Verbinding door accreditatie Jaarverslag 2007

Verbinding door accreditatie Jaarverslag 2007

Inhoudsopgave

Voorwoord

Verbindingen aangaan

4

Hoofdstuk 1

Beleid en toekomstvisie

6

Hoofdstuk 2

Highlights binnenland 2007

INTERVIEW

“De aandacht mag niet verslappen”

10

Dr. ir. N.C.M. Alma – Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie

16

Hoofdstuk 3

Communicatie & PR

20

INTERVIEW

“Ik zal mij open en toetsbaar opstellen”



Dr. L.H. van Hulsteijn – Orde van Medisch Specialisten

22

Hoofdstuk 4

Highlights buitenland 2007

26

INTERVIEW

“Wij willen onze kennis graag met anderen delen”

Colofon



Drs. A.S. Roeters en drs. A.J.M.E Smeets – Inspectie van het Onderwijs

28

© 2008 RvA

Hoofdstuk 5

Interne organisatie

32

Hoofdstuk 6

Werk en financiën

34

Fotografie: Noor van Mierlo Fotografie

Bijlagen

1. Wat is accreditatie?

42

Drukwerk: Libertas Bunnik



2. De RvA-merken

44

Oplage: 3500



3. Lijst van geaccepteerde schemabeheerders per 1 april 2008

46



4. Samenstelling bestuursorganen per 1 april 2008

47



5. Lijst van gebruikte afkortingen

48

Tekst: Raad voor Accreditatie Redactie, interviews en projectleiding: www.ethiscript.nl Vormgeving: www.lijnontwerp.nl

Utrecht, mei 2008

4

Verbindingen aangaan VOORWOORD

Accreditatie gaat over zaken die van belang zijn in het dagelijks leven van mensen. Bijvoorbeeld veiligheid, zorg, voeding, onderwijs en milieu. De Raad voor Accreditatie spant zich in om die verbinding optimaal te realiseren en zichtbaar te maken. In dit verslag schetsen wij globaal hoe we dat in 2007 hebben gedaan.

In 2007 heeft de RvA de verbinding op vele fronten gezocht en

In Brussel is hard gewerkt aan een nieuwe verordening. Accredita-

gerealiseerd. Zo is de relatie met de wereld van de zorg geïntensi-

tie krijgt daarin een belangrijke rol in het markttoezicht. Lidstaten

veerd door de fusie met de Stichting voor bevordering van de kwa-

moeten één nationale accreditatieorganisatie aanwijzen en daar

liteit van het laboratoriumonderzoek en voor de accreditatie van

de verantwoordelijkheid voor nemen. Aanwijzing van Notified Bo-

laboratoria in de gezondheidszorg (CCKL). In 2006 is de intentie-

dies (NoBo’s) zal straks overal in Europa gebeuren op basis van ac-

overeenkomst ondertekend die in 2007 heeft geleid tot een fusie

creditatie. Accreditatieorganisaties zullen in principe de keuringsin-

met CCKL en de oprichting van de divisie RvA Zorg. Wij heten CCKL

stellingen binnen hun landsgrenzen accrediteren. In februari 2008

van harte welkom onder onze paraplu.

is deze verordening door het Europees Parlement goedgekeurd.

Met de industrie hebben wij ons verbonden door te luisteren naar

Na de reorganisatie van ‘het Bureau’ van de RvA in 2006, hebben

de zorg van bedrijven over de betrouwbaarheid van certificatie. De

wij in 2007 onze governancestructuur aangepast aan de inzichten

acties die de RvA naar aanleiding van die signalen heeft onderno-

van nu. Gekozen is voor een transparante structuur met een Raad

men, hebben het vertrouwen doen groeien.

van Toezicht en een Bestuurder. De rol van de Commissie Accreditaties en de Gebruikersraad is duidelijk omschreven. Naar behoefte

Ook de banden met de overheid zijn sterker geworden. Enerzijds

wordt deze kernstructuur aangevuld met (tijdelijke) adviespanels.

is die verbinding ontstaan binnen de relatie opdrachtgeveropdrachtnemer, anderzijds signaleren we een toenemend vertrou-

Genoemde markante gebeurtenissen hebben veel aandacht ge-

wen van de overheid in de kwaliteit van certificaten, keuringsrap-

vraagd in 2007. Niettemin is het leeuwendeel van de energie be-

porten, laboratoriumuitslagen e.d.

steed aan onze kerntaak ‘het accrediteren en geaccrediteerd hou-

De overheid vertrouwt steeds meer op het private stelsel van

den van instellingen’. Wij spreken onze dank uit voor de inzet van

normalisatie, certificatie en accreditatie. Een nieuw bewijs daarvan

al onze medewerkers en voor de samenwerking met onze klanten.

is de ondertekening van een maatwerkovereenkomst met het

Hoofdstuk 1

Ministerie van VROM. De eerste in zijn soort. Het vertrouwen van

Wij wensen dat u dit verslag met genoegen zult lezen.

de overheid in zelfregulering door de markt wordt daarmee onder-

drs. Ed H.T.M. Nijpels

ir. Jan C. van der Poel

streept.

voorzitter

algemeen directeur

5

Hoofdstuk 1 Beleid en toekomstvisie Onze missie is het bewerkstelligen van gerechtvaardigd vertrouwen in conformiteitverklaringen – zoals certificaten, laboratoriumresultaten, keuringsrapporten en attesten – bij alle belanghebbenden, zowel nationaal als internationaal. Om onze missie in praktijk te kunnen brengen is een goede verbinding met onze directe klanten en de gebruikers van hun diensten essentieel.

Als nationaal en internationaal erkende accreditatie-instelling wil-

Als onafhankelijke, not-for-profit organisatie leggen wij steeds

Ten slotte zal de implementatie van de gemoderniseerde governance-

len wij invulling geven aan onze missie. Nationaal zijn wij formeel

transparanter verantwoording af over ons werk. Daarmee groeit

structuur worden afgerond met het instellen van Adviespanels.

erkend door de overheid voor het publieke domein. VNO-NCW en

het vertrouwen in onze organisatie. De RvA wil een kennisbron zijn

In deze panels nodigen wij zowel afgevaardigden van geaccredi-

MKB-Nederland, als vertegenwoordigers van het bedrijfsleven in

op het gebied van accreditatie en toezichtsystemen.

teerden als van hun klanten en eindgebruikers uit.

Internationaal worden wij erkend via de multilaterale overeen-

De toekomst

Als RvA willen wij ons werk op een gezaghebbende, professionele

komst met circa veertig landen, via de Europese accreditatieorgani-

Na de groei van de organisatie in 2007 hebben wij voor 2008 als

en klantgerichte wijze doen. Wij blijven graag verbonden met die-

satie EA en de wereldwijde koepelorganisaties IAF en ILAC. Wij

hoofdthema’s:

genen voor wie ons werk van belang is.

nemen actief deel aan de harmonisatieprocessen in deze gremia.

• Verhogen doelmatigheid en eenduidigheid van het primaire pro-

brede zin, ondersteunen ons.

Missie en visie Onze missie is er voor te zorgen dat belanghebbenden een gerechtvaardigd vertrouwen kunnen hebben in alle onder ons toezicht uitgegeven conformiteitverklaringen. Om dit te bereiken hanteren

ces. Daarbij horen de uitrol van het nieuwe rapportagemodel, Als accreditatie-instelling willen wij een professionele dienstverlener zijn. Onze beoordelingen en accreditaties moeten voor klanten

opleiding & training, verbetering van de workflow en het opzetten van een Wikipedia-achtig kennismanagementsysteem.

een toegevoegde waarde hebben.

• Integratie van de CCKL-organisatie en haar stakeholders.

Wij richten ons in de eerste plaats op de Nederlandse markt. Wij

• Het verbeteren van de klachtenafhandeling: sneller, inhoudelijk

proberen het door de markt gevraagde niveau van vertrouwen bin-

beter en helder in de communicatie.

nen de internationale context te realiseren. In die zin zijn wij markt-

6

volgers. De communicatie met onze markten wordt steeds beter.

Daarnaast blijven wij intensief verbinding zoeken met de overheid.

Dat maakt de RvA tot een zichtbare gesprekspartner. Wij luisteren

Naast het afsluiten van een maatwerkovereenkomst met het Minis-

actief naar wat de belanghebbenden van de uitkomsten van ons

terie van SZW, zullen wij ook te maken krijgen met de nieuwe

werk vinden.

Europese verordening waarin accreditatie per lidstaat geregeld is.

Hoofdstuk 1 Beleid en toekomstvisie

wij een transparante structuur die er op is gericht accreditaties uit te voeren in alle gewenste sectoren, zowel privaat als publiek. Door de vervulling van deze missie willen wij een bijdrage leveren aan de samenleving en het kwaliteitsimago van Nederland. Beleid en toekomstvisie Hoofdstuk 1

7

Raad van Toezicht

College van Beroep

De Raad van Toezicht ziet erop toe dat de doelstellingen van de RvA door de directie worden gerealiseerd.

Het College van Beroep is belast met het doen van een uitspraak op het beroep van een belanghebbende

De Raad van Toezicht is zo samengesteld dat hij zijn taak naar behoren kan uitvoeren. Leden worden geselec-

tegen alle beslissingen of maatregelen van de RvA, waartegen op basis van de Statuten van de RvA beroep

teerd op basis van competentie, onafhankelijkheid en onpartijdigheid. Binnen de Raad van Toezicht zijn bij

open staat. Het college bestaat uit drie leden. De voorzitter en de leden worden door de Raad van Toezicht

voorkeur de volgende ervaringsvelden aanwezig:

van de RvA benoemd. De voorzitter en de plaatsvervangend voorzitter moeten een academische studie Neder-

• Bedrijfsleven

lands recht hebben afgerond en bij voorkeur lid zijn van de rechterlijke macht. Tenminste één lid moet een

• Overheid

functie in het bedrijfsleven vervullen en kennis hebben van kwaliteitssystemen.

• Research/technologie • Zorg/medisch • Voedsel en waren

Commissie Accreditaties

• Kwaliteit.

De Commissie Accreditaties (CA) bestaat uit vier leden die gekozen worden op basis van deskundigheid op accreditatiegebied, integriteit en onafhankelijkheid. De CA vergadert eenmaal per maand. Zij wordt benoemd

Persoonlijke eigenschappen waaraan belang wordt gehecht:

door de Raad van Toezicht en adviseert de algemeen directeur over:

• Brede kennis van en ervaring met professionele organisaties

• De eerste (initiële) beoordeling

• Kunnen adviseren en stimuleren

• De herbeoordeling na vier jaar

• Objectief/afstandelijk

• Het intrekken van een accreditatie.

• Integriteit en verantwoordelijkheidsgevoel • Onafhankelijke kritische instelling

Niet de commissie, maar de algemeen directeur neemt de besluiten. Als het besluit van de algemeen

• Een evenwichtig oordeel kunnen geven.

directeur afwijkt van het advies van de Commissie Accreditaties, velt de Raad van Toezicht een oordeel. De Commissie Accreditaties doet eenmaal per jaar verslag over haar activiteiten aan de Raad van Toezicht.

De Raad van Toezicht is te vergelijken met de Raad van Commissarissen van een commerciële instelling.

Adviespanels Bestuur

Vanaf 2008 gaat de RvA werken met Adviespanels. Deze panels bieden de RvA de mogelijkheid om op een ver-

Het bestuur van de RvA wordt gevormd door de directie. Het bestuur draagt zorg voor de verwezenlijking van

nieuwende manier input te verzamelen van de stakeholders en tegelijkertijd aan hen horizontale verantwoor-

de doelstellingen van de RvA, voor de strategie en het beleid en daaruit voortvloeiende ontwikkelingen.

ding af te leggen. De bijeenkomsten met de panels zullen een open karakter hebben. De directie kan advies

Het bestuur legt hierover verantwoording af aan de Raad van Toezicht.

inwinnen op geagendeerde punten en de panelleden kunnen zelf ook thema’s en onderwerpen agenderen.

