Position Paper Winkeliers en de circulaire economie
Winkeliers en de circulaire economie
Introductie Door middel van de nieuwe plannen voor de circulaire economie wil de Europese Commissie een duurzamere samenleving bevorderen. Hierin moeten producten en grondstoffen zoveel mogelijk opnieuw worden gebruikt, en moet zo min mogelijk afval worden geproduceerd. Nu gaat de productie, verkoop, en het gebruik van goederen gepaard met externe milieukosten. In de circulaire economie moet in alle fases van het product rekening worden gehouden met deze kosten, van ontwerp tot afval. Daarmee is het bereiken van de circulaire economie een gedeelde verantwoordelijkheid tussen alle partijen in de keten, van producent tot winkelier en consument.
Als schakel naar de consument vervullen winkeliers een belangrijke rol in het bereiken van een circulaire economie. Winkeliers kunnen duurzamere consumptie bevorderen door hun eigen acties, zoals partnerschappen met leveranciers, informatieverstrekking richting de consument, of extra dienstverlening. Maar de circulaire economie zal niet kunnen slagen zonder bijpassende keuzes van de miljoenen consumenten in de Europese markt. Duurzamere gewoonten van de consument, van aankoopbeslissingen tot recyclage, vragen een omslag in beleving. Het sturen van de vraagkant van de circulaire economie is dan ook van groot belang.
Het is aan de Europese Commissie om de juiste randvoorwaarden te creëren. Zo dragen duidelijke meetmethoden bij aan haalbare doelstellingen rond verpakkingsafval. Ook moeten hogere doelstellingen uitvoerbaar zijn en niet leiden tot disproportionele lasten voor winkeliers. Gelijke randvoorwaarden leiden tot een gelijk speelveld, zoals rond bestaande stelsels voor producentenverantwoordelijkheid. Tegelijkertijd zijn nieuwe regels niet altijd nodig. Zo moeten de lopende inspanningen van winkeliers in het terugdringen van verpakkings- en voedselafval ook erkend worden.
Vrijwillige initiatieven leiden tot duurzamere sector Inspelen en anticiperen op duurzaamheid Winkeliers hebben een belangrijke positie in de circulaire economie. Zij kunnen een duurzamere consumptie bevorderen door hun eigen acties,
de inzameling en vermindering van afval, initiatieven voor een duurzamer assortiment, samenwerking in communicatie over gescheiden inzameling van glasverpakkingen of gedragscodes voor een betere productinkoop, zoals in de textielsector.
hun partnerschappen met leveranciers en hun dagelijkse contact met
Box 1 REAP
Europese consumenten. De sector is actief bezig om verduurzaming van
REAP (‘Retailers Environmental Action Programme’) is een vrijwillig ini-
de detailhandelsketen steeds een stap verder te brengen. Dat zorgt voor
tiatief dat beoogt om de ecologische voetafdruk van de detailhandel te
realistische en gedragen duurzaamheidsoplossingen. Bovendien zorgen
verminderen, de toeleveringsketen verder te verduurzamen, en consu-
deze initiatieven ervoor dat de investeringen voor vernieuwing worden
menten beter te informeren. REAP bevat een actieprogramma waar-
gedragen door de koplopers en innovators.
mee individuele retailers uitgedaagd worden om met concrete stappen winkel, assortiment en marketing te verduurzamen. Daarnaast bevat
Winkeliers spelen zelf in en anticiperen op ontwikkelingen in de markt. Maar de
de overeenkomst een platform, het Retail Forum, waarin de dialoog
detailhandel gaat ook verder in verduurzaming door gezamenlijke initiatieven
wordt bevorderd tussen de Europese Commissie en de detailhandel.
op touw te zetten. Op Europees niveau werkt de detailhandel bijvoorbeeld
http://ec.europa.eu/environment/industry/retail/reap/
mee aan het Retailers’ Environmental Action Programme (REAP), dat met steun van de Europese Commissie bijdraagt aan een duurzamere sector
Preventie van afval en vermindering bij de bron
(zie box 1). Ook op nationaal niveau committeren winkeliers zich tot een
De circulaire economie vereist aanpassingen in de hele waardeketen,
duurzamere toekomst door middel van vrijwillige initiatieven. Dit zijn onder
van het productontwerp tot en met het einde van de levensduur. Vooral
meer keurmerken voor supermarkten die zich actief inzetten voor
aan het begin van het proces, de productiefase, valt winst te behalen.
