leeuwarden deel aan vakbeurzen zoals de EMIF (Brussel) en Event. Doel van de beursbezoeken was om congresorganisatoren te verleiden om hun congres in Leeuwarden of Friesland te organiseren. Serieus geïnteresseerde organisatoren werden uitgenodigd om deel te nemen aan een site-visit.
Gadgets Tijdens de grote congressen liet Marketing Leeuwarden ‘appeltjes van Oranje’ met daarbij de flyer van het Nassau-arrangement achter op de hotelkamers van de congresbezoekers. Op deze manier werden zij niet alleen hartelijk welkom geheten in de Friese hoofdstad, maar ook verleid tot een herhalingsbezoek aan de stad. jaarverslag 2o1o
41
Marketing Leeuwarden staat er niet alleen voor in de promotie van de Friese hoofdstad. Samen met het interne netwerk werkt de organisatie intensief aan het verbeteren van het leefklimaat van Leeuwarden. De stadsmarketing van Leeuwarden kent een groot draagvlak bij ondernemers, bewoners, werkgevers, winkeliersverenigingen en vele anderen. Marketing Leeuwarden ziet deze interne groep als de belangrijkste ambassadeurs van de stad. Marketing Leeuwarden vindt het belangrijk dat er een eerlijk en duidelijk verhaal gecommuniceerd wordt. Het moet niet het doel zijn om anders over te komen dan de stad werkelijk is. De stakeholders weten dat eerlijke verhaal te vertellen. Marketing Leeuwarden wordt in vele initiatieven gevraagd voor haar expertise op het gebied citymarketing, doelgroepgerichte benadering, het kiezen van de juiste doelgroep en de juiste inzet van middelen. De organisatie staat open voor deze samenwerkingen en juicht deze en nieuwe initiatieven van harte toe. Een steuntje in de rug, een positief geluid is voor velen zo waardevol en geeft motivatie om door te gaan. Marketing Leeuwarden besteedt ook een deel van haar financiële middelen aan impulsen waar de stad in de toekomst nog jaren profijt van kan hebben. In dit hoofdstuk vindt u een overzicht van de belangrijkste netwerkactiviteiten die Marketing Leeuwarden in 2010 heeft uitgevoerd en overige succes die de citymarketingorganisatie heeft behaald.
4
Gastvrijheidsonderzoek
Het brede netwerk van Marketing Leeuwarden
In 2010 liet Marketing Leeuwarden in het kader van Hofstad Leeuwarden de gastvrijheid van de stad onderzoeken. Undercover medewerkers van Mystery Review bezochten tijdens twee periodes gedurende het jaar horeca en winkels in de stad, beoordeelden de infrastructuur en testten de reacties van bewoners en winkelend publiek. Hierdoor kon er een professioneel rapport worden samengesteld over het ‘gastheerschap’ van de stad7. De resultaten werden vergeleken met steden zoals Groningen en Alkmaar.
Netwerkactiviteiten Bedrijven Contactdagen Tijdens de Bedrijven Contactdagen is Marketing Leeuwarden actief bezig geweest om ondernemend Leeuwarden te informeren over de mogelijkheden die de organisatie biedt op het gebied van promotie. Tijdens de Bedrijven Contactdagen werden tasjes uitgedeeld met het aanwezige informatieaanbod dat Marketing Leeuwarden kosteloos verspreidt. Ambassadeurs van Leeuwarden De ambassadeurs van Leeuwarden, onder wie Foeke Booy, Wilfred Genee en Wander Blaauw werden in 2010 meerdere malen gevraagd om Leeuwarden positief op de kaart te zetten. Zo was Wander Blaauw aanwezig bij de lancering van de website Living Leeuwarden en vroeg Foeke Booy aandacht voor de stadsmarketing tijdens de netwerkborrel van Cambuur op de Bedrijven Contactdagen.