Gebruikersraad De Gebruikersraad, die is ingesteld in 2003 en statutair is verankerd, bestaat uit vertegenwoordigers van directe RvA-klanten, ook wel gebruikers genoemd. De Raad van Toezicht ontvangt de notulen van de vergadering van de Gebruikersraad, zodat zij opmerkingen en kanttekeningen van gebruikers in het beleid kan betrekken.

8

Hoofdstuk 1 Beleid en toekomstvisie

Beleid en toekomstvisie Hoofdstuk 1

9

Hoofdstuk 2 Highlights binnenland 2007 Letterlijk kreeg het thema Verbinding in 2007 vorm door de fusie met CCKL. Deze verbintenis komt de klanten, de medewerkers en de klanten van onze klanten ten goede. De toekomst ziet er rooskleurig uit. Accreditatie wordt in toenemende mate een antwoord op actuele

van de certificatie-instelling op het gebied van VCA, te weten de

In 2007 is de RvA gestart met het geven van inhoudelijke trainingen voor teamleiders over de consequenties van deze verandering.

besluitvorming, interne audits en on-site monitoring van VCAauditors.

In december is een eerste tweedaagse training voor externen geor-

vragen, ook van de overheid. Een objectief onderzoek naar klanttevredenheid stemde ons

De voortgang van dit project zal met regelmaat geëvalueerd wor-

ganiseerd over deze norm. In samenwerking met NEN is een reeks

hoopvol maar bracht ook verbeterpunten.

den met de eindgebruikers.

van trainingen gepland, die doorloopt in 2008. NEN neemt de orga-

(Zie ook het interview op pagina 16)

nisatie op zich, de RvA verzorgt de inhoud van de trainingen.

Eerste accreditaties voor voedselveiligheid ISO 22000

Energie Prestatie Advies

Per 31 december 2007 is de fusie gerealiseerd tussen de RvA en de

van de NEN-EN-ISO 15189 voor medische laboratoria. Bij goed gevolg

In verband met een toenemende globalisering van voedsel heeft

De RvA heeft in 2007 overleg gevoerd met het Ministerie van VROM

Stichting voor de bevordering van de kwaliteit van het laboratori-

zal de accreditatie van CCKL ook onder de MLA vallen, waarna beide

ISO in 2005 een internationale norm gepubliceerd voor voedselvei-

over de invoering van het gecertificeerd Energie Prestatie Advies

umonderzoek en voor de accreditatie van laboratoria in de gezond-

accreditaties onder één noemer verder kunnen. De activiteiten van

ligheid. De RvA heeft hiervoor, in samenspraak met belangheb-

(EPA) voor woningen en utiliteitsgebouwen (BRL 9500). Per 1 janu-

heidszorg (CCKL). In de fusieorganisatie opereert CCKL als cluster in

CCKL worden tot 2010 vanuit de vestiging Putten uitgevoerd.

bende partijen, een accreditatieprotocol opgesteld. Deze norm

ari 2008 moeten woningeigenaren bij verkoop of verhuur van hun

stelt eisen aan managementsystemen voor voedselveiligheid, ge-

woning een EPA-certificaat kunnen overleggen aan de koper of

CCKL richt zich specifiek op Nederlandse medische laboratoria in de

Kwaliteitsverbetering VCA-certifcatie

richt op alle schakels in de voedselketen. In 2007 heeft de RvA de

huurder. Het certificaat bevat een energielabel, dat inzicht geeft in

humane gezondheidszorg. De analyserapporten en conformiteit-

De VeiligheidsChecklist Aannemers (VCA) is met circa 10.000 certifi-

eerste accreditaties hiervoor verleend.

het energieverbruik van de woning.

verklaringen van CCKL bieden patiënten en klanten vertrouwen in

caten in Nederland een groot systeem. Uit onderzoek bij certificeer-

de onafhankelijkheid van laboratoriumhandelingen en de deskun-

ders en op aangeven van de eindgebruikers bleek dat er actie

Eerste accreditaties NEN 4400 uitzendbureaus

Het energielabel kan alleen worden verstrekt door een gecertifi-

digheid van laboratoriumpersoneel. Door de fusie krijgen de klan-

noodzakelijk was om de waarde van het certificaat op het gewens-

In 2006 heeft NEN de norm NEN 4400 voor uitzendbureaus gepubli-

ceerd bureau. Op de website van KBI (Stichting Kwaliteitsborging

ten van CCKL een accreditatie die op termijn ook op internationale

te niveau te houden. Met SSVV (schema-eigenaar VCA) en de certi-

ceerd. Deze norm stelt eisen aan de personeels- en loonadministra-

Installatiesector) staan als certificatie-instellingen (CI-en) genoemd:

erkenning wordt afgestemd.

ficatie-instellingen verenigd in de VOC heeft de RvA afspraken ge-

tie bij uitzendbureaus. De bedoeling van de norm is dat werkgevers

Kiwa, KEMA, IKOB-BKB en SKW Certificatie. Zij zijn door de over-

CCKL accrediteert momenteel tegen haar eigen Praktijkrichtlijn.

maakt over aard en omvang van de beoordelingen van certificatie-

beter beschermd zijn tegen fraude en illegaliteit. In 2007 heeft de

heid aangewezen voor de certificering van betreffende bureaus

Deze richtlijn heeft mede aan de basis gestaan van de internatio-

instellingen door de RvA.

RvA de eerste accreditaties voor deze norm aan inspectie-instellin-

(EPA-adviseurs). Op 1 september 2007 zijn de eerste adviesbureaus

nale norm NEN-EN-ISO 15189 voor medische laboratoria. De RvA is

De partijen zijn overeengekomen dat de RvA het toezicht op VCA-

gen verleend.

gecertificeerd. De RvA is medio 2007 gestart met een simultaan be-

als nationale accreditatieorganisatie namens Nederland onderteke-

certificering zal intensiveren. Deze intensivering houdt in:

naar van de Multi Lateral Agreement (MLA) voor accreditatie vol-

• Verhoging van het aantal bijwoningen, afhankelijk van het

de nieuw opgezette divisie RvA Zorg.

10

• Specifieke aandacht voor het beoordelen van interne processen

oordelingsonderzoek bij genoemde CI-en. In algemene zin is hierbij

Trainingen ISO/IEC 17021

vastgesteld dat de eisen in de beoordelingsrichtlijn voor meer dan één uitleg vatbaar zijn. Aanscherping c.q. nadere uitleg is nodig, in

gens NEN-EN-ISO 15189. Hierdoor heeft een RvA-accreditatie een

aantal VCA-certificaathouders van een certificatie-instelling.

De nieuwe accreditatienorm ISO/IEC 17021 zal met ingang van

internationale werking. Binnen twee jaar zal CCKL getoetst worden

• Jaarlijkse beoordeling van een aantal VCA-dossiers, afhankelijk van

15 september 2008 de NEN EN 45012 voor managementsystemen

het bijzonder ten aanzien van deskundigheid en onafhankelijkheid

tegen de ISO 17011 voor accreditatie-instellingen op de toepassing

het aantal VCA-certificaathouders van een certificatie-instelling.

en de Guide 66 voor milieuzorgmanagementsystemen vervangen.

van de uitvoerenden.

Hoofdstuk 2 Highlights binnenland 2007

Highlights binnenland 2007 Hoofdstuk 2

11

Samen met de Stichting Kwaliteitsborging Installatiesector (KBI) en

den inzicht te geven in bestaande keurmerken. Op verzoek van het

informatie-uitwisseling, een jaarlijkse rapportageverplichting en

generaal drs. K. van der Steenhoven het accreditatiecertificaat in

SenterNovem heeft VROM enkele aanvullende maatregelen geïni-

Ministerie van EZ heeft de RvA een toetsmethode ontwikkeld voor

overlegstructuur en over geaccrediteerde certificatie-instellingen,

ontvangst tijdens een feestelijke bijeenkomst.

tieerd, waaronder een eindtoets voor adviseurs. Deze maatregelen

keurmerken en erkenningsregelingen. Deze methode omvat onder

laboratoria en inspectie-instellingen. Een logische stap, omdat

De Inspectie van het Onderwijs beoordeelt de kwaliteit van scholen

moeten de kwaliteit van het energielabel gaan garanderen.

andere een normatief document. Hierin staan de eisen die worden

VROM het ministerie is dat het meest gebruik maakt van het instru-

in Nederland. Om te beoordelen of ze dat op een competente en

De resultaten van deze aanvullende maatregelen worden getoetst

gesteld aan keurmerkeigenaren en keurmerkverleners. Deze eisen

ment accreditatie. De RvA zal in opdracht van VROM ook beoorde-

onafhankelijke manier doet, heeft de inspectie aan de RvA ge-

bij de certificatie-instellingen. Daarna zal de RvA het onderzoek

gaan over identificeerbaarheid, de betrouwbaarheid voor de keur-

lingen uitvoeren.

vraagd haar processen onder de loep te nemen. De accreditatie

kunnen afronden, zodat de eerste accreditaties naar verwachting

merkverlening, de onafhankelijkheid van de keurmerkvoerders en de

voor eind 2008 kunnen worden verleend.

wijze waarop zij openbare informatie geven over de wijze van toet-

In opdracht van VROM heeft de RvA onderzoek gedaan naar de si-

werk van de Inspectie van het Onderwijs. Deze inspectie is de eerste

sing. Voor consumenteninformatie heeft de ConsumentenAutoriteit

tuatie in Nederland met betrekking tot de CE-markering. Dit be-

publieke toezichthouder aan wie deze accreditatie voor de volle

(onderdeel van EZ) een website geopend (www.consuwijzer.nl).

treft de activiteiten die Notified Bodies hebben ontplooid in het

breedte van haar Nederlandse activiteiten is toegekend.

kader van de richtlijn Bouwproducten (CPD). De resultaten zijn

(Zie ook het interview op pagina 28)

Nieuwe schemabeheerder GlobalGAP De RvA heeft het Centraal College van Deskundigen (CCvD) Global-

12

biedt belanghebbenden een gerechtvaardigd vertrouwen in het

GAP van de Stichting Certificatie Voedselveiligheid (SCV) in novem-

Maatwerkovereenkomst met VROM

ber 2007 geaccepteerd als schemabeheerder voor de instellingen

In 2005 sloten de RvA en de Nederlandse Staat een overeenkomst

die certificeren aan de hand van het GlobalGAP-schema, onderdeel

waarin de samenwerking tussen beide partijen wordt geregeld.

Verantwoordingsrapportage

Ook met het Ministerie van SZW zijn in 2007 belangrijke stappen

Groenten en Fruit.