2
Winkeliers en de circulaire economie
Detailhandel Nederland vindt dat in de eerste plaats gekeken moet worden
Sommige winkeliers kiezen er zelfs voor om op nieuwe, duurzame, en
naar de hoeveelheid materiaal en samenstelling die gebruikt wordt bij de
innovatieve manieren hun producten en diensten aan te bieden. Zo
vervaardiging van producten. Het gaat dus om meer dan alleen de aanpak
worden onder andere kleding, wasmachines en zelfs lampen geleased aan
van afval en inzameling. Naast producten geldt voor verpakkingen dat een
consumenten. Op deze manier zijn consumenten geen eigenaar meer van
rol is weggelegd voor het beschermen en vervoeren van de producten, zodat
het product, maar wordt wel de functionaliteit gegarandeerd. Ook wordt het
het gebruik van minder verpakkingsmateriaal moet worden afgewogen
product aan de verkoper geretourneerd aan het einde van de levensduur.
tegen mogelijke uitval.
Er moet wel rekening worden gehouden met het feit dat zulke nieuwe bedrijfsmodellen om nieuwe financieringsmodellen en investeringen vragen.
Vermindering van afval in de gebruiksfase
Daarom moeten winkeliers zelf de ruimte krijgen om te innoveren.
Ook in de gebruiksfase kan er duurzaamheidswinst worden geboekt en liggen er kansen voor winkeliers. Door eigen initiatieven kan de vermindering van
Milieuvriendelijk wegdoen van producten
afval en goede service aan consumenten worden gecombineerd. Dat zorgt
Wanneer producten uiteindelijk het einde van hun levensduur bereiken is
voor economische winst en draagkracht voor verduurzaming. Zo proberen
het van belang dat ze op een milieuvriendelijke manier worden ingezameld.
winkeliers en producenten hun producten met goede gebruiksinformatie te
Hierdoor kunnen ze worden gerecycleerd en komen ze niet op de grote
voorzien. Dat voorkomt dat producten worden teruggebracht die niet kapot
afvalhoop terecht, of blijven ze thuis in lades liggen. Winkeliers tonen initiatief
zijn, maar simpelweg verkeerd werden gebruikt.
bij het terugnemen van producten. Zo kiezen steeds meer winkelketens ervoor om inzamelbakken neer te zetten waar de klant oude apparaten altijd kan inleveren, ook als hij of zij geen nieuwe apparaten koopt (zie box 2).
Defecten kunnen uiteraard niet helemaal worden voorkomen. Maar momenteel is van de producten die als defect worden teruggebracht bijna een derde niet echt kapot of zodanig kapot dat deze voor reparatie
Box 2 Inname
moet worden opgestuurd. Winkeliers bieden daarom steeds vaker eigen
Winkeliers die kleine elektrische en elektronische apparaten verkopen
reparatiediensten aan. Door al aan de balie producten te herstellen worden
zijn verplicht om bij de verkoop van een apparaat ook een oud apparaat
afvalstromen voorkomen en kan de consument in veel gevallen snel worden
aan te nemen voor recycling, als deze door de klant wordt aangeboden
geholpen. Andere winkeliers richten zich helemaal op het inzamelen,
(‘oud-voor-nieuw’). De winkelier moet ervoor zorgen dat deze producten
repareren en verkopen van (merk)producten.
op verantwoorde wijze worden opgeslagen en worden afgegeven voor recycling. De winkelier is hierbij verplicht expliciet richting de consument aan te geven dat hiervoor de mogelijkheid bestaat.