7
42
jaarverslag 2o1o
Bijlage: samenvatting Gastvrijheidsonderzoek
jaarverslag 2o1o
43
Raad van advies Marketing Leeuwarden is adviserend lid voor de Raad van Advies. Deze groep, bestaande uit vertegenwoordigers van de Leeuwarder ondernemersverenigingen uit de binnenstad, bepalen over de investeringen uit het LOF vanuit de trekkingrechten binnenstad. Citytales Leukste winkelstraat
Leeuwarder Magazine Marketing Leeuwarden heeft geadviseerd over de restyling van het Leeuwarder Magazine naar ‘058 Business’. Samen met de uitgever is gekozen voor een zakelijke styling van het blad. Ook levert Marketing Leeuwarden voor iedere uitgave vier pagina’s tekst aan met informatie over de stad.
Successen
Presentaties en praktijkopdrachten onderwijsinstellingen Marketing Leeuwarden is een veelgevraagde organisatie om iets te vertellen over de werkzaamheden. Met name studenten willen geïnformeerd worden over Marketing in de praktijk. In 2010 heeft Marketing Leeuwarden meerdere keren presentaties gegeven op de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, maar ook op ROC Friese Poort. De relatie met de hogescholen resulteert vaak in het uitvoeren van opdrachten in het kader van de opleiding voor Marketing Leeuwarden. Zo zijn er in 2010 onder meer presentaties gemaakt voor Living Leeuwarden en het aantrekken van studenten naar de stad. Marketing Leeuwarden vindt dat studenten vaak een verfrissende blik hebben op de stad. De resultaten van de opdrachten zijn daarom ook van grote waarde voor de organisatie.
Samenwerkingen Beste Binnenstad 2015 Leeuwarden ambieert de titel ‘Beste Binnenstad 2015’. Samen met ‘Binnenstad Boppe’, LOC, LOF en het Binnenstadsmanagement heeft Marketing Leeuwarden het initiatief genomen om deze ambitie waar te maken. Dit lukt niet alleen, er is draagvlak voor nodig. Alle binnenstadsondernemers en andere belangrijke stakeholders zijn daarom uitgenodigd om de ‘Kick off’ bijeenkomst bij te wonen van Beste Binnenstad 2015. Het animo voor deze ambitie was overweldigend. Bijna 200 genodigden waren aanwezig tijdens de bijeenkomst in de Blokhuispoort. De resultaten uit het Mystery Guest onderzoek werden hierbij gepresenteerd. In aanloop naar de nominatieronde zullen nog vele bijeenkomsten volgen, waarin Leeuwarden samen met de ondernemers gaat werken aan het realiseren van deze ambitie.
44
jaarverslag 2o1o
Leukste winkelstraat van Nederland verkiezing Eind 2010 werden De Kleine Kerkstraat en de Sint Jacobsstraat genomineerd voor de ‘Leukste Winkelstraat’ van Nederland. Marketing Leeuwarden heeft vanaf het begin social media intensief ingezet om zoveel mogelijk volgers te laten stemmen op de Leeuwarder straten. De Leeuwarder straten kwamen al snel in de top van de genomineerde straten. Om de voorsprong te behouden heeft Marketing Leeuwarden geïnvesteerd in flyers om ook het winkelend publiek te attenderen op deze verkiezing. De flyers werden in de genomineerde straten neergelegd, en door het promotieteam van Marketing Leeuwarden tijdens drukke winkeldagen en koopavonden. Eind december 2010 ging de top 5 met de meeste stemmen in de verkiezing door naar de laatste ronde. Nog steeds stonden de Leeuwarder straten erin. De Kleine Kerkstraat stond inmiddels op 1. Door het grote verschil in stemmen was de kans klein dat de Sint Jacobstraat nog verder zou stijgen in de verkiezing. Daarom heeft Marketing Leeuwarden in samenwerking met de winkeliersvereniging van de Grote- en Kleine Kerkstraat hard gewerkt om de voorsprong te behouden. Op de laatste verkiezingsdag werden er nog honderden flyers uitgedeeld en tot laat in de avond werden de social media aangewend om mensen te laten stemmen. Het harde werk is uiteindelijk beloond en dit jaar mag de Kleine Kerkstraat zich de Leukste Winkelstraat van Nederland noemen. Nominatie Nationale Citymarketing Trofee In april 2010 bereikte Marketing Leeuwarden het bericht dat de Citymarketingorganisatie van Leeuwarden, samen met vier andere steden in de categorie ‘Steden tot 100.000’ inwoners genomineerd was voor de Nationale Citymarketing Trofee. Met de nominatie van deze trofee werd nogmaals bewezen dat Leeuwarden niet onder doet ten opzichte van andere steden in Nederland. Leeuwarden viel tijdens de prijsuitreiking helaas niet in de prijzen, maar werd wel gecomplimenteerd met haar aanpak.