Door gebruik te maken van accreditatie sluit de overheid aan bij de

In de overeenkomst tussen de Nederlandse Staat en de RvA is vast-

gezet op weg naar een maatwerkovereenkomst. SZW wil de inhou-

Dit CCvD functioneert als National Technical Working Group binnen

in de markt gebruikelijke systemen om de kwaliteit van uitgevoer-

gelegd dat de RvA jaarlijks rapporteert over het aantal onderzoe-

delijke competentie van certificatie- en keuringsinstellingen laten

de GlobalGAP-structuur. Als zodanig is het CCvD onder andere be-

de werkzaamheden te borgen. Het toenemende gebruik van ac-

ken, behandeltermijnen, schorsingen, intrekkingen en gerealiseer-

beoordelen door de RvA. Dit heeft onder meer betrekking op ar-

trokken bij het opstellen van de interpretatie van de certificatie-

creditatie door de overheid sluit aan bij de wens vertrouwen te

de beleidsdoelstellingen. De rapportage heeft over het kalenderjaar

beidsomstandigheden, liften, kranen en drukapparatuur op basis

norm en het gebruik daarvan door de certificatie-instellingen bin-

kunnen hebben in de zelfregulering door de markt. VROM gebruikt

2006 voor het eerst plaatsgevonden en is in 2007 in ICN-verband

van Europese richtlijnen. De beoordeling zal zo veel mogelijk syn-

nen de Nederlandse markt.

accreditatie onder andere in regelgeving, zoals het Bouwbesluit,

besproken. ICN heeft vastgesteld dat er een opgaande lijn zicht-

chroon lopen met het reguliere accreditatieproces. SZW neemt de

In het CCvD GlobalGAP zitten vertegenwoordigers van de belangrijk-

Emissiehandel, Vuurwerkbesluit, Besluit Opslaan Gevaarlijke Stof-

baar is in het functioneren van de RvA en dat de transparantie van

accreditatienormen over als basis voor de beoordelingen. Op basis

ste bij het certificatieschema betrokken partijen. Dit zijn bijvoorbeeld

fen, Besluit Bodemkwaliteit, Wet Bodembescherming en Wet Mi-

het handelen verbeterd is.

van de beoordelingen wijst SZW vervolgens aan of continueert zij

de primaire sector, de retail- en detailhandel, afzetorganisaties, de

lieubeheer. Het gaat dan bijvoorbeeld om het afgeven van bouw-

(verwerkende) industrie en bedrijven voor uitgangsmateriaal.

en milieuvergunningen, het uitvoeren van bodemsaneringen en

Inspectie van het Onderwijs geaccrediteerd

het uitvoeren van milieuonderzoek aan producten, diensten en de

Op woensdag 18 april 2007 kreeg de Inspectie van het Onderwijs

Op deze wijze hopen SZW en de RvA voor de beoordeelde instellin-

Publieksinformatie over keurmerken

milieucompartimenten water, bodem en lucht.

het accreditatiecertificaat uitgereikt voor haar Nederlandse inspec-

gen zo veel mogelijk synergie te bereiken tussen bestaande accredi-

Het Ministerie van EZ wil samen met de ministeries van VROM en

Op 20 december 2007 hebben de RvA en het Ministerie van VROM

tieactiviteiten. De onderwijsinspectie ziet met deze accreditatie de

taties en beoordelingen in het kader van een SZW-aanwijzing. Naar

LNV een openbare website met informatie over keurmerken inrich-

een aanvullende maatwerkovereenkomst getekend. Deze overeen-

onafhankelijkheid, deskundigheid en transparantie van haar werk

verwachting kunnen eind 2008 de eerste beoordelingen worden uit-

ten. De overheid doet dit om consumenten en andere geïnteresseer-

komst regelt de samenwerking tussen de RvA en VROM over de

bevestigd. Namens minister Plasterk van OC&W nam secretaris-

gevoerd, na ondertekening van de maatwerkovereenkomst.

Hoofdstuk 2 Highlights binnenland 2007

vastgelegd in een metarapportage.

Maatwerkovereenkomst met SZW

een aanwijzing.

Highlights binnenland 2007 Hoofdstuk 2

13

Klanttevredenheidsonderzoek In het tweede kwartaal van 2007 heeft de RvA door het bureau

De RvA gebruikt het oordeel van klanten om zich verder te verbe-

Certificeren en accrediteren: overeenkomsten en verschillen

Integron een tevredenheidsonderzoek laten uitvoeren onder zijn

teren. Om het resultaat van die inspanningen te volgen, zal het

De overeenkomsten:

Nederlandse klanten. Uit de hoge respons (39%) maken we op dat

klanttevredenheidsonderzoek eind 2008 herhaald worden.

• Er wordt beoordeeld volgens (inter)nationale normen. • Er wordt een certificaat uitgegeven.

onze klanten graag willen meewerken aan verbetering van de dienstverlening van de RvA.

Verbetering rapportage

Klanten gaven de RvA in 2007 een gemiddeld tevredenheidscijfer

In 2005 heeft de RvA de behoefte van zijn klanten ten aanzien van

De verschillen:

van 6,8. De tevredenheid heeft voornamelijk betrekking op de

de rapporten onderzocht. Op basis van de resultaten van deze

• Bij certificeren wordt een conformiteitverklaring uitgegeven, evenals bij inspecteren, kalibreren,

kerntaak van de RvA: het beoordelen van conformiteitverklarende

inventarisatie is onderzoek gedaan naar de beschikbaarheid van

instellingen. Het gaat om aspecten als expertise, communicatieve

software. In 2007 is de RvA gestart met een pilot van een nieuw

• Accreditatie rechtvaardigt het vertrouwen in de afgegeven conformiteitverklaringen. De instellingen

vaardigheden en de samenstelling van beoordelingsteams. Daar-

rapportagesysteem, met behulp van software die ook door de

die de conformiteitverklaringen afgeven, worden door accreditatie beoordeeld op hun onpartijdig-

naast zijn RvA-klanten tevreden over de kwaliteit van de beoorde-

Zweedse accreditatieorganisatie gebruikt wordt. Dit nieuwe model

heid en competentie.

lingsmethodiek, het relatiebeheer en het nakomen van afspraken.

(MobiDoc) verbetert de kwaliteit en uniformiteit van onze rappor-

Over de bruikbaarheid/marktwaarde van het RvA-merk zijn de ge-

tages en sluit daarmee aan bij wensen van klanten. Op termijn ver-

accrediteerde instellingen eveneens te spreken.

mindert het de werklast voor beoordelaars en bureaumedewerkers.

Schemabeheerders

De RvA heeft uit de resultaten van het onderzoek ook een aantal

Bovendien beschikt de RvA hiermee over een database die het mo-

Het begrip ‘schemabeheerder’ wordt gebruikt voor de organisatie die een of meerdere schema’s

verbeterpunten kunnen halen. Zo hebben onze klanten behoefte

gelijk maakt om instellingoverstijgende rapportages te maken.

beheert voor het uitvoeren van conformiteitbeoordelingen door geaccrediteerde instellingen. In 2007

aan een betere klachtafhandeling, meer praktische handvatten bij

Daarmee heeft het nieuwe rapportagesysteem ook een toegevoeg-

is hiertoe in nauw overleg met stakeholders een reglement opgesteld (RvA-R13). Hierin worden de

de beoordeling, consistentie bij het hanteren van de accreditatie-

de waarde voor klanten en andere stakeholders.

regels die van toepassing zijn op de formele samenwerking tussen schemabeheerders en de RvA be-

norm en hulpvaardigheid bij het onder accreditatie brengen van

Het nieuwe model is eind 2007 voorgelegd aan de teamleiders

schreven. Een schemabeheerder is meestal ondergebracht in een stichting, zodat hiermee acceptatie-

nieuwe ontwikkelingen en methodes. De klachtenprocedure is in

en een aantal stakeholders. De volledige implementatie van het

overeenkomsten kunnen worden aangegaan. Acceptatie is in die zin anders dan accreditatie, dat de

2007 aangescherpt. De overige punten worden in 2008 opgepakt.

rapportagesysteem staat gepland voor mei 2008.

schemabeheerder zelf niet de conformiteitbeoordelende activiteiten onder accreditatie uitvoert en

analyseren en testen.

derhalve niet het accreditatiemerk mag voeren in combinatie met deze activiteiten. In het geval van

Uit het onderzoek bleek dat de RvA staat voor betrouwbaarheid en integriteit, zeer belangrijke waarden voor een accreditatie-instelling.

Beroepszaak

een schemabeheerder controleert de RvA zowel het centrale college als de instellingen die hieraan

Op flexibiliteit en transparantie scoren we minder. De helft van onze

In 2007 is voor de tweede maal in het bestaan van de RvA beroep

verbonden zijn.

klanten zou de RvA aanbevelen bij relaties. In het onderzoek geeft

aangetekend tegen een accreditatiebeslissing van de RvA. Dit betrof

Zie bijlage 3 (pagina 46) voor een lijst met alle door de RvA geaccepteerde schemabeheerders.

80% aan klant te willen blijven in de toekomst, een derde van de

een verondersteld belangenconflict: een geaccrediteerde inspectie-

klanten wil in de toekomst meer gaan doen met de RvA. Iets meer

instelling die tevens meetapparatuur verkocht. Het College van

dan de helft zegt er voordeel van te hebben dat de RvA lid is van

Beroep heeft de RvA in het gelijk gesteld.

EA, IAF en ILAC.

14

Hoofdstuk 2 Highlights binnenland 2007

Highlights binnenland 2007 Hoofdstuk 2

15

Nul ongelukken is de ambitie van de VNCI

“De aandacht mag niet verslappen” INTERVIEW

De chemische industrie is een van de veiligste sectoren van het Nederlandse bedrijfsleven. Dat zegt dr. ir. N.C.M. (Colette) Alma, algemeen directeur van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI). Een middel dat aan die veiligheid bijdraagt is de VGM Checklist Aannemers (VCA). Voorwaarde is wel dat het VCA-certificaat betrouwbaar is. Daar heeft het even aan geschort, maar het gaat nu weer de goede kant op.

De chemische industrie is een van de kurken waarop de Nederland-

ceren op veilig werken. Dat werd de VGM Checklist Aannemers

se economie drijft. Er gaat maar liefst 50 miljard euro per jaar in

(VCA), waarin VGM staat voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu.

om. Ieder mens gebruikt dagelijks producten van chemische bedrij-

Dit certificatieschema wordt in alle sectoren van de industrie en de

ven, vaak zonder dat hij zich van die herkomst bewust is. We kun-

bouw toegepast.

nen er gewoon niet zonder. Toch is het imago van de sector lange tijd niet zo best geweest. Colette Alma: “De chemische industrie

Het effect van de VCA was onmiddellijk groot. In de periode

heeft in het verleden de reputatie gehad van grote vervuiler. Dat is

1998-2003 nam het aantal verzuimongevallen af met 44%. De VCA

nu gelukkig aan het veranderen. Wel lijken de woorden chemie en

schatte in 2004 dat hierdoor in die periode 270 miljoen euro is be-

chemicaliën mensen nog steeds angst in te boezemen. Des te be-

spaard. Colette Alma: “Of dat helemaal aan het VCA-certificaat te

langrijker is het dat wij laten zien hoe veilig er in deze sector ge-

danken is weet ik niet, maar het heeft er in ieder geval een grote

werkt wordt. Daar werken we als VNCI hard aan.”

bijdrage aan geleverd. Toch zijn wij nog niet tevreden. Onze ambitie is nul ongevallen. Daar moet het heen.”

VCA-certificatie In de negentiger jaren begonnen bedrijven steeds meer werk uit te

Alarmbellen

besteden aan externe aannemers. Daarmee verloren ze deels de

De komst van de VCA heeft een sterke druk op de aannemers ge-

grip op de veiligheid van hun productieproces. Een aantal markt-

legd om hun veiligheidssysteem te laten certificeren. Opdrachtge-

partijen, waaronder de VNCI, heeft toen besloten om normen te

vers eisen dat van hen en ze willen zelf ook laten zien dat ze veilig

ontwikkelen op basis waarvan aannemers zich kunnen laten certifi-

werken.

dr. ir. N.C.M. Alma Interview

17

Was het die grote vraag naar het certificaat die de aandacht voor de

tot drastische actie van de raad moeten leiden. We waren blij ver-

kwaliteit van de certificering heeft doen verslappen?

rast door de reactie van Ed Nijpels, de voorzitter van de RvA. Zijn

VNCI: belangenbehartiger en ondersteuner

In ieder geval gingen er rond 2002 alarmbellen rinkelen. De Stich-

toezeggingen in dat gesprek hebben ons weer vertrouwen gege-

De VNCI behartigt de collectieve belangen van de chemische

ting Samenwerken voor Veiligheid (SSVV) kreeg het vermoeden dat

ven. En dat vertrouwen is niet beschaamd.”

industrie, onder andere in de politiek.

er certificaten ten onrechte werden afgegeven. Een steekproef be-

Er is een intensief programma opgesteld om de kwaliteit van de

Met name de complexe en voortdurende veranderende wet- en

vestigde dit vermoeden en het ging niet om enkele incidenten.