De Europese Commissie hecht veel waarde aan hergebruik en reparatie van producten. Volgens de Commissie heeft het de voorkeur een product niet direct te vervangen, maar te repareren. De meest milieuvriendelijke keuze
In winkels met een verkoopoppervlakte voor elektrische apparatuur van ten
is echter niet altijd het verlengen van de levensduur. Vervanging door een
minste 400 m2 zorgt de distributeur voor de inzameling van kleine appara-
nieuw product kan in sommige gevallen beter zijn dan de oude, inefficiënte
tuur. Deze is gratis voor eindgebruikers en komt zonder de verplichting een
versie te blijven repareren. Daarnaast kunnen verplichtingen rond reparaties
vergelijkbaar nieuw type te kopen (oud-voor-nietregeling).
en hergebruik invloed hebben op de remedies bij productgebreken die winkeliers hun klanten kunnen bieden. Dat gaat ten koste van het
Steeds meer winkeliers nemen, boven op de wettelijke verplichtingen, extra
serviceniveau.
initiatieven op het gebied van inzameling van elektrisch afval. Het plaatsen van de inzamelbakken maakt steeds meer deel uit van de bedrijfsvoering van een winkel. Veel supermarkten, elektronicawinkels, bouwmarkten beschikken inmiddels over deze inzamelbakken. 3
Winkeliers en de circulaire economie
Terugname van producten
meer reparatie moet dus de consumentenbeleving veranderen.
Winkeliers tonen initiatief bij het terugnemen van producten. Door vrijwillige terugname kunnen processen efficiënt worden ingericht. Extra verplichtingen
Realistisch beleid is kern in het sturen van consumentenvoorkeuren.
rond terugname zijn onwenselijk. Verplichtingen rond inzamelingssystemen
Consumenten blijven altijd sterk geïnteresseerd in nieuwe producten
zijn immers vaak duur en gaan ten koste van het winkeloppervlak
en functies. Denk bijvoorbeeld aan de markt voor smartphones. Bij de
van de winkelier, door bijvoorbeeld inzamelbakken. Ook betekenen
blijvende vraag naar nieuwe producten is het van belang om consumenten
inzamelingssystemen en registratieverplichtingen een extra administratieve
bewust te maken van het op correcte wijze wegdoen van oude apparaten.
last voor de winkelier. Daarnaast leveren de extra afvalstromen voor elk
Op die manier past consumptie binnen de circulaire economie en blijft de
afzonderlijk gescheiden materiaal meer milieudruk op. Bij terugname van
consumentenvraag een belangrijke drijfveer voor innovatie. Deze innovatie
producten moet de daadwerkelijke milieuwinst (die dus vaak beperkt is)
kan betekenen dat nieuwe modellen, zoals vaak bij witgoed het geval is, ook
worden afgezet tegen de extra lasten die de inzameling kost.
duurzamer zijn, doordat ze bijvoorbeeld energie-efficiënter zijn.
Erkenning van vrijwillige initiatieven
Voorlichting en informatie
De belangrijke inzet van de detailhandel in de verduurzaming van de
Om het gedrag, leefgewoonten, en zo de consumptiepatronen bij de
toeleveringsketen moet gestimuleerd en gewaardeerd worden. De markt
consumenten te veranderen is goede educatie nodig. Gerichte voorlichting,
ontwikkelt zich snel en winkeliers anticiperen op de consumentenvraag.
groene marketing, extra prikkels en reclame van winkeliers kunnen
Nieuwe wet- of regelgeving kan zulke processen schaden. Wanneer
bijdragen aan duurzame inkoop door de consument. Winkeliers nemen
milieuwetgeving wordt overwogen moet dat resultaatgericht zijn, gebaseerd
daarom hun verantwoordelijkheid in duurzaamheidscampagnes (zie box
op een duidelijk begrip van de gewoonten en voorkeuren van de consument
3). Hierbij moet rekening worden gehouden met het feit dat de winkelier
en van de praktijk voor alle soorten en groottes van ondernemingen.
de consument alleen kan informeren en verleiden, maar niet dwingen. Het voorlichten van consumenten is daarom een gedeelde verantwoordelijkheid
Circulaire economie vraagt omslag in productbeleving
van producenten, winkeliers en de overheid.
consument Belang van consument in circulaire economie
Box 3 Energievreters pak ze aan!
Winkeliers spelen door eigen innovaties en initiatieven, inkoop, of
Nederland telt miljoenen huishoudelijke apparaten die niet bepaald ener-
informatieverstrekking een belangrijke rol in de vermindering van afval.
giezuinig zijn. Er zijn bijvoorbeeld ruim acht miljoen koelkasten en vrie-
Maar minstens zo belangrijk zijn de consumentenkeuzes om de circulaire
zers van zeven jaar en ouder. Na het Energieakkoord van 2013 hebben
economie echt een dagelijkse realiteit te maken. Winkeliers zullen proberen
Milieu Centraal, UNETO-VNI en Stichting Witgoed de handen ineenge-
aan de marktvraag te voldoen en daarmee hun consumenten zo goed
slagen. Met de campagne ‘Energievreters, pak ze aan!’, gelanceerd in
mogelijk te bedienen.