jaarverslag 2o1o
45
Werkgelegenheid Met ruim 54.521 arbeidsplaatsen in 2009 is Leeuwarden de economische motor van de provincie. Ten opzichte van 2008 is de werkgelegenheid in Leeuwarden iets gedaald (0,86%). Nederland heeft nog steeds te kampen met een economische crisis. De verwachting, zoals deze ook is omschreven in het rapport ‘Economische feiten en Cijfers Leeuwarden 2009’ 8, is dat Leeuwarden ook de komende jaren hier nog mee te maken zal hebben. De provincies Drenthe, Limburg en Flevoland hadden het meest te kampen met een stijging in de werkeloosheid. Het totale aandeel van de Leeuwarder werkgelegenheid in de totale Friese werkgelegenheid is iets gekrompen (0,7% in 2009 t.o.v. 2000). Het aantal bedrijfsvestigingen is echter, zelfs in de huidige economie, stijgend met 76,8%. In 2010 waren er 5771 vestigingen t.o.v. 5403 vestigingen in 2009. In Leeuwarden is sprake van een vestigingsoverschot van 461 bedrijven, t.o.v. 491 in 2009. Hierin is dienstverlening een explosief groeiende sector. Starters De Gemeente Leeuwarden investeert veel in de groep starters. Waar normaal jaarlijks 200 tot 300 starters zich inschrijven waren dat er in 2008 bijna 700. Een kleine 60% startende ondernemers in Leeuwarden specialiseert zich in dienstverlening.
5
Verwachtingen Sinds 2010 is er een ‘Incubator’ in Leeuwarden actief. De Inqubator Leeuwarden levert een directe bijdrage aan de toename van kennisintensieve nieuwe bedrijven. Verwacht wordt dat dit project in de periode januari 2010- januari 2013 leidt tot 30 nieuwe bedrijven en 90 nieuwe arbeidsplaatsen.
Bijlagen
Ook verhuist de Noordelijke vestiging van de inspectie van onderwijs in 2011 van Groningen naar Leeuwarden. De komst van deze vestiging betekent een toename van 40 arbeidsplaatsen. Benchmark Ondernemersklimaat. De Benchmark Ondernemersklimaat richt zich op fysieke onderwerpen zoals bereikbaarheid, veiligheid en ruimte. Daarnaast richt het zich op het gemeentelijk beleid zoals het stimuleren van starters en beleid voor promotie en acquisitie. Bij de nulmeting van de Benchmark Gemeentelijk Ondernemers Klimaat, in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, scoorde Leeuwarden nog ver onder het landelijk gemiddelde. Bij de eindmeting in 2010 heeft Leeuwarden een flinke inhaalslag gemaakt en scoort nu conform het gemiddelde. Oorzaken hiervoor zijn ondermeer door het verbeterde ondernemersklimaat, het arbeidsmarktbeleid, het stimulatieprogramma voor starters en de bereikbaarheid van de stad. Marketing Leeuwarden verwacht dat de score ook de komende jaren alleen maar positief zal veranderen.