VCA-certificatie te verbeteren (zie kader). Alma: “Het positieve is

regelgeving vraagt veel aandacht en alertheid. De VNCI infor-

Alma: “Wij schrokken hier erg van en hebben meteen contact ge-

dat de RvA, de SSVV en de VOC (vereniging van CI-en) hier geza-

meert de chemische bedrijven over zaken die voor hen belangrijk

zocht met de RvA. Hoe kon het onder hun toezicht gebeuren dat de

menlijk de schouders onder zetten. Iedereen is bereid om z’n ver-

zijn. Ze signaleert kansen en ondersteunt de bedrijven om hun

certificerende instellingen hun taak niet naar behoren uitvoerden?

antwoordelijkheid te nemen. Dat moet ook wel, want anders gaat

prestaties continu te verbeteren, op een duurzame wijze.

Gelukkig deelde de RvA onze ongerustheid. Het heeft nog wel vrij

het niet werken.”

Een voorbeeld hiervan is het programma Responsible Care. De VNCI werkt nauw samen met een groot aantal strategische

lang geduurd voordat ze er concreet iets mee hebben gedaan, maar toen hebben ze het ook grondig aangepakt. Daar ben ik zeer

Feedbackloop

partners, waaronder VNO-NCW en SSVV. Internationaal is Cefic

tevreden over.”

Op dit moment zijn de effecten van het verbeterprogramma nog

een belangrijk samenwerkingsverband.

niet bekend. Colette Alma: “Daar hopen we eind van dit jaar meer

Kijk voor meer informatie op www.vnci.nl.

Plussen en Minnen

over te weten. Ik heb goede hoop dat we dan weer vertrouwen in

In 2005 heeft de RvA een eigen onderzoek gedaan naar de kwali-

het VCA-certificaat kunnen hebben. In 2005 en 2006 werd 25% van

teit van de VCA-certificering. De resultaten verschenen begin 2006

de certificaten ten onrechte afgegeven. Dat moet nul procent wor-

en logen er niet om. Met maar liefst 25% van de certificaten bleek

den. De RvA heeft een uitermate belangrijke actie in gang gezet.

iets mis te zijn. De werkwijze van veel CI-en was niet conform de

Dat moet gecontinueerd en herhaald worden. Iedere partij moet

eisen. Ook bleken de normen uit het certificatieschema nogal ver-

steeds opnieuw zijn eigen feedbackloop maken om zich te kunnen

schillend geïnterpreteerd te worden. Dit RvA-rapport (VCA Plussen

verbeteren. Dit geldt niet alleen voor de RvA en de chemische indu-

en Minnen) bracht nogal wat opschudding teweeg bij de afnemers

strie maar ook voor andere sectoren. Samen moeten we heel alert

Enkele punten uit het verbeterprogramma VCA

van het VCA-certificaat.

blijven op veiligheid én op de betrouwbaarheid van instanties die

• De RvA organiseert auditorentrainingen waarin ook aandacht wordt besteed aan een uniforme

Colette Alma: “In januari 2007 hebben wij een pittig gesprek gehad

daarop toezien. Als we dat niet doen gebeuren er ongelukken. De

met de RvA. Dit rapport met deze conclusies zou toch onmiddellijk

aandacht mag niet verslappen!”

interpretatie van de VCA-normen. • Er komt een specifiek accreditatieprotocol waarin een standaard aanpak wordt vastgelegd. • De VOC heeft een gedragscode voor CI-en opgesteld, die de RvA gaat gebruiken bij de toetsing. • Er komt een register van auditoren die bevoegd zijn om voor VCA te certificeren.

“Iedere partij moet steeds opnieuw zijn eigen feedbackloop maken om zich te kunnen verbeteren.” 18

Interview dr. ir. N.C.M. Alma

• Er zijn duidelijke contactpunten en evaluatiemomenten afgesproken. • De auditeerbaarheid van de VCA-normen wordt onder de loep genomen. • De RvA publiceert binnenkort een benchmarkanalyse over de CI-en. De raad toetst ook of de CI-en naar aanleiding van deze analyse een verbeterprogramma opzetten en uitvoeren.

dr. ir. N.C.M. Alma Interview

19

Hoofdstuk 3 Communicatie en PR Om het belang van accreditatie te benadrukken, wil de RvA graag meer bekendheid geven aan zijn werk.

Overzicht regulier overleg RvA met externe gesprekspartners

Dit doen we onder andere via onze website en het jaarverslag, maar ook via de media. Onderwerp

Gesprekspartner

Contactpersoon RvA

Tripartiete overleg

Ministerie van VROM/SBK

Jan van der Poel, Ko Baas en Hans Sukel

Overheidsbrede accreditatiezaken

Ministerie van EZ

Jan van der Poel en Ronald van Eck

Ministerie van LNV

Hans Sukel

Aanwijzingsbeleid

Ministerie van VROM

Hans Sukel

Aanwijzings- en toezichtbeleid

Ministerie van SZW

Hans Sukel

- Phytosanitaire maatregelen

Website

Uitreikingen en presentaties

Uit het klanttevredenheidsonderzoek dat in 2007 is gehouden,

Het behalen van een accreditatie van de RvA wordt door onze klan-

- Biologische verpakkingen

blijkt dat de website van de RvA zeer goed wordt bezocht: ruim

ten vaak als een belangrijke mijlpaal beschouwd. In 2007 werd op

- Kunstmest

90% van onze klanten maakt er gebruik van. In de eerste helft van

feestelijke wijze een accreditatiecertificaat uitgereikt aan onder

- Veterinaire diagnostiek

het jaar is een nieuw onderdeel van de site geïntroduceerd: Mijn

andere Kiwa Gas Technology, de Inspectie van het Onderwijs, KBBL,

- Houten verpakking

RvA. Hier kunnen klanten voor hen specifieke informatie vinden,

Cicero en CIIO.

hun gegevens wijzigen, hun scopes bekijken en contact leggen met hun relatiebeheerder bij de RvA.

Klantencontact

VOC

Jan van der Poel en Hans Sukel

De RvA werkt nauw samen met de overheid en het bedrijfsleven en

Gebruik accreditatie door bedrijfsleven

VNO-NCW

Jan van der Poel en Ronald van Eck

Media

heeft regelmatig contact met brancheorganisaties en andere over-

Luchtkwaliteit

PKL

Cor de Ruiter

In 2007 zijn artikelen over accreditatie verschenen in het Journaal

koepelende organen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van

Bodembeheer

SIKB

Ko Baas

Warenwet, in Result (de nieuwe uitgave van certificatie-instelling

deze reguliere overleggen.

Klantencontact

FeNeLab

Jan van der Poel en Cor de Ruiter

TÜV) en in de periodieken van de Associatie voor praktijkexamens.

Gezondheidszorg

VWS, NIAZ en HKZ

Jan van der Poel en Ed Wieles

De landelijke media besteedden onder andere aandacht aan de be-

Beleidscommissie Milieu

NEN

Ko Baas

trouwbaarheid van en controle op milieukeurmerken. Ook de ac-

Veiligheid

CCV

Hans Sukel en Ko Baas

Bouw

SBK

Ko Baas

Installaties

KBI

Ko Baas

creditatie van de Inspectie van het Onderwijs bleef niet onopgemerkt door de Nederlandse pers.

20

Regulier overleg

- AP.05 (mest)

Hoofdstuk 3 Communicatie en PR

Communicatie en PR Hoofdstuk 3

21

Komt er een keurmerk voor medische specialisten?

‘‘Ik zal mij open en toetsbaar opstellen’’ INTERVIEW

Vanaf dit jaar komt er jaarlijks ongeveer tien miljoen euro beschikbaar voor het kwaliteitsbeleid van de medisch specialisten . Dr. L.H. van Hulsteijn is er blij mee. Behalve internist in het Veghelse ziekenhuis Bernhoven is hij voorzitter van de Raad voor Wetenschap, Opleiding en Kwaliteit (Raad) van de Orde van Medisch Specialisten. Transparantie en toetsbaarheid vindt hij belangrijke waarden. En het aantal ‘medische missers’ moet drastisch omlaag.“We streven naar 50% reductie van potentieel vermijdbare schade in 2012.”

In het uurtarief voor medisch specialisten wordt voortaan € 0,50

kunt ondernemen. Laaghangend fruit noem ik dat, je kunt het ge-

bestemd voor kwaliteitsbeleid. Hierover zijn afspraken gemaakt

makkelijk plukken. Die thema’s variëren van medicatiefouten tot

met de minister, maar daarmee staat het geld nog niet op de bank.

persoonsverwisseling. De wetenschappelijke verenigingen moeten

De 27 wetenschappelijke verenigingen kunnen kwaliteitsprojecten

nu uitkomstindicatoren en normwaarden vaststellen voor het me-

indienen bij de Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten.

disch handelen. Die ontwikkeling is volop gaande en de Inspectie

Deze stichting is opgericht om het geld voor kwaliteit te beheren.

gaat in 2012 toetsen of we dit goed hebben gedaan. De visitatie-

De participanten zijn Zorgverzekeraars Nederland en de Orde van

commissie kan dan tijdens de kwaliteitsvisitaties vaststellen hoe op

Medisch Specialisten. Via het Platform Kwaliteit en een begelei-

die indicatoren gescoord wordt en deze uitkomsten meenemen in

dingscommissie komen de voorstellen bij het stichtingsbestuur te-

de rapportage. Het zou mooi zijn als de Orde dan vervolgens een

recht, dat ze marginaal toetst. Dan kan de uitvoering beginnen.

soort keurmerk kan afgeven aan een medische vakgroep of maatschap. Zo zie ik het ongeveer voor me. Hoe dat allemaal uitgewerkt

Keurmerk

moet worden weet ik nog niet. Daar gaan we ook graag over in

Van Hulsteijn verwacht er veel van. “Structurele financiering is een

gesprek met de RvA. Want als de Orde een keurmerk gaat afgeven,

belangrijke voorwaarde voor integraal kwaliteitsbeleid. Wij heb-

moet natuurlijk ook getoetst worden of wij ons werk goed doen.”

ben op dat gebied al heel wat in de steigers staan. Bijvoorbeeld het

Hoofdstuk 1

IFMS (zie pagina 25) en het VMS (Veiligheidsmanagementsysteem).

Toetsing

Recent is ons visitatiesysteem vernieuwd. We hebben bovendien

Er gaan wel eens geluiden op dat medische specialisten niet graag in

tien veiligheidsthema’s benoemd waarop je snel concrete actie

hun keuken laten kijken. Dat valt reuze mee, denkt Van Hulsteijn.

Dr. L.H. van Hulsteijn Interview

23

“Wij willen rustig en doelgericht werken aan structurele verbetering”

24

“De gemiddelde specialist wil graag laten zien dat hij goed werk

specialistische zorg. Tot dan toe hadden we daar alleen cijfers uit

levert. Maar we willen wel op de goede dingen getoetst worden en

Amerikaans onderzoek over, die werden geëxtrapoleerd naar de

ook door mensen die verstand van ons vak hebben. Medisch speci-

Nederlandse situatie. Maar wij wilden weten hoe dat precies zit in

alisten dus. Daarnaast is natuurlijk het oordeel van patiënten be-

ons land, zodat we ook gericht kunnen werken aan verbetering.”

langrijk, zeker als het gaat om aspecten als bejegening en commu-

De toekomst

Wat is het IFMS?

nicatie. Patiëntenorganisaties worden daarom nauw betrokken bij

De uitslag van dat onderzoek heeft nogal wat stof doen opwaaien:

Hoe zal de medisch-specialistische zorg er over vijf jaar uitzien?