2014, willen de initiatiefnemers het energieverbruik bij elk huishouden verlagen door het vervangen van onzuinige apparaten. Zo kan iedereen
Ondanks een trend naar duurzamere producten, zal niet elk type consument
een steentje bijdragen aan een beter milieu.
bereid zijn om een hogere prijs te betalen voor duurzaamheid of om producten op de juiste manier te recyclen. Ook reparatie heeft niet altijd de voorkeur.
Om milieuvriendelijkere aankoopbeslissingen te maken, is het van belang dat
Consumenten kiezen er doorgaans voor om een product snel om te ruilen in
consumenten toegang hebben tot informatie over producten. Detailhandel
het geval van een defect. Winkeliers willen altijd de best mogelijke service
Nederland steunt de Europese Commissie in haar voornemen tot betere
leveren aan hun klanten en hen hierin tegemoet komen. Voor een vraag naar
consumenteninformatie, maar waarschuwt voor ineffectieve middelen.
4
Winkeliers en de circulaire economie
Consumenten moeten niet worden overladen met extra informatie op
De goede afspraken in Nederland betekenen een hoog niveau van recyclage
productniveau. Digitale middelen (zoals QR-codes) kunnen helpen bij het
en scherpe criteria voor het meten van deze inzameling en recyclering.
inzichtelijk maken van informatie.
Niet in alle landen gelden echter zulke scherpe criteria. Ook kunnen de rapporteringsmethoden anders zijn dan in Nederland. Er moeten daarom
Verder moet de gegeven informatie helder en objectief zijn. Dat wil zeggen,
uniforme meet- en rapporteringsmethoden worden gehanteerd voor
er bestaan nu vele methoden om de totale milieubelasting te bepalen van
inzameling en recycling in Europa, voordat gemeenschappelijke doelen
een product gedurende de hele levenscyclus. Er moet overeenstemming
worden gesteld of verhoogd.
bestaan in de gebruikte meetmethoden, voordat deze gecommuniceerd wordt naar consumenten. Tot slot moet het voorzien in extra informatie
Dit geldt vooral voor de recycleringdoelstellingen van hout. Nu kunnen
niet leiden tot disproportionele lasten voor winkeliers. Denk hierbij aan
geen conclusies worden verbonden aan zowel het gewicht van op de markt
het achterhalen van de oorsprong van producten. Ook moeten geen
gebrachte als gerecycleerde verpakkingen, omdat het ene land strenger
extra rapportageverplichtingen ontstaan die tijdrovend werken en een
zal meten dan het andere. Daarnaast is het problematisch de doelstelling
lastenverzwaring betekenen.
te verhogen, omdat er voor houten verpakkingsafval nog onvoldoende recyclingmogelijkheden bestaan en in sterke mate (financiële) voordelen
Stimulerende maatregelen, geen belastingen
bestaan voor verbranding met energieterugwinning. Verder zijn sommige
Hoewel het stimuleren van de vraagkant prioriteit moet hebben, moet de
soorten verpakkingen zoals meermalige pallets (die tot wel 10 jaar meegaan)
nadruk liggen op positieve sturing van consumenten. Extra belastingen
lastig of zelfs onmogelijk om administratief te volgen.
op producten zijn geen goede manier om de consumptiepatronen van consumenten aan te passen. Zulke belastingen op producten werken
Ook introduceert de Europese Commissie gescheiden doelstellingen
bijzonder marktverstorend en hebben niet altijd de gewenste effecten.
voor ferrometalen en aluminium. Dit zal in Nederland vooral leiden tot aanzienlijk meer inspanningen rond aluminiuminzameling, maar met slechts
Beter afvalbeheer door ambitieuze maar haalbare
een beperkte verbetering van de recycling of milieuwinst. Nu wordt al
doelstellingen
veel aluminium gescheiden uit het overig huishoudelijk afval. Daarnaast
Uniforme meetmethoden voor realistische doelen
bestaat een aanzienlijk deel van aluminium uit kleine elementen (sluitingen,
Nederland is één van de koplopers in Europa op het gebied van gescheiden
aluminiumfolie) die slecht worden gesorteerd door de consument.