8
46
jaarverslag 2010
2005
2010
6,4
6,8
Bron: Gemeente Leeuwarden
jaarverslag 2o1o
47
Beoordeling retail
Gastvrijheid In 2010 heeft Marketing Leeuwarden het initiatief genomen en de opdracht verstrekt voor een vergaand gastvrijheidsonderzoek in Leeuwarden. Het gastheerschap in brede zin, maar ook van de horeca, detailhandel en de culturele sector is twee keer gemeten, in juni en september 2010. De resultaten zijn vergeleken met de resultaten in Groningen en Alkmaar.
Verwachtingen
Waargemaakt
Overtroffen
Groningen
89%
61%
Leeuwarden
87%
58%
Alkmaar
89%
50%
Kansen: - Verrassende etalages - Meelopen met de klant - De klant als eerste begroeten - Ongevraagd advies geven
De onderzoekers denken bij Leeuwarden aan: - Hoofdstad van Friesland - Elfstedentocht - Achmea-toren - Fries Museum - Fries accent - Studentenstad - Nuchtere bereidwillige mensen - Monumentale historische panden
Hoogtepunten: - Behulpzaamheid medewerkers - Vriendelijkheid medewerkers - Productkennis
Beoordeling website VVV
Topper: Superstar Vriendelijke begroeting, verzorgde winkel, verzorgde medewerkers, goed advies, sprekende etalage, goede verlichting en kwaliteitsproducten.
+ Vrolijk kleurgebruik + Veelomvattend en toch overzichtelijk - Minder hoeven scrollen - Weinig foto’s van bezienswaardigheden
Beoordeling Culturele Sector
Beoordeling Telefonisch contact VVV
Topper: Boomsma Distilleerderij Vriendelijke begroeting, sprekend interieur, uiterst vriendelijke medewerkers, beeldmateriaal, proeverij en te kopen producten
+ Deskundige en enthousiaste medewerkers - Naam noemen - Plattegrond toesturen
Overall aandachtspunten gemeente Leeuwarden
Beoordeling Horeca Verwachtingen
Waargemaakt
Overtroffen
Groningen
100%
33%
Leeuwarden
95%
32%
Alkmaar
67%
33%
Kansen - Begroeten - Schone toiletten - Suggesties streekproducten Hoogtepunten - Snelle service - Verzorgde bedrijfskleding - Vriendelijke medewerkers Topper: Onder de Kelders - Vriendelijke begroeting, goed advies, sfeervol terras, uiterst vriendelijke en behulpzame - Bediening en een goede prijs/kwaliteitverhouding. - Beoordeling retail
Werk aan een schonere binnenstad, meer bankjes in het winkelgebied, meer groen en aan de herkenbaarheid van de culturele instellingen.
Overall aandachtspunten voor de ondernemers Verrassende etalages, loop mee met de klant, begroet de klant als eerste en geef ongevraagd suggesties. Gastvrijheidscijfer Gastvrijheid Groningen
5,4
Leeuwarden
4,8
Alkmaar
4,8
Trotsbarometer Inwoners De inwoners van Leeuwarden zijn over het algemeen erg vriendelijk en behulpzaam. Slechts een enkeling is nors en gehaast. Groningen scoort een 5.1, Leeuwarden 4.8 en Alkmaar 4.2. Verbeterpunten hardware - Groenvoorziening in de binnenstad - Welkomstbord bij aankomst - Schonere binnenstad - Meer geldautomaten Hoogtepunten hardware - Parkeervoorziening - Bewegwijzering - Historische panden
48
jaarverslag 2o1o
jaarverslag 2o1o
49