Momenteel werken acht ziekenhuizen mee aan pilots met het nieuwe

de indicatorenontwikkeling. Ook bij de visitatie weegt de patiënte-

1735 sterfgevallen die – achteraf gezien – mogelijk vermeden had-

Van Hulsteijn: “Transparanter, veiliger en beter op uitkomsten ver-

systeem IFMS (Individueeel Functioneren Medisch Specialisten).

nenquête stevig mee. Een neem maar van mij aan dat een specialist

den kunnen worden en 30.000 potentieel vermijdbare fouten.

gelijkbaar. Medisch specialisten zullen zich nog bewuster zijn van

Dit behelst een evaluatiegesprek van de ene specialist met de andere,

die slecht scoort op het patiëntenoordeel een volgende keer hoger

Van Hulsteijn: “Internationaal gezien scoren we daar nog niet eens

het belang dat zij kwaliteitsinstrumenten ook gebruiken. We zijn al

uitmondend in een persoonlijk ontwikkelingsplan. Er worden concrete

uit de bus wil komen.”

slecht mee, maar iedere dode is er natuurlijk een te veel. Voor ons

een aardig eind gevorderd op die weg, maar door integraal kwali-

verbeterpunten benoemd en die verbeteracties zijn niet vrijblijvend.

was de uitslag van het onderzoek een stimulans om tot actie over

teitsbeleid kunnen we nog veel meer bereiken. Het kwaliteitsbeleid

Op termijn kan het IFMS onderdeel worden van de herregistratie-

De eed

te gaan. In ons integrale verbeterprogramma is als doelstelling op-

van de Orde is nu volstrekt centraal gepositioneerd. Daar gaat de

criteria voor specialisten. Binnen twee jaar zal het systeem landelijk

In de artseneed van 2003 staat de zin: ‘Ik zal mij open en toetsbaar

genomen: 50% reductie van potentieel vermijdbare schade in 2012.

maatschappij over enkele jaren de vruchten van plukken.”

ingevoerd zijn.

opstellen’. “Juist mevrouw, zo is het”, zegt Van Hulsteijn. “Specia-

Wij vinden het belangrijk om rustig en doelgericht te werken aan

De RvA heeft een nieuwe divisie Zorg opgericht, van waaruit ook

listen hebben een levensgevaarlijk beroep. Als wij een fout maken,

structurele kwaliteitsverbetering. We laten ons niet gek laten ma-

de fusiepartner CCKL gaat opereren. Wat verwacht Van Hulsteijn

heeft dat vaak grote gevolgen. Dat bagatelliseren we niet door

ken door lijstjes in AD en Elsevier en door programma’s als Medi-

hiervan? “Ik weet eerlijk gezegd niet zo goed wat ik kan verwach-

te zeggen: ‘waar gehakt wordt vallen spaanders’. Wij willen als

sche missers. Die lijstjes geven geen informatie waar mensen echt

ten. Zoveel ervaring hebben wij nog niet met de RvA. Maar onze

specialisten transparant zijn en leren van onze fouten. Mede

iets aan hebben, het televisieprogramma roept vooral angst op. En

doelstellingen voor de komende vijf jaar zijn helder. Ik ga graag

daarom heeft de Raad opdracht gegeven aan Nivel/EMGO om een

irritatie bij de specialisten, doordat ze als beroepsgroep ten onrech-

met de divisie Zorg om de tafel om te kijken of wij gemeenschap-

onderzoek uit te voeren naar onbedoelde schade in de medisch-

te in een kwaad daglicht gesteld worden.”

pelijke ambities kunnen formuleren.”

Interview Dr. L.H. van Hulsteijn

Dr. L.H. van Hulsteijn Interview

25

Hoofdstuk 4 Highlights buitenland 2007 De RvA is één van de oudste accreditatie-instellingen ter wereld. Van de kennis en ervaring

De Europese accreditatieorganisatie EA krijgt een positie toebe-

opgezet en ingevoerd. Sindsdien worden al deze vestigingen

die wij hebben opgebouwd willen organisaties in andere landen graag gebruik maken.

dacht als harmonisatie-instituut. Het gaat hier om harmonisatie van

beoordeeld, zo mogelijk door of in samenwerking met zusterinstel-

de beoordelingen door accreditatie-instellingen op basis van Euro-

lingen in het buitenland of door RvA-teams. In 2007 is deze werk-

pese richtlijnen. Naar verwachting zal dit van toepassing zijn op alle

wijze operationeel geworden en vinden de controles structureel

productrichtlijnen, met uitzondering van voedsel, veevoeder en

plaats. Daarbij wordt steeds meer gebruik gemaakt van de diensten

medische apparatuur. De RvA zal ten aanzien van dit onderwerp

van zusterorganisaties in het buitenland. In de nabije toekomst ho-

zeker input leveren in de Europese harmonisatie. De Europese

pen we deze samenwerkingsverbanden nog verder uit te breiden.

Commissie leunt hierbij op de EA voor wat betreft peer reviews

Waar beoordeling door zusterinstellingen niet mogelijk is, zullen RvA-teams de vestigingen bezoeken en beoordelen.

Ook in 2007 bereikte de RvA hiertoe weer een aantal verzoeken. We gaven er graag gehoor aan.

De RvA heeft zich in 2007 met verschillende internationale projec-

De Bangladesh Accreditation Board (BAB) bracht een eendaags

tussen accreditatieorganisaties en de ontwikkeling van criteria voor

ten beziggehouden. In 2005 was in opdracht van de EVD reeds ge-

studiebezoek aan de RvA.

de harmonisatie van beoordelingen.

helpen om – door middel van bijwoningen, trainingen en vergade-

Samen met projectleider PRC Bouwcentrum heeft de RvA opdracht

Cross Frontier

De RvA was ruim vertegenwoordigd in commissies en werkgroepen

ringen – op een vergelijkbaar Europees niveau te komen. Eind 2007

gekregen voor het ‘government to government’ project voor

RvA heeft diverse instellingen geaccrediteerd met nevenvestigin-

van EA en internationaal opererende organisaties als ILAC, IAF, ISO/

is dit project met goed resultaat afgerond.

Bulgarije. Dit project start in 2008 en zal ongeveer zes maanden in

gen in het buitenland. Deze vestigingen zijn altijd beoordeeld in

CASCO en CEN/CENELEC.

De RvA voerde ook een accreditatieproject uit – gefinancierd door

beslag nemen. Gedurende dit project zullen de RvA en VROM hun

samenhang met het hoofdkantoor, dat veelal in Nederland geves-

de EU – voor het Police Forensic Center in Litouwen. In oktober

ervaringen uitwisselen met het Bulgaarse ministerie van Regional

tigd is. Na de publicatie van de IAF Cross Frontier Policy (eind 2003)

In oktober 2007 is tijdens de jaarlijkse ILAC-conferentie het 30-jarig

2007 werd het centrum geaccrediteerd tegen ISO/IEC 17025.

Development and Public Works over de beoordeling van de

is dit controleregime voor vestigingen waar bepaalde (kritische) ac-

jubileum van deze organisatie gevierd in Sydney. Meer dan 250

Vertegenwoordigers van de Litouwse accreditatie-instelling waren

Notified Body voor Bouwproducten (Directive 89/106/EEC). Verder

tiviteiten plaatsvinden verzwaard. In de jaren 2004 - 2006 heeft een

afgevaardigden – waaronder de RvA – waren bij de feestelijkheden

bij de accreditatie betrokken als observanten. Dit droeg bij aan het

worden er trainingen gegeven en onderzoeken bijgewoond.

inventarisatie plaatsgevonden en is een vernieuwd controleregime

aanwezig.

RvA in het internationale netwerk

start met een project om de Bulgaarse accreditatie-instelling BAS te

succes van het project.

Europese harmonisatie Een consortium bestaande uit NEN, SWEDAC, NMi en RvA, won een

In het kader van verbetering van markttoezicht gebruikt de Euro-

EU Twinning Project voor het versterken van de activiteiten van de

pese Commissie de accreditatiesystematiek om tot harmonisatie van

National Accreditation Agency van de Oekraïne. Dit project start

de aanwijzing van keuringsinstellingen te komen (New Approach

begin 2008. In 2007 heeft de RvA diverse trainingen aan internatio-

verordening [5339/1/08] en besluit [5338/1/08]). De EU streeft naar

nale delegaties gegeven, gefinancierd door UNIDO. Een daarvan

één accreditatieorganisatie per land voor zowel het publieke als het

was een drie-daagse training over de toepassing van ISO 17020 voor

private domein. Naar verwachting zal het Europees Parlement de

inspectie-instellingen, specifiek samengesteld voor de Pakistan

verordening en het besluit begin 2008 goedkeuren.

De EU streeft naar één accreditatieorganisatie per land voor zowel het publieke als het private domein.

National Accreditation Council (PNAC).

26

Hoofdstuk 4 Highlights buitenland 2007

Highlights buitenland 2007 Hoofdstuk 4

27

Accreditatie Onderwijsinspectie: een voorbeeld om te volgen

“Wij willen onze kennis graag met anderen delen” INTERVIEW

De Inspectie van het Onderwijs werd in maart 2007 als eerste overheidinspectie in Nederland geaccrediteerd. Inspecteur-generaal drs. A.S. (Annette) Roeters en kwaliteitsmanager drs. A.J.M.E. (Gonny) Smeets vertellen hoe de jarenlange voorbereiding op de accreditatie is verlopen en wat het de organisatie heeft opgeleverd: transparantie, efficiëntie en ruimte voor innovatie. Een advies voor wie dit voorbeeld wil volgen: “Doe het goed of doe het niet.”

Annette Roeters is op 1 februari 2008 aangetreden als inspecteur-

een ja. “Ik ben van huis uit chemicus en had weinig ervaring met

generaal. Zij heeft het accreditatietraject dus niet meegemaakt.

kwaliteitszorg. Maar het leek me een mooie uitdaging om zoiets

Ze vindt het bijzonder dat haar organisatie geaccrediteerd is, wat

abstracts te vertalen naar de praktijk. Ik heb er geen spijt van gehad.

opmerkelijk is voor een overheidsdienst. Tegelijkertijd ligt het ook

Ik had nooit gedacht dat het onderwerp me zó zou gaan boeien.”

voor de hand, meent ze. “De Wet op het Onderwijstoezicht ver-

De voorbereiding op de accreditatie heeft zes jaar geduurd. Die

plicht ons sinds 2002 om een kwaliteitssysteem te hebben. Wij gaan

lange aanlooptijd is een bewuste keuze geweest, vertelt Gonny

nog een flinke stap verder en laten dat systeem door een onafhan-

Smeets. “De Inspectie is een grote organisatie, wij werken op acht

kelijke derde partij toetsen, tegen een internationale inspectie-

locaties. In Groningen willen we dezelfde gestandaardiseerde kwa-

norm. Ons certificaat laat zien dat wij als toezichthouder zelf ook

liteit leveren als in Maastricht. De voorwaarden daarvoor moet je

de toets der kritiek kunnen doorstaan. Daar heeft de maatschappij

samen creëren en dat gaat niet van vandaag op morgen. Committ-

recht op. Practice what you preach.”

ment van de top en draagvlak op de werkvloer zijn hiervoor beslist noodzakelijk. Het eerste was hier ruim aanwezig, het tweede is ge-

Boeiend onderwerp

leidelijk gegroeid.”