inzameling en recycling van verpakkingsafval. Over de gescheiden inzameling van verpakkingsafval als papier, karton, hout en metaal zijn goede
In het buitenland en in steeds meer Nederlandse gemeenten wordt
afspraken gemaakt. De Raamovereenkomst Verpakkingen 2013-2022 geeft
aluminium, zoals blikjes, samen met plastic flessen en drankkartons
nadere invulling aan de uitvoering van producentenverantwoordelijkheid.
ingezameld in zogenaamde PMD-zakken. De zakken worden vervolgens aan
Het bevat onder meer een ambitieuze Verduurzamingsagenda Verpakkingen
huis opgehaald. Deze nieuwe manier van inzamelen is efficiënt, begrijpelijk
om de hoeveelheid materialen terug te dringen, verspilling tegen te gaan
en vermijdt onredelijke lasten voor winkeliers.
en meer verpakkingen her te gebruiken. Het verpakkende bedrijfsleven, waaronder de detailhandel, levert zo een belangrijke bijdrage om aan haar maatschappelijke verantwoordelijkheid te voldoen.
5
Winkeliers en de circulaire economie
Balans tussen vermindering materiaal en uitval
zou het vrij moeten kunnen reizen. Dat voorkomt afvalfraude. Ook bieden de
In het bepalen van de meest duurzame oplossing moet altijd de juiste balans
Europese plannen een kans om de verwijderingsbijdragen en milieuheffingen
worden gevonden tussen het verminderen van verpakkingsafval en het
te harmoniseren op Europees niveau.
verminderen van voedsel- en productafval. Nieuwe verplichtingen kunnen namelijk een averechts effect hebben. Voor verpakkingen is het bijvoorbeeld
Buiten de al bestaande producentenverantwoordelijkheidsstelsels is
zo dat ‘lightweighting’ (steeds minder verpakkingsmateriaal gebruiken)
het niet nodig en zelfs onwenselijk om nieuwe stelsels de introduceren,
kan leiden tot breuk van verpakkingen en dus tot meer voedselafval en
bijvoorbeeld rond meubels of textiel. Dergelijke afvalstromen, vooral voor
productuitval. Verpakkingen worden ook gebruikt om diefstal te voorkomen,
duurzame goederen, worden al door de markt opgepakt. Zo zijn er al
en bij voedsel om de houdbaarheidsdatum te verlengen. Er moet rekening
inzamelingsoplossingen voor kleding. Voor meubels bestaan vaak al een
worden gehouden met deze overwegingen bij het verminderen van
tweede, derde, of zelfs vierde leven. Ook hier geldt dat het invoeren van
verpakkingsafval.
terugnamestelsels tot onnodige lasten en kosten zou leiden, die uiteindelijk bij de consument terecht komen. Dit terwijl er geen sprake is van echte
Box 4 Komkommerverpakkingen en koffiecups
milieuwinst. Terugname is niet altijd de meest duurzame optie.
Mensen zien verpakkingen als overbodig of zelfs onnodig milieubelastend, terwijl ze vaak een belangrijke functie hebben, namelijk het voor-
Ook voor zwerfafval is een nieuw stelsel onwenselijk. Het verpakkende
komen van bederf en beschadiging van producten. Komkommers die
bedrijfsleven in Nederland toont haar maatschappelijke betrokkenheid
van ver komen, blijven langer goed in plastic. De komkommer zonder
door mee te betalen aan het voorkomen en opruimen van zwerfafval via
plasticje is dus niet altijd zo milieuvriendelijk. Ook denken veel consu-
de Afvalbeheersbijdrage Verpakkingen. Hiermee worden initiatieven als
menten dat grote ‘voordeel’ verpakkingen beter zijn voor het milieu dan
‘Nederland Schoon’ (zwerfafval), ‘Glas in ’t Bakkie’ (scheiding glas) en
kleine portieverpakkingen. Terwijl portieverpakkingen zoals koffiemelk in
‘Plastic Heroes’ (scheiding plastic) gefinancierd. Belangrijk is nu om
cups verspilling kunnen voorkomen, en daarmee juist beter kunnen zijn
consumenten goed voor te lichten over de kosten van zwerfafval, ze
voor het milieu.
voldoende mogelijkheden te bieden om afval op te ruimen en daarmee aan de eigen verantwoordelijkheid te laten voldoen.
