Circulaire Economie Jacqueline Cramer
Member Amsterdam Economic Board, oud minister van VROM en hoogleraar duurzaamheid
John Nederstigt
Inleider
Hoe maken we de MRA Circulair? Jacqueline Cramer Ambassadeur Circulaire Economie
Van een lineaire naar een circulaire economie
Ambitie De MRA wil wereldwijd voorloper zijn op het gebied van slimme oplossingen voor de beperkte beschikbaarheid van grondstoffen door het herontwerpen en sluiten van kringlopen. Tegelijkertijd realiseren we daarmee innovatie en nieuwe bedrijvigheid in de eigen regio Speerpunten 1. Energietransitie versnellen 2. Herontwerpen van producten en producthergebruik 3. Hoogwaardig verwaarden van grondstofstromen
Nadruk op regio schaal
5
1. Energietransitie versnellen
2.Het sluiten van grondstofstromen (incl. water)
Sluit kringlopen (grondstoffen/water) en voorkom lekverliezen (verontreiniging)
Naast directe financiële baten, ook indirecte baten
Directe financiële baten
Indirecte baten
• Kostenbesparing in EU 380-630 miljard euro/jr (E.MacArthur Foundation) • 7 miljard/jr in Ned. (TNO) • Besparingen 2.9 – 3.7 biljoen $ in 2030 door verhoging van grondstoffenefficiëntie wereldwijd (McKinsey, 2011)
• Voorzieningszekerheid • Ontwikkeling van nieuwe kennis • Aanjager van innovatie • Creatie van nieuwe bedrijvigheid en werkgelegenheid • Verlaging milieudruk
Niveaus van circulariteit (10 R’s) Hoog
Laag
Refuse Reduce Redesign Re-use Repair Refurbish Remanufacture Re-purpose Recycle Recover (energy)
Grondstofstromen
Voorbeeld: matrassen
Herontwerpen van producten en diensten: Cradle to Cradle
Repair Reuse
Hoogwaardig verwaarden van grondstofstromen
Belemmeringen voor verandering • • • •
Institutioneel (gevestigde belangen) Organisatorisch (geen coördinatie) Juridisch (wetgeving remt innovatie) Economisch (focus op bestaande businessmodellen) • Gedragsmatig (ingeslepen gewoonten) • Technisch (incrementele innovaties hebben de overhand)
Herontwerpen van producten: Ontwikkelen bio-based producten uit bamboe, vlas, hennep, bermgras e.a.
Hoogwaardig verwaarden van grondstofstromen: Biomassa stromen (GFT, grondstofstromen uit afvalwaterzuivering, voedingsindustrie, land- en tuinbouw)
Terugwinning grondstoffen uit afvalwaterzuivering
Verwaarding grondstofstromen uit voedingsindustrie
Circulair slopen en bouwen Stadstuin Overtoom: 470 woningen
95% grondstoffen hergebruik; klimaat neutraal, groen
Plastic sorteren, recyclen en verwaarden
19
Textiel recycling (2e hands/niet meer draagbaar)
Hoofddoelen Juni 2015 – December 2016 • Lancering van het programma “De Metropoolregio Amsterdam als circulaire grondstoffen hub” √ • Protocollen op tenminste 8 prioritaire grondstofstromen zijn ondertekend en in de praktijk gebracht (b.v. biomassa productie; niet meer draagbaar textiel; circulair slopen en bouwen; plastics; reststromen uit voedingsindustrie; fosfaten; GFT; inco- and luiers; elektronisch and elektrisch afval; servers van ICT sector; metalen; waterstof gas); tenminste 4 inclusief herontwerpen van productketen. • Invoering circulair inkoopbeleid
21
Resultaten in 2020 • In de Metropoolregio zijn innovatieclusters gevormd rond specifieke nieuwe bedrijvigheid op het gebied van grondstoffen recycling, producthergebruik en herontwerp van productketens • Minstens 75 start-ups die de ‘valley of death’ zijn gepasseerd • Tenminste 50 bedrijfsinitiatieven leiden tot nieuwe business modellen en innovatieve financiële arrangementen • 1800 nieuwe banen en 240 miljoen euro extra omzet in 5 jaar • Website functioneert als verbinding tussen circulaire initiatieven op locaal en regionaal niveau • Tenminste 10 educatie-programma’s (MBO, HBO, Universiteit)
22
Tripartiete samenwerking
23
Verschuiving vindt plaats van een lineaire naar een circulaire economie Voorwaarden hiervoor zijn:
1. Initiatoren, lef en vertrouwen
2. Samenwerking in kringloopketen (incl. eindgebruikers)
3. Nieuwe
financiële arrangementen
4. Additionele maatgerichte instrumenten