In 2001 nam de toenmalige inspecteur-generaal, mevrouw C. Ker-

Hoofdstuk 1

vezee, het besluit om de organisatie voor te bereiden op accredita-

Papier is verboden

tie. Gonny Smeets had toen al ruim 15 jaar bij de Inspectie gewerkt

De Inspectie heeft het INK managementmodel gebruikt om haar

in verschillende leidinggevende functies, ook als inspecteur. Toen

organisatieprocessen in kaart te brengen. Gonny: “Daar is INK heel

ze werd gevraagd om het kwaliteitsproject te trekken, zei ze met-

geschikt voor. Maar het is geen goed middel om aan kwaliteitsnor-

drs. A.S. Roeters en drs. A.J.M.E. Smeets Interview

29

Uit de speech van Gonny Smeets bij de uitreiking van het

“Ik vind dat je mensen op de werkvloer

accreditatiecertificaat op 18 april 2007:

‘Je hoort het op orde te hebben’, zeggen we als Onderwijsinspectie

zo weinig mogelijk lastig moet vallen met ISO.”

tegen scholen. Als je dat van iemand vraagt moet je het ook zelf doen. Wat dat in de praktijk betekent, daar hebben we iets van geproefd toen de Raad voor Accreditatie op bezoek kwam om onze organisatie te toetsen. Dan zit je opeens aan de andere kant van de

men te willen voldoen. ISO is dat wel. In het begin was er intern veel

lijk mee lastig moet vallen. Het werk moet het uitgangspunt zijn,

streep. Alles wat wij ‘aanrichten’ op scholen, ondervonden we nu

weerstand tegen ISO, ook vanwege het extra werk dat daaraan

niet de norm. Ik heb er steeds vertrouwen in gehad dat aan het

zelf. Dat je daar een beetje nerveus van kunt worden, begrijp ik nu

vastzat. Ik heb er veel energie in gestoken om uit te leggen dat ISO

eind van de rit zou blijken dat we niet ver van de norm af zaten.

beter dan ooit.

geen bureaucratische invuloefening is, maar dat de norm helpt bij

Dat is ook uitgekomen.”

de uitvoering van het werk. Die boodschap is uiteindelijk goed geland. Wat daar erg bij geholpen heeft, is dat we het kwaliteits-

In 2004 gingen de interne auditoren aan de slag. Gonny had ze zelf

systeem vanaf het begin web-based hebben gemaakt. Ons motto is:

opgeleid. Ook bij de audits gold het werk als vertrekpunt en niet de

papier is verboden. Die digitale toegankelijkheid maakt het systeem

norm. Door meerdere interne auditrondes te houden, is het systeem

aantrekkelijk om mee werken. Met een druk op de knop kun je zien

goed geïnternaliseerd.

wat een norm of proces inhoudt.”

Gonny: “De auditoren fungeren als kwaliteitsambassadeurs op de

Annette Roeters: “Kwaliteitszorg werkt pas goed als het deel uit-

eigen locaties en ze kijken tijdens een audit in de keuken van een

maakt van het gedrag van mensen. Dan pas is een kwaliteitssysteem

andere locatie. Dat is leerzaam en het werkt ook verbindend. Ik zie

een voertuig voor verbetering. De organisatie wordt transparanter

de interne audits als een kritische succesfactor in het totale traject.

Gonny Smeets wordt regelmatig in binnen- en buitenland uitgeno-

Aderlating

en gaat efficiënter werken. De tijd die bespaard wordt, kunnen we

Het draagvlak is er enorm door gegroeid.”

digd om over haar aanpak te vertellen. Haar verhaal maakt steevast

Op 28 maart 20007 werd de Inspectie van het Onderwijs geaccredi-

indruk en ze vertelt het graag “Wij hebben hier veel ervaring opge-

teerd. Eind 2007 kwam de RvA voor het eerste herhalingsbezoek.

De resultaten

daan met de vertaling van de ISO-norm naar een inspectieomge-

Gonny Smeets is trots op de uitslag: geen non-conformiteiten. Ze

Wat heeft de accreditatie van de Inspectie de onderwijswereld nu

ving. Die kennis dragen we graag over. Het is niet nodig om het

ziet het als de kroon op haar loopbaan bij de Inspectie, die ze over

Gefaseerde aanpak

eigenlijk gebracht?

wiel overal opnieuw uit te vinden.”

een half jaar zal afsluiten. Na haar pensioen blijft ze zich bezighou-

Gonny Smeets is zes jaar lang het boegbeeld voor kwaliteit geweest

Annette Roeters: “Onze organisatie is er transparanter en efficiën-

in de organisatie. Samen met de collega’s heeft ‘de mevrouw van

ter door geworden. Dat werkt door in het functioneren van de in-

Over de samenwerking met de RvA zegt Gonny: “Heel plezierig,

Een aderlating, noemt Annette Roeters het vertrek van haar kwali-

de kwaliteit’ eerst alle primaire werkprocessen beschreven. Daar-

specteurs en dus ook naar de scholen. Dat wij op een gestandaardi-

open en ter zake kundig. Wel vind ik dat ze wat proportioneler

teitsmanager. “Gonny heeft een enorme passie voor kwaliteit, dat

naast zijn alle activiteiten in de velden van INK gezet. Gonny: “Toen

seerde manier werken schept duidelijkheid, dat we onszelf ook

zouden kunnen werken. Daarmee bedoel ik: minder controleren

heeft hier echt aanstekelijk gewerkt. We zoeken nu al naar een goe-

werd duidelijk waar de gaten zaten en waar het te vol was in een

laten toetsen wekt vertrouwen.”

wat zichtbaar goed geregeld is en vooral aandacht besteden aan de

de opvolger voor haar, zodat die nog geruime tijd kan meelopen.”

aandachtsgebied. Dat sprak mensen aan. Ze begonnen het nut van

Is accreditatie dus ook voor andere inspectiediensten aan te raden?

risicogebieden. Dat bespaart tijd en geld. Verder vind ik dat de ver-

Dat is prettig, vindt Gonny, maar: “Het kwaliteitssysteem hangt niet

de hele exercitie in te zien. Op dat moment hadden we nog niets

Zeker, menen de beide dames. Mits men bereid is om er tijd en geld

slaglegging toegankelijker kan. Aan beide verbeterpunten wordt

meer op mijn persoon. Het is gedigitaliseerd en stevig verankerd in

met ISO 17020 gedaan. Ik vind dat je mensen daar zo weinig moge-

voor uit te trekken, want anders gaat het niet werken.

trouwens al gewerkt geloof ik.”

de organisatie. Dat valt niet zo snel meer om.”

aan innovatie besteden. En dat is hard nodig in het huidige onderwijsveld. Er liggen uitdagingen genoeg!”

30

Interview drs. A.S. Roeters en drs. A.J.M.E. Smeets

den met kwaliteitszorg maar dan vanuit het kantoor van de RvA.

drs. A.S. Roeters en drs. A.J.M.E. Smeets Interview

31

Hoofdstuk 5 Interne organisatie

organigram raad voor accreditatie

De RvA werd in 2007 maar liefst tien nieuwe medewerkers rijker. Zij vonden hun plek in de nieuwe organisatiestructuur, die weloverwogen is ontworpen. De Ondernemingsraad is nauw betrokken geweest bij alle organisatiewijzigingen. Directie

Modernisering governance

acht personen uit dienst gegaan. Vier medewerkers vierden hun

Sinds 22 juni 2007 heeft de RvA een nieuwe governancestructuur.

twaalfeneenhalfjarig jubileum bij de RvA.

Ondernemingsraad

tie. Samen met een externe adviseur is een voorstel gemaakt. Na

De Ondernemingsraad (OR) van de RvA is in 2007 vrijwel elke

raadpleging van diverse betrokkenen, waaronder de Gebruikers-

maand bijeen geweest. Elke twee maanden was er een overlegver-

raad, is de definitieve vorm vastgesteld.

gadering met de algemeen directeur.

Als gevolg van de modernisering van de governance heeft de RvA

32

Controlling & ICT

Assessorbeheer

Bouw & Milieu

voortaan een Raad van Toezicht, die de bestuurder/directeur con-

In 2007 heeft de OR zitting gehad in twee werkgroepen:

troleert. Ook de commissiestructuur wordt opener en flexibeler, om

• Arbowerkgroep, onder leiding van de preventiemedewerker die

de stakeholders meer bij ons werk te betrekken. De leden van de

zich bezighoudt met Arbo-gerelateerde zaken, zoals de RI&E,

Ontwikkeling & Kwaliteit

Zorg

Procesbeheer

Voeding & Landbouw

Multi-accreditaties & -site

Nederland (Algemeen)

CCKL (medische laboratoria)

Buitenland

het bedrijfsnoodplan en werkplekinstructies. • Projectteam FUWA, een tijdelijke werkgroep onder leiding van

totdat de governancestructuur volledig geïmplementeerd is.

een externe deskundige met als taak het opbouwen van een bij

De nieuwe structuur is weergegeven in het Organigram.

de RvA passend functiewaarderingssysteem.

In- en uitstroom

De zittingstermijn van drie jaar voor de zittende leden verliep in

Op 31 december 2007 waren er 64 medewerkers (30 vrouwen en 34

2007. Daarom zijn in augustus verkiezingen gehouden, waarvoor

mannen) in dienst bij de RvA. In 2007 zijn tien nieuwe medewerkers

voldoende kandidaten beschikbaar waren. In 2008 zal tevens een

in dienst genomen, een instroom van meer dan 16%. In 2007 zijn

medewerker van CCKL plaatsnemen in de OR.

Hoofdstuk 5 Interne organisatie

Internationale zaken

Algemeen

naar een meer bij deze tijd passende governance van de organisa-

zoek van de RvA hun werkzaamheden voorlopig nog voortgezet

Personeel & Organisatie

Overheid & Training

In het jaarverslag 2006 maakten we al melding van de overgang

voormalige commissies hebben in de tweede helft van 2007 op ver-

Algemene zaken & Communicatie

Interne organisatie Hoofdstuk 5

33

Hoofdstuk 6 2 Geografische spreiding van verleende accreditaties op 31 december

Werk en financiën

2007

2006

Nederland

506

491

In het eerste deel van dit hoofdstuk vindt u de kwantitatieve gegevens over het werk van

Rest Europa

53

47

de RvA in 2007. Het tweede deel gaat over de financiën. De resultaten in het afgelopen jaar

USA/ Canada

19

19

stemmen ons tot tevredenheid.

Azië

44

48

Rest wereld

10

9

Eindtotaal

632

614

WERK Klachten 1 Aantal verleende accreditaties per vakgebied en norm op 31 december

Norm

Uitleg

3 Aantal in behandeling genomen klachten per accreditatiecategorie over het functioneren van geaccrediteerde instellingen

Nederland

Buitenland

Totaal

Nederland

Buitenland

Totaal

2007

2007

2007

2006

2006

2006

Certificatie

Accreditatiecategorie

2007

2006

Testen

2

0

Certificatie

18

16

EN 45503

Attestatie

1

0

1

1

0

1

Kalibratie/ring

1

0

EN 45011

Producten

39

9

48

38

9

47

Inspectie

12

7

EN 45012

Managementsystemen

50

58

108

48

59

107

Schemabeheerders

1

0

ISO Guide 66

Milieuzorgsystemen

18

23

41

17

20

37

Eindtotaal

33

23

ISO/IEC 17024

Personen

13

1

14

13

1

14

121

91

212

117

89

206

Inspectie

103

6

109

98

6

103

Kalibratie

57

11

68

59

12

71

ISO/IEC 17025

Testen

208

17

225

203

15

ILAC-G13

Ringonderzoeken

10

1

11

9

0

Subtotaal certificatie

4 Aantal in behandeling genomen klachten per accreditatiecategorie over het functioneren van de RvA

Inspectie ISO/IEC 17020

Accreditatiecategorie

2007

2006

Testen

3

4

218

Certificatie

18

13

9

Kalibratie/ring

0

0

Laboratoria ISO/IEC 17025

ISO 15189

Medische laboratoria Subtotaal laboratoria

Totaal

34

Hoofdstuk 6 Werk en financiën

7

0

7

6

0

6

Inspectie

4

0

282

29

311

277

27

304

Algemeen

2

0

506

126

632

492

122

614

Eindtotaal

27

17

Werk en financiën Hoofdstuk 6

35

8 Aantal door de Commissie Accreditaties behandelde rapporten

5 Overzicht geschillen

Beoordeling geschil

Aantal

2003

152

2004

189

Afwijking terecht

9

2005

191

Afwijking onterecht

11

2006

228

Afwijking gedeeltelijk terecht

1

2007

131

Geschil in behandeling (in afwachting aanleveren informatie door CCvD)

1

Totaal aantal geschillen

22

9 Verlengingen In 2007 zijn 32 tijdelijke verlengingen uitgeschreven. In 2006 bedroeg dit aantal nog 61. In 2007 heeft de RvA zeven accreditaties geschorst. Het aantal vrijwillige schorsingen is van 12 in 2006 gedaald naar 8. Het aantal vrijwillig ingetrokken accreditaties was 17.