Toerisme Toerisme is een belangrijke bron van inkomsten voor de stad. Dagbezoek of een meerdaagsbezoek aan de stad levert per bezoek, per dag ruim 41 euro op. Ten opzichte van 2008 is het aantal bezoeken en het aantal bezoekers aan Leeuwarden gedaald. Dit is een trend bij de meeste steden die meewerken aan het onderzoek9. Een kanttekening die gemaakt dient te worden bij dit onderzoek is dat buitenlandse toeristen en jachthaventoerisme niet in dit onderzoek is meegerekend. Oorzaken voor de terugloop van bezoekersaantallen en het aantal bezoeken kunnen te wijten zijn aan diverse omstandigheden. Factoren zoals het weer en de bereikbaar zijn belangrijke motivaties voor een bezoeker om al dan niet een bezoek te brengen aan de stad. Maar ook een terugloop in koopkracht en een stijging in het aantal bestedingen op internet hebben direct gevolg op het aantal bezoeken. 2008
2009
2010
Aantal bezoeken (in miljoenen)
2,594
2,501
1, 929
Aantal bezoekers
905.000
803.000
669.000
Bestedingen per dag
47,30
38,2
41,00
Opbrengsten
€122.696.200
€95.538.200
79.089.000
In het onderzoek ‘Toeristisch bezoek aan Steden’ blijkt dat de belangrijkste motivatie om voor bezoekers om naar Leeuwarden te komen het funshoppen is (49% van het bezoekersaantal) . Leeuwarden staat met stip op 1 voor een stedenbezoek in 2009 van bezoekers aan de provincie Friesland. Ook bij verblijfsttoeristen die het Friese Merengebied, de Ijsselmeerkust en Zuidoost Friesland bezoeken staat Leeuwarden hoog op het verlanglijstje (2de plaats)10. Dagattracties en evenementen Top 5 dagattracties in Leeuwarden in 2009
Bezoekersaantal
1.
Sport en Recreatiebad De Blauwe Golf
412.213
2.
Aquazoo
165.000
3.
Fries Museum
58.936
4.
Natuurmuseum Fryslân
43.065
5.
Tresoar
39.421
Bron: Toerisme in Cijfers 2009
9 10
50
jaarverslag 2o1o
Top 5 evenementen in Leeuwarden
Bezoekersaantal
1.
Zomerkermis Leeuwarden
70.000
2.
Befrijdingsfestival / Lunato kermis
55.000
3.
Boot Holland
50.231
4.
Fries Straatfestival /Caravana
45.000
5.
Koninginnedag Leeuwarden
40.000
Bron CVO: ‘Toeristisch bezoek aan Steden’ 2010 Bron: Toerisme in Cijfers ISM 2009
jaarverslag 2o1o
51
Imago Analyse Imago van Leeuwarden bij inwoners Marketing Leeuwarden richt zich met veel succes op het versterken van het imago van Leeuwarden bij inwoners. Bijvoorbeeld door het huis aan huis verspreiden van de evenementenkalender. 2007
2009
Bekendheid slogan Kijk, dat is ’t mooie van Leeuwarden
43%
72%
Positief over Lwrd
65%
75%
Trots op Leeuwarden
n/b
52%
Leeuwarden heeft een sterk festivalaanbod
n/b
66%
Ik kom Leeuwarden regelmatig tegen in de landelijke media
n/b
25%
Bron: Imago-onderzoek gemeente Leeuwarden 2009
Imago van Leeuwarden bij Friezen Vanaf 2007 is Marketing Leeuwarden gestart met het monitoren van imago van Leeuwarden bij de Friezen. Kenmerken van de stad zijn volgens de Friezen: goed horeca-aanbod (91,9%), voldoende festivals en evenementen (76,7%), studentenstad (76,4%), voldoende werkgelegenheid (74%) en historisch centrum (71,9%).
Ik bezoek Leeuwarden voor het bezoeken van vrienden of familie, een activiteit, evenement of de markt.