Gelijke regels voor bestaande producentenverantwoordelijkheidsstelsels
Voedselverspilling bestrijden over de gehele keten
Detailhandel Nederland is voorstander van de minimum operationele
Winkeliers dragen actief bij aan het bestrijden van voedselverspilling. Om een
Europese eisen aan verplichte producentenverantwoordelijkheidsstelsels.
goed en correct beeld te krijgen van hoe groot het probleem precies is moet er
Het gelijktrekken van de eisen op Europees niveau draagt bij aan het
een geharmoniseerde, betrouwbare methode komen om voedselverspilling
bereiken van een eerlijk speelveld in Europa. Dat is nodig omdat, door de
te analyseren. Detailhandel Nederland verwelkomt dan ook de plannen van
fragmentering in de nationale regels voor stelsels rond verpakkingsafval,
de Europese Commissie om een Europese methodologie te ontwikkelen om
internationale operatoren verpakkingen op de markt kunnen brengen zonder
voedselverspilling te meten.
dat hiervoor betaald wordt.
Winkeliers die zich wel overal registreren lopen vaak tegen problemen aan rond uiteenlopende eisen en kosten. Bij online verkochte producten is niet altijd duidelijk wie verantwoordelijk is voor de kosten rond verpakkingsafval. Voor afval dat op de markt wordt gebracht moet betaald worden, daarna
6
Winkeliers en de circulaire economie
Naast het verminderen van de eigen verspilling, gaan Nederlandse winkeliers
Ook Detailhandel Nederland zou graag zien dat er soepeler wordt omgegaan
in gesprek met zowel hun leveranciers en klanten om voedselverspilling
met de THT-datum. Dit kan worden ondersteund door een overheids- en
te verminderen. Onderzoek toont aan dat het grootste deel van de
bedrijfslevencampagne ‘Kijk, Ruik, Proef’, waarin consumenten wordt
voedselverspilling in de keten plaatsvindt (40%), gevolgd door consumenten
geleerd te vertrouwen op hun eigen zintuigen. Ook zou de lijst voor producten
(38%), en hotels en catering (14%)1. Slechts 9% van de voedselverspilling
waarop geen THT hoeft (zgn. annex 11) kunnen worden uitgebreid met
vindt plaats in supermarkten. Detailhandel Nederland vindt het dan ook
meer producten als koffie, thee, koekjes. De TGT-datum (‘te gebruiken tot’)
belangrijk dat de inspanningen worden toegespitst op die gebieden waar de
staat op zeer bederfelijke producten, en moet daarom worden gehandhaafd
meeste winst valt te behalen.
wegens de voedselveiligheid.
De Europese Commissie geeft aan dat de datummarkering op producten
Box 5 ‘Stamppot vol duurzaamheid’
(‘tenminste houdbaar tot’, THT) niet goed begrepen wordt door consumenten.
Aan de hand van de ingrediënten van de stamppot presenteerde de Alli-
Het wordt vaak gezien als een vervaldatum, en daarom wordt veilig en eetbaar
antie Verduurzaming Voedsel in februari 2016 een greep uit alle activiteiten
voedsel weggegooid.
vanuit het bedrijfsleven om de voedselketen te verduurzamen. De ambitie is dat in 2020 al het voedsel dat op de Nederlandse markt verkrijgbaar is duurzamer geproduceerd, verwerkt en gedistribueerd wordt. Door zogenaamde “duurzaamheidshotspots” brengt de Alliantie voor belangrijke grondstof- en productketens in kaart waar de grootste verduurzamingsimpact te behalen is.
1 http://ec.europa.eu/food/safety/food_waste/library/docs/vc_sheet_voedselverspilling_en.pdf
7
Winkeliers en de circulaire economie
Conclusie De Nederlandse detailhandel is een innovatieve sector, die continu streeft naar een hoge kwaliteit van producten en dienstverlening. Als schakel naar de eindgebruiker heeft de detailhandel een belangrijke rol in het bevorderen van duurzaamheid. Waar de detailhandel haar verantwoordelijkheid nu al neemt, zal het bereiken van de circulaire economie grotendeels afhangen van de consument. Een effectieve en breed gedragen beweging naar een echte circulaire economie is immers vraag-gestuurd. Een omslag in consumentenbeleving is daarom nodig. Door de juiste randvoorwaarden te creëren en consumenten goed voor te lichten kan deze omslag plaatsvinden.