Een geschil is een meningsverschil tussen de beoordeelde en de RvA met betrekking tot de interpretatie van de vereisten.

6 Aantal geschorste accreditaties

Accreditatiecategorie

10 Gefactureerde beoordelingsdagen opgesplitst naar soort onderzoek

Vrijwillig

Opgelegd

Totaal

Vrijwillig

Opgelegd

Totaal

2007

2007

2007

2006

2006

2006

2006 in %

1,6

2,2

Certificatie

4

5

9

3

5

8

Initiële beoordeling

7,9

11,7

Inspectie

0

0

0

3

1

4

Uitbreiding

10,1

10,7

Kalibratie

3

1

4

3

0

3

Herbeoordeling

20,0

22,4

Testlaboratoria

1

1

2

3

0

3

Controlebeoordeling

60,4

53,0

100

100

Ringvergelijkingen

0

0

0

0

0

0

Eindtotaal

8

7

15

12

6

18

11 Gefactureerde beoordelingsdagen opgesplitst naar rol in beoordelingsteam

7 Aantal ingetrokken accreditaties

2007 in %

2006 in %

Lead assessor

50

47

9

Assessor

12

14

2

Vakdeskundige

38

39

100

100

Vrijwillig

Opgelegd

Totaal

Vrijwillig

Opgelegd

Totaal

2007

2007

2007

2006

2006

2006

Certificatie

5

2

7

9

0

Inspectie

3

0

3

2

0

Accreditatiecategorie

36

Vooronderzoek

2007 in %

Kalibratie

4

0

4

1

0

1

Testlaboratoria

4

0

4

6

0

6

Ringvergelijkingen

0

0

0

0

0

0

Schemabeheerders

1

0

1

0

0

0

Eindtotaal

17

2

19

18

0

18

Hoofdstuk 6 Werk en financiën

Werk en financiën Hoofdstuk 6

37

Financiën

Resultatenrekening

Toelichting op de financiële verslaglegging

BATEN

(x € 1.000)

2007

(x € 1.000)

Balans per 31 december

2006

2007

2006

ACTIVA

Accreditatiebeoordelingen

5.794

5.764

Vaste activa

373

414

Contributies

1.558

1.492

Vorderingen en overlegopdrachten

1.947

2.095

Liquide middelen

2.609

2.954

4.929

5.463

De Raad voor Accreditatie heeft als onafhankelijke toezichthouder

De personeelskosten zijn structureel gestegen als gevolg van de groei

Overige opdrachten

330

331

geen winstdoelstelling. Onze onafhankelijkheid wordt op twee ma-

in activiteiten. De stijging in de inzet van externe beoordelaars

Internationale vertegenwoordiging

223

223

nieren geborgd. Enerzijds door een moderne governancestructuur

wordt mede veroorzaakt door langdurige afwezigheid van één van

met de Raad van Toezicht en de Commissie Accreditaties. Anderzijds

onze eigen beoordelaars. De overige kosten waren, evenals in 2006,

-

- 537

PASSIVA

door een gezond, maar niet overdreven eigen vermogen. Daarmee

aan de lage kant.

7.905

7.273

Bestemmingsreserves

Restitutie geaccrediteerden

kunnen we weerstand bieden aan eventuele commerciële druk en

Overige reserves

700

700

1.235

1.130

onze continuïteit garanderen. Om dit te bereiken zijn tot en met

Het nettoresultaat is in het geheel toegevoegd aan de algemene

LASTEN

1.935

1.830

2005 flinke toevoegingen aan de reserves gedaan. Vanaf 2006

reserve.

Personeelskosten

4.241

3.821

Langlopende schulden

424

424

wordt nog slechts de rente gebruikt om het vermogen langzaam te

Externe beoordelaars

2.698

2.500

Kortlopende schulden

2.570

3.209

laten groeien. Een eventueel operationeel overschot wordt ter be-

Overige kosten

838

832

4.929

5.463

schikking gesteld aan de geaccrediteerden. Zo werd besloten het

Afschrijvingen

overschot van 2006 (ten bedrage van € 537.000,-) in 2007 te credi-

Eigen Vermogen

125

120

7.902

7.273

3

0

teren aan de geaccrediteerden. Operationeel resultaat Ons activiteitenniveau was in 2007 circa 2% hoger dan in 2006.

Rente

101

82

Met ingang van januari 2007 zijn de tarieven licht aangepast:

Netto resultaat

104

82

• dagtarief (lead) assessor + 1,6% • dagtarief vakdeskundige -3,7% • overige tarieven ongewijzigd.

Toelichting op de financiële cijfers 2007

De stijging van het aantal accreditaties resulteerde in hogere

• Het boekjaar van de stichting is gelijk aan het kalenderjaar.

contributie-inkomsten.

• De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten. • De activa en passiva zijn opgenomen tegen nominale waarde, tenzij anders aangegeven. • De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingswaarde verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen. In het jaar van investering wordt naar tijdsgelang afgeschreven. De afschrijvingspercentages zijn als volgt: Kantoormachines: 33,33% per jaar. Kantoorinventaris: 10 tot 20% per jaar. • De langlopende schulden betreffen depots van geaccrediteerde instellingen. De depots zijn niet rentedragend. • De stichting is gevestigd in een huurpand. De verplichting is aangegaan voor een periode van 10 jaar en loopt tot 1 oktober 2015. De jaarlijkse verplichting bedraagt per 31 december 2007 € 229.000 (exclusief servicekosten). • Per 31 december 2007 bedraagt het aantal personeelsleden 64.

38

Hoofdstuk 6 Werk en financiën

Werk en financiën Hoofdstuk 6

39

Accountantsverklaring

Bijlagen

Opdracht

Toelichting

Wij hebben gecontroleerd of het financieel jaarverslag 2007 van de

Wij vestigen er de aandacht op dat voor het inzicht dat vereist is

Stichting Raad voor Accreditatie te Utrecht over 2007 op de juiste

voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de financiële

wijze is ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening

positie en de resultaten van de stichting en voor een toereikend

2007 van de Stichting Raad voor Accreditatie. Bij die jaarrekening

inzicht in de reikwijdte van onze controle, het financieel jaarverslag

hebben wij op 12 maart 2008 een goedkeurende accountantsver-

2007 dient te worden gelezen in samenhang met de volledige jaar-

klaring verstrekt. Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk

rekening, waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons

voor het opstellen van het financieel jaarverslag 2007 in overeen-

daarbij op 12 maart 2008 verstrekte goedkeurende accountants-

stemming met de grondslagen zoals gehanteerd in de jaarrekening

verklaring. Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel.

1

Werk

2007 van de Stichting Raad voor Accreditatie. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake het financieel

Arnhem, 4 april 2008

jaarverslag 2007 te verstrekken. KPMG Accountants N.V.

Werkzaamheden

C. in ‘t Veld RA

Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat het financieel jaarverslag 2007 op de juiste wijze is ontleend aan de jaarrekening.

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

Oordeel Naar ons oordeel is het financieel jaarverslag 2007 in alle van materieel belang zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend aan de jaarrekening.

40

Hoofdstuk 6 Werk en financiën

Hoofdstuk 1

41

Bijlage 1 Wat is accreditatie

Primair hoofdproces raad voor accreditatie PRIMAIR HOOFDPROCES RAAD VOOR ACCREDITATIE

Accreditatie is de formele erkenning – door een gezaghebbend

Het internationale karakter van de normen verzekert dat een pro-

orgaan – van de competentie van een organisatie om een specifieke

duct, dienst of organisatie in Nederland op dezelfde basis kan wor-

taak, zoals analyseren, kalibreren, inspecteren of certificeren, uit te

den beoordeeld of getest als bijvoorbeeld in onze buurlanden of in

voeren. Deze formele erkenning is gebaseerd op een serie interna-

de Verenigde Staten. Het systeem levert vertrouwen in vergelijk-

tionale en Europese normen. Die normen richten zich met name op

baarheid van certificaten en rapporten.

AANVRAAG

Uitbreiding

Nieuw

de onderwerpen deskundigheid, onafhankelijkheid, onpartijdigheid en continuïteit.

De accreditatie is vier jaar geldig. Gedurende de eerste drie jaar vindt jaarlijks een controlebeoordeling plaats die beperkter van op-

In de markt is een grote verscheidenheid aan producten en dien-

zet is. In het vierde jaar volgt een herbeoordeling die weer om-

sten. Dit maakt het voor afnemers moeilijk om te bepalen welk pro-

vangrijker is.

REGISTRATIE: PLANNEN

RvA registreert, verstrekt informatie over eisen en procedures

duct of welke dienst het best voldoet aan hun eisen voor kwaliteit Na iedere beoordeling volgt een besluit over voortzetting van de

ficatie- en inspectie-instellingen wenden om zijn product of dienst

accreditatie. Soms wordt een geaccrediteerde organisatie (tijdelijk)

objectief te laten beoordelen, testen of inspecteren. De beoorde-

geschorst omdat zij niet meer aan de eisen van de norm blijkt te

lende instantie verstrekt bij goedkeuring een conformiteitverkla-

voldoen.

ring (een certificaat of een rapport) van het product of de dienst. Deze organisatie en/of persoon moet competent en voor de beoor-

BEOORDELING VOORONDERZOEK:

uit de norm

Beoordeling van documenten; optioneel bezoek aan relatie ter bespreking resultaten

deling gekwalificeerd zijn. Alleen dan is de conformiteitverklaring bruikbaar en betrouwbaar. Accreditatie geeft aan dat de beoordelende organisatie voor een afgebakend werkgebied (de ‘scope’)

RAPPORT

Toetsen tegen eisen

Jaarlijkse cyclus

en veiligheid. De leverancier kan zich daarom tot laboratoria, certi-

VERDER

vertrouwen verdient.

ONDERZOEK?

Ja

Einde accreditatieproces

Nee

Positief

ACCREDITEREN

42

ACCREDITATIE BESLUIT

Negatief

SCHORSEN

Beëindigen accreditatie Bijlage 1 Wat is accreditatie

Wat is accreditatie Bijlage 1

43

Certificatie

Bijlage 2 De RvA-merken Aan de volgende merken op certificaten of rapporten herkent u of u met geaccrediteerde dienstverlening te maken heeft.