2007
2009
2011
59%
73%
72%
Leeuwarden is een mooie stad
n/b
50%
56%
De reputatie van Leeuwarden is positief
28%
33%
41%
Bron: imago- en naamsbekendheidmonitor, Vraag het de Vries, NHL 2007-2010
52
jaarverslag 2o1o
jaarverslag 2o1o
53
54
jaarverslag 2o1o
jaarverslag 2o1o
55
Een definitie van Citymarketing Citymarketing is het lange termijnproces en/of beleidsinstrument bestaande uit verschillende, met elkaar samenhangende activiteiten gericht op het aantrekken en behouden van specifieke doelgroepen voor een bepaalde stad3. Bij Citymarketing wordt onderscheidt gemaakt in een warme-en koude benadering van doelgroepen. Zo is er altijd een emotionele verbondenheid met een bepaalde plek. Bij een groot deel van de doelgroepen wordt daarom voor een strategie gekozen tot het behouden van deze groepen (warme citymarketing). Bij koude Citymarketing richt de strategie zich op het aantrekken van nieuwe doelgroepen.4
Citymarketing in Leeuwarden In Leeuwarden is de Citymarketing extern georganiseerd in een onafhankelijke stichting. Marketing Leeuwarden maakt een doorvertaling van de ambities en doelstellingen die de Gemeente Leeuwarden voor de Friese hoofdstad heeft bepaald. En is in die zin een voorloket van de Gemeente Leeuwarden. Door middel van strategische campagnes worden verschillende doelgroepen benaderd op het gebied van vrije tijd, wonen en werken.
Ambities en doelstellingen De gemeente Leeuwarden wil tussen 2015 en 2020 uitgroeien tot een stad met meer dan 100.000 inwoners. Daarnaast wil de stad zich Europees op de kaart zetten met haar aanwezige kennis op het gebied van Watertechnologie. Onder de titel Capital of Water Technology heeft Marketing Leeuwarden ingespeeld op deze behoefte en hier een werkgroep met belangrijke stakeholders voor samengesteld. Met haar Hofstadcampagne speelt Marketing Leeuwarden in op de behoefte van de Gemeente Leeuwarden om een grotere rol te spelen op het gebied van recreatie en toerisme in Friesland. Het cultuurhistorische karakter van de Friese hoofdstad en de gastvrijheid van haar inwoners wordt in deze campagne sterk benadrukt en zorgt voor een grote aantrekkingskracht op dagtoeristen en vakantiegangers in de provincie.
Stad in beweging Leeuwarden wil ook bijdragen aan de ambitie van de drie Noordelijke provincies om in 2020 tweeduizend kenniswerkers in het Noorden te hebben. Voor het aantrekken van hoger opgeleiden en voor het behouden van potentiële kenniswerkers is het belangrijk dat de randvoorwaarden goed zijn ingevuld. Dit betekent niet alleen de ontwikkeling van de University Campus Fryslân, de Watercampus of de Kenniscampus. Maar ook de aanwezigheid van cultuur, een bruisende stad en aantrekkelijke woonmogelijkheden zijn van belang voor deze groepen. In de binnenstad wordt hard gewerkt aan het project Nieuw Zaailand, een plek waar wonen, cultuur en vrije tijd bij elkaar komt. Met voorzieningen zoals het nieuwe Fries Museum, nieuwe winkels, zoals The Sting, en natuurlijk een nieuwe parkeergarage. Maar ook de projecten in de nieuwbouwwijk de Zuidlanden zijn belangrijke aanwinsten voor de stad. De hoofdstad van Friesland is in beweging! Projecten zoals ‘Binnenstad Boppe’ zorgen ervoor dat de leegstand in de winkels worden tegengegaan en de aanloopstraten aantrekkelijker en duidelijker voor bezoekers worden gemaakt. Ook de ontwikkeling van het gebied Nieuw Stroomland, de aanleg van de Haak om Leeuwarden en een nieuwe westelijke invalsweg, met nieuwe kantoor- en bedrijvenlocaties, dragen bij aan de ambities van de stad.
3 4
juli 2011 - Marketing Leeuwarden Angelique Lombart, lector bij INHolland, 2008, pagina©2015 Gert Jan Hospers
jaarverslag 2o1o
56