Door nauwe samenwerking tussen beleidsmakers en de sector en zelfregulering te stimuleren, kunnen de kosten die gepaard gaan met de transitie naar een circulaire economie worden geminimaliseerd en de voordelen optimaal benut. Eventuele nieuwe maatregelen moeten, in overeenstemming met de doelstellingen voor Betere Regelgeving, gerechtvaardigd en proportioneel zijn. Ook moet een eerlijk speelveld gewaarborgd blijven, ongeacht de grootte van de handelaren of de verkoopkanalen, online of offline.
8
Winkeliers en de circulaire economie
Detailhandel Nederland stelt: •
Winkeliers zijn actief bezig om verduurzaming van de detailhandelsketen steeds een stap verder te brengen. Deze initiatieven moeten gestimuleerd en gewaardeerd worden.
•
Preventie en vermindering van afval bij de bron is de beste aanpak van afvalbestrijding.
•
Winkeliers spelen in op vermindering van afval in de gebruiksfase door extra informatie te geven, reparatiediensten aan te bieden, of zelfs een innovatief bedrijfsmodel te kiezen.
•
De meest milieuvriendelijke optie is niet altijd het verlengen van de levensduur. Consumenten stimuleren innovatie door de vraag naar vernieuwing.
•
Het wegdoen van producten door consumenten moet op een verantwoordelijke manier gebeuren, zonder disproportionele verplichtingen voor winkeliers.
•
De circulaire economie internaliseert kosten van productie voor milieu en samenleving. Niet elke consument is nu bereid deze kosten te betalen. Er bestaan veel soorten consumenten.
•
Om een circulaire economie te bevorderen moet de vraagkant gestimuleerd worden, door gedeelde verantwoordelijkheid in voorlichting en goede toegang tot informatie.
•
Nieuwe consumenteninformatie moet betrouwbaar en effectief zijn.
•
Stimulerende prijsmaatregelen kunnen helpen, maar meer productbelastingen dragen niet bij aan het gewenste doel.
•
Er moeten uniforme meetmethoden worden gehanteerd voor inzameling en recycling in Europa, voordat doelen worden verhoogd. Dit geldt bovenal voor houtverpakkingen.
•
De inzamelingsdoelstelling voor aluminium moet niet worden gescheiden van ferrometalen; eventuele extra inzameling van aluminium moet zo effectief mogelijk worden gerealiseerd.
•
Het verduurzamen van verpakkingen door minder materiaal te gebruiken moet worden afgezet tegen de duurzaamheidswinst van het beschermen van producten.
•
Minimumeisen aan verplichte producentenverantwoordelijkheidsstelsels dragen bij aan de grensoverschrijdende toepassing. Voor andere stromen zijn geen nieuwe stelsels nodig.
•
Winkeliers dragen actief bij aan het bestrijden van voedselverspilling. Vrijwillige initiatieven moeten de norm zijn voor het verder verminderen van verspilling.
9
Detailhandel Nederland Detailhandel Nederland behartigt de collectieve sociale en economische belangen van de winkeliers. Het doel is om het perfecte klimaat te creëren waarbinnen winkeliers optimaal kunnen ondernemen. Door de samenwerking in Detailhandel Nederland kunnen het midden- en kleinbedrijf (MKB) en grootwinkelbedrijf (GWB) gezamenlijk met één standpunt naar buiten treden. Dit versterkt de belangenbehartiging van de detailhandel bij de Nederlandse en Europese overheid.
Nederlandse Detailhandel In de Nederlandse detailhandel werken bijna 781.000 mensen in 101.000 winkels. Hiermee is de detailhandel de grootste werkgever in Nederland. De omzet van de detailhandel bedroeg circa €98 miljard. In de hele Europese Unie werken ongeveer 31 miljoen mensen in de detailhandel in 6 miljoen bedrijven met een totale omzet van ongeveer € 2.273 miljard.
Informatie Joran Frik
[email protected] 0032 2 732 49 42 www.detailhandel.nl @detailhandel
© 2016