Inspectie Het accreditatiemerk voor geaccrediteerde

Het accreditatiemerk voor geaccrediteer-

certificatie-instellingen voor de certificatie

de inspectie-instellingen. Bij inspectie

van producten. Bij productcertificatie wor-

wordt per individueel object of per partij

den certificatie-instellingen getoetst tegen

vastgesteld of een ontwerp, of een pro-

EN 45011 voor certificering van producten.

duct of partij voldoet aan de eisen. Voor

Certificatie-instellingen beoordelen product-

het RvA-toezicht op inspectie-instellingen wordt de ISO/IEC 17020-norm toegepast.

ontwerpen en producten in de nieuwbouw-,

Laboratoria

fabricage- of voorbereidingsfase. Deze (in serie) geproduceerde producHet accreditatiemerk voor geaccrediteerde

Het accreditatiemerk voor geaccrediteerde

ten mogen voorzien worden van een daaraan gekoppeld keurmerk.

kalibratielaboratoria. Dit accreditatiemerk

testlaboratoria. Dit accreditatiemerk mag

Deze systematiek wordt regelmatig toegepast in Europese richtlijnen.

mag worden gevoerd indien laboratoria

worden gevoerd door laboratoria indien

hebben aangetoond dat de kalibraties met

deze hebben aangetoond dat testen met

een hoge mate van betrouwbaarheid en ze-

een hoge mate van betrouwbaarheid en

kerheid conform de betreffende standaar-

zekerheid conform de betreffende standaar-

den kunnen worden uitgevoerd, waarbij

den kunnen worden uitgevoerd. Accredita-

herleidbaarheid naar internationale stan-

ties worden uitgevoerd tegen de norm ISO/ IEC 17025.

daarden zeker wordt gesteld. Kalibratie is essentieel voor productieprocessen en vormt de basis voor testlaboratoria en veel inspectieactivitei-

Voor producten zowel in de nieuwbouwfase als in de gebruiksfase.

Attestatie Het accreditatiemerk voor geaccrediteerde attestatie-instellingen. De RvA toetst attestatie-instellingen tegen de norm EN 45503.

Het accreditatiemerk voor geaccrediteerde

Een geaccrediteerde attestatie-instelling

certificatie-instellingen voor de certificatie van

managementsystemen.

controleert of openbare aanbesteding in de

Certificatie-

sectoren water, energie, transport en tele-

instellingen worden getoetst tegen ISO/IEC

communicatie heeft plaatsgevonden volgens

17021 voor de beoordeling van instellingen

Europese richtlijnen.

volgens bijvoorbeeld ISO 14000, ISO 18001,

ten. Accreditaties worden uitgevoerd tegen ISO/IEC 17025.

ISO 900 en VCA.

Ringonderzoeken Het accreditatiemerk voor geaccrediteer-

Het accreditatiemerk voor geaccrediteerde

Het accreditatiemerk voor geaccrediteer-

Het accreditatiemerk voor geaccrediteerde

de organisatoren van interlaboratorium-

medische laboratoria. Dit accreditatiemerk

de medische laboratoria tegen de CCKL-

EMAS-verificatie-instellingen.

onderzoeken.

mag worden gevoerd indien medische labora-

praktijkrichtlijn. Dit accreditatiemerk mag

verificatie worden certificatie-instellingen

zoeken

toria hebben aangetoond dat testen met een

worden gevoerd indien medische labora-

getoetst

(EMAS

uitkomsten van testen en kalibraties van

hoge mate van betrouwbaarheid en zeker-

toria hebben aangetoond dat testen met

Regulation, EC no. 761/2001). Geaccrediteer-

individuele laboratoria te vergelijken.

heid conform de betreffende standaarden

een hoge mate van betrouwbaarheid en zekerheid conform de betref-

de certificatie-instellingen beoordelen mi-

kunnen worden uitgevoerd. Daarnaast wordt

fende standaarden kunnen worden uitgevoerd. Extra aandacht wordt

lieujaarverslagen.

in vergelijking met ISO/IEC 17025 extra aandacht geschonken aan de

geschonken aan de pre-analytische fase (advisering, monsterafname),

accrediteerde organisatoren van interlaboratoriumonderzoeken worden

pre-analytische fase (advisering, monsterafname), de post-analytische

de post-analytische fase(interpretatie, diagnostisering) en de bijdrage

getoetst tegen het ILAC-G13-document.

fase (interpretatie, diagnostisering) en de bijdrage aan de patiënten-

aan de patiëntenzorg. Deze accreditatie valt niet onder de MLA.tegen

zorg. Accreditaties worden uitgevoerd tegen de norm ISO 15189.

het ILAC-G13-document.

tegen

Bij

EMAS-criteria

EMAS-

Interlaboratoriumonder-

worden

uitgevoerd

om

de

Deze onderzoeken worden opgezet om de gelijkwaardigheid van (geaccrediteerde) laboratoria aan te tonen. Ge-

Het accreditatiemerk voor geaccrediteerde certificatie-instellingen voor de certificatie van personen. Op basis van ISO/IEC 17024 worden de certificatie-instellingen getoetst.

Merken IAF en ILAC-MRA en EA

De certificatie-instellingen mogen vervolgens onder accreditatie certificaten uitgeven waarop wordt aangegeven dat personen continu over een bepaalde vakbekwaamheid beschikken.

De MLA-merken van de – internationaal opererende – organisaties IAF, ILAC en EA.

44

Bijlage 2 De RvA-merken

De RvA-merken Bijlage 2

45

Bijlage 3 Lijst van geaccepteerde schemabeheerders per 1 april 2008 Aandachtsgebied schemabeheerder

Stichting

Bijlage 4 Samenstelling bestuursorganen en adviescommissies per 1april 2008



Raad van Toezicht



College van Beroep

Productcertificatie Asbest verwijderen (tevens persoonscertificatie)

SCA

drs. E.H.T.M. Nijpels

voorzitter

Diervoedersector

PDV

drs. G.H.W. Baalhuis

mr. L.A.F.M. Kerklaan

Energie Prestatie Advies (EPA)

KBI

dr. P.C.M. Bartels

mr. drs. R. Prakke-Nieuwenhuizen LL.M

GlobalGAP

SCV

dr. A.G.M. Buiting

HACCP procescertificatie

SCV

dr. S.A. Hertzberger

Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer

SIKB

ing. J. Visser

IKB Varkens

CBD

ir. E.D. Wiebes

ir. J.C. van der Poel

voorzitter

Milieukeur agro/food

SMK

Milieukeur non-food

Groen Label Kas SMK



Th.J.W. Cieremans

VOC

dr. P.G.M. Hesselink

FeNeLab

Arbodiensten

SCA

ir. J.C. van der Poel

ir. M.J.J. Vernooij

Kalibratielaboratoria

Arbomanagementsystemen

SCCM

R. Veerman

VEROCOG

Autoschade

KZS

drs. P. Coevert

VOC

Continu Verbeteren in het MKB

Stichting Continu Verbeteren in het MKB

dr. C. de Ruiter

manager accreditatieproces (RvA)

Contractcatering

SSCC

Criminaliteitspreventie en Veiligheid

CCV

ir. M.N.D. de Vries

mr. R.T. van Eck

secretaris (RvA)

HACCP managementsystemen

SCV

prof. dr. ing. T.W. Hardjono

Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector

HKZ

dr. W. Huisman

Industrieel reinigen

SBC-IR

dr. ir. J.M. van der Meer

Informatiebeveiliging

ECP.NL

Inspectie en Onderhoud aan Stookinstallaties

SCIOS

Kabelinfrastructuur en Buizenlegbedrijf

CKB

Kwaliteitszorg Demontage

KZD

Milieusystemen

SCCM

Slopen

SVMS

VCA

SSVV

Waarborg Koude Techniek

NVKL



Bestuur

Managementsysteemcertificatie



algemeen directeur

Commissie Accreditaties

mr. R.T. van Eck

mr. dr. P.A. Huidekoper

voorzitter

voorzitter

Gebruikersraad

secretaris (RvA)

Persoonscertificatie

46

Elektrotechniek

STIPEL

Taxikeurmerk

TX-KEUR

Touringcarbedrijf

SKTB

Vastgoed

VastgoedCert

Bijlage 3 Lijst van geaccepteerde schemabeheerders per 1 april 2008

Samenstelling bestuursorganen en adviescommissies per 1 april 2008 Bijlage 4

47

BIJLAGE 4

Bijlage 5 Lijst van gebruikte afkortingen

BAB

Bangladesh Accreditation Board

BAS

Bulgarian Accreditation Service

BRL

Beoordelingsrichtlijn

CASCO

Committee on conformity assessment

CBD CCKL

CCV

Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordelingen

PKL

Platform Kwaliteit Luchtmetingen

in de Zorgsector

ICN

Interdepartementale commissie voor



certificatie en normalisatie

PR RvA SBC (-IR)

Public Relations Raad voor Accreditatie Stichting Beheer Certificatieregelingen (Industrieel Reinigen)

IEC

International Electrotechnical Committee

SBK

Stichting Bouwkwaliteit

IKB

Integrale Ketenbeheersing

SCA

Stichting Certificatie Arbodiensten

Controlebedrijven en Graanfactors

VNO-NCW VOC VROM

Vereniging van Onafhankelijke

Verbond van Nederlandse Ondernemingen - Nederlandse Christelijke Werkgevers Vereniging Overleg Certificatie-instellingen (Ministerie van) Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

SCC

Stichting Certificatie Contractcatering

VWS

(Ministerie van) Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Conformité Européenne

KBI

Stichting Kwaliteitsborging Installatiesector

SCCM Stichting Coördinatie Certificatie Milieuzorgsystemen

ZBO

Zelfstandig Bestuursorgaan

Comité Européen de Normalisation

KZS

Stichting Kwaliteitszorg Autoschadeherstelbranche

Electrotechnique

SCIOS

Onderhoud aan Stookinstallaties

SCV

Stichting Certificatie Voedselveiligheid

Stichting Certificatieregeling

MKB

Midden- en Kleinbedrijf

SIKB

Stichting Infrastructuur

Kabelinfrastructuur en Buizenlegbedrijven

MLA

Multi Lateral Agreement

Det Norske Veritas

MRA

Multilateral Recognition Arrangement

SKTB

Stichting Keurmerk Touringcarbedrijf

European co-operation for Accreditation

NEN

Nederlands Normalisatie Instituut

SMK

Stichting Milieukeur

ECP.NL Stichting Electronic Commerce Platform Nederland

NIAZ

Nederlands Instituut

SSVV

Stichting Samenwerken Voor Veiligheid

EN



DNV

Europese Norm

EPA

Energie Prestatie Advies

EVD

Economische Voorlichtingsdienst

NMi NVKL

(Ministerie van) Economische Zaken



Federatie van de Nederlandse verenigingen



van Laboratoria en Inspectie-instellingen

Bijlage 5 Lijst van gebruikte afkortingen

voor Accreditatie van Ziekenhuizen Nederlands Meetinstituut Nederlandse Vereniging van ondernemingen op het gebied van de Koudetechniek en Luchtbehandeling



Kwaliteitsborging Bodembeheer

STIPEL

Stichting Persoonscertificatie Elektrotechniek

SVMS

Stichting Veilig en Milieukundig Slopen

SWEDAC SZW



Stichting Certificatie Inspectie en

LNV (Ministerie van) Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit



VEROCOG

International Organization for Standardization

CENELEC

FeNeLab

VGM staat voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu

ISO

Stichting Kwaliteitszorg Demontage

EZ



VeiligheidsChecklist Aannemers waarin

(Centraal) College van Deskundigen

KZD

EA

VCA

Stichting Certificatie Asbest

Comité Européen de Normalisation



Taxi keur

SCA

CEN

CKB

TX-Keur

ILAC International Laboratory Accreditation Co-operation



48

Productschap Diervoeder

Stichting voor de bevordering

Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid

CE



Ondernemingsraad

PDV

International Accreditation Forum

in de gezondheidszorg

CCvD

HKZ

OR

Hazard Analysis Critical Control Points

IAF

en voor de accreditatie van laboratoria



HACCP

Global Good Agricultural Practice

Controle Bureau Dierlijke sector

van de kwaliteit van het laboratoriumonderzoek



GlobalGAP

Swedish Board for Accreditation and Conformity Assessment Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

OC&W (Ministerie van) Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Lijst van gebruikte afkortingen Bijlage 5

49